Hải quân Mỹ đặt tên tàu, vinh danh cựu tù nhân chiến tranh Việt Nam (VOA, 08/01/2019)
Một tàu khu trục của Hải quân Hoa Kỳ sắp được đóng ở Mississippi sẽ được đặt tên theo một cựu tù nhân chiến tranh Việt Nam sau này trở thành thượng nghị sĩ đại diện cho bang Alabama.
Tư liệu : Tàu khu trục có tên lửa dẫn đường USS Dewey đi ngang qua Thái Bình Dương trong cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC), ngày 10/7/2018. Hải quân Mỹ đã phê chuẩn việc đóng thêm 4 tàu khu trục loại này. Ảnh U.S. Navy
Hãng tin AP dẫn lời Bộ trưởng Hải quân Richard Spencer hôm thứ Sáu 4/1, tuyên bố ông sẽ đặt tên Jeremiah Denton cho một tàu khu trục sắp đóng. Là một phi công thuộc lực lượng hải quân Mỹ xuất thân từ thành phố Mobile, bang Alabama, ông Denton bị bắn hạ vào năm 1965 và bị Việt Nam bắt làm tù binh.
Ông được nhiều người biết tiếng là người đã đánh vần bằng mắt chữ "torture"- có nghĩa là "tra tấn" theo ký hiệu Morse trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình.
Ông Denton được trao Huân chương Thập tự Hải quân, huân chương cao quý thứ nhì của Hải quân Hoa Kỳ. Ông rời quân ngũ năm 1977 với cấp bậc Chuẩn Đô đốc.
Ông Jeremiah Denton, một thành viên của Đảng Cộng hòa, sau đó dành được một ghế tại Thượng viện Hoa Kỳ, nơi ông phục vụ một nhiệm kỳ bắt đầu từ năm 1980. Ông qua đời năm 2014.
Hiện hải quân Hoa Kỳ đã phê chuẩn quyết định đóng thêm 4 tàu khu trục có tên lửa dẫn đường tại trung tâm đóng tàu của tập đoàn công nghệ Huntington Ingalls ở Pascagoula, gần thành phố Mobile.
Trong số 11.500 nghìn nhân viên của Ingalls, có hơn 2.000 người sinh sống tại bang Alabama.
******************
Mở đầu năm 2019, Hoa Kỳ ngay lập tức gửi tàu chiến đến khu vực quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc ở Biển Đông. Đây là hoạt động tuần tra thường xuyên của Hoa Kỳ kể từ năm 2015 trở lại đây tại khu vực Biển Đông nhằm thách thức đòi hỏi quá đáng về chủ quyền của Trung Quốc ở vùng nước tranh chấp.
Hình minh họa. Các tàu chiến Mỹ (Arleigh Burke, USS McCampbell) dẫn đường cho các tàu chiến của Hải quân Hoa Kỳ và Nhật Bản trong cuộc tập trận chung ở Guam hôm 21/1/2016 Courtesy US NAVY
Hôm 7/1, đài CNBC của Mỹ dẫn nguồn tin từ Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ cho biết khu trục hạm USS McCampbell đã đi vào khu vực 12 hải lý của ba đảo Cây, Linh Côn và Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa.
Người phát ngôn của hạm đội, bà Rachel McMarr được CNBC dẫn lời cho biết Hoa Kỳ đang thực hiện họat động tuần tra tự do hàng hải trên Biển Đông và hoạt động này không nhắm đến một quốc gia nào hay đưa ra bất kỳ một tuyên bố chính trị nào.
Tuy nhiên, theo Thạc sĩ Hoàng Việt, thành viên quỹ Nghiên cứu Biển Đông của Việt Nam, chuyến tuần tra mới nhất của tàu Mỹ ở Hoàng Sa đang gửi ra một thông điệp tới Trung Quốc.
