Thông Luận

Thảo luận để đặt định tiêu chuẩn về "cán bộ cấp chiến lược" và lựa chọn – sắp đặt lại nhân sự lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam là "lõi" Hội nghị lần thứ bảy của Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa 12 (07/05/2018-12/05/2018).

Đảng cộng sản Việt Nam sẽ chọn khoảng 600 đảng viên ưun tú để đưa vào diện "cán bộ cấp chiến lược". Ảnh minh họa

Dẫu chỉ là kỳ họp của một tổ chức chính trị nhưng Hội nghị lần thứ bảy của Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa 12 trở thành đáng chú ý vì bất kể thế nào, tổ chức chính trị ấy vẫn tiếp tục đảm nhiệm vai trò lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối Việt Nam.

Trước cũng như trong thời gian diễn ra hội nghị, thông qua hệ thống truyền thông chính thức, giới lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam đã giới thiệu rộng rãi "Đề án Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ".

Theo đó, giới lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam sẽ chọn ra khoảng 600 cá nhân là thành viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, Bộ trưởng, Thứ trưởng hoặc mang hàm tương đương Bộ trưởng, Thứ trưởng, Bí thư, Phó Bí thư và Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố… để đưa vào diện "cán bộ cấp chiến lược".

Cứ như lời ông Phạm Quang Hưng, Vụ trưởng Vụ Theo dõi các cơ quan của Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam thuộc Ban Tổ chức Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam thì giới lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam đã xác định xong cái gọi là "khung tiêu chuẩn" cho các "chức danh lãnh đạo hệ thống chính trị". Tổ chức Đảng ở tất cả các cấp sẽ tiếp tục thực hiện quy hoạch nhân sự. Để trở thành "cán bộ cấp chiến lược", đương sự phải đi từ dưới lên trên cho tới khi trở thành cá nhân được Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam chọn làm cá nhân đặt dưới quyền quản lý của Bộ Chính trị, Ban Bí thư của Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.

Ông Hưng nhấn mạnh, theo đề án vừa đề cập, "cán bộ cấp chiến lược" phải có : "Bản lĩnh chính trị vững vàng. Lý tưởng, đạo đức nhân sinh quan cách mạng. Ý chí và nghị lực. Khát vọng đưa đất nước phát triển. Sẵn sàng hi sinh phấn đấu vì độc lập dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân. Tư duy đổi mới. Tầm nhìn xa trông rộng, nắm bắt nhanh xu thế của thời đại. Khả năng hoạch định chính sách. Trình độ, năng lực để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Khả năng dùng người. Biết xây dựng và bảo vệ uy tín của Đảng cũng như hình ảnh của cá nhân, không để các mối quan hệ cá nhân, lợi ích nhóm chi phối trong quá trình công tác".

Sau "tiết lộ" của ông Hưng về "Đề án Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ", thông qua hệ thống truyền thông chính thức, một số cá nhân đang nắm giữ nhiều trọng trách khác nhau trong hệ thống chính trị Việt Nam đã tham gia quảng cáo cho "cán bộ cấp chiến lược".

Ông Lê Thanh Vân, Ủy viên thường trực của Ủy ban Tài chính và Ngân sách Quốc hội Việt Nam, gửi cho báo điện tử Dân Trí một bài mô tả "cán bộ cấp chiến lược" như những người có năng lực tư duy vượt trội, thấu hiểu quy luật vận động của tự nhiên - xã hội, cảm nhận được những biến thiên của đất, trời, thấu tỏ muôn triệu nhân tâm, dự báo được quá trình hình thành, phát triển, diệt vong và sự tuần hoàn sinh, tử của vạn vật. Ngoài trí tuệ thiên bẩm, "cán bộ cấp chiến lược" là những người trải quá quá trình học tập, rèn luyện nghiêm ngặt và được thừa nhận qua các kỳ thi, sát hạch nghiệt ngã. Ông Vân tin rằng, "cán bộ cấp chiến lược" chính là những người có khả năng tổng kết thực tiễn, tường minh thực trạng, biết rõ được, mất và biết làm gì để đạt được mục tiêu. Đó cũng là những người có khả năng tổ chức lực lượng vật chất, sức mạnh tinh thần của cộng đồng xã hội một cách khoa học, hợp lý để triển khai đường lối, chính sách chiến lược trong thực tiễn nhờ năng lực phân tích, đánh giá chính xác các nguồn lực vật chất hiện có, hiểu được công năng, lợi thế tiềm tàng của từng nguồn lực để sắp xếp, bố trí theo trật tự ưu tiên. Từ đó, tìm ra được điểm kích hoạt hợp lý, làm "bùng nổ" có tính dây chuyền sức mạnh tự nhiên của các nguồn lực ấy.

