Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Vì sao Việt Nam ‘đi hàng hai’ trong vụ Venezuela ?

Phạm Chí Dũng, VOA, 28/01/2019

Trong số các đi tác chính tr được xem là gn gũi nht vi quan đim xã hi ch nghĩa và thân thin nht v giao thương kinh tế vi chính th đc đng Vit Nam, Venezuela và Tng thng Maduro là trường hp mà Nguyn Phú Trng và nhng đng s ca ông ta trong bộ chính tr đng tng không ít ln dùng t ‘đng chí’ đ giao tiếp.

vene7

Chủ tịch Quốc hội, Tổng thống t phong, Juan Guaido, nói chuyn vi người dân ti khu vc gn Caracas, Venezuela, 26 tháng Giêng.

‘Hồn ai ny gi, thân ai ny lo’

Và nếu xem xét mi quan h Vit Nam - Venezuela t mt phương châm ca cu ch tch nước Nguyn Minh Triết ‘Cuba và Vit Nam luân phiên thc canh gi cho hòa bình thế gii’, cùng h quy chiếu ca mi liên h gn như môi - răng gia Cuba và Venezuela, bt kỳ sự đe da đáng k nào đi vi sinh mng chính tr ca ‘đng chí’ Maduro đu phi khiến gii chóp bu Vit Nam tht s lo lng và bày t phn ng, nếu không mun nói là phi có nhng hành đng mnh m đi vi mi đe da đó.

Thế nhưng vào mùa xuân năm 2019, Người Phát ngôn B Ngoi giao Lê Th Thu Hng li ch "Vit Nam luôn quan tâm, theo dõi và mong mun Venezuela hòa bình, n đnh", vi cánh tay không giang ra phía trước cùng cách phát ngôn ‘đc bài’ đu đu và bun ng trước s phn có th ch còn tính bng ngày ca Maduro.

Thông thường, nhng tuyên b hay bày t quan đim quan trng như trên thm chí không được quyết đnh bi b trưởng ngoi giao mà phi được thông qua và chp thun bi cp thường trc ban bí thư và trên na là tng bí thư.

Phải chăng nhng chóp bu cao nht ca Đảng cộng sản Việt Nam vào thi đim này là Nguyn Phú Trng và Trn Quc Vượng không tht s cm nhn được mi đe da rt hu hình đi vi Maduro, v nguy cơ c vi đà này thì kch bn ‘Mùa xuân rp’ rt có th s xy ra mt đt nước đã hội tụ hu hết các yếu t khng hong khiến nó phi xy ra, v s ra đi gn như tt yếu ca mt ch nghĩa xã hi đã thc s tan v Venezuela và kéo theo s mt mát mt ‘đng minh chiến lược’ ca Vit Nam phía Tây bán cu…, hay cái thế gii cng sn thu nhỏ và ch còn trên danh nghĩa Vit Nam gi đây đã càng thu mình li trước mt biến đng thi cuc thế gii có th s rt ghê gm và thm chí s tác đng trc tiếp đến đi sng chính tr - xã hi ln thế tn vong ca mt chính đng cng sn chưa bao gi chấp nhn mt khung lut nào qun lý nó Vit Nam ?

Cuộc khng hong chính tr Venezuela vào mùa xuân năm 2019 hin nhiên đang tung ra mt bài toán va hóc búa v thái đ đi nhân x thế vi mt bu bn ít i còn li, nhưng cũng va bc l cái thế thái nhân tình muôn thuở ca gii con buôn ‘hn ai ny gi, thân ai ny lo’.

Ai mạnh hơn ?

Phát ngôn, hoặc tuyên b không th chung chung và nước đôi hơn thế ca B Ngoi giao Vit Nam v vn đ Venezuela xy ra trong tình hình ngày 24/01/2019, ngay sau khi Chủ tịch Quốc hội Venezuela Juan Guaido tuyên bố trở thành Tổng thống lâm thời Venezuela, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức lên tiếng công nhận ông Guaido và kêu gọi các nước khác làm theo. Ngay sau đó, hàng lot quc gia khác bao gm Canada, Brazil, Colombia, Chile, Peru, Ecuador, Argentina, Paraguay, Costa Rica… cũng tuyên bố ng h ông Guaido làm tng thng lâm thi Venezuela. Ít gi đng h sau, chính ph Đc đã tr thành quc gia tiên phong châu Âu ng h lãnh đo đi lp Venezuela.

Nghĩa là gần như c khi M Latinh và s là mt phn ln, nếu không nói là toàn b khi Liên minh châu Âu, đang và s ng h kch bn loi tr Maduro ngay trong năm 2019 này vi nhng hành đng can thip ca quc tế vào các nước Bc Phi như Tunisie, Ai Cập, Libya vào mùa xuân năm 2011. Trong đó, không loi tr kch bn can thip quân s.

Về phía đi trng ca khi trên, ch có mt s ít i nhng quc gia mà không khó d đoán là Cuba, Trung Quc, Nga và c Mexico.

Trung Quốc đã đu tư đến 60 t USD vào Venezuela và nếu Maduro biến mt, đó không ch là mt mt mát đng minh chính tr ca Bc Kinh mà còn là mt thm ha cho vn đu tư trong bi cnh Trung Quc đang lao nhanh vào chu kỳ suy thoái kinh tế - chính tr t phi xy ra đi vi chế đ và quc gia này.

Đó là nguồn cơn d hiu vì sao Trung Quc là chính th mnh ming nht trong tuyên b ‘phn đi can thip quân s’ vào Venezuela. Trong khi đó, Nga cũng nói theo cách này nhưng không mnh m bng. Hn nhiên, hot đng đu tư ca Nga đt nước thi mồ m Hugo Chavez - tin bi ca Maduro - không sm ut như Trung Quc.

Trong bối cnh tương quan khá chênh lch gia hai lc lượng phn đi và ng h Maduro trên, đim nhn ln nht trong tuyên b ca B ngoi giao Vit Nam, nếu có th gi đó là mt tuyên bố, là đã chng có bt kỳ t ng hay câu cú nào v ‘phn đi can thip quân s’ - mt tinh thn mà l ra chính đng Cng sn Vit Nam phi nhanh nhy chia s hoàn cnh mành ch treo chuông vi nhng người đng chí thân thiết ca mình bên kia bán cu.

Không bằng Trung Quc, nhưng Vit Nam cũng đã đu tư vài t USD vào Venezuela. Nhưng khác hn vi nhng món đu tư li lãi khá ln ca Trung Quc, toàn b s vn đu tư ca Vit Nam thông qua Tp đoàn du khí Vit Nam (PVN) thi Đinh La Thăng là ch tch hi đồng thành viên, đã t l đến l. Vào tháng 12 năm 2017 khi y viên b chính tr Đinh La Thăng b Nguyn Phú Trng ch đo siết còng vào hai c tay, con s l hoc thc cht đã biến mt ca PVN ti Venezuela được cho là hàng t USD.

Còn giờ đây, nghe nói Thăng đã có hẳn mt ngôi nhà khang trang trong nhà tù, trong khi s tin đu tư sang Venezuela đã ‘mt đi không tr li’. Chng còn lý do xác đáng nào đ Đảng cộng sản Việt Nam đòi Venezuela phi bi hoàn món l thê thm đó, nht là vào lúc này ngân hàng ca Maduro không còn dính két một đng ngoi t nào.