"Gần đây có việc chính phủ Mỹ đóng cửa thì Trung Quốc cũng tỏ ra có những hành động cứng rắn hơn. Gần đây nhất là các chiến đấu cơ của Trung Quốc đã yêu cầu một số máy bay nước ngoài phải khai báo với Trung Quốc trong vùng mà Trung Quốc tuyên bố là vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông. Điều đó cho thấy Trung Quốc muốn nhân dịp Hoa Kỳ đang bận rộn với những việc nội bộ của mình thì thể hiện sức mạnh của mình. Tôi nghĩ trong trường hợp đó thì lực lượng quân sự của Hoa Kỳ cũng có tiếng nói riêng và nó cho thấy là mối quan tâm của Hoa Kỳ đối với vấn đề Biển Đông chưa hề giảm sút".
Hôm 4/1, một video clip được truyền hình Trung Quốc phát đi cho thấy một phi công Trung Quốc đang chuyển đi thông điệp bằng tiếng Anh yêu cầu một máy bay không xác định phải khai báo nhận diện vì đã đi vào vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông nơi Trung Quốc cũng đang có tranh chấp về chủ quyền với Nhật Bản.
Những hoạt động FONOPS của Mỹ ở Biển Đông theo nhận định của một số chuyên gia quốc tế là đã giúp ích cho Việt Nam trong đối đầu Việt Trung liên quan đến vấn đề chủ quyền ở Biển Đông.
Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc, trong bài viết được đăng trên blog cá nhân hôm 5/12/2018 nhận định có ba lợi thế mà Việt Nam có được từ các hoạt động tuần tra của chương trình Tự do hàng hải của Hoa Kỳ (hay còn gọi là FONOPS) :
"Thứ nhất, chương trình FONOPS duy trì thách thức về mặt pháp lý đối với các đòi hỏi quá đáng về chủ quyền không hợp lý của Trung Quốc…. Thứ hai, chương trình FONOPS giúp duy trì cân bằng lỏng của cường quốc biển tại Biển Đông vì các tuần tra của Hải quân Hoa Kỳ cho thấy sự hiện diện và là biểu tượng hiện hữu là Hoa Kỳ có quyền lợi ở Biển Đông. Thứ ba, FONOPS chuyển sự chú ý từ đối đầu Việt Trung trong trung tâm xung đột ở Biển Đông sang tập trung vào đối đầu Trung Mỹ".
Trung Quốc hiện đòi hỏi đến 90% diện tích Biển Đông qua đường đứt khúc 9 đoạn nước này tự vẽ ra trên biển nhưng đã bị Tòa Trọng tài Quốc tế bác bỏ tính hợp lý trong một phán quyết vào năm 2016.
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton phát biểu tại cuộc họp báo ở Hà Nội hôm 23/7/2010 AFP
Việt Nam là nước đã thành công trong việc góp phần khiến Mỹ lần đầu tiên lên tiếng bày tỏ lập trường của mình về vấn đề Biển Đông vào năm 2010 khi Việt Nam là Chủ tịch luân phiên của ASEAN.
Tại Hà Nội vào tháng 7 năm 2010, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton đã khẳng định :
"Hoa Kỳ, như mọi quốc gia, có lợi ích quốc gia trong việc tự do đi lại, tự do đi vào vùng biển chung của Châu Á, và tôn trọng luật pháp quốc tế ở Biển Đông. Chúng tôi chia sẻ những lợi ích không chỉ với các thành viên Asean hoặc những người tham dự Diễn đàn khu vực Asean, mà còn với các quốc gia gần biển khác và cộng đồng quốc tế rộng hơn".
