 | Tổng quan: | 3596365 |
Việc Bành Súy mất tích rồi lại xuất hiện trở lại đã làm tốn biết bao giấy mực của truyền thông quốc tế. Trong bối cảnh Trung Quốc chấn chỉnh lại xã hội, theo đường lối của riêng mình : kiểm duyệt từ thông tin đến tư tưởng. Bành Súy đã phải chịu chung số phận với tất cả những người phạm phải "điều cấm kỵ" ở Trung Quốc, và biến mất trong cỗ máy đàn áp kiểm duyệt, đằng sau đó là việc chính quyền hợp pháp hóa việc làm bay hơi những "kẻ gây rối".
Một nhà đấu tranh cho dân chủ cầm một tấm biển hình nhà báo công dân Fang Bin mất tích trong một cuộc biểu tình ở Hồng Kông ngày 19 tháng 2 năm 2020. AFP – Isaac Lawrence
Cách nay 3 năm, ông, phó thủ tướng Trương Cao Lệ đã nghỉ hưu. Ông đã liên lạc với ông Liu của trung tâm Tennis Thiên Tân để yêu cầu tôi chơi tennis với ông ở tòa nhà Kangming tại Bắc Kinh. Sau khi chơi xong vào buổi sáng, ông và vợ ông đã đưa tôi về nhà ông. Sau đó, ông đưa tôi vào phòng, giống như lần ở Thiên Tân cách đây 10 năm, ông đã muốn có quan hệ tình dục với tôi. Buổi chiều hôm đó, tôi đã rất sợ hãi, tôi không thể ngờ rằng việc đó đã xảy ra. Việc mà vợ ông canh giữ ở phía sau cửa. Tôi không thể ngờ rằng bà ấy đã đồng ý việc này. Ông và tôi đã có quan hệ tình dục cách đây 7 năm, sau đó ông được thăng chức vào Ban Thường Vụ Bộ Chính trị. Ông đã đến Bắc Kinh và không còn liên lạc với tôi nữa. Tôi đã cất giấu mọi thứ ở sâu trong lòng. Bởi vì ông không sẵn sàng để bảo đảm một mối quan hệ với tôi, vậy tại sao ông lại quay trở lại ? Tại sao ông lại mang tôi về nhà ông và ép tôi quan hệ tình dục với ông ? Tôi không có bằng chứng gì, và không có cách nào để lưu lại bằng chứng cả".
Trên đây là trích đoạn bức tâm thư, được đăng tải trên mạng xã hội Vi Bác (Weibo) tố cáo cựu phó thủ tướng Trương Cao Lệ về tội hiếp dâm, nhưng đúng hơn là tố cáo ủy viên Ban Thường Vụ Bộ Chính Trị Đảng cộng sản Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tập Cận Bình, giai đoạn 2013 - 2018. Bài viết đã bị xóa đi chỉ khoảng 30 phút sau đó. Báo Pháp Libération đã dựa vào các ảnh chụp màn hình để tìm lại bài đăng. Bành Súy đã xuất hiện trở lại sau hai tuần biệt vô âm tín, nhưng sự im lặng của cô về lời cáo buộc đã khiến công luận thế giới chú ý. Theo tổ chức Human Rights Watch, tất cả 7 ủy viên Thường Vụ Bộ Chính Trị đều là nam giới, là những người tuyệt đối không thể đụng tới. Trả lời RFI Tiếng Việt, bà Maya Wang, chuyên gia nghiên cứu về nhân quyền ở Trung Quốc giải thích thêm :
"Bành Súy đã cáo buộc một trong những người lãnh đạo đứng đầu chính phủ, và điều này chưa từng xảy ra, người ta thường không dám lên tiếng cáo buộc lãnh đạo cấp cao cho dù là bất cứ chuyện gì đi chăng nữa. Đây là một vụ bê bối khá lớn, bởi vì cô ấy vẫn giữ im lặng sau lời cáo buộc. Chỉ có cơ quan truyền thông của Nhà nước được phép đưa tin, hình ảnh về Bành Súy, và không ai khác được phép nói về vụ việc".