Nhưng vào ln này, cách tuyên b nước đôi hoc ‘đi hàng hai’ ca B Ngoi giao Vit Nam v cuc khng hong chính tr Venezuela không còn ging như cách đu dây ca Vit Nam gia M và Trung Quc liên quan đến Bin Đông hay những va chm quc tế khác. Phn ng quá sc chung chung và như th ‘nói cho nó lành’ ca B Ngoi giao Vit Nam gn như là mt biu hin ca tâm thế bi ri, hơn thế na là hoang mang cao đ ca Nguyn Phú Trng và B Chính tr đng ca ông ta.

Về thực cht, t lâu nay PVN đã không còn gì đ khai thác hay kiếm li Venezuela, mà thay vào đó là hot đng đu tư khai thác du Nga.

Bối cnh xy ra khng hong Venezuela li trùng vi mt thi đim mà B Chính tr Vit Nam phi có được mt quyết đnh đ ln và đ ‘dũng khí’ : chn Trung Quc hay chn M ?

Đây mới là li ích ca chính th Vit Nam

Đây mới là bài toán thiết thân nht cho s tn vong có l ch còn được tính bng năm ca Đảng cộng sản Việt Nam : cái đường lưỡi bò ‘chết tit’ ca Trung Quc va được v li vào năm 2018 đã liếm qua toàn b các m du khí đang khai thác và s khai thác ca Vit Nam Bin Đông, bao gm m Cá Rng Đ liên doanh vi Repsol ca Tây Ban Nha, m Lan Đ liên doanh vi Rosneft ca Nga và m Cá Voi Xanh liên doanh vi Exxonmobil ca M.

Bỏ qua người đng chí du m đã tng mt thi thân thiết là Venezuela, li ích sng còn trước mt ca chính th đc tr Vit Nam là nhng m du mà Bc Kinh - như mt k cướp hung hãn - nhy x vào nhà và đòi chia bôi vi ch nhà đến 60% tài sn ca cái nhà đó.

Không còn cách nào khác, từ năm 2014 đến nay Vit Nam đã phi tìm cách da vào M. S hin din l thiên ca hàng không mu hm USS Carl Vinson cng Đà Nng vào mùa xuân năm 2018 là mt bng chng v thái đ ‘can đm bám M’.

Cũng như cái cách mà từ năm 2016 đến nay, B Ngoi giao Vit Nam đã ch tuyên b ‘tàu M đi qua vô hi’’ và ‘Vit Nam tôn trng t do hàng hi’ Bin Đông.

Còn việc M có làm ‘ch x’ cho công cuc can thip quc tế vào Venezuela, k c can thip quân s, ch là chuyn người mà không phi vic mình.

Chưa k đến bc tranh tươi hng ca quá nhiu quan chc Vit có tài sn và người thân x C Hoa

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 28/01/2019

**********************

Việt Nam : Một Venezuela không có Mỹ

Mặc Lâm, VOA, 28/01/2019

Sáng ngày 23 tháng 1 năm 2019, cuộc tun hành phn đi ca dân chúng do phe đi lp t chc đã bt đu ti Avenida Francisco de Miranda, mt đường ph ln Caracas con s người tham gia lên ti hàng trăm ngàn người. những nơi khác người dân Venezuela cũng tp trung bng nhng nhóm nh hơn. Mc đích ca hng h ông Juan Guaidó, Ch tch Quc hi, nay tr thành Tng thng lâm thi ca Venezuela trong khi ch đi cuc tuyn c đ người dân bu cho mt Tng thng chính thức thay thế Tng thng Nicolas Maduro người b cáo buc gian ln trong cuc bu c năm 2018 và trc tiếp đưa đt nước Venezuela vào ch cùng qun.

vene1

Juan Guaido, thủ lãnh phe đi lp, Chủ tịch Quốc hội Venezuela, nói chuyn vi người biu tình ti Caracas, 27 tháng Giêng.

Nhìn lại giai đon t thi Tng thng Hugo Chavez, người c vũ cho ch nghĩa xã hi ti đt nước Venezuela cho tới đi ca ông Maduro hin nay, người Vit Nam có th rút ra nhng nhn xét tương đng và khác bit khá thú v gia hai nước đ t đó có mt cái nhìn trm tĩnh hơn nhm rút ra bài hc cho đt nước ca mình.

Có 4 tương đng ln, rt d nhn ra gia hai nước đó là áp dng Ch nghĩa xã hi vào nn kinh tế, l thuc quá sâu vào Trung Quc, thiết lp mt th chế đc tài phn dân ch, và đu tư quá nhiu vào lc lượng vũ trang đ bo v chế đ.

Venezuela từng là mt quc gia giàu có bt nht Nam M. Tr lượng du đng vào hàng nht nhì thế gii và thu nhp bình quân đu người là gn 20 ngàn USD/năm. Thế nhưng khi Tng thng Hugo Chavez quyết đnh dn dt đt nước theo con đường phát trin ca Ch nghĩa Xã hi thì đt nước này nhanh chóng rơi vào suy thoái. Hugo Chavez đã ban hành "Missión Bolivar" xử dng ngân sách hơn 2 t mi năm vi mc đích cung cp mi dch v xã hi cũng như tr giúp v tài chánh cho thành phn dân chúng thp kém nht.

Đây là hành vi mua phiếu ca người nghèo mà Thái Lan là nước có kinh nghim v vic này nhiu hơn nước nào hết, khi cu Th tướng Thaksin Shinawatra ly t ngân sách ra mt s tiến rt ln ym tr cho nông dân Thái trong nhng vic hết sc hài hước : Cho nông dân vay không cần thế chp, tr giúp giá lúa mt cách tùy tin và sau đó xóa n cho h mt cách đi trà. Nhng hành đng này đã giúp cho Đng Pue Thái mnh lên nhưng vn không qua được s chng đi ca đi đa s người dân thành th không được tr giúp n nông dân đ cui cùng thì c gia đình ca người Th tướng có gc Trung Hoa này phi chu cnh lưu vong.

Hugo Chavez còn hơn Thaksin mt bc khi quyết đnh quc doanh hóa rt nhiu nhà máy sn xut du bt k nó là ca tư nhân hay ngoi quc s hu. Chavez đã đem tay chân thân tín của mình vào nm các v trí quan trng trong nhng nhà máy lc du bt k thiu năng v tri thc ca h trước mt nn công nghip đòi hi s hiu biết tường tn ca các chuyên gia v du ha. Kết qu là bn người này vơ vét tn tình tài nguyên quốc gia đ to nên mt giai cp mi : "tư bn đ" trong lòng th đô Caracas. Cho ti khi du thô st giá tàn t và ngun du d tr cn kit thì Venezuela rơi t do vào vùng trũng kinh tế, c xã hi không biết sn xut mt món hàng tiêu dùng vì đã quen nhập khu t nước ngoài. Người dân t giàu có bng chc tr thành ăn mày và t hơn na phi lc trong đng rác tìm chút gì đ đ đói.

Việt Nam không h thua kém Venezuela v khon tham nhũng này : Du ha là ngun thu đáng k ca Vit Nam lên ti 20% GDP, nhưng do sng trong đnh hướng xã hội chủ nghĩa nên Vit Nam còn "đi trước" Venezuela v khon nuôi dưỡng người thân tín trong gung máy. V án ca Tp đoàn du khí Vit Nam, gi tt là VPN, là mt mng ti trong bc tranh xã hội chủ nghĩa mà Vit Nam đeo đuổi. Bn người tng là Ch tch Hi đng thành viên Tp đoàn Du khí Vit Nam (PVN) ni tiếp nhau, Đinh La Thăng, Phùng Đình Thc, Nguyn Xuân Sơn, Nguyn Quc Khánh thay nhau b khi t. Ngoài ra Trnh Xuân Thanh, Ch tch Hội đồng quản trị ca Tng công ty c phn Xây lp Du khí Vit Nam (PVC), cũng b ra tòa vì tham ô dính líu ti 7 lãnh đo cao cp, trong đó có 3 nguyên y viên trung ương và 2 th trưởng đương nhim.

