Xã luận
Ngày 9/3/2021 thay vì là một ngày lịch sử đánh dấu sự cáo chung của chế độ Pháp thuộc 76 năm về trước, để dân tộc Việt Nam bắt đầu một giai đoạn độc lập mới, lại là ngày để Đảng Cộng Sản Việt Nam một lần nữa lộ rõ mặt thật.
Tòa phúc thẩm Hà Nội đã phán quyết giữ nguyên những bản án sơ thẩm tháng 9/2020 đối với 29 người dân xã Đồng Tâm, trong đó hai ông Lê Đình Công và Lê Đình Chức bị tuyên án tử hình, ông Lê Đình Doanh bị xử tù chung thân. Sự bạo ngược và chà đạp công lý đã vượt mọi giới hạn.
Mọi người, trong cũng như ngoài nước, đều biết những gì đã xảy ra. Sáng sớm ngày 09/01/2020, ngay tại thủ đô Hà Nội, một lực lượng công an võ trang khoảng 3.000 người đã tấn công vào nhà ông Lê Đình Kình thuộc thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức với mục đích là cướp những bản đồ và tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất của nhân dân xã Đồng Tâm trên một khu đất mà chính quyền cộng sản muốn cưỡng chiếm để thành lập một khu công nghiệp. Cuộc tranh chấp giữa xã Đồng Tâm và chính quyền đã diễn ra và gây tiếng vang lớn từ lâu rồi, chính quyền cộng sản cũng đã cam kết sẽ giải quyết bằng thỏa hiệp.
Cuộc tấn công vũ bão bất ngờ này chứng tỏ một lần nữa những cam kết của Đảng Cộng Sản không hề có một giá trị nào. Hơn nữa tấn công vào nhà dân giữa ban đêm còn vi phạm ngay cả luật pháp của chế độ. Không những thế, sự man rợ còn quá sức tưởng tượng. Ông Lê Đình Kình, một người tàn tật 85 tuổi, bị giết bằng nhiều phát súng, sau đó bị mổ bụng. Trong cuộc tấn công này, ba công an đã bị thiệt mạng vì tai nạn khi ngã xuống giếng ; sự chống đối của một số người Đồng Tâm đêm hôm đó, nếu có, cùng lắm cũng chỉ là nguyên nhân phụ.
Ông Lê Đình Kình, một người tàn tật 85 tuổi, bị giết bằng nhiều phát súng, sau đó bị mổ bụng.
Nói một cách công bằng, không phải là người Đồng Tâm, nhất là những người thân cận với ông Lê Đình Kình, hoàn toàn không có lỗi. Họ đã chuẩn bị một số vũ khí sơ sài để chống công an như dao, gậy, gạch, đá và cả lựu đạn không nổ. Những vũ khí này không đủ để chống lại một tiểu đội công an, nói gì một lực lượng 3.000 người. Một vài người cũng đã có những lời lẽ hung hăng, như sẽ giết vài trăm công an. Những lời lẽ này đã được dùng để buộc tội dù chúng chỉ là những khẩu hiệu rỗng chứ không có một liên hệ nào với thực tế, cũng tương tự như khi Đảng Cộng Sản phô trương mục tiêu "dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh" (trong khi thục tế là quan giầu, nước nghèo, xã hội bất công và đồi trụy). Trong vụ bạo hành này người Đồng Tâm cũng có lỗi nhưng không thấm vào đâu so với tội lớn, rất lớn của Đảng Cộng Sản.
Thiết lập một khu công nghiệp để tiếp nhận một đầu tư lớn từ nước ngoài là một may mắn rất lớn, tại sao không cho người dân xã Đồng Tâm một khoản bồi thường thỏa đáng, đàng nào cũng rất nhỏ so với tầm vóc của dự án đầu tư, mà lại đòi cướp trắng ?
Chính quyền cộng sản chưa bao giờ giải thích vì sao phải họ phải tấn công ban đêm như một băng đảng cướp và phải điều động một lực lượng võ trang hùng hậu như vậy, và tại sao ban đầu họ phải nói dối rằng người dân Đồng Tâm đã tấn công trước, khi lực lượng công an đang rào sân bay Miếu Môn cách đó khá xa. Họ cũng không thành lập một ủy ban điều tra độc lập về những gì đã thực sự xảy ra. Kết quả là công an Hà Nội chủ động cuộc tấn công cướp của giết người đêm 9/3, rồi công an Hà Nội khởi tố các nạn nhân, công an Hà Nội điều tra, cũng công an Hà Nội kết luận sau khi tra tấn và ép cung các bị cáo, như người ta đã thấy khi nhìn những bộ mặt tím bầm và xưng húp trên truyền hình nhà nước. Sau cùng các thẩm phán xử theo lệnh của công an và đọc những bản án đã được lãnh đạo cộng sản quyết định trước. Đây cũng là dịp để nhắc lại rằng những người thiếu đạo lý chức nghiệp nhất trên đất nước Việt Nam hiện nay là các thẩm phán. Phiên tòa sơ thẩm tháng 9/2020 đã tuyên những bản án rất tàn bạo. Hai người con của ông Lê Đình Kình bị xử tử hình, cháu nội ông bị xử tù chung thân, sau khi ông bị giết và phanh thây. Bây giờ, ngày 9/3, tòa phúc thẩm y án.
Công an Hà Nội chủ động cuộc tấn công cướp của giết người đêm 9/3, rồi công an Hà Nội khởi tố các nạn nhân, công an Hà Nội điều tra, cũng công an Hà Nội kết luận sau khi tra tấn và ép cung các bị cáo, như người ta đã thấy khi nhìn những bộ mặt tím bầm và xưng húp trên truyền hình nhà nước.
Trên đất nước này và ngay cả trên thế giới này còn có gia đình nào đau khổ hơn gia đình ông Lê Đình Kình ? Còn có người phụ nữ nào đau khổ hơn bà Dư Thị Thành, vợ ông Kình ? Vô liêm sỉ nhất là các thẩm phán lần này còn buộc tội các nạn nhân là "vô cùng tàn ác". Nhân dân Việt Nam đều đã thấy rõ ai tàn ác. Ông Nguyễn Phú Trọng từng nói rằng Đảng Cộng Sản đã rất đau lòng khi phải kỷ luật 113 đảng viên cao cấp vì tội tham nhũng hàng nghìn tỷ đồng của công quỹ, nhưng rõ ràng là lòng nhân đạo của đảng ông chỉ dành riêng cho các đảng viên.
Vụ Đồng Tâm một lần nữa phơi bày bản chất của Đảng Cộng Sản : đó là một lực lượng chiếm đóng hung bạo tách biệt hẳn với dân tộc Việt Nam. Mọi hy vọng cải tiến chế độ này đều chỉ là ảo vọng. Cũng như mọi chế độ cộng sản, người ta chỉ có thể thay thế chứ không thể thay đổi nó.
Điều mà chúng ta hy vọng trong lúc này là, với một chút sáng suốt tối thiểu còn lại, Đảng Cộng Sản sẽ không thi hành các bản án tử hình này. Án tử hình tự nó đã là một điều man rợ mà các xã hội văn minh phải bãi bỏ, nhưng án tử hình lần này còn đi cùng với sự tàn nhẫn tuyệt đối.
Đảng Cộng Sản phải dừng tay. Đừng gây thêm những đổ vỡ không thể hàn gắn và khiến cố gắng hòa giải dân tộc hậu cộng sản vốn đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Nguyễn Gia Kiểng
(14/03/2021)
Hà Sĩ Phu, VNTB, 11/03/2021
Diệt dân khiếp thế để làm gì ?
(Đảng quyết không lùi thì tư thế đã bị thụt lùi !)
Những người dân xã Đồng Tâm trong phiên xử sơ thẩm tại Hà Nội ngày 8 tháng Chín. (Hình : Nguyễn Hưởng/Người Lao Động)
Bản chất vụ án Đồng Tâm thì nhân dân đã rõ : Dù dân có đúng có sai chăng nữa thì thực tế là Tòa án và toàn bộ nhà cầm quyền đã đứng ở phe ăn cướp để vừa cướp vừa trừng trị người bị cướp cho "tịt ngòi" : không chịu mất đất thì sẽ mất cả sinh mạng chứ đừng tưởng bở. Bao nhiêu bằng chứng phản bác đã được trưng ra, bao nhiêu luật sư có lương tâm nghề nghiệp đã nói tiếng nói của công lý, nhưng nhà cầm quyền vẫn không lùi (mà khốn khổ cái dân Việt Nam này chỉ dám mong đấng Minh quân lùi một tý ty, giảm tử hình thành chung thân thôi, chứ có dám đòi đến mức dân quyền hay công lý gì đâu).
Không tranh luận chuyện ấy nữa, đây chỉ xin bình luận một khía cạnh là tư thế của nhà cầm quyền trong vụ này, để biết Nhà nước đã được hay đã thua sau phiên phúc thẩm ?
Đem 3000 quân vũ trang hiện đại nửa đêm đến giết một đồng đảng già yếu bệnh tật đang ngủ trên giường (đã già yếu lại còn dám theo lời Bác Hồ mà đứng về phía dân oan đòi quyền giữ ruộng, ngang bướng như vậy), rồi lại phanh thây cho dân trông thấy mà kinh. Ai cũng biết nếu chỉ cần trừng trị một đảng viên Lê Đình Kính không biết "đổi mới" và trừng trị cái nhóm nhỏ ủng hộ thì Đảng cộng sản có thể làm rất nhẹ nhàng êm ái mà diệt sạch, vì đó vẫn là cách làm rất tài nghệ của một Đảng cộng sản khôn ngoan.
Nhưng phải làm khủng khiếp quá mức cần thiết đến thế chẳng qua là để thị uy, để đe dọa, rằng lầu sau nếu bị cướp thì hãy lặng yên mà chịu, cứ ngoan ngoãn đề nghị may ra còn được, "không chịu mất đất thì sẽ mất nốt cả sinh mạng đấy, chỉ mất đất thôi là đại phúc rồi, mà sẽ chết trong tư thể kẻ phạm pháp chứ không phải như một dân oan !".
Nhưng vì ngay hôm sau, người lãnh đạo tối cao đã đứng ra tuyên dương chiến công của 3 tử sĩ (ai giết ?), nên người ta mới suy diễn rằng : bày ra vụ này như một chiến công vĩ đại trước "bọn phản động vô cùng nguy hiểm" chính là nhằm tôn vinh vị Tổng Tịch, người tổng chỉ huy vụ này, người lúc nào cũng nhạy bén, sáng suốt, kiên định bảo vệ chế độ, nên vị trí tối cao ấy là may mắn cho dân tộc và không ai có thể thay thế trong các Đại hội !
Nhưng dù nhằm mục đích gì thì hành động trấn áp dân ấy cũng là tư thế của người cai trị, của đấng "bề trên", đối với kẻ dưới.
Nhưng sau đó những diễn biến rất quan trọng đã đến. Như trên đã đề cập, những luật sư, những trí thức có đầu óc khoa học, những người dân bị thức tỉnh lương tâm… đã cùng nhau vào cuộc, chứng minh không có vụ dân giết người nảo hết, chỉ có vụ Nhà nước giết dân và giết đồng đội, tội đồ nằm ở phía cầm quyền !
Dân hy vọng rằng với những sự thật được phơi bày thì đến phiên phúc thẩm Nhà nước sẽ biết thực tế và lùi một chút. Nhưng mong như vậy là dân không hiểu tâm lý kẻ cầm quyền độc tôn, độc chiếm chân lý. Vì khi thực tiễn đã phơi bày ai là tội phạm như vậy thì nguy cơ lớn sẽ đến, còn đâu là những "tiền phong, ưu việt, đỉnh cao, vĩ đại, tuyệt vời…" ?
Thế thì không được lùi, dù chỉ một bước !
Với quyền lực này, phải khẳng định cho toàn dân và toàn thế giới biết rằng : Đấng Minh quân thì chỉ có "từ tuyệt vời trở lên" (dù Người có vẻ rất khiêm tốn), làm gì có chuyện đấng Minh quân lại ở phe tội phạm ? Nhưng khổ một nỗi, dù cho kiên quyết, dù cho tài tình cỡ mấy, thì sự tàn bạo tiếp tục trong hoàn cảnh tội ác đã phơi bày, cũng chỉ là "phương án đối phó để tự vệ, để hòng thoát tội trước lịch sử".
Dù sự tự biện hộ, tự bào chữa, tự bảo vệ ấy có tài tình đến mấy vẫn là tư thế của một kẻ "có vấn đề" trước lịch sử và trước nhân dân, tư thế của một nghi can phạm tội, đâu còn ở tư thế "bề trên" như khi rầm rộ đem đại quân đe dọa thần dân bên dưới ?
Sự mất vị thế, chuyển tư thế từ "bề trên" xuống "bề dưới" ấy vốn nằm sâu xa trong lòng dân đã đành, nhưng nó tự bộc lộ ngay do thái độ cứng rắn kiên định của phía cầm quyền trong phiên Tòa phúc thẩm, như một vết đã hằn sâu vào Lịch sử dù muốn hay không.
Đấy là thất bại khách quan, càng tỏ sức mạnh thì thất bại càng hằn sâu. Trái lại, chỉ một thái độ phục thiện, bao dung, dù lúc đầu còn ít ỏi (như Tử hình xuống Chung thân thôi), gần lại một chút với dân, gần lại với chân lý một chút thì vị thế lại cao lên, mới mong gỡ được sự thua rất khách quan này.
Bọn Thực dân Pháp đáng ghét trước đây mà còn có tình thương dân Việt khá đẹp như vụ "Đồng Nọc Nạn", đấng Minh quân Việt hãy cố thương dân mình bằng một nửa ấy thôi.
Đây chỉ là một suy nghĩ của cá nhân, xin cứ mạnh dạn và chân thành bộc bạch.
Hà Sĩ Phu
Nguồn : VNTB, 11/2/2021
Hiếu Bá Linh, VNTB, 11/03/2021
Ông Công đã đệ đơn kháng cáo về việc bị kết án oan nhưng sau đó bị lừa nên kháng cáo xin giảm án. Tất cả chúng tôi đều ngây thơ hy vọng họ [các thẩm phán] sẽ giảm án.
Hôm nay 11/3, trang tin tức (tiếng Anh) UCANEWS đưa tin về phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án Đồng Tâm. Sau đây là bản dịch phần cuối nói về việc ông Lê Đình Công bị tòa án lừa nhận tội với hứa hẹn sẽ được giảm án :
Luật sư Công giáo Lê Quốc Quân, người đã theo sát vụ án, cho rằng việc một vụ án hình sự nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng của nhiều người, mà chỉ được xét xử trong hai ngày là không hợp lý.
Quân, một nhà hoạt động nhân quyền, cho biết người dân không hài lòng với một bộ máy tư pháp tham nhũng được quản lý bởi một chế độ độc tài. Các thẩm phán hành động theo các chỉ thị bí mật được lên kế hoạch từ các nhà lãnh đạo đảng, ông nói.
Công lý hoàn toàn chỉ là một trò hề và các phiên tòa là những vở hài kịch đen mà những kẻ ‘chủ mưu‘ này sử dụng để đạt được mục tiêu càng sớm càng tốt, ông nói.
Luật sư cho biết những kẻ ra lệnh tấn công xã Đồng Tâm lẽ ra phải bị đưa ra xét xử. Họ sẽ bị lịch sử đánh giá đúng mức.
Anh ta nói thật khủng khiếp khi hệ thống tư pháp đã lừa bị cáo Lê Đình Công nhận tội. Công đã đệ đơn kháng cáo về việc bị kết án oan nhưng sau đó bị lừa nên kháng cáo xin giảm án.
Ông nói, tất cả chúng tôi đều ngây thơ hy vọng họ [các thẩm phán] sẽ giảm án.
Khoảng 14 luật sư tình nguyện bào chữa cho các bị cáo tại phiên tòa, nơi họ bị cấm tiếp xúc nói chuyện với thân chủ của mình.
Trước phiên tòa, họ đã yêu cầu các cơ quan chức năng của chính phủ giải quyết những câu hỏi chưa rõ ràng bao gồm cả thủ tục pháp lý.
Họ yêu cầu điều tra lại cuộc đụng độ đất đai, nguồn gốc đất tranh chấp, thương lượng của chính quyền địa phương với dân làng, kế hoạch triển khai của cảnh sát Hà Nội để bảo vệ sân bay quân sự, cái chết của cụ Kình và ba cảnh sát, và những vết thương nghiêm trọng trên người thân thể các bị cáo Chức, Hiểu và Nối.
Các luật sư cho biết bà Bùi Thị Nối đã hỏi các thẩm phán năm lần : Đảng có giết đảng không ? Bà ấy không được trả lời.
Bà Nối cũng nói với các thẩm phán rằng hãy biết nhìn thẳng vào sự thật và trung thực để giúp đỡ tôi và những người dân.
Nhiều người mô tả lời nói của bà Nối như một cái tát mạnh vào mặt các thẩm phán.
____________________
Nguồn : https://www.ucanews.com/amp/vietnam-upholds-farmers-death-penalty-over-land-clash/91715
Hiếu Bá Linh dịch
Nguồn : VNTB, 11/03/2021
* Tựa đề do người dịch đặt
**********************
Nguyễn Đình Ấm, VNTB, 10/03/2021
Tôi giật mình khi tình cờ thấy báo Giao thông Vận tải đăng : "Vụ Đồng Tâm : Luật sư khuyên bị cáo thay đổi kháng cáo, xin giảm nhẹ mức án".
Tôi hiểu báo GTVT đăng thông tin này là có ẩn ý hay, tế nhị. Vậy Luật sư để làm gì ?
Tất nhiên là để bảo vệ chân lý, pháp luật rồi.
Trước một vụ việc, vụ án chưa rõ ràng, có ý kiến khác nhau thì người ta cần có luật sư tham gia tố tụng để đấu tranh với bên kết luận, kết tội sai đi đến đúng người, đúng tội, bảo vệ bị hại, bảo vệ pháp luật.
Thế nhưng trong quá trình tố tụng vụ Đồng Tâm có việc luật sư Hà Huy Sơn khuyên thân chủ bà Bùi Thị Nối không kêu oan mà xin "giảm án" vì theo Luật sư thì "…Đối với vụ án chính trị ở cấp sơ thẩm tôi ưu tiên tính khách quan, tính pháp lý. Cấp phúc thẩm tôi ưu tiên sự thực dụng và quan tâm đến thực tế xét xử không mong muốn thân chủ mình là người " vác thánh giá" vì chính trị hay công lý. Sự hy sinh của con người là có hạn" (FB Hà Huy Sơn ngày 8/3/2021).
Tức là, theo Luật sư Sơn thì để thân chủ bớt đi sự "hy sinh" tức được tòa giảm hình phạt (dù đúng hay sai) thì bị cáo nên "nhận tội" dù có tội hay không. Vì thế Luật sư đã khuyên bà Bùi Thị Nối không kháng cáo kêu oan mà xin giảm nhẹ hình phạt, tức "thực dụng" nhận tội để "bớt sự hy sinh".
Tôi không đồng tình ý kiến này của Luật sư Sơn, bởi :
Mục đích cao cả nhất của bị cáo và Luật sư là bảo đảm sự thật.
Nếu Luật sư thấy bị cáo thực sự có tội nhưng chối tội thì Luật sư khuyên bị cáo thành khẩn nhận tội để hưởng lượng khoan hồng là đúng. Thế nhưng nếu bị cáo không, hoặc chưa biết có tội hay không mà khuyên nhận tội để "bớt hy sinh" là sai lầm, đánh giá sự khổ ải, tính mạng con người cao hơn phẩm giá của họ, lợi ích xã hội. Đây là điều mà nhà cầm quyền luôn luôn muốn trong các vụ án chính trị.
Trong những vụ án chính trị chỉ cần bị cáo nhận tội hoặc "xin giảm hình phạt" thì rất có thể được giảm thời gian ngồi tù đến tối thiểu. Bởi vì nhà cầm quyền chỉ cần dư luận trong và ngoài nước hiểu là những người kia phạm tội, xử như thế là đúng, từ nay không ai dám làm như thế nữa, quốc tế cũng không thể phàn nàn…
Thế nhưng trong các vụ án chính trị không ai "nhận tội" vì họ đặt danh dự phẩm giá của mình, lợi ích xã hội lên trên sự khổ ải, thậm chí cả tính mạng. Đó là sự cao cả, lý trí của cái gọi là con người, đặt phẩm giá của mình, lợi ích xã hội lên trên hết.
Ngoài không thể nhận cái mà mình không có để đổi lấy sự an toàn bản thân "hy sinh có giới hạn" những vụ án như kiểu Đồng Tâm theo tôi là khó có sự "khoan hồng" nào dù anh có nhận tội bừa. Thậm chí nhiều vụ án bình thường nhưng của dân thường dù nhận tội mười mươi, bị cáo còn nhiệt tình tham gia thực nghiệm như vụ Huỳnh Văn Nén, Nguyễn Thanh Chấn… mà vẫn bị tù chung thân, tử hình kia mà. (Nguyễn Thanh Chấn được giảm án do là con liệt sỹ chứ không phải là việc "nhận tội").