Nhận xét về vai trò của Hoa Kỳ đối với Việt Nam trong việc bày tỏ lập trường về vấn đề Biển Đông, Thạc sĩ Hoàng Việt nói :
"Việt Nam gần đây gần như đơn độc trong việc có một tiếng nói riêng ở khu vực Biển Đông. Trước đây Philippines có tiếng nói mạnh mẽ ở Biển Đông thì gần đây Tổng thống Duterte lại muốn hướng về Trung Quốc nên có hòa hoãn hơn. Cho nên Việt Nam cần một đồng minh tự nhiên, không phải là đồng minh ký kết. Đồng minh này phải ủng hộ quan điểm của Việt Nam cho nên vì vậy nếu có sự quan tâm của Hoa Kỳ trong khu vực này đặc biệt là Biển Đông thì tiếng nói của Việt Nam cũng sẽ tốt hơn".
Hành động được cho là cứng rắn gần đây của Việt Nam với Trung Quốc là việc Việt Nam đưa ra những đề nghị trong bản dự thảo quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc. Việt Nam đã đề nghị không chấp nhận vùng nhận diện phòng không ở Biển Đông, làm rõ các vấn đề chủ quyền trên biển theo luật quốc tế, không chấp nhận đòi hỏi cấm tập trận với các nước ngoài khu vực trên Biển Đông do Trung Quốc đưa ra. Đây là những đề nghị được các chuyên gia quốc tế đánh giá là khó lòng được Trung Quốc chấp nhận.
Hoa Kỳ dưới thời của Tổng thống Donald Trump đã gia tăng các hoạt động tuần tra ở Biển Đông và có những hành động được cho là cứng rắn hơn với Trung Quốc trên lĩnh vực thương mại.
Theo thống kê của Sáng kiên Minh bạch Hàng hải Châu Á của Trung Tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế ở Mỹ, trong năm 2016, chính quyền của Tổng thống Obama thực hiện 3 cuộc tuần tra FONOPS. Nhưng kể từ sau khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền vào đầu năm 2017, chỉ trong khoảng thời gian từ tháng 5/2017 đến tháng 10 năm 2017, Hoa Kỳ đã thực hiện 4 cuộc tuần tra FONOPS ở Biển Đông.
Theo số liệu mà Đài Á Châu Tự Do thống kê từ các cuộc tuần tra FONOPS được truyền thông quốc tế đăng tải, trong năm 2018, tàu chiến Hoa Kỳ đã thực hiện ít nhất 5 cuộc tuần tra như vậy.
Giáo sư Carl Thayer nhận định trong bài viết của mình rằng "FONOPS dưới thời của Tổng thống Trump đã trở nên thường xuyên hơn và đã vượt quá mức đi qua không gây hại (innocent passage transits)"
Theo Công ước về Luật biển của Liên hiệp quốc 1982, đi qua không gây hại có nghĩa là tàu chiến hay tàu ngầm đi qua vùng nước phải có cờ, và tàu ngầm phải đi nổi trên mặt nước.
Theo Thạc sĩ Hoàng Việt, những hoạt động tuần tra của FONOPS mặc dù vậy không có mấy tác dụng trong việc ngăn chặn Trung Quốc trong việc quân sự hóa khu vực Biển Đông, mà chỉ có tính thách thức về mặt pháp lý.
"Các hoạt động FONOPS chỉ thách thức chút ý về pháp lý chứ về mặt quân sự hóa thì không có gì nhiều. Nói cho cùng ngay cả các nhà nghiên cứu của Hoa Kỳ cũng xác nhận là không có cách nào ngăn cản và dẹp bỏ các cơ sở quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông trừ khi xảy ra chiến tranh mà cuộc chiến tranh đấy chắc cả Hoa Kỳ và Trung Quốc mong muốn điều đó".
Theo Thạc sĩ Hoàng Việt, cả 7 thực thể địa lý và khu vực quần đảo Hoàng Sa đã được Trung Quốc cho xây lấp kiên cố và thiết lập các căn cứ quân sự bất chấp những phản đối của Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác trong thời gian qua.
