Sài gòn tháng 6, chỉ một cơn mưa nặng hạt trút xuống đường bất chợt dường như càng làm tình hình giao thông thêm hỗn độn. Mùi dầu máy, khói đen kịt tuôn ra từ bô xe xộc thẳng lên mũi. Những chiếc xe bus, xe con lấn làn nhích lên chậm chạp ngắt quãng, những dòng xe máy chen chúc nhau tìm khoảng trống. Tiếng còi xe, tiếng trẻ con khóc hay cái gầm gừ tưởng như rất nhỏ chỉ vì những va quệt không thể tránh khỏi.
Đường phố Sài Gòn biến thành sông sau một cơn mưa nặng hạt - Ảnh minh họa
Cơn mưa bao trùm lên tất cả, khoét sâu sự bất lực và làm lộ rõ sự mệt mỏi, bực bội hằn lên từng nét mặt những người xung quanh. Lẫn trong dòng người đó hàng ngày, tôi như nhìn thấy sự phản chiếu của chính bản thân mình. Mỗi cá nhân bình thường cố tìm cho mình một giải pháp để luồn lách, cố tưởng tưởng ra một thực tại trong lòng để trốn vào mà quên đi cái thực tại mình đang đối mặt. Nhưng khi dòng chảy bị tắc nghẽn đến độ không ai có thể nhúc nhích được thì cơ hội chia đều cho tất cả, mọi người đều chịu trận !
Liên tưởng đến Đảng Cộng Sản Việt Nam ngày hôm nay, chúng ta có thể xác tín một cách quả quyết rằng trong suốt quá trình lãnh đạo đất nước, áp đặt chế độ độc tài chuyên chế, họ đã thất bại trên tất cả mọi phương diện, trong tất cả mọi địa hạt. Họ đã khoét sâu thêm những vết thương lở loét trong tâm hồn và thể xác của dân tộc Việt Nam vốn dĩ chưa lành vì những biến cố lịch sử.
Về quản trị quốc gia, hệ thống tài khóa đang đi đến bờ vực của sụp đổ và vỡ nợ đầy hiển nhiên. Đầu tư công tràn lan, thiếu hiệu quả vì tham nhũng, tệ hối mại quyền thế dẫn đến thất thoát và đội vốn lên con số chục nghìn tỷ đồng. Một hệ thống kinh tế méo mó phụ thuộc nặng nề vào bất động sản, xuất khẩu đã chỉ làm lợi cho một lớp váng rất nhỏ những lớp doanh nhân tư bản đỏ, cấu kết chặt chẽ với những người trong hệ thống để tạo thành những nhóm đặc quyền, đặc lợi làm xói mòn niềm tin vào xã hội nghiêm trọng. Nguy hiểm hơn, sự lệ thuộc ngày một lớn vào quan thầy Trung Quốc từ chính trị cho đến kinh tế, sự xuống cấp về văn hóa, giáo dục và môi trường càng làm cho số phận của dân tộc Việt Nam đi đến bờ vực rã hàng.
Nếu ưu tư một cách giản dị "đất nước là trước tiên gồm đất và nước" thì những thảm họa về môi trường như Formosa, tệ phá rừng, xả thải và làm du lịch một cách bừa bãi đã chỉ làm tương lai của đất nước chúng ta thêm bi đát. Nếu ưu tư "quốc gia như một khái niệm tinh thần và tình cảm, trong đó nguyện ước chia sẻ một tương lai chung có tầm quan trọng quyết định" thì tương lai của chúng ta đang ngày một trở nên bất định và tắc nghẽn. Nếu nhìn nhận "tổ quốc như một ý niệm thiêng liêng bao gồm đất nước, non sông, lịch sử và di sản văn hóa" thì tổ quốc của chúng ta đã bị dày vò và gặm nhấm một cách đau xót ngày qua ngày bởi tập đoàn cầm quyền.
Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của họ đã chỉ là bức màn trong suốt phơi bày sự ám ảnh quyền lực, tâm lý lệ thuộc quan thầy Trung Quốc và lòng kiêu ngạo choán chỗ hết thảy những ưu tư khác
Trong mọi thời khắc của dân tộc, Đảng Cộng Sản đã chỉ luôn xuất hiện như một minh chứng đậm nét thêm cho sự trơ lì, họ không có bất cứ ưu tư nào dành cho quốc gia, dân tộc. "Tổ quốc xã hội chủ nghĩa" của họ đã chỉ là bức màn trong suốt phơi bày sự ám ảnh quyền lực, tâm lý lệ thuộc quan thầy Trung Quốc và lòng kiêu ngạo choán chỗ hết thảy những ưu tư khác. Chất liệu nhân xã của Việt Nam đang bị phá hủy một cách trầm trọng.
Như bao người trẻ khác, trước một biến cố của dân tộc chúng ta cần phải chọn lựa một thái độ. Phó mặc cho số phận, trốn vào một thực tại do mình tạo ra như một người mê sảng hay mở mắt ra, đối diện với thực tại và hành động ?
