Thông Luận

Tham vọng của ngành đóng tầu Trung Quốc khiến quốc tế lo ngại

Trong bài viết "Tại Trung Quốc, các tập đoàn đóng tầu chạy hết công suất", nhật báo kinh tế Les Echos nói về tham vọng quân sự hàng hải của Bắc Kinh, đằng sau hai tập toàn lớn là CSSC và CSIC, để đạt tầm thế giới.

Tầu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 11/12/2016 ở biển Bột Hải (Bohai). Reuters/Stringer

Hải quân Trung Quốc có tham vọng trở thành một trụ cột mới của quốc gia, thông qua cuộc tập trận rầm rộ hồi tháng 04/2018 mà chủ tịch Tập Cận Bình xuất hiện với tư cách tổng tư lệnh tối cao. Cuối tuần qua, một lần nữa, Hải quân Trung Quốc khẳng định tham vọng này khi diễn tập chung với Malaysia và Thái Lan tại eo biển Malacca.

Và đằng sau tham vọng này, theo Les Echos, là cả một ngành công nghiệp được huy động, đặc biệt là hai tập đoàn đóng tầu của Nhà nước : CSSC (China State Shipbuilding Corporation, miền nam Trung Quốc ) - chuyên về hoạt động dân sự và CSIC(China Shipbuilding Industry Corporation, đông bắc Trung Quốc) - chủ yếu thiên về hàng hải quốc phòng. Chủ ý của Bắc Kinh là để cả hai tập đoàn hoạt động song song nhằm thúc đẩy cạnh tranh giữa hai bên và như vậy, sẽ đạt hiệu quả cao hơn.

Năm 2017, tổng doanh thu của cả hai tập đoàn tương đương 65 tỉ euro, trong đó 18,7 tỉ thuộc lĩnh vực đóng tầu dân sự và quân sự. Chỉ trong vòng 15 năm, vị thế của các xưởng đóng tầu của Trung Quốc đã tăng một cách kinh ngạc, hiện đang ngấp nghé vị trí hàng đầu thế giới của các tập đoàn Hàn Quốc (Daewoo, Samsung và Hyundai).

CSSC hiện trở thành xưởng đóng tầu dân sự lớn thứ 2 thế giới, chỉ sau Hyundai. Có vẻ như nhiều nhà quan sát đã lầm khi cho rằng "Trung Quốc phải mất nhiều năm để có thể đóng được các loại tầu phức tạp", theo ông Philippe Louis-Dreyfus, chủ tịch hội đồng giám sát tập đoàn Louis-Dreyfus Armateurs. Hợp đồng giữa Carnival và CSSC năm 2017 là một bằng chứng với 2 tầu du hành lớn (croisière), cùng với 7 tầu chở chất đốt lỏng dung lượng 170.000 m3 cho công ty MOL của Nhật Bản.

Dĩ nhiên, trong lĩnh vực hàng hải quốc phòng, Nhà nước Trung Quốc vẫn là khách hàng chính nhằm phục vụ tham vọng gia tăng sức mạnh quân sự trong khu vực và trên trường quốc tế. Hai tập đoàn đóng tầu Trung Quốc cũng nhận được nhiều hợp đồng về trang thiết bị hàng hải đòi hỏi trình độ cao hơn, như hợp đồng cung cấp 3 tầu ngầm với Thái Lan và 4 tầu tuần tra cho Malaysia đều được ký vào năm 2017. Cũng nhờ được Nhà Nước ủng hộ mạnh mẽ, các tập đoàn này còn đưa ra những lời chào hàng hấp dẫn trên khắp thế giới, từ Brazil, Achentina đến Pakistan hay thậm chí cả Ba Lan.

Các nhà đóng tầu Châu Âu bắt đầu cảm thấy sức ép của Trung Quốc. Chỉ cách đây ít lâu, họ còn là bá chủ ngành xuất khẩu tầu chiến, giờ thời thế đã thay đổi. Một nhà công nghiệp cho rằng "trình độ của các nhà đóng tầu Trung Quốc được nâng cấp sẽ giúp họ cạnh tranh trực tiếp với các tập đoàn Châu Âu trong tương lai gần".

