Tàu chiến Trung Quốc có mặt tại căn cứ hải quân Ream của Campuchia để "huấn luyện"

RFA, 08/12/2023

Cho đến nay, không có tàu chiến nước ngoài nào được biết là đã được phép tiếp cận căn cứ hải quân Ream.

Tàu đổ bộ Tỉnh Cương Sơn của Trung Quốc sau khi chở hàng tới hỗ trợ Tonga tháng 2/2022. Ảnh: PLA.

Theo một quan chức chính phủ Campuchia, một vài tàu chiến Trung Quốc đã đến căn cứ hải quân Ream của nước này "để chuẩn bị huấn luyện" cho Hải quân Campuchia. Đây được xem là một động thái hiếm hoi diễn ra song hành với chuyến thăm Phnom Penh của một tướng lĩnh Trung Quốc – chuyến viếng thăm được trông đợi sẽ thúc đẩy hơn nữa quan hệ giữa hai nước.

Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Seiha cho biết trên trang Facebook  của mình hôm Chủ nhật (3/12) rằng ông và cha mình, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Tea Banh, đã đến thăm Ream – căn cứ hiện đang được xây dựng với sự giúp đỡ của Bắc Kinh.

Ông Tea Banh đã được phong tặng danh hiệu cao quý Samdech Pichey Sena, tạm dịch là "Vị Tư lệnh chiến thắng và vĩ đại nhất" vào năm 2017 và vẫn duy trì ảnh hưởng lớn đối với quân đội mặc dù đã nhường lại vị trí cho con trai mình.

Hai cha con đã thăm các tàu hải quân của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) "đậu tại cảng Ream nhằm chuẩn bị huấn luyện thủy thủ Hải quân Campuchia của chúng ta" – ông Tea Seiha viết trên Facebook và thêm rằng cha con ông đã "thị sát việc xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đang diễn ra một cách tích cực theo kế hoạch" và việc phát triển căn cứ này sẽ "đưa năng lực của lực lượng hải quân [của Campuchia] lên một tầm cao mới".

Không rõ có bao nhiêu tàu PLA đang ở Ream và thời gian huấn luyện sẽ kéo dài bao lâu nhưng có thể nhìn thấy ít nhất hai tàu trong các bức ảnh được đăng kèm status này.

Hình ảnh vệ tinh cung cấp bởi công ty Planet Labs vào ngày 3/12 cũng cho thấy hai tàu, nhiều khả năng là tàu hộ vệ corvette hoặc hộ vệ frigate, đang neo đậu tại cầu tàu mới ở phía tây trung tâm của căn cứ.

Điều này cho thấy sự can dự sâu hơn, nhiều hơn của Hải quân PLA ở Campuchia.

Cho đến nay, chưa có trường hợp tàu chiến nước ngoài được biết đến là đã được tiếp cận căn cứ hải quân Ream. Tàu khu trục chống ngầm Admiral Panteleyev của Hải quân Nga, trong chuyến thăm Campuchia ngày 27/11, đã đậu tại cảng Sihanoukville cách đó khoảng 20km.

Tư duy chiến lược của Campuchia

Đài Á Châu Tự Do (RFA) đã đưa tin về sự phát triển nhanh chóng của căn cứ hải quân Ream trong năm qua.

Một trong những sự phát triển ấn tượng nhất là công trình cầu tàu nước sâu mới có thể làm nơi neo đậu cho các tàu sân bay, trong đó có cả tàu sân bay thứ ba Phúc Kiến (Fujian) của PLA.

Campuchia đã nhiều lần bác bỏ thông tin cho rằng Trung Quốc đang có tiếp cận quân sự độc quyền đối với căn cứ Ream đồng thời nói rằng việc này sẽ mâu thuẫn với hiến pháp của Campuchia. Nếu hoạt động từ căn cứ này, đây sẽ là cơ sở tập kết hải quân đầu tiên của Trung Quốc ở khu vực Đông Nam Á và là căn cứ nước ngoài thứ hai của nước này trên thế giới, tiếp sau căn cứ đầu tiên là Djibouti ở Đông Phi.