Hiện nay theo chuyên gia Phó Giáo sư Tiến sĩ Hoàng Văn Quý, nguyên vin trưởng Vin Nghiên cu khoa hc - thiết kế du khí bin cho biết m Bch Hổ, là m chính quan trng nht ca Vit Nam gn như sp cn kit, ch trong vòng vài ba năm na là hết sch du. Nhưng may mn cho Vit Nam tuy du thô là ngun thu huyết mch nhưng nếu hết du thì nó cũng không th sp đ như Venezuela.

Với Venezuela thì khác, do không có ngun thu nào khác ngoài tài nguyên du ha nên khi giá du xung nước này tr thành con tin ca Trung Quc, vì đã vay n t mt ch n có b dày thâm him bc nht v đng tin b ra phi ly li những gì phù hp. Món n hơn 50 t M kim trói Venezuela vào chiếc gông Trung Quc không tài nào thoát ra ni. Cho dù giá du có lên thì s du bán ra cũng không đ cho Trung Quc siết n c vn ln li.

Việt Nam cũng không khác gì Venezuela, có điu ngoài sự l thuc Trung Quc v các khon vay, s l thuc sâu đm nht là h qu ca vic ging nhau v ý thc h. Vit Nam không dám buông Trung Quc vì lo ngi không có ai bo v chiếc ghế cho mình, tc là nhng lãnh đo cao cp nht chế đ, vì vy khi nào Trung Quốc còn hin din trên trường quc tế thì lúc y Vit Nam s còn tiếp tc khép nép như t xưa ti nay.

Sau khi Hugo Chavez mất đi do bnh ung thư, Nicolas Maduro lên thay chc Tng thng và tiếp tc chn con đường xã hội chủ nghĩa. Chavez đã gây dng được mt lc lượng thân hu trong quân đi và chính quyn bng chế đ bao cp và Maduro ch theo đó mà phát lương cho người trung thành vi mình. Cuc bu c Tng thng vào tháng 5 năm 2018, Maduro tiếp tc thng cuc nhưng đã b quc tế lên án gt gao vì gian lận và vượt quyn kim soát ca quc hi, khiến cho Maduro b thêm tin vào thành phn ng h ông nhiu hơn na. S tin này được ly ra t khon vay ca Trung Quc và Nga, do đó vòng tròn l thuc ngày mt xiết cht chính ph ca Maduro hơn.

Nền đc tài nào cũng phải tr giá, k c Cng sn Vit Nam.

Là một th chế cng sn, khác vi Venezuela v tính cách t chc h thng chính tr, Vit Nam không có mt quc hi cũng như mt h thng tòa án đc lp, vì vy s ni dy ca mt quc hi trước chính ph độc tài không thể xy ra. Tuy nhiên điu ging vi Venezuela là Vit Nam cũng nuôi mt b máy cng knh đ bo v chế đ còn hơn c đt nước lng danh v nhng cuc thi hoa hu. Con s đng viên đang sinh hot đng chính thc hin nay không dưới 4 triu 300 ngàn người cng vi gia đình h đang là một gánh nng khó che giu ca chính quyn Hà Ni. Tt cả nhng đng tin ly t ngân sách đ cung cp cho con s này có th làm cho người bình thường nht cũng phi hi xem h là ai mà được hưởng nhng quyn li như thế.

Không cần biết h là ai, min sao h bo v và trung thành vi Đảng là xng đáng được hưởng nhng ưu đãi mà chế đ này mang li cho h.

Khi biết được điu này, người ta s không ngc nhiên khi mi cuc biu tình ti Venezuela đu b thành phn thân chính phủ chng li mt cách tích cc. H cũng là dân chúng, cũng đói khát, thiếu thn như mi người nhưng h được ưu đãi t chính quyn khi ưu tiên được phê duyt các loi nhu yếu phm hiếm hoi mà chế đ mua được hay trao đi t nước ngoài.

Việt Nam nuôi quân bảo vệ chế đ nhưng chưa có cơ hi s dng, và nếu ngày y xy ra thì người dân Vit cũng không th nào tưởng tượng ra được ti sao cùng thân phn dân chúng như mình mà h li chng li nhân dân ?

Venezuela có một đim rt khác vi Vit Nam là được Hoa Kỳ ra mặt ng h, k c Ch tch Quc hi tr thành Tng thng lâm thi ca Venezuela cũng có kh năng là mt kch bn do M dàn dng. Nếu thiếu vai trò ca M chc chn Caracas cũng không khác gì Hà Ni hôm qua, hôm nay và mãi mãi.

Người ta lo ngi mt cuc ni chiến nhưng quên đi mt điu là nước M rt gn Caracas. Nht c nht đng ca chính ph Maduro đu nm trong tm nhm ca Washington và quan trong hơn na là nhóm Lima, gm 14 nước Nam M, bao vây chung quanh Venezuela s không cho phép Maduro mun làm gì thì làm.

Việt Nam không có M phía sau liu Bin Đông có phi là bài toán gii vây trước sc ép ca Trung Quc t bao năm nay ?

Câu hỏi này khó mà gii đáp thu đáo và logic. Nhng cái đu trong B chính tr hơn hn s tính toán mt chiu như ca Maduro và cận thn, hơn na Vit Nam không h có đi lp và mt Quc hi đúng nghĩa. Bù nhìn không th xua đui nhng tên trm ranh mãnh và đy tình toán.

Và quan trọng hơn, trong nhng ngày Venezuela sng trong không khí bùng n ca mt cuc cách mng thì gii trẻ Vit Nam đang bn suy tư trước trn banh vi Nht Bn. Nhng status v Venezuela ch bng 1/10 nim vui... thua trn ca đi tuyn nước nhà.

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 28/01/2019

******************

Venezuela : Sợ thay mà lại mừng thầm…

Nguyễn Hoàng, RFA, 27/01/2019

Trong "tôn thờ chủ nghĩa", có sự khác biệt giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đối với Đặng Tiểu Bình, "mèo trắng hay mèo đen không quan trọng", quan trọng là phải bắt được chuột. Trong khi các lãnh đạo Việt Nam thì ngược lại, bắt được chuột hay không chẳng sao, quan trọng là nuôi mèo gì, "đen" hay "trắng" ?

vene2

Nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Tổng thống Nicolás Maduro nhất trí cao trong việc triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác về dầu khí, năng lượng… Ảnh minh họa (Tiền Phong, 31/08/2015)

Một thời ở thế kỷ trước, nhiều thế hệ học sinh Việt Nam hầu hết đều thuộc lòng mấy câu thơ :

"Du kích quân Caracas đã vì anh

Bắt một tên giặc Mỹ giữa đô thành…" [1].

Còn giờ này, nếu lính của Nicolas Maduro đụng đến "chân lông" nhà ngoại giao nào của Hoa Kỳ, thì dù có "đội mồ" ngồi dậy, Tố Hữu cũng chẳng dám làm thơ ngợi ca kiểu "đi mây về gió" như vậy nữa.

