Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Nỗi e ngi lâu năm ca Campuchia đi vi Vit Nam dường như vn là chuyn đường biên gii không hp lý, các cáo buộc tranh chp đt đai, gây hn, thm chí thc phm xut khu b ô nhim cùng nhng li ph báng. Nhng điu này thường b người láng ging phía Đông phn đi. Nay e ngi này càng tăng thêm khi Campuchia tiến gn đến cuc bu c cp phường, trong năm nay.

kampu1

Thủ tướng Campuchia Hun Sen (bên phi), và Th tướng Vit Nam Nguyn Xuân Phúc. Phe đi lp cáo buc rng chính ph ca ông Hun Sen là con ri ca Vit Nam.

Nhà lãnh đạo phe đi lp va hi hưu, Sam Rainsy, và người kế nhim Kem Sokha, là nhng người đang hưởng li chính tr bng cách khơi thêm thù hn kéo dài by lâu nay. Theo đó, h đ li Vit Nam gây ra tình trng gn như là kích đng.

Cao điểm là vào năm 2013, khi Đảng Cu Quc Campuchia (CNRP-Cambodia National escue Party) tri lên trong cuc tng tuyn c, làm gim mnh s ghế do Đng Nhân dân Campuchia (CPP-Cambodian People's Party) cm quyn trong Quc Hi. Không đng nào phn hi yêu cu bình lun ca VOA v vn đ này.

Ông Muoy Piseth, phát ngôn viên Liên Đoàn Học Gi và Sinh Viên Campuchia, nói : "Chiến lược mà các chính tr gia s dng đ dành phiếu bu là lên án Vit Nam v nhng v xâm lược đây và s dng li xúc phm. [Hành đng] như vy không đúng đn".

Ông nói thêm, như thế, rt cuc thì s hn thù buồn cười này li truyn t thế h này sang thế h khác.

Sự s hãi và ghê tm

Đúng hay sai, những ni s hãi đó li là nhân t trong qun Chbar Ampov, mt qun Phnom Penh nơi tp trung người gc Vit đông nht th đô.

đây rt khó đ phân bit người Khmer và người Vit vì hu hết mi người nói lưu loát tiếng Khmer, mc đ kiu Khmer và hi nhp văn hóa Khmer.

Mặc dù đã đng hóa, bà Chea Ny, mt người trung niên bán thc ung trên đường ph, nói rng, mt cách tng quát, bà không thích Việt Nam, và cho rng hu hết người Vit sng đây là người nhp cư bt hp pháp ; trn qua biên gii bng thuyn và đi lên Phnom Penh bng đường sông Mekong đ kiếm vic làm.

Thỉnh thong chêm vào mt tiếng Khmer có tính mit th dùng đ mô tả người Vit, bà nói : "Tôi ghét h. Tôi ghét h vì h đã gây ln xn trên đt nước chúng tôi, h cướp đi công ăn vic làm ca chúng tôi, và chính ph không làm gì c".

Nỗi s lên đến đnh đim khi Vit Nam xâm chiếm Campuchia vào cui năm 1978 và Hà Nội chiếm đóng đó c thp niên.

Đối vi mt s người, đó là đnh cao tham vng ca lãnh t cng sn Vit Nam H Chí Minh, người mun cai tr tt c các thuc đa ca Pháp như là mt liên bang Đông Dương, bao gm Campuchia, Lào, Bc Vit Nam và Nam Vit Nam.

Nhưng đi vi nhng người khác, chính Hà Ni đã chm dt thi kỳ khng b ca Pol Pot và sau đó cài đt Hun Sen làm th tướng, mt điu mà phe đi lp cáo buc rng chính ph ca ông là con ri ca Vit Nam.

Mạng xã hi cũng có tác đng trong vic này khi các đoạn video quay cnh rau ci người Vit trng s dng hóa cht và thuc tr sâu đc hi ri đem sn phm ra bán th trường Campuchia, cùng vi cáo buc sai lm rng người dân nước láng ging mun đu đc người Khmer.

Những lá phiếu đang đếm

Đây là cơ hi tt đ đng CNRP khai thác ti các cuc bu c cp phường xã, s được t chc vào ngày 4/6. Đây cũng s là tin đ cho cuc thăm dò ý kiến quc gia s được t chc vào tháng 7 năm sau. Khi y có l ông Hun Sen s phi bn rn nhm xoa du các cáo buc do Vit Nam can thip.

Trong cuộc bu c năm 2013, nhng người ng h đng CNRP đã tn công nhng c tri gc Vit. T gi h là "nhng nhà quan sát cho cuc bu c t do và công bng", ng h viên đng CNRP b phát hin có hành vi ngăn chn người gc Vit đi b phiếu.

Một đim nóng khác là đường biên gii, ông Sam Rainsy cáo buc Hà Ni xâm nhp vào lãnh th Campuchia. Các công ty Vit Nam chiếm đot đt đai là mt vn đ đã được các t chc phi chính ph, như t chc Global Witness, phn ánh.

Các nhà phân tích cho rằng s thù ghét Vit Nam cũng cho thy khá rõ qua lá phiếu ca c tri tr, nhng người được kỳ vng s chiếm đa s các cuc thăm dò bu c. Hai thp niên hòa bình sn sinh ra mt thế h tr mi, vi 70% dân s dưới 30 tui và h ng h đng CNRP từ bn năm trước đây.

Nhưng ông Muoy Piseth nghĩ rng ông Kem Sokha không th đi phó vi Hà Ni nếu đng ca ông thng c trong cuc bu c sang năm.

Ông Mory Sar, Phó Chủ Tch Mng Lưới Thanh Niên Campuchia, nói rng đng CNRP tp trung lòng thù ghét Việt Nam vào chương trình ngh s nhưng điu này đã không dành được s ng h ca công chúng và đã b cng đng quc tế ch trích gay gt vì nhng thông đip chính tr c súy cho ch nghĩa phân bit chng tc.

Published in Châu Á