 | Tổng quan: | 3708233 |
Phe quân sự có thể sẽ tiếp tục kiểm soát chính trường Thái Lan (RFI, 26/03/2019)
Mặc dù phe đối lập đang trỗi dậy, sau cuộc bầu cử Quốc Hội ngày 24/03/2019, phe quân sự có thể sẽ tiếp tục kiểm soát chính trường Thái Lan. Tuy vậy, theo các nhà phân tích, do không có đảng nào chiếm đa số, các đảng phải thương lượng với nhau để lập một liên minh cầm quyền.
Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-Ocha chụp ảnh kỷ niệm với các vũ công khi đến dự họp nội các, sau cuộc bầu cử. Ảnh chụp ngày 26/03/2019. Reuters/Athit Perawongmetha
Cuộc bỏ phiếu ngày 24/03 là cuộc bầu cử Quốc Hội đầu tiên kể từ sau cuộc đảo chính năm 2014 do tướng Prayut Chan-O-Cha tiến hành, lật đổ thủ tướng Yingluck Shinawatra. Từ nhiều năm nay, Thái Lan vẫn bị chia rẽ nặng nề giữa một bên là phe "Áo Đỏ", tức là những người ủng hộ gia đình Shinawatra, và bên kia là phe "Áo Vàng", tức là những người bảo vệ chế độ quân chủ và dựa trên quân đội. Sau cuộc bầu cử ngày 24/03, sự chia rẽ đó vẫn tồn tại, cho dù kết quả sẽ như thế nào.
Kể từ năm 2001 đến nay, các đảng của phe "Áo Đỏ" vẫn giành thắng lợi trong mọi cuộc bầu cử ở Thái Lan, và đặc biệt là được sự ủng hộ đông đảo của cử tri các vùng nông thôn và các vùng nghèo ở miền bắc. Nhưng hai anh em thủ tướng Thaksin Shinawatra và Yingluck Shinawatra đều đang sống lưu vong sau hai cuộc đảo chính năm 2006 và 2014, cho nên không họ có mặt tại chỗ để hô hào, vận động cử tri.
Nay thế cờ có vẻ đang đảo ngược. Kết quả chính thức của cuộc bầu cử sẽ chỉ được công bố từ đây đến ngày 09/05, nhưng trước mắt, đảng thân chính quyền quân sự, đảng Palang Pracharat khẳng định đang dẫn đầu, dựa theo các số liệu sơ bộ sau khi kiểm 94% số phiếu. Cụ thể, tính về số phiếu, trên hơn 50 triệu cử tri, đã có 7,5 triệu người bỏ phiếu cho đảng Palang Pracharat. Theo sát là đảng Pheu Thai, đảng đối lập chính, theo phe Shinawatra, với 7,2 triệu phiếu. Trên lý thuyết thì đảng Pheu Thai còn có khả năng giành chiến thắng, nhờ liên minh với những đảng khác và cũng nhờ cách tính ghế rất phức tạp, không tỉ lệ với số phiếu.
Nhưng đảng Palang Pracharat có một lợi thế đáng kể, vì đảng này chỉ cần giành được 126 trên tổng số 500 ghế ở Hạ Viện là đủ để kiểm soát chính trường Thái Lan, vì họ có sự ủng hộ của 250 thượng nghị sĩ do chính quyền quân sự bổ nhiệm. Đảng Palang Pracharat hoàn toàn có thể hội đủ 126 ghế, nếu chiêu dụ được Đảng Dân Chủ, bao gồm những thành phần bảo thủ. Trong khi đó, đảng Pheu Thai bắt buộc phải nắm ít nhất 376 ghế ở Hạ Viện mới có thể đứng ra thành lập một chính phủ. Cho dù có liên minh với một đảng khác, Pheu Thai sẽ rất khó mà hội đủ số ghế đó.
Có điều từ hôm qua đến nay, Ủy ban bầu cử, do phe quân sự chỉ định, đã liên tục bị tố cáo về những vụ mua phiếu cử tri và về thái độ thiên vị. Đến mức mà trên các mạng xã hội hiện đang lan truyền một kiến nghị yêu cầu giải tán Ủy ban bầu cử bị xem là "thối nát nhất trong lịch sử Thái Lan". Kiến nghị này hiện đã thu được hơn 400 ngàn chữ ký. Trả lời phỏng vấn hãng tin AFP, cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra cũng lên án một cuộc bầu cử "gian lận" nhằm giúp cho phe quân sự tiếp tục nắm quyền. Ông Thaksin khẳng định là tại nhiều tỉnh, số lá phiếu lại nhiều hơn số cử tri.
Những tố giác về gian lận phiếu khiến cho tình hình chính trị Thái Lan sau bầu cử càng thêm rối rắm. Theo dự đoán của các chuyên gia, do cả hai đảng Phalang Pracharat và đảng Pheu Thai đều khẳng định có khả năng lập chính phủ, sẽ mất nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần thương lượng, mặc cả, Thái Lan mới có một nội các mới.
Thanh Phương
*******************
Thái Lan chưa rõ kết quả bầu cử dù đảng thân quân đội 'nhiều phiếu hơn' (BBC, 25/03/2019)
Đảng chính trị thân quân sự ở Thái Lan bất ngờ dẫn đầu trong cuộc bầu cử đầu tiên của nước này kể từ khi quân đội lên nắm quyền 5 năm trước.
Các nhà báo chờ đợi tại trụ sở đảng Palang Pracha Rath ở Bangkok vào đêm 24/3
Với hơn 90% số phiếu được kiểm, đảng Palang Pracha Rath giành được 7,6 triệu phiếu bầu - nhiều hơn nửa triệu so với đảng đối lập Pheu Thai.