Thời thế đổi thay

Tình hình Venezuela những ngày này đang "loạn cào cào" mà người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cũng chỉ dám thỏ thẻ : "Việt Nam luôn quan tâm, theo dõi và mong muốn Venezuela hòa bình, ổn định". Tuyên bố với truyền thông trong và ngoài nước mà bà quên hẳn việc phải làm rõ quan điểm đối với tình trạng "một nước có hai vua" ở Caracas.

Phải thôi, vì to xác và hung hăng như Trung Quốc mà bà Hoa Xuân Oánh cũng chỉ bày tỏ sự quan tâm chung chung đối với tình hình hiện tại ở Venezuela, kêu gọi các bên bình tĩnh và tỉnh táo để tìm kiếm giải pháp chính trị thông qua đối thoại hòa bình… Bà Oánh có nhắc khéo Mỹ là không nên can thiệp vào nội vụ của Venezuela.

Nhưng Hoa Kỳ bỏ ngoài tai những lời nhắc nhở của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Bắc Kinh. Washington sẵn sàng vượt qua những nguyên tắc ngoại giao truyền thống, tìm mọi cách làm cạn kiệt nguồn tiền mặt dành cho chính quyền Maduro vốn đang chật vật với cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng và siêu lạm phát. Các động thái cho thấy, rất có thể Mỹ và các đồng minh sẽ phong tỏa nguồn tài sản của Venezuela ở nước ngoài và chuyển giao cho chính quyền lâm thời của Chủ tịch Quốc hội Juan Guaido [2].

Cho đến cuối tuần qua, 22 quốc gia trên thế giới ủng hộ Guaido, 9 quốc gia vẫn "chống lưng" cho Maduro, còn 3 quốc gia giữ thái độ im lặng, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc. Thế mới biết thời thế thay đổi. Tuy nhiên quân đội và cảnh sát Venezuela vẫn trung thành với Maduro đang gây khó khăn cho Guaido và phe dân chủ.

"Con mèo Caracas" quá đắt !

Chuyện "huynh đệ tương tàn" dưới màu cờ sắc áo của ý thức hệ thì người Việt chẳng xa lạ gì. Hơn nửa thế kỷ "nồi da nấu thịt" mà giờ đây mỗi khi lên gân "đít-cua", các chính trị gia nửa mùa từ Hà Nội vẫn gào thét về một "tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa". Cho dù chẳng ai hình dung ra cái nửa "tổ quốc không-xã hội chủ nghĩa" kia nằm ở tận đâu đâu.

Có một sự khác biệt căn bản giữa Trung Quốc và Việt Nam trong việc "tôn thờ chủ nghĩa". Không chờ Liên Xô sụp đổ mà từ trước đó rất lâu, giới lãnh đạo Trung Quốc đã vứt "chủ nghĩa" vào sọt rác. Đối với Đặng Tiểu Bình, "mèo trắng hay mèo đen không quan trọng", quan trọng là nó phải bắt được chuột. Trong khi các lãnh đạo Việt Nam thì ngược lại, bắt được chuột hay không bắt được chuột, chẳng sao, quan trọng là nuôi mèo màu gì, "trắng" hay "đen" ?

Chính bởi cái não trạng ấy, năm 2007, Tập đoàn dầu khí quốc gia (PVN) đã "đốt" không biết bao nhiêu ngàn tỷ của đất nước vào một dự án "vịt trời" ở Venezuela. Phớt lờ những cảnh báo của giới chuyên môn và sự phản đổi của nhiều Đại biểu quốc hội, Bộ Chính trị (chứ đâu phải một mình Đinh La Thăng) sau cơn lên đồng tập thể, đã lao như thiêu thân vào một "siêu dự án ma" [3] để rồi chẳng đi tới đâu. Chưa kể hàng trăm triệu USD chi phí đầu tư mất trắng, chỉ riêng tiền mặt mà PVN trực tiếp trao cho Venezuela, một đi không trở lại, đã lên đến 532 triệu USD, bao gồm 442 triệu tiền "bonus", 90 triệu tiền góp vốn ban đầu.

"Con mèo Caracas" quả thật đắt giá đối với người dân Việt đóng thuế. Bao nhiêu thuế mới gom về được hàng nửa tỷ USD như vậy ? Cứ nhìn vào thời gian quá trình đầu tư dự án này là có thể biết trách nhiệm thuộc về ai. Đúng là vứt tiền qua cửa sổ ! Cho nên những ngày này, nói Việt Nam đồng cảm với người dân Venezuela thì cũng đúng, nhưng "sự đồng cảm" ấy có hai mặt. "Sợ thay, mà lại mừng thầm cho ai", đúng như tâm trạng của một Thúc Sinh đớn hèn trước một Thúy Kiều dũng cảm dám dấy lên cuộc báo ân báo oán, dù là một cách giang hồ.

Do cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, bị kẹp giữa những gọng kìm của lịch sử và địa-chính trị, nhiều người Việt khao khát sự giải thoát trong những năm tháng chứng kiến sự sụp đổ liên hoàn ở Đông Âu và Liên Xô từ thế kỷ trước. Nhưng rồi vì ở quá gần, nghe quá rõ tiếng gầm rú của những tiếng xích sắt chà đi xát lại, nghiền nát thân xác đám sinh viên trên quảng trường Thiên An Môn thuở nào, người Việt đành thúc thủ, tìm đủ lý cớ để tránh mọi sự thay đổi.

Khúc quanh gian nan nhưng hứa hẹn

Venezuela là bài học điển hình cho thấy, một đất nước dù giàu tiềm năng đến đâu và điểm xuất phát tốt đến mấy, (Venezuela từng có GDP đầu người sau Chiến tranh thế giới II cao thứ 4 thế giới) nhưng nếu đi sai đường, chọn nhầm ý thức hệ và mô hình phát triển, thì trước sau cũng sẽ phải trả giá cực đắt. Giờ đây dân Venezuela phải bới các thùng rác để kiếm thức ăn và đến cả giấy vệ sinh cũng chẳng có mà dùng.

Quá tự tin vào trữ lượng dầu mỏ khổng lồ, quá ảo tưởng về sức mạnh của chủ nghĩa xã hội và giấc mộng dẫn đầu ngọn cờ chống Mỹ (mà thực chất là chủ nghĩa dân túy), Tổng thống Hugo Chavez – nay đã thành người thiên cổ – đã phạm sai lầm nghiêm trọng về đường lối. Từ đàn áp dân chủ, bóp nghẹt nhân quyền và đặc biệt là chủ trương quốc hữu hóa gần như toàn bộ nền kinh tế, đuổi các nhà đầu tư phương Tây, để cho Nga và Trung Quốc thao túng cả chính trường lẫn thị trường.

Chủ trương theo đuổi chính sách phúc lợi quá hào phóng (mà thực chất là cướp của người giàu chia cho người nghèo và nhóm lợi ích) đã để lại cho người kế nhiệm Maduro một di sản không hề dễ chịu chút nào. Đến hôm nay, khối u lâu ngày đã vỡ và một khúc quanh gian nan nhưng đầy hứa hẹn đang vẫy gọi Venezuela. Nếu cách mạng thành công, đất nước này sẽ thoát khỏi vết xe đổ mà nhiều láng giềng Châu Mỹ Latinh, trong đó có Argentina, với chủ nghĩa Peron, đã sa vào trong quá khứ.