Với sức mạnh tinh thần, "cán bộ cấp chiến lược" là người có khả năng thuyết phục muôn người bằng chính tấm gương về trí tuệ và phẩm hạnh đạo đức của bản thân, làm ngọn cờ dẫn dắt các lực lượng xã hội đi theo, khai thác triệt để nguồn lực và biết trọng dụng nhân tài, thực bồi nguyên khí, chấn diệu hồng đồ để muôn dân ngưỡng vọng và vạn sĩ hàm đan đi theo. "Cán bộ cấp chiến lược" là "lương đống của quốc gia, xã tắc" có lòng tự trọng và liêm sỉ, hội đủ các phẩm chất của Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín, chí thành tâm huyết, dốc lòng, dốc sức đem hết khả năng cống hiến, phụng sự cho Tổ quốc và nhân dân mà không màng đến lợi ích cá nhân và gia đình.

Ông Nhị Lê, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản thì khen "Đề án Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ" là văn kiện "bài bản, toàn diện nhất về công tác cán bộ". Ông Nhị Lê tin rằng với văn kiện này, "cán bộ cấp chiến lược" sẽ là những "rường cột quốc gia", là "tinh hoa của tinh hoa dân tộc"…

Đó là những ý kiến bên lề Hội nghị lần thứ bảy của Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam (Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam) khóa 12, bên trong hội nghị này, các ủy viên của Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam nhất trí rằng, từ nay, khi lựa chọn "cán bộ cấp chiến lược", không nên sắp xếp, bổ nhiệm để đương sự trở thành lãnh đạo ở nguyên quán, sinh quán hay trú quán của họ để đạt yêu cầu mà ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam đã đặt ra là "khắc phục tình trạng chạy chức, chạy quyền, thân quen, cánh hẩu, đồng thời xây dựng một cơ chế giám sát quyền lực và chính sách đểcán bộ tâm huyết gắn bó với công việc, với đất nước, nhân dân".

***

Nhìn chung, trừ yếu tố, không sắp xếp, bổ nhiệm "cán bộ cấp chiến lược" làm lãnh đạo tại nguyên quán, sinh quán hay trú quán của họ, "Đề án Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ" được giới thiệu là nghiên cứu – soạn thảo suốt hai năm, không có gì mới. Đề án này là anh em song sinh với Nghị quyết của Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 8 về "Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" được các ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam thời đó thông qua tại kỳ họp thứ ba hồi 1997.

"Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" đã mở đường cho cán bộ lãnh đạo các cấp từ trung ương đến địa phương thi nhau tuyển dụng, bổ nhiệm, sắp xếp vợ, chồng, con trai, con gái, con dâu, con rể, anh, chị, em, bà con nội, ngoại cùng với mình lãnh đạo tiến trình "công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước". "Chiến lược" đó tạo điều kiện cho cán bộ lãnh đạo các cấp từ trung ương đến địa phương cùng nhau "ăn không từ thứ gì". "Chiến lược" ấy tạo ra thực trạng mà tháng trước, ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh kiêm Ủy viên Bộ Chính trị Khóa 12, phải trấn an "đồng chí, đồng bào" rằng, Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam khóa tới (khóa 13) ở thành phố này sẽ "không có chạy chức".

Với cái gọi là "quy hoạch cán bộ", "chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" từng tiếp tục cưỡng đoạt quyền của hàng trăm triệu người Việt : Lựa chọn những cá nhân đại diện cho họ tại Quốc hội, phê duyệt lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo Chính phủ. Giờ, "Đề án Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ" có gì đáng để hoan hỉ, vững tâm khi lựa chọn ai đó làm "rường cột quốc gia, xã tắc" vẫn là Đảng cộng sản Việt Nam và chỉ Đảng cộng sản Việt Nam mới có quyền sắp đặt, bổ nhiệm ?

Chắc chắn Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa này sẽ ban hành Nghị quyết về "Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ". Với nghị quyết ấy, hơn 200 ủy viên cả chính thức lẫn dự khuyết sẽ trở thành "cán bộ cấp chiến lược". "Tinh hoa của những tinh hoa quốc gia" này đã từng bỏ phiếu hay công khai tán thưởng "kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa", giúp các tập đoàn, tổng công ty nhà nước trở thành những "quả đấm", những "anh cả" hạ gục kinh tế quốc gia, nhấn xứ sở chìm sâu hơn trong nợ nần.

Những cá nhân "có khả năng tổng kết thực tiễn, tường minh thực trạng, biết rõ được, mất và biết làm gì để đạt được mục tiêu" này đã từng bỏ phiếu hay công khai tán thưởng đủ thứ dự án kiểu như khai thác bauxite tại Tây Nguyên và khi các "chủ trương lớn" kiểu đó trở thành thảm họa thì vì "dư tự trọng" và "thừa liêm sỉ" nên dứt khoát không đoái hoài đến trách nhiệm.

