Từ "America First" của Trump tới "kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" của Tô Lâm : Những nhà độc tài lội ngược dòng lịch sử sẽ dẫn Hoa Kỳ và Việt Nam đi về đâu ?

Tổng bí thư Tô Lâm phát biểu tại Đại học Quốc gia Malaya. Ảnh : Thống Nhất - TTXVN

Mới vài tuần trước, ngày 14/10/2024, ba nhà khoa học kinh tế-chính trị D. Acemoglu, S. Johnson and J. A. Robinson đã được trao giải thưởng Nobel rất cao quí về kinh tế vì họ đã cùng tổng kết và chứng minh được rằng, "cách thức mà các thể chế hình thành và ảnh hưởng đến sự thịnh vượng". Nghĩa là các định chế chính trị-kinh tế có vai trò quyết định then chốt để một nước vượt lên hưng thịnh dân chủ phát triển, hay đẩy nước đó rơi vào chậm tiến, độc tài, bất công và tham nhũng (1).

Nhận định khoa học này có thể diễn tả một cách hình tượng ví như NHÂN với QUẢ. Nếu chọn một NHÂN (hạt giống) tốt và biết chăm sóc tốt thì cây sẽ trổ hoa, kết trái thành những QUẢ ngon ngọt để mọi người cùng hưởng. Ngược lại nếu dùng NHÂN xấu hay đã hư thì chắc chắn không thể có QUẢ tốt, chỉ có trái chua chát, thậm chí không ra trái !

Vừa qua dù Hoa Kỳ có định chế chính trị kinh tế dân chủ lâu đời, nhưng do một số khuyết điểm lớn của nhiều giới, đặc biệt của Tổng thống Biden trong chiến lược rút lui quá muộn và vài thành phần cử tri thiếu trình độ hiểu biết nên Trump đã thắng cử Tổng thống Hoa Kỳ ; mặc dầu ông là người theo đuổi chủ nghĩa dân tộc cực đoan, ca ngợi bạo lực, đã từng vi phạm nhiều tội hình sự và đạo đức nghiêm trọng. Nhưng Trump đang chuẩn bị đánh lừa lần nữa với khẩu hiệu America First để thực hiện giấc mộng thành Trump First bất chấp định chế chính trị-kinh tế dân chủ Hoa Kỳ (2) ! Liệu nhà độc tài, mất tư cách đạo đức có làm được không trong một xã hội theo định chế dân chủ ?

Còn tại Việt Nam từ vài tháng nay Tô Lâm đã lợi dụng tình thế để tổ chức cuộc đảo chánh đã được chuẩn bị âm thầm từ lâu. Để thực hiện giấc mơ nắm giữ tiếp chức vụ Tổng bí thư tại Đại hội 14 vào đầu năm 2026, Tô Lâm đang gài vây cánh vào các chức vụ quan trọng trong Đảng và chính quyền, đồng thời tung lên những khẩu hiệu "khởi điểm mới", "kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam", "tự lực, tự cường, tự tin…", nhưng ý đồ trước sau vẫn là giữ chế độ độc đảng làm bình phong với bộ máy công an trị để phục vụ quyền lợi ích kỷ cho cá nhân và phe nhóm Hưng Yên. Ý đồ nham hiểm và thiển cận này của Tô Lâm sẽ dẫn Đảng cộng sản Việt Nam và đất nước đi về đâu ?

Muốn trả lời những câu hỏi quan trọng này, cần phải biết rõ những đặc thù cá tính và tham vọng thầm kín của Trump và Tô Lâm, đồng thời cần hiểu bối cảnh và tương quan thế giới hiện nay, nhất là những yếu tố liên quan trực tiếp tới Hoa Kỳ và Việt Nam.

Ngoài việc sát hại hàng trăm nghìn người ngay lập tức, một vụ nổ hạt nhân sẽ tạo ra các sóng ánh sáng như tia hồng ngoại và tia cực tím kết hợp với nhau để tạo ra một loại quả cầu lửa lớn, rất nóng có khả năng đốt cháy mọi thứ và gây bỏng cấp độ ba trên một bán kính rất lớn - Associated Press.

 

I. Thế giới đa cực, nguy hiểm từ mối đe dọa của chiến tranh nguyên tử và những hiểm họa thay đổi môi trường cho toàn thế giới, đặc biệt cả cho Hoa Kỳ lẫn Việt Nam

Đặc điểm của tình hình thế giới hiện nay : Thế giới lưỡng cực giữa hai siêu cường Hoa Kỳ - Liên Xô của thời Chiến tranh lạnh đã chấm dứt từ sau khi Liên Xô sụp đổ trên ba thập niên. Nay thế giới đang sống trong thời kỳ đa cực trong chính trị, kinh tế, tài chính, quốc phòng và ngoại giao. Hiện nay cả ba cường quốc nguyên tử lớn nhất là Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc, không nước nào một mình đủ sức khuynh loát lẫn nhau và thế giới.

Nga thời Putin đang sa lầy trong chiến tranh xâm lược ở Ukraine, đang bị bao vây kinh tế, tài chính và ngoại giao. Putin đang bước vào tuổi 72, sức khỏe ngày càng suy yếu. Tập Cận Bình ngày càng gặp khó khăn lớn về kinh tế, tài chính và xã hội do áp dụng kinh tế quốc doanh, tham nhũng bùng nổ, bị tẩy chay và đang bị phong tỏa về quan thuế của Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu (Liên Âu). Tập Cận Bình còn nuôi tham vọng lãnh đạo Trung Quốc cho đến năm 2049 (kỷ niệm 100 năm Đảng cộng sản Trung Quốc ra đời). Hiện tại Trung Quốc đang trở thành siêu cường cả kinh tế lẫn quân sự và đang bằng mọi cách áp đặt khuôn mẫu chế độ xã hội chủ nghĩa kiểu Trung Quốc trên toàn thế giới. Nhưng… Tập Cận Bình hiện nay đã trên 71 tuổi và mặc dầu thiết lập chế độ công an trị, đàn áp nhân dân để ngăn ngừa "Cách mạng mầu" hiện cũng đang gặp phải chống đối của nhiều phe phái ngay trong nội bộ Đảng cộng sản Trung Quốc. Còn Trump sắp nắm ghế Tổng thống lần thứ hai khi gần 80 tuổi, một người cực kỳ độc đoán, ích kỷ, gia đình trị, vô đạo đức, tôn thờ chủ nghĩa dân tộc cực đoan, nhưng lại muốn thực hiện các chính sách độc tài trong một chế độ dân chủ có truyền thống ở Hoa Kỳ.

Cả ba nhà độc tài này tình cờ đang trong cùng thời gian nắm quyền lãnh đạo ở ba siêu cường quốc nguyên tử, đang cố áp đặt và củng cố chế độ độc tài ngay trong nước mình. Nhưng tham vọng của họ - về mặt thể chất và trí tuệ - đang trong tình trạng lực bất tòng tâm, cả ba đang cố vùng vẫy trong tuyệt vọng như người lội ngược dòng !

Về mặt ý thức hệ, thế giới đa cực hiện nay đan xen giữa các chủ nghĩa dân tộc cực đoan trong một số nước lớn và ý thức giữa nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ về nhu cầu kết hợp và xây dựng chế độ dân chủ đa nguyên trước nguy cơ chiến tranh nguyên tử, thảm họa môi trường có thể hủy diệt thế giới.

Các chủ nghĩa dân tộc cực đoan muốn thống trị thế giới bằng áp chế kinh tế, thương mại, tài chánh, thậm chí cả bằng cả võ khí nguyên tử. Nhưng các nước dân chủ, công nghiệp cao cũng đã cùng nhau thành lập các liên minh chính trị, kính tế quốc phòng khu vực và thế giới như EU (Liên Âu), NATO, AUKUS (Úc, Anh, Mỹ), QUAD (Mỹ, Ấn, Nhật, Úc) để gìn giữ hòa bình, ngăn chặn các chế độ độc tài. Tại một số nước dân chủ, chính quyền, các chính đảng và cử tri đã tỉnh táo, can đảm ngăn cản hoặc chấm dứt những toan tính của các thế lực cực hữu cực đoan xuyên qua các cuộc bầu cử tự do, để không nắm được chính quyền gần đây như ở Pháp, Ba lan, Hòa lan và 3 tiểu bang ở Đức.

Đứng trước hiểm họa khí hậu thay đổi cực mạnh, có thể gây ra thiên tai như lụt lội, hạn hán, cháy rừng trên toàn thế giới, gây nên mất mùa, hủy hoại sức khỏe, nạn đói, di cư, chiến tranh không từ một khu vực nào trên địa cầu. Như chúng ta đã thấy hay chứng kiến thảm trạng sóng thần Tsunami 26/12/2004 ở Ấn Độ Dương đã làm trên 230.000 người thiệt mạng, 110.000 người bị thương và 1,7 triệu dân ở ven biển bi mất nhà cửa ở Thái Lan, Nam Dương, Ấn Độ và Sri Lanka (3). Hay thảm họa môi trường 5 tỉnh miền Trung từ tháng 4/2016 do sự vô trách nhiệm của những người cầm đầu cộng sản Việt Nam, như Nguyễn Phú Trọng khi ấy đã xác nhận "Trước kia chúng ta kêu gọi đầu tư nhưng không nghĩ đến vấn đề môi trường, không nghĩ đến đổ rác đi đâu, nên bây gờ chúng ta phải trả giá" (4). Tạo cơ hội cho công ti gang thép Formosa thả cửa phóng chất thải độc ra biển đã tàn phá nhiều tỉnh miền Trung 2016. Hay nhiều nơi ở Châu Âu và Hoa Kỳ mùa hè vừa qua nhiệt độ lên tới 40-45°C đã dẫn tới những nạn cháy rừng tàn phá khủng khiếp. Mới đây ở Phi luật Tân lần đầu tiên chỉ nội trong một tháng đã diễn ra 6 trận bão cực lớn, hàng triệu người bị mất nhà cửa, hàng trăm người bị thiệt mạng (5). Hiện nay ngay tại Việt Nam đồng bằng Cửu long vựa thóc cả nước đáng đứng trước nguy cơ thủy triều càng cao, nước mặn tràn vào đồng ruộng. Mới đây thành phố Sài gòn đã báo động nguy cơ đất ngày càng lún, lụt lội càng gia tăng. "Tốc độ lún dao động từ 2-5 cm/năm. Đặc biệt, tại những khu vực tập trung các công trình thương mại, tốc độ sụt lún có thể lên tới 7-8 cm/năm (6)". Trong khi đó Thủ tướng Phạm Minh Chính lại vừa để tiếp tục khai thác than đá để sản xuất điện, vì mùa hè vừa qua nạn thiếu điện trầm trọng thêm (7). Trong khi đó điện gió, điện mặt trời là năng lượng tái tạo giảm nguy cơ phá hủy môi trường và rất thích hợp với điều kiện thiên nhiên của Việt Nam, nhưng vẫn tiếp tục bị trở ngại, vì các tập đoàn than đá và dầu khí quốc doanh được các đại quan đỏ và các nhóm lợi ích bảo vệ và lũng đoạn.

Tất cả những thảm họa khí hậu môi trường đều do con người gây ra từ sử dụng dầu lửa, khí đốt, than đá, thải ra khí độc CO2 từ các nhà máy, xe hơi, phi cơ. Phần lớn xuất phát từ các nước công nghiệp lớn, một số chính quyền vẫn cố nhắm mắt.

Do những nguy cơ trước mắt về biến đối khí hậu, nạn đói, di cư ồ ạt, chiến tranh ngày càng lớn và lan rộng. Nên nhiều tổ chức quốc tế và các dân tộc dân chủ tiến bộ càng thấy phải ngồi sát lại với nhau để sớm tìm ra giải pháp nhanh và hữu hiệu, nếu không thì nhân loại và quả địa cầu sẽ bị hủy diệt. Những chiều hướng dân chủ và nhân bản tiến bộ này được thúc đẩy mạnh mẽ và rất hiệu lực bởi các tiến bộ khoa học của thời đại mới, như AI (trí tuệ nhân tạo), kỷ nguyên truyền thông Internet cực nhanh và cực rộng.

Mỗi quốc gia bất kể các định chế dân chủ hay độc tài trên thế giới - kể cả các cường quốc hạt nhân- đang cùng đứng trước thử thách và cơ hội cùng chết hay cùng sống, cùng tồn tại trong nhân nhượng và tôn trọng lẫn nhau, chống lại những chủ nghĩa dân tộc cực đoan ! Trước nguy cơ cùng bị hủy diệt, nên văn hóa nhân bản và dân chủ đang làm cho các nước và khu vực hiểu biết lẫn nhau và cần tới nhau rất thiết thực, mặc dầu một số nước lớn vẫn theo đuổi chủ nghĩa dân tộc cực đoan !

Mỗi quốc gia đang cùng đứng trước thử thách và cơ hội cùng tồn tại trong nhân nhượng và tôn trọng lẫn nhau, chống lại những chủ nghĩa dân tộc cực đoan

 

II. Trump âm mưu chuyển từ America First sang Trump First

Giữa khi đó tân Tổng thống Trump lại ngang bướng không thèm nhìn nhận những nguy cơ từ môi trường, nên đang chuẩn bị chính sách trở lại tiếp tục khai thác khí đốt từ khí đá, nuôi ý định lại rút Hoa Kỳ ra khỏi "Thỏa thuận Paris về khí hậu 22/4/2016" rút bỏ những viện trợ cho các nước nghèo thoát khỏi nguy cơ tàn phá mội trường (8).

Trong ngoại giao và quốc phòng, Trump có chủ ý giám bớt tối đa vai trò của Hoa Kỳ trong liên minh NATO, giảm bớt tới chấm dứt viện trợ cho Ukraine để thả cửa nhà độc tài Putin chiếm lấy và từ đó có thể thực hiện tái lập đế quốc Liên Xô sang cả Đông Âu. Đây sẽ là mối đe dọa trực tiếp cho Thế chiến III. với sử dụng bom nguyên tử xuyên qua hỏa tiễn liên lục địa, đe dọa không chí cho Châu Âu, Châu Á mà ngay cả Hoa Kỳ.

Những danh sách vừa được công bố về thành phần nội các tương lai từ nội trị, quốc phòng, ngoại giao, mật vụ, năng lượng, y tế, an ninh nội địa… cho thấy ông Trump chỉ chọn những người trung thành, nịnh hót ông, bất kế tới khả năng, chuyên viên và kinh nghiệm… Điều này hoàn toàn phản ảnh cá tính độc tài, đầu óc thiển cận, mù quáng chỉ thấy trước mà không thấy hậu quả theo sau. Đúng là tham vọng của Trump sau khi chiến thắng biến từ America First thành Trump First (9) !