Tuy thế, Pheu Thai lại được 138 ghế trong Hạ viện 500 ghế, so với đảng Palang Prachara chỉ được 96.
Cả hai đảng đều tuyên bố sẽ tìm cách lập chính phủ.
Một số đảng khác được khoảng 30 - 39 ghế mỗi đảng.
Nhưng đảng nào thắng lợi trong việc giành 150 ghế nghị sĩ nữa vẫn chưa rõ, theo Ủy ban Bầu cử.
Tin mới nhất cho hay kết quả chính thức sẽ chỉ được công bố vào ngày 9/05.
Trước đó, người ta dự định công bố kết quả chính thức vào cuối ngày 25/3.
Pheu Thai có liên kết với cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, người giành chiến thắng trong mọi cuộc bầu cử kể từ năm 2001.
Cũng hôm 25/03, ông Thaksin, hiện lưu vong ở nước ngoài, đã lên tiếng đổ lỗi cho phe quân nhân Thái Lan là "chủ động gian lận" bầu cử.
Tuy nhiên, hiện tại nhiều khả năng đảng thân quân đội có thể thành lập chính phủ dưới nhà lãnh đạo hiện tại, Tướng Prayuth Chan-ocha, người dẫn dắt cuộc đảo chính lật đổ em gái ông Thaksin, bà Yingluck Shinawatra, năm 2014.
Kết quả sơ bộ thật bất ngờ, đảng Palang Pracha Rath (PPRP) ban đầu được nhiều người dự đoán sẽ đứng thứ ba.
Hơn 50 triệu người đủ điều kiện đi bầu, nhưng tỷ lệ bỏ phiếu được ghi nhận chỉ là 64%, AFP đưa tin.
Thái Lan rơi vào bất ổn chính trị trong nhiều năm. Sau khi giành được quyền lực, quân đội hứa sẽ khôi phục dân chủ, nhưng đã nhiều lần hoãn tổng tuyển cử.
Bầu cử Thái Lan
Trước thềm cuộc bầu cử, Quốc vương Thái Lan Maha Vajirusongkorn phát đi tuyên bố kêu gọi "hòa bình và trật tự" trong ngày bỏ phiếu.
Nhà vua cũng kêu gọi cử tri "ủng hộ người tốt".
Đảng Tương lai Tiến bước do tỷ phú Thanatorn Juangroongruangkit dẫn đầu
Bối cảnh
Cuộc bầu cử được xem chủ yếu là cuộc cạnh tranh giữa các đảng thân quân sự và các đồng minh của ông Thaksin.
Ông bị lật đổ trong một cuộc đảo chính năm 2006 và sống lưu vong để tránh bị kết án tội lạm quyền. Nhưng ông vẫn có một lượng người ủng hộ đáng kể, phần lớn trong số đó là cử tri nông thôn và người nghèo.
Fah Teesud, 18 tuổi, từ tỉnh Lopburi nơi em đang sống cùng cha mẹ, tới Bangkok để ủng hộ đảng Future Forward
Tướng Prayuth được đề cử là ứng viên thủ tướng duy nhất của đảng PPRP thân quân đội mới thành lập.
Trong số các đảng nổi bật khác là đảng Dân chủ, do cựu thủ tướng Abhisit Vejjajiva, và đảng Tương lai Tiến bước do tỷ phú Thanatorn Juangroongruangkit dẫn đầu.
Vào thời điểm đảo chính, quân đội cho biết họ muốn khôi phục trật tự, ổn định và ngăn các cuộc biểu tình nổ ra liên tục trong nhiều năm.
Nhưng chính quyền quân sự bị cáo buộc chuyên quyền, kiểm soát chặt chẽ truyền thông và tùy tiện dùng các luật như khi quân để bịt miệng đối thủ.
Chính quyền quân sự cũng đưa ra bản hiến pháp mới - được cuộc trưng cầu dân ý thông qua - mà giới chỉ trích nói là được thiết lập để đảm bảo phe quân nhân vẫn là trung tâm của chính trị Thái Lan.
Hơn 50 triệu người đủ điều kiện đi bầu, nhưng tỷ lệ bỏ phiếu được ghi nhận chỉ là 64%, AFP đưa tin
Cuộc bỏ phiếu hôm 24/3 là bầu 500 thành viên Hạ viện. Nhưng theo hiến pháp, một thượng viện 250 ghế đã được phe quân nhân chỉ định.
Hai cơ quan quốc hội cùng bầu thủ tướng - một ứng viên chỉ cần một nửa số phiếu cộng với một để giành chiến thắng.
Vì vậy, ứng viên chủ chốt của chính quyền quân sự - Tướng Prayuth - về lý thuyết chỉ cần 126 phiếu bầu tại Hạ viện để nhậm chức.
Đảng cầm quyền hoặc liên minh cũng có thể chỉ định một người không phải là nghị sĩ làm thủ tướng.
Hiến pháp mới cũng áp đặt giới hạn về số lượng ghế mà bất kỳ đảng nào có thể đảm nhận, bất kể lượng phiếu mà họ đã giành được, và bất kỳ chính phủ nào trong tương lai đều bị ràng buộc theo kế hoạch 20 năm cho Thái Lan do phe quân nhân đề ra.
Kết quả sơ bộ không chính thức sẽ được công bố trong vài giờ tới, nhưng các phóng viên nói rằng sẽ mất một thời gian để định hướng tương lai của Thái Lan trở nên rõ ràng hơn, khi các đảng đàm phán các thỏa thuận về liên minh với nhau.