Đe dọa này sẽ thành hiện thực khi chính phủ Trung Quốc đang có ý định hợp nhất hai tập đoàn CSIC và CSSC nhằm chiếm lĩnh vị trí số 1 thế giới. Nếu dự án thành hiện thực, tập đoàn hợp nhất của Trung Quốc sẽ đạt gấp hai lần doanh thu của cả ba tập đoàn Hàn Quốc Hyundai Heavy Industries, Daewoo Shipbuilding và Samsung Heavy Industries.

Hoạt động độc lập để bớt phụ thuộc vào nước ngoài

Như vậy, tham vọng của Trung Quốc mới chỉ bắt đầu. Trả lời Les Echos, nhà nghiên cứu Mathieu Duchâtel, trợ lý giám đốc chương trình Châu Á, Viện European Council on Foreign Relations, đánh giá : "Chưa bao giờ Trung Quốc lại gần sát đến một ngành công nghiệp độc lập như vậy".

Sau cuộc khủng hoảng vịnh Đài Loan 1995-1996, Trung Quốc đầu tư đáng kể vào ngành công nghiệp vũ khí để giảm dần phụ thuộc vào các hệ thống của Nga. Trung Quốc hiện chỉ phụ thuộc vào nước ngoài để nuôi dưỡng chiến lược canh tân của họ, thông qua chuyển giao công nghệ. Để quân đội Trung Quốc đạt được "tầm cỡ thế giới" vào năm 2050, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nêu rõ : "công nghệ là khả năng chiến đấu trung tâm".

Bắc Kinh hiện hài lòng về những gì họ tự sản xuất được : tầu hộ tống, tầu khu trục… Giờ họ nhắm đến đến việc sản xuất tầu sân bay trực thăng và những thế hệ tầu ngầm hạt nhân mới. Không chỉ dừng trong khu vực, Trung Quốc muốn bảo vệ lợi ích ở nước ngoài và chinh phục các thị trường mới.

Bắc Triều Tiên kêu cứu vì bệnh lao

Bệnh lao đang hoành hành tại Bắc Triều Tiên. Đây là chủ đề chính của một bộ phim tài liệu mà đạo diễn người Mỹ gốc Hàn Hein Sara Seok được phép ghi hình tại quốc gia khép kín nhất thế giới. Qua đó, Bình Nhưỡng thừa nhận cần trợ giúp nhân đạo khẩn cấp và hy vọng Liên Hiệp Quốc giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt.

Theo tường thuật của nhật báo công giáo La Croix, bộ phim được mở đầu với hình ảnh của một người đàn ông gần như không còn đủ sức để thở, nhọc nhằn lê từng bước và được cô con gái, cũng mắc bệnh lao, vác trên vai để đưa đến một trung tâm điều trị bệnh lao của hội Eugene-Bell. Hội từ thiện của Mỹ có 13 trung tâm điều trị tại Bắc Triều Tiên và chăm sóc khoảng 1.500 bệnh nhân mắc bệnh lao với chi phí điều trị là 5.000 euro cho mỗi đợt điều trị kéo dài 18 tháng. Tuy nhiên, số bệnh nhân được hội Eugene-Bell điều trị chỉ chiếm 20% tổng số bệnh nhân tại Bắc Triều Tiên (7.500 người) và những người không được điều trị chỉ nằm chờ chết.

Khi cho phép quay những cảnh này, dường như Bắc Triều Tiên đang thay đổi chiến lược, chủ ý cho thế giới biết tình hình nhân đạo khó khăn, và trở nên nghiêm trọng hơn do những biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc năm 2016.

Từ vài tháng qua, tình hình nhân đạo khẩn cấp được nhiều tổ chức phi chính phủ Mỹ đánh động vì họ không được quyền đến Bắc Triều Tiên từ năm 2016. 40% người dân thiếu ăn và 25% trẻ em bị suy dinh dưỡng. Bản thân nhiều tổ chức của Liên Hiệp Quốc (PAM, Unicef) cũng gặp khó khăn trong việc quyên góp dù vấn đề nhân đạo không nằm trong danh sách trừng phạt đơn phương, hoặc của Liên Hiệp Quốc.

Brexit : Đàm phán đi vào ngõ cụt

Chỉ chưa đầy sáu tháng là đến ngày Anh Quốc rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu, vậy mà, cả hai bên vẫn chưa đạt được một thỏa thuận chung hậu Brexit sau thượng đỉnh đầy trắc trở ngày 17/10/2018.

