Thông Luận

6 năm 8 đời chủ tịch nước : một đảng nhưng nhiều phái

Chánh Thành, VNTB, 23/03/2024

Không ai tại vị quá nửa nhiệm kỳ

Chỉ trong 6 năm, từ 2018 đến 2024, ghế chủ tịch nước đã và sẽ đổi ngôi 8 lần, với 7 người thay nhau làm lãnh đạo Nhà nước Cộng sản Việt Nam. Cụ thể, tháng 9/2018, khi ông Trần Đại Quang qua đời một cách khó hiểu sau 2 năm 172 ngày tại vị ; bà Đặng Thị Ngọc Thịnh đã tạm đảm nhiệm quyền chủ tịch nước được 32 ngày. Đây cũng là người phụ nữ đầu tiên ngồi vào vị trí này.

Những đấu đá trong nội bộ Đảng đã không còn âm thầm, mà càng ngày càng công khai một cách lố bịch

Tiếp đó, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng kiêm nhiệm chức chủ tịch nước được 2 năm 164 ngày. Đến tháng 4/2021, ông Nguyễn Xuân Phúc chính thức thay thế ông Trọng để trở thành người đứng đầu Nhà nước. Nhưng chỉ sau 1 năm 288 ngày thì ông này bị Quốc hội miễn nhiệm. Bà Võ Thị Ánh Xuân thay vào vị trí của ông Phúc được 43 ngày trước khi bàn giao cho ông Võ Văn Thưởng vào ngày 02/3/2023.

Ông Thưởng là chủ tịch nước trẻ nhất và cũng là người tại vị ngắn nhất với 1 năm 19 ngày. Và hiện giờ bà Võ Thị Ánh Xuân sẽ một lần nữa ngồi tạm quyền chủ tịch nước trước khi nội bộ Đảng Cộng sản "dàn xếp" ra chủ tịch mới.

Như vậy, sau 6 năm, ghế chủ tịch nước Việt Nam đã 8 lần đổi chủ. Từ ông Quang, qua bà Thịnh, tới ông Trọng, rồi ông Phúc, sang bà Xuân, đến ông Thưởng, giờ quay lại bà Xuân và chuẩn bị bầu thêm một người mới, không ai ngồi quá nửa nhiệm kỳ.

"Phế đế" : điềm báo cho sự sụp đổ của chế độ

Đặc biệt, ông Phúc và ông Thưởng đều bị quốc hội phế truất vì "có một số vi phạm về những điều đảng viên không được làm". Trong lịch sử Việt Nam, mỗi lần có hiện tượng "phế đế" thì triều đại cũng đi tới hồi kết, quyền thần lộng hành, lãnh đạo yếu kém và đất nước rối ren.

Năm 980, sau khi Đinh Tiên Hoàng băng hà, Đinh Toàn lên ngôi được 8 tháng thì phải nhường ngôi cho quyền thần Lê Hoàn. Đinh Toàn trở thành Đinh Phế Đế, kết thúc triều đại nhà Đinh. Cuối thời nhà Lý, Trần Thủ Độ nắm hết quyền lực trong triều đình. Đến năm 1225, ông buộc Lý Chiêu Hoàng phải nhường ngôi cho chồng sau khi làm vua được hơn 1 năm. Nhà Lý sụp đổ sau 216 năm và trải qua 9 đời vua.

Năm 1388, Giản Hoàng Trần Nhật Vĩ, vị vua thứ 11 của nhà Trần cũng trở thành phế đế, sau khi bị Lê Quý Ly hãm hại. Nhà Trần duy trì thêm được 12 năm trước khi rơi vào tay Lê Quý Ly. Thời nhà Nguyễn, có tới 4 vị vua mang danh "phế đế" gồm Dục Đức, Hiệp Hòa, Thành Thái, Duy Tân. Những vị vua này cũng là nạn nhân của một thời đại mà triều đình bị quyền thần thao túng, đất nước lệ thuộc vào thực dân Pháp.

Ngoài ra, cứ mỗi khi có sự thay đổi lãnh đạo trong thời gian ngắn, thì cũng là lúc đất nước rơi vào thời kỳ tăm tối, triều đình rối ren, dân chúng khổ sở. Điển hình là giai đoạn "tứ nguyệt tam vương", chỉ trong 4 tháng sau khi vua Tự Đức băng hà, ngai vàng đã có 3 lần đổi ba vua : Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc.

Quay lại ngai vị Chủ tịch nước Việt Nam, mặc dù không nắm nhiều thực quyền như tổng bí thư và thủ tướng, hay bộ trưởng bộ công an, nhưng đây lại là chức vụ cao nhất trong hệ thống Nhà nước. Chủ tịch nước là người có vai trò đại diện cho Việt Nam khi đón tiếp các nguyên thủ quốc tế. Việc một ai đó hay một thế lực nào đó có thể tùy tiện chỉ định, phế truất người đứng đầu Nhà nước, cho thấy tình hình chính trị đang vô cùng bất ổn và bị thao túng bởi các thế lực ngầm.

Nhà nước cộng sản Việt Nam trước đây vốn được tuyên truyền là ổn định với thể chế đơn nguyên, không tranh cử. Thế nhưng 8 lần đổi ngôi này đã thể hiện sự mất đoàn kết và tan rã của hệ thống độc tài, Đảng Cộng sản hiện nay tuy là một đảng nhưng nhiều phái. Những đấu đá trong nội bộ Đảng đã không còn âm thầm, mà càng ngày càng công khai một cách lố bịch. Đây có lẽ cũng là hồi chuông báo hiệu cái kết cho chế độ cộng sản tại Việt Nam, có thể một Nhà nước dân chủ sẽ ra đời, hoặc một chế độ độc tài khác lại xuất hiện…

Chánh Thành

Nguồn : VNTB, 23/03/2024

****************************

Vì sao Tô Đại có tham vọng "Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước" theo mô hình của họ Tập ?

Trà My, VNTB, 22/03/2024

Đúng như các đồn đoán trước đây, ông Võ Văn Thưởng đã bị buộc phải từ chức Chủ tịch nước, chỉ sau hơn 13 tháng nắm quyền – một điều hết sức bất thường.

Đại tướng kiêm Bộ trưởng công an Tô Lâm phát biểu trước Quốc hội - Ảnh minh họa

Báo Dân Trí ngày 20/3 đưa tin, "Trung ương đồng ý cho ông Võ Văn Thưởng thôi chức Chủ tịch nước". Bản tin cho biết, Ngày 20/3, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 đã họp về việc cho thôi giữ các chức vụ và nghỉ công tác, đối với ông Võ Văn Thưởng – Ủy viên Bộ Chính trị khóa XIII, Chủ tịch nước.

Theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng, ông Thưởng đã vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, và phải chịu trách nhiệm người đứng đầu, theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Xét nguyện vọng cá nhân và những vi phạm của ông Thưởng, Trung ương đồng ý để ông thôi giữ tất cả các chức vụ.

Theo giới phân tích, có đến 2 Chủ tịch nước bị phế truất trong hơn một năm, đồng thời tổn thất đến 4/18 ủy viên Bộ Chính trị, 20/200 ủy viên Trung ương Đảng, khi nhiệm kỳ khoá 13 của Đảng mới đi được 3/5 thời gian. Điều đó cho thấy, chất lượng công tác cán bộ của người đứng đầu Đảng là ông Nguyễn Phú Trọng, rất có vấn đề.

Những lý do khiến ông Võ Văn Thưởng bị cho thôi chức, lần đầu tiên được xác nhận một cách chính thức. Trong bài phân tích của tác giả Lê Hồng Hiệp, đăng trên trang Fulcrum, với tiêu đề, "Hai Chủ tịch nước bị phế truất trong một năm : Triển vọng chính trị nào cho Việt Nam ?". 

Theo đó :

"Ông Thưởng được cho là có dính líu đến vụ bê bối hối lộ, liên quan đến nhà phát triển bất động sản địa phương Phúc Sơn, hiện đang bị truy tố về các tội tham nhũng khác nhau. Các nguồn tin không chính thức nhưng đáng tin cậy cho biết, trong thời gian ông còn giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi (2011 – 2014), một người thân của ông Thưởng đã nhận 60 tỷ đồng (2,4 triệu USD theo tỷ giá hiện hành) từ Phúc Sơn, được cho là [đã hối lộ] cho Thưởng để xây dựng nhà thờ tổ của mình". Điều này hoàn toàn phù hợp với những đồn đoán trước đó.

Vẫn theo ông Lê Hồng Hiệp, sự ra đi của ông Thưởng sẽ gây ra mối lo ngại cho các nhà đầu tư. Và, vấn đề sức khoẻ của Tổng Trọng cùng với nhân sự kế nhiệm chưa được lựa chọn, "có thể sẽ làm gia tăng đấu đá chính trị nội bộ trong Đại hội Đảng toàn quốc kế tiếp vào đầu năm 2026". Quan trọng hơn, điều này càng gia tăng sự e ngại của các nhà đầu tư.

Theo giới phân tích, việc ai sẽ ngồi vào chiếc "ghế nóng" Chủ tịch nước mà ông Thưởng để lại, có ý nghĩa lớn, đặc biệt trong cuộc đua giành ghế Tổng bí thư thay thế cho ông Trọng đang diễn ra rất quyết liệt hiện nay. Các ứng cử viên đủ điều kiện để thay thế ông Thưởng gồm : Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ; Thủ tướng Phạm Minh Chính ; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ; Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai ; và Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm.

Bộ trưởng Tô Lâm và bà Trương Thị Mai được cho là những ứng viên có đủ các tiêu chuẩn theo quy định. Tuy nhiên, ở Việt Nam, chưa có tiền lệ phụ nữ giữ chức Chủ tịch nước, và điều này có thể trở thành trở ngại đối với bà Mai. Hơn nữa, bà Mai cũng dính đến những cáo buộc liên quan tham nhũng xảy ra ở tỉnh Lâm Đồng.

Fabooker Hoàng Dũng đã đặt câu hỏi trên trang Facebook cá nhân, rằng : "Liệu Bí thư Lâm Đồng Trần Đức Quận có khai với anh Tô Lâm chuyện xây nhà, mua nhà cho Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai không ?"

Do vậy, khả năng cao là ông Tô Lâm sẽ ngồi ghế Chủ tịch nước, điều này cho phép ông tìm kiếm một xuất "ngoại lệ", khi ông đã quá tuổi để ở lại Đại hội 14. Dù rằng, ghế Bộ trưởng Bộ Công an hiện tại của Tô Lâm là chiếc ghế "siêu quyền lực".

Do đó, vấn đề quan trọng nhất vẫn là, ai sẽ ngồi vào chiếc ghế Bộ trưởng Công an thay cho Tô Lâm ? Lương Tam Quang, Nguyễn Duy Ngọc, hay Phan Đình Trạc sẽ là nút thắt của vấn đề.

Nguồn thạo tin từ Hà Nội tiết lộ cho thoibao.de biết, hiện nay, Tô Lâm không còn giấu diếm tham vọng trở thành Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước, theo mô hình chính trị của Trung Quốc như Tập Cận Bình. Điều này, năm 2018, ông Nguyễn Phú Trọng đã áp dụng.

Xin nhắc lại, Bộ trưởng Công an Tô Lâm có mối quan hệ đặc biệt và được Ban lãnh đạo Bắc Kinh hết sức ủng hộ. Tới đây, nếu ông Tô Lâm trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, thì chính trị Việt Nam sẽ bị cột chặt vào Trung Quốc, và tương lai Việt Nam sẽ ra sao thì ai cũng rõ.

Trà My

Nguồn : Thoibao.de, 22/03/2024

**************************

Chủ tịch nước từ chức : Lo ngại bất ổn chính trị ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam

Thanh Hà, RFI, 21/03/2024

Trong khuôn khổ chiến dịch bài trừ tham nhũng, chưa đầy hai năm, hai chủ tịch nước của Việt Nam đã "xin thôi giữ các chức vụ". Tháng 3/2023, ông Võ Văn Thưởng thay thế ông Nguyễn Xuân Phúc, để rồi chịu chung số phận sau quyết định của Ban chấp hành trung ương Đảng hôm 20/03/2024.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng. Ảnh chụp ngày 21/03/2023 tại Hà Nội. AP - Hau Dinh

Giới quan sát đồng loạt ghi nhận đây là "dấu hiệu đáng lo ngại về ổn định chính trị" tại Việt Nam vào lúc mà quốc gia Đông Nam Á này đang được "chiếu cố" trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế Mỹ- Trung dâng cao 

Chủ tịch Việt Nam Võ Văn Thưởng mất chức chỉ vài ngày sau vụ hai lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi, nơi ông Thưởng từng làm bí thư tỉnh ủy, bị bắt giam trong vụ điều tra tham nhũng liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn. Ông Nguyễn Xuân Phúc đã bị cách chức vào đầu năm 2023 sau chưa đầy 2 năm giữ chủ tịch nước. Lần này nhiệm kỳ của ông Võ Văn Thưởng lại còn bị thu ngắn hơn, bởi ông mới chính thức được bổ nhiệm vào chức vụ này hôm 02/03/2023. Giới quan sát cho rằng việc ông Thưởng bị đảng "phạt" là dấu hiệu cho thấy nội bộ Đảng Cộng Sản Việt Nam đang có những "đấu đá" khốc liệt để chuẩn bị cho giai đoạn "hậu Nguyễn Phú Trọng".

Phải chăng đấu đá nội bộ đó đã lan tới ngay cả một người được coi là thuộc phe của ông Trọng như ông Võ Văn Thưởng ? Chiến dịch "đốt lò" ở Việt Nam, dùng lá bài chống tham nhũng để triệt hạ các đối thủ chính trị theo mô hình của Trung Quốc, giờ đây đã được mở rộng đến mức mà "không còn một ai được an toàn". Nhưng việc trong chưa đầy hai năm Hà Nội hai lần cách chức chủ tịch nước, một trong bốn nhân vật lãnh đạo hàng đầu của chế độ, được cho là có nguy cơ đẩy Việt Nam vào "giai đoạn bất ổn chính trị".