Nhưng những tham vọng và chính sách độc tài của Trump trong thời gian tới liệu có đưa Make America Great Again (MAGA) (làm cho Mỹ lớn mạnh tiếp tục), hay không khéo sẽ đẩy Hoa Kỳ bị cô lập trên thế giới, mất các đồng minh tin cậy trên cả 5 châu ! Ngay cả với đa số nhân dân Mỹ, lưỡng viện, báo chí, các tổ chức dân sự Hoa Kỳ có cho phép Trump tung hoành như ở vườn hoang ?

Trong thời đại toàn cầu hóa kinh tế, tài chính, ngoại giao và quốc phòng, liệu Hoa Kỳ có thể rút lui, tự phong tỏa để sống một mình được không ? Trong lịch sử Hoa Kỳ cận đại, ngay cả những thời gian lưỡng viện thuộc đa số của một đảng, tùy theo vấn đề lớn hay nhỏ, nếu trực tiếp tới vận mệnh Hoa Kỳ thì theo truyền thống, Quốc hội không nhắm mắt để Tổng thống toàn quyền quyết định. Theo truyền thống chính trị Hoa Kỳ, khi đó các đại biểu quốc hội thuộc đảng Dân chủ hay Cộng hòa trong Thượng viện và Hạ viện vẫn có quyền quyết định và bỏ phiếu theo lương tâm và sự hiểu biết của họ, bất chấp mệnh lệnh của Tổng thống.

Nên nắm vững, đã có những lần vài tổng thống Mỹ tính áp dụng độc tài nhưng đã bị các cơ chế chính trị lưỡng viện dân chủ, tư pháp độc lập, nền báo chí tự do, hệ thống xã hội dân sự độc lập, đa ngành đa năng ngăn cản thành công và phá hủy ý đồ của Tổng thống. Những điều này chúng ta đã biết rõ trong nhiều giai đoạn ở Hoa Kỳ. Cụ thể nhất là thời Tổng thống Nixon đến nỗi phải từ chức để tránh bị Quốc hội truất phế. Ngay cả trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu của Trump (2017-221) ông đã gặp phải chống đối mạnh trong Quốc hội và ngay cả nhiều bộ trưởng và cố vấn… khiến cho chính quyền Trump trong nhiệm kỳ đầu đã bị tê liệt nhiều lần (10) !

Các định chế chính trị dân chủ, các lực lượng chính trị-kinh tế và khuynh hướng văn hóa dân chủ của Hoa Kỳ được xây dựng gần 250 năm, mặc dầu đã bị thử thách một số lần, nhưng sau mỗi lần bị khủng hoảng cả chính giới và cả hệ thống xã hội dân sự đã can đảm và sáng suốt sửa chữa những lỗi lầm và khuyết điểm để hoàn thiện chế độ dân chủ. Nhờ thế nền dân chủ Hoa Kỳ vẫn tồn tại vững vàng. Những tham vọng cá nhân điên rồ của ông già độc tài Trump cũng không thể nào phá được siêu cường kinh tế và nền dân chủ Hoa Kỳ.

Chiếm quyền tạm thời như kiểu Trump trong một xã hội dân chủ có truyền thống ví như một người bị bệnh cúm trong mùa ; hay một ngôi nhà bị cơn bão lớn làm tốc mái nhà nhưng nhờ nền tảng tốt nên vẫn đứng vững, nay phải tu sửa lại. Lịch sử Hoa Kỳ đã trải qua một số lần thử thách lớn nhưng sau đó đã có những canh tân mới để lấy đà tiến lên trở lại.

Trong một chế độ dân chủ dù không ai muốn, nhưng cũng phải chấp nhận đôi khi có thể xẩy ra những rủi ro trong chính trị -như việc Trump vừa thắng cử- Nhưng đa số tin rằng, những giá trị cao quí và nhân bản của các định chế dân chủ đủ vững để có thể vượt qua những rủi ro này và mau chóng khôi phục lại sinh hoạt dân chủ truyền thống trong mọi lãnh vực của đất nước. Nó có thể so sánh với NHÂN và QUẢ. Nếu nhân tốt thì sẽ có quả ngon, ngọt để mọi người thưởng thức. Nhưng phải thừa nhận, nếu thời tiết bất thường hoặc các cây trái không được chăm sóc chu đáo thì có thể bị mất mùa ! Cho nên phải biết luôn luôn tu sửa , kiên tâm một thời gian ngắn để có trái ngon ngọt trở lại. Hoạt động chính trị không như toán học hay các khoa học tự nhiên, không luôn luôn là đường thẳng, mà thường có những quanh co, gập gềnh !

Những sinh hoạt chính trị xôi động này không chỉ diễn ra ở Hoa Kỳ, mà vẫn trải ra ở nhiều định chế dân chủ có truyền thống trên thế giới. Cho nên khi một người đứng đầu muốn lạm dụng quyền lực để tính thực thi những biện pháp độc tài thường bị các định chế ngăn cản, chống đối ngay cả ngay trong đảng cầm quyền. Lí do thực tế và đơn giản là, người cầm đầu hành pháp - theo qui định của hiến pháp- thường chỉ cầm quyền tối đa 2 nhiệm kỳ, nên họ không đủ thời gian và sức phá hủy định chế dân chủ đã có truyền thống được. Trong các xã hội Dân chủ Đa nguyên, các hoạt động chính trị dân chủ công khai, cạnh tranh luôn luôn sinh động, nên dân trí được nâng cao, thường xuyên có những sáng kiến mới, sửa chữa kịp thời những sai lầm khuyết điểm.

Trái lại trong các chế độ độc tài đảng trị hay cá nhân trị, là những xã hội kín, bưng bít. Ở đó những người cầm đầu lâu năm sẽ tự do lạm dụng quyền lực và tiền bạc, dễ dàng biến chế độ và toàn xã hội thành như sở hữu riêng cho cá nhân và phe nhóm. Tham nhũng bùng nổ, đàn áp công khai và đưa toàn xã hội vào chậm tiến, nghèo đói và bất công, nên trình độ dân trí rất thấp ! Điển hình như ở Liên Xô trước đây, Nga hiện nay, Trung Quốc, Bắc Hàn và Việt Nam hiện nay !

Trong các chế độ độc tài đảng trị hay cá nhân trị, ở đó những người cầm đầu lâu năm sẽ tự do lạm dụng quyền lực và tiền bạc, dễ dàng biến chế độ và toàn xã hội thành như sở hữu riêng cho cá nhân và phe nhóm.

 

III. Các điểm nghẽn trong xã hội Việt Nam do hậu quả của chủ nghĩa Marx-Lenin và giải pháp của Tô Lâm

Từ khi cướp được ghế Tổng bí thư (3/8/2024) trong thời gian qua tại Hội nghị Trung ương 10 (18-20/9/2024) (11) và các hội nghị quan trọng Tô Lâm đã tung lên một loạt những khẩu hiệu rất kêu, như "kỷ nguyên mới", "tự lực, tự cường, tự tin…" và phất lên ngọn cờ "kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam". Không những thế Tô Lâm còn thừa nhận những hậu quả của chế độ cộng sản đang đè nặng nhân dân và phá hoại đất nước, đang gây ra những "điểm nghẽn" trên mọi lãnh vực kinh tế, xã hội, lao động, giáo dục, ngoại giao và cán bộ cực kị tai hại. Nhưng ông đã đưa ra các giải pháp nào và toan tính cho cá nhân ra sao ? Có gì mới không ?

1. Điểm nghẽn cực lớn là bộ máy cai trị rất cồng kềnh, lãng phí trở thành gánh nặng ngày càng năng nề cho nhân dân và đất nước. Nguyên nhân từ đâu và Tô Lâm giải quyết bằng cách nào ?

Trước các học viên Lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng đối với cán bộ quy hoạch Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV (Lớp 3) tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ngày 31/10/2024 chính Tô Lâm xác nhận : "Hiện nay 70% ngân sách dùng để nuôi bộ máy", "Lãng phí tuy không lấy của công đút túi, song kết quả cũng rất tai hại cho nhân dân, cho Chính phủ. Có khi tai hại hơn nạn tham ô". Tô Lâm than rằng, ngân sách quốc gia chỉ "còn 30% thì tiền đâu để phục vụ quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội ! Trong khi các nước khác chỉ có hơn 40%" ngân sách để nuôi bộ máy chính quyền" (12).

Có lẽ ngoài Trung Quốc chưa có một nước nào phải nuôi bộ máy cầm quyền nặng nề, trồng tréo và cồng kềnh như ở Việt Nam hiện nay. Ngoài bộ máy chính quyền như ở hầu hết các nước, hiện nay nền kinh tế òi ẹp của Việt Nam phải cáng đáng thêm nuôi hai bộ máy nữa là hệ thống Đảng cộng sản từ trung ương tới cơ sở với trên 5 triệu đảng viên. Ngoài ra ngân sách nhà nước còn phải chi cho các tổ chức ngoại vi của Đảng. Bộ máy cực kỳ cồng kềnh và lãng phí có thể thấy rất rõ : Song hành các Bộ trong chính phủ là các Ban trong Đảng. Thông thường ở các nước, ngoài Tổng thống hay Thủ tướng chỉ có một Phó Tổng thống hay Phó Thủ tướng. Hiên nay Việt Nam có tới 5 Phó Thủ tướng. Mỗi bộ, ngoài bộ trưởng có tới 4 thứ trưởng, hai bộ Công an, Quốc phòng có tới 6 Thứ trưởng hay tương đương. Các Ban Trung ương của đảng, ngoài trưởng ban còn có nhiều phó trưởng ban. Điển hình như ngân sách khổng lồ giành cho bộ máy công an mật vụ. Năm 2021 "dự toán chi ngân sách cho Bộ công an là khoảng 96 ngàn tỷ đồng, gấp hơn 10 lần Bộ y tế (khoảng 9,1 ngàn tỷ đồng) và Bộ giáo dục là 7,1 ngàn tỷ đồng. Năm 2022, Bộ Công an được phân bổ số tiền 95,5 ngàn tỷ đồng và tăng lên gần 100 ngàn tỷ đồng trong năm 2023 (13).

Ở các nước dân chủ chỉ có một bộ máy duy nhất được phép dùng tiền từ ngân sách nhà nước, đó là các viên chức chính phủ từ trung ương tới địa phương. Cách chính đảng phải tự lập ngân sách từ đóng góp của các đảng viên và sự ủng hộ tài chính các mạnh thường quân. Nhưng tại Việt Nam ngân sách nhà nước không còn để cho đầu tư phát triển, làm sao có thể thực hiện khát vọng "Kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc" ? Chẳng những thế trong buổi giảng dậy cho các Ủy viên Trung ương tương lai của khóa 14 Tô Lâm lại vẫn lập lại, "Tập trung xây dựng mô hình xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trọng tâm là xây dựng con người xã hội chủ nghĩa, tạo nền tảng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa mà Cương lĩnh của Đảng" (14). Nghĩa là trước sau Tô Lâm vẫn chỉ dùng giải pháp "Nguyễn Như Vân" !

Tại sao chế độ độc đảng toàn trị cộng sản Việt Nam không thể nào tinh giảm bộ máy nhà nước được, trái lại ngày càng phình to ? Bởi vì hệ thống cai trị theo mô hình Marx-Lenin coi Đảng cộng sản là chủ nhân duy nhất và toàn bộ trong mọi lãnh vực trong xã hội từ chính quyền, đất đai tới nhân dân. Chính vì thế đã bao nhiêu lần ra Đảng, Chính phủ, Quốc hội quyết định giảm biên chế, nhưng trong thực tế bộ máy cai trị ngày càng phình ra trong mọi ngành để nuôi bộ máy độc tài kiểm soát và hành hạ nhân dân !

2. Điểm nghẽn : Kinh tế lệ thuộc bên ngoài, năng xuất lao động thấp - Giải pháp nào của Tô Lâm ?

Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm, đã nhận định về những mâu thuẫn trong chính sách kinh tế của cộng sản Việt Nam : "Đây cũng là nguyên nhân gây nên nghịch lý ở Việt Nam, đó là nền kinh tế khát vốn, kêu gọi và chờ mong nguồn vốn FDI, trong khi đó rất khó hấp thụ được nguồn vốn trong nước, đặc biệt nguồn vốn đầu tư công" (15).

Các đặc điểm chính của kinh tế Việt Nam thời xã hội chủ nghĩa theo mô hình Marx-Lenin là áp dụng kinh tế quốc doanh làm chủ đạo, các tập đoàn và các tổng công ti nhà nước độc quyền nắm giữ các huyết mạch kinh tế, được tự do sử dụng ngân sách, nhân lực và tài nguyên. Nhưng hầu hết các doanh nghiệp nhà nước lại chỉ thua lỗ, gây phí phạm nhân lực và tài nguyên mỗi năm rất lớn. Trong khi ấy kinh tế của tư nhân Việt Nam bị bạc đãi, khinh rẻ. Năng suất lao động ở Việt Nam rất thấp và càng giảm so sánh ngay với các nước trong khu vực (16). Vì thế kinh tế Việt Nam bị tụt hậu, lợi tức đầu người chỉ bằng khoảng 1/9 của Nam Hàn và Đài Loan (17).

Trước tình thế đó nhóm cầm đầu chế độ toàn trị đã hấp tấp mù quáng chọn giải pháp đốt giai đoạn nửa vời, mời đón cho các "đại bàng" nước ngoài, để cho các đại công ti nước ngoài (FDI) đầu tư vào Việt Nam hưởng các ưu đãi tối đa về thuế, đất đai, lao động rẻ mạt. Vì thế nền kinh tế Việt Nam hiện nay hoàn toàn lệ thuộc vào xuất khẩu, trong đó các công ti nước ngoài chiếm trên 70% (tương đương 60% GDP). Các doanh nghiệp này nhập khẩu trên 80% linh kiện, thiết bị, nhưng chỉ sử dụng những tư liệu sản xuất giản đơn của Việt Nam như lao động, đất đai, hàng triệu công nhân Việt Nam lại phải nhận đồng lương chết đói. Các FDI không giúp Việt Nam xây dựng công nghiệp nội địa (18).