Giả thử không có những sự tình cờ minh oan thì Huỳnh Văn Nén đã bị tử hình, Nguyễn Thanh Chấn nay vẫn trong tù dù có "nhận tội" bừa. Vụ Đồng Tâm xử sơ thẩm, các bị cáo cũng đều "nhận tội" nhưng sao vẫn hai án tử hình, một án chung thân…
Hãy thử tưởng tượng xem, một người có nhân cách, lương tri sẽ sống như thế nào nếu cứ đeo đẳng nỗi oan khuất nhục nhã suốt cả đời do chính mình vơ lấy ?
Theo tôi, thà chết oan còn hơn sống nhục kiểu đó.
Nhận tội bừa trong những vụ án kiểu Đồng Tâm chỉ có lợi cho phía xử bừa.
Vì vậy với những lý do này, tôi không đồng tình với quan điểm của Luật sư Hà Huy Sơn.
Nguyệt Quỳnh, VNTB, 10/03/2021
Chiều ngày 5 tháng 3, Luật sư Ngô Anh Tuấn vào trại giam số 2 Hà Nội để gặp bà Bùi thị Nối và một số thân chủ của ông trước phiên tòa phúc thẩm vụ Đồng Tâm. Câu chuyện ông kể về người đàn bà này làm tôi liên tưởng đến bài dụ ngôn về sự thật. Cũng cái thái độ đứng lên, ngồi xuống, xăm xăm, quá khích mà các luật sư gọi là "vô chính phủ" trước phiên tòa sơ thẩm ; ở đây bà Nối cũng gây bất ngờ cho cả luật sư và công an.
Khi được hỏi bà mong muốn gì ở phiên tòa phúc thẩm, bà Nối đột nhiên bỏ ngay máy nghe xuống rồi đứng bật dậy, bà cởi áo khoác loay hoay lục tìm trên vai áo. Hóa ra bà đi tìm cái lỗ đạn trên vai áo mình. Rồi khi tìm thấy nó, bà nói, cũng những lời nói thật như hôm bà nói trước tòa : "Mong các luật sư đòi lại sự công bằng cho tôi, họ đã bắn tôi máu chảy lênh láng…"
Thì ra, đó là cái lỗ đạn xuyên qua vai bà trong đêm công an đột kích vào nhà cụ Kình. Bà Nối làm tôi ngậm ngùi nhớ về giấc mơ tươi đẹp của nhà thơ Xuân Quỳnh thuở trước. Thời chiến tranh ai mà không mơ ước như Xuân Quỳnh :
Mai sau khi giặc Mỹ diệt lâu rồi
Nhà ta cao, cao khuất mặt trời
Chỗ bom cũ đã trồng hoa đẹp
Tất cả bình yên …
Nhiều việc quá, khó ai mà nhớ hết
Riêng vết đạn trên tường không dễ nào quên
(Vết đạn trên tường – Xuân Quỳnh)
Giặc Mỹ đã diệt lâu lắm rồi ước chừng hàng nửa thế kỷ. Những ngôi nhà cao tầng nay đã mọc lên khắp nơi trên đất nước, chỗ bom cũ nay cũng đã trồng toàn hoa đẹp, … Nhưng vết đạn đã không còn trên tường, mà nó mới nguyên – nó nằm ngay trên vai áo người mẹ nông dân chất phác này.
Hoa không mọc trên vườn nhà mẹ, hoa mọc trên những lan can của những tầng nhà cao ốc, hoa nở vì người khác, hoa nở cho người khác ngắm. Và người mẹ liệt sỹ ngày xưa bây giờ lây lất ở vườn hoa, ở công viên ; mẹ rũ tóc kêu gào trước những trụ sở tiếp dân ; mẹ cởi phăng quần áo trước đồn công an ở Cần Thơ, ở Hà Đông… thứ vũ khí tuyệt vọng cuối cùng của mẹ.
Và hôm nay, họ đem mẹ ra tòa với cái lỗ đạn còn nguyên trên vai áo. Cái lỗ đạn đó mới thật khó quên làm sao vì nó ở ngay trong tim tôi, tim bạn ; vì nó là biểu tượng của một thời dối trá lên ngôi.
Bà Nối không biết nói dối. Lỗ đạn trên vai bà cũng không nói dối. Hình ảnh của bà trước phiên tòa sơ thẩm là bản dụ ngôn về sự thật. Ở đó, kẻ giết người cầm cán cân công lý nhưng sự thật không chịu câm lặng, "Sự Thật" đòi lên tiếng. Ở đó, người mẹ già uất ức, xăm xăm chạy lên chạy xuống. Sự thật bảo các người đang xét xử điều gì vậy ? Nhìn nè dấu đạn đây nè người ta bắn tôi máu chảy lênh láng... Công an đã nắm chặt tay mẹ lôi về ghế ngồi. Mẹ vùng ra, mẹ leo đứng cả lên ghế, lớn tiếng chất vấn hội đồng xét xử "tại sao có pháp luật mà không thi hành". Nhưng rồi, như cái kết chúng ta đã biết – sự thật bị bức tử, mẹ bị đuổi ra ngoài, sự thật bị lôi ra ngoài.
Tội nghiệp ! còn lại một phiên tòa đầy người và 90 triệu dân ngồi lắng nghe công lý gõ búa.
Nếu Picasso có mặt, tôi đoan chắc ông sẽ vẽ bức tranh sự thật từ cái lỗ đạn trên vai áo người mẹ Đồng Tâm này. Nếu nghệ sĩ Damien Hirst chứng kiến phiên toà, ông sẽ đem tượng đồng Verity (Sự Thật) từ cảng Ilfracombe xa xôi về đặt giữa lòng Việt Nam. Bởi chỉ nơi này mới có hình ảnh người mẹ bằng xương bằng thịt đứng hai chân trên hàng tá sách luật, tay cầm thanh gươm công lý, bụng mang hình hài Việt Nam.
Tự trong thâm tâm, chúng ta ai cũng muốn được an toàn. Chúng ta nhìn sự thật, giải thích nó và chọn cho sự thật một số mệnh. Nhưng với cái lựa chọn đó, chúng ta cũng quyết định luôn định mệnh của mình và những người chung quanh. Hãy nhìn những người dân thấp cổ bé miệng của thôn Hoành. Trong phiên phúc thẩm này, sáu người ra tòa thì có đến năm người xin giảm nhẹ hình phạt. Chỉ riêng bà Nối là bác bỏ bản án.
Ngay buổi chiều gặp gỡ trước phiên phúc thẩm, các luật sư đã căn dặn bà Nối mọi điều. Họ nhấn mạnh với bà rằng, bà không được có hành vi quá khích để bị đuổi ra ngoài thì không còn cơ hội trình bày nữa. Bà Nối gật đầu đồng ý và bà đã hành xử trong khuôn khổ. Bà ngồi im, sự thật cúi đầu im lặng. Thế nhưng, Luật sư Mạnh bảo rằng người phụ nữ lam lũ, ít chữ đến không viết nổi lá đơn kháng cáo cho mình, lại luôn là một ẩn số khó đoán trong các phiên xử của toà.
Và vụ việc diễn ra như thế thật. bà Nối liên tục hỏi một câu hỏi đến năm lần tại tòa, nhưng đều không nhận được câu trả lời "Đảng có giết đảng không ?". Rồi thay vì xin giảm nhẹ hình phạt như người khác, bà bảo bà không chấp nhận bản án và còn đòi với tòa rằng : "…phải bồi thường giá trị thương tích cho tôi".
Ôi ! Sự Thật. Ôi ! Mẹ mới đẹp làm sao.
Nguyệt Quỳnh
Nguồn : VNTB, 10/03/2021
*****************
Hoài Nguyễn, VNTB, 10/03/2021
Ông Lê Đình Công bị tuyên y án tử hình vì chủ mưu cầm đầu vụ giết người, chống người thi hành công vụ tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội hơn một năm trước - Ảnh V. Dũng
Các tài khoản facebook cá nhân của nhóm luật sư tham gia bào chữa vụ án Đồng Tâm ở phiên hình sự phúc thẩm, đã tường thuật chi tiết vụ việc về những điều không hợp lý trong kết tội các bị cáo.
Thế nhưng có một điểm chung mà luật sư nào cũng biết, nhưng lại tin rằng nó sẽ không còn đúng nữa khi Đảng vừa bước vào khóa mới thứ XIII, đó là nếu ‘chống án’ mà vẫn một mực ‘kêu oan’, thì chắc chắn sẽ tuyên y án.
Rất có thể việc tuyên y án này còn nhằm đến chuyện tạo cơ hội để tân chủ tịch nước – nghe nói sẽ là ông Nguyễn Xuân Phúc, thể hiện quyền của mình bằng việc ký lệnh ân xá, giảm từ án tử hình sang chung thân.
Cũng rất có thể việc tuyên y án này còn nhằm để tân Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, hay tân Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ở nội các chính phủ của Quốc hội khóa XV, chứng tỏ được bản lĩnh nghiệp vụ qua việc kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án.
Theo đó, Điều 379 của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định :
"1. Việc kháng nghị theo hướng không có lợi cho người bị kết án chỉ được tiến hành trong thời hạn 01 năm kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật.
2. Việc kháng nghị theo hướng có lợi cho người bị kết án có thể được tiến hành bất cứ lúc nào, cả trong trường hợp người bị kết án đã chết mà cần minh oan cho họ".
Việc ‘giám đốc’ này theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Điều 372 "Phát hiện bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật cần xét lại theo thủ tục giám đốc thẩm", thì đó là : "Người bị kết án, cơ quan, tổ chức và mọi cá nhân có quyền phát hiện vi phạm pháp luật trong bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật và thông báo cho người có thẩm quyền kháng nghị".
Ngay cả trải qua mọi từng nấc ở trên mà vẫn cho kết quả y án, vẫn có thể hy vọng đến ‘kháng nghị thủ tục tái thẩm’.
Dĩ nhiên ở đây có một lưu ý về chuyện ‘trống đánh xuôi – kèn thổi ngược’, đó là về giới hạn đối tượng của thủ tục giám đốc thẩm, quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 có những điểm giống với Bộ luật Tố tụng hình sự 1988, mặc dù không giới hạn đối tượng của kháng nghị giám đốc thẩm, nhưng lại bị ràng buộc bởi khoản 4 Điều 22 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014, "quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao là quyết định cao nhất, không bị kháng nghị".
Quy định này của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014 không phù hợp với tinh thần của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, nhất là khi Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 đã dành một chương XXVII để quy định thủ tục xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
Vì vậy, đối tượng của thủ tục giám đốc thẩm cần bao gồm cả quyết định giám đốc thẩm và tái thẩm của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, đặc biệt trong trường hợp vì lợi ích pháp luật, cần phải kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm để đảm bảo việc áp dụng pháp luật chính xác, thống nhất hoặc trường hợp minh oan cho người bị kết án.
Thật ra thì trên mọi phương án, chỉ cần mỗi một động tác sau đây thôi là có thể đưa vụ án Đồng Tâm sáng tỏ mọi việc như những gì mà nhóm luật sư đã tranh tụng, đó là ‘ý kiến của đồng chí Tổng bí thư’, hoặc ‘ý kiến của Thường trực Ban bí thư’.
Còn ‘ý kiến’ này của đồng chí Tổng bí thư, đồng chí Thường trực Ban bí thư cần thế nào để trúng sự thật, trúng pháp luật và quan trọng hơn là đúng lòng dân…, thì có lẽ không cần cụ thể biên ra ở đây, vì rất dễ bị quy chụp đang xem thường nền tư pháp độc lập xã hội chủ nghĩa.
Hoài Nguyên
Nguồn : VNTB, 10/03/2021
Phạm Đình Bá, VNTB, 10/03/2021
Bà Bùi Thị Nối trên đường đến phiên tòa phúc thẩm ở Hà Nội hôm 8/3/2021 - TTXVN
Tôi ăn sao nói vậy. Ở nước ta, đảng là thực thể quyền lực duy nhất. Các hình thái về nhà nước, luật pháp, quốc hội, và tòa án chỉ là những cấu hình dàn dựng một cách tượng trưng. Trong cách tóm tắt nầy, đảng đã sử dụng cả trung đoàn quân đặc nhiệm tấn công vào thôn Hoành, xã Đồng Tâm vào sáng 9/1/2020. Công cụ của đảng, công an Hà Nội soạn thảo và Bộ Công an phê duyệt kế hoạch 419A, được cho là bản kế hoạch tấn công vào xã Đồng Tâm. Cũng không lạ gì khi đảng ngoan cố cho rằng kế hoạch 419A là tài liệu "tối mật", "liên hệ đến an ninh quốc gia" (1). Ngày 8/3/2021, tòa án Hà Nội sẽ mở phiên phúc thẩm xét xử vụ án "giết người" tại xã Đồng Tâm – cách tráo trở của đảng là 6 bị cáo trong phiên tòa lại là những nạn nhân của cuộc tấn công tàn bạo từ đảng vào dân. Cách làm việc của đảng là hoàn toàn tương phản với tâm tình của người dân Đồng Tâm khi họ từng rất tin tưởng vào nhà nước Việt Nam (1).
Lĩnh vực tâm lý học đã dạy cho chúng ta những nguyên tắc hiệu quả để làm sao nạn nhân có thể đối phó với những hành vi tàn bạo mà nạn nhân đã chịu đựng. Theo tôi hiểu từ xa, nạn nhân trong vụ tấn công vào xã Đồng Tâm không chỉ là dân xã nầy mà là cả xã hội bị đàn áp bởi đảng. Để đảm bảo sức khỏe tinh thần tốt và ổn định, điều quan trọng là nạn nhân phải phát triển các cơ chế thích hợp để đối mặt và xử lý kinh nghiệm trong quá khứ, tạo điều kiện đóng cửa hơn là kìm nén kinh nghiệm ấy. Đóng cửa các cảm xúc về kinh nghiệm đau đớn bao gồm bất kỳ tương tác, thông tin hoặc thực hành nào cho phép nạn nhân cảm thấy rằng sự đau khổ và sự kiện đau buồn đã được giải quyết. Đóng cửa các cảm xúc đau buồn thường là thích ứng hơn so với sự kìm nén các cảm xúc nầy, bởi kìm nén đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ, khi nạn nhân cố quên đi và vô thức đẩy đi những suy nghĩ và ký ức đau đớn hoặc tổn thương. Trạng thái kìm nén thường là không ổn định với các động thái bùng nổ những cảm xúc đau buồn trong những tình huống ngoài tầm kiểm soát của nạn nhân.
Việc tìm ra cách tiếp cận hoặc cơ chế nào sẽ hữu ích nhất cho quá trình chữa lành sẽ khác nhau ở mỗi nạn nhân, và một phần sẽ được xác định bởi nền tảng và bối cảnh của từng cá nhân cũng như bản chất của chấn thương và tổn hại phải chịu đựng. Tuy nhiên, đối với cả nạn nhân và thủ phạm của các vụ việc tàn bạo, việc đối mặt với thực tế và hậu quả của việc nó xảy ra là điều cần thiết. Để đối phó với những tổn thương đó, cả xã hội cũng có thể có xu hướng hoạt động tương tự như các cá nhân. Các nhóm trong xã hội bị tan vỡ bởi hành vi tàn bạo cần phải thích ứng hoặc thiết kế cơ chế để đối đầu với bóng ma tàn bạo của chúng, để quản lý những hành vi lạm dụng trong quá khứ. Nếu không, đối với xã hội, cũng như đối với các nạn nhân, quá khứ sẽ ám ảnh và lây nhiễm cho hiện tại và tương lai theo những cách không thể đoán trước. Giả định rằng xã hội từng là nạn nhân của những hành động tàn bạo ghê tởm sẽ chỉ đơn giản là quên đi hoặc xóa bỏ cảm xúc chung mà không cần một số hình thức công lý nào, là để lại mầm mống tai hại trong tương lai. Cụ thể nhất là việc tồn tại tư duy trong xã hội về công an giết dân và tòa án giết luật pháp (2).
Vụ tấn công vào xã Đồng Tâm có thể được coi là biểu tượng cho hành động tàn bạo của đảng chống lại dân. Trong hoàn cảnh nầy, dân không thể đạt được công lý từ các công cụ của thể chế, mà điển hình là dân không thể mong công lý từ tòa án tại Hà Nội. Một cách xử lý khác là xem vụ tấn công vào xã Đồng Tâm như là tội ác chống lại loài người.
Tội ác chống lại loài người là một số hành vi cố ý được thực hiện như một phần của chính sách rộng rãi hoặc có hệ thống, nhằm vào dân thường, trong thời chiến hoặc thời bình. Chúng khác với tội ác chiến tranh vì chúng không phải là những hành vi biệt lập của từng binh sĩ, mà là những hành vi được thực hiện nhằm thực hiện chính sách của nhà nước (3).
Một tòa án quốc tế có vị trí tốt hơn để truyền tải một thông điệp rõ ràng rằng cộng đồng quốc tế sẽ không dung thứ cho những hành động tàn bạo như vậy, hy vọng sẽ ngăn chặn được những cuộc tàn sát kiểu đó trong tương lai cả ở quốc gia được đề cập và trên toàn thế giới. Tòa án nầy có nhiều khả năng được điều hành bởi các chuyên gia có khả năng áp dụng và giải thích các tiêu chuẩn quốc tế về các quyền căn bản của con người, như quyền sở hữu tài sản trong trường hợp dân xã Đồng Tâm. Tòa án nầy có thể hoạt động dễ dàng hơn — và được coi là hoạt động — trên cơ sở độc lập và không thiên vị hơn là những tòa án từ một quốc gia. Liên quan đến hệ thống tư pháp bị đổ vỡ (như trong trường hợp vụ tấn công vào xã Đồng Tâm và tòa án Hà Nội), tòa án quốc tế có nhiều khả năng có đủ nhân lực và vật lực cần thiết để xử lý vụ việc. Ví dụ cụ thể ở vụ tấn công Đồng Tâm là tòa án quốc tế có thể truy cứu tại sao phải cần thiết để sử dụng cả trung đoàn quân đặc nhiệm tấn công vào xã Đồng Tâm. Tòa án quốc tế có thể triển khai hữu hiệu các biện pháp để buộc nhà nước Việt Nam phải công khai hóa tất cả các văn kiện liên hệ đến vụ tấn công vào xã Đồng Tâm, như tài liệu về cái gọi là kế hoạch 419A của công an và bộ công an xét duyệt.
Tòa án quốc tế cũng có thể thực hiện nhiều việc hơn là truy tố địa phương để thúc đẩy việc xây dựng và thực thi các quy phạm hình sự quốc tế. Ví dụ như tòa án Nuremberg đã được tổ chức với mục đích đưa tội phạm chiến tranh của Đức Quốc Xã ra trước công lý. Tòa án Nuremberg đã thiết lập một số nguyên tắc chính cho các ứng xử quốc tế. Đầu tiên là khái niệm cho rằng các quyền căn bản của con người là vấn đề quốc tế quan tâm. Tòa án nầy cũng khẳng định lợi ích của cộng đồng quốc tế trong việc ngăn chặn hoặc trừng phạt các hành vi vi phạm nhân quyền gây ra trong các quốc gia. Tòa án nầy cũng nêu cao nguyên tắc rằng không chỉ các quốc gia nhưng các cá nhân có thể phải chịu trách nhiệm theo luật pháp quốc tế về vai trò của họ trong tội ác diệt chủng và các hành động tàn bạo khác, và việc "tuân theo mệnh lệnh" không thể bào chữa cho trách nhiệm giải trình đó.
Việc truy tố được thực hiện ở đâu, mạng lưới nên được thực hiện rộng rãi như thế nào ? Luật quốc tế ngày càng đồng thuận rằng, ít nhất là đối với những vi phạm nghiêm trọng nhất đối với quyền con người và luật nhân đạo quốc tế, một lệnh ân xá sâu rộng là không thể chấp nhận được. Tuy nhiên, luật pháp quốc tế không yêu cầu truy tố mọi cá nhân có liên quan đến hành vi tàn bạo. Một số vụ truy tố tượng trưng hoặc những người đại diện cho những hành vi tàn bạo đáng trách nhất có thể đáp ứng các nghĩa vụ quốc tế cũng như mang lại công lý chấp nhận được cho các nạn nhân. Cách tiếp cận này đã được áp dụng, ví dụ, ở Argentina, Malawi, và ở một số quốc gia Trung và Đông Âu trong việc giải quyết di sản của việc vi phạm nhân quyền hàng loạt do các chế độ bị lật đổ của họ (3).
Ở tòa Nuremberg, với số lượng lớn các bị cáo, một nỗ lực đã được thực hiện để phân biệt ba loại tội phạm và thiết kế các cách tiếp cận khác nhau cho mỗi loại. Những phân loại này được chia thành : (A) những người lãnh đạo đã ra lệnh cho việc thiết kế và xử lý tội ác và những người thực sự thực hiện những tội ác tồi tệ nhất (đơn vị nhỏ nhất về số lượng) ; (B) những người vi phạm tội ác không được xếp vào loại đầu tiên ; và (C) những người có hành vi phạm tội ở mức tối thiểu. Mức độ nghiêm trọng của hình phạt sẽ tùy theo đó. Trong hầu hết các trường hợp, các phiên tòa trên thực tế chỉ giới hạn ở những người thuộc loại (A) và một phần của loại (B). Các nhà lãnh đạo của những hành động tàn bạo tất nhiên cần phải chịu trách nhiệm trước việc truy tố để mang lại một cảm giác công lý toàn diện. Ví dụ, nước Đức thống nhất đã trải qua nhiều thảo luận và đa số dân không chịu khi cho rằng chỉ những người lính biên phòng trẻ tuổi thực sự làm theo lệnh và bắn những người Đông Đức đang cố gắng chạy trốn sang phương Tây mới bị truy tố. Có công nhận rằng những người ra lệnh và tạo ra hệ thống để triển khai tội ác cũng cần phải chịu trách nhiệm.