Giới phân tích cảnh báo bất ổn trên chính trường Việt Nam đó có thể sẽ "tác động đến môi trường kinh doanh, đầu tư của Việt Nam", vào lúc mà Việt Nam đang có tham vọng mở rộng cửa đón đầu tư nước ngoài và nhất là trở thành một "thung lũng công nghệ cao" của thế giới. Nhân chuyến công du Việt Nam hồi tháng 9/2023, tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã hứa giúp Việt Nam phát triển công nghệ bán dẫn và liền sau đó, các doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ trong lĩnh vực này đặc biệt chiếu cố Việt Nam.

Trước hết, cho đến nay Việt Nam vẫn được coi là một điểm đến an toàn trong mắt các nhà đầu tư chính là nhờ vào sự "ổn định chính trị" tại quốc gia Đông Nam Á này, vào lúc Châu Âu và Mỹ tìm cách giảm mức độ lệ thuộc vào Trung Quốc, dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu khỏi Hoa Lục. Do vậy, việc đi quá đà trong chính sách "đốt lò" coi chừng sẽ bất lợi cho Việt Nam. Các doanh nghiệp nước ngoài sợ rằng chính sách kinh tế của Việt Nam cũng sẽ có những chuyển biến khó lường.

Điểm thứ nhì là, vào lúc Việt Nam đang tìm một thế cân bằng trong cuộc đọ sức Mỹ-Trung, nhân vật quyền lực nhất trong chế độ Hà Nội là tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thì đã tuổi cao sức yếu, đương nhiên Việt Nam phải tìm người thay thế. Chính yếu tố này càng châm thêm củi lửa cho các cuộc đấu đá chính trị gay cấn hơn, khốc liệt hơn từ nay cho đến Đại Hội Đảng kỳ tới vào năm 2026. Đó không phải là điềm lành trong mắt các nhà đầu tư muốn chọn đến Việt Nam.

Điểm thứ ba là nhân sự lãnh đạo của Việt Nam có thể sẽ phản ánh đường lối đối ngoại của chính quyền Hà Nội. Vào thời điểm mà cuộc đọ sức giữa hai siêu cường thế giới là Mỹ và Trung Quốc được báo trước là sẽ "tiếp tục gia tăng cường độ", lại càng khó để Việt Nam giữ được "thế cân bằng" mà chìa khóa được đặt trong tay tổng bí thư. Do vậy, nhiều nhà qua sát e rằng, cho dù Việt Nam nhanh chóng chỉ định tân chủ tịch nước thay thế ông Thưởng, ngày nào mà quốc tế chưa biết ai sẽ kế nhiệm ông Nguyễn Phú Trọng, thì vấn đề đối với Việt Nam vẫn nguyên vẹn.

Giai đoạn chọn người lãnh đạo có thể kéo dài và với nhiều tính toán ở bên trong, một số nhà đầu tư có thể quyết định đợi thêm cho đến khi mọi việc rõ ràng hơn và vấn đề nhân sự được ngã ngũ. Điều đó làm dấy lên lo ngại là trong thời gian tới, Việt Nam ít có cơ hội thu hút các dự án đầu tư lớn.

Thanh Hà

*****************************

Ông Thưởng bị Quốc hội miễn nhiệm chức chủ tịch nước giữa biến động 'bất ngờ' trên chính trường Việt Nam

VOA, 21/03/2024

Quốc hội Việt Nam hôm 21/3 thông qua Nghị quyết miễn nhiệm chức chủ tịch nước của ông Võ Văn Thưởng và chỉ định bà Võ Thị Ánh Xuân làm quyền chủ tịch nước Việt Nam trong biến động chính trường mà các nhà quan sát cho là bất ngờ và chưa có tiền lệ giữa bối cảnh của cuộc cạnh tranh quyền lực trước đại hội đảng tiếp theo.

Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương ở San Francisco hôm 16/11/2023. Ông Thưởng bị Quốc hội cho miễn nhiện chức chủ tịch nước khi chưa hết nhiệm kỳ.

Truyền thông Việt Nam cho biết một cuộc họp bất thường đã được Quốc hội triệu tập hôm 21/3, đúng như VOA đưa tin trước đó, và các nhà lập pháp đã biểu quyết miễn nhiệm chức vụ chủ tịch nước của ông Thưởng cũng như cho thôi nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa 15 của ông.

Theo VnExpress, 432/447 đại biểu tham gia phiên họp bất thường tán thành thông qua nghị quyết, chiếm 87,8% trong cuộc bỏ phiếu kín.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng hôm 20/3cho ông Thưởng thôi tất cả các chức vụ và loại ông ra khỏi Bộ Chính trị do "vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm".

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân được chỉ định giữ quyền chủ tịch cho đến khi Quốc hội bầu ra người thay thế ông Thưởng. TheoThanh Niên, việc bà Xuân làm quyền chủ tịch nước "được thực hiện theo Hiến pháp". Đây là lần thứ 2 bà Xuân làm quyền chủ tịch nước chỉ trong vòng hơn 1 năm. Trước đó, bà tạm thời giữ chức vụ cao nhất của nhà nước Việt Nam sau khi ông Nguyễn Xuân Phúc bị miễn nhiệm vào tháng 1 năm ngoái.

Các báo do nhà nước Việt Nam quản lý cho biết ông Thưởng đã phát biểu sau khi Quốc hội biểu quyết miễn nhiệm ông tại phiên họp bất thường hôm 21/3. Tuy nhiên, các bản tin ngắn gọn này không cho biết ông Thưởng đã nói gì.

Ghi nhận của VnExpress về phiên họp cho biết rằng những vi phạm, khuyết điểm của ông Thưởng "đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân". Theo tờ báo này, nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, ông Thưởng đã có đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công và nghỉ công tác.

Mặc dù các vi phạm không được nêu cụ thể, các nhà quan sát cho rằng việc miễn nhiệm ông Thưởng có liên quan đến sự tranh giành quyền lực trong nội bộ Đảng trước kỳ Đại hội 14. VOA không thể độc lập kiểm chứng thông tin này.

"Thông báo chính thức của Đảng không nêu rõ ông Võ Văn Thưởng đã vi phạm chính xác những quy định nào của Đảng và những vi phạm này xảy ra khi nào", Giáo sư Carl Thayer của Đại học New South Wales nhận định với VOA, và trích dẫn các bình luận trên mạng xã hội cho rằng những vi phạm này xảy ra vào năm 2012 khi ông Thưởng còn là bí thư tỉnh ủy Quảng Ngãi.

Trong tuần qua, Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng đã đề nghị thi hành kỷ luật một số đảng viên vi phạm tại Đảng bộ Quảng Ngãi và Vĩnh Phúc vì liên quan đến vụ án vi phạm xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn. Bộ Công an trước đó đã khởi tố vụ án mà họ cho là các cá nhân đã nhận hối lộ và vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng cho nhà nước.

Khi miễn nhiệm ông Thưởng hôm 21/3, Quốc hội cũng cho bà Hoàng Thị Thúy Lan, bị khởi tố liên quan đến các dự án bị ‘treo’ trong hơn 10 năm của tập đoàn Phúc Sơn, thôi làm đại biểu Quốc hội.

"Câu hỏi đặt ra là tại sao vụ việc này lại nổi lên sau 12 năm ?", Giáo sư Thayer, chuyên phân tích về tình hình Việt Nam, nói. "Điều này dẫn đến giả định rằng Bộ trưởng Công an Tô Lâm đang loại bỏ những đối thủ tiềm tàng để tiếp tục nắm quyền sau Đại hội Đảng lần thứ XIV vào đầu năm 2026".

Theo thông lệ, Ủy ban Trung ương Đảng sẽ quyết định ai lên nắm giữ chức vụ chủ tịch nước trong phần còn lại của nhiệm kỳ này kết thúc vào tháng 5/2026. Giáo sư Thayer và các nhà phân tích chính trường Việt Nam cho rằng ông Tô Lâm và bà Trương Thị Mai, hiện là thường trực Ban Bí thư Đảng, sẽ là những ứng viên để thay thế ông Thưởng.

Chủ tịch nước là chức vụ có nhiều biến động nhất trong 5 năm trở lại đây ở Việt Nam kể từ khi ông Trần Đại Quang bất ngờ qua đời tháng 9/2018. Tổng bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng đã kiêm nhiệm chức chủ tịch nước trước khi ông Phúc được bầu vào vị trí này. Ông Thưởng là người thay thế ông Phúc, người bị miễn nhiệm vì những "sai phạm" của cấp dưới, vào tháng 3 năm ngoái.

"Cải tổ chính trường mới nhất là chưa từng có tiền lệ và gây bất ngờ", ông Florian Feyerabend, đại diện thường trú Viện Konrad-Adenauer Stiftung (KAS) của Đức ở Việt Nam nhận định với VOA. "Việc chúng ta chứng kiến những sự kế nhiệm đó trong một khoảng thời gian ngắn như vậy – người tiền nhiệm (Nguyễn Xuân) Phúc chỉ giữ chức vụ được 21 tháng, ông (Võ Văn) Thưởng rời chức vụ chỉ sau một năm – đặt ra những câu hỏi không thể tránh khỏi về khả năng dự đoán, độ tin cậy và hoạt động bên trong của hệ thống (chính trị Việt Nam)".

Ông Feyerabend, nhà nghiên cứu khoa học chính trị và thường quan sát tình hình Việt Nam, cho rằng dù hệ thống này đến nay vẫn ổn định nhưng "cán cân quyền lực trong nước dường như đang bị lung lay trước đại hội Đảng tiếp theo".

Năm ngoái, Hội nghị Trung ương lần thứ 8 đã bắt đầu lập kế hoạch cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 14, trong đó bao gồm việc bổ nhiệm một tiểu ban do Tổng bí thư Trọng đứng đầu để rà soát và đề cử các ứng cử viên vào Ban chấp hành Trung ương mới.

"Việc ông Thưởng đột ngột từ chức sẽ có tác dụng đẩy nhanh quá trình này và bộc lộ những khác biệt trong nội bộ ban lãnh đạo", Giáo sư Thayer nhận định.

Việc từ chức của ông Thưởng diễn ra trong lúc một phái đoàn kinh doanh của Mỹ gồm 60 công ty đang đến thăm Việt Nam. Theo truyền thông trong nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ đại diện các doanh nghiệp và quỹ đầu tư hàng đầu của Mỹ trong phái đoàn này tại Hà Nội hôm 21/3.

"Họ sẽ được các đối tác Việt Nam trấn an rằng Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo con đường ổn định", Giáo sư Thayer nói. "Việt Nam đã thực hiện một quá trình chuyển giao quyền lực có trật tự sau cái chết của Chủ tịch nước Trần Đại Quan và không có lý do gì hiện nay điều đó lại không thể thực hiện được".

Theo ông Feyerabend, sự ổn định chính trị là đặc điểm quan trọng trong số nhiều yếu tố khiến Việt Nam trở nên hấp dẫn với đầu tư trực tiếp nước ngoài. Theo đánh giá của người từng làm cho Đại sứ quán Đức ở Bangkok, mặc dù chiến dịch chống tham nhũng sâu rộng đang làm đình trệ các quyết định trong bộ máy quan liêu cồng kềnh ở Việt Nam, nhưng quốc gia Đông Nam Á sẽ tiếp tục là điểm đến đầu tư hấp dẫn do các động lực địa chính trị đang phát triển mạnh mẽ và xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cuộc chiến chống tham nhũng, mà ông Trọng từng khẳng định "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai", được nhân dân trong nước ủng hộ khi đưa nhiều quan chức cấp cao, trong đó có ủy viên Bộ Chính trị, bị đưa ra trước vành móng ngựa. Nhưng theo các nhà quan sát chính trường, nó cũng được các phe phái trong Đảng sử dụng để thanh trừng các đối thủ.

Nguồn : VOA, 21/03/2024

*****************************

Ông Võ Văn Thưởng bị bãi miễn các chức vụ : liệu có thỏa đáng ?

VOA, 21/03/2024

Việc bãi miễn tất cả các chức vụ của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng mà không đưa ông ra trước pháp luật là ‘không thỏa đáng’ nếu như ông Thưởng đã nhận hối lộ số tiền lớn, một nhà quan sát chính trị từ trong nước nói với VOA.

Ông Võ Văn Thưởng là vị nguyên thủ thứ hai của Việt Nam bị mất chức vì vi phạm kỷ luật Đảng trong vòng hơn một năm

Hôm 21/3, sự nghiệp chính trị của ông Thưởng, chủ tịch nước trẻ nhất lịch sử và một thời được xem là ngôi sao đang lên trong Đảng Cộng sản, coi như kết thúc khi Quốc hội biểu quyết bãi miễn chức chủ tịch nước và đại biểu Quốc hội của ông, một ngày sau khi ông bị cho ra khỏi Bộ Chính trị và Trung ương Đảng ‘theo nguyện vọng cá nhân’.

Ông Thưởng là vị nguyên thủ thứ hai có kết cục này trong vòng hơn một năm, sau người tiền nhiệm của ông là Nguyễn Xuân Phúc hồi đầu năm 2023.

Ăn hối lộ ?

Về vi phạm của ông Thưởng, thông cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng hôm 20/3 ghi rằng ông ‘đã vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định về trách nhiệm nêu gương và chịu trách nhiệm người đứng đầu’ nhưng không nói rõ ông Thưởng đã vi phạm những gì.

Đáng chú ý là ông Thưởng bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định là có sai phạm sau cuộc họp hôm 18/3. Trong cuộc họp này, cơ quan phụ trách kỷ luật Đảng đã đi đến quyết định đề nghị kỷ luật các ông Đặng Văn Minh và Cao Khoa, chủ tịch và cựu chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi, địa phương ông Thưởng từng làm bí thư từ năm 2011 đến năm 2014.