Mới đây trên đường thăm Hoa Kỳ Tô Lâm đã cho phe nhóm Hưng Yên chào đón để công ti của Trump xây khách sạn và sân golf 1,5 tỉ USD làm trung tâm du lịch ở Hưng Yên và muốn dùng nó làm phương tiện trao đổi để mong Trump không trừng phạt hàng xuất cảng của Việt Nam sang Hoa Kỳ. Ngoài ra Hà nội còn để Bắc kinh dùng Việt Nam như nước chung chuyển các sản phẩm Trung Quốc sang Việt Nam trên đường xuất cảng sang Hoa Kỳ (19).

3. Điểm nghẽn : Pháp luật bị thao túng bởi các nhóm lợi ích và tham nhũng – Giải pháp nào của Tô Lâm ?

Sau gần 80 năm cai trị Đảng cộng sản Việt Nam đang lập nên hệ thống pháp luật ngày càng chỉ "phục vụ lợi ích nhóm". Chính Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự Đảng bộ Tư pháp nhân Ngày Pháp luật Việt Nam 7/11 đã phải nhìn nhận như vậy (20). Vì ngay trong giai đoạn chuẩn bị các luật và chính sách đã do các phe nhóm cho thế lực thao túng. Cho nên luật pháp rất chằng chịt, công kềnh, vô hiệu lực, giải thích tùy tiện theo ý muốn của những quan đỏ nắm quyền lực và tiền bạc.

Tuy chỉ trích như thế, nhưng khi đưa ra giải pháp thì Tô Lâm đòi phải "phát huy cao độ tính đảng trong xây dựng, hoàn thiện và thực thi pháp luật" (21) ! Nhưng Tô Lâm thừa biết là, chính vì phải giữ "tính Đảng", tức là độc tài và phe nhóm trong xây dựng pháp luật ; nên cá nhân hay hội đoàn, kể cả đảng viên tiến bộ lên tiếng phản đối liền bị gán ghép "chống lại chế độ", bị theo dõi, giam giữ. Việt Nam đang trở thành một nước bị chà đạp nhân quyền tàn bạo nhất trên thế giới. Báo chí tư nhân bị cấm hoạt động. Báo chí Đảng phải mặc đồng phục, tô hồng những người có quyền lực. Im lặng trước những sai lầm, tham nhũng.

Mặc dầu trong các Hội nghị Tô Lâm vẫn đề cao "minh bạch", "công khai" các hoạt động của Đảng và Nhà nước. Nhưng mới đây nhất báo chí của chế độ đã bị cấm không được đưa tin một cán bộ cảnh vệ trong phái đoàn của Chủ tịch nước Lương Cường tham dự APEC ở Peru đã "xâm phạm tình dục" thiếu nữ trên 14 tuổi tại khách sạn ở Chile. Truyền hình Chile và báo chí quốc tế tường thuật rõ ràng. Một hành động làm ô nhục Chủ tịch nước và cả chế độ ! Đúng lí ra nếu Tô Lâm thực lòng và biết tự trọng, muốn cải tổ pháp luật thì phải để báo chí tự do đưa tin và kết án nghiêm khắc hành động tồi bại của cán bộ (22).

Việt Nam đang trở thành một nước bị chà đạp nhân quyền tàn bạo nhất trên thế giới. Phiên họp 57 của Hội đồng Nhân quyền LHQ diễn ra ngày 11/9/2024

4. Điểm nghẽn : Giáo dục chậm tiến, lạc hậu, chuyên viên thất nghiệp - Tô Lâm đưa ra giải pháp nào ?

Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, trước các nhà giáo Tô Lâm đã có bài diễn văn dài ngày 18/11 tại Hà nội đã phải nhìn nhận thực trạng giáo dục ở Việt Nam sau gần 80 năm dưới thời xã hội chủ nghĩa : "Thẳng thắn nhìn nhận, đổi mới giáo dục, đào tạo tuy đã triển khai hàng chục năm nhưng cơ bản chưa tạo chuyển biến mạnh mẽ, chưa thật sự chuyển biến về chất, chưa đáp ứng kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân". "Chất lượng giáo dục ở các cấp học còn hạn chế ; giáo dục đại học vẫn tụt hậu so với các nước trong khu vực và thế giới ; "nặng" về lý thuyết, "nhẹ" về thực hành". "Hàng chục nghìn cử nhân, kỹ sư, thạc sĩ tốt nghiệp ra trường không tìm được việc làm, hoặc làm không đúng nghề nghiệp được đào tạo". "Đầu tư từ ngân sách nhà nước cho giáo dục đào tạo chưa tương xứng với yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục" (23).

Nhưng làm thế nào để giải quyết những khuyết điểm và sai lầm trong giáo dục, để đưa Việt Nam vào kỷ nguyên mới ? Tô Lâm lại bản cũ sao, tiếp tục buộc học sinh, sinh viên, nhà giáo phải học tập theo văn hóa chính trị Marx-Lenin :

"Ưu tiên hàng đầu trong thực hiện mục tiêu đó là tập trung xây dựng con người xã hội chủ nghĩa. Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân. Tập trung vào những giá trị cơ bản của văn hóa, truyền thống và đạo lý dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, đường lối của Đảng" (24) !

5. Điểm nghẽn Ngoại giao : Từ vội vã sang gặp Tập Cận Bình tới Biden nay Tô Lâm đang vuốt ve Trump

Bên cạnh những tuyên bố rùm beng trong thời gian vài tháng qua về các cải tổ nội trị theo khẩu hiệu "kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam", Tô Lâm còn đoạt cả giải quán quân trong hoạt động ngoại giao. Chỉ nội 2 tuần sau khi nắm ghế Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Tô Lâm đã sang Bắc kinh ra mắt Tập Cận Bình (18-20/8) thề thốt tuân hành Việt Nam ngồi vào rọ "Cộng đồng chung vận mệnh với Trung Quốc" (25). Sau đó Tô Lâm còn đi thăm Châu Âu, Hoa Kỳ và Cuba. Mục tiêu của Tô Lâm là chứng tỏ với các phe phái trong Đảng về tài ngoại giao tháo vát của mình để chuẩn bị giữ tiếp đứng đầu Đảng (26).

Trong chính sách đối ngoại tuy Tô Lâm không dùng cụm từ "ngoại giao cây tre" thời Nguyễn Phú Trọng, nhưng tựu trung vẫn theo đuổi thủ đoạn bắt cá hai tay, muốn cùng một lúc đi thân cả với Bắc kinh và tiến gần tới Hoa Kỳ và Liên Âu. Tô Lâm đã ngoan ngoãn chui vào rọ "Cộng đồng cùng chung vận mệnh" của Tập Cận Bình, nhưng cũng muốn có quan hệ tốt với Hoa Kỳ, đặc biệt trong kinh tế thương mại.

Chỉ vài tháng tới khi Trump trở lại tòa Bạch ốc thì khả năng xoay sở của Tô Lâm sẽ bị thử thách rất gay go cả từ Bắc kinh lẫn Washington. Kinh tế Việt Nam hoàn toàn dựa trên xuất cảng và bán sản phẩm Trung Quốc thay cho Bắc kinh, nên đang đứng trước thử thách như anh khổng lồ bằng đất sét ! Xuất cảng của Việt Nam phần chính là sang Hoa Kỳ :

"Năm 2023, Hoa Kỳ thâm hụt 104,6 tỷ USD thương mại song phương với Việt Nam và trong chín tháng đầu năm nay, thâm hụt thương mại đã lên tới 96 tỷ USD. Xuất khẩu 9,8 tỷ USD vào năm 2023" (27).

Nếu Trump thực hiện chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch gia tăng thuế hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ lên tới 20% và hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu vào Hoa Kỳ lên tới 60% thì sẽ là một cuộc chiến tranh thương mại với hai nước cộng sản. Bắc kinh sẽ tìm cách tránh né đòn trừng phạt của Trump bằng cách ép Hà nội phải để Bắc kinh mở rộng đầu tư ở Việt Nam đồng thời gia tăng chuyển sản phẩm của Trung Quốc sang Việt Nam để xuất cảng sang Hoa Kỳ để tránh sự trừng phạt của Trump. Khi đó cùng lúc Hà nội bị áp lực nặng nề của Bắc kinh lẫn Washington. Kinh tế thương mại của Việt Nam rơi vào tình trạng một cổ hai tròng ! Hiện nay Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, nguồn cung hàng hóa lớn nhất và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam. Việt Nam cũng trở thành nước trao đổi thương mại lớn thứ 4 với Trung Quốc trên thế giới (năm 2022) ; đồng thời cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN (28).

Trong chuyến thăm của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (12-14/10) Thông cáo chung đã xác nhận "Hai bên sẽ phát huy vai trò của Nhóm công tác hợp tác đường sắt Việt Nam - Trung Quốc ; đẩy nhanh công tác nghiên cứu khả thi tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và lập Quy hoạch 2 tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Đồng Đăng - Hà Nội và Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng ; đẩy nhanh công tác kết nối ray khổ tiêu chuẩn từ Lào Cai (Việt Nam) đến Hà Khẩu (Trung Quốc)" (29). Đây là những bước tính toán rất cụ thể, Bắc kinh muốn mượn đường để khống chế Việt Nam, giống như trước đây nhà Nguyên Trung Quốc đã tìm cách mượn đường qua Việt Nam để chiếm Chiêm Thành, nhưng bị nhà Trần đã từ chối.

Thực hiện sách lược ép Việt Nam vào Cộng đồng chung tương lai với Trung Quốc, mục tiêu của Bắc kinh là từng bước đẩy Việt Nam và Đông dương trở thành bàn đạp để chiếm toàn biển Đông, từ đó kiểm soát đường hàng hải quốc tế rất quan trọng giữa châu Á-Thái bình dương và Ấn độ dương. Trong các cuộc họp cấp cao với Tập Cận Bình và Lý Cường từ Nguyễn Phú Trọng trước đây tới Tô Lâm và Phạm Minh Chính đều phải chấp thuận hợp tác chặt chẽ trong chính trị, kinh tế, ngoại giao, quốc phòng và an ninh. Thậm chí Hà nội phải chấp nhận cả "ngăn ngừa Cách mạng mầu" ở Việt Nam, tức là đàn áp các cuộc đấu tranh dân chủ ở Việt Nam (30).

Chính sách ngoại giao của cộng sản Việt Nam như người bắt cá hai tay, tham lam nhưng lại không khôn ngoan, muốn cùng một lúc dùng cả 2 tay để bắt 2 con cá. Cuối cùng sôi hỏng bỏng không, khi cần sự giúp đỡ thì không có bạn tin cậy nào giúp ! Tuy nhìn nhận thế giới đã thay đổi sâu sắc, nhưng Tô Lâm vẫn cố giữ NHÂN cũ đã thối nát : "Chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi nhanh chóng. Nhưng với Việt Nam, có một điều không thay đổi : Dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam…", tức vẫn bám chặt vào chủ nghĩa Marx-Lenin đã bị vất vào sọt rác trên ba thập kỷ (31).

6. Điểm cực nghẽn : Cán bộ tham nhũng, bất tài, vô đạo đức - Giải pháp của Tô Lâm : Đào sâu thêm chia rẽ, thanh toán lẫn nhau ở Trung ương để chuẩn bị giành ghế Tổng bí thư tiếp tại Đại hội 14

Từ Hồ Chí Minh tới những người kế nghiệp gần 80 năm qua đã dùng mô hình xây dựng xã hội Việt Nam theo văn hóa cai trị Marx-Lenin để đào tạo cán bộ lãnh đạo và các đảng viên theo con người xã hội chủ nghĩa mẫu mực. Mặc dầu những người cầm đầu chế độ toàn trị trước sau vẫn tuyên bố "công tác cán bộ là then chốt của then chốt". Nhưng hiện nay kết quả cho thấy, từ tứ trụ tới các Ủy viên trong Bộ chính trị, Ban bí thư và Trung ương đảng hầu hết là những người tham quyền, tham tiền, vô tài và thất đức… Để giành giựt ngôi thứ và tiền bạc, họ không từ thủ đoạn nào thanh toán tàn bạo lẫn nhau.

Theo dõi các cuộc đảo chính, động đất chính trị ngay trong cung đình đỏ từ 2001 tới nay cho thấy ngày càng dồn dập và tàn bạo. Từ Đỗ Mười thao túng để lật Lê Khả Phiêu đưa Nông Đức Mạnh làm Tổng bí thư bù nhìn của Đỗ Mười tại Đại hội 9 (2001). Tới cuộc trường kỳ chọi nhau rất tàn bạo giữa Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Tấn Dũng giữa hai Đại hội 11 và 12 (2011-2016) (32). Riêng ba năm qua những cuộc tàn sát thanh toán lẫn nhau ngay trong "Tứ trụ" đã bùng nổ dồn rập nhiều lần vượt tới cao điểm nhất (33).
Tình hình này cho thấy, những người có quyền lực nhất giữa các phe nhóm lợi ích hiện nay theo đuổi mục tiêu cá nhân hoàn toàn mâu thuẫn đối kháng lẫn nhau. Họ giữ thái độ và cách cư xử với nhau theo luật rừng xanh, kẻ mạnh giết kẻ yếu. Chính vì thế chế độ độc tài toàn trị đang rơi vào giai đoạn không còn thuốc nào có thể cứu chữa được nữa !

Bộ chính trị khóa 13 gồm 18 người, nhưng nhiều người trong tứ trụ đã bị loại, một số vừa mới được bầu bất chấp Điều lệ đảng, nay chỉ còn 15 người. Trong số này Công an chiểm 6 ghế và Quân đội chiếm 4 ghế, mặc dầu trong thời bình. Như vậy thành phần chuyên viên chỉ còn thiểu số trong cơ quan đầu não, nhưng Tô Lâm vẫn hùng hổ đưa ra khẩu hiệu "Kỉ nguyên vươn mình của dân tộc !"

Con người thật của Tô Lâm 

 

IV. Con người thật của Tô Lâm

Một người từng bất chấp luật pháp quốc tế quyết lập công để mua chuộc sự tin cậy của Nguyễn Phú Trọng đã tổ chức bắt cóc Trịnh Xuân Thanh đang tị nạn chính trị ở Đức (2017) (34). Tới cả không biết ngượng khi cùng bộ hạ ăn thịt bò dát vàng với giá cả hàng chục ngàn bảng Anh tại nhà hàng đắt tiền tại London (2021 (35). Giữa lúc hàng triệu đồng bào trong nước đang phải chịu cảnh đói khát của đại dịch Covid. Thế rồi thực hiện cam kết với Bắc kinh "khép lại quá khứ" nên bất kể tới chiến sĩ và đồng bào đã hi sinh trong chiến tranh chống xâm lược của Trung Quốc đầu năm 1979, vì thế năm nay Tô Lâm lại lo hưởng thụ và bảo bệ quyền lợi phe nhóm nên đã tự đứng ra tổ chức linh đình Đại hội ca nhạc mừng xuân tại Nhà hát Hồ Gươm của bộ CA vào đúng ngày 17/2/2024 kỷ niệm Trung Quốc xâm lược biên giới phía Bắc (36).