Bành Súy đã cáo buộc một trong những người lãnh đạo đứng đầu chính phủ, và điều này chưa từng xảy ra
Đúng vậy, Bành Súy đã động đến người không nên động đến. Chưa bao giờ Trung Quốc có một vụ bê bối tình ái liên quan đến một quan chức cấp cao. Lời cáo buộc của Bành Súy đã làm băng hoại thanh danh của một trong 7 lãnh đạo cao cấp nhất Trung Quốc, được mệnh danh là "bảy vị thần bất tử" trong Đạo giáo. Cô đã đụng chạm đến thượng tầng quyền lực của Đảng cộng sản Trung Quốc, được tuyên truyền như hiện thân của sự trong sạch và mẫu mực.
Trong khi vụ bê bối của nhân viên tập đoàn Alibaba tố cáo cấp trên lạm dụng tình dục, đã thu hút 900 triệu lượt xem trên mạng xã hội Trung Quốc, thì vụ của Bành Súy đã bị kiểm duyệt ngay lập tức. Tất cả các từ khóa liên quan đến Bành Súy và Trương Cao Lệ, hay từ "quần vợt" đều đã bị xóa khỏi bộ máy tìm kiếm trên Internet ở Trung Quốc. Đại đa số người Trung Quốc không biết đến vụ bê bối này.
Loại bỏ những "kẻ gây rối" : Truyền thống của cỗ máy đàn áp
Loại bỏ "những kẻ gây rối", nghệ sĩ, người nổi tiếng, chính trị gia, quan chức cấp cao hay bất kỳ ai chống đối lại chính phủ, là một truyền thống trong chính sách đàn áp của Đảng cộng sản Trung Quốc. Họ mất tích ở ngoài đời thực và cũng không còn dấu vết gì trên mạng Internet.
Trả lời báo Pháp La Croix số ra ngày 26/11/2021, ông Benedicte Roger, người sáng lập tổ chức nhân quyền Hong Kong Watch, lên án việc "chế độ cộng sản hoạt động giống như một băng đảng côn đồ bắt cóc, khủng bố và uy hiếp". Báo La croix, cho biết thêm, mặc dù lạm dụng tình dục không có gì xa lạ ở cấp cao nhất của Đảng cộng sản Trung Quốc, như trường hợp Mao Trạch Đông đã lần lượt đưa các phụ nữ trẻ lên chuyến tàu riêng của ông, trong khi đối với các quan chức đảng viên Đảng cộng sản, là những người được cho là có đức hạnh thì "hành vi tình dục không phù hợp" bị cấm.
Phong trào #MeToo xuất phát từ phương Tây, ủng hộ phụ nữ lên tiếng tố cáo về lạm dụng tình dục, đã nhận được hưởng ứng ở Trung Quốc. Để tránh #MeToo trở thành một đại phong trào, gây nguy hiểm cho quan chức Nhà nước, chế độ đã phải nhanh chóng bịt miệng, bóp ngẹt người phụ nữ đầu tiên dám bày tỏ nỗi oan khuất của mình.
Thế nhưng, Trung Quốc không ngờ rằng vụ một nữ vận động viên bị lạm dụng tình dục lại thu hút sự quan tâm của phong trào #MeeToo toàn cầu. Cái tên Bành Súy xuất hiện trên khắp các mặt báo quốc tế. Giới quần vợt quốc tế, Liên Hiệp Quốc, tổng thống Mỹ và một số nhà lãnh đạo Châu Âu đều đòi tìm hiểu rõ thực hư vụ việc. Vụ bê bối tình ái của Bành Súy chỉ là vụ mới nhất trong danh sách dài những công dân Trung Hoa, người Tây Tạng, người Duy Ngô Nhĩ, bị biến thành "những bóng ma", biến mất, không rõ sống hay chết.
Phản ứng mạnh mẽ từ quốc tế không hề phóng đại vụ việc, nhất là khi chúng ta biết được mức độ của các vụ mất tích ở Trung Quốc và luật " Quản thúc tại gia ở một nơi được chỉ định", có tên viết tắt là RSDL. Bộ luật được thông qua vào năm 2013, ngay khi Tập Cận Bình lên làm chủ tịch nước. Luật cho phép cảnh sát giam giữ bất cứ ai trong sáu tháng, hoặc thậm chí vô thời hạn, họ không được liên lạc với luật sư, hay gia đình.
