Thông Luận

Một số người Việt cho biết họ ủng hộ Hoa Kỳ tiêu diệt tướng lĩnh quân sự cấp cao của Iran Qasem Soleimani, vì cho rằng làm như vậy để chặn đứng âm mưu tấn công vào công dân Mỹ khi mà ông ta đang tích cực lên một kế hoạch hành động lớn trong khu vực, khiến hàng chục, thậm chí hàng trăm người Mỹ bị đe dọa. Một số khác nói rằng hành động "liều lĩnh" của Hoa Kỳ có thể mở đầu cho một khủng hoảng mới tại Trung Đông, và cho rằng cuộc xung đột này không đáng có và lẽ ra nên được ngăn chặn ngay từ đầu.

Người Iran đốt cờ Mỹ và Israeli trong một cuộc biểu tình ở thủ đô Tehran hôm 04/01/2020.

Từ Khánh Hòa, nhà báo Võ Văn Tạo nhận định :

"Trước đây tôi vốn vĩ không ưa ông Trump lắm, nhưng việc ông ấy ra lệnh tiêu diệt viên tướng Iran Soleimani, trùm khủng bố, thì tôi hoàn toàn tán thành. Tôi rất hoan nghênh ông Trump về việc này !".

Phía Mỹ đổ lỗi cho nhóm phiến quân Kataib Hezbollah đã bắn tên lửa vào một căn cứ quân sự của Iraq hôm 27/12/2019, khiến một nhân viên xây dựng người Mỹ thiệt mạng. Cho nên hôm 29/12/2019, Mỹ ném bom các cơ sở có liên quan tới tổ chức này ở Iraq và Syria.

Giận dữ vì các đợt không kích của Mỹ nhắm vào nhóm phiến quân Iraq được Iran hậu thuẫn, người biểu tình tấn công vào khuôn viên sứ quán Mỹ tại Baghdad hôm 31/12. Máy bay không người lái của Mỹ phóng 4 tên lửa vào đoàn xe của tướng Iran Qasem Soleimani khiến ông thiệt mạng hôm 4/1/2020 trên lãnh thổ Iraq.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ sau đó chính thức thừa nhận đã thực hiện cuộc không kích nhằm loại bỏ tướng Soleimani theo lệnh của Tổng thống Donald Trump và lập luận rằng cuộc không kích giết chết tướng Soleimani chỉ là hành động tự vệ (self-defense) hợp pháp, nhằm chống lại âm mưu tấn công của Iran.

Ông Võ Văn Tạo nhận định về cái chết của tướng Soleimani :

"Ông ta bị tên lửa của Mỹ tiêu diệt trên lãnh thổ Iraq nhưng ông ta là người Iran.

"Chính phủ Iraq cũng lên tiếng rằng họ không muốn có sự có mặt của quân đội Mỹ trên đất Iraq nữa vì như vậy không chính đáng. Nhưng tôi xin hỏi : tại sao họ để cho ông Soleimani, một viên tướng của Iran sang Iraq huấn luyện binh lính này kia, rồi tác chiến trên lãnh thổ của mình như vậy ?

"Tôi nhận thấy động cơ [có mặt binh sĩ] của Mỹ khác với động cơ của Iran : phía Iran họ muốn bành trướng, bá chủ khu vực đó, họ điều khiển tất cả các nhóm cực đoan trong khu vực, kể cả Sudan, Yemen, Afgahistan… đều có bàn tay của Iran cả".

Từ thành phố Little Rock, bang Arkansas, ông Nguyễn Cửu Long Hiếu, nói với VOA rằng chính ông Soleimani là người gây ra bất ổn ở Iraq :

"Là một người Mỹ gốc Việt, tôi nghĩ việc làm của ông Trump rất chính đáng, giúp kiến tạo hòa bình tại Trung Đông, nếu Iran biết lùi bước.