Đường biên giới giữa vùng Bắc Ireland (thuộc Anh) với Cộng Hòa Ireland hoặc một liên minh hải quan tạm thời vẫn là trở ngại chính. Do không muốn mất liên minh của đảng DUP, một đảng nhỏ Bắc Ireland, thủ tướng Anh Theresa May từ chối lập "lưới an ninh" tạm thời do phía Liên Hiệp Châu đề xuất.

Nhật báo Le Monde đăng bài phóng sự "Tại Bắc Ireland, bài toán nan giải của Brexit", đề cập đến những băn khoăn của người dân Anh Quốc sống dọc đường biên và nỗi lo tình trạng bất ổn trở lại. Họ có lý vì theo Le Monde, "chỉ còn chưa đầy sáu tháng, lo ngại về các cuộc đàm phán gặp thất bại vẫn rất rõ nét". Le Figaro đưa tin "Brexit : một thượng đỉnh bị "no deal" (không có thỏa thuận) ám ảnh". Les Echos cùng chung nhận định : "Tại Bruxelles, các nước Châu Âu trước ngõ cụt Brexit".

Vẫn theo Les Echos, Đức chuẩn bị tinh thần cho vụ ly dị với Anh không đạt được thỏa thuận. Liên hiệp các doanh nghiệp ngành thương mại Đức cho biết kịch bản này sẽ tiêu tốn vài tỉ euro cho các doanh nghiệp nước này.

Tổng thống Pháp Macron thừa nhận "vụng về"

Hai tuần chờ đợi để có được chính phủ mới, với 8 tân bộ trưởng, tổng thống Emmanuel Macron đã trấn an công luận Pháp trong bài phát biểu tại điện Elysée và được truyền hình tối 16/10/2018.

Một số nhật báo đã trở lại chủ đề này, ví dụ theo Le Monde, tổng thống Macron thừa nhận một số vụng về. Xã luận của Le Figaro khẳng định vở kịch dài về cải tổ nội các cho thấy "sự trục trặc" bên trong. Trong bài phát biểu, tổng thống Macron vừa muốn trấn an, nhưng lại thể hiện băn khoăn, lo lắng. Ông cũng khẳng định đã lắng nghe những lời chỉ trích, nhưng bài xã luận của Le Figaro đặt câu hỏi là ông Macron nghe ai ? Nguyên thủ Pháp phải nhanh chóng tìm được cách để kết nối với người dân và ông chỉ còn một giải pháp duy nhất : đó là hành động.

Nạn ấu dâm : Khi nào Giáo hội Pháp mới ăn năn ?

Nhiều nhân vật nổi tiếng người Pháp và người Công giáo đã yêu cầu thành lập một ủy ban điều tra nghị viện về tình trạng ấu dâm trong Giáo hội Pháp. Tuy nhiên, lời kêu gọi đã bị các thượng nghị sĩ của Ủy ban Luật pháp bác bỏ. Đây là chủ đề trên trang nhất và mục "Sự kiện" của nhật báo Libération.

Theo xã luận của Libération, Pháp đã bỏ lỡ cơ hội để thể hiện đã sẵn sàng dỡ bỏ lớp lá chắn nặng nề buộc các nạn nhân im lặng. Lý do được đưa ra là không được dùng Giáo hội làm vật tế thần vì lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên cũng xảy ra trong các hiệp hội thể thao, trường học và những nơi khác. Đúng là Giáo hội không phải là nơi duy nhất liên quan đến vấn nạn này, nhưng tại sao Giáo hội lại không đứng ra làm gương ? Lý do thứ hai là không nên chính trị hóa và gây tranh luận một chủ đề vô cùng tế nhị.

Paris và vùng Ile-de-France làm sạch nước sông Marne và sông Seine

Ngày 18/10/2018, thành phố Paris và chính phủ Pháp công bố 26 địa điểm được dự kiến cải tạo thành nơi bơi lội được trong khuôn khổ dự án Grand Paris (Paris mở rộng). Tổng chi phí cho dự án là 1,2 tỉ euro.

Theo Les Echos, "Paris mở rộng : sông Marne sẽ được làm sạch để bơi lội được vào năm 2022 và sông Seine vào năm 2025". Thế Vận Hội 2024 là động lực giúp đẩy nhanh dự án trên.

Thu Hằng