Cực kỳ nham hiểm và kiên gan đã lợi dụng vai trò Bộ trưởng Công an tìm mọi cách thu tập hồ sơ lí lịch của các đối thủ trong Tứ trụ để loại họ, đến khi Nguyễn Phú Trọng đau nặng thì ra tay phỗng tay trên ghế Tổng bí thư và cả Chủ tịch nước. Mới đây nhất Tô Lâm và vây cánh Hưng Yên còn tìm cách đầu cơ quyền lực bằng cách đi đêm với Trump để công ti của Trump đầu tư 1,5 tỉ USD xây khách sạn sang cùng với sân golf rất lớn ở tỉnh của mình để làm hậu thuẫn chuẩn bị giành ghế Tổng bí thư tiếp !

Cho nên không ngạc nhiên, sau khi đảo chính thành công nắm ghế Tổng bí thư, Tô Lâm đã nâng đỡ và bổ nhiệm hàng loạt người cùng vây cánh trong Công an và đồng hương Hưng Yên vào các chức vụ then chốt trong bộ Công an, Bộ chính trị, Ban bí thư (37). Mới đây để chuẩn bị giành cho chính mình và vây cánh vào các trường hợp đắc biệt như thời Nguyễn Phú Trọng, nên Tô Lâm đã vừa thông qua Luật bầu cử tại Đại hội Đảng 14 giành cho Bộ chính trị độc quyền đề nghị đề cử những nhân vật chính trtong Tứ trụ, Bộ chính trị và Ban bí thư.

Ngày 10/10/2024 Tô Lâm đã kí ban hành Quyết định 190-QĐ/TW của Trung ương đảng về Qui chế bầu cử trong Đảng. Văn bản này thay cho Quyết định số 244-QĐ/TW do Nguyễn Phú Trọng kí 9/6/2014.

Điều 11 Khoản 3 Quyết định "Ở các hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương, các đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Bí thư không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do Bộ Chính trị đề cử ; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của Bộ Chính trị" (38).

Hiện nay Bộ Chính trị chỉ còn 15 ủy viên, trong đó có 10 tướng (6 Công an, 4 Quân đội). Với tỉ số chênh lệch nhau lớn lao này, cộng với vây cánh ở trong Trung ương, phe của Tô Lâm có thể giành cho mình những trường hợp đặc biệt bất kể tới Điều lệ đảng, dù không đủ thâm niên trong Bộ chính trị hay đã quá tuổi qui định vào thời gian diễn ra Đại hội 14 -Nghĩa là tái lập thủ đoạn của Nguyễn Phú Trọng khi loại đối thủ Nguyễn Tấn Dũng và vây cánh trước đây (39) !

Để chuẩn bị tranh ghế Tổng bí thư tại Đại hội 14 vào tháng 1/2026, mới vài ngày trước Tô Lâm đã hồ hởi vẽ lên ngọn cờ mới 2025 để dụ dỗ đánh lừa đảng viên và nhân dân :

"Năm 2025 diễn ra nhiều sự kiện lịch sử trọng đại, 95 năm lịch sử quang vinh của Đảng, 80 năm ngày độc lập và 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước ; cũng là năm đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV ; là thời điểm sau 40 năm đổi mới, với những thành tựu vĩ đại đạt được, với thế và lực đã tích lũy, với thời cơ vận hội mới, chúng ta đang đứng trước cánh cửa lịch sử để vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc" (40).

Nói tóm lại, những chỉ trích của Tô Lâm về những điểm nghẽn, sai lầm của chế độ toàn trị trên mọi lãnh vực sau gần 80 năm độc quyền cai trị và đề ra khẩu hiệu "kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" để đánh dấu ca ngợi giai đoạn ông cướp được ghế Tổng bí thư. Khẩu hiệu rất kêu này làm mọi người nhớ tới khẩu hiệu "Yêu nước" của Hồ Chí Minh 1945 giữa khi ông giả vờ giải tán Đảng cộng sản khi đó để lừa dân và các giới ; rồi tới dựng lên Mặt trận Giải phóng miền Nam 1960 mở cuộc nội chiến giết hại mấy triệu đồng bào Nam-Bắc nhưng lại trương khẩu hiệu " Hòa giải dân tộc". Từ cuối thập niên 80 vì nạn đói, Đặng Tiểu Bình mở cuộc chiến ở biên giới phía Bắc, Liên xô sụp đổ nên họ đã ttung lên khẩu hiệu "Đổi mới". Nhưng gần 40 năm qua vẫn giữ nguyên chế độ độc đảng, sang Thành Đô (1990) cúi đầu thần phục Bắc kinh "phải khép lại quá khứ", rồi nay chui vào rọ "Cùng chung vận mệnh tương lai" với Trung Quốc !

Tùy theo điều kiện trong nước và quốc tế trong từng giai đoạn nên các khẩu hiệu được thay đổi trong mỗi thời kỳ để đánh lừa nhân dân ta, đánh lừa thế giới. Nhưng tất cả chỉ nhắm mục đích củng cố quyền hành và trước sau giữ độc quyền cho Đảng và phe nhóm cầm quyền. Đây là thủ đoạn thực hiện chiến lược nham hiểm "Dĩ bất biến, ứng vạn biến" đã được Hồ Chí Minh thi thố từ 1945 !

Nay tham vọng lớn nhất trước mắt của Tô Lâm là làm sao nắm được ghế Tổng bí thư tại Đại hội 14 giữa lúc tình hình trong Đảng đang rối bời, nhân dân căm ghét, bên ngoài thì Tập Cận Bình càng ép mạnh, Trump đe dọa. Vì thế Tô Lâm cũng đang tung lên khẩu hiệu rất kêu "Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" đánh dấu giai đoạn cầm quyền của ông để lập lại chiến lược "Dĩ bất biến, ứng vạn biến" trong thời đại hiện nay. Nhưng không phải cho Đảng mà là để phục vụ tham vọng độc quyền cho chính Tô Lâm và phe nhóm !

 

Phần kết luận

Tục ngữ Việt Nam có câu "Con hơn cha là nhà có phúc". Châm ngôn này rất thâm thúy và rất phổ thông có giá trị rất thực tiễn không chỉ cho cá nhân, mà cho cả các tổ chức và toàn xã hội. Đối với một cá nhân, trong cuộc sống nhiều khi thế hệ cha-ông đã phải đưa ra quyết định cho gia đình mặc dầu thiếu kiến thức, chưa đủ các thông tin. Nhưng khi các con trưởng thành nhận ra quyết định của cha mẹ không còn thích hợp, nên đã dám tự thay đổi để cứu gia đình. Đó là một việc làm tự nhiên vừa thông minh và đảm lược, không chỉ cứu cho chính gia đình hiện tại mà cả cho các thế hệ tiếp theo, đồng thời cũng là cách làm yên lòng cha mẹ đã quá cố !

Trong chính trị cũng vậy, trước một biến cố chính trị lớn như đảo chính hay thay đổi người cầm đầu, có những tổ chức hay cá nhân đã vội tin là đúng ủng hộ hết mình. Nhưng một thời gian sau cho thấy, kẻ cầm quyền chỉ là kẻ bịp bợm, gian ác và con đường đi của họ hoàn toàn sai lầm. Cho nên thế hệ tiếp theo sẽ truất phế, hay không bầu cho ông ta, dứt khóa từ bỏ ý thức hệ sai lầm để tự cứu và đưa đất nước ra khỏi lầm than, vươn lên trở lại. Đây là một tiến trình tự nhiên và sáng suốt, hoàn toàn không phải là phản bội. Trái lại, đây là thái độ rất trưởng thành của thế hệ đi sau, biết cách tưởng nhớ rất thiết thực với thế hệ đi trước. Vì khi ấy những người này đã hi sinh vì tin rằng, việc làm của mình là yêu nước và hi vọng đất nước phải tiếp tục tiến lên, nhân dân phải được hưởng tự do dân chủ thực sự.

Như nhiều người Đức trước đây đã tin mù quáng nhà độc tài Hitler, hàng triệu người đã chiến đấu và hi sinh. Nhưng sau đó đã thấy được dã tâm chủ trương dân tộc cực đoan sai lầm, nên sau Thế chiến Thứ 2, thế hệ tiếp theo ở Đức không nuôi hận thù mà lại hợp tác chân thành với các nước từng là kẻ thù như Pháp, Anh, Hoa Kỳ. Sau chiến tranh nhiều gia đình ở Đức con cái đã thương sót cho cha mẹ do những hoàn cảnh đặc biệt đã quá cả tin vào Hitler.

Đối với người sáng lập Đảng cộng sản Việt Nam, khi Hồ Chí Minh đặt chân tới Mạc tư khoa (1923) thì Cách mạng Tháng 10 của Lenin (1917) mới chỉ ra đời vài năm, chưa chứng minh được chủ nghĩa cộng sản trong thực tế sẽ như thế nào. Khi ấy ông Hồ còn rất trẻ chưa dủ kiến thức và kinh nghiệm chính trị. Nhưng vì lòng yêu nước bồng bột đã vội vã mù quáng tin tuyệt đối vào chủ nghĩa Marx-Lenin là chân lí, đũa thần có thể giải quyết khó khăn bất cứ ở nơi nào và thời đại nào ! Không lâu sau bệnh cả tin đã tạo ra tâm lí sai lầm ở ngay Hồ Chí Minh, cũng chủ quan tin rằng, mình hành động đúng, những việc làm của mình là yêu nước thực sự ! Rồi trở thành tự mãn kiêu ngạo, tự cho mình là lãnh tụ yêu nước ! Chả thế ông đã dùng bút hiệu Trần Dân Tiên viết sách tự thuật về chính mình, trong đó đã tự đề cao mình là "Nhân dân ta gọi Hồ Chủ tịch là cha già của dân tộc ! (41)"

Nay ai cũng thấy, chủ nghĩa cộng sản theo mô hình Marx-Lenin đã tan rã ở Liên Xô và Đông Âu trên ba thập niên. Các nước cộng sản còn lại là Trung Quốc, Bắc Hàn, Cuba và Việt Nam trở thành những chế độ công an trị, gia đình trị, phe nhóm lợi ích chỉ biết tham quyền, tham tiền, đàn áp nhân dân, như những quái thai ác quỉ của thời đại !

Thật là lạ lùng đến kinh ngạc, đến nay những hậu duệ kế nghiệp Hồ Chí Minh vẫn nhắm mắt tụng niệm Marx-Lenin, tùng phục Bắc kinh. Tuy miệng vẫn tuyên bố "Đổi mới hay là chết" suốt gần 40 năm, lên giọng than trách các điểm nghẽn và sai lầm trong chính trị, kinh tế, văn hóa giáo dục, quốc phòng và ngoại giao. Trong đó điểm nghẽn nguy hiểm nhất nằm ngay ở người cầm đầu chế độ trong mỗi thời kỳ ! Nhưng cuối cùng họ lại ngang ngược vẫn cố ôm ấp chế độ độc đảng. Nghĩa là QUẢ đã tồi không còn ăn được nữa, nhưng vẫn ngang bướng và mù lòa giữ cái NHÂN sai.

Họ không dám nhìn sang ngay các nước trong khu vực như Nam Hàn, Đài Loan đã dám dứt khoát chấm dứt độc tài đảng trị và quân phiệt để thực hiện Dân chủ Đa nguyên, nên lợi tức đầu người đã cao hơn 9 lần của Việt Nam. Các công ti đại bàng của họ đang được các đại quan đỏ cộng sản Việt Nam chiều chuộng ở Việt Nam. Nhiều nước cựu cộng sản Đông Âu sau ba thập kỷ chuyển sang Dân chủ Đa nguyên nay nhân dân được hưởng tự do, đất nước từng bước trở nên phú cường.

Mặc dầu Marx-Lenin đã phá sản ở Liên Xô và bị vât vào sọt rác ở Đông Âu trên 3 thập kỷ ! Nhưng tại Việt Nam những người cầm đầu cộng sản Việt Nam vẫn chỉ sống mơ mộng, lấy mộng làm thực, tin rằng họ sẽ lên thiên đàng xã hội chủ nghĩa, đưa đất nước tiến lên kỷ nguyên mới chưa từng thấy. Đúng là bệnh tâm thần mộng tưởng như con cóc muốn to như con bò !

Trong thời đại thế giới đa cực, một bên là các chế độ độc tài với chủ trương dân tộc cực đoan và bên kia là các chế độ dân chủ tiến bộ, muốn gìn giữ hòa bình và ngăn ngừa chiến tranh nguyên tử và tàn phá mội trường có thể dẫn tới hủy giệt nhân loại. Vì thế các nước và liên minh dân chủ phải biết cùng nhau chia sẻ trách nhiệm và quyền lợi để ngăn chặn hữu hiệu các chủ nghĩa độc tài, dân tộc cực đoan.

Cuộc động đất chính trị hiện nay ở Hoa Kỳ sẽ khiến các định chế dân chủ đã có truyền thống ở liên bang và các tiểu bang, cùng với các giới báo chí, các tổ chức xã hội dân sự sớm thức tỉnh để ngăn chặn các hành động độc tài, dân tộc cực đoan cực kỳ nguy hiểm và sai lầm của Trump. Đồng thời phải sửa chữa những khuyết điểm để giữ vững các định chế nền tảng dân chủ tiến tới tương lai. Khi đó Hoa Kỳ sẽ bảo vệ vai trò và trách nhiệm của cường quốc hàng đầu, đồng thời giữ được niềm tin của các đồng minh trên khắp 5 châu, từ đó giúp cho các phong trào dân chủ nhân bản tiến bộ trên thế giới vững bước đấu tranh chống độc tài… ! Nghĩa là phải biết bảo vệ, tu sửa cái NHÂN cho thật tốt để hưởng QUẢ ngon ngọt tiếp tục !