"Trong thời gian Hoa Kỳ đóng quân ở Iraq vì Iran tiếp tay cho khủng bố phá hoại sự an bình của người dân Iraq.
"Ông Soleimani chính là tướng lĩnh Iran, người chủ chốt trong việc hỗ trợ khủng bố, không riêng Hezbollah, Hamaz, Houthi… mà ông ta còn gây ra bất ổn ở Iraq".

Tác giả Mai Vũ Phạm hôm 7/1 viết trên Luật khoa Tạp chí : "Chủ tâm lên kế hoạch giết chết một vị tư lệnh quân đội tối cao của một quốc gia có chủ quyền có thể được nhiều người ủng hộ, nhưng đây có thể sẽ trở thành một tiền lệ nguy hiểm".

Một người viết blogger tên Hải Lý viết trên Facebook : "Nhiều ý kiến cho rằng đây là một hành động ngu xuẩn và liều lĩnh của Mỹ, mình nghĩ hơi khác - chính Iran đã liều lĩnh và ngu xuẩn trước thì đúng hơn, khi họ đưa những kẻ giả danh "biểu tình" tấn công tòa Đại sứ Mỹ tại Baghdad (Iraq). Luật bất thành văn của quốc tế là khi một lãnh sự quán bị tấn công, đó cũng đồng nghĩa chủ quyền quốc gia đã bị xâm phạm. Nhìn theo góc cạnh này thì đây chỉ là đòn trả đũa của Mỹ, dù quả là nặng tay".

"Các nhà nước độc tài có thể dựa vào đó để quy cho đối lập là "kẻ thù" hoặc "khủng bố" và ám sát họ, mà không cần phải đưa ra bằng chứng biện hộ cho hành động sai trái đó. Một thế giới như thế sẽ nguy hiểm và bất an hơn bao giờ hết", tác giả Mai Vũ Phạm nhận định.

Tác giả Mai Vũ Phạm viết tiếp : "Bởi thế, Liên Hợp quốc đã thông qua các công ước và nghị định nhằm hướng dẫn các quốc gia cách ứng xử trong thời bình lẫn thời chiến, để giảm thiệt hại, bảo vệ nhân quyền, và duy trì hòa bình thế giới".

Nhà hoạt động nhân quyền Mỹ gốc Việt Nancy Hanh Vy Nguyễn viết trên Facebook : "Tướng Soleimani của Iran quyền lực và tầm ảnh hưởng tương tự tướng Nguyễn Cao Kỳ đối với Việt Nam Cộng Hòa, hay tướng Võ Nguyên Giáp đối với Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, tức là rất quyền lực và rất có ảnh hưởng. Nên vụ ám sát này có mùi... Đệ tam thế chiến !".

Tiên liệu tình hình căng thẳng Mỹ - Iran sẽ như thế nào, ông Võ Văn Tạo nói :

"Sau khi ông Soleimani bị tiêu diệt, có nhiều người lo ngại rằng các bên sẽ không kìm chế được tình hình, kể cả chính giới Mỹ. Các quốc gia Châu Âu cũng sợ sẽ bùng phát, thậm chí thành Chiến tranh Thế giới thứ III. Nhưng tôi nghĩ không dễ đi đến hậu quả quá tệ như thế, có khi nó còn ngược lại !

"Những thế lực hắc ám lâu nay cứ nghĩ rằng Hoa Kỳ, Liên Hiệp Quốc hay các quốc gia khác không dám đụng đến họ vì lý do này, lý do khác… thì phải xem xét lại chuyện này. Nhưng nay người Mỹ đã ra tay một cách mạnh dạn như thế".

Ông Hiếu nhận định :

"Tổng thống Donald Trump không hề muốn tạo ra một cuộc chiến tranh.

"Hoa Kỳ sẽ có những bước rất khéo léo, dù Tổng thống Trump sẽ có những ngôn từ dao to búa lớn, hô hào tuyên bố rùm beng, rằng sẽ sử dụng hỏa tiễn để tấn công 52 mục tiêu nếu Iran manh động… nhưng bên cạnh đó là những bước rất khéo léo mà ông đã thực hiện suốt 3 năm vừa qua.