Những hành động tàn bạo hàng loạt chỉ có thể được thực hiện bởi một số lượng người rất lớn. Việc truy tố từng người tham gia vào việc lập kế hoạch, ra lệnh hoặc thực hiện các hành động tàn bạo được đề cập — chưa kể đến tất cả những người đã cộng tác với họ — thường là không làm được về mặt thực hiện. Kết quả là, cách tiếp cận trách nhiệm thường được áp dụng cho số lượng lớn nhất là sử dụng nhiều biện pháp trừng phạt phi hình sự. Thủ phạm các vụ đàn áp ghê tởm có thể bị cấm không được dịch chuyển qua các nước và cấm không cho nắm giữ các vị trị có ảnh hưởng trong xã hội của họ.
Mỗi xã hội đối mặt với các đàn áp tàn khốc từ nhà nước lên dân phải tìm ra cách tiếp cận để giúp dân bị lạm dụng đạt được công lý. Bước đầu tiên trong giải trình nầy là nhận diện ra thủ phạm của hành động tàn bạo. Bài nầy lập luận rằng đảng phải chịu trách nhiệm về vụ tấn công vào dân xã Đồng Tâm.
Phạm Đình Bá
Nguồn : VNTB, 10/03/2021
Chú thích :
(1) Mật hóa kế hoạch tập kích Đồng Tâm tạo điểm nghẽn cho vụ án ? https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-54143629
(2) Án mạng Đồng Tâm : Cảnh sát giết dân và Tòa án giết luật pháp. https://baotiengdan.com/2021/03/04/an-mang-dong-tam-canh-sat-giet-dan-va-toa-an-giet-luat-phap/
(3) Kritz NJ. Coming to terms with atrocities : A review of accountability mechanisms for mass violations of human rights. Law & Contemp. Probs.. 1996 ;59 :127.
**********************
Đồng Tâm : Ác mấy cũng không thắng được dân !
Lập Quyền Dân, RFA, 10/03/2021
Vậy là thêm "một vụ lừa thế kỷ". Viện Kiểm sát mớm cung cho các bị cáo nhận tội, đừng kháng cáo ! Nếu bị cáo kêu oan thì các luật sư sẽ khai thác được nhiều tình tiết hơn để khẳng định thân chủ bị oan. Nếu chỉ xin giảm nhẹ, tức là nhận tội thì luật sư không giúp được nhiều. Các luật sư ngây thơ, tin tòa còn chút nhân tính, nhưng hóa ra tất cả đều bị lừa. Một bản án phi nhân và bất công ! Một vụ án thách thức lương tri và làm đau lòng nhiều người ! Vụ án đánh vào nông dân giữ đất – Vụ án oan của các dân oan ! Đến giờ này nhiều người vẫn chưa hiểu : Chính quyền truy sát cả ba thế hệ của một đảng viên 84 năm tuổi đời, 56 năm tuổi đảng nhằm mục đích gì ? Đe nẹt ai ?
Bà Bùi Thị Nối tại phiên tòa phúc thẩm ở Hà Nội hôm 8/3/2021 - TTXVN
Ác hơn cả thực dân phong kiến
Thật ra, câu trả lời được bà Bùi Thị Nối (con gái nuôi của Cụ Kình) "ném thẳng" vào mặt Chủ tọa phiên tòa bằng những câu hỏi : "Đảng có giết đảng không ?" "Tại sao có luật pháp mà không thi hành ?". Bà lặp đi lặp lại câu hỏi ấy đến những 5 lần tại phiên toà. Luật sư Đặng Đình Mạnh tối 8/3 đã kể về cái tư thế hiên ngang của người phụ nữ có dáng vẻ lam lũ đứng lên chất vấn Hội đồng xét xử. Thật là những câu hỏi đanh thép, cho dù chữ nghĩa của bà không đủ giúp bà tự viết một lá đơn kháng cáo mà phải nhờ vào bạn tù tạm giam. Nhưng chất vấn của bà Bùi Thị Nội hoàn toàn rơi vào thinh không. Chính bà mới là người xử án…
"Mối hận sẽ đi vào thiên sử" – Luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho hai trong số sáu bị cáo kháng án, viết trên Facebook cá nhân của mình dòng trạng thái ấy. "Những vi phạm về thủ tục tố tụng một cách rõ ràng và nghiêm trọng cùng những điểm mờ của vụ án vẫn bỏ ngỏ, đáng nói nhất là nghi vấn về nguyên nhân tử vong của ba viên sỹ quan cảnh sát, cùng hiện trường vụ án vẫn không được làm rõ, ‘Kế hoạch 419A’ của Công an thành phố Hà Nội vẫn nằm trong vòng bí mật…" – Nhận xét của Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc với RFA ngày 9/3 ngay khi phiên phúc thẩm kết thúc, sớm một ngày so với dự kiến.
Đi vào thiên sử và nhắc lại lịch sử để thấy cộng sản ngày nay còn vượt xa cả thời thực dân phong kiến về sự tàn ác và bất lương. Hà Nội xử vụ Đồng Tâm làm nhiều người nhớ lại vụ "Đồng Nọc Nạng" thời Đông dương thuộc Pháp, một vụ án nổi tiếng khắp "Nam Kỳ lục tỉnh" vào cuối những năm 20 của thế kỷ trước. Công tố viên người Pháp đã buộc tội những kẻ đến cướp đất của một gia đình nông dân và kết quả là Tòa hầu như tha bổng gia đình bị can. Chủ nghĩa thực dân đã đưa ra một bản án không thể nào công bằng và nhân ái hơn và để lại cho Việt Nam một di tích lịch sử cấp quốc gia ở tỉnh Bạc Liêu !
Những người "thiết kế" ra vụ Đồng Tâm ngày nay thậm chí còn vượt xa cả Tào Thào bên Tàu, một miền đất khét tiếng là nơi có nhiều kẻ mưu sâu kế hiểm. Ngày xưa, đầu của quan coi lương Vương Hậu bị Tào Tháo "mượn" để tránh lòng quân sinh biến. Còn ngày nay, thời của CHXHCN Việt Nam, đầu của đảng viên cộng sản Lê Đình Kình cũng bị "mượn" để ngăn lòng dân nổi cơn oán giận. Cả hai giống nhau ở chỗ, Vương Hậu và Cụ Kình đều vô tội.
Nhưng lại khác xa nhau ở cấp độ cái ác. Trước khi bị chặt đầu, Vương Hậu còn được Tào Tháo giải thích : "Ta mượn đầu ngươi để dẹp yên lòng quân sỹ" và "ta cũng biết nhà ngươi không có tội, nhưng không giết ngươi thì quân sỹ sinh biến. Sau khi ngươi chết, vợ con ngươi ta sẽ nuôi, ngươi đừng lo". Với Cụ Kình thì hoàn toàn ngược lại, trước khi bị giết, Cụ còn bị chính các đồng chí của Cụ xỉ vả, tra tấn và chết rồi mà vẫn bị phanh thây, moi gan ruột. Gia đình Cụ còn bị bồi thêm hai án tử hình, một chung thân, y án 112 năm tù dành cho các con cháu và người thân.
Theo GS-TSKH Hoàng Xuân Phú, Viện sỹ thông tấn của Viện hàn lâm Khoa học & Nhân văn Heidelberg và Viện hàn lâm Khoa học (Đức), Viện sỹ Viện hàn lâm Khoa học các nước thế giới thứ Ba (TWAS), chính quyền Việt Nam có thể giải quyết tranh chấp ở Đồng Tâm một cách êm thấm. Nhưng ở đây, sự cố đã được tận dụng như một cơ hội hiếm hoi. Cơ hội để khuếch trương sức mạnh của bạo lực chuyên chính, nhằm dằn mặt toàn dân ! Cơ hội để thực tập tấn công trấn áp người dân trên quy mô lớn ! "Vâng, không còn phải đóng giả như diễn tập, tất cả đều hết sức thực. Tấn công thực, đàn áp thực, bắt bớ thực và giết người cũng rất thực".
Nhưng thắng dân chỉ là ảo tưởng
Vụ Đồng Tâm thật ra chẳng có gì phải điều tra, bởi các phạm nhân ở đây đã tự thú một cách trâng tráo, nhằm đe dọa và trấn áp nhân dân, bằng cách sau khi hành hạ và bắn chết cụ Kình, họ còn mang thi hài của Cụ đi phanh thây rồi khâu lại để đặt vào chỗ đã gây án. Thật là vượt khả năng tưởng tượng. Dã man hơn cả loài cầm thú !. Nhà văn Tạ Duy Anh đã gửi một lời nhắn trực tiếp đến Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Xuân Phúc rằng, một chính quyền lấy dân làm gốc sẽ không hành xử như những gì đã xảy ra tại Đồng Tâm, và các ông phải chịu trách nhiệm chính. Lời bài hát "Lửa đã cháy và máu đã đổ" nhằm khích lệ người dân chiến đấu chống giặc Tầu xâm lược năm xưa, ai ngờ lại hiển hiện không thể sinh động hơn ở chính nơi có thể coi là biểu tượng của tinh thần ái quốc.
Nhà văn Tạ Duy Anh cảnh báo : Chính quyền của Nguyễn Phú Trọng và Tô Lâm muốn thông qua vụ Đồng Tâm, với việc huy động hàng ngàn quân để sau đó triệt hạ gần như toàn bộ gia đình ông Lê Đình Kình, gửi đi một thông điệp "máu và sắt" tới toàn thể người dân Việt Nam. Nhưng các vị đang gửi đi một thông điệp sai lầm và nguy hiểm ! Cho chính quý vị và tất nhiên, cho cả tương lai của đất nước này. Các vị chớ quên rằng, dù vĩ đại ngang với trời đất thật đi nữa, thì đảng của các vị cũng chui ra từ những cái háng của Nhân dân. Các vị không thể chiến thắng được Nhân dân !
Những kẻ thực thi tội ác trong vụ Đồng Tâm khiến chúng ta nhớ đến tên sỹ quan cận vệ SS của Hitler trong Thế chiến thứ 2, được mô tả trong tác phẩm "Eichmann ở Jerusalem – Ký sự pháp đình : Một phóng sự về sự tầm thường của Cái Ác" (Hanah Arendt, NXB Tri thức, 2020). Eichmann đã tham gia vào việc đầu độc hàng triệu dân Do thái ở Auschwitz và bị kết tội diệt chủng ở tòa án Nurenberg năm 1945. Sau đó hắn chạy trốn sang Argentina và bị Biệt động Israel bắt cóc mang về Jerusalem xử tội diệt chủng người Do thái vào năm 1960.
Tại tòa hắn vênh váo, dương dương tự đắc, coi cái ác giết người hàng loạt là việc quá tầm thường, hắn chỉ mẫn cán thi hành mệnh lệnh cấp trên. Hắn không phải là hiện thân của lòng căm hờn hoặc rồ dại, cũng không phải là cơn khát máu khôn nguôi, mà là cái gì đó còn tồi tệ hơn nhiều : bản chất phi nhân tính của chính cái ác bên trong một hệ thống đóng kín điều khiển, nhằm triệt phá không phải chỉ thân xác, mà chủ yếu là tinh thần của các nạn nhân do chúng chọn ra.
Khi nhận Huân chương và Bằng khen của chính phủ, các chiến binh CAND "có công" trong "Sự thật Đồng Tâm" đã trở thành hiện thân của Eichmann ở thời đại Hồ Chí Minh. Suy cho cùng điều này cũng không đáng ngạc nhiên lắm, nếu nhớ rằng tất cả chúng ta đã từng hát vang trong những giờ phút nghiêm trang nhất lời ca sát khí đằng đằng "thề phanh thây uống máu quân thù". Trong "Sự thật Đồng Tâm", CAND Hà Nội đã đổ cái sát khí đằng đằng ấy lên đầu lên cổ đồng bào mình. Đau xót thay !
Thưa bà Bùi Thị Nối kính mến, đảng không giết đảng một cách tràn lan. Đảng chỉ giết Đảng khi đảng viên nào đấy thách thức quyền lực của Đảng, trong những thời điểm được chọn lọc theo lệnh của quan thầy hay khi xung đột lợi ích lên đến đỉnh điểm (Như vụ Yên Bái chẳng hạn). Từ Cách mạng Vườn chuối cho tới tiêu diệt Quốc dân đảng, từ Cải cách Ruộng đất cho tới vụ "Chống đảng" của những đảng viên xuất sắc nhưng bị gán cho tội là đi theo đường lối xét lại hiện đại của Liên Xô… Lịch sử sẽ bàn tiếp câu chuyện đau thương mang tên Đồng Tâm theo cách của nó, hoàn toàn không đếm xỉa gì đến những lời cáo trạng "bỏ túi" dùng để khép tội 29 nông dân dám chống lại một nhà nước độc tài và toàn trị như chính quyền Nguyễn Phú Trọng.
Lập Quyền Dân
Nguồn : RFA, 10/03/2021
**********************
Y án vụ Đồng Tâm : Chính quyền coi dân là ‘thế lực thù địch’ ?
Diễm Thi, RFA, 09/03/2021
Y án sau hai ngày xét xử
Hôm chín tháng Ba năm 2021, phiên tòa phúc thẩm đã tuyên y án sáu người có kháng cáo các bản án sơ thẩm, trong vụ lực lượng chức năng tấn công vào làng Đồng Tâm hôm chín tháng Một năm 2020. Sau phiên phúc thẩm, các luật sư và những người dân quan tâm bày tỏ sự thất vọng trên các trang mạng xã hội.
Các bị cáo tại phiên phúc thẩm hôm chín tháng Ba năm 2021 - Photo : congan.com
Luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho hai trong số sáu bị cáo kháng án, viết trên Facebook cá nhân của mình dòng trạng thái : "Cơ hội để hóa giải bất thành. Mối hận sẽ đi vào thiên sử."
Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc chia sẻ suy nghĩ của mình với RFA qua ứng dụng Facebook Messenger ngay sau phiên phúc thẩm :
"Vụ án Đồng Tâm là vụ án khó, vụ án buồn, vụ án nhức nhối, vụ án thách thức lương tri, vụ án làm đau lòng nhiều người, vụ án đánh vào người nông dân giữ đất, vụ án oan của dân oan...
Kết quả phiên tòa phúc thẩm bác kháng cáo của sáu bị cáo, không chấp nhận các luận cứ bào chữa của 14 luật sư bào chữa, giữ y bản án sơ thẩm, tuyên hai anh em ruột Lê Đình Công, Lê Đình Chức án tử hình, con trai của ông Công là Lê Đình Doanh chung thân, 16 năm tù với cụ Bùi Viết Hiểu, 13 năm tù cho Nguyễn Quốc Tiến về tội "Giết người" và sáu năm tù cho bà Bùi Thị Nối về tội "Chống người thi hành công vụ".
Những vi phạm về thủ tục tố tụng một cách rõ ràng và nghiêm trọng cùng những điểm mờ của vụ án vẫn bỏ ngỏ, đáng nói nhất là nghi vấn về nguyên nhân tử vong của ba viên sỹ quan Cảnh sát, cùng hiện trường vụ án vẫn không được làm rõ, Kế hoạch 419A của Công an thành phố Hà Nội vẫn nằm trong vòng bí mật…"
Tại phiên sơ thẩm diễn ra vào tháng 9 năm 2020, tòa tuyên án tử hình đối với hai bị cáo Lê Đình Chức và Lê Đình Công về tội Giết người với cáo buộc họ "chủ mưu, cầm đầu vụ giết người" ; án chung thân cho bị cáo Lê Đình Doanh ; 16 năm tù cho bị cáo Bùi Viết Hiểu ; 13 năm tù cho bị cáo Nguyễn Quốc Tiến ; 12 năm tù cho bị cáo Nguyễn Văn Tuyển. Những người này đều bị kết tội Giết người. Tổng cộng 71 năm 3 tháng tù cho 23 bị cáo khác với cáo buộc tội Chống người thi hành công vụ.
Theo cáo trạng, mặc dù biết rõ đất cánh đồng Sênh, xã Đồng Tâm là đất quốc phòng đã được Thanh tra thành phố Hà Nội và Thanh tra Chính phủ kết luận, nhưng từ năm 2013, ông Lê Đình Kình đã cùng các ông Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển đã thành lập "Tổ đồng thuận" với mục đích chiếm lại đất đồng Sênh chia nhau. Rạng sáng ngày chín tháng Một năm 2020, khi lực lượng công an đến chốt cổng làng thôn Hoành, xã Đồng Tâm để bảo vệ mục tiêu theo kế hoạch đã đề ra thì ông Lê Đình Chức đẩy ba công an xuống hố và ông Lê Đình Doanh châm lửa đốt chậu xăng bưng hất xuống hố…Vào lúc đó, tổ công tác phát hiện thấy ông Lê Đình Kình đang cầm một quả lựu đạn và hô hào chống đối nên đã bắn tiêu diệt.
Trong khi đó, theo người dân Đồng Tâm thì rạng sáng hôm đó, chính quyền Hà Nội đã huy động hàng ngàn quân có trang bị vũ khí và chó nghiệp vụ đến thôn Hoành, xã Đồng Tâm để bắt giữ những người dân phản đối việc cưỡng chế đất nông nghiệp ở khu đồng Sênh. Họ giết chết ông Lê Đình Kình và bắt đi 29 người dân.
Luật sư Lê Quốc Quân, người không tham gia bào chữa trong vụ án nhưng rất quan tâm tới vụ án, nêu quan điểm của ông với RFA vào tối ngày chín tháng Ba năm 2021 :
"Tôi không ngạc nhiên việc y án. Tuy nhiên, ngay từ khi sơ thẩm, tôi đã thấy đó là một bản án phi nhân và bất công. Theo tôi thì bản án nó không phản ánh đúng bản chất của sự việc. Các luật sư đã phân tích có hàng loạt sai phạm trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử. Tôi rất buồn khi được biết tòa y án sơ thẩm.
Tôi có nghĩ vẫn y án khi anh Công kháng cáo kêu oan. Tuy nhiên khi nghe tòa "khuyên nhủ" để anh Công kháng cáo "xin giảm hình phạt" thì cũng hy vọng, nhưng tất cả đều bị lừa, tôi cũng đã rất ngây thơ khi tin họ còn chút nhân tính. Nhưng tất cả, kể cả các luật sư, cũng bị lừa."
Theo những người quan tâm vụ án thì một phiên tòa sơ thẩm với 29 bị cáo, có đề nghị mức án cao nhất là tử hình, mà lại kết thúc chỉ sau bốn ngày xét xử là quá nhanh. Còn với phiên phúc thẩm, sáu bị cáo với hai án tử hình cũng chỉ diễn ra trong hai ngày rồi tuyên y án thì không bao giờ là đầy đủ. Cả hai phiên tòa bị dư luận cho là mọi quyết định đã nằm trong túi của chủ tọa phiên toà, họ hành động theo lệnh của đảng đã được bàn bạc và quyết định từ trước.
Vì sao chính quyền hành xử như vậy ?
Theo nhiều chuyên gia trong lãnh vực pháp lý, Luật Đất đai hiện hành ở Việt Nam là nguyên nhân khiến cho "Việt Nam trở thành cường quốc dân oan" với bao thân phận người dân mất đất. Họ phải đấu tranh giành lại tài sản của mình dẫn đến hậu quả là những năm tháng tù tội. Chỉ khi nào Luật Đất đai được chỉnh sửa cho phù hợp với thực tiễn của xã hội thì những bản án oan khiên về đất đai mới chấm dứt.
Với vụ án Đồng Tâm, Luật sư Ngô Anh Tuấn chia sẻ với RFA rằng, là người gắn bó với thân chủ và thân nhân của họ từ những ngày đầu, ông rất buồn khi kết quả phiên phúc thẩm diễn ra như vậy, dù ông không thấy bất ngờ. Ông nói thêm :
"Thực tế họ áp dụng một số những tình tiết giảm nhẹ mà các luật sư đồng nghiệp của chúng tôi nêu ra, nhưng mà họ lại y án toàn bộ các bản án. Tôi không hiểu họ suy nghĩ gì, hành động gì và thị uy với ai. Với những người dân ở đây thì tính phản kháng của họ rơi về trạng thái thậm chí là âm rồi. Thế thì họ thị uy với ai, đe nẹt ai mà phải giữ một cái bản án kinh khủng đến mức như vậy. Tử hình hai người con còn lại của cụ Kình.
Tôi nghĩ họ làm như thế thì chỉ gây thêm cơn hận thù cho những người còn lại trong gia đình họ mà thôi, chứ không phải xoa dịu lại nỗi đau của gia đình những người đã chết. Nguyên nhân những cái chết đó cũng đang rất mù mờ, chưa được làm rõ, và họ cũng không muốn làm rõ.
