 | Tổng quan: | 3062721 |
Bắc Kinh biết rất rõ thế và lực của Manila hiện nay. Và hơn thế nữa, Trung Quốc đang tìm cách đưa Philippines vào quỹ đạo.
Philstar ngày 8/3 đưa tin, hôm 7/3 tân Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc, ông Chung Sơn đã sang thăm chính thức Manila và dự phiên họp Ủy ban Hợp tác kinh tế và thương mại song phương (JCETC).
Đây là cuộc họp đầu tiên được nối lại sau 5 năm gián đoạn vì những căng thẳng giữa hai nước trên Biển Đông, đặc biệt kể từ vụ Trung Quốc chiếm quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough từ Philippines tháng 4/2012.
Một danh sách các dự án cơ sở hạ tầng ưu tiên sử dụng nguồn vốn vay Trung Quốc đã được thỏa thuận trong cuộc họp giữa ông Sơn với Bộ trưởng Thương mại Philippines Ramon Lopez.
Ông Lopez tiết lộ, có 3 dự án tổng trị giá 3,4 tỉ USD đã được Trung Quốc xác định ưu tiên cấp vốn trong năm nay.
Tuy nhiên một quan chức Bộ Thương mại Trung Quốc nói rằng, tại thời điểm này vẫn chưa có công ty cụ thể nào sẽ thực hiện các dự án này.
Các hợp đồng vẫn chưa được ký cho nên ông không thể tiết lộ các điều khoản và điều kiện của các khoản vay cụ thể, Trung Quốc chỉ hứa cố gắng khởi động 3 dự án ưu tiên trong năm nay [1].
Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Chung Sơn và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, ảnh : guancha.cn.
Từ Trung Quốc, tờ Người Quan Sát ngày 10/3 cho biết, tuần tới Phó Thủ tướng Trung Quốc Uông Dương sẽ sang thăm Philippines. Truyền thông Philippines nói rằng, ông Dương sẽ mang theo hợp đồng 1 tỉ USD nhập khẩu nông sản Philippines.
Chuyến đi Manila của ông Chung Sơn tuần này một mặt là để thực hiện thỏa thuận song phương giữa Tổng thống Rodrigo Duterte với Chủ tịch Tập Cận Bình trong chuyến thăm Trung Quốc tháng 10 năm ngoái, mặt khác là để dọn đường cho ông Uông Dương sang Manila tuần tới.
Trong hội đàm, ông Chung Sơn liệt kê một loạt "thành quả" của kỳ họp JCETC lần thứ 28 này : tăng cường kết nối trực tiếp "sáng kiến Một vành đai, một con đường" của Trung Quốc với tầm nhìn Philippines 2040 ;
Trung Quốc sẵn sàng mở rộng nhập khẩu các mặt hàng có sức cạnh tranh của Philippines, khuyến khích doanh nghiệp Trung Quốc sang Philippines đầu tư, tích cực tham gia các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng và các công trình cải thiện dân sinh Philippines ;
Trung Quốc "ủng hộ toàn diện Philippines thực hiện tốt vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2017", thúc đẩy đàm phán Hiệp định quan hệ đối tác toàn diện khu vực (RCEP) và cố gắng ký được trong năm nay.
Tờ Philippines Daily Inquirer hôm 9/3 dẫn lời Bộ trưởng Thương mại nước này Lopez cho biết, tuần tới sang Manila, Phó Thủ tướng Trung Quốc Uông Dương có thể mang theo các hợp đồng nhập khẩu nông sản Philippines trị giá 1 tỉ USD, bao gồm các mặt hàng cá, thịt gà - vịt, chuối, dứa và xoài [2].
Những dấu hiệu bất thường
Các hoạt động thăm viếng nói trên của 2 quan chức cấp cao Trung Quốc sang Philippines trong thời gian ngắn theo cá nhân người viết có những dấu hiệu bất thường.
Thứ nhất, tháng trước Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Cao Hổ Thành bất ngờ hủy chuyến thăm Philippines vào phút chót mà không rõ nguyên nhân. Dư luận giới quan sát cho rằng có liên quan đến những phát biểu của (cựu) Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay về Biển Đông.
Ông Chung Sơn thay ông Thành làm Bộ trưởng Thương mại hôm 24/2 và chọn Philippines làm quốc gia đầu tiên đến thăm, ngay giữa lúc đang họp Quốc hội.
Sau chuyến thăm kéo dài 3 ngày này, tuần tới Phó Thủ tướng Trung Quốc Uông Dương cũng sẽ sang thăm Philippines, hai bên dự kiến ký kết Kế hoạch 6 năm phát triển hợp tác kinh tế thương mại Trung Quốc - Philippines.
Vậy là chỉ trong vài tuần, Bắc Kinh đã có những thay đổi 180 độ trong cách tiếp cận với nước láng giềng này.