"Chúng ta thấy rằng ông Trump không phải là một người hiếu chiến. Nhưng với những kẻ nào tấn công người Hoa Kỳ và tấn công lợi ích Hoa Kỳ thì ông Trump sẽ có những đòn đáp trả rất thích đáng".

Ông Paul JC, một người Mỹ gốc Việt, viết cho VOA hôm 6/1 : "Mỹ và Iran chắc chắn sẽ đụng trận thêm ít nhất là một lần nữa, với một lần tấn công vào đồn lính của Mỹ, hoặc tàu Mỹ, sau đó sẽ có trả đũa từ Nhà Trắng và sau cùng là đàm phán 2 bên. Phía Mỹ đương nhiên tổn thất không nhiều, Iran sẽ chịu phần nhiều tổn thất về nhân mạng cũng như khí tài".

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội hôm 7/1/2020 ra thông báo cho công dân Mỹ đang sinh sống tại Việt Nam : "Căng thẳng gia tăng tại Trung Đông có thể dẫn đến rủi ro an ninh cho công dân Hoa Kỳ ở nước ngoài".

"Đại sứ quán sẽ tiếp tục xem xét tình hình an ninh và sẽ cung cấp thêm thông tin khi cần thiết".

An Hải

Nguồn : VOA, 07/01/2020

50 năm sau vụ thảm sát Mỹ Lai, một cựu phóng viên chiến trường nói với VOA rằng đứa bé trai trong bức ảnh ở làng Sơn Mỹ hồi ấy vẫn còn sống, trong khi bảo tàng di tích Sơn Mỹ ở Quảng Ngãi cho rằng đứa bé đó đã chết. Câu chuyện chưa dừng ở đó, người trong ảnh lên tiếng với VOA rằng chính quyền Việt Nam đã trưng nhiều chứng cứ giả tạo và thay đổi dữ liệu lịch sử trong vụ thảm sát năm 1968 gây chấn động quốc tế.

Bức ảnh 'Hai đứa trẻ Mỹ Lai', mà ông Trần Văn Đức cho là chụp hai anh em ông ,được nhiếp ảnh gia Ronald Haeberle phục hoạt lại năm 2013 nhân một chuyến trở lại thôn Mỹ Lai, nay là thôn Sơn Mỹ, xã Tịnh Khê, thành phố Quảng Ngãi.

Trao đổi với VOA, ông Ronald Haeberle, cựu phóng viên chiến trường người Mỹ nói ông tin rằng "ông Trần Văn Đức và em gái Trần Thị Hà thực sự là những người sống sót" trong bức ảnh do ông chụp vào ngày 16/3/1968 với hai đứa trẻ nằm trên một đường mòn tại thôn Mỹ Lai, nay là thôn Sơn Mỹ, xã Tịnh Khê, thành phố Quảng Ngãi.

Từ Ohio, ông Ronald Haeberle, tác giả của bộ ảnh gồm 60 tấm về vụ thảm sát Sơn Mỹ - Mỹ Lai, cho biết ông đã đi cùng Đại đội Charlie của Quân đội Mỹ vào làng Mỹ Lai vào ngày xảy ra vụ thảm sát, và mãi cho đến năm 2011 khi ông liên lạc với ông Đức ở bên Đức thì mới biết rằng hai đứa trẻ năm xưa vẫn còn sống.

Dấu tích thảm sát Sơn Mỹ - Mỹ Lai

Ông Trần Văn Đức, một thợ cơ khí gốc Việt sống tại Lindsey, Đức, cho VOA biết ông chính là đứa bé trai trong tấm ảnh gây tranh cãi, và ông có nhiều bằng chứng để chứng minh đó là sự thật.

"Tôi đã bỏ thời gian trên 10 năm để khiếu nại nhưng rất ít cơ quan hữu quan lắng nghe câu chuyện của tôi. Khi lính Mỹ bắn chết gần hết người dân đang tập trung trên đường mòn thì lính Mỹ đi sâu vào hướng làng để tiếp tục thảm sát người dân khác. Trong thời khắc lính Mỹ đi thì má tôi có nói với tôi là ‘con hãy ôm Hà về nhà ngoại gấp đi, nếu không lính Mỹ sẽ trở lại’ và tôi thực hiện theo lời của má tôi".

