Đài Loan : Đảng Dân Tiến thua to, Bắc Kinh hoan nghênh (RFI, 25/11/2018)
Tại Đài Loan, tổng thống Thái Anh Văn từ chức lãnh đạo đảng Dân Tiến. Trong cuộc bầu cử địa phương ngày Chủ Nhật 25/11/2018, đảng cầm quyền thất bại nặng nề mất hơn phân nửa số vùng, từ 13 xuống còn 6. Đối lập Quốc Dân Đảng từ 6 thành phố chiếm thêm 9 trong đó có thành phố cảng Cao Hùng. Ngay lập tức, tổng thống Thái Anh Văn nhận trách nhiệm và tự trừng phạt bằng hình thức từ chức ghế lãnh đạo đảng.
Phe ủng hộ Quốc Dân Đảng tại Cao Hùng (Kaohsiung), 23/11/2018. © Reuters/Tyrone Siu
Phe bảo thủ tại Đài Loan cũng thắng trong hai cuộc trưng cầu dân ý : không chấp nhận hôn nhân đồng giới tính và đòi hỏi bác bỏ ngọn cờ Thế Vận "Đài Bắc-Trung Hoa" hiện nay. Bắc Kinh hài lòng trước chiến thắng của đối lập Đài Loan và xem kết quả này phản ánh ý kiến của đa số dân chúng hải đảo muốn "đôi bên cùng có lợi" trong quan hệ với Hoa lục.
Từ Đài Bắc, đặc phái viên Stephane Lagarde phân tích :
Từ nhiều tuần nay, thành phố Cao Hùng là chủ đề của các cuộc tranh luận trên truyền hình nhất là ứng cử viên vừa đắc cử thị trưởng, một được mô tả là một "vật thể bay không rõ xuất xứ" của Quốc Dân đảng. Nhân vật có lối phát biểu bạo gan bạo phổi chinh phục được cử tri bình dân của thành phố cảng công nghiệp của Đài Loan. Hàn Quốc Du, 61 tuổi, khuấy động đám đông ủng hộ viên trong rừng cờ Trung Hoa Dân Quốc đỏ rực : "Chiến thắng này không những là một thông điệp cho hải đảo mà còn gửi cho toàn thế giới là cùng nhau, chúng ta sẽ là cho Cao Hùng trở thành một thành phố hưng thịnh nhất hành tinh".
Từ 20 năm nay, Cao Hùng là một căn cứ địa của đảng Dân Tiến. Thế nhưng, từ khi bà Thái Anh Văn đắc cử tổng thống vào năm 2016, hoạt động kinh tế ở Cao Hùng, nhất là kỹ nghệ du lịch bị giảm đi do quan hệ căng thẳng với Hoa lục. Ông Benni Ngô, chủ tịch nghiệp đoàn công ty lữ hành, giải thích : "Trong hai năm trở lại đây, chúng tôi thấy số du khách từ Hoa lục sang thăm Đài Loan giảm đi nhiều. Tôi không nói những cá nhân mà là những đoàn có tổ chức. Nếu nhìn kỹ chi tiết thì rõ ràng là các thành phố phía nam như Cao Hùng, Bình Đông, Đại Đông bị mất du khách đến từ Trung Quốc".
Câu hỏi đặt ra là liệu kết quả bầu cử hôm Chủ Nhật mang ý nghĩa trừng phạt ? Nhân vật vừa đắc cử thị trưởng Cao Hùng, với lối phát biểu bộc trực, bị các đối thủ tố cáo tung tin thất thiệt và bị Bắc Kinh giựt dây.
Tú Anh
****************
Tổng thống Đài Loan từ chức chủ tịch đảng sau thất bại bầu cử (VOA, 25/11/2018)
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn từ chức chủ tịch Đảng Dân tiến đương quyền chủ trương ủng hộ độc lập sau khi đảng này chịu thất bại lớn trong cuộc bầu cử ngày thứ Bảy, để mất hai vị trí thị trưởng tại hai trong số những thành phố quan trọng nhất ở hòn đảo này.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn thông báo quyết định của bà từ chức chủ tịch Đảng Dân tiến sau các cuộc bầu cử địa phương ở Đài Bắc, Đài Loan, ngày 24 tháng 11, 2018.
Kết quả của cuộc bầu cử, diễn ra chỉ hơn một năm trước cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo của Đài Loan, có thể sẽ làm hài lòng Trung Quốc, nước tuyên bố chủ quyền đối với đảo Đài Loan tự cai trị và dân chủ và đã gia tăng áp lực lên bà Thái và chính quyền của bà kể từ khi bà nhậm chức vào năm 2016.
Trong khoảng thời gian trước cuộc bầu cử, bà Thái và chính phủ của bà đã nhiều lần nói rằng Trung Quốc đang tìm cách lung lạc cử tri với việc "bắt nạt chính trị" và "tin vịt," một cáo buộc mà Bắc Kinh phủ nhận.
Đảng Dân tiến đánh mất ghế thị trưởng ở thành phố đông dân thứ hai của Đài Loan là Đài Trung và một chiến trường trọng yếu ở miền Nam là thành phố Cao Hùng, nơi mà đảng này đã giữ ghế thị trưởng hai thập niên qua và đóng vai trò trung tâm trong phong trào ủng hộ dân chủ ở Đài Loan trong những năm 1970.
Đảng Quốc dân giành chiến thắng ở cả hai nơi này. Đảng Quốc dân có chủ trương thân Trung Quốc từng cai trị đại lục trước khi chạy sang Đài Loan vào cuối cuộc nội chiến với phe Cộng sản vào năm 1949.
Bà Thái nói Đảng Dân tiến sẽ suy ngẫm về thất bại này, nhưng bà tuyên bố sẽ tiếp tục chủ trương của mình.
"Tiếp tục các cải cách, tự do và dân chủ, và bảo vệ chủ quyền của đất nước là sứ mệnh mà Đảng Dân tiến sẽ không từ bỏ," bà nói với các phóng viên.
Bà nói bà sẽ không chấp nhận đề nghị từ chức Thủ tướng Lại Thanh Đức được đưa ra trước đó vào buổi tối.
Đảng Dân tiến bám trụ được tại hai trong số các thành trì khác của họ, giữ được Đài Nam ở phía nam và Đào Viên ở phía bắc.
Không có phản ứng tức thời nào từ Bắc Kinh về kết quả bầu cử. Truyền thông nhà nước chỉ đơn giản nhắc tới việc bà Thái từ chức chủ tịch đảng để "chịu trách nhiệm về thành tích của đảng trong các cuộc bầu cử địa phương ở Đài Loan".
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ ca ngợi Đài Loan vì "tỏ rõ sức mạnh của hệ thống dân chủ sinh động của họ thông qua một vòng bầu cử thành công".