Những người có "khả năng thuyết phục muôn người bằng chính tấm gương về trí tuệ và phẩm hạnh đạo đức của bản thân, làm ngọn cờ dẫn dắt các lực lượng xã hội đi theo, khai thác triệt để nguồn lực và biết trọng dụng nhân tài, thực bồi nguyên khí, chấn diệu hồng đồ để muôn dân ngưỡng vọng và vạn sĩ hàm đan đi theo" cũng chính là những người chọn Đinh La Thăng, Nguyễn Bá Thanh… cùng làm "lương đống của quốc gia, xã tắc" như mình.

Chắc chắn trong Nghị quyết về "Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ" sẽ có qui định không sắp xếp, bổ nhiệm "cán bộ cấp chiến lược" lãnh đạo ở nguyên quán, sinh quán hay trú quán. Qui định ấy có mới như một "dấu son" hay vẫn là "vết chàm" ? Đã có những "cán bộ cấp chiến lược" được "luân chuyển" từ Hà Nội vào Hậu Giang làm Phó Chủ tịch tỉnh như… Trịnh Xuân Thanh và nếu Đảng cộng sản Việt Nam không cần chứng tỏ nỗ lực "chỉnh đốn", đồng chí Trịnh Xuân Thanh – "Anh hùng lao động" vẫn vừa là Đại biểu Quốc hội, vừa lãnh đạo Bộ Công Thương, vừa tham gia Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam như… "qui hoạch". Nhà báo Nhị Lê làm gì có cơ hội để dẫn ra như một bằng cớ lên án chuyện "lẻn vào Trung ương".

Trân Văn

Nguồn : VOA, 12/05/2018

Hội nghị Trung ương 7 dự kiến xem xét nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có đề án xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược ; đề án cải cách tiền lương, bảo hiểm xã hội...

Trong đó, nhân sự vẫn là yếu tố chủ chốt mà Đảng cộng sản Việt Nam hướng tới, bởi nhân tố này liên quan đến vấn đề chống tham nhũng cũng như chi tiêu ngân sách, tầm nhìn và định hướng tương lai của Đảng cộng sản Việt Nam.

Ông Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương. (Ảnh TTXVN)

Cán bộ cấp chiến lược : tinh hoa của giới tinh hoa ?

'Cán bộ cấp chiến lược' thoạt tiên được hiểu là những người được quy hoạch về mặt lãnh đạo trong tương lai dài hạn, nếu khi còn chiến tranh, nguồn cán bộ này được gọi là 'đi B', thì về sau này, nó được gọi là 'cán bộ nguồn'.

Vì cán bộ cấp chiến lược liên quan trực tiếp đến xây dựng mục tiêu và phương hướng của Đảng cộng sản Việt Nam nên thành ra, các tiêu chí dành cho đối tượng này cũng cực kỳ đặc biệt.

Nhưng cụ thể nó là gì ? Đến nay, vẫn chưa có một định nghĩa hay khái niệm thống nhất và rõ ràng. Và có lẽ vì thế mà vào ngày 24/03 vừa qua, tại Hà Nội, Tạp chí Cộng sản đã tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề "Giải pháp đột phá cho xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược hiện nay", trong đó hướng tới việc làm rõ nội hàm cơ bản về đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, các tiêu chí cơ bản của đội ngũ cán bộ cấp chiến lược.

200 ủy viên trung ương khóa XIIl à giới tinh hoa ?

Tạp chí Cộng sản cũng tổng hợp lại các tham luận tại hội thảo và đưa ra tổng kết chung như sau : cán bộ cấp chiến lược là người có tư duy tầm chiến lược, nhìn xa, trông rộng và có khả năng hoạch định chiến lược, chính sách chung của Đảng, Nhà nước… ; phải hiểu và vận dụng nhuần nhuyễn quan điểm toàn diện ; phải thể hiện một cách thuyết phục về đạo đức, về tạo lập các giá trị mới, lan tỏa niềm tin trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân ; phải có sự trải nghiệm cần thiết, phong phú về thực tiễn chính trị - xã hội của đất nước,...

Cách diễn giải này rất chung chung. Do đó, hãy thử gõ 'cán bộ cấp chiến lược là gì' trên công cụ tìm kiếm (Google). Google ngay lập tức cho ra bài diễn giải của Đại biểu quốc hội khóa XIV, Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội Lê Thanh Vân.

Theo vị Đại biểu quốc hội phụ trách Tài chính và ngân sách Quốc Hội thì cán bộ cấp chiến lược 'trước hết, họ là những người có năng lực tư duy vượt trội. Đó là khả năng thấu hiểu quy luật vận động của tự nhiên - xã hội, cảm nhận được những biến thiên của đất, trời, thấu tỏ muôn triệu nhân tâm, để dự báo được quá trình hình thành, phát triển, diệt vong và sự tuần hoàn sinh, tử của vạn vật'.