Họ muốn gửi thông điệp gì đến người dân ? Hay họ nghĩ dân là thế lực thù địch chứ không phải là những người chủ của đất nước này. Tôi thấy rất bi quan về cái suy nghĩ của những người ở mức thượng tầng."
Trước đó, tại phiên sơ thẩm, những người quan tâm đã phẫn nộ đối với những mức án được đề nghị. Lý do theo họ là có vô số vi phạm từ phía cơ quan chức năng trong vụ này.
Về phương diện điều tra, việc Bộ Công an vừa là cơ quan tổ chức tập kích vào Đồng Tâm, vừa là cơ quan điều tra bị cho là không thể khách quan. Các cơ quan điều tra, tố tụng đã cản trở các luật sư tiếp cận hồ sơ, cản trở việc tiếp xúc của luật sư với các bị can. Sau khi luật sư tiếp cận được thân chủ Bùi Viết Hiểu trong trại giam trước ngày ra tòa, chính ông này cho biết bản thân là người chứng kiến cảnh ông Lê Đình Kình bị bắn trực diện. Thông tin này hoàn toàn trái ngược với cáo trạng. Các luật sư tham gia bào chữa rồi đến các tổ chức xã hội dân sự có kiến nghị yêu cầu dừng xét xử, tiến hành điều tra lại và bảo vệ người khai báo như ông Bùi Viết Hiểu.
Ông Võ Minh Đức, cựu đại úy quân đội, bày tỏ suy nghĩ của ông về những bản án ông cho là quá nặng và vô lý trong vụ án Đồng Tâm :
"Họ cố tình tiêu diệt cái phản kháng của người dân, mà cụ thể ở đây là những người nông dân phản kháng lại việc chính quyền lấy đất của họ. Lúc đầu là cụ Lê Đình Kình, sau đó là những người con của cụ bị tuyên án tử hình. Các cháu thì bị tù. Có thể nói là ba đời luôn rồi.
Vấn đề thứ hai là việc hành xử vô luân, vô pháp trong vụ án này. Rất nhiều những trí thức, những người bất đồng chính kiến, những luật sư thượng tôn pháp luật đều cho rằng đây là một vụ án oan, những bản án bất công. Thế nhưng nhà nước này vẫn bất chấp, không lắng nghe ai với mục đích cuối cùng là dập tắt tiếng nói phản kháng của người dân."
Là một người từng được huấn luyện trong việc tuyên truyền các chính sách của Nhà nước, ông Minh Đức vẫn tin rằng chính quyền chỉ dám tuyên án chứ không dám thi hành hai bản án tử hình với hai người con của cụ Kình. Ông lý giải :
"Tôi tin vậy vì hiện nay vụ án này không còn mang tính ‘nội bộ’ ở Việt Nam mà nó mang tính quốc tế về nhân quyền, pháp lý cũng như về mặt pháp luật là họ đàn áp người dân. Tôi nghĩ một ngày nào đó họ sẽ tìm cách gọi là sửa sai để xoa diu dư luận và quốc tế. Có điều mình không dự đoán được cách họ làm mà thôi."
Ngày 10 tháng Một năm 2020, tức chỉ một ngày sau khi ba công an tử vong khi đột kích vào làng Đồng Tâm, Tổng bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ký quyết định truy tặng Huân chương Chiến công hạng nhất cho ba viên chức công an này. Lý do để trao huân chương được nói là ba người đã lập chiến công đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Diễm Thi
Nguồn : RFA, 09/03/2021
***********************
Việt Nam : Xử phúc thẩm vụ Đồng Tâm, tòa y án tử hình 2 bị cáo
Trọng Thành, RFI, 09/03/2021
Hôm 09/03/2021, tại Hà Nội, trong phiên xử phúc thẩm 6 bị cáo trong vụ án "giết người" xảy ra ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, ngày 09/01/2020, Hội đồng thẩm phán đã ra phán quyết y án án tử hình đối với hai bị cáo Lê Đình Công và Lê Đình Chức, và y án tù với những người khác.
Hai ông Lê Đình Chức (trái) và Lê Đình Công bị y án tử hình tại phiên tòa phúc thẩm xử 6 người dân Đồng Tâm ở Hà Nội hôm 9/3/2021
Phiên tòa phúc thẩm vụ Đồng Tâm, mở hôm qua 08/03/2021, dự kiến sẽ diễn ra trong ba ngày, nhưng đã chấm dứt ngay chiều hôm nay, 09/03, sớm hơn dự kiến một ngày. Hội đồng thẩm phán ra phán quyết vào lúc 18 giờ, giờ Việt Nam.
Vụ án Đồng Tâm được công luận trong và ngoài nước đặc biệt quan tâm. Tháng 9/2020, Liên Hiệp Châu Âu đã phản đối Việt Nam về hai bản án tử hình trong phiên xử sơ thẩm, và lưu ý những điều kiện và thủ tục tố tụng của phiên tòa "làm dấy lên quan ngại sâu sắc về tính minh bạch và công bằng của phiên tòa".
Sau đây là nhận định của luật sư Ngô Anh Tuấn, một người tham gia bào chữa cho các bị cáo trong phiên tòa hôm nay, ngay sau khi phán quyết được đưa ra.
***********************
Ngô Anh Tuấn : Về bản án ngày hôm nay chúng tôi cũng không quá bất ngờ. Nhưng chúng tôi cũng không nghĩ là các cơ quan công quyền lại hành xử đến mức như ngày hôm nay đối với các bị cáo. Tôi (đã) nghĩ và hy vọng rằng sẽ có ít nhất một bản án nhẹ nhàng hơn. Ít nhất bản án có mức thấp hơn là bản án tử hình với những người con cụ (Lê Đình) Kình. Vì gia đình họ và những người có liên quan là những người dân đau khổ, những người bị tước đoạt đi một số quyền lợi. Vì vậy tôi nghĩ rằng hai bên đều có mất mát, thì để xoa dịu bớt những sang chấn tâm lý, và những vấn đề, những hận thù trong lòng họ, thì tôi nghĩ rằng cơ quan nhà nước có thẩm quyền nên có các hành xử nhẹ nhàng hơn, nhân văn hơn, để tạo điều kiện cho những người vi phạm có cơ hội sửa sai, và xoa dịu đi vết thương của hai bên.
Tôi nghĩ một phần nào đó, phía chính quyền cũng đang xem người dân (cụ thể là các bị cáo trong vụ án Đồng Tâm) là thế lực thù địch, giống như là lời của ông Phạm Công Lâm, đại diện cho bên bị hại, có nói : "Họ là địch". Một phần nào đó, chính quyền đang xem người dân là một thế lực thù địch, chứ không phải là bạn hay là người chủ của đất nước nữa. Đó là một sự lo lắng, rất lo lắng của chúng tôi.
RFI : Theo Luật sư, vì sao phiên tòa lại kết thúc bất ngờ sớm hơn dự kiến ?
Ngô Anh Tuấn : Thật ra gọi là bất ngờ là do trước hết các bị cáo kháng cáo kêu oan. Bản chất họ biết là chỉ xin giảm nhẹ, nhưng đã có ba người kháng cáo kêu oan. Tuy nhiên, trong phần xét xử, xét hỏi, thì đại diện Viện Kiểm sát có dấu hiệu là đã thuyết phục họ nhận tội, để xin giảm nhẹ hình phạt.
Về phía chúng tôi, trong ngày ban đầu đã hồ nghi, và cũng có một chút hy vọng là thắp lên hy vọng cho một số bị cáo là có thể được giảm nhẹ. Bởi vì, một mặt, chúng tôi đề xuất hủy án sơ thẩm để trả hồ sơ điều tra lại, nhưng chúng tôi vẫn không hy vọng là điều đó xảy ra, mà có hy vọng một chút nào đó liên quan đến việc giảm án cho các bị cáo.
Tuy nhiên sang đến ngày xét xử thứ hai (tức ngày hôm nay, 09/03), chúng tôi nghĩ rằng và chúng tôi cũng đã trao đổi với nhau rồi, có thể đây là "một vụ lừa thế kỷ". Có nghĩa là các bị cáo bị lừa, và các luật sư cũng bị lừa (bởi) một hy vọng mong manh và không có thực. Và đến khi tuyên án ngày hôm nay, chúng tôi hoàn toàn không bất ngờ về kết quả, bởi vì điều đó đã thực sự đã ngã ngũ, khi bắt đầu ngày xét xử thứ hai này, khi Viện Kiểm sát đề xuất y án sơ thẩm, thì chúng tôi đã nghĩ đến kịch bản này. Chúng tôi nhận định rằng đại diện Viện Kiểm sát có đề xuất, có mớm cho các bị cáo nhận tội để có thể kết án dễ dàng hơn, để bản án "đẹp" hơn thôi.
Nếu như họ kháng cáo kêu oan, thì có nghĩa là chúng tôi sẽ khai thác nhiều hơn các tình tiết để khẳng định họ bị oan. Nhưng bây giờ họ xin giảm nhẹ, thì lấy cái gì để khai thác ? Chúng tôi đã cố gắng để khai thác rồi, nhưng họ cứ xin giảm nhẹ thì chúng tôi không thể đi ngược lại yêu cầu, mong muốn của bị cáo được. Cho nên, chúng tôi phải hạn chế bớt những gì gây bất lợi cho bị cáo. Các động thái này của luật sư cũng khiến cho phiên tòa rút ngắn hơn. Các vụ án thông thường cũng như thế, khi người ta nhận tội, xin giảm nhẹ, thì việc xem xét diễn ra nhanh lắm. Điều này không gây bất ngờ với chúng tôi. Việc chúng tôi nhận định, hay cộng đồng nhận định việc này là do Viện Kiểm sát mớm cung, thì cũng là nhận định của cá nhân thôi, chưa hẳn 100% đúng. Riêng bản thân tôi có thể khẳng định có sự mớm cung của Viện Kiểm sát. Tôi nói và sẵn sàng chịu trách nhiệm về phát biểu của tôi (...).
RFI : Luật sư cũng công nhận các bị cáo "vi phạm pháp luật" ?
Ngô Anh Tuấn : Ở một mức nào đó, hành vi vi phạm của họ là có thể có, chúng tôi không phủ nhận. Nhiều hành vi của họ, nếu không bị xử lý về tội này, thì có liên quan đến tội khác. Chúng tôi mong muốn trả hồ sơ, hủy án sơ thẩm để điều tra lại, làm rõ sự thật khách quan của vụ án. Tuy nhiên, không có luật sư nào phủ nhận là họ hoàn toàn không vi phạm điều nào cả. Họ (tức một số người dân thôn Hoành) có vi phạm.
Ví dụ nếu như kế hoạch 419A (*) là trái pháp luật, thì những người chịu trách nhiệm chính, những người ban hành ra kế hoạch đó phải chịu trách nhiệm. Còn những người thi hành công vụ đó, thì nếu họ có chết hay hy sinh, bị thương, họ có thể được truy tặng hay được phong "anh hùng" …, bởi họ làm theo quy định cấp trên, họ không thể nhận định được rằng việc đó đúng hay sai. Và nếu công vụ đó mà sai, thì những người có trách nhiệm cao nhất phải chịu trách nhiệm.
Về phía người dân, cũng có trách nhiệm ở chỗ là, có thể họ giết người, nhưng trong trường hợp đó thì là "giết người vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng". Người dân cũng mắc tội, nhưng với tội danh khác, nhẹ hơn.
Chứ mình không phủ nhận, chúng tôi không phủ nhận là họ không vi phạm gì. Nếu (chấp nhận những hành động) như thế, thì xã hội sẽ có thể bị loạn lạc. Chúng tôi không chỉ là những người bảo vệ cho các bị cáo, mà còn cố gắng bảo vệ sự đúng đắn của pháp luật.
RFI : Xin cảm ơn Luật sư Ngô Anh Tuấn.
Trọng Thành
Nguồn : RFI, 09/03/2021
(*) Trước khi phiên tòa diễn ra, phía các luật sư gửi "Kiến nghị ngày 02/03/2021" đến các cơ quan tư pháp, một lần nữa yêu cầu công bố nội dung của bản "Kế hoạch 419 A", được coi là văn bản đã cho phép chính quyền huy động hàng nghìn cảnh sát bao vây và tiến hành cuộc tấn công tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, trong đêm ngày 08 rạng sáng ngày 09/01/2020. Các luật sư chất vấn chính quyền về tính hợp pháp của kế hoạch quy mô trong đêm, rốt cục đã dẫn đến cái chết của ông Lê Đình Kình, ngay tại nhà riêng, và ba người công an. Theo phía luật sư, Hội đồng xét xử và Viện Kiểm sát không thể im lặng về Kế hoạch 419A, với lý do đây là kế hoạch bí mật. Trong bản Kiến nghị, các luật sư nhấn mạnh là "việc không công khai bản kế hoạch 419A khiến vụ án bị giải quyết không toàn diện, khách quan thậm chí phản ánh sai lệch hoàn toàn bản chất vụ việc, xác định sai tội phạm và người phạm tội".
************************
Phúc thẩm Đồng Tâm : Y án tử hình, chung thân và nhiều năm tù cho 6 bị cáo
Phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ đụng độ tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm đã kết thúc sớm hơn dự định khi một tòa án cấp cao ở Hà Nội giữ nguyên mức án sơ thẩm, trong đó có 2 bản án tử hình cho các con trai của cụ Lê Đình Kình, người bị công an bắn chết trong vụ đột kích đầu năm ngoái.
Ông Lê Đình Công bị công an áp giải đến phiên tòa phúc thẩm ở Hà Nội diễn ra từ 8-9/3 trong vụ xét xử kháng cáo liên quan đến cuộc đột kích vào làng Đồng Tâm ở Mỹ Đức ngày 9/1/2020 vì tranh chấp đất đai giữa chính quyền và người dân. (Ảnh chụp màn hình Pháp Luật Online)
Hai trong số 14 luật sư bào chữa cho 6 bị cáo trong phiên tòa dự kiến diễn ra trong 3 ngày từ 8/3, Luật sư Nguyễn Văn Miếng và Luật sư Đặng Đình Mạnh, cho VOA biết như vậy ngay sau khi phiên tòa kết thúc tối hôm 9/3.
Sáu người bị tuyên y án nằm trong số 29 người dân Đồng Tâm bị Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội tuyên phạt trong vụ xử sơ thẩm hồi tháng 9 năm ngoái về tội "Giết người" và "Chống người thi hành công vụ" liên quan đến vụ đột kích trong đó 3 nhân viên công an tử vong.
"Tòa đã tuyên y án cho 6 bị cáo kháng cáo trong đó có hai án tử hình, một án chung thân, một án 16 năm, một án 13 năm và một án 6 năm", Luật sư Miếng nói với VOA sau khi tòa đưa ra quyết định y án vào lúc 7 giờ tối hôm 9/3.
Hai bản án tử hình được tuyên cho hai người con trai của cụ Kình, Lê Đình Công và Lê Đình Chức với cáo buộc "chủ mưu, cầm đầu vụ giết người". Trong khi đó một người cháu của cụ Kình, Lê Đình Doanh, bị tuyên y án chung thân cùng tội danh trên.
Bùi Viết Hiểu và Nguyễn Quốc Tuyến, những người bị cáo buộc là cùng với các bị cáo trên "chủ mưu cầm đầu, vừa chỉ đạo vừa trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội" bị y án lần lượt 16 năm và 13 năm tù. Tòa cũng y án đối với bà Bùi Thị Nối, người bị tuyên 6 năm tù về tội "chống người thi hành công vụ", mức án cao nhất trong số 23 người bị kết án về tội danh này.
Trước đó hôm 8/3 khi tòa phúc thẩm khai xử, chị Lê Thị Duyên, một người nhà của cụ Kình, nói với VOA về sự trông đợi của gia đình đối với một phiên tòa phúc thẩm trong đó các "bản án sẽ thay đổi vì có nhiều tình tiết không thể chấp nhận được, rất trắng trợn với người dân của chúng tôi và đều chưa được chứng minh một cách rõ ràng".
Vụ án Đồng Tâm xảy ra rạng sáng ngày 9/1/2020 khi lực lượng công an gồm hàng nghìn người tấn công vào thôn Hoành thuộc huyện Mỹ Đức của Hà Nội, nơi có tranh chấp đất đai giữa chính quyền với người dân. Cụ Kình, thủ lĩnh tinh thần của người dân Đồng Tâm, bị bắn chết trong khi phía công an có 3 người thiệt mạng trong vụ tấn công mà phía chính quyền nói là để "bảo đảm an ninh, trật tự" cho công trình thi công tường rào sân bay Miếu Môn. Trong khi đó, những người dân bị đưa ra xét xử nói họ chỉ "bảo vệ đất đai" và "phòng vệ" trong tình huống chính bản thân và người nhà gặp nguy hiểm khi xảy ra vụ đột kích.
Luật sư Hà Huy Sơn, cũng là một người bào chữa cho các bị cáo, bày tỏ sự thất vọng về phiên tòa phúc thẩm vụ Đồng Tâm trên trang Facebook cá nhân khi cho biết ông "không còn gì muốn nói" về kết quả y án sơ thẩm.
Trước đó trong ngày 9/3, Viện Kiểm sát đề nghị tòa tuyên y án với 6 người kháng cáo vì cho rằng các bản án sơ thẩm vụ án Đồng Tâm "đã tuyên đúng pháp luật, nghiêm minh với những người chủ mưu và khoan hồng cho những người bị lôi kéo", theoTuổi Trẻ.
Theo Luật sư Miếng cho biết 14 luật sư bào chữa đã làm hết sức mình để giúp các bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt nhưng đã không thành công.
"Tại phiên tòa (các bị cáo) khai lại rằng tất cả những việc (kháng cự) không phải chủ đích là để giết người và các luật sư cũng đưa ra các chứng cứ nói rằng 3 chiến sỹ công an tự rơi xuống (hố) chứ không phải do tác động của ai", Luật sư Miếng nói và cho rằng vụ án có "điểm mờ" khi kế hoạch 419A không được công bố để xem nó có "chính danh hay không".
Theo vị luật sư này, tòa án cũng như viện kiểm sát đều nói rằng "đây là văn bản mật, kế hoạch mật nên không thể công bố được".
"Chính vì là ‘mật’ nên chúng tôi không thể biết được là tính công vụ và tính chính danh của kế hoạch 419A đó có đúng hay không hay đây là một kế hoạch tấn công nhà người dân với mục đích là giết cụ Kình ?" Luật sư Miếng nói và cũng cho biết những yêu cầu khác của các luật sư bào chữa cũng không được đáp ứng tại phiên tòa như việc lập lại hiện trường nơi 3 công an bị cho là "bị giết hại".
Theo luật tố tụng của Việt Nam, các bản án có hiệu lực ngay sau phiên tòa phúc thẩm, trừ trường hợp có các tình tiết mới được đưa ra xét xử tại tòa Giám đốc thẩm.
Các bị cáo bị tuyên tử hình có 7 ngày để xin ân xá từ Chủ tịch nước và theo Luật sư Miếng, ông Chức quyết định sẽ không xin ân xá.
Trong khi đó, cũng theo Luật sư Miếng, ông Công có thể sẽ làm đơn xin ân xá nhưng không hy vọng vì ông cho rằng cáo trạng "dối trá và khốn nạn".
Các bản án tử hình sẽ được thi hành ngay nếu Chủ tịch nước bác đơn xin ân xá của các bị cáo.
Nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế và các chính phủ, trong đó có Mỹ, đã lên tiếng phản đối bản án đối với những người dân làng Đồng Tâm và kêu gọi chính phủ Việt Nam minh bạch về những gì xảy ra trong vụ đột kích chết người đó.
Nguyễn Đình Ấm, VNTB, 08/03/2021
Họa đồ khu đất Đồng Tâm thuộc chủ quyền Viettel
Vụ Đồng Tâm là vụ án đặc biệt nghiêm trọng khi lực lượng vũ trang của nhà nước đang đêm bao vây cả một làng quê đông đúc cư dân rồi xông vào nhà tàn sát, bắt bớ người dân trong khi chưa có một biên bản, tòa án nào kết tội họ, tức hành vi "bất chấp pháp luật" (Phó Giáo sư Tiến sĩ Luật sư Hoàng Ngọc Giao viện trưởng viện nghiên cứu chính sách, pháp luật và phát triển).
Bên cạnh sự "bất chấp pháp luật" vụ này còn thể hiển những tình tiết bí ẩn :
1. Trong quá trình tranh chấp cánh đồng Sênh 59 ha với dân, chính quyền thành phố Hà Nội, huyện Mỹ Đức, thanh tra Hà Nội, chính phủ đều khẳng định đó là "đất quốc phòng". Thế nhưng nhiều bằng chứng thuyết phục ngoài 47,36 ha đất nhà nước thu hồi ở xã Đồng Tâm không có m2 đất nào khác bị thu hồi.
Thế nhưng, điều kỳ lạ là nếu là "đất quốc phòng" như chính quyền Hà Nội, huyện Mỹ Đức, xã Đồng Tâm thì phải là quân đội quản lý, khi ai xâm phạm thì quân đội phải đứng ra đòi lại. Thế nhưng chính quyền Hà Nội lại đứng ra ký hợp đồng với doanh nghiệp Viettel "giải phóng mặt bằng" đền bù… để giao cho doanh nghiệp Viettel.