Vụ thảm sát đã giết chết 504 dân làng xảy ra khi ông Đức mới 8 tuổi, nhưng ông nói ông nhớ rõ từng chi tiết. Ông Đức kể rằng khi máy bay của Mỹ đến thì ông lấy thân mình che cho em gái.

Ông kể :

"Trong làng khói bay mù mịt và tôi nghĩ không có đủ thời gian để vào nhà ngoại. Tôi thấy chiếc máy bay có vẽ hình cá mập xuất hiện, tôi sợ trên máy bay có lính trên đó sẽ bắn chết chúng tôi, cho nên tôi nằm xuống nhằm tránh đạn. Ông Ron Haeberle có chụp hình chúng tôi trong khoảnh khắc này".

Ông Haeberle cho biết bức hình của ông được khu di tích Mỹ Sơn trưng bày, nhưng các chú thích của viện bảo tàng ‘hình như không phản ánh đúng sự thật’.

Để cải chính chi tiết này, ông Ron và Đức đã về Sơn Mỹ vài lần. Cá nhân ông Đức đã nhiều lần khiếu nại với Ban quản lý khu di tích Sơn Mỹ và cơ quan chức năng của Việt Nam.

"Cuối năm 1975 đầu năm 1976 khi nhà di tích Sơn Mỹ được thành lập thì bức hình của tôi để trống và vài năm sau thì chú thích là Trương Bốn, Trương Năm, con của ông Trương Nhị. Tôi có khiếu nại ban quản lý khu di tích nhưng người ta rất bất đồng".

Ông Phạm Thành Công, cựu Giám đốc Ban Quản lý khu di tích Sơn Mỹ, tỉnh Quảng Ngãi, phản bác những phát biểu của ông Đức về bức hình hai bé.

"Tôi là nạn nhân và nhân chứng trong vụ thảm sát Sơn Mỹ. Tôi sống sót dưới 5 thi thể của mẹ, chị và 3 đứa em tôi, khi đó tôi 11 tuổi. Tôi nói có gì sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Ở đây, tỉnh, trung ương, và địa phương cũng chấp nhận điều đó. Riêng ông Trần Văn Đức, một Việt Kiều về đây phá rối vụ việc, nhân dân và địa phương ở đây rất bực bội. Tôi phản đối ông vì việc làm thiếu sự thật của ông, ông đã trả đũa và xuyên tạc tôi".

Đền tưởng niệm thảm sát Sơn Mỹ có hình ảnh hai bé. Ảnh : Trần Văn Đức

Ông Đức nói Bảo tàng Sơn Mỹ không chịu đính chính chú thích bức ảnh theo sự trình bày của ông và "họ còn cố che giấu, bóp méo những sự thật khủng khiếp hơn".

Trong khi đó, người từng quản lý khu di tích Sơn Mỹ phản bác :

"Một số hình ảnh tại bảo tàng là của ông Ron Haeberle và của nhiều cựu chiến binh khác đã tặng cho bảo tàng Sơn Mỹ. Khi các tác giả phản ảnh thì đều có chủ nhân được địa phương công nhận là thân nhân của họ. Các hình ảnh của Ron đã được trưng bày từ năm 1975 cho đến nay, chứ không phải mới trưng bày mà ông Đức đi khiếu nại. Việc của ông Ron và ông Đức thì chúng tôi đã thừa hiểu rồi, tôi không tiện nói nhiều".

Ông Đức đưa ra một nhận định trên Facebook về phát biểu của ông Phạm Thành Công : "Vấn đề là ông giám đốc Bảo tàng trong thời điểm vụ thảm sát xảy ra, ông đi chăn bò ở một làng khác… Cho nên mọi phát ngôn của ông bất nhất và có vấn đề". Ông Đức còn cho rằng ông Công từng thêu dệt thêm ‘chiến tích’ để được lên làm giám đốc bảo tàng.