May mắn chỉ có Chile, nhờ sự sáng suốt và cứng rắn của Pinochet (đã đảo chính lật đổ Salvador Allende) mà thoát nạn và đổi đời. Pinochet tuy bị tố cáo là vi phạm nhân quyền khi thẳng tay đàn áp các thành phần cánh tả đối lập, nhưng ông hoàn toàn giao phó nền kinh tế cho các nhà kỹ trị theo trường phái "các chàng trai Chicago" (Chicago Boys) – ủng hộ thị trường tự do – và đã thu được thành công. Chỉ sau hơn 20 năm, Chile đã vươn lên trở thành nền kinh tế phát triển nhất Châu Mỹ Latinh, gia nhập OECD từ một xuất phát điểm rất thấp.

Tại Việt Nam, hình ảnh vị tổng thống tự phong Juan Guaido 35 tuổi được khá nhiều người chia sẻ, ngưỡng mộ và hầu hết đều mong mỏi ngọn gió mới ấy sẽ thổi đến vùng Đông Nam Á đang băn khoăn chọn lựa cũng như khát khao thay đổi. Bất luận Việt Nam không phải là Venezuela, bất luận lộ trình cuộc "song chiến" giữa Guaido và Maduro rồi đây sẽ như thế nào, kết cục cuối cùng ở xứ Tây bán cầu lẫn trên giải đất hình chữ S này là những điều có thể dự báo được.

Từ ngàn xưa đến nay chưa có bạo quyền nào tồn tại lâu dài và tự do, dân chủ (thực chất) luôn là mục tiêu tối hậu của nhân loại. Khi cỗ xe đất nước bị lún sình, chính người dân phải tự mình kéo nó lên. Năm 1979 Giáo hoàng John-Paul II truyền lửa cho người dân Đông Âu với lời kêu gọi "hãy đừng sợ". Mười năm sau, hàng loạt quốc gia theo cộng sản đã sụp đổ. Kể cả Liên Xô cũng "kết thúc" năm 1991. Riêng Liên Xô có 14 quốc gia rời khỏi khối và tuyên bố độc lập.

32 triệu dân Venezuela, những người đang quằn quại vì đói ăn, thiếu thuốc men và nhu yếu phẩm, đang đồng loạt đứng lên. Hy vọng ngày mà Nicolas Maduro cùng nhóm lợi ích của ông ta sớm "giã từ vũ khí", trước sức mạnh của những người "không quyền lực" nhưng khát khao tự do, sẽ không còn xa nữa.

Cầu chúc cho cuộc Cách mạng "vì quyền được sống" của dân Venezuela tránh rơi vào nội chiến và "hiệu ứng cánh bướm" sẽ sớm lan tỏa đến với những dân tộc đang bị kềm kẹp dưới ách toàn trị, trong đó có Việt Nam !

Nguyễn Hoàng

Nguồn : RFA, 27/01/2019 (NguyenHoang's blog)

[1]http://tapchithongtindoingoai

[2]https://www.bbc.com/vietnamese/world-47018657

[3]https://thanhnien.vn/thoi-su/

*****************

Đảng cộng sản Việt Nam đã làm gì để hỗ trợ ‘đồng chí Maduro’ ?

Thường Sơn, VNTB, 28/01/2019

"Việt Nam luôn quan tâm, theo dõi và mong muốn Venezuela hòa bình, ổn định" - Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói gọn lỏn trước số phận có thể chỉ còn tính bằng ngày của Maduro - tổng thống của một Venezuela ‘xã hội chủ nghĩa anh em’ mà đã biến nền kinh tế từ giàu có về dầu mỏ thành suy kiệt và thảm họa xã hội.

vene3

Nguyễn Phú Trọng đã làm gì để hỗ trợ Maduro ?

Phải chăng không thật sự cảm nhận được mối đe dọa rất hữu hình đối với Maduro, về nguy cơ cứ với đà này thì kịch bản ‘Mùa xuân Ả rập’ rất có thể sẽ xảy ra ở một đất nước đã hội tụ hầu hết các yếu tố khủng hoảng khiến nó phải xảy ra, về sự ra đi gần như tất yếu của một chủ nghĩa xã hội đã thực sự tan vỡ ở Venezuela và kéo theo sự mất mát một ‘đồng minh chiến lược’ của Việt Nam ở phía Tây bán cầu…, hay cái thế giới cộng sản thu nhỏ và chỉ còn trên danh nghĩa ở Việt Nam giờ đây đã càng thu mình lại trước một biến động thời cuộc thế giới có thể sẽ rất ghê gớm và thậm chí sẽ tác động trực tiếp và đảo lộn đến đời sống chính trị - xã hội lẫn thế tồn vong của một chính đảng cộng sản chưa bao giờ chấp nhận một khung luật nào quản lý nó ở Việt Nam, một đảng cộng sản mà đã trở thành thủ phạm không thể rõ ràng hơn trong việc biến dải đất hình chữ S từ ‘rừng vàng biển bạc’ thành vùng đất hoang mạc về tài nguyên thiên nhiên của ngày hôm nay ?

Phát ngôn trên của Bộ Ngoại giao Việt Nam về vấn đề Venezuela xảy ra trong tình hình ngày 24/1/2019, ngay sau khi Chủ tịch Quốc hội Venezuela Juan Guaido tuyên bố trở thành Tổng thống lâm thời Venezuela, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức lên tiếng công nhận ông Guaido và kêu gọi các nước khác làm theo. Ngay sau đó, hàng loạt quốc gia khác bao gồm Canada, Brazil, Colombia, Chile, Peru, Ecuador, Argentina, Paraguay, Costa Rica… cũng tuyên bố ủng hộ ông Guaido làm tổng thống lâm thời Venezuela. Ít giờ đồng hồ sau, chính phủ Đức đã trở thành quốc gia tiên phong ở Châu Âu ủng hộ lãnh đạo đối lập ở Venezuela.

Nghĩa là gần như cả khối Mỹ Latinh và sẽ là một phần lớn, nếu không nói là toàn bộ khối Liên minh Châu Âu, đang và sẽ ủng hộ kịch bản loại trừ Maduro ngay trong năm 2019 này với những hành động can thiệp của quốc tế vào các nước Bắc Phi như Tunisie, Ai Cập, Libya vào mùa xuân năm 2011. Trong đó, không loại trừ kịch bản can thiệp quân sự.

Đến ngày 26/01/2019, Paris, Madrid và Berlin đồng thời tuyên bố sẽ công nhận thủ lĩnh phe đối lập Juan Guaido là Tổng thống Venezuela, nếu nguyên thủ quốc gia hiện tại, Nicolas Maduro, trong vòng 8 ngày không công bố một cuộc bầu cử mới.

"Người dân Venezuela nên được tự do quyết định tương lai của họ. Nếu cuộc bầu cử không được công bố trong vòng tám ngày, chúng tôi sẽ sẵn sàng công nhận ông Guaido là tổng thống Venezuela để khởi động tiến trình chính trị", Tổng thống pháp Macron viết trên Twitter.

Trước đó cùng ngày, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cũng đưa ra lập trường tương tự đối với Tổng thống đương nhiệm Venezuela Nicolas Maduro.

"Chúng tôi không muốn lật đổ chính phủ ở Venezuela. Chúng tôi muốn dân chủ và bầu cử tự do ở Venezuela", Thủ tướng Tây Ban Nha nói thêm.

Ngày 23/1, các cuộc biểu tình rầm rộ chống lại Tổng thống đương nhiệm Venezuela Nicolas Maduro đã được tổ chức tại Caracas. Lãnh đạo phe đối lập, Chủ tịch Quốc hội Juan Guaido đã tự tuyên bố mình là người đứng đầu nhà nước tạm thời (quyền Tổng thống) để chuẩn bị cho một chính phủ chuyển tiếp.