Khi dân phản đối thì chính quyền Hà Nội điều cảnh sát can thiệp, trấn áp để chiếm cánh đồng Sênh là sao ?
Trong khi đó diện tích 47,36 ha của xã Đồng Tâm đã bị quyết định 113 năm 1980 chính phủ thu hồi, đền bù, quân đội cho dân vào thuê đất canh tác, năm 2016 D31 lữ 28 quân chủng phòng không không quân yêu cầu trả lại dân vui vẻ chấp hành "quân dân vui như tết" (lời cụ Lê Đình Kình).
Đặc biệt, trong vụ tranh chấp này phía quân đội trực tiếp quản lý đất dự án sân bay Miếu Môn là D31, Lữ đoàn 28 Phòng không Không quân rất minh bạch, không nhận cánh đồng Sênh là đất quốc phòng, luôn khẳng định vẫn quản lý đủ 208 ha dự án sân bay.
Ngày 23/10/2014 Lữ đoàn 28 Quân chủng Phòng không Không quân ra văn bản 961a/TBLĐ xác nhận "hiện nay đơn vị vẫn quản lý diện tích 208 ha và được thể hiện trên đường bao 16 mốc giới…". Ngày 11/1/2016 cơ quan điều tra hình sự quân chủng Phòng không Không quân ban hành kết luận 01/KL-XM cũng khẳng định tương tự…
Từ tháng 3 năm 2018 D31, Lữ 28 đã đào mương rạch rõ ranh giới đất quốc phòng 47,36 ha liền kề với cánh đồng Sênh được nhân dân rất hoan nghênh (vẫn còn các clip, ảnh lưu trữ trên mạng).
Ngoài ra còn rất nhiều bằng chứng khác khẳng định 59 ha cánh đồng Sênh vẫn là đất nông nghiệp chưa bị thu hồi, không có bất kỳ quyết định thu hồi, đền bù nào.
Trong khi đó theo cụ Kình và dân Đồng Tâm lại có hai sĩ quan quân đội là Mạc Văn Tin và Nguyễn Văn Tài của cục điều tra hình sự bộ quốc phòng "sát cánh" cùng cùng với chính quyền Hà Nội tranh chấp cánh đồng Sênh và hôm 15/4/2017 tham gia tổ chức vụ lừa cụ Kình ra đồng để đánh, bắt cóc cụ cùng 3 dân Đồng Tâm nữa là sao ?
Phải chăng, việc tranh chấp cánh đồng Sênh với dân không phải là chủ trương của bộ quốc phòng mà là của một nhóm người nào đó trong bộ "liên minh" với chính quyền thành phố Hà Nội thực hiện ? Phải chăng cánh đồng Sênh đã bị thế lực nào đó của thành phố Hà Nội, huyện Mỹ Đức, xã Đồng Tâm "bán" 150 tỷ đồng như lời cụ Kình công khai nghi ngờ ?
2. Ngày 15/4/2017 để bảo đảm tính mạng cụ Kình và 3 công dân bị bắt cóc lên thành phố Hà Nội dân Đồng Tâm đã giữ 36 cán bộ, chiến sĩ cảnh sát cơ động đối xử tử tế để đòi công lý. Ngay sau sự kiện này nhiều cơ quan truyền thông của nhà nước như VTC, báo VnExpress kể cả báo công an đưa tin khá trung thực, thiện chí. Đặc biệt phóng viên VTC về tận Đồng Tâm gặp dân phỏng vấn trung thực (vẫn còn nhiều clip trên mạng). Thế nhưng thời gian sau không ai về Đồng Tâm nữa và phản ánh hoàn toàn theo phát ngôn phần lớn sai sự thật về cánh đồng Sênh của chính quyền, công an Hà Nội.
3. Ngày 20/10/2014 UBND thành phố Hà Nội ra quyết định 5383 giao 236,7 ha thuộc các xã Mỹ Lương, Trần Phú, Đồng Lạc (huyện Chương Mỹ) và xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức) cho cho quân chủng Phòng không Không quân (vượt quá diện tích chính phủ thu hồi năm 1980 cho dự án sân bay MM 28,7 ha) là đúng hay sai. Họ làm như thế để làm gì ?
4. Việc bà Nguyễn Thị Lan, bí thư đảng ủy, chủ tịch hội đồng nhân dân xã Đồng Tâm không công nhận cánh đồng Sênh là đất quốc phòng là rất chính xác nhưng lại bị đảng, chính quyền Hà Nội khai trừ đảng, bãi bỏ chức chủ tịch xã, hội đồng nhân dân là sao ?… Nếu cơ quan thẩm quyền của đảng, nhà nước thực sự có trách nhiệm thì phải làm rõ các tình tiết vô lý này.
Nguyễn Đình Ấm
Nguồn : VNTB, 08/03/2021
***********************
Cao Nguyên, RFA, 07/03/2021
Phiên sơ thẩm xử 29 người dân Đông Tâm ở Hà Nội hôm 14/9/2020 AFP
Một tuần lễ trước phiên Tòa Phúc thẩm vụ án Đồng Tâm, 14 luật sư bào chữa cho sáu người có kháng án đã gởi Đơn kiến nghị dài 31 trang đến các cơ quan hữu trách yêu cầu làm rõ nhiều điểm sai sót, vi phạm thủ tục tố tụng làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới kết quả bản án.
Theo nhận định của các luật sư, vụ án "giết người" và "chống người thi hành công vụ" xảy ra ở thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội vào rạng sáng 9/1/2020 là một vụ án đặc biệt nghiêm trọng, không chỉ thể hiện ở số lượng người chết trong vụ án này, mà sức ảnh hưởng ghê gớm của nó tác động lên đại bộ phận dân chúng Việt Nam.
Vụ án này cũng ảnh hưởng không nhỏ tới hình ảnh của đất nước, thể chế chính trị Việt Nam đối với bạn bè Quốc tế và sự bang giao với các nước lớn trên thế giới.
Do đó, các luật sư đã nêu ra, phân tích 8 nội dung chính và yêu cầu, kiến nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm đặc biệt lưu tâm làm rõ ở phiên phúc thẩm.
Vụ Đồng Tâm liên quan đến tranh chấp đất đai giữa người dân và chính quyền xảy ra khi chính quyền Hà Nội huy động hàng ngàn công an tấn công vào Đồng Tâm, giết chết một người dân là cụ Lê Đình Kình. 3 công an tham gia vụ tấn công cũng thiệt mạng.
Theo luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho hai trong số sáu bị cáo kháng án cho biết cần thiết nhất là phải cho tổ chức thực nghiệm lại hiện trường để xác định nguyên nhân cái chết của ba cán bộ công an. Từ đó mới biết các bị cáo có phạm tội giết người hay không :
"Tôi quan tâm nhất việc trả lại hồ sơ để tổ chức thực nghiệm việc ba công an bị chết như thế nào.
Theo như hồ sơ và kết luận điều tra thì vô lý là ba người công an rơi xuống hố mà lại chết cháy hóa than với lượng xăng và mô tả như vậy là bất hợp lý. Tôi cho rằng mấu chốt là ở chỗ này và cần phải được làm rõ".
Luật sư Đặng Đình Mạnh cho biết tất cả các điểm được liệt kê trong đơn đều cần được làm sáng tỏ để đảm bảo có được bản án công bằng :
"Chúng tôi đưa những điều đó đều rất cần thiết. Chúng tôi mong muốn được giải quyết hết cả 8 điểm, không loại trừ một điểm nào cả".
Theo thông báo, phiên tòa phúc thẩm sẽ diễn ra từ ngày 8/3/2021. Do còn quá nhiều tình tiết của vụ án còn mơ hồ, mâu thuẫn nên luật sư Mạnh cho rằng kết quả tốt nhất là Tòa phúc thẩm huỷ kết quả bản án sơ thẩm, điều tra lại từ đầu :
"Điều lý tưởng nhất mà chúng tôi mong muốn là tòa phúc thẩm sẽ huỷ bản án sơ thẩm và trả hồ sơ điều tra lại từ đầu, trong đó bổ sung các nội dung mà các luật sư nêu ra.
Tôi cũng không quá hy vọng vào điều đó, nhưng trong phạm vi chúng tôi có thể yêu cầu và tin rằng nó đúng và có cơ sở pháp luật thì chúng tôi phải đẩy sự việc cho đến cùng".
Ông Hà Huy Sơn nói hai bị cáo do mình bào chữa nên được giảm án. Đặc biệt là ông Bùi Viết Hiểu không phạm tội giết người vì ông này không có mặt tại nơi ba công an tử vong :
"Tôi bảo vệ cho ông Bùi Viết Hiểu và Bùi Thị Nối. Tôi hy vọng bị cáo Nối sẽ được trả tự do, hưởng án treo.
Còn đối với bị cáo Hiểu sẽ không bị kết tội giết người. Vì bị cáo không biết sự việc ba công an chết như thế nào. Lúc đấy bị cáo đang ở cùng nhà ông Kình nên không biết diễn biến ở nhà bên cạnh, nơi ba công an bị chết. Nên tôi cho rằng bị cáo Hiểu không liên quan đến tội giết người".
1. Về diện tích đất quốc phòng
Các luật sư nhận định "Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, rất hiếm khi các bị cáo có cơ hội được trình bày những nội dung liên quan tới nguồn gốc đất Đồng Sênh, nơi xảy ra tranh chấp đất đai, có phải là nguồn gốc đất Quốc phòng hay không.
Do đó cần thiết phải triệu tập một số người có liên quan tới các Kết quả thanh tra của Thanh tra thành phố Hà Nội, Thanh tra Chính phủ, đại diện Bộ Quốc phòng và những người làm chứng khác nguyên là cựu lãnh đạo Đồng Tâm qua các thời kỳ, để làm rõ nội dung liên quan đến nguồn gốc đất đai".
2. Về việc chính quyền có tổ chức đối thoại với người dân Đồng Tâm hay không
Chưa hề có bất kỳ một cuộc đối thoại nào đúng nghĩa đã được tổ chức để người dân bức xúc được dịp bày tỏ thái độ quan điểm và chứng minh những luận điểm được đưa ra của mình là đúng, khiến cho những mâu thuẫn dồn nén kéo dài.
Các luật sư kiến nghị Hội đồng xét xử (Hội đồng xét xử) phúc thẩm triệu tập những người có liên quan bao gồm ông Nguyễn Đức Chung (nguyên Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội), là người có mặt ở hầu hết ở các sự kiện xảy ra tại Đồng Tâm từ tháng 4/2017 cho đến nay, ông Nguyễn Văn Thanh (Tổng Thanh tra Chính phủ), đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc, Lưu Bình Nhưỡng, Đỗ Văn Đương…
3. Về kế hoạch huy động lực lượng công an để bảo vệ an ninh trật tự trong việc xây dựng tường trạng Miếu Môn
Các luật sư yêu cầu phải công khai bản "Kế hoạch bảo vệ an ninh trật tự ở thôn Hoành" số 419A ngày 2/1/2020 để làm sáng tỏ rằng việc huy động lực lượng Công an thành phố Hà Nội hỗ trợ an ninh trật tự trong việc xây dựng tường rào sân bay Miếu Môn có phải là "bình phong" cho một kế hoạch tấn công, vây bắt người dân trong "Tổ đồng thuận" đã được chuẩn bị kỹ lưỡng hay không.
Kế hoạch 419A có từ khi nào ? Được cấp nào phê duyệt ? Mục đích chỉ là để bảo vệ trật tự đơn thuần hay là bố ráp bắt giữ ông Kình và những người chống đối ? Tại sao lại phải bảo vệ thôn Hoành ? Tường rào sân bay Miếu Môn ở một nơi xa tại sao không tập trung ở đó ? Hơn nữa để tiến vào khu vực cần xây dựng của sân bay Miếu Môn thì có rất nhiều cung đường khác nhau, không nhất thiết phải đi qua thôn Hoành. Lực lượng công an đã đột nhập và tấn công vào nhà ông Kình vào lúc nửa đêm mà không được sự cho phép và đồng ý là xâm phạm các quy định đã được hiến pháp và pháp luật bảo vệ.
Việc làm rõ kế hoạch này cũng đồng thời chứng minh được vai trò của công an thành phố Hà Nội trong vụ án này, để xác minh rõ rằng cơ quan Cảnh sát điều tra công an thành phố Hà Nội có thể là "vừa đá bóng vừa thổi còi" khi vừa thực hiện trực tiếp tham gia vào vụ án với vai trò là người có liên quan lại vừa là người đi điều tra xử lý tội phạm trong vụ án này.
4. Về hoàn cảnh và nguyên nhân dẫn đến cái chết của 3 chiến sĩ công an
Với tình huống này, các luật sư kiến nghị cần phải thực nghiệm lại hiện trường tổng thể, đặc biệt lưu tâm đến nguyên nhân dẫn tới cái chết của ba chiến sĩ rơi xuống hố.
Lời khai của các bị cáo và những người khác cùng tham gia tổ công tác này có mâu thuẫn với nhau. Có một số lời khai có lợi cho các bị cáo nhưng không được đối chứng, khiến cho sự thật về nguyên nhân dẫn tới cái chết của ba chiến sỹ công an vẫn còn là một ẩn số.
Do đó, cần phải triệu tập các chiến sỹ chứng kiến sự việc các đồng đội bị rơi xuống hố để đối chất với các bị cáo tại tòa.
5. Về vết thương trên người ông Bùi Viết hiểu, Lê Đình Chức, Lê Đình Uy và Bùi Thị Nối
Các bị cáo trên đều mang trong mình những vết thương rất nặng do đạn bắn hoặc bị đánh đập. Thậm chí, theo lời khai của ông Bùi Viết Hiểu thì ông bị bắn hai phát vào ngực và vào chân. Việc ông Hiểu thoát chết là ngoài dự tính. Bà Bùi Thị Nối khai tại phiên tòa sơ thẩm rằng bà bị bắn chảy nhiều máu và bị lôi ra ngoài đánh đập tàn nhẫn.
Tuy nhiên, trong cáo trạng cũng như hồ sơ vụ án đã loại bỏ nội dung liên quan đến thương tích của các bị cáo này.
Do vậy, các luật sư kiến nghị "Cần điều tra độc lập, khách quan để làm rõ việc có hay không hành vi dùng vũ khí bắn một cách bừa bãi vào người dân, dù những người này không có vũ khí chống trả, không có khả năng gây nguy hiểm tới lực lượng thi hành công vụ.
Hội đồng xét xử xử cấp phúc thẩm cần triệu tập những người trực tiếp tham gia vào cuộc truy quét sáng ngày 9/1/2020 để làm rõ cá nhân nào đã gây ra các vết thương cho các bị cáo. Đồng thời tạo điều kiện cho các bị cáo bị cáo chứng minh lời khai của mình để làm rõ sự thật.
6. Về hành vi và cái chết của ông Kình
Trong phần này, các luật sư chỉ ra nhiều điểm mâu thuẫn, bất hợp lý trong Kết luận điều tra và Cáo trạng về cái chết của cụ Lê Đình Kình vào rạng sáng ngày 9/1 so với thực tế.
Theo Cáo trạng, ông Kình bị bắn hai phát từ phía sau lưng các chừng 2 đến 2,5m. Nhưng kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy vỏ đạn được bắn từ phía trực diện, từ trước ra sau. Điều này cũng trùng hợp với lời khai của ông Bùi Viết Hiểu tại phiên tòa rằng "ông Kình bị bắn ngay trước mặt ông Hiểu, người bắn đứng trước mặt ông Kình khoảng một mét, nòng súng to như cổ tay nhắm thẳng vào ngực ông Kình, bắn trực diện chứ không phải bắn từ phía sau. Ông Kình ngã xuống chết trước mặt tôi. Sau đó đó là chó nghiệp vụ vào kéo xác ông Kình lôi đi".
Như vậy cần xác định rõ việc ông Kình có thực sự thực hiện hành vi chống trả lực lượng chức năng hay không và việc bắn chết ông Kình đã đúng quy định của pháp luật hay chưa.
Bản Kiến nghị yêu cầu Hội đồng xét xử cho triệu tập những người có liên quan đến cái chết của ông Lê Đình Kình tới phiên tòa để làm rõ việc liệu quyết định bắn chết ông là có đúng hay không, có được chỉ đạo trong kế hoạch 419A hay chỉ là phát sinh tại thời điểm đó.
Bên cạnh đó, đề nghị tòa xem xét chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền khởi tố vụ án giết người theo đơn tố cáo và đề nghị khởi tố của bà Dư Thị Thành là vợ của ông Lê Đình Kình.
7. Về nguồn gốc về các clip phóng sự ghi lại lời nhận tội của bị cáo
Theo ý kiến các luật sư, trong phần tranh tụng, tòa cho trình chiếu những phóng sự do phóng viên làm theo hướng cáo buộc, kết tội cụ Kình mà không cần thông qua xét xử, được dùng làm chứng cứ cáo buộc các bị cáo tại tòa là không không đầy đủ điều kiện cơ bản của chứng cứ.
Việc trình chiếu những clip, hình ảnh, âm thanh được dàn dựng có liên quan tới lời khai của các bị cáo ngay trước khi bắt đầu phiên xét hỏi là một cách để phủ đầu các bị cáo, nhằm làm tê liệt sự phản kháng của họ.
Nếu vẫn giữ những tài liệu này, Hội đồng xét xử cần triệu tập những người đã thực hiện việc quay, dàn dựng nội dung clip ra để các bị cáo và luật sư của họ hỏi, phân tích, đối chất, làm rõ những nội dung liên quan.
8. Về một số vi phạm liên quan đến thủ tục tố tụng/xâm phạm hoạt động tư pháp.
Các luật sư chỉ ra rằng trong suốt quá trình điều tra, khởi tố và xét xử vụ án Đồng Tâm, có nhiều dấu hiệu cho thấy các bị cáo bị đánh đập, ép cung, mớm cung…
Bà Bùi Thị Nối và ông Lê Đình Công đều nói trước tòa rằng trong quá trình bị tạm giam, họ bị đánh "10 ngày như một" để ép cung.
Tại phần lời nói cuối cùng trước khi kết thúc phần tranh luận chuyển sang phần nghị án, rất nhiều bị cáo có phần nói cuối cùng giống y đúc như nhau. Thậm chí giống nhau đến từng câu chữ, theo một mô típ chung : "nhận ra lỗi lầm…, ăn năn hối cải…, cảm ơn các thầy trong trại giam số 2 đã giáo dục để nhận ra sai lầm…, xin lỗi gia đình bị hại, xin giảm nhẹ án…"
Do vậy, cần thiết phải triệu tập các điều tra viên tham gia điều tra vụ án để làm rõ các vấn đề được nêu trong kết luận điều tra, cáo trạng và bản án sơ thẩm vì nó có dấu hiệu rõ ràng là không phản ánh khách quan trung thực so với thực tế đã diễn ra.
Các luật sư cũng bị hạn chế quyền hành nghề vì tới tận ngày có lịch xét xử vụ án thì luật sư mới được sao chụp hồ sơ vụ án ; Luật sư khi gặp thân chủ tại trại tạm giam thì luôn có mặt giám sát viên, cán bộ trại giam kèm cặp. Việc thăm hỏi, trao đổi luôn bị theo dõi nhắc nhở ; Có dấu hiệu bị cáo bị ép từ chối luật sư do gia đình nhờ để nhờ luật sư chỉ định ; Trong phiên tòa, Hội đồng xét xử hạn chế quyền được tiếp cận thân chủ của luật sư vì cho rằng điều đó là không cần thiết.
Ngoài ra, luật sư cũng đề nghị các cơ quan xem xét, tạo điều kiện cho những người thân của các bị cáo được vào phòng xét xử để dự khán. Đề nghị cho các cơ quan thông tấn, báo chí trong và ngoài nước được vào phòng xử án tác nghiệp, đưa tin công khai về vụ án để mở rộng đường dư luận, tránh sự đồn đoán về một bản án "bỏ túi" như một số trang thông tin không chính thống đã lan truyền.
Các luật sư bào chữa xác nhận rằng cho đến ngày 7/3, chưa có một cơ quan nào phản hồi về Đơn kiến nghị này.
Cao Nguyên
Nguồn : RFA, 07/03/2021
**********************
Đồng Tâm là cơ hội để Hà Nội chứng minh năng lực và sẵn sàng tiến tới một xã hội công bằng, dân chủ hơn
Pascale Berry Wavre, Giang Nguyễn, RFA, 04/03/2021
Phiên tòa phúc thẩm sáu người dân Đồng Tâm là một cơ hội cho chính quyền Việt Nam chứng minh với thế giới về công lý của nền luật pháp Việt Nam. Đó là nhận định, và cũng là một lời kêu gọi Hà Nội của nhà hoạt động vì nhân quyền người Thuy Sĩ, bà Pascale Berry Wavre, thành viên của tổ chức nhân quyền Hội Thụy Sĩ Việt Nam (COSUNAM). Trong một lá thư ngỏ gửi ra tuần này cho báo chí Thụy Sĩ, bà Berry Wavre đã lên tiếng kêu gọi những du khách nước ngoài, những ai thăm Việt Nam hoặc mua sản phẩm Việt Nam, cần phải nghĩ đến cái giá phải trả bởi người dân nước Việt.