Tổ chức nhân quyền Safeguard Defenders đã thu thập lời chứng của 175 nạn nhân và đưa ra một báo cáo toàn diện về vấn đề này, vào tháng 6/2021. Có khoảng 50 000 người đã "biến mất", từ khi luật được ban hành. Các nạn nhân của RSDL cho biết bị tra tấn cả về thể xác và tinh thần, bao gồm thiếu ngủ, thiếu ăn, bị cùm và còng kết hợp kéo dài (đôi khi hàng tuần), bị đánh đập, lạm dụng tình dục…, thậm chí, gia đình và người thân của họ cũng bị đe dọa.
Trong chương trình "C dans l’air", phát ngày 23/11/2021, kênh France 5 đài truyền hình quốc gia Pháp đã dành một tiếng đồng hồ để nói về vụ Bành Súy và những người mất tích trong bộ máy kiểm duyệt của Trung Quốc. Ông Marc Julienne, chuyên gia nghiên cứu về Châu Á nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế (IFRI), nhận định như sau :
"Vụ Bành Súy chỉ là bề nổi của tảng băng chìm, bởi vì tất cả những người đối lập, blogger, nhà báo, nhà hoạt động, luật sư về quyền con người cũng nằm trong số những người tự dưng "biệt vô âm tín". Cụ thể là trường hợp của hơn 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ đã biến mất trong vài ngày ngắn ngủi. Ở trung quốc có hai hệ thống luật pháp song song. Một bên là luật pháp của Đảng, và một bên là tư pháp, có tòa án, có viện công tố v.v. Nhưng những người mất tích, thông thường họ bị đưa vào guồng hệ thống pháp luật của Đảng. Và hệ thống này thì không tuân theo bất kỳ có quy tắc nào cả".
Xin nhắc lại một trong những trường hợp "mất tích", mà dường như đã bị quên lãng đó là đó là Ban Thiền Lạt Ma thứ 11, Gedhun Choekyi Nyima, được Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 chỉ định. Chỉ ba ngày sau đó, ông đã bị chế độ Bắc Kinh bắt cóc, không có thêm tin tức gì kể từ năm 1995. Dưới áp lực của Hoa Kỳ, năm 2020, nhà chức trách Trung Quốc chỉ nói đơn giản rằng "ông đang sống một cuộc sống bình thường ở Bắc Kinh và không muốn người nước ngoài can dự vào cuộc sống của ông".
Đáng ngạc nhiên là những tuyên bố này được lặp lại trong thông cáo báo chí của chủ tịch Ủy Ban Olympic Quốc tế sau khi có cuộc gọi trực tuyến với nữ vận động viên Bành Súy ngày 21/11 : "Cô ấy bình an vô sự tại nhà riêng ở Bắc Kinh, và muốn cuộc sống riêng tư được tôn trọng", hay trường hợp của tỷ phú Jack Ma, người bị coi là một "mối đe dọa kinh tế với chế độ", vào năm 2020, đã bị mất tích vài tháng, vì đã chỉ trích hệ thống ngân hàng của chính quyền Trung Quốc. Diễn viên nổi tiếng Triệu Vy vào năm 2021 hay Phạm Băng Băng vào năm 2018 đã bị buộc tội làm "vấy bẩn tư tưởng của giới trẻ" và tội trốn thuế. Họ cũng biệt tăm một thời gian và bị xóa sạch dấu ấn nghệ thuật trên mạng Internet.
Theo bà Maya Wang của tổ chức Human Rights Watch, xã hội Trung Hoa chưa bao giờ phải chịu sự kiểm duyệt mạnh mẽ như dưới thời Tập Cận Bình. Bà lên án hay gắt việc làm một công dân biến mất trong tích tắc rồi đến khi họ xuất hiện trở lại thì như bị "tẩy não", và thể hiện "khuất phục trước chế độ".