Thứ hai, các hoạt động thăm viếng Philippines của Bộ trưởng Thương mại, Phó Thủ tướng Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục mở rộng phạm vi nhòm ngó từ Biển Đông và Scarborough sang vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa phía Đông Philippines hoàn toàn không có tranh chấp.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana hôm 10/3 nói với báo giới về việc tàu khảo sát Trung Quốc đã bén mảng đến rãnh Benham nhằm tìm đường cơ động và ẩn nấp cho tàu ngầm.
Ông công khai thừa nhận tương quan lực lượng quá chênh lệch khiến Philippines không còn cách nào khác, là đấu tranh qua đường ngoại giao. Nhưng nếu lần sau tàu Trung Quốc còn xuất hiện, hải quân phải đuổi.
Người đứng đầu Bộ Quốc phòng Philippines xác định, Trung Quốc vừa là bạn, cũng vừa là mối đe dọa đối với quốc gia láng giềng này. Ông kêu gọi dư luận bình tĩnh, chia sẻ với khó khăn của chính phủ Tổng thống Rodrigo Duterte trong ứng phó với Trung Quốc [3].
Thứ ba, từ những phát biểu của ông Chung Sơn được Người Quan Sát trích dẫn khi đánh giá "thành tựu" của kỳ họp Ủy ban Hợp tác kinh tế và thương mại song phương vừa qua có thể thấy, những cái được của Philippines vẫn ở "thì tương lai", vẫn là lời hứa.
Nhưng những cái được của Trung Quốc thì đang trong "thì hiện tại", đó là "ủng hộ toàn diện Philippines thực hiện vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2017", thúc đẩy ký kết RCEP trong năm nay, ký kết các văn bản kết nối "Một vành đai, một con đường" với tầm nhìn Philippines đến năm 2040.
Ngay cả những gói đầu tư, cho vay xây dựng cơ sở hạ tầng mà Trung Quốc ưu tiên giải ngân trong năm nay, đến giờ vẫn chưa ký và cũng chưa biết doanh nghiệp nào thực hiện.
Thông tin ông Uông Dương mang theo hợp đồng nhập khẩu nông sản Philippines tổng trị giá 1 tỉ USD cũng chỉ xuất hiện trên truyền thông Philippines.
Cá nhân người viết cho rằng, vấn đề lớn nhất đối với nền kinh tế Philippines hiện nay không hẳn đã phải là thiếu vốn. Mặc dù Tổng thống Rodrigo Duterte khi tranh cử đã cam kết sẽ mở ra thời kỳ hoàng kim cho xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế.
Nhưng vốn ở đâu ra ? Hai nguồn vốn ông chủ Điện Manacanang nhắm tới là Nhật Bản và Trung Quốc. Tháng 10 năm ngoái, ông Duterte chọn Trung Quốc là nước đầu tiên sang thăm.
Bắc Kinh đã ký với Manila hàng loạt dự án hợp tác kinh tế - thương mại và đầu tư với tổng trị giá 14 tỉ USD. Nhưng con số này vẫn mới chỉ nằm trên giấy.
Chuyến đi này của ông Chung Sơn mới chỉ cam kết khởi động 3 dự án ưu tiên trong năm nay, tổng trị giá 3,4 tỉ USD, nhưng cũng chưa ký, chưa rõ doanh nghiệp nào thực hiện.
Ông Duterte cũng nhận được những lời hứa đầu tư tương tự từ Nhật Bản trong chuyến thăm Tokyo sau khi đi Bắc Kinh không lâu.
Tuy nhiên vấn đề lớn nhất của nền kinh tế Philippines hiện nay theo cá nhân người viết là quản trị, đặc biệt là tệ nạn tham nhũng và ma túy hoành hành.
Chừng nào thứ giặc nội xâm này còn chưa dẹp yên, chừng đó Philippines sẽ còn phải đối mặt với nhiều rủi ro.
Còn những lời hứa hào phóng từ Trung Quốc sẽ chỉ biến thành các khoản giải ngân trong hiện thực, nếu Bắc Kinh thấy Manila thực sự đi theo quỹ đạo của mình, giống như Phnom Penh.
Sau Phán quyết Trọng tài, Trung Quốc đã tìm cách "dập" dư luận đòi hỏi nước này phải tuân thủ. Với vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN năm nay, chỉ cần Philippines không nhắc tới Phán quyết này, coi như là một thành công của Bắc Kinh về đối ngoại.
Những hoạt động rình rập ngoài vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa bờ Đông Philippines có lẽ mới chỉ là khúc dạo đầu. Có lẽ Bộ trưởng Quốc phòng Philippines đã đúng khi nhận định rằng, Bắc Kinh biết rất rõ thế và lực của Manila hiện nay. Và hơn thế nữa, Trung Quốc đang tìm cách đưa Philippines vào quỹ đạo.