Và Ủy viên Bộ Chính trị sẽ là người 'thấu hiểu vạn vật' ?

Cách diễn đạt nêu trên cho thấy, 'cán bộ cấp chiến lược' là người vượt trội, là giới tinh hoa của tinh hóa đất trời, là người sẽ không có một tỳ vết sai trái nào của con người. Nếu đặt đội ngũ này vào trong cách nhìn tương quan quá khứ, họ có thể là những nhà nhà triết học hiện sinh trong thân xác của một chính trị gia.

Nhưng liệu sự phi thường đó sẽ xuất hiện trong giới lãnh đạo Việt nam ? Và nó sẽ xuất hiện bằng cách nào ?
Vấn đề là cơ chế nào xuất hiện những con người tinh hoa đó ?

Cũng trong bài của Đại biểu quốc hội Lê Thanh Vân, ông nhấn mạnh 'để đạt được tố chất ấy, ngoài trí tuệ thiên bẩm' thì đối tượng này cần phải trải qua quá trình học tập, nếu ngày xưa thì qua kỳ thi 'tam trường' (thời phong kiến hủ nho), còn ngay nay thì qua 'những đợt vận động tranh cử ở các quốc gia phát triển'.

Bỏ qua ngôn từ có phần ma mị và và hơi có vấn đề về việc tối đa hóa tính kiệt suất còn hơn phẩm chất anh hùng trong truyện thần thoại Hy Lạp (bởi thần Hy Lạp còn có gót chân Achilles) thì cách hướng đến cơ chế là điều đáng ghi nhận. Bởi nếu cứ căn cứ vào việc 'đảng cử dân bầu', mà bỏ qua tính 'tự vận động trong tranh cử/ bầu cử' thì hẳn sẽ dẫn đến thiếu hụt tính nhân tài, và làm cho giới lãnh đạo thiếu tính kiệt suất.

Còn nếu không có một cơ chế sàng lọc nhân tài lãnh đạo rõ ràng, mà chỉ chăm chăm vào việc dựng lên một khái niệm 'cán bộ cấp chiến lược' đầy mơ hồ và có phần thần thánh hóa nêu trên thì rõ ràng là một điều không ổn. Nó hoang tưởng còn hơn cả sự hoang tưởng về con đường tiến lên xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ hôm qua. 

Đại biểu quốc hội Lê Thanh Vân - người diễn giải khái niệm 'cán bộ cấp chiến lược' có phần ma mị.

Thực ra mà nói, chỉ cần lãnh đạo có 'tư duy vượt trội' thì đội ngũ này đã là phúc lớn của cả một dân tộc. Bởi hơn ai hết, người dân Việt nam muốn tư duy của lãnh đạo phải đủ tầm, và có cái nhìn tương lai, hơn là những cách nhìn tủn mủn, rời rạc và có phần bám vào quá khứ hiện nay. Và mong muốn lớn nhất của người dân ở lãnh đạo không cần họ phải 'thấu tỏ muôn triệu nhân tâm, để dự báo được quá trình hình thành, phát triển, diệt vong và sự tuần hoàn sinh, tử của vạn vật', mà chỉ đơn thuần là chịu lắng nghe quan điểm, ý kiến, phản hồi của người dân ; chấp nhận quan điểm 'đa nguyên, trái chiều', chấp nhận sự phê phán của người dân đối với chủ trương, chính sách mà họ đề ra,...

Nếu cao hơn nữa, thì người lãnh đạo cũng có thể 'thấu hiểu quy luật vận động của tự nhiên - xã hội', nghĩa là nhìn nhận lại mô hình phát triển hiện nay ; học tập mô hình chủ nghĩa xã hội xanh tại các nước Bắc Âu như Đan Mạch - Na Uy - Phần Lan - Thụy Điển,... để thấy rằng, mô hình và cơ chế hiện nay rất 'tù', và nó là mô hình không chịu phát triển. Để từ đó khai mở, cải cách, tiến hành đổi mới hệ thống chính trị - xã hội một cách toàn diện, nhằm tiệm cận hơn nữa cơ hội cho sự phát triển quốc gia - dân tộc.

Và người dân chỉ cần 'cán bộ cấp chiến lược' hiểu được như vậy. Tất nhiên, muốn thế hoặc là 'đột biến' hoặc thông qua cơ chế bầu cử dân chủ.

Còn không ! Tất cả chỉ là sự mơ hồ và dàn trải, có phần hoang tưởng.

Ánh Liên

Nguồn : VNTB, 09/05/2018