Đây không chỉ là sự kiểm duyệt thông thường mà là kiểm duyệt về tư tưởng, nhất là khi hành động vi phạm nhân quyền này lại được ghi thành văn bản luật rõ ràng, luật Quản thúc tại gia ở một nơi được chỉ định (RSDL). Bà Wang nói thêm :
"Các điều luật này vi phạm quyền con người một cách nghiêm trọng, và việc hợp pháp văn bản này là để tạo điều kiện cho quyền can thiệp vào các vụ mất tích. Việc sử dụng các điều luật này, hợp pháp hóa sự lạm dụng quyền lực, là bản chất của đảng, hay còn gọi là pháp quyền, tôi nghĩ rằng luật này là một ví dụ điển hình cho chủ nghĩa pháp lý độc tài mà Trung Quốc sử dụng để duy trì sự thống trị quyền lực của mình"
Dưới thời Tập Cận Bình, cuộc trấn áp nhân quyền đã tiến thêm một bước kể từ khi phong trào ủng hộ dân chủ bị đàn áp vào năm 1989. Những vụ mất tích trở nên phổ biến ở Trung Quốc, và thậm chí được hợp pháp hoá. Luật RSDL, không phải là văn bản luật duy nhất được đưa ra để đàn áp những người chống đối.
Gần đây nhất, vào năm 2018, bộ luật "Giam cầm" hay còn gọi là "luật kép - Shuanggui", do Ủy ban Giám sát Quốc gia - cơ quan chống tham nhũng cao cấp nhất ở Trung Quốc, ban hành trong chiến dịch thanh trừng, chống tham nhũng của Đảng cộng sản Trung Quốc. Các điều khoản căn bản của luật Giam cầm tương tự như luật RSDL, nhưng mở rộng hơn, nhắm vào các quan chức Nhà nước, đảng viên, lãnh đạo các trường học, bệnh viện, các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp. Họ bị đưa đi điều tra, và biến mất mà không cần qua bất kỳ thủ tục xét xử nào.
Các nghi phạm bị giam giữ tại các cơ sở bí mật bên ngoài hệ thống tư pháp. Ủy ban giám sát quốc gia, gọi tắt là NSC, được xếp vào diện cơ quan phi hành chính, cũng được giao nhiệm vụ điều tra cảnh sát, công tố viên, tòa án. Không cơ quan nào dám chống lại NSC.
Theo báo cáo của tổ chức Safeguards Defenders, có ước tính có khoảng 29.000 cá nhân có thể đã phải chịu hình thức giam giữ này kể từ tháng 10 năm 2019 và 52.000 kể từ khi NSC thông qua luật "Giam cầm - Liuzhi".
Trấn áp người Duy Ngô Nhĩ, Trung Quốc giấu đầu hở đuôi
Về thời sự Châu Á, vụ Trung Quốc trấn áp người Duy Ngô Nhĩ là đề tài được báo Libération quan tâm. Tờ báo cho biết "Người Duy Ngô Nhĩ : Trung Quốc thừa nhận có các trại giáo dục". Trong nhiều tháng qua, Trung Quốc luôn phủ nhận mạnh mẽ sự tồn tại của các trại bí mật giam giữ người Hồi giáo ở Tân Cương, mặc dù nhiều tổ chức phi chính phủ và phương tiện truyền thông nước ngoài đã thu thập được nhiều chứng cớ. Tuy nhiên, trong tuần qua, Đảng cộng sản Trung Quốc đột nhiên thay đổi thái độ.
Cảnh sát Trung Quốc giám sát an ninh trước cửa một đền thờ Hồi giáo của người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 26/06/2017. Johannes EISELE / AFP
Bắc Kinh tìm cách thanh minh việc giam giữ khoảng 1 triệu người, chủ yếu thuộc sắc tộc Duy Ngô Nhĩ và đề xuất sửa đổi bổ sung luật "chống chủ nghĩa cực đoan". Các văn bản sửa đổi này nhằm hợp pháp hóa việc sử dụng "các trung tâm đào tạo chuyên nghiệp" để "giáo dục và cải đổi" những người bị ảnh hưởng bởi "hệ tư tưởng cực đoan" và để tạo cho họ "cơ hội có việc làm".