Bản đồ Biển Đông với đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc tự vẽ raAFP
Tại cuộc họp báo sau Đối thoại Ngoại giao An ninh Mỹ Trung thường niên diễn ra vào tháng 11 năm ngoái, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì còn kêu gọi Hoa Kỳ ngưng đưa tàu chiến và máy bay quân sự tới gần các đảo mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền, đồng thời khẳng định Bắc Kinh có quyền xây dựng các cơ sở quốc phòng cần thiết trên những nơi được cho là lãnh thổ của Trung Quốc.
Không những thế, Trung Quốc gần đây còn điều tàu chiến đi sát đến mức nguy hiểm tàu chiến của Mỹ khi tàu Mỹ đi vào vùng 12 hải lý quanh các thực thể mà Trung Quốc bồi đắp ở vùng tranh chấp. Cụ thể là vụ tàu chiến Trung Quốc đi sát tàu Decatur của Mỹ chỉ ở khoảng cách 41 mét khi tàu này đi qua đá Gaven ở quần đảo Trường Sa vào hồi cuối tháng 9 vừa qua.
Chuyên gia quân sự Trung Quốc thậm chí còn kêu gọi tấn công tàu Mỹ. Hồi đầu tháng 12 vừa qua, tờ Hoàn Cầu Thời Báo của Trung Quốc trích lời ông Đái Húc, Đại tá không quân, Viện trưởng Viện an toàn hàng hải và hợp tác của Trung Quốc, nói rằng nếu tàu chiến Mỹ cứ tiếp tục đi vào lãnh hải Trung Quốc, thì Trung Quốc nên gửi hai tàu chiến đến vùng lãnh hải đó, một chiếc để chặn tàu Mỹ, còn chiếc kia sẽ đâm vào tàu của Mỹ.
Cựu sĩ quan tình báo Hải quân Mỹ James Fanell trong một bản tường trình gửi Ủy ban tình báo thượng viện Mỹ hồi tháng đầu tháng 5 năm 2018, cho biết từ tháng 10/2015 trở lại đây, Trung Quốc đã cho tàu theo sát hầu như mọi hoạt động của tàu Hải quân Hoa Kỳ ở khu vực Biển Đông. Ông Fanell nhận định "tàu chiến hải quân Trung Quốc vào và hoạt động trong khu vực Biển Đông, chuyển chiến lược bao phủ khu vực sang chiến lược đối đầu trực tiếp. Sự thay đổi này cho thấy bằng chứng về ý định Trung Quốc sẽ sử dụng lực lượng quân sự để đạt dược những mục tiêu chiến lược qua đe dọa và bắt nạt, bất chấp việc họ vẫn khẳng định về sự phát triển hòa bình"
Để tăng cường sức ép lên Trung Quốc, Hoa Kỳ thời gian qua cũng kêu gọi các đồng minh tham gia vào chương trình FONOPS ở Biển Đông.
Anh Quốc hồi tháng 9 năm ngoái đã điều tàu chiến đi sát quần đảo Hoàng Sa. Theo Reuters, Bắc Kinh đã phải điều máy bay và tàu chiến ra để theo dõi tàu của Anh.
Trước đó, vào tháng 6, Pháp và Anh đã thực hiện hoạt động tuần tra chung qua Đá Vành Khăn, Subi và Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa đang tranh chấp giữa các nước. Theo Diplomat, trong năm 2017, Pháp đã cho ít nhất 5 tàu chiến đi vào khu vực Biển Đông.
Theo Thạc sĩ Hoàng Việt, những hoạt động FONOPS dồn dập của nhiều nước ở Biển Đông góp phần thách thức về mặt pháp lý đối với đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc và tỏ thái độ mạnh mẽ hơn đối với Trung Quốc nhưng sẽ không làm thay đổi được vấn đề quân sự hóa khu vực Biển Đông mà Trung Quốc đã và vẫn đang thực hiện.
**************
Chiến hạm Mỹ đi qua Hoàng Sa lúc đàm phán thương mại Mỹ-Trung bắt đầu (RFI, 07/01/2019)
Khu trục hạm tên lửa dẫn đường USS McCampbell đã đi qua quần đảo Hoàng Sa, ngay vào lúc đàm phán thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc được mở lại hôm nay 07/01/2019. Bắc Kinh gọi đây là một "hành động khiêu khích" của Mỹ.