Tại Việt Nam vì tiếp tục áp dụng mù quáng thiển cận, ngang bướng giữ lại cái NHÂN là chủ nghĩa và mô hình cai trị Marx-Lenin đã hoàn toàn sai lầm, nên nhân dân đang phải nuốt QUẢ cay đắng và cực độc, đó là chế độ cộng sản Việt Nam đã biến thể từ độc tài của một đảng sang thành độc tài của một cá nhân và vài nhóm lợi ích tham nhũng. Chế độ công an trị đàn áp tàn bạo nhân dân, doanh nghiệp nhà nước đang làm đất nước phá sản, tụt hậu nên ngày càng lệ thuộc Bắc kinh cả chính trị, kinh tế, ngoại giao lẫn an ninh và quốc phòng.

Tham vọng độc tài và đầu óc xứ quân của Tô Lâm sẽ không thể tồn tại lâu. Điều này hoàn toàn đi ngược với quyền lợi của dân tộc và đi ngược với trào lưu thời đại. Vì thế ngay cả những thành phần tiến bộ trong Đảng và các đảng viên biết tự trọng đang gia tăng chống lại Tô Lâm. Các tổ chức xã hội dân sự và ngay cả các tù nhân lương tâm cũng không còn biết sợ, ngày càng công khai chống lại sự chà đap nhân quyền và sự tha hóa cùng cực của những quan đỏ độc tài, tham nhũng, bất tài và vô đạo đức (42) !

Trong việc cai trị và đối xử với nhân dân những người kế nghiệp Hồ Chí Minh có tâm lí rất mâu thuẫn. Một mặt đối xử với nhân dân như đầy tớ, nô lệ, nhưng mặt khác với Hồ Chí Minh thì vẫn coi như thánh sống, chủ nghĩa Marx-Lenin là kim chỉ nam ! Họ mất sáng suốt, không dám và không đủ đảm lược để thực hành châm ngôn Việt Nam rất thâm thúy và sáng suốt "Con hơn cha là nhà có phúc" !

Chính tinh thần bạc nhược, độc tài và thiển cận tiêu biểu như Tô Lâm hiện nay đang đối mặt với sự chống đối ngày một mạnh của nhiều thành phần nhân sĩ, trí thức dân chủ, kể cả những đảng viên tiến bộ biết quí lòng tự trọng. Những khẩu hiệu lừa dối, các thủ đoạn giành độc quyền cho cá nhân và phe nhóm địa phương của Tô Lâm sẽ không thể che mắt được nhân dân và đảng viên !

Gần 80 năm qua Hồ Chí Minh đã mù quáng áp dụng chủ nghĩa sai lầm Marx-Lenin dựng lên chế độ độc đảng, độc quyền tư hữu, dùng bạo lực trong đấu tranh giai cấp dẫn tới phân hóa dân tộc. Nên chỉ những người cầm đầu chế độ và các đại quan đỏ sống trên nhung lụa, ăn thịt bò dát vàng luôn luôn hô khẩu hiệu nhớ ơn Bác và Đảng, uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây ! Nhưng đại đa số nhân dân phải ăn quả đắng, ung thối, uống nước độc Marx-Lenin ! Mấy triệu người đã bị hi sinh trong chiến tranh ; toàn dân bị đàn áp, bịt miệng, bịt mắt ; mấy triệu người đã phải nằm trong các trại cải tạo, phải làm thuyền nhân giữa đại dương. Nhân dân ta chỉ phải ăn bánh vẽ "yêu nước", "hòa giải dân tộc", "đổi mới". Nay Tô Lâm lại lại đưa ra bánh vẽ "kỷ nguyên vươn mình" ! Ai có thể tin Tô Lâm được nữa ?

Âu Dương Thệ

(25/11/2024)

Ghi chú :

1. Giải Nobel Kinh tế được trao cho các nhà nghiên cứu về bất bình đẳng

2. Từ "America First" biến thành "Trump First" ! (Tiếng Dân)

3. Erdbeben im Indischen Ozean 2004 – Wikipedia

4. Âu Dương Thệ, Việt Nam "Đổi mới" ?! Hay : Treo đầu dê, bán thịt chó ! Tập II, tr. 213-227

5. Lũ lụt tại Philippines : Bão liên tiếp khiến sông vỡ bờ, nhấn chìm hàng ngàn ngôi nhà.

6. Thành phố giàu nhất Việt Nam đối diện nguy cơ ‘chìm dần’, sụt lún đất nền có nơi đạt tốc độ 8cm/năm

7. Việt Nam sẽ cho chạy các nhà máy điện than với công suất cao …

8. Thỏa thuận Paris về khí hậu – Wikipedia tiếng Việt

9. Trumps Kabinettsliste ist fast komplett - und umstritten (tagesschau.de)

10. Cùng tác giả : Thấy gì, nghĩ gì và làm gì từ cuộc bầu cử Tổng thống ở Hoa Kỳ vừa qua ? (Tiếng Dân) ; Thông Luận - Nửa thế kỷ nhìn lại

11.

     - Thông báo Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ;

     - Tư liệu văn kiện Đảng ; Phát biểu của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm khai mạc Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ;

     - Tư liệu văn kiện Đảng ; Phát biểu của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm bế mạc Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ;

     - Tư liệu văn kiện Đảng

12. Nội dung chuyên đề của Tổng bí thư Tô Lâm về Kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình - Báo Công an nhân dân điện tử

13. https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/ministry-of-public-security-budget-is-ten-times-of-the-ministry-of-health-and-the-ministry-of-education-08182023150520.html

14. Như 12

15. Đổi mới tư duy, phương thức ập pháp, xcosa bỏ điểm nghẽn thể chế kinh tế, tạo động lực phát triển trong ky" nguyên vươn mình của dân tộc

16. Cùng tác giả, T. II, Chương chín, Kết quả thực tiễn trên 30 năm "Đổi mới", 172-240

17. Văn hóa Marx-Lenin còn kỳm kẹp dân tộc ta bao lâu nữa ? (Âu Dương Thệ) - Thông Luận 

18. Cùng tác giả, Chương chín : Kết quả thực tiễn trên 30 năm "đổi mới" T. II, tr. 177-240

19.

     - Đầu tư của Tập đoàn Trump vào Hưng Yên sẽ là "đòn bẩy" để thúc đẩy Đối tác chiến lược toàn diện Việt – Mỹ ? — Tiếng Việt

     - Tập đoàn Trump được xác nhận là đối tác phát triển dự án sân golf và khách sạn trị giá 1,5 tỷ USD tại Hưng Yên — Tiếng Việt

20. Phát biểu của Tổng bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với BCS Đảng Bộ Tư pháp nhân Ngày Pháp luật Việt Nam - Báo Công an Nhân dân điện tử

21 . Như trên

22. Cận vệ của Chủ tịch nước Lương Cường bị bắt ở Chile vì cáo buộc…

23. Phát biểu của Tổng bí thư Tô Lâm tại buổi gặp mặt các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, các nhà khoa học nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 - Báo Công an nhân dân điện tử

24. Như trên

25. Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm hội đàm với Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình

26. Ông Tô Lâm trình diễn nghệ thuật cân bằng "đu dây" … ; Ông Tô Lâm tại Đại học Columbia : Ông đã nói gì ? Đâu là điểm đáng chú ý ? (BBC News Tiếng Việt)

27. Việt Nam khó xử khi đối mặt với kỷ nguyên Trump vì thặng dư thương mại với Mỹ (Tiếng Việt)

28. Thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam-Trung Quốc : Ổn định hơn, cân bằng hơn, bền vững hơn

29. Toàn văn : Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc, 14/10/2024

30. Thông Luận - Tương lai lại tự chui vào rọ ! (thongluan-rdp.org) ; Tổng bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình hội đàm với Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng

31. Toàn văn phát biểu chính sách của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Đại học Columbia

32. Cùng tác giả, T. I, Chương bốn : Tam ca cùng ở lại tr. 158-236), Chương 5 : Lá bài Nông Dức Mạnh của Đỗ Mười (tr. 237-342), Chương 7 : Trường kỳ chọi nhau rất tàn bạo giữa ông Tổng và ông Thủ, T.II, tr.9-121.

33. Ông Vương Đình Huệ bị kỷ luật, ông Võ Văn Thưởng 'điều trị bệnh' - BBC News Tiếng Việt ;

34. Vụ Trịnh Xuân Thanh gây ra khủng hoảng - BBC News Tiếng Việt.

35. Bộ trưởng CA Tô Lâm được "thánh rắc muối" đút bò dát vàng cho ăn,

36. Nghĩ gì, thấy gì nhân dịp Nguyễn Phú Trọng mất và những lời ca ngợi về ông ? (Âu Dương Thệ) - Thông Luận 

37. Tứ Trụ, Thường trực Ban Bí thư và những 'trường hợp đặc biệt' - BBC News Tiếng Việt.

38. QD-190-TW.pdf ; Quy chế mới về bầu cử trong Đảng do Tổng bí thư Tô Lâm ký có gì khác ? - BBC News Tiếng Việt

39. Như trên

40. Tổng bí thư Tô Lâm dự Chương trình "Hồ Chí Minh - Hành trình khát vọng 2024" - Báo Công an nhân dân điện tử

41 . Cùng tác giả,T. II, tr. 104

42. Kiến nghị khẩn cấp về cải cách thể chế ; Nhà hoạt động Nguyễn Thuý Hạnh : Tôi chỉ lên tiếng cho một xã ; Kiến nghị trả tự do cho Nhà báo Huy Đức... ; Ba tù nhân lương tâm Trại giam Số 6 đồng loạt tuyệt thực đòi nhà … ; Báo cáo viên đặc biệt Liên Hiệp Quốc io quan ngại việc công an ‘mời’ Tiến sĩ …

Hoa Kỳ bàn giao Trung tâm Huấn luyện cho Cảnh Sát Biển Việt Nam

RFA, 19/04/2021

Hoa Kỳ vào ngày 9 tháng tư bàn giao một trung tâm huấn luyện, một xưởng duy tu- bảo trì và một cơ sở hạ tầng cảng cho Cảnh Sát Biển Việt Nam. Mạng VnExpress phiên bản tiếng Anh loan tin vừa nêu vào ngày 18 tháng tư.

Tổng Lãnh sự Marie Damour và Tư lệnh Cảnh Sát Biển Việt Nam Nguyễn Văn Sơn ký biên bản bàn giao ngày 9/4/2021 - FB Đại sứ quán Mỹ

Theo VnExpress, đây là một mốc quan trọng nữa trong mối quan hệ ngày càng thắt chặt hơn giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Cả ba hạng mục vừa nêu nằm trong một dự án lớn do phía Mỹ tài trợ.

Buổi lể bàn giao được tiến hành tại tỉnh Khánh Hòa với sự hiện diện của bà Marie C. Damour, Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ tại thành phố Hồ Chí Minh, đại diện cho Chính phủ Mỹ ; Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Tư lệnh Cảnh Sát Biển Việt Nam.

Người đại diện cho phía Việt Nam tại buổi lễ cho rằng những cơ sở mới được bàn giao giúp Cảnh Sát Biển Việt Nam tăng cường năng lực thực thi pháp luật trên biển.

Vào năm 2017, Cơ quan Tuần Duyên Hoa Kỳ bàn giao cho Cảnh sát Biển Việt Nam tàu tuần tra USCGC Morgenthau lớp Hamilton và được đổi thành tàu CSB 8020.

Đến năm 2019, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam bàn giao sáu xuồng Metal Shark cho Cảnh Sát Biển Việt Nam tại Vùng III, tỉnh Khánh Hòa. Sáu xuồng này nằm trong số 24 xuồng tuần tra tốc độc cao mà Mỹ cung cấp cho Việt Nam. Những chiếc Metal Shark cuối cùng được giao cho phía Việt Nam vào tháng 5 năm 2020.

Hiện phía Hoa Kỳ cũng đang cho sơn và tháo gỡ một số vũ khí trên tàu USCGS John Midgett. Đây là một tàu tuần tra lớp Hamilton khác đã loại biên của Mỹ, để sớm bàn giao cho Cảnh sát Biển Việt Nam.

**********************

Mỹ hỗ trợ Việt Nam phần mềm SeaVision để bảo vệ chủ quyền quốc gia

VOA, 16/04/2021

Hoa Kỳ vừa hoàn tất khóa huấn luyện cho các cơ quan chức năng của Việt Nam để sử dụng công cụ SeaVision giúp nhận biết tình hình trên biển và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Khóa tập huấn diễn ra từ ngày 12-16/4 tại thành phố Quy Nhơn.

Hoa Kỳ tổ chức khóa tập huấn sử dụng phần mềm Seavision tại Quy nhơn, ngày 12-16/4/2021. Photo US Embassy Hanoi.

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam thông báo : "Trong tuần này tại thành phố Quy Nhơn, Văn phòng Hợp tác quốc phòng và Cục Phòng chống ma túy và thực thi pháp luật quốc tế Đại sứ quán Hoa Kỳ đã tài trợ khóa tập huấn trực tuyến về sử dụng SeaVision cho các cơ quan hàng hải khác nhau gồm Cục Hàng hải Việt Nam (VINAMARINE), Cảng vụ các tỉnh, thành phố, các Trung tâm phối hợp tìm kiếm cứu nạn trên biển, Tổng cục Thủy sản và Cục Kiểm ngư".

"SeaVision là một công cụ dựa trên trang web về nhận biết tình hình trên biển nhằm giúp các cơ quan hàng hải tạo thuận lợi cho thương mại, đấu tranh chống buôn lậu, chống đánh bắt cá trái phép, thực hiện các hoạt động tìm kiếm cứu nạn, gìn giữ môi trường và bảo vệ chủ quyền quốc gia", Đại sứ quán cho biết.

Khóa tập huấn SeaVision. Photo US Embassy Hanoi

SeaVision do Bộ Giao thông Hoa Kỳ phát triển và hiện đang được sử dụng bởi nhiều quốc gia, trong đó có các nước thành viên ASEAN như Philippines, Malaysia và Indonesia.

"Hoa Kỳ tái khẳng định cam kết của mình đối với an ninh và an toàn hàng hải của Việt Nam qua việc cung cấp đào tạo, trang thiết bị và cơ sở hạ tầng", Đại sứ quán cho biết thêm.

Vào tháng 11/2019, một khóa tập huấn tương tự tại Hà Nội đã được các giảng viên của Trung tâm Tác chiến thông tin Hải quân Hoa Kỳ vùng Thái Bình Dương (U.S. Naval Information Warfare Center Pacific - NIWC) thực hiện cho 16 học viên đến từ các cơ quan hàng hải khác nhau của Việt Nam, trong nỗ lực "thể hiện cam kết của Hoa Kỳ hỗ trợ một nước Việt Nam độc lập, vững mạnh và thịnh vượng".