Bản thân tôi là một người trẻ, tôi đã trò chuyện với nhiều người bạn trẻ như mình về những vấn đề của dân tộc, đất nước. Tất thảy họ, dù quan tâm nhiều hay ít thì đều có lý do để chán ghét chế độ hiện tại. Thất vọng về giáo dục, y tế, công ăn việc làm... Những giấc mơ của họ mỗi lúc bị co kéo nhỏ lại theo thời gian cùng sự trải nghiệm dẫn đến tâm lý chán nản, thờ ơ với thời cuộc. Từ góc độ suy tư về chính bản thân mình ; như một người trẻ, tôi đúc rút một số đặc điểm dẫn đến điều này và đưa ra những gợi ý thay đổi :
Phần lớn chúng ta đều đã học lịch sử và hiểu lịch sử dân tộc một cách rất hời hợt. Chúng ta mang nặng suy nghĩ về "thành kiến kết quả". Các bạn trẻ hầu hết đều đã chỉ biết rằng vào một thời điểm nhất định trong một chiều dài lịch sử Việt Nam chúng ta đã có những cá nhân "làm nên lịch sử". Các bạn biết đến Ngô Quyền, Lê Lợi, Quang Trung hay Hồ Chí Minh... như những con người kiệt xuất vào thời điểm của họ mà không suy tư trước mọi biến cố lịch sử đều có một quá trình dẫn đến nó. Tôn sùng cá nhân hay kính sợ một cá nhân đều hạ thấp chỗ đứng và vai trò của chúng ta lại. Nếu hiểu rằng bất cứ một thành công nào đều bắt nguồn từ một quá trình dài bao gồm rất nhiều đóng góp của nhiều cá nhân lại thì chúng ta có quyền tin rằng chúng ta có thể cùng làm nên lịch sử.
Chúng tôi chào mừng sự đóng góp và dấn thân của các bạn trẻ. Chúng tôi quan niệm mỗi cá nhân đều có một chỗ đứng bình đẳng trong xã hội…
Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên hiểu rằng trước cuộc đổi đời lịch sử của dân tộc, chúng tôi chào mừng sự đóng góp và hy vọng vào khát vọng dấn thân của các bạn trẻ. Chúng tôi quan niệm mỗi cá nhân đều có một chỗ đứng bình đẳng trong xã hội. Sự đoàn kết, phấn đấu vì một lý tưởng cao đẹp cho "Giấc mơ Việt Nam" dân chủ, tự do, hòa giải hòa hợp, phồn vinh... mới là yếu tố tiên quyết trong công cuộc chuyển hóa Việt Nam về dân chủ. Hiểu được vị trí đứng quan trọng trong tiến trình hôm nay, chắc hẳn mỗi bạn trẻ sẽ có thêm niềm tin vào ngày mai.
Khuynh hướng dân túy, ưu tư về các lợi ích kinh tế "Economy, stupid !" trên bàn đàm phán trỗi dậy mạnh mẽ nhất khi đang đi đến hồi kết và nhiều bạn trẻ Việt Nam lại ủng hộ nó. Dường như sự chán chường đã lên tới đỉnh điểm với những vị lãnh đạo Cộng Sản thiếu tài diễn thuyết, thừa quan liêu, nhiều bạn trẻ đã cảm thấy phấn khích với hình ảnh năng nổ, quyết liệt, những phát ngôn mạnh bạo của một số lãnh đạo chủ trương dân túy trên thế giới.
Tôi đã chia sẻ một cách giản dị rằng nếu hiểu đất nước là bao gồm đất và nước, những gì đất nước mang lại cho chúng ta ngày hôm nay, cho thế hệ chúng ta chỉ là những gì chúng ta mượn của thế hệ mai sau. Và chúng ta phải có nhiệm vụ giữ gìn nó, trao trả nó bao gồm cả "lãi" cho thế hệ con cháu chúng ta.
Trong dự án chính trị của mình, Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đưa ra năm điểm đồng thuận như sau : "đất nước phải được quan niệm như một tình cảm, một không gian liên đới và một tương lai chung ; thể chế chính trị cho Việt Nam là dân chủ đa nguyên ; tinh thần chỉ đạo của cố gắng làm lại đất nước là hòa giải và hòa hợp dân tộc ; tổ chức xã hội Việt Nam phải thể hiện một cách thật quả quyết những giá trị tiến bộ ; cố gắng phát triển kinh tế phải đặt trên nền tảng kinh tế thị trường và sáng kiến cá nhân". Phát triển kinh tế có là gì nếu môi trường chúng ta sống bị hủy hoại bởi những ống khói xả thải của Formosa, phát triển kinh tế có là gì nếu biển đã chết và rừng đã hết ?
Các bạn trẻ nếu có ưu tư về dân tộc, chúng ta cần phải thực hiện ba điều sau : Nhất thiết phải lạc quan và có niềm tin, nghiêm túc tìm hiểu về một dự án chính trị, hiểu xác quyết rằng đấu tranh chính trị luôn cần có tổ chức và các cá nhân cùng lý tưởng sẽ đóng góp vào sự thành công này.
Mỗi chúng ta đều nên tìm những lý do để hòa giải với bản thân mình trước tiên. Bắt đầu từ những giấc mơ thời trẻ vốn dĩ đã bị phủ lấp bao lâu nay.
Việt Dân
(14/6/2017)