Phiên tòa xử 29 người dân Đồng Tâm ở Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội hôm 14/9/2020 - Courtesy of TTXVN
Bà đã có một cuộc trò chuyện với phóng viên Giang Nguyễn để triển khai thêm về lời kêu gọi của bà.
Giang Nguyễn : Thư ngỏ của bà bắt đầu bằng những câu như sau : "Việt Nam sát hại công dân của mình - Không chỉ có ở Miến Điện nơi mà một chế độc đảng chà đạp mãnh liệt các quyền con người" - Vì sao bà đã viết lá thư này và bà nhắm vào ai ?
Pascale Berry Wavre : Trong chỉ bốn ngày nữa, Việt Nam đứng trước một thách thức rất quan trọng, mà cũng là một cơ hội cho các cơ quan chức năng Việt Nam hướng tới một nền tư pháp độc lập hơn. Phiên tòa phúc thẩm này tiếp sau phiên tòa diễn ra vào tháng 9 năm ngoái, nơi mà các tiêu chuẩn pháp lý tối thiểu đã không được tôn trọng. Chúng ta biết hai con trai của thủ lĩnh tinh thần của làng đã bị kết án tử hình. Chính ông đã bị lực lượng an ninh sát hại trong vụ tấn công vào Đồng Tâm năm 2020. Cháu trai của ông bị kết án tù chung thân. Bây giờ là lúc mà Tòa án Tối cao tại Hà Nội có cơ hội để chứng minh năng lực của mình và sự sẵn sàng tiến tới một nền công lý dân chủ hơn.
Điều rất quan trọng, mục đích của cuộc phỏng vấn này là để lên tiếng cho quần chúng nhận thức được tình hình. Như bạn cũng biết, truyền thông có tác động mạnh mẽ đến dư luận. Ngày nay, các phương tiện truyền thông xã hội lại nâng cấp vai trò này. Tác động này có thể làm hoen ố danh tiếng (của Việt Nam). Vì vậy, tôi rất mong Tòa án tối cao nhận thức được tác động của kết quả phiên tòa phúc thẩm này.
Giang Nguyễn : Khi bà nói đến "quần chúng", bà đang muốn nói đến quần chúng Thụy Sĩ hay quốc tế nói chung phải không ạ ?
Pascale Berry Wavre : Vâng, gồm tất cả họ. Đó là mục đích của sự lên tiếng và tôi chỉ là một tiếng nói trong số hàng triệu tiếng nói và mỗi tiếng nói đều quan trọng.
Giang Nguyễn : Trong lá thư, bà viết khá chi tiết về kế hoạch phát triển sân bay quân sự ở Đồng Tâm. Phải chăng bà nghĩ rằng chưa có nhiều người biết về nó ? Tôi cũng đặc biệt chú ý đến cầu kết luận của lá thư bà viết, khi bà liên kết vụ đất đai với việc phát triển ngành du lịch. Có phải đây là một trong những lĩnh vực mà bà cho rằng nhiều người nên hiểu hơn về các kế hoạch phát triển của Việt Nam ?
Pascale Berry Wavre : Tôi nghĩ rằng công chúng càng được thông tin nhiều và càng đầy đủ, thì họ sẽ suy ngẩm trước khi đi nghỉ. Đó là điều hiển nhiên. Ngày nay hình ảnh đất nước (Việt Nam) được gắn liền với ý tưởng về một điểm đến với những khách sạn lạ và đẹp mắt. Nếu bạn biết được cái giá mà người dân phải trả cho việc xây dựng các khách sạn này, thì bạn sẽ suy nghĩ, chọn một điểm đến khác.
Đó là điều quan trọng mà chúng ta nên nói. Gần đây có một động thái nhỏ từ chính phủ Việt Nam. Vào ngày 19 tháng trước, Thủ tướng Việt Nam đã chia sẻ chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030. Nhân dịp đó, ông đã nói rằng "Chiến lược này sẽ bao gồm việc cải thiện thể chế chính trị của đất nước". Vì vậy, những gì chúng tôi, mọi người, đang hy vọng là ngày 8 tháng 3 tới, những lời hứa này sẽ được thực hiện. Tôi nghĩ đó là một cơ hội tuyệt vời để chứng tỏ chính quyền Việt Nam nhận thức được rằng hình ảnh của Việt Nam gắn liền với sử sẵn lòng của du khách trong việc chọn những điểm đến mơ ước. Nhưng thực tế Việt Nam giống như một cơn ác mộng hơn.
Giang Nguyễn : Rất nhiều du khách từ Châu Âu đến thăm Việt Nam. Bà có nghĩ rằng những người này bây giờ nhận thức rõ hơn về các vấn đề nhân quyền, họ có thể tác động gì đó trong việc đòi hỏi hoặc thúc đẩy chính quyền hướng đến một sự công bằng hơn ?
Pascale Berry Wavre : Vâng, tôi tin chắc điều đó. Thông qua mạng xã hội, mọi người nhận thức được nhiều hơn và thông tin nó đi rất nhanh. Du lịch, khách du lịch, chính là tôi, chính là bạn. Chúng tôi muốn đến một nơi mà chúng tôi có thể nghỉ ngơi ở một nơi tuyệt đẹp. Việt Nam là một đất nước xinh đẹp. Cái giá mà con người phải trả đằng sau mỗi khách sạn sang trọng, đằng sau mỗi nơi mà bình thường nó chỉ là đồng xanh, nơi đó quyền tối thiểu của con người đã không được tôn trọng.
Tôi nghĩ rằng các quan chức Việt Nam phải hiểu sự liên kết giữa hai điều đó. Đó là lý do tại sao tôi thực sự hy vọng rằng họ sẽ chọn ngày 8 tháng 3 là một cơ hội. Họ không thể che giấu những sự thật như vậy. Ngày nay điều đó không còn khả thi nữa. Đã đến lúc Thủ tướng cần thực hiện một bước tiến tới một sự cởi mở, dân chủ hơn. Phiên tòa phúc thẩm này là cơ hội để họ thể hiện rằng họ sẵn sàng thực hiện một số bước hướng tới một Việt Nam dân chủ hơn.
Giang Nguyễn : Vâng, đó là mong muốn và cũng là lý do vì sao bà đã đưa ra bức thư ngỏ. Được biết nó sẽ được đăng trên các tờ báo địa phương như Le Temps của Thụy Sĩ và Tribune de Génève.
Pascale Berry Wavre : Tôi thực sự hy vọng rằng Tòa án cấp cao sẽ nhận thức được tác động của kết quả của phiên tòa phúc thẩm này. Đây là vấn đề về hình ảnh của Việt Nam, và hình ảnh này có tác động đến ngành du lịch. Một bài toán rất đơn giản.
Giang Nguyễn : Cảm ơn bà Berry Wavre rất nhiều vì đã dành thời gian và lên tiếng về vấn đề này.
Giang Nguyễn thực hiện
Nguồn : RFA, 04/03/2021
Ngày 9 tháng 1 năm 2021 là đúng một năm kể từ ngày chính quyền Hà Nội đưa lực lượng hơn 3.000 quân tấn công vào xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội, giết chết cụ Lê Đình Kình - 82 tuổi, và bắt giam, khởi tố 29 người khác. Phía lực lượng chức năng nói có 3 chiến sĩ hy sinh trong vụ tấn công vào rạng sáng ngày 9 tháng 1 năm 2020.
Phiên tòa xử 29 người dân Đồng Tâm ở Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội hôm 14/9/2020 AFP - Hình minh họa
Một phụ nữ trong dòng họ nhà cụ Kình mà gia đình có người thân bị bắt trong vụ án này, kể cho Đài Á Châu Tự do về những nỗi đau, mất mát, lo sợ và oan ức của bản thân, gia đình và những người dân Đồng Tâm khác phải chịu đựng trong suốt một năm qua.
Đối với người phụ nữ này đó là những ngày kinh khủng nhất trong đời. Luôn sống trong lo sợ, bị theo dõi, đe dọa. Cập nhật tình hình ở xã Đồng Tâm những ngày này, bà cho biết hiện giờ do trong làng có tranh chấp đất giữa Nhà thờ trong vùng và chính quyền xã nên quân đội kéo về rất đông, gần giống thời điểm chuẩn bị tấn công vào làng hồi năm ngoái. Họ trang bị cả vũ khí, xe vòi rồng, có mặt trong làng từ trước Giáng sinh cho đến nay. Theo bà, có lẽ đội quân đó sẽ ở lại cho đến qua ngày 9/1, tức ngày kỷ niệm 1 năm cuộc tấn công đẫm máu. Mục đích được nhận định nhằm đề phòng người lạ các nơi hoặc báo chí kéo về đưa tin tức ra ngoài.
Kể lại khoảng thời gian một năm qua, bà nói thời gian đầu là cảm giác kinh hoàng, hoảng loạn vì người thân, họ hàng bị bắt, bị giết. Vài tháng sau đó là nỗi nơm nớp lo sợ bị theo dõi, đi đâu, làm gì, nói chuyện với ai cũng đều bị phát hiện.
Chính vì vậy mà người dân rất hạn chế, không dám tiếp xúc nhiều với người lạ và báo chí :
"Khi mới xảy vụ việc thì không chỉ riêng một mình nhà mình mà cả cái xã này ai cũng hoảng loạn, mất ăn mất ngủ. Cả những gia đình mà người ta không bị cũng như vậy. Tết năm ngoái nhìn xung quanh người ta cũng không thèm mở đèn, thức dậy vào đêm 30 nữa. Cả xã đều như vậy. Tết năm ngoái rất là buồn. Nhiều tháng sau họ vẫn theo dõi, ai hé ra một cái gì là họ sẽ bắt. Cho nên mấy tháng trời vẫn cứ rất hoang mang, đi đâu cũng như là bị theo dõi, gắn máy nghe lén. Không ai nghĩ rằng mình được an toàn cả. Chị có đăng bài này kia cũng bị khủng bố. Có những nhóm chị em chơi với nhau là toàn những gia đình có người bị bắt trong vụ án. Mấy chị em hay buồn nên tâm sự với nhau, an ủi với nhau để còn tiếp tục làm ăn và nuôi những người trong tù. Vậy mà cũng bị theo dõi và biết được".
Bà cho biết tiếp, sau biến cố vào ngày 9/1/2020, người dân làng Đồng Tâm dường như bất lực, sợ hãi và tuyệt vọng. Họ không nghĩ được rằng chính quyền có thể ra tay độc ác như vậy, không nghĩ rằng mình chỉ đấu tranh giữ đất bao nhiêu năm trời mà lại nhận hậu quả thảm khốc như vậy. Giờ đây, gia đình, dòng họ nhà cụ Kình dường như chỉ còn lại phụ nữ và trẻ em. Nỗi đau thì vẫn còn nguyên đó, nhưng vẫn phải nương nhau mà sống, về ở với nhau để ủi an và che chở cho nhau, thay nhau làm việc để thăm nuôi những người đi tù và cả gia đình, con cái của những người đó nữa.
Mong được rửa oan khủng bố, giết người và được trở về đoàn tụ với gia đình là mong mỏi lớn nhất của gia đình bà :
"Mọi người được minh oan trở về về là điều sung sướng nhất. Còn nếu không vẫn phải chịu thì cũng mong nhà nước sẽ hạ mức án xuống, làm sao để cho nhà cụ Kình không ai bị án tử hình cả, không ai phải chết cả. Gia đình còn có thể gặp gỡ, còn được thấy mọi người".
Bà nói chính vì việc đưa tin sai lệch của báo chí, truyền thông Nhà nước mà trong mắt nhiều người dân Việt Nam không hiểu hết câu chuyện, họ cho rằng dân Đồng Tâm là những người dữ dằn, tàn ác :
"Mình quá oan. Mình không có giết người mà bây giờ mình phải chịu tội giết người. Người Đồng Tâm đi đến đâu, ở bên ngoài nhiều người không hiểu cứ bảo là cái dân đó ghê quá, dân khủng bố, giết người, dám làm những chuyện như vậy. Bởi vì báo chí gieo rắc, cho nên ai cũng nghĩ dân Đồng Tâm ở đây là ghê gớm lắm. Thật sự họ rất là hiền, kể cả những người tham gia chống tham nhũng họ đều rất tốt".
VTV là đài truyền hình Quốc gia Việt Nam, được phủ sóng miễn phí khắp cả nước, đã chiếu nhiều phim tài liệu đưa những thông tin mà người dân cho là không đúng sự thật. Các phim tài liệu của VTV gọi những người khiếu kiện, tranh chấp đất đai là "Các đối tượng gây rối". Điển hình là các phóng sự "Đồng Tâm : Nguyên nhân từ sự thoái hóa, biến chất của một số cán bộ, đảng viên", "Dư luận đồng tình với kết quả phiên tòa xét xử vụ án ở xã Đồng Tâm", "Nhóm đối tượng ở Đồng Tâm lên kế hoạch từ trước để gây rối"... Nội dung các phim này đẩy hết tội cho những người đấu tranh giữ đất, cho rằng kết quả các bản án đều đúng người đúng tội.
Cụ Lê Đình Kình với những vết bầm tím trên lưng sau vụ tấn công (trái), và cảnh sát cơ động ở Đồng Tâm hôm 9/1/2020 (phải)
Hy vọng gì ở phiên phúc thẩm Hướng đến phiên tòa phúc thẩm, luật sư Nguyễn Văn Miếng, người bào chữa cho ông Bùi Viết Hiểu, nói với Đài Á Châu Tự do rằng hiện giờ luật sư đã được vào làm việc với han chủ, và chỉ còn chờ đến ngày có quyết định xét xử phúc thẩm nữa thôi :
"Luật sư vào để ký giấy trợ giúp pháp lý cho những người bị giam có ý định kháng cáo. Các luật sư đã được vào gặp han chủ sau khi phiên tòa sơ thẩm kết thúc, thì nó phù hợp với luật Tố tụng là sau khi tòa sơ thẩm 15 ngày thì bị cáo có quyền kháng cáo. Từ hôm đó đến nay thì không thấy có một động thái gì từ tòa phúc thẩm. Thực ra thì chúng tôi chỉ có đợi quyết định xét xử thôi. Hiện giờ chúng tôi đã có thông báo bào chữa rồi thì có quyền vào để gặp han chủ".
Ông Miếng nói rằng không thể đoán trước được phiên phúc thẩm sẽ có kết quả thế nào. Với trách nhiệm của người luật sư, ông chỉ có thể chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung bào chữa, còn việc tuyên án thế nào là quyền của tòa :
"Tôi thì muốn ở phiên tòa phúc thẩm sắp tới phải làm rõ được các hành vi mà các bị cáo đã kháng cáo ở tòa sơ thẩm. Thực ra trong đêm đó nó rất là hỗn loạn, và những điều được ghi nhận chỉ là từ cơ quan điều tra thôi, còn những điều mà họ khai ở bên phiên tòa sơ thẩm và bây giờ là phúc thẩm thì sẽ có những lời khai khác, và nó phù hợp với những chứng cứ mà cơ quan điều tra đã thu thập được. Phiên tòa sơ thẩm không làm rõ. Cho nên phiên tòa phúc thẩm họ phải làm rõ những điều đó. Nếu như làm rõ và có các tình tiết có lợi cho các bị cáo thì có thể xem xét để giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo có kháng cáo. Hoặc là trường hợp không thể giải quyết được ở phiên tòa sơ thẩm thì tòa phúc thẩm có thể yêu cầu hủy án sơ thẩm, trả hồ sơ để điều tra lại".
Luật sư Lê Văn Hoà, người bào chữa cho 2 người chịu án tử hình trong phiên sơ thẩm là Lê Đình Công và Lê Đình Chức, từng trả lời RFA rằng ông hy vọng ở phiên phúc thẩm, các cơ quan chức năng sẽ xem xét về tính nhân đạo để có phán quyết "thấu tình đạt lý", đặc biệt là đối với 2 người chịu án tử hình.
Phiên tòa sơ thẩm xét xử 29 người dân Đồng Tâm bị cáo buộc tội giết người và chống người thi hành công vụ bắt đầu vào ngày 7/9/2020. Theo thông báo ban đầu, phiên tòa dự kiến kéo dài 10 ngày nhưng chỉ sau hơn 1 tuần tòa tuyên án đối với 29 người, trong đó có 2 án tử hình, 1 án chung thân, 12 án tù từ 3 năm đến 16 năm ; và 14 án từ 15 tháng đến 3 năm tù treo.
Cao Nguyên
Nguồn : RFA, 08/01/2021
Hơn 3 tháng sau khi một số bị cáo trong phiên tòa xét xử người dân xã Đồng Tâm đã được giảm án và trả tự do, những người này cho biết đến nay vẫn bị ám ảnh, hoảng loạn, mất ngủ bởi những gì họ trải qua trong lúc bị tạm giam.
14 người dân Đồng Tâm được án treo trở về nhà sau phiên tòa đã đến thắp hương, đốt lửa và khóc thương bên mộ cụ Lê Đình Kình vào đêm ngày 14/9
Bà Lê Thị Oanh, một người dân Đồng Tâm, chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do hôm 20 tháng 12.
"Sau phiên sơ thẩm thì 14 người được về. Khi họ về họ bảo, họ không dám nói. Người dân ra đón ở đầu làng đêm hôm sau phiên tòa sơ thẩm thì ai cũng nói là không bị đánh, không bị làm sao cả".
Nhưng bà Oanh nói chỉ một thời gian sau khi được thả thì những người này mới dám tiết lộ sự thật, rằng họ bị ép ký và cam kết không được nói về những gì đã xảy ra trong lúc bị giam. Bà Oanh thuật lại một trường hợp mà bà chứng kiến ; tuy nhiên vì lý do an ninh nên không thể cho biết danh tính :
"Buổi đầu tiên cô gặp anh ấy, anh ấy cứ ngồi mà chân tay cứ rung. Có nghĩa là bị sợ. Cô mới hỏi vì sao anh ngồi nói chuyện mà cứ bị rung như thế thì anh chia sẻ là anh sợ, anh không ngủ được.
Trong giấc ngủ cứ bị mơ màng về sự việc đã xảy ra. Nói chung ảnh hưởng tinh thần của mọi người rất lớn. Khi nhìn mọi người như vậy thì mình cảm thấy rất xót xa".
Vụ án Đồng Tâm khởi đầu khi lực lượng chức năng với hàng nghìn cảnh sát trang bị vũ khí tấn công vào khu dân cư thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, rạng sáng ngày 9 tháng 1 năm 2020. Ba công an chết trong vụ đột kích này, và phía người dân, ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, bị bắn chết một cách bất minh.
Sau đó 29 người dân bị bắt, nhiều phần là thân nhân gia đình ông Kình. Tại phiên tòa sơ thẩm bắt đầu vào ngày 9 tháng 9, kéo dài 7 ngày, Tòa án Nhân dân Tp Hà Nội đã tuyên án tử hình đối với hai người con của cụ Kình là ông Lê Đình Công và Lê Đình Chức và tuyên án tù chung thân đối với người cháu của cụ, là ông Lê Đình Doanh.
Ông Phil Robertson, Phó giám đốc phân ban Châu Á của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) trong trả lời đài Á Châu Tự Do mới nhất có nhận định rằng vụ Đồng Tâm thể hiện hai lĩnh vực đặc biệt đen tối trong chính sách của chính quyền Việt Nam : là việc quản lý đất đai và một nền tư pháp thiếu mọi cơ sở công bằng.
Ông nói : "Điều mà vụ Đồng Tâm cho thấy là chính quyền sẽ không chấp nhận bất cứ thách thức nào đối với thẩm quyền của họ. Vụ này liên quan đến quyền đất đai, là một vấn đề đặc biệt nhạy cảm.
Một điều nữa được thể hiện qua vụ án Đồng Tâm là sự kiểm soát hoàn toàn và tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam đối với tòa án".
Ông Lê Đình Kình bị công an đánh gãy chân, sau khi xuất viện trở về hồi năm 2017 được dân làng Đồng tâm mừng đón như lãnh tụ tinh thần
Xung đột giữa dân làng xã Đồng Tâm và chính quyền đã kéo dài trong nhiều năm, qua vụ tranh chấp liên quan đến khu canh tác nông nghiệp tại cánh đồng Sênh ở xã Đồng Tâm. Chính quyền Hà Nội cho đó là khu đất quốc phòng thuộc doanh nghiệp Viettel của quân đội Việt Nam. Ông Robertson nói sự phản kháng mạnh mẽ của người dân Đồng Tâm buộc Hà Nội phải "ra tay" :
"Chúng tôi không ngạc nhiên rằng cuối cùng chính quyền đã ra tay đàn áp họ. Đây gần như là một tình huống mà chính phủ không thể cho phép công khai thách thức tiếp diễn, bởi vì nếu không chính phủ sẽ mất uy tín về khả năng kiểm soát dân chúng. Đó là mối lo sợ thường xuyên của chính phủ Việt Nam".