Trong một bài báo mới đây, học giả Campuchia Chansambath Bong, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Tầm nhìn Châu Á (Asian Vision Institute - AVI), cho rằng "cuộc tranh luận về việc tái phát triển Căn cứ Hải quân Ream đươc thống trị bởi các phương tiện truyền thông và nhà phân tích phương Tây - những người nhìn Campuchia chủ yếu thông qua lăng kính về cạnh tranh Mỹ - Trung ở Đông Nam Á đồng thời là những người thiếu hiểu biết về lịch sử và tư duy chiến lược của Campuchia".

Trong bài báo đăng trên website của Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI), ông Chansambath Bong lập luận rằng "hoạt động tái phát triển Căn cứ Hải quân Ream đang diễn ra là việc tối quan trọng mang tính chiến lược đối với quản trị hàng hải của Campuchia".

"Theo quan điểm của Campuchia, việc tái phát triển căn cứ Ream là cần thiết và phù hợp với hiến pháp và các quyền của Campuchia với tư cách là một quốc gia có chủ quyền" – học giả này nói và thêm rằng : "Campuchia đã tận dụng quan hệ đối ngoại để giải quyết các thách thức về tự vệ và an ninh hàng hải".

Cộng đồng Chung Vận mệnh

Theo hãng thông tấn Tân hoa xã của Chính phủ Trung Quốc, chuyến thăm của tàu chiến PLA diễn ra trong bối cảnh một tướng lĩnh cấp cao của Trung Quốc đến thăm Campuchia để thúc đẩy tình hữu nghị "không gì phá vỡ được" giữa hai nước và hai quân đội.

Trong ngày thứ Hai (4/12), Thượng tướng Hà Vệ Đông, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo Campuchia, trong đó có Thủ tướng Hun Manet và ông Hun Sen – cha ông Hun Manet đồng thời là Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia – đảng hiện đang giữ quyền lãnh đạo tại Campuchia.

Ông cũng hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Tea Seiha để trao đổi "quan điểm về quan hệ song phương, hợp tác quân sự và các vấn đề quốc tế mà hai bên cùng quan tâm".

"Hai quân đội đã duy trì hợp tác cấp cao trong các lĩnh vực, bao gồm cả trao đổi cấp cao, xây dựng cơ chế, tập trận chung và huấn luyện quân nhân" – ông Tea Seiha nói.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh thăm tàu chiến Trung Quốc tại căn cứ hải quân Ream trong ngày 3/12/2023. Ảnh : Facebook : Tea Seiha

Năm nay đánh dấu kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Trung Quốc-Campuchia và tướng Trung Quốc "bày tỏ tin tưởng" rằng Bắc Kinh và Phnom Penh sẽ tiếp tục củng cố cái gọi là "Cộng đồng Chung Vận mệnh Campuchia-Trung Quốc".

"Cộng đồng Chung Vận mệnh" là một khái niệm khá mới được nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình thường xuyên sử dụng để mô tả về tầm nhìn về quan hệ quốc tế của Trung Quốc.

Nguồn : RFA, 08/12/2023

*************************

Phải chăng quân cảng Ream tại Cam Bốt bắt đầu trở thành căn cứ quân sự của Trung Quốc ở hải ngoại ?

Trọng Nghĩa, RFI, 08/12/2023

Chiến hạm Trung Quốc đã trở thành những chiếc tàu đầu tiên sử dụng quân cảng Ream của Cam Bốt vừa được nâng cấp. Sự kiện đã được cả Phnom Penh lẫn Bắc Kinh giấu kín nhưng rốt cuộc đã bất ngờ bị một quan chức cao cấp tiết lộ và ảnh vệ tinh Mỹ vạch trần. Sự kiện này đã lại làm dấy lên phản ứng lo ngại đặc biệt là từ phía Mỹ.