Tàu sân bay USS Carl Vinson trong cuộc tuần tra tại Biển Đông, ngày 03/03/2017. Trong ảnh, chiến đấu cơ F-18 đang chuẩn bị cất cánh. Reuters/Erik De Castro
Phát ngôn viên Hạm đội Thái Bình Dương Rachel McMarr tuyên bố, chiến hạm USS McCampbell đã tuần tra bên trong khu vực 12 hải lý của quần đảo Hoàng Sa để thực hiện "quyền tự do hàng hải", "thách thức các yêu sách quá đáng trên biển". New York Times dẫn nguồn tin Hải quân cho biết thêm, khu trục hạm Mỹ đã đi ngang qua ba đảo là đảo Cây (Tree Island), Linh Côn (Lincohn Island) và Phú Lâm (Woody Island).
Theo bà McMarr, hoạt động này không nhắm vào một quốc gia cụ thể hay mang ý nghĩa chính trị nào.
Trước đó, vào tháng 9/2018, chiến hạm USS Decatur cũng đã tuần tra tại Trường Sa, đi vào vùng 12 hải lý giữa hai cụm đảo san hô là Đá Ga Ven (Gaven Reefs) và Đá Cô Lin (Johnson Reef).
Hoàng Sa đã bị Trung Quốc dùng vũ lực cướp đoạt từ tay quân đội Việt Nam Cộng Hòa năm 1974, xây lên nhiều cơ sở quân sự, triển khai chiến đấu cơ trên ít nhất một hòn đảo. Còn tại Trường Sa, Hoa Kỳ và các đồng minh Châu Á đều tố cáo việc Trung Quốc xây dựng bảy đảo nhân tạo, trên đó có ba phi đạo lớn.
Tuyên bố của phía Mỹ được đưa ra vào lúc cuộc đàm phán thương mại bắt đầu tại Bắc Kinh. Đây là vòng thương lượng trực tiếp đầu tiên kể từ khi đôi bên thỏa thuận "hưu chiến" 90 ngày, cho đến đầu tháng Ba.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói rằng chiến hạm Mỹ đã "vi phạm luật pháp của Trung Quốc và quốc tế", và Bắc Kinh đã có những "cảnh báo nghiêm khắc". Ông Lục Khảng "kêu gọi Hoa Kỳ chấm dứt ngay kiểu khiêu khích này" và nói thêm là Trung Quốc đã gởi tàu chiến, máy bay đến để cảnh báo khu trục hạm Mỹ.
Khi được hỏi về sự trùng hợp giữa thời điểm sự kiện này và cuộc đàm phán thương mại, Lục Khảng nói rằng "cả hai bên đều có trách nhiệm tạo ra không khí tích cực".
Đoàn đại biểu Mỹ đến Bắc Kinh hôm nay, do phó đại diện thương mại Jeffrey Gerrish dẫn đầu, gồm đại diện Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao, và các bộ Nông Nghiệp và Năng Lượng, Tài Chính.
Từ sau cuộc gặp thượng đỉnh Trump-Tập ở Buenos Aires, Trung Quốc đã có nhiều động thái hòa dịu như tạm ngưng đánh thuế lên xe hơi và phụ tùng của Mỹ trong ba tháng, đặt mua một lượng lớn đậu nành, cho phép nhập cảng gạo Mỹ. Theo giới phân tích, trước tình hình kinh tế xuống dốc và những chỉ trích trong nội bộ, ông Tập Cận Bình đang cố gắng đạt được một thỏa thuận với Washington để chấm dứt cuộc chiến tranh thương mại.