Hai ông Minh và Khoa trước đó đã bị công an khởi tố về tội ‘Nhận hối lộ’ khi họ mở rộng điều tra vụ án ở tập đoàn bất động sản Phúc Sơn. Ngoài các lãnh đạo Quảng Ngãi, cuộc họp hôm 18/3 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng đã đề nghị kỷ luật bà Hoàng Thị Thúy Lan và ông Lê Duy Thành, lần lượt là bí thư và chủ tịch tỉnh Vĩnh Phúc, vì đã ‘nhận hối lộ’ của tập đoàn Phúc Sơn.

Theo những thông tin rò rỉ trong hậu trường thì người nhà của ông Võ Văn Thưởng đã nhận số tiền đến 60 tỷ đồng từ Phúc Sơn để xây nhà thờ tổ khi ông còn là Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi. VOA không thể độc lập kiểm chứng thông tin này.

Trao đổi với VOA, Tiến sỹ Nguyễn Quang A, cựu Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển IDS và là nhà quan sát chính trị ở Hà Nội, nói rằng ‘có khả năng đến 99%’ ông Thưởng bị mất chức là ‘dính đến vụ hối lộ ở tập đoàn Phúc Sơn’.

Ông A chỉ trích Đảng ‘che giấu thông tin’ về vi phạm của ông Thưởng, điều mà theo ông ‘chỉ khiến người dân thêm hoài nghi’.

"Có thể nếu họ nói rõ ra vi phạm của ông Thưởng thì ê mặt quá [cho ông Thưởng và cho Đảng]", ông A phân tích và cho rằng ‘nhiều khả năng ông Thưởng có tội’, vì ‘nếu không ông ấy đã không chấp nhận sự nhục nhã như thế này’.

"Nếu họ làm thật nghiêm khắc thì họ phải vạch ra là ông ấy đã vi phạm cái gì. Nếu quả thật ông ấy đã nhận hối lộ thì phải đưa ra xử một cách nghiêm túc. Còn nếu ông ấy không nhận hối lộ thì phải cho ông ấy cái quyền thanh minh một cách rạch ròi", ông A nói.

Khi được hỏi về hình thức xử lý ông Thưởng về kỷ luật Đảng mà không xử lý hình sự, nhà bất đồng chính kiến này cho rằng ‘không thỏa đáng’ đối với dân.

Luật pháp Việt Nam quy định ai nhận hối lộ số tiền hay tài sản từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ đối mặt với mức án từ 20 năm, chung thân cho đến tử hình. Ông A chỉ ra rằng ‘có người ăn trộm một con vịt còn bị bắt đi tù 7 năm’.

"Có thể ông ấy đã lên đến Chủ tịch nước thì có được kim bài miễn giảm nào đó", ông A bình luận về việc ông Thưởng được cho ‘hạ cánh an toàn’.

"Nếu ông ấy đã nhận hối lộ mà được cho thoát tội thì đấy là điều chứng tỏ nữa là ở Việt Nam có nhiều người ngồi xổm trên pháp luật. Cái gọi là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nên vứt vào sọt rác", ông A chỉ trích.

Bài học về nhân sự

Vụ việc ông Thưởng xảy ra vào lúc Trung ương Đảng đang chuẩn bị công tác nhân sự cho Đại hội 14 của Đảng Cộng sản sẽ diễn ra vào năm 2026.

Trước Đại hội 13, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, người phụ trách công tác nhân sự của Đảng, khi đó đã nói rằng ‘tuyệt đối không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương những phần tử cơ hội, thoái hóa, biến chất’.

Tuy nhiên, khóa 13 chỉ mới đi được hơn nửa nhiệm kỳ đã có đến 4 trên 18 ủy viên Bộ Chính trị bị mất chức, bao gồm Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh và Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh. Đó là chưa kể hơn một chục ủy viên trung ương Đảng là lãnh đạo các tỉnh, thành và các bộ, ban, ngành đã bị kỷ luật vì tham nhũng.

"Thực sự nó cho thấy chính sách nhân sự mà Đảng Cộng sản Việt Nam cho là rất quan trọng thực sự là đã thất bại. Tôi nghĩ những người đứng đầu phụ trách công tác này phải thừa nhận trách nhiệm chính trị của mình như là ông Võ Văn Thưởng và Nguyễn Xuân Phúc trước kia", ông A lập luận.

Theo lời ông A thì những người đề cử ông Thưởng và ghế chủ tịch nước và những người trong trung ương Đảng đã bỏ phiếu tán thành ‘đều phải kiểm điểm nghiêm khắc’.

Tại phiên họp của tiểu ban Nhân sự chuẩn bị cho Đại hội 14 hôm 13/3 có sự tham gia của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, ông Trọng khi đó đã được báo chí trong nước dẫn lời nói rằng ‘phải có con mắt tinh đời’, ‘đừng trông gà hóa cuốc’, ‘đừng thấy đỏ tưởng là chín’, hay đừng để bị đánh lừa bởi ‘cái mã bên ngoài, nó che đậy cái sơ sài bên trong’.

Khi được hỏi về quyết tâm chống tham nhũng của Đảng khi có đến 4 ủy viên Bộ Chính trị phải ra đi khi chỉ mới hơn nửa nhiệm kỳ - điều chưa từng thấy trong lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam – ông A nói : "Cái gọi là chống tham nhũng ở Việt Nam không thể có kết quả được. Chỉ là vặt những nụ, những cành mà thôi còn gốc rễ là vấn đề bản thân hệ thống. Bản thân hệ thống đẻ ra tham nhũng".

Về bài học Đảng rút ra cho công tác nhân sự trong nhiệm kỳ sắp tới, nhà quan sát chính trị này cho rằng ‘phải thực thi dân chủ trong Đảng’.

"Có một cách rất đơn giản là đừng bưng bít thông tin. Hãy để cho dân chủ trong Đảng phát huy tác dụng của nó. Tức là tất cả các đảng viên được nói lên chính kiến của mình và được phê phán những người khác, phê phán những lãnh đạo một cách xây dựng".

Tuy nhiên, ông A cho rằng Đảng sẽ không làm được điều này vì điều lệ Đảng quy định ‘dân chủ tập trung’, điều mà ông cho là ‘phản dân chủ’ vì ‘cấp dưới phải phục tùng cấp trên, thiểu số phải phục tùng đa số’.

Nguồn : VOA, 21/03/2024

Chính trường Việt Nam sau khi phế truất ông Võ Văn Thưởng

RFA, 20/03/2024

Hôm 20/3/2024, Quốc hội Việt Nam cho biết sẽ họp bất thường ngày 21/3 để quyết định về "công tác nhân sự", bãi nhiệm chức chủ tịch nước của ông Võ Văn Thưởng. Cuộc họp bất thường của Quốc hội Việt Nam ngày 21/3 là bước tiếp theo, ngay sau khi Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam tuyên bố chấp thuận đơn từ chức của ông Võ Văn Thưởng hôm 20/3/2024. Điều này xác nhận thông tin mà hãng tin Reuters đã loan trước đó ba ngày, dẫn nguồn từ một số quan chức trong nước. 

Tướng Tô Lâm (thứ 2 từ trái sang) bỏ phiếu bầu Ban chấp hành Trung ương mới khóa 12 năm 2016 - Reuters

Trao đổi với RFA về sự kiện ông Võ Văn Thưởng từ chức, Giáo sư Zachary M. Abuza tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Mỹ (NWC), nói rằng "Đó chính xác là lặp lại những gì đã xảy ra vào tháng 2 năm 2023 với việc phế truất Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc".

Vai trò của Đại tướng Tô Lâm 

Theo Giáo sư Zachary, việc ông Võ Văn Thưởng từ chức chủ tịch nước, tiếp nối vụ việc tương tự của ông Nguyễn Xuân Phúc chỉ sau khoảng một năm, phản ánh rất nhiều điều trong hệ thống chính trị Việt Nam. Ông nói : 

"Tôi nghĩ đó không phải là vấn đề của nhiệm kỳ chủ tịch nước. Chúng ta có thể thấy rất rõ ràng là trong Bộ Chính trị, những người như Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã sử dụng quyền điều tra của mình. Ông ấy có nhiều quyền lực và nguồn lực điều tra để truy lùng những vi phạm chính trị".

Đối với trường hợp ông Nguyễn Xuân Phúc, Giáo sư Zachary cho rằng ông Phúc đã nhận được "sự ủng hộ và ân sủng" của Nguyễn Phú Trọng. Nhưng rồi ông Nguyễn Phú Trọng từng giận dữ vì ông Phúc ra sức tranh cử chức Tổng bí thư tại Đại hội Đảng lần thứ XIII vào năm 2021. Còn ông Võ Văn Thưởng, người vừa bị ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam phế truất và sẽ bị Quốc hội cách chức ngày 21/3, theo Giáo sư Zachary, có lẽ thực sự gần gũi với Tổng bí thư hơn. Ông nói tiếp :

"Ông ta là người đã được xác định là có tiềm năng làm tổng bí thư. Ông là gương mặt trẻ, là ủy viên trẻ nhất của Bộ Chính trị, mới 54 tuổi.

Đối với một đảng chính trị bị cho là ngày càng xa rời quần chúng, ông ta là một chàng trai có gương mặt trẻ trung, tươi tắn hơn".

Trước khi từ chức, tuy có nhiều tiềm năng có thể trở thành lãnh đạo tối cao (tổng bí thư) trong tương lai, ông Võ Văn Thưởng lại có nhiều tì vết. Theo Giáo sư Zachary, một số người nói rằng ông ấy là đảng viên, ông ấy đã làm việc nhiều năm ở Thành phố Hồ Chí Minh và có lẽ, dưới sự giám sát của ông ấy có rất nhiều tham nhũng. Ông nói :

"Ông ấy không phải là một chính trị gia trong sạch. Và vì vậy tôi nghĩ người như Tô Lâm sẽ coi ông ấy là người cần loại bỏ.

Sự ra đi của ông Võ Văn Thưởng để lại một khoảng trống trên chính trường Việt Nam. RFA đặt câu hỏi với Giáo sư Zachary rằng tình thế chính trị Việt Nam ra sao sau khi ông Võ Văn Thưởng ra đi. Ông Zachary giải đáp :

"Hiện nay, theo điều lệ của Đảng, ngoài ông Tô Lâm, chỉ còn 3 người có tiềm năng làm tổng bí thư là Trương Thị Mai, Vương Đình Huệ, Phạm Minh Chính, người hiện nay là Thủ tướng. Vì vậy, tôi nghĩ ông Tô Lâm đang cố gắng loại bỏ từng người một".

Ai sẽ kế nhiệm vị trí chủ tịch nước ? 

Theo Giáo sư Zachary Abuza, hiện tại có hai ứng cử viên trở thành chủ tịch nước. Ứng viên không gây nhiều tranh cãi sẽ là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Phan Văn Giang. Theo ông Zachary, những nhà lãnh đạo quân sự có xu hướng không bó buộc vào một phe phái nào. Vì vậy, ở một khía cạnh nào đó, họ được coi là trung lập hơn. 

Mặt khác, nếu ông Giang nắm vị trí chủ tịch nước thì Đảng cộng sản Việt Nam không gặp khó khăn trong việc tìm người lấp vào chỗ trống bộ trưởng Bộ quốc phòng. Theo Giáo sư Zachary, Đảng cộng sản Việt Nam đã không thể lấp ba chỗ trống để lại kể từ năm 2022, bao gồm cả ông Võ Văn Thưởng. Do đó, nếu Tướng Giang lên chủ tịch nước, việc tìm người thay Tướng Giang làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng sẽ dễ dàng hơn. Họ có thể bổ nhiệm cấp phó, Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân. Tuy nhiên, theo phán đoán của Giáo sư Zachary, ông Giang sẽ không nắm vị trí ông Thưởng vừa để lại. Giáo sư Zachary nói :

"Tôi không nghĩ điều đó sẽ xảy ra. Tôi đoán là ông Tô Lâm sẽ trở thành chủ tịch nước tiếp theo. Ông ấy sẽ trở thành chủ tịch nước vì ông ấy thực sự muốn vị trí đó.

Bây giờ, tôi đoán là ông ấy cũng coi đây là một cách để nắm giữ quyền lực trong Bộ Công an. Đừng quên rằng người tiền nhiệm của ông, Trần Đại Quang, cũng từng là Bộ trưởng Bộ Công an. Sau khi ông ấy trở thành chủ tịch nước, ông vẫn cố gắng điều hành Bộ Công an và duy trì một văn phòng ở đó. 

Vì vậy tôi nghĩ ông Tô Lâm cũng sẽ làm điều gì đó tương tự. Thực tế là, chẳng bao lâu nữa, ông sẽ bị giới hạn nhiệm kỳ Bộ trưởng Bộ Công an. Nếu lên nắm vị trí chủ tịch nước, ông sẽ có một vị trí vẫn mang lại cho mình ảnh hưởng đối với Bộ. Điều đó sẽ tốt cho ông ấy.

Đó là dự đoán của tôi về việc ai sẽ trở thành chủ tịch nước". 

Người nào sẽ thành lãnh đạo tối cao ?

Lê Hồng Hiệp, nhà nghiên cứu tại Viện ISEAS, Singapore, cho rằng sau khi ông Võ Văn Thưởng từ chức, ông Tô Lâm và bà Trương Thị Mai "trở thành những lựa chọn khả dĩ nhất" cho vị trí chủ tịch nước vừa bỏ trống.

Hầu hết các nhà quan sát chính trị Việt Nam đều hiểu rằng vị trí tối cao của hệ thống là tổng bí thư, không phải chủ tịch nước. Trao đổi với RFA về tương lai của vị trí tổng bí thư, Giáo sư Zachary phân tích từng ủy viên Bộ chính trị có tiềm năng kế nhiệm ông Nguyễn Phú Trọng trong tương lai :

"Đối với vị trí tổng bí thư, chúng ta có các quy định của đảng rằng một người phải phục vụ trọn một nhiệm kỳ Bộ Chính trị trị trở lên để được coi là đủ tư cách làm tổng bí thư.