Hình ảnh chụp từ vệ tinh do Planet Labs PBC thực hiện cho thấy 2 chiến hạm, dường như của Trung Quốc, cập cảng tại căn cứ hải quân Ream của Cam Bốt ngày 03/12/2023. AP

Thông tin về việc đã ít nhất hai chiếc tàu Hải Quân Trung Quốc cập bến cảng tại căn cứ hải quân Ream của Cam Bốt nhìn ra Vịnh Thái Lan đã được đưa ra một cách gián tiếp, thông qua một bài đăng của bộ trưởng quốc phòng Cam Bốt Tea Seiha trên Facebook hôm Chủ Nhật 03/12/2023. Bài viết cho biết là quan chức này đã đến căn cứ Ream để thị sát việc chuẩn bị cho hoạt động huấn luyện của Hải Quân Cam Bốt cũng như kiểm tra tiến độ xây dựng cơ sở hạ tầng ở nơi này.

Bài viết không nêu đich danh Trung Quốc, nhưng lại kèm theo nhiều hình ảnh chụp quan chức Campuchia cùng đại sứ Trung Quốc Vương Vấn Thiên và nhất là cho thấy hai chiến hạm đậu tại bến, một chiếc được xác định là tàu hộ tống Văn Sơn (Wenshan) của Hải Quân Trung Quốc.

Hãng tin Mỹ AP đã tham khảo thêm các bức ảnh vệ tinh do Planet Labs PBC chụp hôm Chủ Nhật cho thấy hai tàu chiến Trung Quốc neo đậu ở căn cứ Ream và hình dáng tương ứng với những hình ảnh được ông Tea Seiha chia sẻ trên mạng. Căn cứ vào kích thước và hình ảnh các con tàu mà bộ trưởng quốc phòng Cam Bốt công bố, AP cho rằng rất có thể cả hai đều là hộ tống hạm lớp Type 56 của Trung Quốc.

Sự hiện diện của hai chiến hạm Trung Quốc tại căn cứ Hải Quân Cam Bốt Ream đã đặt ra câu hỏi về khả năng Trung Quốc bắt đầu tiếp quản cơ sở quân sự có giá trị chiến lược trọng yếu này.

Vào năm 2019, nhật báo Mỹ The Wall Street Journal đã tiết lộ thông tin về một dự thảo ban đầu của một thỏa thuận theo đó Cam Bốt cho phép Trung Quốc sử dụng căn cứ Ream trong 30 năm, với quyền được bố trí quân lính, lưu trữ vũ khí và cho tàu chiến neo đậu.

Thủ tướng Cam Bốt thời đó là ông Hun Sen đã phủ nhận sự tồn tại của thỏa thuận, nhưng sau đó Phnom Penh đã cho phép Trung Quốc nâng cấp và phát triển đáng kể căn cứ Ream.

Trong một bài phân tích ngày 01/12 vừa qua, báo mạng Asia Sentinel cho biết là hình ảnh vệ tinh trong 18 tháng qua đã cho thấy là quan cảng Ream ở Cam Bốt không chỉ có thêm bến tàu đủ dài để cho tàu sân bay neo đậu, nhưng cũng đồng thời có thêm một ụ tàu lớn trên vùng đất khai khẩn ở phần phía nam của căn cứ.

Theo Asia Sentinel, Tom Shugart, một nhà phân tích quốc phòng cấp cao tại Trung Tâm An Ninh Mới của Hoa Kỳ, đã phân tích một số ảnh vệ tinh và thấy rằng việc rà phá và làm đường đáng kể đã được thực hiện trong khu vực dành riêng cho quân đội Trung Quốc sử dụng. Việc này sẽ cho phép triển khai các hệ thống tên lửa phòng không tầm xa dẫn đường bằng radar từng được ghi nhận tại các căn cứ hải quân của Trung Quốc.