Về phía đối trọng của khối trên, chỉ có một số ít ỏi những quốc gia mà không khó dự đoán là Cuba, Trung Quốc, Nga và cả Mexico.

Trong bối cảnh đấy tính thách thức như thế, cách tuyên bố nước đôi hoặc ‘đi hàng hai’ của Bộ Ngoại giao Việt Nam về cuộc khủng hoảng chính trị Venezuela không còn giống như cách đu dây của Việt Nam giữa Mỹ và Trung Quốc liên quan đến Biển Đông hay những va chạm quốc tế khác. Phản ứng quá sức chung chung và như thể ‘nói cho nó lành’ của Bộ Ngoại giao Việt Nam gần như là một biểu hiện của tâm thế bối rối, hơn thế nữa là hoang mang cao độ của Nguyễn Phú Trọng và Bộ Chính trị đảng của ông ta.

Cũng như cái cách mà từ năm 2016 đến nay, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã chỉ tuyên bố ‘tàu Mỹ đi qua vô hại’’ và ‘Việt Nam tôn trọng tự do hàng hải’ ở Biển Đông.

Bỏ qua người đồng chí dầu mỏ đã từng một thời thân thiết là Venezuela, lợi ích sống còn trước mắt của chính thể độc trị ở Việt Nam là những mỏ dầu mà Bắc Kinh - như một kẻ cướp hung hãn - nhảy xổ vào nhà và đòi chia bôi với chủ nhà đến 60% tài sản của cái nhà đó.

Không còn cách nào khác, từ năm 2014 đến nay Việt Nam đã phải tìm cách dựa vào Mỹ. Còn việc Mỹ hành xử với Venezuela như thế nào thì đó là ‘chuyện người khác’.

Thường Sơn

Nguồn : VNTB, 28/01/2019

******************

Việt Nam có trung lập trước biến cố ở Venezuela không ?

Nguyễn Tường Thụy, VNTB, 28/01/2019

Phải 28 năm sau, khi chế độ xã hội chủ nghĩa sụp đổ ở Liên Xô và Đông Âu, mới có một biến cố chính trị lớn nhằm lật đổ một nhà nước xã hội chủ nghĩa. Điều này nói lên, tàn dư của chủ nghĩa xã hội rất dai dẳng.

vene4

Tổng thống lâm thời Guaido đang phát biểu trước người dân Venezuela. Ảnh AFP

Xét về phạm vi toàn cầu thì hệ thống xã hội chủ nghĩa chính thức tan rã từ đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước. Venezuela và vài nước xã hội chủ nghĩa còn sót lại chỉ là tàn dư của nó mà thôi.

Để dễ hình dung, hãy xét trong phạm vi một quốc gia. Chế độ Pol Pot chính thức sụp đổ ngày 7/1/1979 nhưng tàn quân của nó chạy đến vùng biên giới Thái Lan, củng cố lực lượng chống quân tình nguyện Việt nam và nhà nước non trẻ ở Camphuchia rất quyết liệt. Mãi đến 20 năm sau, tức là năm 1999, Khmer đỏ mới chết hẳn.

Venezuela vốn là một quốc gia giàu có, tươi đẹp, được mệnh danh là cường quốc dầu mỏ, cường quốc hoa hậu. Thế nhưng con đường đi theo chủ nghĩa xã hội đã biến đất nước này thành xứ sở hoang tàn, kiệt quệ, đói nghèo. Hơn 2 triệu người phải bỏ tổ quốc ra đi trong một quốc gia 32 triệu dân. Và bây giờ, hàng triệu người dân đã đứng lên đòi thay đổi chế độ.

Trong cơn khủng hoảng lên tới đỉnh điểm, Chủ tịch quốc hội, nhà lãnh đạo đối lập Juan Guaido tự tuyên xưng là tổng thống lâm thời.

Juan Guaido hoạt động trong phong trào đối lập từ hồi còn là sinh viên, đứng về phía những người dân bị áp bức, bóc lột. Anh là thành viên sáng lập đảng Ý chí Nhân dân. Và với tuổi đời còn rất trẻ, có thể so sánh Juan Guaido với Lech Wałęsa thủ lĩnh Công đoàn Đoàn kết của Ba Lan trước đây.

Ngay lập tức, Hoa Kỳ và các nước Peru, Paraguay, Brazil, Chile, Colombia đã lên tiếng ủng hộ Guaido nhậm chức Tổng thống lâm thời Venezuela.

Tổng Thư ký Tổ chức các quốc gia Châu Mỹ (OAS) Luis Almagro ra tuyên bố công nhận vai trò Tổng thống lâm thời của ông Guaido.

Việt Nam có trung lập trước biến cố ở Venezuela không ?

Để biết về thái độ của Việt Nam trước cơn khủng hoảng về chính trị ở Venezuela, không thể suy đoán từ mối quan hệluôn luôn tốt đẹp, ủng hộ, bảo vệ lẫn nhau giữa Việt Nam và Venezuela mà phải căn cứ vào tuyên bố của nhà nước VN. 

Trả lời câu hỏi của phóng viên về biến động chính trị đang diễn ra ở Venezuela, người phát ngôn Bộ ngoại giao Việt Nam nói : "Việt Nam luôn quan tâm, theo dõi, và mong muốn Venezuela hòa bình, ổn định". 

Bằng tuyên bố này, nhiều người cho rằng Việt Nam giữ lập trường trung lập về vấn đề này.

Nếu phân tích kỹ phát ngôn của Bộ ngoại giao thì thái độ của Việt Nam không phải thế.

Mong muốn hòa bình ổn định, điều đó có nghĩa là Việt Nam không muốn xảy ra biến động chính trị ở Venezuela mà muốn ổn định chế độ độc tài Maduro. Đấy là kiểu ổn định mà nhà cầm quyền Việt Nam hay nói tới, ví dụ hay khoe Việt Nam ổn định về chính trị (trong kêu gọi đầu tư, kêu gọi khách du lịch chẳng hạn), "Nền chính trị ổn định tạo cho Việt Nam có được 1 nền hòa bình và thịnh vượng" (Báo Quân đội)

Đám dư luận viên, lực lượng 47 thường chửi những người hoạt động dân chủ rằng đất nước đang ổn định, tại sao chúng mày cứ làm rối lên.

Cái "ổn định" đối với nhà cầm quyền Việt Nam là như vậy. Là kẻ cầm quyền cứ cầm quyền, kẻ bị trị cứ bằng lòng với thân phận bị trị. Họ không muốn có sự xáo trộn nào về chính trị cả.

Với "mong muốn Venezuela hòa bình, ổn định", rõ ràng Việt Nam không muốn có sự thay đổi ở Venezuela. Họ không hề trung lập trong biến cố chính trị này mà là ủng hộ chế độ độc tài Maduro. Đây là ngôn ngữ ngoại giao quen thuộc của lãnh đạo Việt Nam. Họ rất tinh khôn ở việc dùng ngôn ngữ. không cần nói đến chữ ủng hộ mà lại ra ủng hộ vậy. 

Nếu họ thêm một chữ "sớm" - mong muốn Venezuela SỚM ổn định thì lại là thái độ khác. Khi đó, mới có thể nói Việt Nam trung lập trong cơn khủng hoảng chính trị ở Venezuela.

Nguyễn Tường Thụy

Nguồn : VNTB, 28/01/2019

*******************

Đường cùng tất biến !