Luật sư Đặng Đình Mạnh, một trong những luật sư được gia đình bị cáo mời bào chữa trong vụ án, cũng ghi nhận vấn đề tranh chấp đất đai ở Việt Nam sẽ còn tiếp diễn lâu dài nếu không có một thay đổi về pháp luật và quyền sở hữu đất đai. Ông nói :
"Đồng Tâm nó liên quan đến vấn đề sử dụng đất đai trong quan hệ giữa chính quyền và người dân. Ở đây chính quyền biết rất rõ là trong quan hệ sử dụng đất đai nó là một trong những điểm hết sức quan trọng. Nó tác động rất nhiều mặt khác".
Điều 4 Luật Đất đai 2013 quy định : "Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý".
Theo quy định này thì nhà nước chỉ trao quyền sử dụng đất cho người dân. Luật sư Mạnh nói trong các trường hợp nhà nước thu hồi đất cho các dự án dù là quốc phòng hay công cộng, quyền lợi của người dân đều bị xem nhẹ.
"Nó gây ra những bức xúc lớn trong xã hội và nếu chúng ta để ý thì chúng ta thấy những trường hợp dân oan từ tỉnh kéo về Hà Nội khiếu kiện, tôi có thể nói là trong 10 trường hợp, 9 trường hợp liên quan đến vấn đề đất đai cả. Tôi nghĩ chính quyền đã biết điều này, nhưng để có một thay đổi tốt hơn, tôi nghĩ chắc phải chờ một thời gian nữa".
Tuy nhiên cần phân biệt rõ giữa vụ án Đồng Tâm và quyền sở hữu của mảnh đất tranh chấp.
Báo cáo Đồng Tâm, thực hiện bởi nhà báo Phạm Đoan Trang và nhà hoạt động Will Nguyễn
Trong báo cáo Đồng Tâm, thực hiện bởi nhà báo Phạm Đoan Trang và nhà hoạt động Will Nguyễn, hai tác giả này nhấn mạnh, "Vấn đề tranh chấp đất ở khu vực cánh đồng Sênh (xã Đồng Tâm) và vụ tấn công của công an vào khu dân cư thôn Hoành (cũng xã Đồng Tâm) là hai vụ việc có bản chất pháp lý khác nhau, dù có liên quan với nhau nhưng phải được xem xét một cách độc lập về mặt pháp lý".
Trong bản báo cáo, họ nói tiếp "Ngay cả khi cưỡng chế đất, thì vụ việc cũng phải theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật. Liệu cưỡng chế đất vào nửa đêm về sáng có phải là một trình tự hợp lý hay không ? Phương pháp cưỡng chế này gần với một hoạt động quản lý hành chính của nhà nước hay gần với một cuộc tập kích tiêu diệt kẻ thù hơn ?"
Ngày 9 tháng 1 sắp tới đánh dấu 1 năm sự kiện Đồng Tâm. 5 người trong vụ án đã làm đơn kháng cáo là ông Lê Đình Công và ông Lê Đình Chức, hai người bị tuyên án tử hình, ông Lê Đình Doanh (án tù chung thân), ông Bùi Viết Hiểu (16 năm tù) và ông Nguyễn Quốc Tiến (13 năm tù). Lịch xét xử phúc thẩm chưa được Tòa án Nhân dân TP Hà Nội ấn định, nhưng theo luật sư thì có lẽ nó được đặt vào thời điểm để tránh ảnh hưởng đến Đại hội thứ 13 của Đảng cộng sản Việt Nam.
Nhiều luật sư và các nhà quan sát trong và ngoài nước đánh giá phiên tòa sơ thẩm đã có nhiều sai sót về mặt tố tụng. Hàng chục tổ chức nhân quyền quốc tế, dân biểu các nước tự do cũng đã lên tiếng về phiên tòa được gọi là "bỏ túi". Các chuyên gia cũng không tỏ vẻ khách quan lắm với phiên tòa phúc thẩm sắp đến nói riêng cũng như về ngành tư pháp của Việt Nam nói chung.
Luật sư Mạnh nói : "Trong dịp Tết, năm tới sắp đến thì thường chúng ta có tâm lý chờ đợi sẽ có những điều tốt đẹp hơn, diễn biến tốt hơn cho đất nước và nhất là trong hoạt động tư pháp. Hy vọng thì cứ hy vọng thôi, mà cơ sở để có một sự thay đổi đột phá cho đến nay tôi vẫn chưa thấy nó lộ diện hoàn toàn".
Theo ông Phil Robertson của Human Rights Watch thì các phiên tòa phúc thẩm thường không thay đổi bản án sơ thẩm, đặc biệt trong các vụ án chính trị, trừ khi bị can hợp tác hoặc đặc biệt hữu ích đối với cán bộ.
Ông Lê Đình Công, người bị tuyên án tử hình, ngày 15 tháng 12 nhắn với luật sư bào chữa rằng, ông "có chết cũng sẽ không nhận tội và (ông) sẽ không để cho (cán bộ điều tra) thỏa hiệp bất cứ chuyện gì".
Ông Robertson khẳng định, cả nền tư pháp của Việt Nam là một vết đen cho một chính quyền đang muốn hòa nhập vào thế giới văn minh :
"Toàn bộ hệ thống pháp luật Việt Nam không cho phép luật sư gặp thân chủ cho đến khi cuộc điều tra của công an kết thúc, là một tình huống có vấn đề. Việc xét xử tự do và công bằng ở Việt Nam có rất nhiều vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt đối với những loại vụ án chính trị. Đây là một vết đen đối với hệ thống tư pháp và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế khi mà Việt Nam nổi tiếng như là một nước bị hoàn toàn kiểm soát bởi đảng cầm quyền".
Ngay trong nước, bà Lê Thị Oanh, người dân Đồng Tâm, chia sẻ người dân đã không còn tin tưởng vào chính quyền.
"Trước ngày 9 tháng 1, bản thân cụ Kình cũng như người dân Đồng Tâm hoàn toàn không hề có những bất đồng chính kiến gì chống phá chính quyền…Không hề. Thế nhưng đến khi sự việc xảy ra thì sự tuyệt vọng của người dân coi như là không còn. Phiên tòa sơ thẩm họ còn làm như vậy. Họ càng ác bao nhiêu thì lòng dân, người ta càng căm phẫn. Người ta không thể làm gì được, nhưng người ta không phục".
Điều tra viên Phạm Việt Anh (bên trái), người mà ông Lê Đình Công (bên phải) tố cáo trước tòa đã dùng dùi cui đánh ông suốt 10 ngày như 1
Riêng Luật sư Mạnh thì cho rằng đã có 4 người thiệt mạng trong vụ Đồng Tâm là quá đủ.
"Có lẽ chúng ta không cần thêm những án tử hình đề làm chết thêm người nữa".
Ông nói nếu cho rằng họ có tội, thì hãy tuyên họ một án nhẹ hơn thay vì tử hình.
Các chính trị gia Châu Âu phản đối phiên tòa Đồng Tâm
Bức thư với chữ ký của hơn 100 chính trị gia và đại diện tổ chức, trong đó có vài chục Nghị viện Dân biểu Châu Âu, nhằm lên tiếng với Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc về phiên xét xử 29 người dân Đồng Tâm vào tuần qua được trao đến Lãnh sự quán Việt Nam tại Geneva.
"Với số người ở Geneva đã ký vào bức thư này, chúng tôi có trách nhiệm đối với họ và chúng tôi phải đảm bảo rằng lá thư này sẽ được chuyển đến lãnh sự quán một cách đúng đắn. Việc chỉ gửi thư qua email hoặc bưu điện là không đủ. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng bức thư này được trao đúng cách".
Đó là trình bày của ông Sébastine Desfayes, Dân biểu Nghị viện Geneva của Quốc hội Thụy Sĩ và cũng là tân Chủ tịch của Cosunam, một tổ chức Thụy Sĩ về nhân quyền và dân chủ tại Việt Nam với Đài Á Châu Tự Do hôm ngày 30 tháng 10 vừa qua.
Trước đó, vào thứ Ba, ngày 27 tháng 10, ông và hai người khác, là ông Jean Marc-Comte, cựu Thị trưởng Quận Grand Saconnex, nơi đặt lãnh sự quán Việt Nam, và bà Pascale Wavre, góa phụ của cựu Chủ tịch Cosunam, đã được cử đến tận sứ quán Việt Nam tại Geneva để trao lá thư.
Lê Đình Chức và Lê Đình Công, hai người con trai của cụ Lê Đình Kình đều bị tuyên án tử hình trong phiên tòa sơ thẩm
"Chúng tôi đến lãnh sự quán vào sáng thứ Ba. Chúng tôi đã nói chuyện với một viên chức của lãnh sự quán.
Viên chức này đầu tiên nói với chúng tôi rằng chúng tôi sẽ gặp những người phụ trách về nhân quyền và chúng tôi đã đợi hơn 20 phút. Sau đó cũng chính công chức này quay lại và nói với chúng tôi rằng những người này không có mặt vào lúc này.
Vì vậy chúng tôi yêu cầu gặp Đại sứ hoặc Lãnh sự ở Geneva. Chúng tôi được cho biết rằng cả hai người đó cũng không có mặt tại lãnh sự quán. Nên chúng tôi đã yêu cầu viên chức này ký vào biên nhận lá thư của chúng tôi. Anh ta đã làm theo yêu cầu và chúng tôi rời khỏi Lãnh sự quán".
Lá thư đề ngày 8 tháng 10 năm 2020 gửi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được 114 chính trị gia và đại diện các tổ chức nhân quyền và dân sự đồng ký tên. Trong đó có hơn 30 Dân biểu Nghị viện Quốc hội Châu Âu, Quốc hội Canada và Úc Châu, như bà Maria Arena, Dân biểu Nghị viện Châu Âu, Chủ Tịch Ủy Ban Nhân Quyền Nghị viện Âu Châu ; ông Martin Patzelt, Dân biểu Quốc hội Đức ; và Ông François Longchamp, cựu thành viên hội đồng quốc gia Geneva, Thụy Sĩ.
"Chúng tôi có hơn 100 người, bao gồm cả cựu Chủ tịch Hội đồng bang Geneva. Chúng tôi vô cùng tự hào về những người đã chấp nhận ký vào lá thư này". Ông Sebastien Desfayes chia sẻ với Đài Á Châu Tự do qua điện thoại hôm 30 tháng 10.
Trong lá thư, các vị ký tên cho rằng, trong phiên xử Đồng Tâm, quyền hạn của các bị cáo, bao gồm luôn cả quyền hạn và đặc quyền của luật sư bào chữa, đã không được tôn trọng theo Điều 14 của Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam đã ký kết vào năm 1982.
Ông Sébastien Desfayes, Dân biểu Nghị viện Geneva nói, người Thụy Sĩ cho rằng vấn đề nhân quyền ở Việt Nam đang trong tình trạng rất nghiêm trọng. Vì vậy ông và một số dân biểu đã không yên tâm với việc chỉ ký và gửi lá thư mà thôi.
Ông Sébastien Desfayes nhận định, trước đây vài chục năm, người dân Châu Âu có cái nhìn rất lãng mạng về đất nước nhỏ bé ở Đông Nam Á, vì đã chiến thắng Hoa Kỳ khổng lồ. Nhưng hôm nay không còn ai mơ hồ về thực tế ở Việt Nam. Ông nói :
"Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là mang lại tự do thực sự và dân chủ thực sự cho Việt Nam, vì vậy chúng tôi vẫn còn rất nhiều việc phải làm".
Thu Thủy (tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 27/12/2020
Dù cũng đọc được lõm bõm một hai ngoại ngữ, tôi rất ít khi rớ tới một tờ báo hay một cuốn sách viết bằng tiếng Anh hay tiếng Pháp. Lý do, chả phải là vì tôi có máu bài ngoại hoặc dị ứng với văn hoá thực dân (hay đế quốc) gì ráo trọi mà chỉ tôi chỉ thạo tiếng mẹ đẻ thôi nên rất ngại "đụng" đến tiếng nước ngoài.
Những người cầm bút của nước Việt tuy viết dở hơi nhiều nhưng viết hay cũng đâu có ít. Đọc họ sướng muốn chết, và đọc mệt luôn cũng chưa hết chữ nên bận tâm làm chi đến những tác giả ở tận đâu đâu.
Cả ngày hôm nay tôi xem say mê bút ký Đồng Bằng của nhà văn Nguyên Ngọc. Ông viết như nói vậy đó : lưu loát, tươi cười, bình dị nhưng thâm trầm và lôi cuốn. Thản hoặc, cũng có đôi đoạn hơi cường điệu (hay nói nguyên văn theo cách dùng từ của chính ông là "gồng lên") nhưng rất ít. Tôi xin phép sẽ đề cập đến sau, khi có dịp.
Riêng hôm nay, xin mời mọi người xem chơi đôi ba đoạn ngắn, Nguyên Ngọc viết về chuyến đi của ông đến miền đất cực Nam của quê hương (Cà Mau) nơi mà T.B.T Lê Duẩn đã từng nương náu.
Khi ghe cặp bờ, tác giả cùng bạn đồng hành được ông Hai Phốc – Chủ Tịch Xã – đón tiếp vô cùng nồng nhiệt. Hai người, nhân dịp này, cũng tìm biết thêm được không ít chuyện thú vị về cuộc khởi nghĩa ở Hòn Khoai (Rạch Gốc) hồi năm 1940 :
"Sau thất bại Nam Kỳ Khởi nghĩa, mấy chục ngư dân Rạch Gốc – Cà Mau đều phải đi tù Côn Đảo, về sau Hai Phốc kể với tôi, mấy chục người ấy đã có ai biết chút chữ nghĩa gì đâu, ở tù Côn Đảo họ chỉ làm một nhiệm vụ : mỗi khi ông Lê Duẩn, ông Tôn Đức Thắng và các ông đầu lĩnh cộng sản bị mang ra đánh thì các ông xông ra chịu đòn thay. Có người bỏ mạng ở Côn Đảo, như cha anh Hai Phốc, còn sống trở về đâu không được mươi người, nay chỉ còn mỗi ông Hắc Hổ".
Thất bại là mẹ thành công nên sau nhiều lần "khởi nghĩa" bất thành – chung cuộc – cách mạng cũng đã "giải phóng" được cả hai miền Nam/Bắc, thống nhất giang sơn. Sau đó, bác Lê say sưa với chiến thắng nên không có dịp trở lại chốn xưa để thăm lại các ngư dân đã nuôi dưỡng (và bảo vệ) mình nhờ vào "vô số kênh rạch chi chít và bí hiểm" ở Cà Mau.
Bác Tôn, xem ra, nhàn nhã hơn thấy rõ :
"Ngoài việc dự các nghi lễ long trọng bắt buộc phải có mặt cụ, cụ không làm việc gì khác ngoài một việc cụ thích thú hơn cả là sửa xe đạp. Làm phó chủ tịch nước, ông thợ máy ngày trước buồn tay buồn chân. Hết xe đạp hỏng cho cụ chữa, anh em bộ đội bảo vệ và nhân viên phục vụ phải lấy xe của người nhà mang vào cho cụ kẻo ngồi không cụ buồn. Thương cụ quá, đôi khi họ còn làm cho xe trục trặc đi để dắt đến nhờ cụ sửa giùm" (1).
Tuy rất rảnh "nhưng ông thợ máy ngày trước" chỉ tìm vui trong việc sửa xe (đạp) để giết thời giờ, từ năm này sang năm khác, chứ cũng chưa lần nào ghé qua Rạch Gốc để thăm hỏi những kẻ đã chịu đòn thay cho mình ngoài ở Côn Đảo – năm nào.
Bác Bằng cũng xử xự y như thế :
"Khi Nguyễn Lương Bằng vượt ngục Sơn La ông được một thanh niên người Thái trắng dẫn đường. Đưa ông đi khỏi địa phận Sơn La xong, trở về nhà anh bị Pháp bắt đem chặt đầu.
Tôi đã tới bản Giảng, cách nhà tù Sơn La vài cây số, vào mùa thu năm 1965, để thăm gia đình anh thanh niên nọ. Trong ngôi nhà sàn xiêu vẹo chỉ còn lại bà mẹ anh, một bà lão lẩm cẩm, điếc lác, hỏi năm câu mới trả lời được một, câu trả lời lại chẳng ăn nhập gì với câu hỏi.
Bác Cả Hà Đông của tôi chưa một lần trở lại bản Giảng để thăm hỏi bà lão tội nghiệp. Rõ ràng, ông là, hoặc đã trở thành, người không có ân nghĩa (2).
Đ… mẹ nhân tình đã biết rồi ! Lạt như nước ốc bạc như vôi.
Ấy thế nhưng nói cho nó hết lẽ thì Bác Tôn và bác Bằng vẫn còn chút (nhất điểm) lương tâm. Cả hai chỉ bạc thôi chứ không đến nỗi ác. Bác Hồ thì khác. Bạc bẽo, độc ác, gian trá, thâm hiểm… và không hề từ bất cứ một thủ đoạn đê tiện hay bất nhân nào.
Mụ địa chủ Cát-hanh Long cùng hai đứa con và mấy tên lâu la đã :
- Giết chết 14 nông dân. Tra tấn đánh đập hằng chục nông dân, nay còn tàn tật.
- Làm chết 32 gia đình gồm có 200 người
- Năm 1944, chúng đưa 37 gia đình về đồn điền phá rừng khai ruộng cho chúng. Chúng bắt làm nhiều và cho ăn đói. Ít tháng sau, vì cực khổ quá, 32 gia đình đã chết hết, không còn một người.
Trong cuộc phát động quần chúng, đồng bào địa phương đã đưa đủ chứng cớ rõ ràng ra tố cáo. Mẹ con Cát-hanh Long không thể chối cãi, đã thú nhận thật cả những tội ác hại nước hại dân. Thật là : Viết không hết tội, dù chẻ hết tre rừng, Rửa không sạch ác, dù tát cạn nước bể !
C.B (21/7/1953)
C.B là một trong những bút danh của Hồ Chí Minh. Còn Cát Hanh Long là ai ?
Theo Wikipedia : "Nguyễn Thị Năm (1906 – 9/7/1953, quê ở Làng Bưởi, ngoại thành Hà Nội), là một địa chủ có công đóng góp tài sản cho Việt Minh trong kháng chiến chống Pháp. Trong cuộc Cải cách ruộng đất, bà bị nông dân địa phương đấu tố là địa chủ gian ác và bị xử bắn. Bà nguyên là Hội trưởng Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tỉnh Thái Nguyên. Bà còn được gọi là Cát Hanh Long vì đây là tên một hiệu buôn do bà làm chủ ở Hải Phòng".
Người trong cuộc cho biết thêm chi tiết :
"Khi du kích đến đưa bà ta đi, bà ta đã cảm thấy có gì nên cứ lạy van ‘các anh làm gì thì bảo em trước để em còn tụng kinh’. Du kích quát : ‘Đưa đi chỗ giam khác thôi, im !’. Bà ta vừa quay người thì mấy loạt tiểu liên nổ ngay sát lưng. Mình được đội phân công ra Chùa Hang mua áo quan, chỉ thị chỉ mua áo tồi nhất…
Mua áo quan được thì không cho bà ta vào lọt. Du kích mấy người bèn đặt bà ta nằm trên miệng cỗ áo rồi nhảy lên vừa giẫm vừa hô : ‘Chết còn ngoan cố này, ngoan cố nổi với các ông nông dân không này ?". Nghe xương kêu răng rắc mà tớ không dám chạy, sợ bị quy là thương địa chủ. Cuối cùng bà ta cũng vào lọt, nằm vẹo vọ như con rối gẫy vậy" (3).
So với bản Giảng (Sơn La) hay Rạch Gốc (Cà Mau) thì Đồng Tâm (Hà Nội) chả là cái đinh gì sất cả. Bản thân ông Nguyễn Đình Kình cũng thế, cũng chả có thành tích gì đáng kể, chưa giúp được một đồng chí lãnh đạo nào vượt ngục, cũng chả chịu đòn thay cho bất cứ ai.
Đã thế, về đường lối chính sách thì Nguyễn Đình Kình lại rất mù mờ. Năm mươi tám tuổi đảng mà chủ trương xuyên suốt (đất đai thuộc quyền quản lý của nhà nước) ông vẫn không thông. Do đó, thay vì bị khai trừ, ông bị khử trừ luôn không phải là chuyện lạ.
Tôi chỉ lạ ở cái thái độ phẫn uất của nhà văn Nguyên Ngọc, khi nghe ông gào thét : "Vụ án Đồng Tâm là một tội ác trời không dung đất không tha".
Chứ chả lẽ cái chết thảm thiết của bà Cát Hanh Long và của hàng bao nhiêu triệu lương dân khác nữa (ở khắp ba miền đất nước, từ hơn nửa thế kỷ nay) thì đất/trời có thể dung tha được hay sao ?
Tưởng Năng Tiến
Nguồn : RFA, 12/11/2020 (tuongnangtien's blog)
(1) Vũ Thư Hiên, Đêm giữa ban ngày, Văn Nghệ, Westminster, CA : 1997
(2) Vũ Thư Hiên, s.đ.d., tr. 314
(3) Trần Đĩnh, Đèn Cù, Westminster, CA : Người Việt, 2014
Bản án sơ thẩm vụ Đồng Tâm gây bất bình trong công luận thế nào ?