Việc chiến hạm Trung Quốc bắt đầu sử dụng quân cảng Ream phải chăng là dấu hiệu dự báo cho việc nơi này trở thành căn cứ quân sự thứ hai của Trung Quốc ở hải ngoại sau Djibouti ở Châu Phi ? Đây là một vấn đề còn đang trong vòng suy đoán, nhưng Hoa Kỳ đã bày tỏ ngay thái độ quan ngại.

Ngay vào hôm qua, 07/12, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định rằng Washington đang theo dõi sát sao vụ việc và "thực sự lo ngại về kế hoạch của Trung Quốc nhằm kiểm soát độc quyền các phần của căn cứ Hải Quân Ream". Mỹ đồng thời thúc giục Cam Bốt đảm bảo rằng Trung Quốc sẽ không được phép "hiện diện hoặc có công nghệ nhạy cảm" tại Ream.

Trọng Nghĩa

****************************

Cam Bốt : Tàu chiến Trung Quốc lần đầu tiên cập cảng quân sự Ream

Thùy Dương, RFI, 07/12/2023

Hai chiến hạm Trung Quốc lần đầu tiên cập cảng quân sự Ream của Cam Bốt. Phnom Penh cho biết việc tàu chiến Trung Quốc cập cảng quân sự Ream nằm trong khuôn khổ chương trình huấn luyện cho hải quân Cam Bốt, nhưng không nói rõ chi tiết.

Tàu tuần tra tại căn cứ Hải quân Ream ở Sihanoukville, phía tây nam Phnom Penh, Cam Bốt, ngày 03/12/2023. AP

Theo AFP, bộ trưởng quốc phòng Cam Bốt Tea Seiha đã đến thăm hai tàu quân sự này. Tuy nhiên, chính quyền Cam Bốt từ chối cung cấp thông tin chi tiết về ngày đến, thời gian lưu lại hoặc mục đích của chuyến thăm này.

Căn cứ hải quân Ream (miền nam Cam Bốt), gần thành phố cảng Sihanoukville, đang được mở rộng với sự tài trợ của Trung Quốc. Hôm nay, một quan chức bộ quốc phòng Cam Bốt cho biết dự án mở rộng sẽ "sớm hoàn thành". Những hình ảnh do một công ty hình ảnh không gian của Mỹ công bố hồi tháng 07/2023 cho thấy trong hai năm qua một cầu tàu dài 363 mét, phù hợp với bất kỳ tàu chiến Trung Quốc nào, đang được xây dựng ở cảng Ream. Cam Bốt từng bác bỏ thông tin cầu tàu này được thiết kế để đón tàu sân bay.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân hôm nay cho biết : "Trung Quốc và Cam Bốt có mối quan hệ hữu nghị sâu sắc và hai bên đã phát triển hợp tác thành công trong nhiều lĩnh vực". Những tuyên bố này được đưa ra chỉ vài ngày sau chuyến thăm của phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Hà Vệ Đông (He Weidong) tới Phnom Penh và gặp thủ tướng Cam Bốt Hun Manet.

Hoa Kỳ vẫn luôn lo ngại là sự hợp tác quân sự giữa Phnom Penh và Bắc Kinh, hai đồng minh lâu đời, có thể cho phép hải quân Trung Quốc có lối vào chiến lược ở Vịnh Thái Lan.

Thùy Dương

**************************

Mỹ theo dõi tin tàu chiến Trung Quốc hiện diện tại căn cứ Campuchia

Reuters, VOA, 07/12/2023

Hoa Kỳ đang theo dõi các tin tức về việc tàu chiến Trung Quốc cập cảng Campuchia và bày tỏ quan ngại sâu sắc về kế hoạch của Bắc Kinh nhằm độc quyền kiểm soát các phần của căn cứ hải quân chính ở đây, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao cho biết hôm 6/12.

Hình ảnh vệ tinh của căn cứ hải quân Ream đang được xây dựng tại Campuchia

Đài Á Châu Tự do (RFA) hôm 5/12 loan tin các tàu chiến Trung Quốc đã đến Căn cứ Hải quân Ream của Campuchia và dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia, Tea Seiha, từ dòng tin đăng trên Facebook rằng đây là "sự chuẩn bị cho hoạt động huấn luyện" của Hải quân Campuchia.