Chỉ có bốn ứng cử viên Tô Lâm, Phạm Minh Chính, Vương Đình Huệ và Trương Thị Mai đáp ứng điều kiện này". 

Theo Giáo sư Zachary, bà Trương Thị Mai thực sự là ứng cử viên sáng giá nhất dù bà đã lớn tuổi. Hiện giữ chức vụ thường trực Ban Bí thư nhưng bà đã phục vụ xuyên suốt qua các cấp bậc của đảng, các vị trí khác nhau từ mặt trận Tổ quốc đến các vị trí cấp cao của quốc gia. Vì vậy bà ấy có nhiều kinh nghiệm và rất tự tin. Tuy vậy, Giáo sư Zachary chỉ ra là trong nền chính trị Việt Nam, phụ nữ khó đạt được vị trí cao nhất. 

Đối với trường hợp ông Phạm Minh Chính, Giáo sư Zachary cho rằng ông Chính "có khả năng làm Tổng bí thư", nhưng vấn đề với ông là "luôn luôn có những cáo buộc tham nhũng treo lơ lửng trên đầu ông". Giáo sư Zachary nói tiếp :

"Tôi từ lâu đã tin rằng một trong những điều đã cứu ông ấy là thực sự không có người nào khác trong Bộ Chính trị hiện nay có thể đảm nhận vị trí Thủ tướng. Ông Phạm Minh Chính đã được cứu bởi thực tế là không có sự thay thế thực sự rõ ràng cho ông ấy. Bây giờ có lẽ nếu một số Phó Thủ tướng vào Bộ Chính trị thì vấn đề sẽ đỡ hơn". 

Như vậy, theo góc nhìn của Giáo sư Zachary thì chỉ còn hai ứng viên có tiềm năng cao nhất là ông Vương Đình Huệ và ông Tô Lâm. Nhà nghiên cứu ở tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Mỹ (NWC) cho rằng ông Huệ có lẽ là người có nhiều khả năng nhất để trở thành tổng bí thư tiếp theo vì rõ ràng ông này đã được chuẩn bị cho việc đó. Nhưng chính trường Việt Nam không dễ đoán trước diễn biến tiếp theo. Giáo sư Zachary phán đoán : 

"Nhưng một lần nữa, ông Tô Lâm là một người rất tham vọng. Ông ấy sẽ sử dụng chức vụ chủ tịch nước như một bước đệm để lên vị trí cao nhất". 

Nguồn : RFA, 20/03/2024

***************************

Ông Võ Văn Thưởng từ chức Chủ tịch nước, Đảng đồng ý

BBC, 20/03/2024

Chiều 20/3, ông Võ Văn Thưởng đã được Trung ương Đảng đồng ý cho thôi các chức vụ trong Đảng và Nhà nước, bao gồm chức Chủ tịch nước.

Ông Võ Văn Thưởng đã làm đơn xin thôi chức Chủ tịch nước và các chức vụ khác

Như BBC News tiếng Việt nhận định từ nhiều ngày qua, ông Võ Văn Thưởng đã có đơn thôi chức và đến nay đã được Trung ương Đảng đồng ý.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa XIII đã có cuộc họp bất thường vào chiều 20/3 để cho ý kiến về việc cho thôi giữ các chức vụ, nghỉ công tác đối với ông Võ Văn Thưởng.

Ông Võ Văn Thưởng là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh nhiệm kỳ 2021-2026.

Theo Ban Chấp hành Trung ương Đảng, ông Võ Văn Thưởng "đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng".

Ông Thưởng "chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước".

Căn cứ quy định hiện hành của Đảng, Nhà nước và xem xét nguyện vọng của ông Võ Văn Thưởng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đồng ý để ông Võ Văn Thưởng thôi giữ các chức vụ : Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh nhiệm kỳ 2021-2026.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng giao cho Bộ Chính trị chỉ đạo các cơ quan liên quan triển khai thực hiện các thủ tục theo quy định.

Sau khi ông Nguyễn Xuân Phúc mất chức vào đầu năm ngoái, ông Võ Văn Thưởng đã tiếp quản ghế chủ tịch nước

Ông là Chủ tịch nước trẻ nhất trong lịch sử Việt Nam khi nhậm chức ở tuổi 53, và cũng là chủ tịch nước tại vị ngắn nhất trong lịch sử, mới hơn 1 năm 1 tháng.

Hiện chưa rõ ông Thưởng phạm phải điều gì đảng viên không được làm, nhưng đã có những đồn đoán về sự liên quan của ông Thưởng đối với những sai phạm tại Tập đoàn Phúc Sơn. Nhất là khi Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an mở rộng điều tra vụ án Tập đoàn Phúc Sơn , có cán bộ ở ba tỉnh là Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi và Vĩnh Long được xác định là có liên quan.

Tháng 8/2011, khi đang là Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, ông Võ Văn Thưởng được Bộ Chính trị phân công làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi khóa XVIII (nhiệm kỳ 2010- 2015) thay cho ông Nguyễn Hòa Bình. Ông Thưởng làm chức này đến tháng 4/2014.

Về vụ án Phúc Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh, nguyên Giám đốc Sở Giao thông vận tải là ông Đặng Văn Minh và cựu Chủ tịch UBND tỉnh là Cao Khoa đều đã bị khởi tố về tội "Nhận hối lộ" và bị tạm giam.

Trong đó, ông Cao Khoa làm Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi từ 2011-2014, cùng giai đoạn khi ông Thưởng làm Bí thư tỉnh này.

Những thông tin trên website của Chính phủ Việt Nam cho thấy đây sẽ là một trong những "đại án".

Trong cuộc họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 2/2024, Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết chỉ riêng hai dự án của tập đoàn này tại tỉnh Vĩnh Phúc "đã gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước trên 640 tỷ đồng".

Ngôi sao trẻ trên chính trường

Ông Võ Văn Thưởng sinh ngày 13/12/1970 tại xã An Phước, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long.

Năm 1992, ông theo học ngành triết học Trường Đại học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.

Giai đoạn 1993-2004, ông Thưởng sinh hoạt trong Đoàn Thanh niên Cộng sản và công tác tại Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh

Sau đó, ông làm Bí thư Quận ủy quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2004-2006.

Năm 2006, ông được Bộ Chính trị phân công giữ chức vụ Bí thư Thường trực Trung ương Đoàn. Sau đó, ông được bầu làm Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn, giữ vị trí từ năm 2007-2010.

Từ tháng 4/2006, ông là Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.

Cũng trong năm 2007, ông được bầu làm Đại biểu Quốc hội khóa XII.

Tháng 1/2011, tại Đại hội lần thứ XI của Đảng cộng sản Việt Nam, ông Võ Văn Thưởng trở thành Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Bảy tháng sau đó, Bộ Chính trị phân công ông giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi.

Ông Võ Văn Thưởng từng được đánh giá là nhân vật thân tín của ông Nguyễn Phú Trọng

Từ tháng 4/2014-1/2016, ông là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh.

Từ tháng 1/2016-1/2021, ông là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.

Từ tháng 2/2021-3/2023, ông là Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng.

Ngày 2/3/2023, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 4, Quốc hội khóa XV (nhiệm kỳ 2021 – 2026), sau khi nhận 487 phiếu tán thành và 1 phiếu không tán thành, ông Võ Văn Thưởng tuyên thệ nhậm chức Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Thời điểm nhậm chức, ông Thưởng 53 tuổi và là chủ tịch nước trẻ tuổi nhất.

Theo Hiến pháp năm 2013 – Điều 87, nhiệm kỳ của Chủ tịch nước sẽ theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Trong trường hợp ông Võ Văn Thưởng, nhiệm kỳ của ông sẽ theo Quốc hội khóa XV, tức tới tháng 5/2026.

Bản tóm lược sự nghiệp ông Võ Văn Thưởng

Vào 'Tứ Trụ'

Với việc trở thành chủ tịch nước, ông Võ Văn Thưởng là một trong "Tứ Trụ" của Việt Nam, bên cạnh Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Việc bổ nhiệm chức vụ chủ tịch nước diễn ra trong bối cảnh chiến dịch chống tham nhũng hay còn gọi là "đốt lò" của ông Nguyễn Phú Trọng ngày một mở rộng. Hàng trăm quan chức bị ví như "củi" bỏ vào lò khi bị kỷ luật, hàng loạt nhà chính trị hàng đầu bị miễn nhiệm, trong đó có hai phó thủ tướng, nhiều nhân vật cấp cao thậm chí bị khởi tố hình sự, lãnh án tù.

Chính người tiền nhiệm của ông Thưởng là ông Nguyễn Xuân Phúc cũng đã trở thành "củi" trong chiến dịch đốt lò này.

Vào tháng 1/2023, Quốc hội Việt Nam đã có một cuộc họp bất thường để xem xét miễn nhiệm chủ tịch nước khi đó là ông Nguyễn Xuân Phúc.

Ông Phúc mất chức với lý do là chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có hai phó thủ tướng, ba bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả nghiêm trọng.

Trong buổi lễ bàn giao công tác ngày 4/2/2023, ông Phúc đã phát biểu rằng : "Gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến Việt Á".

Sau đó, ông Võ Văn Thưởng, khi đó 53 tuổi, được bầu làm chủ tịch nước thay cho ông Phúc từ tháng 3/2023.

Ông Võ Văn Thưởng tuyên thệ nhậm chức chủ tịch nước vào tháng 3/2023

Theo hãng tin Reuters, ông Võ Văn Thưởng được coi là người thân tín với nhân vật quyền lực nhất Việt Nam, cũng là người dẫn dắt chiến dịch "đốt lò" nói trên – Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Xét về tiểu sử, ông Võ Văn Thưởng, được coi là "hạt giống đỏ", có học vấn và quá trình làm việc khá giống với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Theo tiểu sử, ông Nguyễn Phú Trọng có học hàm giáo sư, tiến sĩ chính trị học (chuyên ngành xây dựng Đảng).

Còn ông Võ Văn Thưởng tốt nghiệp ngành triết học, Đại học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, nay là Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo tiểu sử, ông Thưởng chỉ thuần hoạt động trong Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh sau khi ra trường.

Quá trình công tác của ông Trọng và ông Thưởng cũng hoàn toàn trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam.

Đánh giá về ông Võ Văn Thưởng

Ngày 2/3/2023, phóng viên Đông Nam Á Jonathan Head viết trên BBC News : "Đáng chú ý, ông Thưởng có sự nghiệp hoàn toàn trong đảng [Đảng cộng sản Việt Nam] và chuyên về chủ nghĩa Marx-Lenin".

Trong diễn văn nhậm chức, ông Võ Văn Thưởng mở đầu bằng câu : "Kính thưa đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam". Việc nêu đích danh ông Trọng không xảy ra trong diễn văn nhậm chức của hai người tiền nhiệm.

Không lâu trước lễ nhậm chức chủ tịch nước của ông Võ Văn Thưởng, Giáo sư Carl Thayer, nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam và bang giao quốc tế, nhận xét với BBC rằng việc ông Thưởng được chọn làm chủ tịch nước là nhằm cho ông tích lũy kinh nghiệm về quan hệ quốc tế và phục vụ đủ thâm niên để các đồng chí trong đảng đánh giá ông là một lựa chọn khả dĩ cho chức vụ tổng bí thư.

Ngày 5/3/2023, nêu nhận định về chuyển biến nhân sự của Việt Nam với BBC News tiếng Việt, Tiến sĩ triết học Nguyễn Hữu Liêm cho rằng :

"Võ Văn Thưởng là một hiện tượng quyền lực trong một truyền thống và thể chế biết tận dụng những nhân sự ngây ngô, không bản lãnh, chỉ biết ngoan ngoãn tuân theo ngôn ngữ và tập quán chế độ".

"Võ Văn Thưởng dù biết mình bị ‘đặt đâu ngồi đó’ vẫn vui vẻ tham dự cuộc chơi vì không muốn làm mất lòng ai. Ví dụ trường hợp Nguyễn Minh Triết và Nguyễn Tấn Dũng, có thể ví như ngây ngô và qủy quyệt. Ông Nguyễn Tấn Dũng đã bị loại ngay, vì [Đảng] sợ sự thay đổi lớn", Tiến sĩ Nguyễn Hữu Liêm nói với BBC.

Ngày 6/3/2023, trong cuộc phỏng vấn với BBC News tiếng Việt, Giáo sư Zachary Abuza từ Đại học National War College (Mỹ) đánh giá  về chuyển biến nhân sự mới nhất trong bộ máy chính trị ở Việt Nam :

"Tôi không chắc việc ông Thưởng trở thành tân chủ tịch nước sẽ tạo nên sự thay đổi tức thời nào trong bất kỳ vấn đề gì. Chức vụ chủ tịch nước phần lớn mang tính chất nghi thức, được xem là yếu nhất trong 'Tứ Trụ' với văn phòng và nhân sự tương đối nhỏ. Ông Thưởng không có kinh nghiệm trong lĩnh vực chính sách ngoại giao. Do đó tôi không kỳ vọng có sự thay đổi nào trong chính sách ngoại giao của Việt Nam thời gian tới, vốn sẽ được Bộ Chính trị định đoạt".

Trên cương vị chủ tịch nước

Vị khách quốc tế đầu tiên ông Võ Văn Thưởng đón tiếp trên cương vị chủ tịch nước là Samdech Krolahom Sar Kheng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nội vụ Vương quốc Campuchia, vào ngày 4/3/2023.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh hai quốc gia vừa kỉ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Khoảng một tháng sau đó, ngày 4/4/2023, ông Võ Văn Thưởng đón tiếp Toàn quyền Úc David Hurley. Chuyến thăm diễn ra vào dịp hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Từ ngày 10-11/4, chuyến thăm của ông Võ Văn Thưởng tới Lào là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên trên cương vị chủ tịch nước.