Theo nhiều tường thuật và các cuộc điều tra, hiện có khoảng 10% dân số thuộc các sắc tộc thiểu số theo đạo Hồi trong vùng Tân Cương bị cầm giữ trong các trung tâm giam giữ trái phép. Các vệ tinh đã ghi được hình ảnh về các trung tâm này. Lấy cớ là đấu tranh chống khủng bố, chính quyền Trung Quốc tùy tiện bắt giữ công dân ở mọi lứa tuổi và bắt ép họ học "tư tưởng Tập Cận Bình".
Mọi biểu hiện về niềm tin tôn giáo, tôn trọng truyền thống địa phương hoặc có liên hệ với người nước ngoài đều có thể bị coi là dấu hiệu "cực đoan hóa" và "có thiện cảm với khủng bố". Chỉ cần có một hành động kiểu như đặt tên con là Medina, Mohammed, để râu dài, có nhiều dao, không chỉnh đồng hồ theo giờ Bắc Kinh, từ chối nghe đài phát thanh Nhà nước … là đủ để một người Duy Ngô Nhĩ bị bắt giam.
Với luật chống tập tục kiêng cữ được coi là hợp quy theo đạo Hồi, được thông qua hôm thứ Hai tuần trước, danh sách những điều mà chính quyền cấm đoán vốn đã dài nay còn nhiều hơn nữa. Các quan chức đảng viên ở tỉnh Tân Cương còn nhận được lệnh tuyên thệ trên mạng xã hội là tin tưởng vào chủ nghĩa Mác-Lê, giương cao ngọn cờ và đấu tranh đến cùng chống "halal", vì "halal" dễ khiến người ta "sa vào chủ nghĩa cực đoan tôn giáo".
Đúng là trong những năm gần đây, nhiều nhóm người Duy Ngô Nhĩ đã tiến hành nhiều vụ tấn công khủng bố, hàng trăm người Trung Quốc theo đạo Hồi đã gia nhập tổ chức Nhà nước Hồi giáo ở Syria, nhưng phần lớn các vụ bắt giữ ở Tân Cương lại liên quan đến các công dân bình thường. Khi những người này bị bắt đột ngột, con cái họ bị tách ra khỏi cha mẹ và bị gửi vào trại trẻ mồ côi. Từ nhiều ngày nay, có nhiều nguồn tin khẳng định những hàng loạt người Hồi giáo bị giam giữ đã bị đưa đến các nhà tù ở các vùng xa xôi, hẻo lánh khác ở Trung Quốc, bằng tàu lửa hoặc máy bay.
Hôm thứ Bảy vừa qua, một trong những quan chức cấp cao nhất của Đảng cộng sản Trung Quốc, khi tới thăm Tân Cương, đã phát biểu bênh vực tiến trình "Hán hóa" là nhằm "khuyến khích tình đoàn kết giữa các sắc tộc và sự hòa hợp tôn giáo". Tuy nhiên, theo Libération, một trong những mục tiêu của tiến trình này là triệt tiêu ngôn ngữ của người Duy Ngô Nhĩ, vốn gần giống tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và có chữ viết theo ký tự Ả Rập.
Về phản ứng của quốc tế, Libération cho biết các nước và các tổ chức quốc tế đã giữ im lặng trong suốt nhiều tháng, nhất là vì các biện pháp kiểm duyệt và răn đe người Duy Ngô Nhĩ khiến các chính phủ và tổ chức không kiểm chứng được thông tin. Lần đầu tiên Liên Hiệp Quốc yêu cầu Bắc Kinh đóng cửa các trại giam nói trên là vào tháng 08/2018. Hôm thứ Sáu tuần trước, các nghị sĩ Hoa Kỳ cũng ra một báo cáo dài về "sự trấn áp chưa từng có" nhắm vào sắc tộc Hồi giáo thiểu số ở Trung Quốc. Theo họ, sự trấn áp này có thể trở thành "tội ác chống nhân loại".
Pháp : Ai là người còn có thể nói sự thật với tổng thống Pháp ?
Về thời sự nước Pháp, báo Le Monde quan tâm đến tổng thống Macron và chơi chữ qua hàng tựa "Macron trên giàn thiêu của tính kiêu ngạo". Trong bài viết này, Le Monde đặt câu hỏi "Giờ đây ai là người còn có thể nói sự thật với tổng thống Pháp ?". Sau 15 tháng bước vào điện Elysée, ông Macron bị nhiều người chỉ trích về sự xa cách, thiếu lắng nghe và cả về phong cách ngạo mạn.