Hậu bầu cử Mỹ 2020 : Cựu đại sứ từ Hà Nội giải thích tranh chấp và dự đoán cho Việt Nam

Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ với những tranh chấp, thách thức đang diễn ra đang có những tác động trực tiếp tới khả năng giải quyết các vấn đề nội trị và bang giao của nước Mỹ hiện tại và tới đây, trong đó có quan hệ Mỹ - Việt, theo góc nhìn của một nhà nghiên cứu, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Việt Nam từ Hà Nội.

Tổng thống Donald Trump và Đệ nhất phu nhân Mỹ đến dự lễ đặt vòng hoa tại Mộ Chiến sĩ Vô danh nhân Ngày Cựu chiến binh tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington ở Arlington, Virginia, hôm 11/11/2020

Trao đổi với BBC News tiếng Việt hôm 12/11 từ Viện Nghiên cứu các vấn đề Phát triển (VIDS), Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan, trước hết bình luận về những thách thức đón chờ người sẽ là ông chủ Nhà trắng vào ngày tuyên thệ 20/01/2021 tới đây, bất luận người đó là ai, nếu nhìn từ thời điểm hiện nay.

"Về đối nội thì ông nào lên cũng phải lo chuyện đối phó với Covid, nạn thất nghiệp và những vấn đề nổi cộm về kinh tế. Nhưng có lẽ yêu cầu khẩn cấp là hàn gắn tình trạng chia rẽ trong lòng xã hội Mỹ. Không phải ngẫu nhiên mà quyền Bộ trưởng Quốc phòng Miller vừa được bổ nhiệm là Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố quốc gia Mỹ.

"Về đối ngoại, nếu Trump tái đắc cử, những động hướng lớn hiện nay, đặc biệt là chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương sẽ được tiếp tục. Nếu ông Joe Biden giành chiến thắng, chính sách đối ngoại nói chung, nhất là quan hệ Mỹ - Trung và quan hệ với các đồng minh truyền thống nói riêng, chắc chắn có sự điều chỉnh.

"Có thể sẽ có một số thay đổi đối với một vài định chế quốc tế mà Trump trước nay bỏ qua. Riêng với đại khu vực Đông Á, ông Biden sẽ có cả núi việc, từ "Blue Dot Network" (Sáng kiến hạ tầng do Mỹ, Nhật Bản và Úc đồng khởi xướng) muộn màng và chưa triển khai được mấy để đối phó với BRI (Con đường tơ lụa mới) của Trung Quốc, trị giá hàng ngàn tỷ USD".

Thượng tôn pháp luật và điểm dừng ?

Trước câu hỏi cuộc tranh cãi về kết quả bầu cử và thách thức pháp lý hậu bầu cử Tổng thống Mỹ đang diễn ra thể hiện điều gì, có khả năng dẫn tới đâu và hệ lụy chính có thể là gì đối với quá trình chuyển giao quyền lực, Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng đáp :

"Nếu tuyên bố mới đây của ngoại trưởng Mike Pompeo "sẽ có sự chuyển tiếp êm đẹp sang chính phủ Trump lần thứ hai" thành hiện thực, thì câu chuyện thách thức pháp lý hậu bầu cử có thể nói lên nhiều điều.

"Thứ nhất, đây là câu chuyện trường tồn về giá trị Mỹ. Nếu Biden thắng thì đấy là do dân Mỹ đã không chấp nhận một Trump độc tài, truyền thống Mỹ là chống độc tài, bất kể thành tựu 4 năm qua của ông ấy như thế nào. Cuộc khảo sát mới đây của Reuters, cho thấy gần 80% người Mỹ tin rằng Biden đã đắc cử.

"Thứ hai, nếu các vụ kiện đảo chiều các kết quả kiểm phiếu và ông Donald Trump vẫn ngồi lại, thì đấy lại là câu chuyện thượng tôn pháp luật. Khi đã có tranh chấp pháp lý thì các bằng chứng thuyết phục và quyết định cuối cùng của Tòa án là chuẩn mực buộc các bên phải tuân thủ. Thứ ba, dù thách thức pháp lý hậu bầu cử căng thẳng đến mấy, các bên vẫn tìm được điểm dừng, vì lợi ích nước Mỹ, sự đoàn kết quốc gia là trên hết. Chủ quyền nhân dân trong Hiến pháp sẽ được tôn trọng. Cử tri Mỹ cuối cùng sẽ là người chiến thắng, dù Dân chủ hay Cộng hòa ngồi vào ghế Tổng thống".

Bất biến, khả biến trong quan hệ Mỹ - Việt ?

Liên quan bang giao Mỹ - Việt, trước câu hỏi chính sách của Mỹ tới đây sẽ thế nào, có gì mới, khác biệt hay không, cựu Đại sứ Đinh Hoàng Thắng trả lời:

"Quan hệ Việt - Mỹ, theo tôi, đã được đặt trên một "đường ray" khá vững chãi. Nó thể hiện qua nhiều tuyên bố cấp nguyên thủ giữa hai nước trong vòng mươi năm trở lại đây, dựa trên lợi ích chiến lược lâu dài của mỗi bên. Đây là nhân tố bất biến, không dễ gì đảo lộn một sớm một chiều. Sát nút ngày bầu cử, Ngoại trưởng Mỹ vẫn sang gặp lãnh đạo Việt Nam là biểu hiện rõ nhất. Liệu các sắc thái chính sách của tân Tổng thống có gì khác biệt và đáng nói? Nếu ông Donald Trump tại vị thì miễn bàn. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là người đứng đầu chính phủ đầu tiên trong ASEAN đã gặp ông Trump hồi ông đắc cử năm 2016.

"Còn ông Biden, liệu ông ấy có thúc đẩy nhanh hơn tiến trình "tan sương đầu ngõ" để "vén mây giữa trời" như khi ông ấy chuyển thông điệp cho TBT Nguyễn Phú Trọng? Đấy là nhân tố khả biến. Chúng ta còn phải chờ. Vấn đề chính yếu là nội lực và bản lĩnh của Việt Nam. Nếu Việt Nam gắn kết với khu vực và chủ động thích ứng được trong bối cảnh mới thì quan hệ sẽ vững chãi.

"Đầu tuần này, khi căn dặn các đại sứ trước khi lên đường, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc nhở: Việt Nam không chọn bên. Nhưng nội hàm "bên" đang chuyển hóa mạnh. "Bên" giờ đây không chỉ là "quốc gia", mà bên còn là "xu thế". Nghĩa là chọn giữa một xu thế của Trật tự dựa trên luật lệ, các giá trị phổ quát, còn "bên kia" là Trật tự bá quyền và triều cống, thì tất yếu Việt Nam phải chọn "bên" nhân loại văn minh đang hướng tới.

Liệu Mỹ sẽ chế tài Việt Nam vì "thao túng tiền tệ" ?

Mới đây, một diễn biến được Việt Nam và giới quan sát quan tâm là Việt Nam đã bị chính quyền Mỹ cáo buộc "thao túng tỷ giá" đồng tiền Việt Nam gây bất lợi cho thương mại và kinh tế Mỹ.

Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Joe Biden và phu nhân Jill Biden đặt vòng hoa tưởng niệm trong ngày Cựu chiến binh dừng chân tại Công viên Tưởng niệm Chiến tranh Triều Tiên ở Philadelphia, Pennsylvania hôm 11/11/2020

Khi được hỏi liệu chính quyền Mỹ trong nhiệm kỳ của ông chủ Nhà Trắng tới đây từ sau ngày nhậm chức 20/01/2021) có chế tài Việt Nam hay có bất kỳ hành động trừng phạt nào khác không, ông Đinh Hoàng Thắng đáp :

"Câu trả lời có hai vế. Vế thứ nhất, trên thực tế Việt Nam có thao túng đồng tiền hay không? Ông Thống đốc Ngân hàng Việt Nam vào thời điểm Việt Nam bị cáo buộc như thế mới đây và từ trước từng tuyên bố: "Ngân hàng Nhà nước chưa và sẽ không bao giờ sử dụng công cụ chính sách tiền tệ như tỷ giá để tạo lợi thế cạnh tranh không công bằng trong giao dịch thương mại và quốc tế".

"Tuy nhiên, từ cuối năm ngoái, chính phủ Mỹ đã đưa Việt Nam vào danh sách "coi chừng" (watch list) về thao túng tiền tệ. Và từ đầu tháng 10 năm nay 2020, Mỹ đã mở cuộc điều tra về cung cách thương mại của Việt Nam. Liệu bước này đi có thể dẫn tới việc tăng thuế suất nhập cảng lên hàng hóa Việt Nam hay không, cho đến nay hai bên vẫn đang tiếp tục giao thiệp để làm rõ lộ trình.

"Còn vế thứ hai, liệu chính quyền Mỹ trong nhiệm kỳ của ông chủ Nhà Trắng tới đây, có chế tài hay trừng phạt Việt Nam ? Trong trường hợp ông Donald Trump vẫn tại vị, xác suất chế tài có vẻ cao hơn. Thao túng tỷ giá từ các nền kinh tế "phi thị trường" là câu chuyện lớn đối với Mỹ và nhiều khả năng ông Trump sẽ chống lại cung cách thương mại không công bằng, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và nông dân Mỹ.

"Trong trường hợp ông Biden sẽ vào Nhà Trắng sau 20/1 sang năm và đến lúc đó, kết quả điều tra Việt Nam vi phạm hay không trở nên rõ ràng, thì câu chuyện trừng phạt có thể vẫn chưa diễn ra ngay. Nó còn phải tuỳ thuộc vào hai xét đoán. Thứ nhất, quy mô thiệt hại của Mỹ đến đâu trên thực tế ? Hàng hóa Việt Nam chỉ chiếm 3% tổng giá trị hàng nhập cảng của Mỹ (năm ngoái). Phần lớn đó là sản phẩm của các công ty Mỹ. Hàng "gốc" Việt Nam chỉ có các loại nông sản, thực phẩm có giá trị thấp.

"Vì thế, dù có chênh lệch cán cân thương mại nhưng Việt Nam không gây thiệt hại nhiều. Trừng phạt Việt Nam vì chênh lệch thương mại, theo một nghĩa nào đó, là cách Mỹ ứng phó với tình huống do chính họ tạo ra. Đây là ý kiến của một số chuyên gia. Thứ hai, Tổng thống mới sẽ nhấn mạnh ưu tiên nào trong quan hệ đối với Việt Nam? Thuần tuý lợi ích kinh tế hay ưu tiên lớn hơn cho ý đồ chiến lược? Trong khi Bộ Thương mại và Tài chánh Mỹ dựa vào luật thao túng tiền tệ tính chuyện trừng phạt, thì Quốc phòng và Ngoại giao có thể có tính toán khác. Bộ Ngoại giao Mỹ thường ưu tiên vai trò "đối tác mới nổi" của Việt Nam trong cục diện địa-chính trị ở khu vực. Thật khó đoán định tân Tổng thống sẽ nghe theo "tai" nào ?

Bốn điều nào Việt Nam có thể học hỏi ?

Trước câu hỏi qua cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ lần này, Việt Nam liệu có thể học hỏi hay tham khảo điều gì và nếu có thì có thể tránh hay nên tránh đi gì, Tiến sỹ, cựu Đại sứ Đinh Hoàng Thắng nêu quan điểm:

"Tôi ngạc nhiên vì nhiều cụ già, trước nay không mấy để ý đến chính trị, nhưng vừa qua cập nhật và hỏi han liên tục. Kể cả các bà sống trên các rẻo cao mà chúng tôi có dịp đi picnic qua cũng chú ý theo dõi thời sự và có vẻ ủng hộ Trump (Các cụ ngây thơ tin ông Trump sẽ giúp Việt Nam trong ứng xử với Trung Quốc).

"Kinh nghiệm ở đây là phải có một hệ thống bầu cử thế nào mà người dân thấy được ý nghĩa của lá phiếu. Nói cách khác lá phiếu và hệ thống bầu cử phải phản ánh được quyền lực tối hậu của người dân.

"Các nhà quản trị theo tôi có thể tham khảo một số điều: thứ nhất là tính hợp pháp của nhà lãnh đạo tối cao, cùng với tất cả các quan chức được bầu, phụ thuộc ở niềm tin của công chúng vào tính liêm chính của cuộc bầu cử. Thứ hai là cử tri quan tâm chủ yếu là chính quyền nào đứng sau những người họ bầu và chính sách của chính quyền tới là gì ? Có đáp ứng nguyện vọng của họ hay không? Đấy là mới bản chất của vấn đề.

"Thứ ba là dù ông Trump hay ông Biden lên làm Tổng thống, giai đoạn tới đây là thời điểm phân cực tả hữu mạnh nhất trong lịch sử nước Mỹ và thế giới. Nếu nước Mỹ rơi vào hỗn loạn, các quốc gia độc tài có thể lên ngôi và thứ tư, kết luận cuối cùng là nước nào dân chúng lương thiện, hiểu biết, quốc gia đó sẽ phát triển. Ngược lại, ở đâu người dân không có giác ngộ về kinh tế và chính trị, chỉ lo tranh giành về vật chất, quốc gia đó sẽ lụi tàn", ông Đinh Hoàng Thắng bình luận với BBC News Tiếng Việt hôm 12/11/2020 từ Hà Nội.

Quốc Phương thực hiện

Nguồn : BBC, 1/11/2020

Tập trận hải quân Mỹ Việt : 'Tan sương đầu ngõ, vén mây giữa trời' ? (RFA, 17/04/2019)

Trang Diplomat, chuyên về chính trị quân sự vùng Châu Á- Thái Bình Dương cho biết quân đội Mỹ đã tiết lộ kế hoạch tập trận của họ trong năm 2020 tại vùng Châu Á- Thái Bình Dương. Trong kế hoạch này có thể Mỹ sẽ triển khai những lực lượng có qui mô cỡ sư đoàn, những vũ khí hiện đại, với những mục tiêu huấn luyện được các chuyên gia dự đoán là nhằm vô hiệu hóa hạm đội Trung Quốc và những căn cứ quân sự của Bắc Kinh trên các hòn đảo.