Từ ngày 4-6/5, nhận lời mời của Hoàng gia Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, ông Thưởng đã dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Lễ đăng quang của Nhà vua Anh Charles III.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng diện kiến Giáo hoàng Francis trong chuyến thăm Vatican vào tháng 7/2023

Ngày 11/9/2023, ông Võ Văn Thưởng đón tiếp Tổng thống Mỹ Joe Biden trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam theo lời mời của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Trước đó vào tháng Ba, ông Biden đã có cuộc điện đàm với ông Nguyễn Phú Trọng, người đứng đầu Đảng cộng sản, chứ không phải nguyên thủ quốc gia là Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng.

Việc một tổng thống Mỹ chính thức giao thiệp với người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam, chứ không phải là nguyên thủ quốc gia, là một động thái xưa nay hiếm.

Cũng trong cuộc gặp tại Phủ Chủ tịch ngày 11/9, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã tặng Tổng thống Mỹ Joe Biden một món quà là cuốn sách mang tên Một con người, một con đường và một lịch sử : Hồ Chí Minh – Thư gửi nước Mỹ.

Vào ngày 12/12/2023, ông Tập Cận Bình, Tổng bí thư Đảng cộng sản kiêm Chủ tịch nước Trung Quốc, đến thăm Việt Nam.

Theo đúng nghi thức, ông Nguyễn Phú Trọng đón tiếp ông Tập tại Văn phòng Trung ương Đảng, còn ông Võ Văn Thưởng đón tiếp Chủ tịch nước Trung Quốc tại Phủ Chủ tịch.

Tuy nhiên, trong buổi lễ ngày 12/12/2023, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lại là người đón tiếp ông Tập tại Phủ Chủ tịch, không có sự tham dự của ông Thưởng.

Sau đó, ngày 13/12/2023, ông Tập Cận Bình mới có cuộc hội đàm khác, cũng tại Phủ Chủ tịch, với ông Võ Văn Thưởng.

Điều này dường như gợi ý rằng vai trò của ông Thưởng hoàn toàn mờ nhạt bên cạnh Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Mới đây nhất, chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam của Vua Willem-Alexander và Hoàng hậu Maxima  theo lời mời của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vốn dự kiến diễn ra từ ngày 19/3 đến 22/3 đã bất ngờ bị hủy bỏ.

Sự kiện này đã dẫn tới những đồn đoán về các chuyển biến nhân sự lãnh đạo của Việt Nam, trong đó có thông tin ông Thưởng sẽ từ chức.

Giờ đây, với quyết định của Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, tin đồn râm ran một tuần nay đã thành hiện thực.

Nguồn : BBC, 20/03/2024

***************************

Hàm ý của kết cục chính trị trường hợp ông Võ Văn Thưởng đối với Việt Nam

RFA, 19/03/2024

Những ngày qua, có liên tiếp một số thông tin liên quan đến việc thay đổi nhân sự cấp cao ở Việt Nam. Thực tế này gây ra nhiều đồn đoán về việc ông Võ Văn Thưởng, Chủ tịch nước, sẽ sớm rời khỏi chức vụ. 

Ông Võ Văn Thưởng tạm biệt ông Nguyễn Xuân Phúc trong ngày ông Phúc bàn giao công tác chủ tịch nước, tháng 2/2023 - Chính phủ Việt Nam

Hôm 17/3/2024, hãng tin Reuters cho biết Quốc hội Việt Nam dự kiến sẽ triệu tập một "cuộc họp bất thường" vào ngày 21/3 để quyết định về "các vấn đề nhân sự". Reuters cho biết đã xem một lá thư gửi cho các đại biểu Quốc hội về vấn đề này. Lá thư do ông Bùi Văn Cường, Tổng thư ký Quốc hội kiêm Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, ký tên. 

Reuters cũng khẳng định "nhiều quan chức, nhà ngoại giao Việt Nam cho biết "một trong những vấn đề nhân sự mà Quốc hội sẽ thảo luận" chính là khả năng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng từ chức. 

Tuy bản tin không nói rõ hơn, nhưng những ngày qua có nhiều thông tin chính thức làm cho các nhà quan sát chính trị Việt Nam chú ý vì liên quan đến vấn đề nêu trên. 

Thông tin về cuộc họp bất thường có thể sẽ diễn ra hôm 21/3 xuất hiện trong bối cảnh gần đây, dư luận Việt Nam quan tâm đến sự việc Bộ Công an Việt Nam khởi tố, bắt tạm giam hàng loạt quan chức ở tỉnh Quảng Ngãi, Vĩnh Phú, Vĩnh Long vì liên quan đến tập đoàn Phúc Sơn. 

Giới quan sát chú ý đến một thực tế là các quan chức này đều có liên quan ở một mức độ nào đó tới ông Võ Văn Thưởng. Theo truyền thông Nhà nước Việt Nam, cựu chủ tịch tỉnh Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi là Cao Khoa (nhiệm kỳ 2011 - 2015) bị bắt. Ông Cao Khoa làm chủ tịch Quảng Ngãi cùng thời gian ông Võ Văn Thưởng là bí thư tỉnh ủy tỉnh này (2011 - 2014.) Truyền thông cho biết, tập đoàn Phúc Sơn bị xử lý vì sai phạm trong dự án đường bờ nam sông Trà Khúc do chính quyền Quảng Ngãi đầu tư năm 2012. Ngoài ra, Bộ Công an cũng khởi tố, bắt tam giam một quan chức tỉnh Vĩnh Long là ông Đặng Trung Hoành, Chánh văn phòng huyện ủy huyện Mang Thít, quê hương ông Võ Văn Thưởng, cũng với lý do liên quan đến tập đoàn Phúc Sơn, với tội danh "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi". 

Thông tin thứ ba khiến cho giới quan sát nghĩ đến ông Võ Văn Thưởng là việc nhà vua và Hoàng hậu Hà Lan thông báo Việt Nam yêu cầu hoãn chuyến thăm từ ngày 19 đến 22 tháng 3 vì "tình hình nội bộ". Trong khi đó, các chính khách cấp bộ trưởng của Hà Lan sẽ vẫn tiếp tục thực hiện chuyến thăm như kế hoạch. 

Cuối cùng, Thông tấn xã Việt Nam đưa tin hôm 14 tháng 3/2024, bà Trương Thị Mai, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Đảng, đã tiếp Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Khamphao Ernthavanh, "đến chào nhân dịp sang nhận nhiệm vụ công tác tại Việt Nam". Thông thường, đại sứ nước ngoài đến chào nhân dịp sang nhận nhiệm vụ công tác tại Việt Nam sẽ được chủ tịch nước tiếp đón. Nay người tiếp tục là một chính khách thuộc bên đảng và không có các chức vụ liên quan đến nhà nước. 

Năm 2023, vào tháng 1, Quốc hội Việt Nam cũng đã triệu tập một kỳ họp bất thường để phê chuẩn sự từ chức của ông Nguyễn Xuân Phúc, khi đó là chủ tịch nước. Reuters cho biết khi đó, ông Phúc "từ chức trong bối cảnh một chiến dịch chống tham nhũng rộng khắp và kéo dài mà những người chỉ trích cho rằng chiến dịch đó có thể được sử dụng để phục vụ cho đấu tranh chính trị nội nội bộ (political infighting)".

Hiện tại, chưa ai biết chắc chắn những sự kiện trên liên quan với nhau ở mức độ nào, cũng chưa ai biết ông Võ Văn Thưởng có từ chức như ông Nguyễn Xuân Phúc hay không. Tuy nhiên, xâu chuỗi các sự kiện nêu trên trong bối cảnh chính trị Việt Nam và quốc tế, nhiều nhà quan sát cho rằng nếu ông Võ Văn Thưởng từ chức trong những ngày sắp tới, điều đó cho thấy nhiều vấn đề của chính trị Việt Nam. 

Trao đổi với RFA, nhà nghiên cứu kinh tế chính trị Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Văn Chữ, nguyên Truởng khoa FAMIS (Tài chính, Kế toán, Kinh tế, Điện toán Ứng dụng, và Ngoại thương) - Marilyn Davies College of Business, University of Houston Downtown, cho rằng việc ông Nguyễn Xuân Phúc một năm trước từ chức và ông Võ Văn Thưởng năm 2024 (nếu thực sự sẽ từ chức) cho thấy Việt Nam có vấn đề xung đột nội bộ. Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Chữ, xung đột nội bộ ở Việt Nam do cấu trúc của hệ thống. Chính trị Việt Nam không còn thuần nhất như Bắc Triều Tiên vì ông Kim Jong Un thanh trừng bất kỳ ai chống đối, kể cả chú mình là ông Jang Song-Thaek. Chính trị Việt Nam cũng không thống nhất tuyệt đối như Trung Quốc, như trường hợp Tập Cận Bình thanh trừng hết đối thủ như Bạc Hi Lai trước đây. Việt Nam thì không có một bên toàn quyền tuyệt đối như vậy. Ông nói : 

"Tôi nghĩ nếu so sánh Bắc Hàn, Trung Quốc với Việt Nam thì tôi nghĩ tổ chức đảng của Việt Nam hơi lỏng lẻo so với hai tổ chức kia. Ở Bắc Hàn, anh Kim Jong Un thanh toán ngay những ai đụng đến ảnh. Do đó họ rất thống nhất. Hiện tượng phân nhóm ở trong đảng của Việt Nam thì nhiều hơn hai quốc gia kia".

Lý giải về điều này, ông cho rằng có thể là do Việt Nam không có cách mạng văn hóa kiểu Trung Quốc. Cách mạng văn hóa kiểu Trung Quốc thời Mao Trạch Đông đã xóa bỏ tất cả các xu hướng và di sản cũ. Việt Nam thì có nhiều thành phần, nhiều vùng miền, mà không bị triệt phá hoàn toàn. Cái đó tạo cơ sở cho sự rạn nứt từ bên trong.

Nội bộ chính trị Việt Nam, do đó, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Chữ, không thuần nhất mà phân mảnh hơn tổ chức đảng ở hai quốc gia có cùng ý thức hệ ở Châu Á. Theo ông, nó phân mảnh nhưng không tạo ra sự đa dạng như trong thể chế dân chủ, do có nhiều nhánh theo khuynh hướng hoặc vùng miền khác nhau, nhưng vẫn theo cách tổ chức tôn ti, đơn tuyến kiểu cũ.

Mặt khác, theo Giáo sư Nguyễn Văn Chữ, xung đột nội bộ do kết cấu lỏng lẻo hơn tất yếu dẫn đến đàn áp bên ngoài, như Nghị quyết 24 gần đây cho thấy. Họ muốn bảo đảm trong khi đang giải quyết các vấn đề nội bộ thì bên ngoài không nhân cơ hội đó làm chuyện gì khác, ảnh hưởng đến an ninh của hệ thống. Do đó, họ phải bắt hết những người bất đồng, ngay cả khi phần lớn không còn hoạt động gì.

Một hàm ý khác của vấn đề chính trị nội bộ của Việt Nam là ảnh hưởng của nó lên kinh tế. Giáo sư Nguyễn Văn Chữ, người từng là Kinh tế gia và Trưởng phòng Phân tích và Dự báo Kinh tế và Tài chính - Ngân hàng Khu vực Thứ năm (the 5th District) của hệ thống Ngân hàng Tín dụng Liên bang Hoa Kỳ, cho rằng chu kỳ kinh tế của Việt Nam bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi xung đột trong đời sống chính trị. Điều này giống như mối quan hệ giữa kinh doanh và chính trị ở Mỹ, dù bối cảnh khác nhau. Giáo sư Nguyễn Văn Chữ cho biết nhiều nghiên cứu đã chỉ ra là ở Mỹ, hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống thì kinh tế thường tăng trưởng mạnh, do doanh nhân an tâm đầu tư. Còn hai năm cuối thì họ phải dừng lại, nghe ngóng chính sách của các ứng viên tổng thống mới để chuẩn bị. Chính trị Việt Nam không hoạt động như vậy, nhưng giới kinh doanh cũng có chu kỳ kinh doanh của họ, tương ứng với sự lên xuống của các chính trị gia.

Mặt khác, Giáo sư Nguyễn Văn Chữ trích dẫn một nghiên cứu của Giáo sư David Shambaugh cho biết Việt Nam là nước thân Mỹ nhất ở Đông Nam Á. Xu hướng này của người dân cũng làm cho chính trị Việt Nam khó mà thuần nhất được. Ông nói :

"Ảnh hưởng của ngoại quốc đối với Việt Nam mạnh hơn ở Trung Quốc và Bắc Triều Tiên cho nên cũng góp phần tạo ra xu hướng phân nhánh nhiều hơn trong chính trị Việt Nam. Nói cách khác là nó làm cho "nước đục hơn nữa". 

Trao đổi với RFA, nhà nghiên cứu Trần Trung Đạo ở Boston cho rằng các nhà quan sát nên theo dõi con đường chính trị của ông Võ Văn Thưởng trong những ngày sắp tới không chỉ ở vấn đề đối nội mà cả đối ngoại. Theo ông, nếu các nhà quan sát xem xét trường hợp Võ Văn Thưởng trong các khuynh hướng chính trị khác nhau thì nhận định về kết cục chính trị của thành viên trẻ nhất Bộ chính trị Việt Nam hiện nay sẽ bao quát, toàn diện hơn. Ông nói : 

"Nếu ông Võ Văn Thưởng bị hạ bệ trong kỳ họp tới của Quốc hội Việt Nam thì cần xem lý do tại sao. Nếu vì tham nhũng thì tham nhũng ở mức độ nào, từ nguồn nào. Nếu là nguồn Quảng Ngãi thì chuyện đó không phải mới xảy ra mà đã xảy ra lâu rồi, khoảng mười lăm năm trước. Vai trò của ông ấy ở Quảng Ngãi thì đã lâu lắm rồi. 