Hồng Thủy
Tài liệu tham khảo :
[1] http://www.philstar.com/business/2017/03/08/1678913/philippines-china-reconvene-joint-trade-panel
[2] http://www.guancha.cn/politics/2017_03_10_398193.shtml
[3] http://giaoduc.net.vn/Quoc-te/Trung-Quoc-vua-la-ban-vua-la-moi-de-doa-post174953.gd
Trung Quốc bác phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines (VOA, 11/03/2017)
Trung Quốc ngày 10/3 nói phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines là võ đoán vô căn cứ và yêu cầu ông Delfin Lorenzana nỗ lực hơn đóng góp cho sự tin cậy giữa đôi bên.
Tư liệu- Tàu Hải cảnh Trung Quốc tiếp cận tàu cá Philippines tại bãi cạn Scarborough.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Cảnh Sảng, đưa ra bình luận này tại một cuộc họp báo thường nhật, đáp câu hỏi về chuyện Bộ trưởng Quốc phòng Philippines quan ngại vì những tháng gần đây tàu bè Trung Quốc xuất hiện tại nhiều địa điểm gần Philippines.
Tin cho hay ông Lorenza tuyên bố là tàu bè Trung Quốc bị phát hiện tại các vùng biển gần Benham Rise, nơi mà Liên hiệp quốc công nhận là một phần lãnh thổ Philippines.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói Ủy ban Liên hiệp quốc về Giới hạn Thềm Lục địa CLCS năm 2012 chấp thuận đơn đăng ký của Philippines về vùng lãnh hải 200 hải lý bên ngoài giới hạn thềm lục địa Benham Rise, vì vậy, Manila có thể khai thác tài nguyên thiên nhiên ở đây nhưng không thể xem vùng này là lãnh thổ của Philippines.
Vẫn theo lời ông Cảnh Sảng, quyền của các nước ven biển về thềm lục địa không ảnh hưởng đến tự do hàng hải của tàu bè nước ngoài cũng như quyền lưu thông vô tư trong các vùng biển thuộc lãnh thổ một quốc gia theo luật quốc tế, trong đó có Công ước về Luật biển của Liên hiệp quốc.
Ông Cảnh nói một số tàu bè nghiên cứu năm ngoái qua lại vùng biển ngoài khơi đảo Luzon và những hoạt động của các tàu này chắc chắn nằm trong khuôn khổ của "quyền tự do hàng hải và quyền lưu thông vô tư".
Ông Cảnh nhấn mạnh Bộ Ngoại giao của hai nước đã trao đổi quan điểm vào tháng 1 vừa qua, làm rõ các sự kiện và giải quyết thỏa đáng.
Phát ngôn viên này cũng bác bỏ tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines rằng Trung Quốc đã hủy bỏ kế hoạch bồi đắp trên bãi cạn Scarborough vì áp lực của Mỹ.
Ông Cảnh khẳng định Trung Quốc làm gì hay không trên bãi cạn Scarborough hoàn toàn là quyền chủ quyền của Trung Quốc.
**************************
Trung Quốc khẳng định không cố tình đi vào vùng biển Philippines (RFI, 11/03/2017)
Bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Delfin Lorenzana. SONNY TUMBELAKA / AFP
Theo báo chí Philippines, đại sứ quán Trung Quốc ở Manila hôm nay, 11/03/2017, khẳng định là các tàu của Trung Quốc đã không cố tình đi vào một khu vực nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
Hôm thứ Năm vừa qua, bộ trưởng Quốc phòng Philippines, Delfin Lorenzana, tố cáo là các tàu của Trung Quốc đã được phát hiện trong những tháng gần đây tại các khu vực gần Philippines. Theo lời ông Lorenzana, hình ảnh vệ tinh do các đồng minh cung cấp cho thấy trong suốt ba tháng vào năm ngoái, các tàu của Trung Quốc đã hoạt động ở Benham Rise, khu vực mà Liên Hiệp Quốc đã công nhận là thuộc thềm lục địa của Philippines. Ông Lorenzana nghi ngờ là các tàu của Trung Quốc đã cố thăm dò khu vực Benham Rise, nằm ở phía đông đảo Luzon của Philippines và là một nơi được cho là có rất nhiều khí đốt.
Nhưng đại sứ quán Trung Quốc ở Manila hôm nay khẳng định rằng các tàu của Trung Quốc chỉ hành xử quyền tự do hàng hải và quyền qua lại vô hại (innocent passage), chứ không hề có những hoạt động như mô tả của phía Philippines.
Trên trang web của bộ Ngoại Giao Trung Quốc, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao nước này - ông Cảnh Sảng - hôm qua cũng tuyên bố là các tàu của họ có quyền tự do hàng hải tại vùng biển nói trên và xác nhận là các tàu "nghiên cứu" của Trung Quốc năm 2016 đã đi ngang qua khu vực phía Bắc đảo Luzon của Philipines.
Thanh Phương