Nguyễn Hoàng Hải, VNTB, 28/01/2019

Đó là hoàn cảnh của người dân Venezuela vào ngày 24/1/2019 vừa qua. Hàng triệu người đã xuống đường đòi phế truất tổng thống đương nhiệm Nicolas Maduro, là một tổng thống độc tài đã dẫn dắt người dân của mình đi theo con đường chủ nghĩa xã hội mà đã khiến họ trở nên nghèo đói không còn gì để ăn ngoài việc phải tìm kiếm những thức ăn thừa thải còn sót lại trong những thùng rác ngoài vỉa hè.

vene5

Lãnh đạo đối lập Venezuela Juan Guaido

Thảm cảnh trên đã được mục thị một cách rõ ràng qua những phóng sự trên toàn cầu trước đây trong một lăng kính phẳng của thế giới văn minh. Từ một nước giàu có về năng lượng khí đốt lớn nhất khu vực Mỹ Latinh, Venezuela trong phút chốc trở nên nghèo đói bởi những người cầm trịch vận mệnh đất nước qua vài nhiệm kỳ mà mình " sở hữu".

Venezuela, khi cuộc sống của người dân lâm vào đường cùng không còn gì để ăn, điều đó có nghĩa sinh mạng của họ đang bị đe dọa từng ngày từng giờ.

Đường cùng tất biến là sự nổi dậy mạnh mẽ của hàng triệu người dân Vennezuela vào ngày 24/1/2019, vài lần xuống đường trước đó chỉ là dấu hiệu cảnh báo nhà cầm quyền Maduro, và chính vì không có thay đổi gì đến điều kiện sống cần phải có nên họ phải hành động để giành lại đó là điều tất yếu.

Ai ủng hộ và đồng hành cùng người dân Venezuela ?

Đồng hành cùng người dân là chàng trai trẻ Juan Guaido chủ tịch Quốc hội Venezuela hiện tại. Juan Guaido đã đứng về phía người dân của mình để bác bỏ chức nhiệm tổng thống Nicolas Maduro vì cho rằng Maduro đã tiếm quyền qua cuộc bầu cử gian dối. 

Juan Guaido có hiểu mình đang làm gì ?

Là chủ tịch Quốc hội Venezuela, hơn ai hết Anh hiểu nội tình của đất nước mình đang ở giới hạn nào, và chắc Anh cũng thấu hiểu tình cảnh của người dân mình ra sao ở thời điểm hiện tại. Nên việc Anh đứng ra tuyên bố và lãnh trách nhiệm làm tổng thống lâm thời Venezuela đã cho thấy đó là một bước đi trong giới hạn lương tri của con người không thể bị giày vò hơn cảnh tàn tạ của chính đất nước mình.

Sự ủng hộ nhanh chóng dành cho Guaido, đồng loạt đến từ nước Mỹ và các nước Nam Mỹ, chỉ vài nước như Trung Quốc, Nga, Cuba, Bolivia, không ủng hộ vì họ cho rằng có sự tác động từ bên ngoài vào Venezuela mà cụ thể là nước Mỹ. 

Thế nhưng "họ", những nước không ủng hộ Juan Guaido lại quên rằng ngày 25/09/2018 chính tổng thống Mỹ Donald Trump đứng trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc đã công khai chỉ trích chế độ chủ nghĩa xã hội của Maduro ở Venezuela và kêu gọi những thành viên có mặt hãy hành động nhiều hơn nữa để giải quyết cuộc khủng hoảng, kêu gọi khôi phục đầy đủ nền dân chủ và tự do chính trị tại Venezuela.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng không ngần ngại khi nói : "Từ Liên Bang Xô Viết, tới Cuba, tới Venezuela, nơi nào chủ nghĩa xã hội, hay cách mạng xã hội chân chính được áp dụng, nơi đó đều phải chịu đắng cay, tuyệt vọng và thất bại. Những ai còn rao giảng về giáo lý của thứ chủ nghĩa đầy tai tiếng này thì chỉ góp phần kéo dài đau khổ cho những người phải sống dưới những chế độ tọi ác này".

Điều đó cho thấy tổng thống Mỹ Donald Trump không ngại chỉ trích thẳng thắng trước bàn dân thiên hạ của thế giới này, và điều đó đúng hay sai thì hàng triệu triệu người trên thế giới này cũng đã tường tận.

Tổng thống lâm thời Juan Guaido có thắng Nicolas Maduro trong cuộc chiến sinh tồn vì người dân Venezuela hay không tất nhiên rồi cũng sẽ ngã ngũ. Lợi thế có phần đang nghiêng hẳn về Juan Guaido vì được người dân ủng hộ, bên cạnh đó là xu thế sụp đổ tất yếu của những chế độ xã hội chủ nghĩa trong quá khứ.

Chính thể nào rồi cũng vậy, nếu để người dân của mình rơi vào đường cùng thì chính thể đó sẽ có ngày nhận lấy sự trừng trị thích đáng trước công luận của thế giới.

Ví như ở Việt Nam, cũng là một nước đi theo con đường chủ nghĩa xã hội, người dân ở đây chưa đến nỗi tiệm cận những thùng rác bên vỉa hè để tồn tại. Nhưng, chỉ dấu về sự tiệm cận đó là có thể xảy ra khi khổ danh dân oan mất đất, mất nhà mất cửa, cứ mọc lên như nấm được mùa. Vườn Rau Lộc Hưng là một chỉ dấu sống động hiện tại, bên cạnh nỗi đau kêu không thấu trời của dân oan Thủ Thiêm qua hai mươi năm dài đăng đẳng.

Đường cùng tất biến !, là cảnh báo nguy hiểm dành cho những kẻ vượt ra khỏi giới hạn của lương tri.

Nguyễn Hồng Hải

Nguồn : VNTB, 28/01/2019

********************

Tổng bí thư, thủ tướng... đều ăn ngủ không yên trước diễn biến ở Venezuela ?

Minh Châu, VNTB, 27/01/2019

Về cuộc khủng hoảng chính trị đang leo thang ở Venezuela mới đây, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết Việt Nam luôn quan tâm, theo dõi và mong muốn Venezuela hòa bình, ổn định.

vene6

Venezuela sẽ là một 'mùa xuân Ả rập' thứ hai ?

Như vậy, phải chăng Việt Nam đang đứng cửa giữa, ai lên nắm quyền chính trị ở Venezuela cũng được, miễn là mang lại hòa bình, ổn định cho đất nước ?

Người viết đã thực hiện một hội luận nhỏ ở nhóm bạn là các thầy, cô giáo đang dạy học ở Sài Gòn, và một thầy giáo là Việt kiều đang chuẩn bị ăn tết ở quê nhà. Chủ đề hội luận : Liệu Việt Nam có thể là một phiên bản Venezuela phương đông ?

* Thầy giáo Phạm Việt Bình, dạy môn văn, Việt kiều : Venezuela đã nhiều lần xảy ra đảo chánh. Điều này tương tự như ở miền Nam Việt Nam dưới cả hai thời đệ nhất và đệ nhị cộng hòa. Miền Bắc Việt Nam thì không thấy xảy ra cuộc đảo chánh nào. Trong suốt gần 44 năm qua, Việt Nam cũng không có đảo chánh, ngoài trừ vụ Cộng Hòa Miền Nam Việt Nam.