Thứ hai là để có câu trả lời chính xác thì ngoài vấn đề đối nội cũng cần xem xét vấn đề đối ngoại. Ví dụ như quan điểm của ông Võ Văn Thưởng với chuyến thăm của ông Tập Cận Bình vừa qua, ông ấy thân Mỹ hay không thân Mỹ, ông ta thuộc nhóm nào. Bởi vì trong Bộ Chính trị cũng có hai khối, một khối có khuynh hướng thân Trung cộng, một khối có khuynh hướng mở rộng về phía Tây phương và khuynh hướng thứ ba là khuynh hướng độc lập. Mình nên xem xét coi Võ Văn Thưởng thuộc về khuynh hướng nào, có ảnh hưởng gì trong tương lai nếu ông ta ở lại, và nếu ông ta đi thì có phải vì ảnh hưởng của khuynh hướng đối ngoại hay không".

Nguồn : RFA, 19/03/2024

Qua mặt Tổng Trọng, tại sao Tô Đại phải "đập" Võ Văn Thưởng vào lúc này ?

Trà My, Thoibao.de, 19/03/2024

Các diễn biến dồn dập những ngày qua cho thấy, việc Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng "ngã ngựa" là sự thật.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng bị Trung ương Đảng miễn nhiệm, bị Quốc hội bãi nhiệm, và buộc phải về hưu sớm

Chỉ trong vòng mấy ngày ngắn ngủi, ông Thưởng, từ một chính khách trẻ được đào tạo bài bản, được đích thân Tổng Trọng "dìu dắt", và có tiền đồ rộng lớn, đã trở thành kẻ bị Trung ương Đảng miễn nhiệm, bị Quốc hội bãi nhiệm, và buộc phải về hưu sớm.

Bài viết "Hội nghị Trung ương bất thường để truất phế Võ Văn Thưởng", của nhà báo Lê Văn Đoành tiết lộ, ngày 16/3, Bộ Chính trị đã nhóm họp, để giải quyết một số vấn đề cấp bách trong nội bộ Đảng.

Nội dung cụ thể như sau :

1. Xem xét đơn xin thôi tất cả các chức vụ trong Đảng của Ủy viên Bộ Chính trị Võ Văn Thưởng.

2. Thảo luận, giới thiệu nhân sự tạm thời nắm chức quyền Chủ tịch nước.

Theo đó, Bộ Chính trị đã thống nhất, quyết định triệu tập kỳ họp "bất thường" của Ban Chấp hành Trung ương khóa 13, để thống nhất việc kết thúc sự nghiệp chính trị của ông Võ Văn Thưởng.

Theo quy trình, sau khi Trung ương khóa 13 quyết định số phận chính trị của ông Thưởng, hồ sơ sẽ được chuyển sang Quốc hội. Lúc đó, Quốc hội cũng triệu tập phiên họp bất thường, dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 21/3 tới đây, để bỏ phiếu bãi nhiệm đối với ông Thưởng.

Điều đó có nghĩa, ông Thưởng sẽ phải từ bỏ tất cả các chức vụ trong Đảng cũng như nhà nước, để nghỉ hưu ở độ tuổi 54 – độ tuổi được đánh giá là trẻ và có độ chín tốt nhất của các chính trị gia.

Theo tác giả Lê Văn Đoành, phiên họp "bất thường" của Ban Chấp hành Trung ương sẽ diễn ra vào ngày 20/3 tại Hà Nội. Bộ Chính trị sẽ có tờ trình đề nghị :

– Xem xét và đồng ý cho ông Võ Văn Thưởng thôi tất cả các chức vụ trong Đảng và nhà nước. Đồng ý để ông Võ Văn Thưởng ngưng công tác và nghỉ hưu kể, từ ngày 1/12/2024.

– Chỉ đạo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội triệu tập phiên họp Quốc hội bất thường vào ngày 21/3/2023, để bỏ phiếu và ra nghị quyết miễn nhiệm chức Chủ tịch nước đối với ông Võ Văn Thưởng.

– Bà Võ Thị Ánh Xuân, Uỷ viên Trung ương khóa 13, một lần nữa sẽ giữ chức Quyền Chủ tịch nước, cho đến khi Quốc hội bầu Chủ tịch nước mới.

Câu hỏi, "Ai sẽ là người thay Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ?", được công luận hết sức quan tâm.

Dù rằng, chiếc ghế Chủ tịch nước bị đánh giá là "hữu danh vô thực", song, trong cuộc đua giành ghế Tổng bí thư tại Đại hội 14, ghế Chủ tịch nước – 1 trong "Tứ trụ", cho phép chủ nhân được hưởng "suất đặc biệt", được phép ở lại nhiệm kỳ sau, dù đã quá tuổi theo quy định.

Đối chiếu với Quy định số 214-QĐ/TW, ngày 2/1/2020 của Bộ Chính trị, cho thấy, hiện nay chỉ có 2 ứng viên đủ tiêu chuẩn ngồi vào ghế Chủ tịch nước. Đó là bà Trương Thị Mai và ông Tô Lâm.

Theo giới phân tích, khả năng cao, ông Tô Lâm sẽ giành được chiếc ghế Chủ tịch nước sau Hội nghị Trung ương 9, sẽ diễn ra vào tháng 10/2024.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hiện là nhân vật số 2 trong bộ máy lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng. Ông Thưởng được đánh giá là một nhân vật trẻ tuổi và thân cận với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tuy nhiên, ông đã trở thành nạn nhân của kế hoạch "giành ngôi, đoạt vị" của Bộ trưởng Tô Lâm, đối với ông Trọng, người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam.

Một câu hỏi đặt ra, tại sao, ông Tô Lâm lại buộc ông Thưởng ra đi, ngay trước cuộc đua vào ghế Tổng bí thư tại Đại hội 14 ?

Được biết, Hội nghị Trung ương 9 sẽ giải quyết nhiều việc quan trọng, như : Giới thiệu nhân sự Chủ tịch nước ; bầu bổ sung các ghế Ủy viên Bộ Chính trị bị khuyết ; kể cả chọn nhân sự cho chức vụ Trưởng ban Kinh tế Trung ương…

Theo giới phân tích, đây được xem là cơ hội duy nhất và cuối cùng, để Bộ trưởng Tô Lâm có thể trở thành "nhân sự đặc biệt" ở lại Đại hội 14 hay không. Ông Tô Lâm sinh tháng 7/1957, sẽ 68 tuổi, ông sẽ quá tuổi theo quy định. Vì vậy, nếu không trở thành Chủ tịch nước trong thời điểm này, thì Tô Lâm sẽ bắt buộc phải từ giã chính trường, để nghỉ hưu sau Đại hội Đảng lần thứ 14 (tháng 1/2026).

Giới phân tích chính trị Việt Nam dự báo, từ nay đến Hội nghị Trung ương 9, sẽ có những thay đổi lớn và bất ngờ trong thượng tầng chính trị Việt Nam. Đặc biệt là vai trò của Bộ trưởng Công an Tô Lâm, một nhân vật siêu quyền lực sẽ tiếp tục tỏa sáng và bao trùm lên thượng tầng chính trị Việt Nam.

Thông qua chiến dịch bắt giữ các sân sau của các đối thủ chính trị, Tô Lâm uy hiếp các đối thủ chính trị của mình.

Riêng với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, một nguồn thạo tin cho hay, việc triệt hạ Võ Văn Thưởng vào lúc này, đã cho thấy "Tô Lâm coi Tổng Trọng như kẻ đã chết rồi", và không còn vai trò gì trong chính trường Việt Nam nữa ?"

Trà My

Nguồn : Thoibao.de, 19/03/2024

******************************

Võ Chủ tịch ra đi bởi đòn của Tô Đại tướng, Tổng Trọng đang có vấn đề sức khỏe ?

Trà My, Thoibao.de, 19/03/2024 |

Ông Võ Văn Thưởng – một chính khách trẻ tuổi của Đảng cộng sản Việt Nam, người được bầu làm Chủ tịch nước vào tháng 3/2023, sau 13 tháng tại vị, đang có nguy cơ lại "rớt đài".

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng phát biểu trước hội nghị Đảng ủy Công an trung ương ngày 15/06/2023, sau khi được Bộ Chính trị chỉ định tham gia Đảng ủy Công an trung ương và Ban Thường vụ Đảng ủy Công an trung ương nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Tin đồn vừa kể cho thấy, chính trường Việt Nam đang có các biểu hiện hết sức bất thường, đáng lo ngại. Sau Đại hội 13 của Đảng, mới diễn ra hơn 3 năm, mà đã có đến 2 lần thay đổi nhân sự cho chiếc ghế Chủ tịch nước.

Một hãng tin quốc tế ngày 17/3 loan tin bằng tiếng Anh, tạm dịch "Quốc hội Việt Nam gửi thông báo đến các đại biểu, họp về vấn đề nhân sự". Bản tin cho biết, một thông báo về cuộc họp bất thường được gửi cho các đại biểu quốc hội, trong bối cảnh có những đồn đoán về một cuộc cải tổ trong Ban lãnh đạo cao nhất của đất nước cộng sản này.

Nhiều quan chức, nhà ngoại giao Việt Nam, cho hãng tin trên biết, chỉ có khả năng Võ Văn Thưởng từ chức, thì mới cần thảo luận và bỏ phiếu một trong những vấn đề nhân sự, mà Quốc hội sẽ thảo luận.

Trước đó, trên mạng xã hội và các Diễn đàn Chính trị của người Việt, đã loan truyền tin đồn, khẳng định rằng, trong các ngày từ 21 đến 23/3, Trung ương Đảng và Quốc hội khóa 15 sẽ tổ chức các phiên họp bất thường, để miễn nhiệm tất cả các chức vụ của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng.

Đáng chú ý, trong ngày 17/3, trang Facebook Truyền hình Quốc hội Việt Nam xuất hiện một status ngắn : "Thông báo triệu tập Kỳ họp bất thường lần thứ 6, Quốc hội Khóa 15".

Tuy nhiên, tin này đã biến mất sau đó.

Theo giới quan sát, khả năng cao, đây là việc "ném đá dò đường" có chủ ý, để thăm dò phản ứng của dư luận xã hội, trước một tin động trời "bãi nhiệm Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng" sắp xảy ra.

Trong nhiều năm qua, ông Thưởng vẫn được coi là thân cận với ông Nguyễn Phú Trọng – nhân vật quyền lực hàng đầu của Việt Nam hiện nay.

Theo quy trình và thông lệ, Ban Chấp hành Trung ương Đảng sẽ mở Hội nghị bất thường, để quyết định việc cho ông Thưởng thôi các chức vụ trong Trung ương Đảng. Sau đó mới đến lượt Quốc hội bỏ phiếu bãi nhiệm chức Chủ tịch nước của ông Thưởng.

Quy trình bãi nhiệm với ông Thưởng cũng sẽ diễn ra tương tự như đối với cựu Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, cách đây một năm.

Theo giới phân tích, cách đây chưa lâu, mới vào cuối năm 2023, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng còn được đánh giá cao, trong cuộc đua giành ghế Tổng bí thư tại Đại hội Đảng khóa 14. Sự nổi lên của ông Thưởng cùng với sự ủng hộ của Tổng Trọng, đã làm lu mờ vai trò của các ứng viên khác, như : Phạm Minh Chính, Vương Đình Huệ và Tô Lâm.

Ông Thưởng bị buộc phải làm đơn xin thôi chức, sau 13 tháng ngồi chiếc "ghế nóng". Sự kiện này có liên quan đến khoảng thời gian ông giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi, từ năm 2011 – 2014.

Theo đó, ông Đặng Trung Hoành, người thân của ông Thưởng, bị cáo buộc đã nhận 60 tỷ của Nguyễn Văn Hậu – Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn, để xây nhà thờ tổ cho ông Võ Văn Thưởng ở quê nhà huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Đổi lại, Tập đoàn Phúc Sơn được nhận các công trình đầu tư với giá trị cả ngàn tỷ đồng.

Giới thạo tin cung đình Việt Nam cho rằng, sự cố ngã ngựa của ông Thưởng, nằm trong kế hoạch giành ngôi đoạt vị của Bộ trưởng Công an Tô Lâm, đối với người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam – ông Nguyễn Phú Trọng. Trong lúc, có những đồn đoán cho rằng, Tổng bí thư Trọng đang gặp vấn đề về sức khỏe.

Cũng có tin đồn, mới đây, bà Trương Thị Mai – Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, kiêm Trưởng ban Tổ chức Trung ương, đã phát biểu : "Tôi rất đau buồn cho đất nước. Tại sao gia tăng bắt bớ để tranh giành quyền lực, tống cán bộ và doanh nghiệp vào nhà tù". Lời phát biểu này được đưa ra trong một buổi họp mà bà Mai đưa đơn từ chức, nhưng chưa được chấp nhận. Thoibao.de không có điều kiện để kiểm chứng tin này.

Công luận thấy rằng, sự cố "ngã ngựa" bất ngờ của ông Võ Văn Thưởng, đã cho thấy, với cơ chế chọn lựa nhân sự lãnh đạo cấp cao độc đoán như hiện nay của Tổng Trọng, thiếu sự giám sát trong nội bộ Đảng, thì tất cả các lãnh đạo cấp cao của Đảng chắc chắn sẽ không trong sạch. Họ cũng chỉ là những kẻ tham nhũng nhưng chưa bị lộ mà thôi.

Trà My

Nguồn : Thoibao.de, 19/03/2024

***************************

Tô ra tay, cánh miền Nam sạch bóng Tứ trụ, hai cậu ấm nhà Ba Dũng sẽ ra sao ?

Trà My, Thoibao.de, 19/03/2024

Ông Nguyễn Tấn Dũng đang dùng quan hệ để xây dựng sự nghiệp chính trị cho hai con trai của ông. Số phận của Nguyễn Thanh Nghị phụ thuộc vào sức mạnh chính trị của Phạm Minh Chính. Vậy thì, ai là người đỡ đầu cho người con út của ông Ba Dũng ?