Hình minh họa. Quân đội Philippines tập trận cùng quân đội Mỹ trong cuộc tập trận Balikatan (vai kề vai) ở sân bay San Jose, tỉnh Antique, miền trung Philippines hôm 11/4/2016 - AFP

Kế hoạch cũng tiết lộ rằng quân Mỹ sẽ tổ chức các cuộc tập trận với những đối tác truyền thống như Philippines, Thái Lan, và với cả những quốc gia như Indonesia, Malaysia, và Brunei, trong đó hai quốc gia đầu tiên chiếm vị trí chiến lược tại eo biển Malacca, yết hầu vận tải đường biển ngang qua Biển Đông- một hải lộ quan trọng của thế giới.

Người ta không thấy Việt Nam được nêu ra trong tiết lộ này mặc dù trong thời gian qua có rất nhiều thông tin, phát biểu của các quan chức cho thấy quan hệ quốc phòng Việt- Mỹ phát triển rất nồng ấm.

Thạc sĩ Hoàng Việt, một chuyên gia nghiên cứu Biển Đông cho rằng :

"Tại sao Hoa Kỳ không đề cập đến Việt Nam trong những kế hoạch đó ? Tôi cho rằng mặc dù quan hệ được thúc đẩy rất mạnh, nhưng bên ngoài Hoa Kỳ cũng hiểu cái khó của Việt Nam, nên cũng tránh đề cập những vấn đề này đối với Việt Nam".

Cái khó đó, theo ông Hoàng Việt là sự không hài lòng của Trung Quốc khi thấy rằng Việt Nam xích lại gần Hoa Kỳ trong vấn đề quốc phòng.

Tuy tránh như vậy, nhưng ông Hoàng Việt cũng nhận xét rằng trong các cuộc hội thảo gần đây về quan hệ Việt- Mỹ với sự có mặt của các viên chức quốc phòng cao cấp, người Mỹ vẫn hay đề cập tới Trung Quốc, trong khi Việt Nam vẫn ít nói tới.

Hai cuộc hội thảo gần đây nhất diễn ra tại Thủ đô Washington của nước Mỹ cùng vào tháng 3/2019 với hai chủ đề : 

1. Giải quyết hậu quả chiến tranh Việt Nam để thúc đẩy quan hệ Việt- Mỹ, và 

2. Sự hợp tác chiến lược Việt- Mỹ.

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung, một chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Sài Gòn giải thích :

"Nguyên tắc của họ là muốn cân bằng quan hệ với Mỹ và Trung Quốc, cho nên họ không muốn đi quá lẹ trong các quan hệ với Mỹ, đặc biệt là quan hệ quốc phòng. Cách đây mấy tháng Việt Nam có tham dự cuộc tập trận của Mỹ mang tên Rimpac (Rim of Pacific, Vành đai Thái Bình Dương) với tư cách quan sát viên. Như vậy cho đến nay Việt Nam chưa chính thức tham gia một cuộc tập trận nào do Mỹ dẫn đầu".

Ông Nguyễn Thành Trung cho rằng sắp tới đây Việt Nam sẽ vẫn giữ nguyên vị thế đó, tức là làm quan sát viên những cuộc tập trận do Mỹ dẫn đầu, và những hợp tác mang tính kỹ thuật như cứu nạn trên biển, tập huấn quân y.

Cuộc tập trận Rimpac của Mỹ năm 2018 tổ chức từ tháng 6 đến tháng 8 xung quanh quần đảo Hawaii của Mỹ ở Thái Bình Dương. Cuộc tập trận này có 8 sĩ quan tham mưu của Việt Nam tham gia các hoạt động cứu nạn trên biển, hỗ trợ ứng phó với thiên tai. Trước đó trong Rimpac 2012 Việt Nam đã cử sĩ quan làm quan sát viên.

Ông Hoàng Việt có đánh giá tích cực hơn về sự tham gia các cuộc tập trận do Mỹ tổ chức của Việt Nam :

"Tôi nghĩ rằng Việt Nam sẽ tham gia, ở mức độ nào thì chưa biết được. Cũng có thể là sẽ cao hơn mức độ quan sát viên. Việt Nam sẽ xem phản ứng của tất cả các bên, trong đó có Trung Quốc, nếu ổn thì Việt Nam sẽ đẩy mạnh, Việt Nam cần có kinh nghiệm trong hoạt động phối hợp vì Hải quân Việt Nam vẫn còn yếu".

Liên quan đến hoạt động hải quân của Mỹ trong khu vực có dính dáng đến Việt Nam, điểm mốc đáng chú ý là chuyến thăm cảng Đà Nẵng của tàu sân bay USS Carl Vinson vào tháng 3/2018. Hồi đầu tháng 4 năm nay, trong một hội thảo về quan hệ Việt Mỹ ở Washington DC, Trợ lý Bộ trưởng quốc phòng phụ trách vấn đề an ninh khu vực Ấn Độ- Thái Bình Dương, Randall G. Schriver, cho biết sắp tới đây một tàu sân bay của Mỹ nữa sẽ đến Việt Nam. Tin này làm dấy lên một số đồn đoán rằng người Mỹ sẽ cho tàu sân bay cặp cảng Cam Ranh, cảng chiến lựơc tốt nhất vùng Đông Nam Á.

Ông Nguyễn Thành Trung đánh giá về diễn biến mới nhất này :

"Điều đó có ý nghĩa biểu tượng lớn trong mối quan hệ hợp tác hải quân giữa hai nước. Tuy nhiên nếu như Trung Quốc đặt vấn đề cho hàng không mẫu hạm của Trung Quốc thăm Việt Nam, thì điều đó sẽ đặt Việt Nam vào thế khó xử".

Trong những năm gần đây Việt Nam đã liên tục mời các tàu chiến của các quốc gia phương Tây cho đến Nhật Bản, Hàn Quốc thăm các cảng Việt Nam, và các sự kiện này được truyền thông trong nước đưa tin mạnh mẽ. Trong khi đó tàu hải quân Trung Quốc cũng có ghé các cảng Việt Nam vào những năm 2008, 2012,… nhưng ít được đề cập đến.

Hình minh họa. Tàu sân bay Carl Vinson của Mỹ ở Đà Nẵng hôm 5/3/2018 AFP

Đánh giá tổng quan về những hoạt động hợp tác hải quân hai nước Việt- Mỹ trong thời gian qua dưới cái nhìn của Bắc Kinh, ông Nguyễn Thành Trung cho biết :

"Tất nhiên họ sẽ không thoải mái, nhưng họ cũng biết là Việt Nam luôn thận trọng, họ nghĩ là sự hợp tác Mỹ- Việt chưa là một mối đe dọa đến Trung Quốc. Hơn nữa Trung Quốc có những bận tâm khác lớn hơn, như là mấy chục ngàn quân Mỹ đồn trú ở Hàn Quốc và Nhật Bản, cuộc tập trận rất lớn với Philippines mang tên Balikatan vừa rồi".

Cuộc tập trận thường niên Mỹ Philippines mang tên Balikatan năm 2019 diễn ra trong tháng 4 có tới 7500 quân hai bên tham gia, với các máy bay chiến đấu và tàu đổ bộ hiện đại.

Chúng tôi cũng đặt câu hỏi về sự tham gia của Việt Nam trong các cuộc tập trận hải quân do Mỹ dẫn đầu tại biển Đông trong năm 2020, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, một nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế tại Singapore, cho rằng vẫn còn khá xa để tiên đoán, nhưng theo ý ông nếu mục tiêu của những cuộc tập trận đó được đưa ra là tự do hàng hải thì không có lý do gì mà Việt Nam không tham dự !

Kính Hòa

******************

Tư lệnh Thái Bình Dương Mỹ thăm Việt Nam (Người Việt, 17/04/2019)

Đô đốc Philip Davidson, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ đang "thăm và làm việc" tại Việt Nam, giữa lúc có tin mối quan hệ an ninh quốc phòng hai nước gần nhau hơn.

Đô đốc Philip Davidson chụp hình kỷ niệm với lính TQLC Mỹ giữ an ninh tại Tòa đại sứ Mỹ, Hà Nội, ngày 16/04/2019. (Hình : US Navy)

Theo bản tin của TTXVN, tại Hà Nội, đô đốc Davidson đã có cuộc họp với tướng Phan Văn Giang, Tổng tham mưu trưởng quân đội, thứ trưởng Bộ Quốc phòng, rồi sau đó, một cuộc họp với tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Quốc phòng cộng sản Việt Nam hôm thứ Ba 16/04/2019.

Như thường lệ, không có một chi tiết cụ thể nào về nội dung các cuộp họp của ông Davidson với các chức sắc quân sự cộng sản Việt Nam được tiết lộ. Người ta chỉ thấy những lời tuyên truyền quen thuộc như "Đại tướng Ngô Xuân Lịch đánh giá cao kết quả cuộc hội đàm giữa Đô đốc Philip Davidson và Thượng tướng Phan Văn Giang ; thời gian qua cùng với mối quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ, hợp tác quốc phòng giữa hai nước ngày càng phát triển tốt đẹp, thể hiện thông qua một số lĩnh vực hợp tác như trao đổi đoàn, đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp quốc và khắc phục hậu quả chiến tranh…"

Đô đốc Davidson, cũng như những tư lệnh tiền nhiệm, đi thăm vòng vòng các đồng minh cũng như các đối tác ở khu vực trách nhiệm, thảo luận các vấn đề hợp tác và an ninh chung.

Chuyến thăm viếng Việt Nam của ông diễn ra khi Hoa Kỳ đang chuẩn bị một cuộc tập trận được mô tả là quy mô với sự tham dự hàng chục ngàn quân cấp sư đoàn và chú trọng đến tác chiến ở khu vực Biển Đông. Cuộc tập trận này có sự tham dự của một số đối tác ASEAN, dự trù diễn ra vào năm tới, chưa thấy xác định địa điểm.

Cuộc tập trận quy mô dự trù vào năm tới, theo lời tướng lục quân Robert Brown cho hay hồi cuối tháng Ba, sẽ có sự tham dự của các đơn vị Phi Luật Tân và Thái Lan, và nhiều phần cũng có sự tham dự của lực lượng Malaysia, Indonesia và Brunei. Hà Nội nhiều phần khó dám tham dự khi họ phải nhìn sang Bắc Kinh trước khi quyết định.

Mới đầu tháng Tư 2019, ông Randall G. Schriver, Phụ tá Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, nói trong một cuộc thảo luận về an ninh khu vực do Trung Tâm Nghiên cứu và Chiến Lược Quốc tế (CSIS) tại Hoa Thịnh Đốn, rằng "mối quan hệ quốc phòng giữa Hoa Kỳ và Việt Nam là mạnh mẽ. Nó tượng trưng cho một trong những trụ cột mạnh nhất trong mối quan hệ đa diện của Hoa Kỳ".

Dịp này, ông Schriver tiết lộ Hoa Kỳ với Việt Nam đang thảo luận cho một chuyến thăm viếng của hàng không mẫu hạm Mỹ trong năm nay.

Khi điều trần ở Ủy Ban Quân vụ Thượng Viện ngày 12/2/2019, Đô đốc Davidson cũng đã xác nhận "Việt Nam nổi lên như một đối tác chính yếu trong khả năng cổ võ một trật tự quốc tế dựa trên pháp luật ở khu vực Ấn độ dương – Thái bình dương". Dịp này, ông cho hay một chiếc tàu tuần tra biển thứ hai (lớp Hamilton khoảng 3,200 tấn, cùng loại với chiếc đã chuyển giao) cũng đang được chuẩn bị chuyển giao cho cảnh sát biển Việt Nam.

Vậy là một số trong những đề tài Đô đốc Philip Davidson thảo luận ở Hà Nội hôm thứ Ba rất có thể liên quan đến vấn đề ông Schriver hé lộ và điều chính ông đã nêu ra trong bản điều trần tại Thượng Viện.

Cả bản điều trần của Đô đốc Davidson cũng như cuộc nói chuyện của Phụ tá Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Schriver đều đề cập đến chủ trương bá quyền bành trướng của Bắc Kinh trên Biển Đông mà cả nước Mỹ cũng như các nước khu vực ASEAN đang đối diện.

Trước chuyến thăm Hà Nội của ông Davidson, ngày 29/3/2019, Hoa Kỳ đã bàn giao thêm cho Cảnh sát biển Việt Nam 6 tàu tuần tra cao tốc Metal Shark. Đây là chuyến bàn giao thứ ba, mang tổng số xuồng tuần tra cao tốc đã bàn giao tổng cộng 18 chiếc (TN).

*******************

Đô đốc Mỹ Davidson thăm Việt Nam : ‘Tàu sân bay sẽ đến Khánh Hòa vào tháng 9’ (VOA, 17/04/2019)

Hôm 17/4, Đô đốc Philip Davidson, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã đến thăm tỉnh Khánh Hòa. Tại đây, ông bày tỏ ý định muốn thấy tàu sân bay và lực lượng Hải quân Mỹ đến thăm Khánh Hòa vào tháng 9 năm nay.

Đô đốc Philip Davidson, Tư l ệnh Bộ Tư l ệnh Ấn Độ Dươ ng - Thái Bình D ươ ng và Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch, ngày 16/04/2019. (Photo : VNA)

Báo VnExpress trích lời ông Davidson nói : "Chúng tôi hy vọng rằng tàu sân bay cùng lực lượng Hải quân Mỹ sẽ đến thăm Khánh Hòa vào tháng 9 tới, nhằm tăng cường quan hệ song phương".

Vào tháng 3/2018, tàu sân bay USS Carl Vinson và hai chiến hạm cùng lực lượng Hải quân Mỹ đã ghé qua Đà Nẵng trong chuyến thăm bốn ngày.

Tàu bệnh viện USNS Mercy của Hải quân Mỹ cũng cập cảng Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa vào tháng 5/2018 và trước đó, tàu vận tải đổ bộ USNS Fall River ghé Cam Ranh vào tháng 5/2017. Vào năm 2016, tàu khu trục USS John S. McCain và tàu tiếp liệu USS Frank Cable lần đầu tiên tới Cam Ranh trong chương trình giao lưu hải quân Việt - Mỹ.

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam ra thông báo hôm 17/4, nói đây là chuyến thăm Việt Nam lần tiên của Đô đốc Davidson với tư cách người đứng đầu Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Hôm 16/4, tại Hà Nội, Đô đốc Davidson đã có cuộc gặp với Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam, và Thượng tướng Phan Văn Giang, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.