Từ khi có nhiều khó khăn nảy sinh, chẳng hạn tăng trưởng chững lại, vụ tai tiếng Benalla, những phát biểu vụng về bị coi là dấu hiệu của sự ngạo mạn và việc bộ trưởng môi trường và bộ trưởng nội vụ liên tiếp từ chức, người ta liên tục nghe thấy những lời chỉ trích : "Tổng thống không còn nghe ai nữa", "Điện Elysée đã khiến ông ấy trở nên xa cách", "Ai còn dám nói với ông ấy sự thật ?".
Le Monde cho biết những người tiếp xúc hàng ngày với tổng thống Pháp thừa nhận ông Macron, người trước đây không có thói quen nổi nóng, nay lại rất dễ bị kích động. Dường như vị tổng thống trẻ đã mệt mỏi sau một năm rưỡi ở điện Elysée. Tổng thống liên tục công du nước ngoài. Một trong số những người bạn của Macron cho biết tổng thống ngủ rất ít, tới nửa đêm vẫn liên tục gửi tin nhắn và sửa các bài diễn văn. Như vậy là rất mệt mỏi, kể cả với người chưa tới 40 tuổi. Và khi người ta kiệt sức, người ta rất dễ làm những điều ngu ngốc.
Ông Gérard Collomb, một nhân vật vốn thân cận với tổng thống và mới từ chức bộ trưởng nội vụ, cho biết mặc dù trong các cuộc họp, ông Macron vẫn rất tập trung, nhưng đáng tiếc là cuộc tranh luận trong các buổi họp thường bị cắt ngang bởi dàn cố vấn vô cùng đặc biệt của tổng thống, những người đã đưa ông Macron tới chiến thắng trong kỳ bầu cử tổng thống 2017. Họ là những người còn trẻ, rất thông minh, giỏi công nghệ và thạo tiếng Anh, nhưng thiếu kinh nghiệm.
Một chính trị gia lấy làm tiếc là hiện quyền lực tập trung trong tay bốn người là tổng thống Macron, chánh văn phòng điện Elysée, thủ tướng Edouard Philippe và chánh văn phòng phủ thủ tướng. Tổng thống Macron than phiền là thiếu các bộ trưởng "đủ trọng lượng" trong chính phủ, nhưng trên thực tế, hầu như không bộ trưởng nào được quyền tự quyết, tất cả đều do tổng thống quyết định.
Trong chiến dịch tranh cử và trong những tháng đầu sau khi đắc cử, phong cách của ông Macron đã thuyết phục được người Pháp, nhưng những tháng gần đây, phong cách này lại bị công chúng cho là đã biến thành sự ngạo nghễ mang lại nhiều bất lợi cho vị tổng thống trẻ.
Nhà báo Khashoggi mất tích, tiếng tăm của Saudi Arabia bị ảnh hưởng
Về thời sự quốc tế, Les Echos quan tâm đến vụ mất tích của nhà báo đối lập Saudi Arabia, Jamel Khashoggi, sau khi ông tới tòa lãnh sự của Riyadhh tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, để làm giấy tờ hôm 02/10/2018. Les Echos nhận định "Vụ nhà báo Khashoggi mất tích, danh tiếng của Saudi Arabia suy giảm".
Vụ Khashoggi đã gây ra những căng thẳng nghiêm trọng giữa phương Tây với chính quyền Riyadh, vốn đang bị nghi là ra lệnh tra tấn và sát hại nhà báo Khashoggi bên trong tòa lãnh sự. Nhưng theo báo Les Echos, giới doanh nghiệp phản ứng nhanh hơn chính phủ các nước. Nhiều tập đoàn lớn giữ khoảng cách với Riyadh.