Thụy My
********************
Tàu Mỹ áp sát Hoàng Sa khi đàm phán thương mại Mỹ-Trung bắt đầu (BBC, 07/01/2019)
Tàu khu trục USS McCampbell của hải quân Mỹ hôm thứ Hai áp sát khu vực quần đảo có tranh chấp ở Biển Đông, nơi Bắc Kinh đã xây cất các công trình quân sự.
Sự việc khiến Bắc Kinh tức giận và ngay lập tức lên tiếng phản đối.
Hoa Kỳ và đồng minh thỉnh thoảng lại gửi máy bay và tàu chiến vào vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với phần lớn diện tích, nhằm gửi tín hiệu cho Bắc Kinh về quyền tự do đi lại của các nước ở đây, phù hợp với luật quốc tế.
Tàu USS McCampbell đã đi vào trong phạm vi 12 hải lý của Quần đảo Hoàng Sa "để thách thức những tuyên bố quá mức về chủ quyền trên biển", nữ phát ngôn viên của Hạm đội Thái Bình Dương Rachel McMarr nói.
Bà McMarr cũng nói thêm rằng cái gọi là các chiến dịch "tự do đi lại" thì "không phải là nhằm vào một quốc gia nào, cũng không phải để đưa ra những tuyên bố chính trị", AFP tường thuật.
Bắc Kinh xác nhận sự việc và nói đó là vi phạm chủ quyền của Trung Quốc, đồng thời làm tổn hại tới "hòa bình, an toàn và trật tự" ở Biển Đông.
Tàu chiến Mỹ đã nhận được những lời cảnh báo, yêu cầu họ phải rời khỏi khu vực mà Trung Quốc gọi là Quần đảo Tây Sa.
"Chúng tôi thúc giục Hoa Kỳ hãy ngay lập tức chấm dứt những hành động khiêu khích như thế", phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói trong buổi họp báo thường kỳ, và nói thêm rằng Bắc Kinh đã gửi công hàm phản đối tới Washington.
"Trung Quốc sẽ tiếp tục có những biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia".
Tàu USS McCampell trong một lần ghé căn cứ hải quân Mỹ ở Yokosuka, Nhật Bản, hồi 7/2009
Vụ việc diễn ra vào lúc Mỹ và Trung Quốc bắt đầu thảo luận tại Bắc Kinh nhằm tìm giải pháp cho cuộc thương chiến giữa hai bên.
Đây là lần đàm phán song phương trực tiếp đầu tiên kể từ khi hai bên đồng ý đình chiến 90 ngày trong cuộc chiến tranh thương mại vốn khởi đầu từ năm ngoái và đang tác động xấu tới các thị trường quốc tế.
"Mọi chiến dịch... cho thấy Hoa Kỳ sẽ cho phi cơ bay qua, cho tàu đi qua và có các hoạt động khác ở bất kỳ nơi nào luật quốc tế cho phép. Đó chính là điều xảy ra ở Biển Đông, cũng như ở các nơi khác trên thế giới", bà McMarr nói.
Quần đảo Hoàng Sa là nơi Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam cùng tuyên bố chủ quyền.
Hoạt động của tàu USS McCampbell tại Biển Đông diễn ra một tháng sau khi tàu này thách thức các tuyên bố chủ quyền của Nga, trang tin navaltoday.com tường thuật.
Hôm 5/12/2018, tàu đã tiến vào sát khu vực có tranh chấp gần Vịnh Peter the Great Bay ở Biển Nhật Bản, nơi mà Moscow nói là thuộc chủ quyền của mình, nhưng phía Mỹ nói nó nằm ngoài phạm vi 12 hải lý tính từ đường bờ biển của Nga, là khoảng cách được luật quốc tế công nhận.
**********************
Tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường USS McCampbell của Hải quân Hoa Kỳ đã tuần tra gần các đảo đang có tranh chấp ở Biển Đông mà Trung Quốc gọi là hành động "khiêu khích", theo hãng tin Reuters.