RFA cho biết chuyến thăm của tàu chiến trùng hợp với các cuộc gặp tại Phnom Penh đầu tuần này giữa các nhà lãnh đạo Campuchia với ông He Weidong, phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, cơ quan chỉ huy quân sự hàng đầu của Bắc Kinh.

Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết Washington đang theo dõi các tin tức và nói thêm : "Mặc dù chúng tôi không có bình luận nào về diễn biến cụ thể này, nhưng chúng tôi thực sự lo ngại về kế hoạch của Trung Quốc nhằm kiểm soát độc quyền các phần của Căn cứ Hải quân Ream".

Hoa Kỳ thúc giục Campuchia đảm bảo rằng Trung Quốc sẽ không được phép "hiện diện hoặc có công nghệ nhạy cảm" tại Ream để "làm suy yếu chủ quyền của Campuchia, trái với hiến pháp của nước này và ảnh hưởng đến sự ổn định trong khu vực", quan chức này cho biết.

Trong thuật ngữ quân sự, "sự hiện diện hoặc công nghệ nhạy cảm" thường đề cập đến radar hoặc các khả năng giám sát khác.

RFA cho biết không rõ có bao nhiêu tàu chiến Trung Quốc cập cảng Ream, nhưng những hình ảnh trên trang Facebook của ông Tea Seiha dường như cho thấy ít nhất hai chiếc. Nguồn tin này nói các hình ảnh vệ tinh từ ngày 3/12 cũng cho thấy hai tàu, có thể là tàu hộ tống hoặc tàu khu trục, tại một bến tàu mới ở đó.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington không hồi đáp yêu cầu bình luận.

Quyết định của Campuchia cho phép Trung Quốc phát triển Căn cứ Hải quân Ream đã khiến Washington khó chịu và các nước láng giềng lo ngại điều này sẽ mang lại cho Bắc Kinh một tiền đồn mới gần Biển Đông đang tranh chấp.

Ngũ Giác Đài tin rằng các kế hoạch mở rộng căn cứ Ream bao gồm việc sử dụng độc quyền phần phía bắc cho quân đội Trung Quốc và cho biết cả hai nước đều không chia sẻ đầy đủ thông tin chi tiết về quy mô của kế hoạch. Washington cho rằng điều này cho thấy sự thiếu minh bạch.

Chuyên gia về Biển Đông, Gregory Poling, tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington cho biết mối quan tâm chính của Mỹ và các đối tác sẽ là bất kỳ thiết bị radar nào mà Trung Quốc có thể lắp đặt tại Ream.

Chuyên gia này nói : "Các khía cạnh hải quân của căn cứ này không phải là mối lo ngại đặc biệt đối với Mỹ, chẳng hạn như không đưa tàu Trung Quốc đến gần eo biển Malacca hơn những căn cứ của Trung Quốc ở Trường Sa".

"Họ sẽ khiến Thái Lan và Việt Nam lo ngại một chút, nhưng câu hỏi thực sự sẽ là những khả năng nào sẽ được xây dựng ở nửa phía bắc của căn cứ được dành riêng cho Trung Quốc sử dụng. Chẳng hạn, khả năng cảm biến ở đó sẽ mở rộng đáng kể khả năng giám sát của Trung Quốc đối với Vịnh Thái Lan và phía đông Ấn Độ Dương".

Campuchia đã bác bỏ những lo ngại rằng nước này sẽ cho phép Trung Quốc đặt căn cứ quân sự trên đất của mình, nói rằng bất kỳ quốc gia nào cũng có thể sử dụng các cơ sở ở Ream, trong khi nước này sẵn sàng chấp nhận hỗ trợ quân sự từ bất kỳ ai.

Vào năm 2020, Campuchia cho biết họ đã san bằng một cơ sở do Mỹ tài trợ tại Ream để mở rộng ở đó.

Reuters

VOA, 07/12/2023