Ông Ernest Moniz, cựu bộ trưởng năng lượng Mỹ, từ chối tham gia Neom, một dự án xây dựng một thành phố thông minh của tương lai bên bờ Biển Đỏ, với giá 500 tỉ đô la. Richard Branson, ông chủ của tập đoàn Virgin cũng thông báo ngưng thảo luận với chính quyền Riyadh. Chủ tịch - tổng giám đốc Uber, Dara Khosrowshahi, cũng mới loan báo sẽ không tham gia thượng đỉnh về công nghệ Future Investment Initiative lần thứ 2, dự kiến được tổ chức từ ngày 23 đến ngày 25/10/2018 tại Riyadh. Chính Richard Branson là người đưa ra ý tưởng tổ chức Future Investment Initiative.
Nhiều chủ tịch - tổng giám đốc của các tập đoàn khác như Viacom, HP… cũng từ chối tham gia. Một số lãnh đạo khác nói sẽ "liệu tình hình". Nhiều phương tiện truyền thông danh tiếng của các nước nói tiếng Anh như The Economist, Los Angeles Times, New York Times, Viacom, CNN… tuyên bố tẩy chay hội nghị.
Báo Les Echos dẫn lời một chuyên gia kinh tế cho biết nhiều chủ doanh nghiệp hiện phải cân nhắc nguy cơ danh tiếng của công ty bị ảnh hưởng xấu nếu duy trì liên hệ với một chế độ như Riyadh, so với tầm quan trọng của thị trường Saudi Arabia. Hôm qua, vào đầu phiên sáng, giao dịch trên sàn chứng khoán Riyadh đã sụt giảm 7%.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn thận trọng, chỉ tỏ ra giữ khoảng cách chứ chưa hủy các dự án đầu tư. Sự thận trọng cũng thể hiện trong cả lĩnh vực ngoại giao. Tổng thống Mỹ dù dọa sẽ "trừng phạt nghiêm khắc" đồng minh Saudi Arabia nếu có đủ bằng chứng cho thấy Riyadh đã ra lệnh giết hại nhà báo đối lập, nhưng cũng chần chừ không muốn ngưng thương vụ bán vũ khí với giá 110 tỉ đô la cho Riyadh. Chủ nhân Nhà Trắng muốn ưu tiên các phương án hành động khác, nhưng không nói rõ chi tiết.
Trang nhất các báo Pháp
Báo kinh tế Les Echos nói về "Châu Âu : thời khắc của sự thật", với ba bài viết ở các trang trong về Liên Hiệp Châu Âu : "Brexit : Niềm hy vọng cuối cùng về thỏa thuận với Luân Đôn","Ý dưới áp lực trước khi giới thiệu dự thảo ngân sách" và "Một thất bại lịch sử cho các đồng minh của Merkel ở Bayern".
Le Monde quan tâm đặc biệt tới dự thảo ngân sách của Ý. Cũng giống như các nước khác thuộc khu vực đồng tiền chung Châu Âu, ngày 15/10/2018, Ý phải đệ trình dự thảo ngân sách cho năm 2019 lên Ủy ban Châu Âu. Nếu thiếu hụt ngân sách của Ý vẫn được dự tính ở mức 2,4% GDP, Bruxelles có thể sẽ phải yêu cầu chính phủ của thủ tướng Jiuseppe Conte giải thích. Le Monde cũng dành bài xã luận nói về "Sự trở lại của mối rủi ro Ý". Hiện nợ của Ý chiếm 3,5% GDP, so với tỉ lệ 1,5% cách nay 6 tháng. Tổng nợ của Ý hiện là 2.300 tỉ euro.
Về thời sự nước Pháp, báo Le Figaro đặt câu hỏi : "Cải tổ nội các : Macron sẽ ra quân chủ bài Blanquer ?". Ông Jean-Michel Blanquer là bộ trưởng Giáo Dục Pháp, một trong những bộ trưởng quan trọng đối với Macron. Theo dự kiến, đầu tuần này chính phủ sẽ thông báo nội các mới.
Cũng liên quan đến nước Pháp, báo Libération chú ý đến "Khả năng chi tiêu : một ngân sách cần thay đổi". Bắt đầu từ hôm nay 15/10, dự luật tài chính 2019 bắt đầu được thảo luận tại Hạ Viện theo hướng có lợi hơn cho những người có hoàn cảnh khó khăn nhất.
Thùy Dương