Thiện Ý, VOA, 22/09/2020
Tin tổng hợp giới truyền thông trong và ngoài Việt Nam cho hay, ngày 14/9/2020 vừa qua, Tòa án thành phố Hà Nội, sau một tuần xét xử, đã đưa ra bản án sơ thẩm đối với 29 người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội ; về các tội "Giết người" (Điều 123 Bộ luật hình sự Việt Nam) hoặc"Chống người thi hành công vụ" (Điều 330 Bộ luật hình sự Việt Nam). Bản án sơ thẩm đã gây bất bình và phản đối mạnh mẽ trong công luận Việt Nam và quốc tế.
Nông dân Đồng Tâm tại phiên tòa ở Hà Nội kết thúc hôm 14/9/2020. VNA via Reuters
Bản án sơ thẩm vụ án Đồng Tâm thế nào ?
Phản ứng của công luận Việt Nam và quố tế ra sao ?
Đó là nội dung bài viết và thuyết trình này.
I - Bản án sơ thẩm vụ án Đồng Tâm thế nào ?
1 - Diễn tiến vụ kiện
Từ khiếu kiện đất đai, dẫn đến vụ án hình sự xin tóm lược như sau :
1.1 - Từ khiếu kiện đất đai
Vụ tranh chấp đất đai Đồng Tâm giữa người dân và chính quyền nổi lên từ năm 2016. Tình hình bắt đầu căng thẳng từ tháng 11/2016 khi UBND huyện Mỹ Đức căng dây khắp khu vực 59h ở tây Đồng Sênh, san gạt một số mặt bằng và cắm biển'Vùng cấm - Khu vực quân sự'".
Từ năm 2017–2019 : ông Lê Đình Kình (đại diện cho dân Đồng Tâm) nhiều lần gửi đơn lên Thanh Tra Chính Phủ đề nghị xem xét tính chính xác của kết luận của Thanh tra Hà Nội, khẳng định 59ha đất Đồng Sênh là đất nông nghiệp của Đồng Tâm từ bao đời nay, không phải đất quốc phòng. Mảnh đất này tiếp giáp với mảnh 47,36ha đã được giao cho Bộ Quốc Phòng từ lâu như một phần của sân bay Miếu Môn.
Theo người dân Đồng Tâm, các cán bộ địa phương đã lập lờ khi báo cáo về hai khu đất này khiến chính quyền hiểu nhầm khu 59ha cũng trùng với khu 47,36ha đã được giao cho Bộ Quốc Phòng từ lâu.
1.2 - Dẫn đến các vụ án hình sự
Trong khi chính quyền chức năng vẫn chưa giải quyết khiếu kiện về 59 ha đất Đồng Sênh là đất nông nghiệp của Đồng Tâm, thì vào rạng sáng ngày 9-1-2020, khoảng 2 giờ sáng, lực lượng cưỡng chế đã xâm nhập làng Hoành, Xã Đồng Tâm. Vụ đụng độ được nói là diễn ra vào lúc 4 giờ sáng. Một thông cáo của Bộ Công an cho biết vụ đụng độ chết người xảy ra khi lực lượng chức năng tiến hành xây dựng tường rào bảo vệ Sân bay Miếu Môn bị tấn công bởi những người dân chống đối‘sử dụng lựu đạn, bom xăng, dao phóng’.Thông tin này công luận cho là giả tạo, phi lý. Vì không lẽ ‘lực lượng chức năng tiến hành xây dựng tường rào bảo vệ Sân bay Miếu Môn’ vào lúc 4 giờ sáng lại bị tấn công khi dân làng Hoành, xã Đồng Tâm còn ngủ. Thế nhưng nhà cầm quyền Việt Nam đã bắt giam và khởi tố 29 nông dân về hai tội "Giết người" và "Chống người thi hành công vụ".
Các bị cáo trong phiên tòa sơ thẩm kéo dài từ ngày 7-14/9 là người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm. Họ bị bắt rạng sáng 9/1 sau khi công an đột kích vào thôn Hoành, với lý do"bảo đảm an ninh, trật tự" cho công trình thi công tường rào sân bay Miếu Môn, nơi có tranh chấp đất đai giữa chính quyền với người dân trong nhiều năm qua. Vụ đột kích dẫn đến hậu quả là ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, được xem là thủ lĩnh tinh thần của người dân, bị công an bắn chết, nhiều người bị bắt giam ; phía công an có 3 người thiệt mạng.
Trong 5 ngày đầu xét xử(từ ngày 7 đến ngày 11/9/2020), đại diện Viện kiểm sát đã đưa ra cáo trạng và đề nghị mức án phạt tù cho các bị cáo ; với 13 luật sư biện hộ cho 29 bị cáo và 2 luật sư của chính phủ bảo vệ quyền lợi cho những người bị hại là 3 công an thiệt mạng vì té xuống một "giếng kỹ thuật" khi tham gia (kế hoạch mật mang bí số 419), tấn công vào thôn Hoành, xã Đồng Tâm vào đêm rạng sáng ngày 9-1-2020. Thế nhưng trong cáo trạng khởi tố trước Tòa, đã cáo buộc cho 3 trong số 29 bị cáo là đã đổ xăng, ném lựu đạn xuống giếng giết chết 3 công an này. Vì thế 3 bị cáo này đã bị truy tố về cả 2 tội "giết người" và "chống người thi hành công vụ".
Kết quả sau 2 ngày nghị án, theo tường thuật của báo Người Lao động và báo Giao Thộng trong nước, thì :
- Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội vào chiều 14/9 tuyên án tử hình hai ông Lê Đình Công, 56 tuổi, và Lê Đình Chức, 40 tuổi, án chung thân cho Lê Đình Doanh con Lê Đình Chức vì phạm tội "giết người"
- Ngoài hai án tử hình, một án chung thân vừa nêu, Tòa cũng tuyên các mức án từ 15 tháng tù treo đến án tù nhiều năm cho 27 người khác bị quy là phạm tội"chống người thi hành công vụ" Tiêu biểu như Bùi Viết Hiểu, 16 năm tù ; Nguyễn Quốc Tiến, 13 năm tù ; và Nguyễn Văn Tuyển, 12 năm tù.
Như vậy là, từ một vụ khiếu kiện đất đai ở Đồng Tâm, phải giải quyết theo thủ tục hành chánh, pháp lý ; nay đã biến nông nhân thành tội nhân trong một vụ án hình sự mang tính trừng phạt, răn đe…
II - Phản ứng của thân nhân các bị cáo, các luật sư biện hộ và công luận Việt Nam và quốc tế thế nào ?
Chúng tôi ghi nhận phản ứng điển hình về vụ án và bản án sơ thẩm Đồng Tâm.
1 - Phản ứng của thân nhân các bị cáo
Sau khi bản án sơ thẩm được tuyên, các luật sư biện hộ cho hay là các bị cáo sẽ kháng án. Bà Nguyễn Thị Duyên vợ của Lê Đình Uy nhận mức án 5 năm tù, đã nói với VOA rằng "Gia đình chúng tôi không đồng ý, không chấp nhận các bản án của tòa. Người thân của chúng tôi không làm gì phạm tội, không giết người. Công an không có bằng chứng là chú tôi, bố tôi giết người". Bà nhấn mạnh, rằng bất cứ bản án nào của tòa đối với ai trong vụ án này cũng là "oan sai" và gia đình sẽ "đấu tranh".
Nói về việc ông Lê Đình Kình bị bắn chết trong vụ đột kích, bà Duyên cáo buộc rằng công an "đã giết" ông. "Cụ chết rất oan trái", bà Duyên nói với VOA,"Gia đình và người dân Đồng Tâm bất ngờ, không chấp nhận cái chết tức tưởi của cụ".
2 - Phản ứng của các luật sư biện hộ cho các bị cáo
Luật sư Đặng Đình Mạnh một trong các luật sư bào chữa cho các bị cáo, trên Facebook cá nhân đã đăng ảnh "đơn khiếu nại" gửi chánh án Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội về "hành vi tố tụng trái pháp luật của thẩm phán chủ tọa phiên tòa". Trong đó viết rằng "lực lượng cảnh sát bảo vệ phiên tòa đã ngăn cản các luật sư tiếp xúc với các bị cáo do mình bào chữa" và "yêu cầu thẩm phán Chủ tọa phiên tòa [ông Trương Việt Toàn] cùng Hội đồng Xét xử phải đảm bảo ngay lập tức quyền tiếp xúc giữa bị cáo và luật sư bào chữa trong suốt thời gian diễn ra phiên tòa".
Luật sư Lê Văn Luân, một luật sư khác biện hộ cho các bị cáo, cũng viết trên mạng xã hội về "tiền lệ" này, mà ông nói là "chưa từng gặp trong các phiên tòa trước đây". Chiều ngày 8/9, Luật sư Lê Văn Luân cho biết trên Facebook rằng ông vừa làm đơn đề nghị được tiếp cận chứng cứ mà tòa đề cập. Luật sư Luân viết : "Những chứng cứ này các luật sư đã không được tiếp cận và không được liệt kê trong danh sách các vật chứng trong tài liệu vụ án".
Trong khi đó, tập thể các luật sư tham gia bào chữa như Luật sư Đặng Đình Mạnh, Ngô Anh Tuấn, Nguyễn Văn Miếng, Nguyễn Hà Luân… cho biết họ gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận hồ sơ vụ án, và liên tục đưa ra các dữ kiện cho thấy có quá nhiều "vấn đề" về chứng cứ, lời khai, quá trình điều tra và thủ tục tố tụng.
Biên bản phiên tòa chiều ngày thứ nhất (07/9/2020) và sáng ngày xử thứ hai (08/9/2020) mà Luật sư Ngô Anh Tuấn công bố cho thấy hầu hết các bị cáo, mặc dù được cách ly khỏi các bị cáo liên quan khác, nhưng khi được hỏivề bản cáo trạng đều cho rằng nó "không đúng" hay "sai sự thật".
Theo tường thuật của Luật sư Đặng Đình Mạnh, khi ông đặt câu hỏi chung cho toàn bộ 29 bị cáo rằng "Nếu những ai CÓ bị tra tấn trong giai đoạn điều tra thì ngồi yên. Nếu những ai KHÔNG bị tra tấn trong giai đoạn điều tra thì vui lòng giơ tay", thì chỉ có 10 cánh tay giơ lên, còn lại 19 người không giơ tay. Ls Mạnh kết luận trên trang Facebook : "Có lẽ, họ có nhiều điều muốn nói hơn là cái giơ tay".
3 - Phản ứng công luận Việt Nam trong và ngoài nước
Công luận trong và ngoài Việt Nam thỉ tỏ ra bất bình, phẫn nộ, phản đối mạnh mẽ về vụ án với bản án sơ thẩm vụ án Đồng Tâm tuyên ngày 14/9/2020.
Ông Nguyễn Hùng, tác giả bài viết "Đồng Tâm và phiên tòa ô nhục" đăng tải trên VOA cho rằng, phiên xử 29 người dân Đồng Tâm trong vụ chính quyền vô cớ xông vào tư gia của người cha, ông hay thủ lĩnh tinh thần của họ (Lê Đình Kình) giữa đêm khuya dẫn tới cái chết của bốn người Việt(3 công an, một người dân) chẳng có thể dùng từ gì khác là nát như tương để mô tả. Ông phẫn nộ và chua xót viết "Và 45 năm sau khi kết thúc cuộc chiến giữa người Việt Nam để ngư ông Trung Quốc đắc lợi ở Hoàng Sa, anh em trong nhà lại giết nhau vì mảnh đất ngoài đồng trong khi cướp biển vẫn rình rập.
Chết bốn mạng người chưa xong, người ta còn muốn trả thù để ba mạng công an phải đổi cho bằng được ba mạng dân. Đất nước văn hóa bốn ngàn năm và khát khao muốn sánh vai với các cường quốc năm Châu mà sao chỉ thi đua xuống đáy thế này ?"
Ông Hùng cho rằng, diễn tiến các phiên Tòa và bản án cho thấy tinh thần thượng tôn luật pháp không được tôn trọng ; và biện minh cho các hành động của những nông dân Đồng Tâm bị kết tội, chỉ là quyền tự vệ chính đáng khi bị công an bất ngờ tấn công trái phép vào ban đêm khi mọi người còn đang ngủ.
Nhà báo trong nước Osin Huy Đức, tác giả "Bên thắng cuộc" đã viết trên trang Facebook cá nhân rằng"Nếu, vụ án được nhìn nhận một cách khách quan, phải có điều tra độc lập để xem xét tính hợp pháp của việc đang đêm ‘xâm phạm chỗ ở’ của các công dân Đồng Tâm, thì mới có thể đánh giá các hành vi tiếp theo là phạm tội hay không phạm tội".
TS. Nguyễn Quang A – nhà hoạt động vận động cho xã hội dân sự tại Việt Nam – đề nghị "phải hủy phiên tòa và điều tra sự phạm pháp của công an".
4 - Phản ứng của quốc tế
Kể từ khi xảy ra vụ xung đột chết người, rất nhiều tổ chức quốc tế, các cơ quan chính phủ nhiều nước đã yêu cầu nhà chức trách Việt Nam cho phép tiến hành điều tra độc lập vụ án. Thế nhưng cho đến nay, yêu cầu này vẫn chưa được đáp ứng thì Tóa án Việt Nam đã xét xử và đưa ra bản án bất công, vô nhân đạo và nặng nề cho các nông dân Đồng Tâm bị bắt và khởi tố hình sự chỉ vì khiếu nại kêu oan về đất đai bị trưng thu trái phép.
VOA đã nhắc lại lời của Phát ngôn viên của Liên Hiệp Châu Âu Virginie Battu-Henriksson từng nói với VOA tiếng Việt sau ngày công an tấn công vào Thôn Hoành, Xã Đồng Tâm đêm rạng sáng ngày 9-1-2020 ; rằng tổ chức này "quan ngại" về hành động "dẫn tới tổn thất đáng lên án về nhân mạng" ở Đồng Tâm. Và rằng "Việc sử dụng bạo lực đối với dân thường đã dẫn tới tổn thất đáng lên án về nhân mạng. Chúng tôi xin gửi lời chia buồn tới các gia đình và bạn bè của các nạn nhân". Bà Battu-Henriksson nói thêm, bày tỏ kỳ vọng rằng "chính quyền Việt Nam sẽ tôn trọng các quyền cơ bản của người dân về việc hội họp và thể hiện quan điểm ôn hòa mà không phải đối mặt với bất kỳ đe dọa hay việc sử dụng vũ lực nào".
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) bày tỏ quan ngại về vi phạm thủ tục tố tụng trong phiên xử Đồng Tâm, cùng lúc giới luật sư tiếp tục lên tiếng về quyền bào chữa cho các bị cáo trong vụ án gây nhiều tranh cãi.
Tổ chức HRW cũng ra thông báo kêu gọi chính quyền Việt Nam cho phép các nhà quan sát quốc tế độc lập, gồm cả giới ngoại giao, báo chí và các tổ chức xã hội dân sự theo dõi các phiên tòa xử 29 công dân Đồng Tâm về cáo buộc "giết người" và "chống người thi hành công vụ". Thông báo viết "Nạn tra tấn và bức cung vốn vẫn phổ biến trong các trại giam của công an trong khi khái niệm tòa án độc lập còn xa vời, và các bản án được Đảng cộng sản định sẵn là các đặc thù của cái gọi là hệ thống tư pháp Việt Nam",
Ông Phil Robertson, Phó giám đốc phụ trách khu vực Châu Á của HRW nói, lực lượng an ninh Việt Nam cần chấm dứt việc sách nhiễu và theo dõi thân nhân của các bị cáo.Ông cũng viết trên Twitter rằng có đến 10 người bị tạm giữ bên ngoài phiên tòa xét xử vụ Đồng Tâm ở Hà Nội hôm 7/9/2020.
Trong phát biểu của mình ngày 7/9, ông Robertson nói rằng HRW rất lo ngại về thủ tục tố tụng và quyền được xét xử công bằng dành cho 29 người dân Đồng Tâm đang bị xét xử.
Bài tới chúng tôi sẽ nhận định "Vì sao bản án sơ thẩm vụ án Đồng Tâm gây bất bình và tranh cãi gay gắt của công luận ?
Houston, ngày 21/9/2020.
Thiện Ý
Nguồn : VOA, 22/09/2020
**********************
EU phản đối án tử hình sau khi tòa Hà Nội tuyên án về vụ Đồng Tâm
VOA, 22/09/2020
Một tuyên bố mới đây của Liên Hiệp Châu Âu (EU) nói khối này chống lại việc áp dụng án tử hình, ít ngày sau khi một tòa án ở Hà Nội tuyên án tử hình đối với hai bị cáo trong vụ "giết người, chống người thi hành công vụ" ở Đồng Tâm.
Ông Lê Đình Công trong phiên xét xử sơ thẩm ở Hà Nội từ 7-14/9/2020 về vụ án ở xã Đồng Tâm
Tuyên bố của người phát ngôn EU đăng trên trang web của khối hôm 18/9 mở đầu với lời đề cập rằng Tòa án Nhân dân Hà Nội vào hôm 14/9 đã tuyên hai ông Lê Đình Công và Lê Đình Chức phải nhận án tử vì họ tham gia vào cuộc đối đầu thảm khốc giữa các dân làng với lực lượng công an ở xã Đồng Tâm hồi rạng sáng ngày 9/1 năm nay.
Tiếp đến, tuyên bố viết : "Liên Hiệp Châu Âu phản đối việc sử dụng án tử hình dưới bất cứ hình thức nào và trong bất cứ hoàn cảnh nào, và luôn nhất quán kêu gọi xóa bỏ hình phạt này trên toàn cầu".
Trong quan điểm của EU, án tử hình vừa độc ác vừa vô nhân đạo, và bãi bỏ hình phạt này là điều thiết yếu để bảo vệ quyền sống của mọi người.
"EU thúc giục Việt Nam thông qua việc tạm hoãn áp dụng án tử hình, xem như là bước đầu tiên tiến đến việc bãi bỏ", tuyên bố của Liên Hiệp Châu Âu viết.
Bên cạnh đó, tuyên bố nói rằng các tin tức, báo cáo về hoàn cảnh và trình tự tố tụng liên quan đến phiên tòa "cũng làm dấy lên những quan ngại sâu sắc".
"EU và các nước thành viên ủng hộ mạnh mẽ đối với pháp quyền và quyền trọn vẹn về việc được xét xử công bằng, như được quy định trong Điều 14 của Công ước Quốc tế về Các Quyền Dân sự và Chính trị, mà Việt Nam là một bên ký kết", tuyên bố của EU nêu rõ.
Như VOA đã đưa tin, sau 7 ngày xét xử sơ thẩm, Tòa án Nhân dân Hà Nội vào chiều 14/9 tuyên án tử hình đối với ông Lê Đình Công, 56 tuổi, và ông Lê Đình Chức, 40 tuổi, vì hai ông "phạm tội giết người" trong một vụ đụng độ với công an hồi đầu năm nay, xuất phát từ tranh chấp đất đai.
Tòa cũng tuyên các mức án từ 15 tháng tù treo đến chung thân đối với 27 người khác bị quy là "phạm tội chống người thi hành công vụ, hoặc giết người".
Các bị cáo là người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, bị bắt rạng sáng 9/1 sau khi hàng nghìn nhân viên công an đột kích vào thôn với lý do "bảo đảm an ninh, trật tự" cho công trình thi công tường rào sân bay Miếu Môn, nơi có tranh chấp đất đai giữa chính quyền với người dân trong nhiều năm qua.
Vụ đột kích dẫn đến hậu quả là ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, được xem là thủ lĩnh tinh thần của người dân, bị công an bắn chết ; phía công an có 3 người thiệt mạng.
Trong vụ này, nhà chức trách cáo buộc rằng ông Lê Đình Công "chủ mưu, thường xuyên kích động giết cán bộ công an", cũng như "trực tiếp ném lựu đạn, giết chết công an".
Ông Lê Đình Chức bị cáo buộc "ném bom xăng, lựu đạn về phía công an, dùng tuýp sắt gắn dao bầu chọc, khiến 3 cảnh sát ngã xuống hố" rồi cùng ông Lê Đình Doanh "đổ xăng thiêu chết" 3 người đó.
Lê Đình Công và Lê Đình Chức là con trai ông Lê Đình Kình. Lê Đình Doanh là cháu nội ông Kình.
Nhà chức trách nhiều lần khẳng định người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm, có chủ tâm "tấn công nhằm tiêu diệt lực lượng công an". Trong khi đó, 29 bị cáo nói họ chỉ "bảo vệ đất đai" và "phòng vệ" trong tình huống chính bản thân và người nhà gặp nguy hiểm khi xảy ra vụ đột kích.
Sau khi tòa tuyên án, như tin VOA đã đưa, hàng nghìn người ký một bản kiến nghị mang tên "Phản đối bản án bất công trong phiên tòa Đồng Tâm" được đăng trên trang avaaz.org. Bản kiến nghị gửi đến Tòa án Nhân dân Hà Nội nêu ra "5 vấn đề nghiêm trọng chưa được làm rõ", bao gồm :
Thứ nhất, tính pháp lý của thửa đất 59 hectare ở cánh đồng Sênh, xã Đồng Tâm - nơi có tranh chấp - chưa được làm rõ rằng đây là đất nông nghiệp hay đất quốc phòng.
Vấn đề thứ hai là một loạt các câu hỏi : Tính pháp lý của việc lực lượng cảnh sá