Hãng tin Anh hôm 7/1 trích lời nữ phát ngôn viên của Hạm đội Thái Bình Dương Rachel McMarr gửi qua email cho biết, tàu USS McCampbell đã thực hiện hoạt động "tự do hàng hải" trong phạm vi 12 hải lý thuộc Quần đảo Hoàng Sa, "để thách thức các tuyên bố chủ quyền hàng hải quá mức".
Bà McMarr nói thêm rằng hoạt động tuần tra này không nhằm vào bất kỳ một quốc gia nào hay để đưa ra một tuyên bố chính trị nào.
Tuyên bố được đưa ra khi các cuộc đàm phán thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đang diễn ra tại Bắc Kinh, vòng thảo luận trực tiếp đầu tiên kể từ khi cả hai bên đồng ý ngưng gia tăng cuộc chiến thương mại trong 90 ngày.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói rằng hành vi của tàu Hoa Kỳ đã vi phạm luật Trung Quốc và luật pháp quốc tế, và Trung Quốc đã lên tiếng "nghiêm khắc phản đối".
Ông nói Lục nói : "Chúng tôi kêu gọi Hoa Kỳ chấm dứt ngay hành động khiêu khích này", và nói thêm rằng Trung Quốc đã cử các tàu và máy bay quân sự để xác định và cảnh báo tàu chiến Hoa Kỳ.
Khi được hỏi về hoạt động tuần tra diễn ra trong lúc có các cuộc đàm phán thương mại, ông Lục cho biết việc giải quyết các vấn đề này sẽ có lợi cho hai nước và thế giới.
Ông nói thêm rằng "cả hai bên có trách nhiệm tạo ra bầu không khí tích cực cần thiết" cho việc giải quyết các tranh chấp.
******************
Tàu chiến Mỹ áp sát Hoàng Sa thách thức Trung Quốc đầu năm mới 2019 (RFA, 07/01/2019)
Khu trục hạm trang bị tên lửa điều khiển USS McCampbell của Mỹ vào sáng ngày 7/1, đi qua một số đảo ở Hoàng Sa để "thách thức các yêu sách hàng hải quá mức" trên Biển Đông, trong khi đang diễn ra các cuộc đàm phán thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ tại Bắc Kinh. Truyền thông quốc tế loan tin vừa nêu.
Hình minh họa. Tàu khu trục USS Campbell trong một buổi huấn luyện năm 2010 Courtesy US Navy
Khu trục hạm USS McCampbell đã đi vào khu vực 12 hải lý của 3 đảo thuộc Hoàng Sa gồm đảo Cây, Linh Côn và Phú Lâm.
Đài CNBC dẫn lời người phát ngôn Hạm đội Thái Bình Dương – bà Rachel McMarr, trong một tuyên bố qua email rằng, Hoa Kỳ đang thực hiện hoạt động tuần tra "tự do hàng hải" trên biển Nam Trung Hoa (Biển Đông - Việt Nam) và hoạt động này không nhắm đến một quốc gia nào hay đưa ra bất kỳ một tuyên bố chính trị nào.
Hoàng Sa (Trung Quốc gọi là Tây Sa) đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép sau trận hải chiến trên biển với Quân lực Việt Nam Cộng Hòa vào ngày 19/1/1974 khiến ít nhất 74 binh sĩ hải quân Việt Nam Cộng Hòa tử trận.
Tàu chiến Mỹ nhiều lần thực hiện các cuộc tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông trong những năm vừa qua, trong đó có vụ hồi tháng 9/2018 tàu chiến nước này suýt va chạm với tàu chiến Trung Quốc khi đi qua khu vực gần đá Gaven, Trường Sa.
Đối với hoạt động mới nhất của tàu chiến Hoa Kỳ như vừa nêu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Lục Khảng, nói với báo chí rằng Trung Quốc thúc giục Hoa Kỳ ngưng ngay lập tức những hành động khiêu khích như thế. Phía Bắc Kinh cũng đã gửi phản đối đến cho Washington qua kênh ngoại giao.