Trong một email trả lời VOA, ông Ron Haeberle viết : "Khi tôi đến dự lễ kỷ niệm 45 năm thảm sát Mỹ Lai, tôi đã nghe hai thường dân khác nhau kể rằng một số người không tin Phạm Thành Công, nguyên Giám đốc Bảo tàng Mỹ Lai, là một trong những người sống sót. Họ cho rằng khi ấy ông Công đang có mặt ở một làng khác gần đó".

Vào tháng 3 năm nay, nhân dự lễ tưởng 50 năm thảm sát Mỹ Lai, ông Trần Văn Đức và em gái, Trần Thị Hà, trả lời phỏng vấn báo chí bên tượng đài Chứng tích Sơn Mỹ.

Báo Tiền Phong đăng tin : "Hình ảnh người anh nằm che đạn cho người em trên tượng đài phía sau lưng chính là hình ảnh của hai anh em Đức - Hà được phóng viên chiến trường Mỹ Ronald Haeberle chụp ngay sau cuộc thảm sát". Tuy nhiên, ông Phạm Thành Công không công nhận sự thật này, và cũng không đưa ra bằng chứng nào để phản bác lời đính chính của ông Đức.

Ông Đức nói : "Tôi lên tiếng, bà con nạn nhân sống sót ở Sơn Mỹ, rất thương tôi, họ biết gia đình trước và trong ngày thảm sát, họ lên tiếng bênh vực tôi và nói những sự thật về gia đình tôi, đều bị ông Phạm Thành Công nghiêm cấm và xúi giục chính quyền mời đến cơ quan Ủy ban đe đọa".

Nhiếp ảnh gia Ronald Haeberle và ông Trần Văn Đức trở lại thăm Tượng đài thảm sát Mỹ Lai tháng 3 năm 2018 - Ảnh suckhoe24gio.vn

Ông Đức, người định cư sang Đức từ năm 1983, tiếp tục theo đuổi vụ tranh chấp với Ban quản lý Khu chứng tích Sơn Mỹ về bức ảnh hai đứa trẻ Mỹ Lai. Ông nói :

"Nếu không nhìn thẳng vào lịch sử thì chúng ta khó né tránh những hệ lụy của chiến tranh, thường gây nhiều xung đột hơn là hàn gắn. Cho nên tôi mong rằng chính quyền Việt Nam, Ban Quản lý khu chứng tích Sơn Mỹ, cũng như các cơ quan hữu quan hãy trả lại tất cả sự thật trong cuộc thảm sát Sơn Mỹ, nhất là trả lại sự thật cho tất cả các bức hình của ông Ron đan trưng bày tại khu Chứng tích Sơn Mỹ vì 100% các bức hình của ông đều bị thiết minh sai, thậm chí còn xúc phạm đến nạn nhân bị bắn chết".

Ông Phạm Thành Công, cựu Giám đốc Ban Quản lý khu di tích Sơn Mỹ.

Trả lời hãng tin AFP vào tháng 3/2018, ông Phạm Thành Công nói ông "không thể nhớ rõ những gì đã diễn ra". Ông nói thêm rằng nhiều năm qua, ông đã "cống hiến cuộc đời mình để giữ lại ký ức về một trong những tội ác man rợ nhất trong chiến tranh".

Từ năm 2011, ông Đức, người được cho là đứa trẻ trong ảnh và ông Ron Haeberle, người chụp ảnh, đã cùng về Sơn Mỹ với mong muốn cùng tìm kiếm câu trả lời cho những bức ảnh.

Hé lộ tình tiết mới về vụ thảm sát lịch sử ở Mỹ Lai

Ông Haeberle nói với tờ Time rằng ông và ông Đức đã trở thành những người bạn, ông đã sang Đức để gặp người trong ảnh và đặt chiếc máy ảnh Nikon, từng dùng để chụp tấm hình lịch sử ‘hai đứa trẻ Mỹ Lai’ lên trên bàn thờ mẹ ông Đức.

An Hải

Nguồn : VOA, 01/05/2018