Báo Quân đội Nhân dân trích lời ông Ngô Xuân Lịch nói tại cuộc gặp : "Quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, hợp tác quốc phòng giữa hai nước ngày càng phát triển tốt đẹp, thể hiện qua một số lĩnh vực hợp tác như trao đổi đoàn, đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc và khắc phục hậu quả chiến tranh."..

Thượng tướng Phan Văn Giang cũng nhấn mạnh chuyến thăm của Đô đốc Philip Davidson diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, trong đó có hợp tác quốc phòng, đang phát triển tốt đẹp.

Đô đốc Philip Davidson lưu ý đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông, và ông bày tỏ tin tưởng rằng mối quan hệ quốc phòng song phương sẽ ngày càng phát triển.

Truyền thông trong nước tường thuật rằng hai bên nhất trí thúc đẩy quan hệ quốc phòng song phương trong thời gian tới.

Hoa Kỳ sẽ tiếp tục gây áp lực với Việt Nam về nhân quyền (RFA, 12/05/2017)

Nhân ngày Nhân quyền cho Việt Nam 11 tháng 5, giới chức ngoại giao và các đại diện lập pháp Hoa Kỳ lên tiếng thúc giục chính quyền Việt Nam cải thiện tình hình nhân quyền trong nước và trả tự do cho các tù nhân lương tâm.

Phụ tá Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Scott Busby phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Nhân quyền cho Việt Nam 11/05/2017. Photo : RFA

Tiếp tục vi phạm nhân quyền

"Hạn chế các quyền tự do của người dân, sách nhiễu những người bất đồng chính kiến", là những bước lùi trong năm qua về tình hình nhân quyền ở Việt Nam theo phát biểu của ông Scott Busby, Phụ tá Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động tại buổi lễ kỷ niệm Ngày Nhân quyền cho Việt Nam lần thứ 23 được tổ chức tại Thượng viện Hoa Kỳ ở thủ đô Washington DC hôm 11/5/2017.

Trong bài phát biểu trước đông đảo cử toạ là những đại diện của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, đại diện Quốc hội Hoa Kỳ và các hội đoàn người Việt tại Mỹ, ông Busby cũng lên tiếng chỉ trích tình hình đàn áp tôn giáo tại Việt Nam :

"Chính phủ Việt Nam vẫn phân biệt đối xử đối với một số nhóm tôn giáo.

Các hạn chế còn tồn tại đặc biệt nghiêm trọng trong các trường hợp tôn giáo của người dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc và Tây Nguyên và một phần vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Chúng tôi vẫn thấy những báo cáo về các vụ những người theo các đạo giáo này bị bắt giữ, giam cầm".

Có cải thiện, nhưng rất ít

Bà Libby Liu, Tổng giám đốc RFA phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Nhân quyền cho Việt Nam 11/05/2017. Photo : RFA

Người đại diện Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thừa nhận Việt Nam đã có những cải thiện trong vấn đề tự do tôn giáo trong năm qua nhưng không đáng kể :

"Chúng tôi cũng thấy một chút tiến bộ trong vấn đề tự do tôn giáo. Việt Nam đã ra luật tôn giáo tín ngưỡng mới thả lỏng hơn quá trình đăng ký, phê duyệt và giảm thời gian chờ đợi trong quá trình công nhận một tôn giáo mới.

Tuy nhiên một số nhóm tôn giáo chẳng hạn như Cao Đài, Hòa Hảo và một số nhóm Phật giáo vẫn bị chính quyền can thiệp vào quyền được thực thi tôn giáo của họ".

Quốc hội Việt Nam thông qua đạo luật về Tín ngưỡng và Tôn giáo hồi tháng 11/2016, tuy nhiên nhiều tôn giáo đồng phản đối đạo luật mới ban hành vi phạm quyền tự do tín ngưỡng và tôn giáo của người dân.

Ông Busby cũng nói rằng trong một vài năm qua không thể phủ nhận rằng Việt Nam đã có một số tiến bộ về nhân quyền nhưng tất cả còn rất hạn chế. Ông cho biết những tiến bộ này thể hiện qua số tù nhân chính trị trước đây khoảng 160 người, nhưng giờ đã giảm xuống chỉ còn khoảng 90.

Đàn áp các nhà hoạt động

Ông Scott Busby cũng nêu ra những vấn đề còn rất quan ngại liên quan đến việc đánh đập, xách nhiễu, bắt giữ những blogger, nhà hoạt động, những người tham gia lên tiếng phản đối thảm họa môi trường do Formosa gây ra hồi năm ngoái ở các tỉnh miền Trung :

"Năm ngoái chúng tôi đã chứng kiến Việt Nam bắt giữ ít nhất 6 nhà hoạt động dân chủ bao gồm các blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, hay còn gọi là Mẹ Nấm.

Cô bị bắt tháng 10 năm ngoái sau khi viết những bài phản ánh quan ngại của cô về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam, nạn tham nhũng và ô nhiễm môi trường và hiện tại vẫn chưa được tòa xét xử".

Đề cập đến Đối thoại Nhân quyền Việt Mỹ lần thứ 21 diễn ra vào cuối tháng này, ông Scott Busby cho biết Hoa Kỳ sẽ yêu cầu Hà Nội phải trả tự do ngay lập tức cho các tù nhân lương tâm, xóa bỏ các điều luật mù mờ vẫn dùng để kết án những người bất đồng chính kiến và cho phép các nhóm tôn giáo được hoạt động bao gồm cả các nhóm chưa được đăng ký.

Hoa Kỳ sẽ không xem nhẹ nhân quyền

Đại diện lập pháp Hoa Kỳ, Dân biểu Chris Smith phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Nhân quyền Việt Nam, khẳng định đòi hỏi Việt Nam phải tôn trọng nhân quyền để có quan hệ đối tác tốt hơn với Mỹ.

Ông cũng nói Hoa Kỳ sẽ không vì quyền lợi của mình mà đặt nhẹ nhân quyền với Việt Nam :

"Hoa Kỳ cần phải đảm bảo là Việt Nam hiểu được rằng mối quan hệ hữu nghị Việt – Mỹ về thương mại, an ninh…phụ thuộc vào những tiến bộ của Việt Nam về vấn đề nhân quyền, tự do và dân chủ".

Dân biểu Chris Smith cho biết ông dự định sẽ giới thiệu một dự luật mới ra Hạ Viện trong hai tuần tới. Nếu được thành luật, Hoa Kỳ sẽ ngưng viện trợ không liên quan đến nhân đạo đối với Việt Nam, nếu chính quyền không cải thiện trong việc đối xử với tù nhân tôn giáo và chính trị.

Tham dự ngày Nhân quyền cho Việt Nam, luật sư Dina Nguyễn, Giám đốc Thủy cục quận Orange, bang California cho biết cô quan tâm đến vấn đề nhân quyền Việt Nam. Cô mong muốn rằng người dân Việt Nam hãy đồng lòng lên tiếng kêu gọi sự can thiệp của quốc tế, đặc biệt là Hoa Kỳ :

"Quốc hội Mỹ là một chính quyền rất mạnh trên thế giới và có thể ảnh hưởng đến tình hình chính trị ở Việt Nam để họ có sự thay đổi và không còn tình trạng đàn áp nhân quyền tại Việt Nam.

Đây không phải là điều sẽ đạt được qua đêm, nhưng với sự đóng góp của những người quan tâm tại Hoa Kỳ thì một ngày nào đó chắc chắn chúng ta sẽ có tự do, nhân quyền cho người dân Việt Nam".

Cuối tháng này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ sang thăm chính thức Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng Thống Donald Trump. Những người quan tâm đến tình hình Việt Nam hy vọng vấn đề nhân quyền sẽ được chính phủ Mỹ chú trọng trong các đàm phán sắp tới với Việt Nam.

Lan Hương, RFA

*********************

Ông Trump nên 'ra điều kiện' nhân quyền khi gặp ông Phúc (VOA, 13/05/2017)

Nhân ngày Nhân quyền Việt Nam 11/5, Dân biểu Chris Smith, đại diện bang New Jersey, ra tuyên bố nói rằng vấn đề nhân quyền Việt Nam có liên quan đến các chính sách về an ninh và giải quyết công ăn việc làm ở Hoa Kỳ.

Phát biểu tại sự kiện ngày Nhân quyền Việt Nam ở Điện Capitol, dân biểu Chris Smith nói Hoa Kỳ nên "ra điều kiện" là chỉ khi nào Việt Nam có tiến bộ "đáng kể, có thể kiểm chứng, và có những cải tiến không thể đảo ngược" về tự do tôn giáo, quyền lao động, tự do Internet và các quyền tự do dân chủ khác, thì Hoa Kỳ mới mở rộng các lợi ích thương mại hoặc bán vũ khí cho Việt Nam.

Quốc hội Hoa Kỳ chỉ định ngày 11/5 hàng năm là "Ngày Nhân quyền Việt Nam" từ năm 1994.

Là Chủ tịch một nhóm dân biểu chuyên giám sát nhân quyền quốc tế, ông Smith hối thúc Tổng thống Trump yêu cầu Việt Nam phóng thích các tù nhân lương tâm và "đảm bảo chính phủ Việt Nam hiểu rằng những cải tiến lớn về nhân quyền là cần thiết cho một mối quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa hai quốc gia", khi ông gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong ba tuần nữa.

Trước cử tọa hơn 200 người tụ tập tại Điện Capitol, dân biểu Smith nói :

"Có một mối liên hệ trực tiếp giữa sức mạnh và sự thịnh vượng của Hoa Kỳ và sự tiến bộ của công lý, nhân quyền và tinh thần thượng tôn pháp luật ở Việt Nam. Nếu không có cải thiện về nhân quyền, nếu Việt Nam không thay đổi, thì người Mỹ vẫn tiếp tục hậu thuẫn những người ủng hộ dân chủ, các nhà báo, và các nhóm tôn giáo bị đàn áp khắc nghiệt. Chúng tôi hy vọng chính phủ Mỹ tìm cách để buộc Việt Nam trả tự do cho hơn 100 tù nhân chính trị và tôn giáo, như luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài, nhà lãnh đạo Phật giáo Thích Quảng Độ, blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và nhiều người khác thuộc các cộng đồng tôn giáo và sắc tộc đa dạng của Việt Nam, gồm Công giáo, Tin lành, Phật giáo, Khmer Krom, Người Thượng, H’mong, Hòa Hảo và Cao Đài".

Dân biểu Chris Smith và chị Vũ Minh Khánh (giữa), vợ của luật sư Nguyễn Văn Đài.

Chính quyền Cộng sản Việt Nam hạn chế nghiêm ngặt tự do tôn giáo ở Việt Nam. Ủy ban lưỡng đảng Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF) đã ra kiến nghị vào ngày 1/5/2017 rằng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nên chỉ định Việt Nam là "Quốc gia cần Quan tâm Đặc biệt - CPC ", đưa vào danh sách đen cùng các nước khác như Trung Quốc, Ả Rập Saudi, Iran, Bắc Triều Tiên và Ai Cập vì đã tra tấn và giam giữ các tín đồ tôn giáo và nghiêm cấm việc thực hành tôn giáo.

USCIRF đã đưa ra khuyến cáo tương tự mỗi năm kể từ năm 2002 cho đến nay.

Dân biểu Smith là tác giả của Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế Frank Wolf, đã trở thành luật vào tháng 12 năm 2016. Ông Smith kêu gọi Chính phủ Hoa Kỳ sử dụng tất cả các công cụ sẵn có trong dự luật đó như từ chối visa, buộc các quan chức Việt Nam phải có trách nhiệm vì đã tra tấn và giam giữ các tín đồ tôn giáo.

Ông Smith cũng đã thông báo các kế hoạch tái giới thiệu Đạo luật Nhân quyền Việt Nam, một dự luật mà ông đã bảo trợ, và được Hạ viện thông qua bốn lần trước đây. Dự luật này dù được sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng, nhưng chưa được Thượng viện Hoa Kỳ thông qua. Đạo luật Nhân quyền Việt Nam yêu cầu nhiều hành động phối hợp của Hoa Kỳ về vấn đề nhân quyền, bao gồm tự do tôn giáo, ở Việt Nam.

*************************

Công an đe dọa và sách nhiễu Phật tử Giáo hội Việt Nam Thống nhất (RFA, 12/05/2017)

Một số huynh trưởng Gia đình Phật tử và tín đồ thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất tại Huế bị công an đe dọa và sách nhiễu nhân dịp lễ Phật Đản năm nay.

Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất tại Huế. Ảnh: Que Me : Hanh dong cho Dan chu Viet Nam

Ủy ban Bảo vệ Quyền làm người Việt Nam trụ sở tại Paris vào ngày 12/5 ra thông cáo báo chí cho biết như vừa nêu.

Ủy ban này cho biết vừa nhận được tường trình theo đó vào ngày 28/4 vừa qua, an ninh triệu tập hai huynh trưởng thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất tại Huế là Ngô Đức Tiến và Nguyễn Văn Đê đến làm việc tại đồn công an Phú Vang.

Tại đó họ bị đe dọa sẽ phải vào nhà giam nếu theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất vì đó là tổ chức bất hợp pháp.

Cơ quan an ninh cho rằng tham gia hoạt động của giáo hội này là phạm luật và không được dự lễ Phật đản tổ chức ở của Long Quang tại Huế.

Vào ngày 4/5 vừa qua, huynh trưởng Lê Công Cầu bị an ninh mời đi làm việc suốt ngày. Yêu cầu của phía an ninh là ông này phải chấm dứt mọi liên hệ với Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất.

Công an và an ninh cũng đến nhà của nhiều Phật tử theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất và yêu cầu họ không được dự lễ Phật Đản do giáo hội này tổ chức.

Những tín đồ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất cho rằng chưa hề có lệnh chính thức nào cấm giáo hội này hoạt động, do đó giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất không thể bị cho là bất hợp pháp.

Những huynh trưởng bị mời làm việc với cơ quan an ninh đều không ký vào những biên bản mà lực lượng chức năng soạn thảo.

Vị lãnh đạo hiện nay của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, nhiều lần minh định rằng giáo hội của ông sẽ không đăng ký với nhà nước vì theo ông tư cách hợp pháp của giáo hội đã có từ lâu và yêu cầu bắt buộc đăng ký là một vi phạm luật pháp quốc tế.

Hiện nay tại Việt Nam có Giáo hội Phật giáo do Nhà nước lập nên và được mọi ưu đãi ; trong khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất từng tồn tại từ trước năm 1975 bị cho là bất hợp pháp.