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng dự phiên trọng thể Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ XI, nhiệm kỳ 2023-2028. Nguyễn Minh Triết con trai út của ông Nguyễn Tấn Dũng đi bên phải Võ Văn Thưởng . Ảnh : BTC

Thông thường, dư luận chỉ chú ý đến Nguyễn Thanh Nghị mà ít ai để ý đến Nguyễn Minh Triết. Bởi cho đến nay, Nguyễn Minh Triết chưa vào được Trung ương Đảng, sự nghiệp chính trị của Nguyễn Minh Triết còn xa mới đạt được như Nguyễn Thanh Nghị.

Ngày 12/12/2022, ông Võ Văn Thưởng – khi đó là Thường trực Ban Bí thư, đã dẫn Đoàn khảo sát của Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết 23 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, vào thành phố Hồ Chí Minh làm việc. Trong đoàn này, có một nhân vật đi theo tháp tùng Võ Văn Thưởng, đó là Nguyễn Minh Triết con trai út của ông Nguyễn Tấn Dũng.

Thật ra, Nguyễn Minh Triết chẳng có vai trò gì trong đoàn này, chẳng qua, Võ Văn Thưởng dẫn theo để Triết tập sư trong môi trường làm việc với lãnh đạo cấp cao.

Ông Võ Văn Thưởng là người đi lên từ Thành Đoàn thành phố Hồ Chí Minh, và ông Thưởng cũng từng là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy thành phố này, trước khi được điều ra Hà Nội làm Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương. Việc ông Thưởng dẫn theo Nguyễn Minh Triết, được cho là có bàn tay đạo diễn của ông Nguyễn Tấn Dũng, chứ Nguyễn Minh Triết không đủ vai vế để tham gia ở tầm cỡ này.

Nếu Tô Lâm thực sự hạ được Võ Văn Thưởng ngay giữa nhiệm kỳ này, thì cánh miền Nam xem như chẳng còn ai trong Tứ trụ. Và từ lúc này, Thưởng sẽ không còn khả năng để dìu dắt đàn em Nguyễn Minh Triết nữa.

Chuyện Tô Lâm khuynh đảo chính trường, trước mắt, ông Võ Văn Thưởng trở thành nạn nhân. Nếu Bộ Công an và Tứ trụ bị dẫn dắt theo kịch bản của Tô Lâm, thì câu chuyện sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nhiều.

Nếu thực sự ông Tô Lâm sẽ ngồi vào ghế Chủ tịch nước, và vị trí Bộ trưởng Bộ Công an rơi vào tay Lương Tam Quang hoặc Nguyễn Duy Ngọc, thì khi đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ gặp sóng gió. Một khi Tô Lâm thành công với kế hoạch cướp ghế Tổng bí thư, thì người tiếp theo mà Tô Lâm muốn hạ, đó là Phạm Minh Chính – người từng là đối thủ của Tô Lâm trong Bộ Công an.

Theo đánh giá của một nguồn tin từ nội bộ, ông Chính và ông Tô thực sự như là "kẻ thù không đội trời chung". Nếu chức Tổng bí thư rơi vào tay Phạm Minh Chính, thì Chính không tha cho Tô Lâm, và ngược lại cũng thế. Cho nên, có thể thấy, dù muốn hay không, Phạm Minh Chính cũng phải dồn hết sức lực và trí lực đối phó Tô Lâm. Lúc đó, ông Chính khó mà rảnh tay để nâng đỡ Nguyễn Thanh Nghị.

Lẽ ra, Nguyễn Thanh Nghị có thể làm Phó Thủ tướng, trám vào ghế trống mà Lê Văn Thành để lại. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa ai ngồi được vào chiếc ghế trống này. Điều đó cho thấy, quyền lực của Phạm Minh Chính cũng giới hạn, chứ không thể sắp xếp mọi thứ theo ý muốn được. Bởi khi các bên đều giành giật, ngã giá mãi không xong, thì ghế vẫn cứ trống.

Vậy thì, khi Tô Lâm có quyền lực lớn, đủ để lất lướt Phạm Minh Chính, thì lúc đó lại càng khó khăn thêm cho Nguyễn Thanh Nghị. Phe nào cũng muốn cài người của mình vào những vị trí quyền lực, vấn đề là phe nào tạo được ưu thế thì sẽ thắng.

Cú "quật cờ" của Tô Lâm sẽ làm chính trường Việt Nam đảo lộn. Tô Lâm đang muốn áp đặt luật chơi riêng, thay cho luật chơi bấy lâu nay, dưới thời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Còn đang ngồi ghế Bộ trưởng mà Tô Lâm đã phá vỡ quy tắc, nếu ông giành được ghế Tổng bí thư, thì mọi luật chơi cũ sẽ bị đảo lộn, và luật chơi mới do Tô Lâm thiết lập.

Khi đó, 2 con trai của Ba Dũng sẽ gặp khó khăn hơn rất nhiều, bởi kịch bản của Ba Dũng có nguy cơ bị "phá sản" !

Trà My

Nguồn : Thoibao.de, 19/3/2024

****************************

Ủy ban kiểm tra trung ương đang chạy theo tiến độ bắt bớ của Tô Lâm ?

Nguyễn Nam, VNTB, 19/03/2024

Ủy ban kiểm tra trung ương cho biết, sẽ tiếp tục kiểm tra, xem xét, xử lý các tổ chức đảng, đảng viên có liên quan.

Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, Trưởng đoàn công tác đã có buổi làm việc, công bố Kế hoạch kiểm tra, quyết định thành lập Đoàn kiểm tra của Ban Chỉ đạo đối với Ban Cán sự đảng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ảnh minh họa

Nội dung của thông cáo cho thấy ở vụ việc lần này, phía Ủy ban kiểm tra trung ương đã đi chậm hơn với tốc độ bắt bớ bất ngờ của Bộ Công an. Đây là một tín hiệu cảnh báo trên đấu trường nhân sự cao cấp cho nhiệm kỳ khóa 14 của Đảng, khi dường như phe nhóm của tướng Tô Lâm đang thắng thế.

Toàn văn thông cáo báo chí của Ủy ban kiểm tra trung ương như sau :

"Ngày 18/3/2024, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp Kỳ thứ 38. Đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì Kỳ họp.

Tại Kỳ họp này, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xem xét, kết luận một số nội dung sau :

I. Xem xét báo cáo đề nghị thi hành kỷ luật một số đảng viên vi phạm tại các Đảng bộ tỉnh Vĩnh Phúc và Quảng Ngãi, Ủy ban Kiểm tra Trung ương nhận thấy :

Các đồng chí Hoàng Thị Thúy Lan, Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh ; Lê Duy Thành, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự đảng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc ; Đặng Văn Minh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự đảng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ; Cao Khoa, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự đảng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ; Hà Hoàng Việt Phương, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ; vi phạm nghiêm trọng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương ; tiêu cực, nhận hối lộ, gây hậu quả rất nghiêm trọng, dư luận bức xúc, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và chính quyền địa phương, đến mức phải xem xét, xử lý kỷ luật.

Căn cứ quy định của Đảng, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, thi hành kỷ luật các đồng chí Hoàng Thị Thúy Lan, Lê Duy Thành, Đặng Văn Minh, Cao Khoa, Hà Hoàng Việt Phương.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương sẽ tiếp tục kiểm tra, xem xét, xử lý các tổ chức đảng, đảng viên có liên quan.

II. Cũng tại kỳ họp này, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xem xét, kết luận một số nội dung quan trọng khác".

Như vậy, ngay cả cái tên Hà Hoàng Việt Phương cũng là bước chạy đuổi của Ủy ban kiểm tra trung ương khi đây là nhân vật thứ 15 được Bộ Công an bổ sung vào danh sách bị can trong vụ án xảy ra ở tập đoàn Phúc Sơn.

Gần 3 năm về trước, ngày 2/10/2020, tại kỳ họp lần thứ 16, Hội đồng nhân dân thành phố Quảng Ngãi, nhiệm kỳ 2016-2021 đã bầu ông Hà Hoàng Việt Phương, Tỉnh ủy viên, Phó Bí thư Thành ủy thành phố giữ chức vụ Chủ tịch UBND thành phố Quảng Ngãi.

Đến sáng ngày 25/4/2022, tại trụ sở Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp Quảng Ngãi, diễn ra lễ công bố Quyết định về việc điều động và bổ nhiệm ông Hà Hoàng Việt Phương, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch UBND thành phố Quảng Ngãi vào chức vụ Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp Quảng Ngãi trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày 25/4/2022 đến ngày 25/4/2027.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 19/03/2024

**************************

Hàm ý của kết cục chính trị trường hợp ông Võ Văn Thưởng đối với Việt Nam

RFA, 19/03/2024

Những ngày qua, có liên tiếp một số thông tin liên quan đến việc thay đổi nhân sự cấp cao ở Việt Nam. Thực tế này gây ra nhiều đồn đoán về việc ông Võ Văn Thưởng, Chủ tịch nước, sẽ sớm rời khỏi chức vụ. 

Ông Võ Văn Thưởng tạm biệt ông Nguyễn Xuân Phúc trong ngày ông Phúc bàn giao công tác chủ tịch nước, tháng 2 năm 2023 - Chính phủ Việt Nam

Hôm 17 tháng 3, 2024, hãng tin Reuters cho biết Quốc hội Việt Nam dự kiến sẽ triệu tập một "cuộc họp bất thường" vào ngày 21/3 để quyết định về "các vấn đề nhân sự". Reuters cho biết đã xem một lá thư gửi cho các đại biểu Quốc hội về vấn đề này. Lá thư do ông Bùi Văn Cường, Tổng thư ký Quốc hội kiêm Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, ký tên. 

Reuters cũng khẳng định "nhiều quan chức, nhà ngoại giao Việt Nam cho biết "một trong những vấn đề nhân sự mà Quốc hội sẽ thảo luận" chính là khả năng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng từ chức. 

Tuy bản tin không nói rõ hơn, nhưng những ngày qua có nhiều thông tin chính thức làm cho các nhà quan sát chính trị Việt Nam chú ý vì liên quan đến vấn đề nêu trên. 

Thông tin về cuộc họp bất thường có thể sẽ diễn ra hôm 21/3 xuất hiện trong bối cảnh gần đây, dư luận Việt Nam quan tâm đến sự việc Bộ Công an Việt Nam khởi tố, bắt tạm giam hàng loạt quan chức ở tỉnh Quảng Ngãi, Vĩnh Phú, Vĩnh Long vì liên quan đến tập đoàn Phúc Sơn. 

Giới quan sát chú ý đến một thực tế là các quan chức này đều có liên quan ở một mức độ nào đó tới ông Võ Văn Thưởng. Theo truyền thông Nhà nước Việt Nam, cựu chủ tịch tỉnh Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi là Cao Khoa (nhiệm kỳ 2011 - 2015) bị bắt. Ông Cao Khoa làm chủ tịch Quảng Ngãi cùng thời gian ông Võ Văn Thưởng là bí thư tỉnh ủy tỉnh này (2011 - 2014.) Truyền thông cho biết, tập đoàn Phúc Sơn bị xử lý vì sai phạm trong dự án đường bờ nam sông Trà Khúc do chính quyền Quảng Ngãi đầu tư năm 2012. Ngoài ra, Bộ Công an cũng khởi tố, bắt tam giam một quan chức tỉnh Vĩnh Long là ông Đặng Trung Hoành, Chánh văn phòng huyện ủy huyện Mang Thít, quê hương ông Võ Văn Thưởng, cũng với lý do liên quan đến tập đoàn Phúc Sơn, với tội danh "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi". 

Thông tin thứ ba khiến cho giới quan sát nghĩ đến ông Võ Văn Thưởng là việc nhà vua và Hoàng hậu Hà Lan thông báo Việt Nam yêu cầu hoãn chuyến thăm từ ngày 19 đến 22/3 vì "tình hình nội bộ". Trong khi đó, các chính khách cấp bộ trưởng của Hà Lan sẽ vẫn tiếp tục thực hiện chuyến thăm như kế hoạch. 

Cuối cùng, Thông tấn xã Việt Nam đưa tin hôm 14/3/2024, bà Trương Thị Mai, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Đảng, đã tiếp Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Khamphao Ernthavanh, "đến chào nhân dịp sang nhận nhiệm vụ công tác tại Việt Nam". Thông thường, đại sứ nước ngoài đến chào nhân dịp sang nhận nhiệm vụ công tác tại Việt Nam sẽ được chủ tịch nước tiếp đón. Nay người tiếp tục là một chính khách thuộc bên đảng và không có các chức vụ liên quan đến nhà nước. 

Năm 2023, vào tháng 1, Quốc hội Việt Nam cũng đã triệu tập một kỳ họp bất thường để phê chuẩn sự từ chức của ông Nguyễn Xuân Phúc, khi đó là chủ tịch nước. Reuters cho biết khi đó, ông Phúc "từ chức trong bối cảnh một chiến dịch chống tham nhũng rộng khắp và kéo dài mà những người chỉ trích cho rằng chiến dịch đó có thể được sử dụng để phục vụ cho đấu tranh chính trị nội nội bộ (political infighting)".

Hiện tại, chưa ai biết chắc chắn những sự kiện trên liên quan với nhau ở mức độ nào, cũng chưa ai biết ông Võ Văn Thưởng có từ chức như ông Nguyễn Xuân Phúc hay không. Tuy nhiên, xâu chuỗi các sự kiện nêu trên trong bối cảnh chính trị Việt Nam và quốc tế, nhiều nhà quan sát cho rằng nếu ông Võ Văn Thưởng từ chức trong những ngày sắp tới, điều đó cho thấy nhiều vấn đề của chính trị Việt Nam. 