Điều này về cơ bản cho thấy nếu như quân đội tiếp tục đặt dưới quyền lãnh đạo trực tiếp của đảng cộng sản với yêu cầu tiên quyết là trung thành tuyệt đối đảng cộng sản, thì nếu có đảo chánh, đó cũng chỉ là tranh quyền đoạt lợi của phe nhóm nào đó của những người trong cùng một đảng. Tốt hay xấu hơn so hiện tại là điều tôi chưa nghĩ ra, mặc dù rất có thể là tránh vỏ dưa lại gặp vỏ dừa.

Tôi nghĩ các ông bà từ tổng bí thư, thủ tướng đến chủ tịch Quốc hội ở Việt Nam đều đang ăn ngủ không yên hổm rày trước diễn biến ở Venezuela. Tiếng là một vụ "đảo chánh" nhưng thực tế thì tôi thấy đây là một vụ tranh chấp quyền lực giữa hai cơ quan ‘dân cử’ là hành pháp và lập pháp.

Nguyên nhân tranh chấp đến từ hệ quả tồi tệ gây ra cho xã hội ở những quyết định sai lầm về kinh tế và chính trị của tổng thống Maduro. Ở Việt Nam, nợ công cùng nhiều bất ổn ngấm ngầm và cả công khai khác đang là chiếc lò xo bị nén… Tôi nghĩ người dân Việt Nam cần một sự thay đổi mạnh mẽ về thể chế chính trị, chấm dứt sự độc tài nhân danh kiểu ‘đất đai thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước quản lý’.

Tôi biết mấy thầy cô giáo ở đây tuy tin vào ông bạn nhà báo vốn là bạn học cũ đang thực hiện buổi ghi nhận bỏ túi này, song vẫn ngại đề cập trực tiếp vấn đề vì chén cơm manh áo. Quả tình tôi cũng đang thắc mắc vì sao hồi đó người miền Nam cùng cả quân đội nữa lại hết cuộc biểu tình này đến cuộc biểu tình khác, rồi nhiều lần đảo chánh vì cho rằng ông Diệm là độc tài, là gia đình trị. Còn giờ thì quân đội làm lơ…

Phải chăng hồi đó có sự giật dây của các vị trong lực lượng Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên minh các Lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam như lời thầy Hùng nói lúc nãy ?

Tôi có quan sát chính trường Việt Nam. Tôi nghĩ rằng bài học về sự tan rã nhanh chóng của Cộng hòa Miền Nam Việt Nam đang được nhiều chính khách trong bộ máy cầm quyền hiện tại chiêm nghiệm, và ít nhiều họ sẽ tránh được vết đổ đó trong tương lai.

Còn họ là ai thì tôi mới chỉ mang máng nghĩ rằng họ là các chính khách nằm trong nội bộ của đảng cộng sản. Điều này tương tự như kịch bản từng diễn ra với chính thể Cộng hòa Miền Nam Việt Nam. Kiểu tuyên bố nước đôi vừa rồi của Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng về Venezuela là một chỉ dấu.

Thầy giáo Nguyễn Minh Hùng, dạy môn Anh văn : Ở Venezuela có hai đảng phái theo xu hướng khác nhau là cánh tả và cánh hữu. Tôi nghĩ ở Việt Nam phải đến ít nhứt là tháng 7/1976 mới bắt đầu chế độ chính trị độc đảng.

Hồi học đại học thập niên 80 thế kỷ trước, tôi từng được dạy là Cộng hòa Miền Nam Việt Nam là tên gọi của chính thể do Đại hội Quốc dân miền Nam, nòng cốt là Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên minh các Lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam thành lập ở miền Nam Việt Nam để tạo uy thế chính trị trên bình diện quốc tế, chống lại quân đội Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa.

Sau ngày 30/04/1975, tôi được biết qua sách vở là chính thể Cộng hòa Miền Nam Việt Nam có ra ‘Tuyên bố kế thừa Việt Nam Cộng hòa’. Việc Cộng hòa Miền Nam Việt Nam tiếp quản các cơ quan đại diện và tài sản của chính phủ Việt Nam Cộng hòa cũng như quy chế hội viên tại các tổ chức quốc tế diễn ra thuận lợi, không gặp một trở ngại nào về pháp lý, vì các quốc gia và tổ chức quốc tế đều quan niệm rằng theo luật pháp quốc tế đây chỉ là sự thay đổi chính quyền trên lãnh thổ miền Nam Việt Nam, không làm phát sinh chủ thể mới. Theo họ đây là thừa kế chính phủ chứ không phải thừa kế quốc gia.

Tuy nhiên cái bất ngờ là sau đó chính quyền miền Bắc Việt Nam đã xóa sổ Cộng hòa Miền Nam Việt Nam. Một người bạn đang làm báo có nói với tôi rằng tổ chức xã hội dân sự có tên Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng hiện nay, có những hội viên từng là người của chính thể Cộng hòa Miền Nam Việt Nam.

Tôi nghĩ rằng Việt Nam vẫn đang nhen nhúm đa đảng phái như Venezuela, còn có khả năng đảo chánh hay không thì phụ thuộc vào sự hậu thuẫn đến đâu của quân đội.

* Cô giáo Nguyễn Thu Dung, dạy môn địa lý : Đọc báo tôi thấy mấy ngày gần đây không rõ lý do gì mà bà chủ tịch Quốc hội lại kêu gọi đồng bào và nhân dân cả nước hãy bình tĩnh và tin tưởng vào sự quyết định của Đảng, Nhà nước. Báo chí cũng đăng là cả Tổng Bí thư đến Thủ tướng đã đến gặp các tướng lãnh quân đội với những phát biểu kiểu quân đội phải tuyệt đối trung thành với Đảng, với Nhà nước.

Dĩ nhiên là những mẫu câu huấn dụ này quá quen thuộc với bà con mình. Nhưng cứ lặp đi, lặp lại cũng ít nhiều khiến người dân ngờ vực chắc là đang sắp có chuyện gì đây…

Còn về Venezuela, tôi nghĩ xét về địa chính trị thì khác hẳn Việt Nam. Venezuela tiếp giáp với Guyana về phía đông, với Brasil về phía nam, Colombia về phía tây và biển Caribbean về phía bắc. Guyana theo khuôn khổ cộng hoà đại diện dân chủ bán tổng thống, theo đó Tổng thống Guyana là nguyên thủ quốc gia, và một hệ thống chính trị đa đảng.

Một trong những nguyên tắc chính trị của nền cộng hòa ở Brasil là hệ thống đa đảng. Hiện nay có tổng cộng 15 đảng chính trị lớn nhỏ có ghế trong Quốc hội Brasil. Bốn đảng lớn nhất hiện nay là Đảng Công nhân (PT), Đảng Dân chủ Xã hội Brasil (PSDB), Đảng Vận động Dân chủ Brasil (PMDB) và Đảng Dân chủ (tiền thân là Đảng Mặt trận Tự do - PFL).

Colombia thì duy trì quan hệ đồng minh chiến lược với Mỹ, coi Mỹ là bạn hàng chính và nguồn cung cấp viện trợ quan trọng. Chính phủ Colombia ký thoả thuận cho phép Mỹ sử dụng 7 căn cứ quân sự trên lãnh thổ Colombia.

Còn ở Việt Nam thì láng giềng đều theo thể chế chính trị độc đảng của những người cộng sản. Tuy nhiên ngay cả Liên bang Xô Viết, cái nôi của thực hành chủ nghĩa cộng sản còn tan rã, thì thật sự tôi chẳng dám chắc điều gì.

Minh Châu

Nguồn : VNTB, 27/01/2019

Published in Diễn đàn