Trao đổi với RFA, nhà nghiên cứu kinh tế chính trị Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Văn Chữ, nguyên Truởng khoa FAMIS (Tài chính, Kế toán, Kinh tế, Điện toán Ứng dụng, và Ngoại thương) - Marilyn Davies College of Business, University of Houston Downtown, cho rằng việc ông Nguyễn Xuân Phúc một năm trước từ chức và ông Võ Văn Thưởng năm 2024 (nếu thực sự sẽ từ chức) cho thấy Việt Nam có vấn đề xung đột nội bộ. Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Chữ, xung đột nội bộ ở Việt Nam do cấu trúc của hệ thống. Chính trị Việt Nam không còn thuần nhất như Bắc Triều Tiên vì ông Kim Jong Un thanh trừng bất kỳ ai chống đối, kể cả chú mình là ông Jang Song-Thaek. Chính trị Việt Nam cũng không thống nhất tuyệt đối như Trung Quốc, như trường hợp Tập Cận Bình thanh trừng hết đối thủ như Bạc Hi Lai trước đây. Việt Nam thì không có một bên toàn quyền tuyệt đối như vậy. Ông nói : 

"Tôi nghĩ nếu so sánh Bắc Hàn, Trung Quốc với Việt Nam thì tôi nghĩ tổ chức đảng của Việt Nam hơi lỏng lẻo so với hai tổ chức kia. Ở Bắc Hàn, anh Kim Jong Un thanh toán ngay những ai đụng đến ảnh. Do đó họ rất thống nhất. Hiện tượng phân nhóm ở trong đảng của Việt Nam thì nhiều hơn hai quốc gia kia".

Lý giải về điều này, ông cho rằng có thể là do Việt Nam không có cách mạng văn hóa kiểu Trung Quốc. Cách mạng văn hóa kiểu Trung Quốc thời Mao Trạch Đông đã xóa bỏ tất cả các xu hướng và di sản cũ. Việt Nam thì có nhiều thành phần, nhiều vùng miền, mà không bị triệt phá hoàn toàn. Cái đó tạo cơ sở cho sự rạn nứt từ bên trong.

Nội bộ chính trị Việt Nam, do đó, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Chữ, không thuần nhất mà phân mảnh hơn tổ chức đảng ở hai quốc gia có cùng ý thức hệ ở Châu Á. Theo ông, nó phân mảnh nhưng không tạo ra sự đa dạng như trong thể chế dân chủ, do có nhiều nhánh theo khuynh hướng hoặc vùng miền khác nhau, nhưng vẫn theo cách tổ chức tôn ti, đơn tuyến kiểu cũ.

Mặt khác, theo Giáo sư Nguyễn Văn Chữ, xung đột nội bộ do kết cấu lỏng lẻo hơn tất yếu dẫn đến đàn áp bên ngoài, như Nghị quyết 24 gần đây cho thấy. Họ muốn bảo đảm trong khi đang giải quyết các vấn đề nội bộ thì bên ngoài không nhân cơ hội đó làm chuyện gì khác, ảnh hưởng đến an ninh của hệ thống. Do đó, họ phải bắt hết những người bất đồng, ngay cả khi phần lớn không còn hoạt động gì.

Một hàm ý khác của vấn đề chính trị nội bộ của Việt Nam là ảnh hưởng của nó lên kinh tế. Giáo sư Nguyễn Văn Chữ, người từng là Kinh tế gia và Trưởng phòng Phân tích và Dự báo Kinh tế và Tài chính - Ngân hàng Khu vực Thứ năm (the 5th District) của hệ thống Ngân hàng Tín dụng Liên bang Hoa Kỳ, cho rằng chu kỳ kinh tế của Việt Nam bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi xung đột trong đời sống chính trị. Điều này giống như mối quan hệ giữa kinh doanh và chính trị ở Mỹ, dù bối cảnh khác nhau. Giáo sư Nguyễn Văn Chữ cho biết nhiều nghiên cứu đã chỉ ra là ở Mỹ, hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống thì kinh tế thường tăng trưởng mạnh, do doanh nhân an tâm đầu tư. Còn hai năm cuối thì họ phải dừng lại, nghe ngóng chính sách của cách ứng viên tổng thống mới để chuẩn bị. Chính trị Việt Nam không hoạt động như vậy, nhưng giới kinh doanh cũng có chu kỳ kinh doanh của họ, tương ứng với sự lên xuống của các chính trị gia.

Mặt khác, Giáo sư Nguyễn Văn Chữ trích dẫn một nghiên cứu của Giáo sư David Shambaugh cho biết Việt Nam là nước thân Mỹ nhất ở Đông Nam Á. Xu hướng này của người dân cũng làm cho chính trị Việt Nam khó mà thuần nhất được. Ông nói :

"Ảnh hưởng của ngoại quốc đối với Việt Nam mạnh hơn ở Trung Quốc và Bắc Triều Tiên cho nên cũng góp phần tạo ra xu hướng phân nhánh nhiều hơn trong chính trị Việt Nam. Nói cách khác là nó làm cho "nước đục hơn nữa". 

Trao đổi với RFA, nhà nghiên cứu Trần Trung Đạo ở Boston cho rằng các nhà quan sát nên theo dõi con đường chính trị của ông Võ Văn Thưởng trong những ngày sắp tới không chỉ ở vấn đề đối nội mà cả đối ngoại. Theo ông, nếu các nhà quan sát xem xét trường hợp Võ Văn Thưởng trong các khuynh hướng chính trị khác nhau thì nhận định về kết cục chính trị của thành viên trẻ nhất Bộ chính trị Việt Nam hiện nay sẽ bao quát, toàn diện hơn. Ông nói : 

"Nếu ông Võ Văn Thưởng bị hạ bệ trong kỳ họp tới của Quốc hội Việt Nam thì cần xem lý do tại sao. Nếu vì tham nhũng thì tham nhũng ở mức độ nào, từ nguồn nào. Nếu là nguồn Quảng Ngãi thì chuyện đó không phải mới xảy ra mà đã xảy ra lâu rồi, khoảng mười lăm năm trước. Vai trò của ông ấy ở Quảng Ngãi thì đã lâu lắm rồi. 

Thứ hai là để có câu trả lời chính xác thì ngoài vấn đề đối nội cũng cần xem xét vấn đề đối ngoại. Ví dụ như quan điểm của ông Võ Văn Thưởng với chuyến thăm của ông Tập Cận Bình vừa qua, ông ấy thân Mỹ hay không thân Mỹ, ông ta thuộc nhóm nào. Bởi vì trong Bộ Chính trị cũng có hai khối, một khối có khuynh hướng thân Trung cộng, một khối có khuynh hướng mở rộng về phía Tây phương và khuynh hướng thứ ba là khuynh hướng độc lập. Mình nên xem xét coi Võ Văn Thưởng thuộc về khuynh hướng nào, có ảnh hưởng gì trong tương lai nếu ông ta ở lại, và nếu ông ta đi thì có phải vì ảnh hưởng của khuynh hướng đối ngoại hay không".

Nguồn : RFA, 19/03/2024

*******************************

Giới quan sát : Quốc hội họp bất thường với nhiều khả năng Chủ tịch Võ Văn Thưởng từ chức

VOA, 19/03/2024

Giới quan sát nhận định với VOA rằng những biến động tại Việt Nam cho thấy có nhiều khả năng đương kim Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽ phải từ chức chỉ sau hơn một năm lên nắm quyền.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng.

Quốc hội Việt Nam dự kiến họp vào ngày 21/3 sắp tới để thảo luận về những "vấn đề nhân sự" giữa lúc có những lời đồn đoán về khả năng biến động ở lãnh đạo cấp cao nhất của đất nước do Đảng cộng sản nhắm quyền.

Như VOA đưa tin hôm 18/3, một bản sao bức thư gửi các đại biểu Quốc hội, mà VOA xem được, viết rằng Ủy ban Thường vụ Quốc hội "quyết định triệu tập" kỳ họp bất thường lần thứ 6, Quốc hội khóa XV "để xem xét, quyết định công tác nhân sự thuộc thẩm quyền của Quốc hội".

Theo bức thư được Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường ký gửi các đại biểu, phiên họp bất thường sẽ diễn ra tại Nhà Quốc hội ở Hà Nội sáng ngày 21/3.

Từ Đức, luật sư Nguyễn Văn Đài, người quan sát tình hình nội chính Việt Nam, chia sẻ với VOA về các quan sát của ông :

"Các nguồn tin từ trong nước cho biết ông Võ Văn Thưởng đã chính thức nộp đơn từ chức bởi vì những lời khai của ông Nguyễn Văn Hậu có liên quan đến ông".

Trong những ngày qua, Bộ Công an đã bắt giam một số quan chức chính quyền ở Vĩnh Phúc, Vĩnh Long và Quảng Ngãi, với cáo buộc "nhận hối lộ" qua lời khai của ông Nguyễn Văn Hậu, chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn, với cáo buộc "vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" tại công ty này và Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long.

Trong số các quan chức bị bắt về tội nhận hối lộ có cựu chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa và chủ tịch tỉnh Đặng Văn Minh, cả hai đều thuộc cấp của ông Thưởng khi ông Thưởng là Bí thư Tỉnh ủy của tỉnh này từ năm 2011-2014.

Hôm 18/3, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, thi hành kỷ luật ông Minh và ông Khoa, cũng đồng thời đề nghị biện pháp tương tự đối với bà Hoàng Thị Thúy Lan, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc, và ông Lê Duy Thành, Phó Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc.

Trước đó, hôm 9/3, trong một động thái mà giới quan sát xem là một thông điệp ngầm gửi ông Thưởng, Bộ Công an Việt Nam "kêu gọi các đối tượng liên quan vụ án Tập đoàn Phúc Sơn ra đầu thú, tố giác tội phạm và khắc phục hậu quả để được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật".

"Nguồn tin cho biết rằng hôm 14/3 ông Võ Văn Thưởng đã chính thức nộp đơn từ chức", nhà báo Lê Trung Khoa ở Đức, chia sẻ với VOA.

Cùng với một diễn biến khác được giới quan sát xem là "bất thường" và "chưa có tiền lệ" là việc Hoàng gia Hà Lan hôm 15/3 hoãn chuyến thăm Hà Nội theo đề nghị của chính quyền Việt Nam. Trong kế hoạch ban đầu, chuyến thăm dự kiến diễn ra từ ngày 19-22 tháng 3.

Chuyến thăm cấp nhà nước được Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng mời nhưng phải hoãn vì lý do "tình hình trong nước" là điều mà giới quan sát cho rằng không thể chấp nhận được và đã làm giảm uy tín của lãnh đạo Hà Nội.

Gert’s Royals, mộtblogger chuyên viết về các câu chuyện hoàng gia ở Châu Âu, hôm 18/3, viết trên trang X, trước đây là Twitter : "Về việc chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam bị hủy bỏ trong tuần này, có vẻ như chúng ta đã biết phần nào lý do. Quốc hội Việt Nam đã được yêu cầu tổ chức một phiên họp đặc biệt vào thứ Năm [21/3] để giải quyết các ‘vấn đề nhân sự’ không được nêu rõ. Có tin đồn Chủ tịch Võ Văn Thưởng từ chức".

VOA đã liên lạc với Bộ Ngoại giao Việt Nam và đề nghị họ xác nhận thông tin ông Võ Văn Thưởng nộp đơn từ chức, nhưng chưa được phản hồi.

Khi loan tin về bức thư triệu tập cuộc họp bất thường của Quốc hội, Reuters hôm 18/3 cũng dường như phản ánh những tin về một sự thay đổi lãnh đạo lớn đang chờ xử lý, trích lời "nhiều quan chức và nhà ngoại giao Việt Nam" nói rằng việc ông Võ Văn Thưởng từ chức "có thể là một trong những vấn đề nhân sự mà Quốc hội sẽ thảo luận".

Trang Stratfor hôm 18/3 dẫn lời các quan chức Việt Nam không nêu tên loan tin rằng Chủ tịch Võ Văn Thưởng "có thể từ chức trong phiên họp sắp tới, dù thông tin này chưa được xác nhận".

Trang này nhận định rằng hiện chưa rõ nguyên nhân dẫn đến việc ông Thưởng từ chức, nhưng về mặt chính thức rất có thể là do các vụ tham nhũng gần đây ở cấp tỉnh, lý do tương tự dẫn đến việc vị chủ tịch nước tiền nhiệm của ông Thưởng đã bị buộc phải từ chức vào năm 2023.

"Việc ông Thưởng từ chức vì các vụ tham nhũng này sẽ chứng tỏ rằng chiến dịch chống tham nhũng ‘đốt lò’ của Việt Nam có thể đe dọa bất kỳ chính trị gia nào, thậm chí cả những nhân vật tận tụy với Đảng như ông Thưởng", trang Stratfor viết.

"Ông Thưởng dường như đã được chuẩn bị để tại vị lâu hơn trong số 4 vị trí lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam và lọt vào danh sách ứng cử viên cho chức tổng bí thư thay thế ông Nguyễn Phú Trọng già nua vào năm 2026. Thế rồi hồi đầu tháng này các lãnh đạo đảng bộ tỉnh Vĩnh Phúc và Quảng Ngãi đã bị bắt ngay từ đầu vụ án về vụ bê bối tham nhũng".

Trong khi đó trang The Diplomat hôm 18/3 dẫn lời giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Lực lượng Quốc phòng Australia viết rằng ông Thưởng được cho là một đồng minh thân cận của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng : "Ông là một quan chức trong đảng và là thành viên đáng tin cậy trong vòng thân cận của Tổng bí thư Trọng".

Ông Võ Văn Thưởng, 53 tuổi, giữ chức Chủ tịch nước vừa mới hơn một năm. Dù chức vụ này giữ vai trò mang tính nghi lễ nhưng là vị trí có biến động nhiều nhất trong 4 vị trí lãnh đạo then chốt của Hà Nội hay còn gọi là "tứ trụ" trong vòng 5 năm trở lại đây.

Hồi tháng 3/2023, Quốc hội Việt Nam cũng đã triệu tập một cuộc họp bất thường để chấp nhận đơn xin thôi chức của Chủ tịch nước khi đó là ông Nguyễn Xuân Phúc, người đã xin nghỉ khi chưa hết nhiệm kỳ trong bối cảnh biến động chính trường chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam lúc đó.

Nguồn : VOA, 19/03/2024