Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

dimanche, 10 mars 2019 22:50

Dân trí của người giàu

Thông thường khi nói đến trình đ dân trí, người ta thường t đng nghĩ ti ba thành phn được xem là cn nâng cao dân trí đó là nông dân, công nhân và thị dân nghèo thành ph. S dĩ h b cho là dân trí thp vì sc hc ca h gii hn mc đ biết ch hoc tt nghip trung hc là ti đa và vì nghèo nên phi bươn chi kiếm sng không có cơ hi trau di kiến thc nhà trường như thành phn có ca ăn ca đ.

dantri1

Người dân 'hôi hoa' giữa phố Kim Mã - Hình minh họa (Ảnh VietnamNet)

Việt Nam có hơn 62% dân thun nông cũng như gn 7% là công nhân trong các hãng xưởng. S phn trăm còn li chia đu cho dch v kinh doanh và các hot đng trong lĩnh vc tiêu dùng. Phn tinh hoa khó lòng cân đi kh năng hiểu biết ca đi b phn qun chúng. T nhng con s này không ngc nhiên khi biết được rng Vit Nam có t l dân trí khá thp.

Nói về dân trí là mc đnh bng thước đo kiến thc cũng như cách hành x, giao tiếp ca mt người đi vi cng đng. Tri thức càng cao thì mức đ khiếm khuyết càng thp, nht là cung cách sng gia mt xã hi vàng thau ln ln.

Một giá tr ct lõi khác ca dân trí là mc đ quan tâm ca người dân trước các vn đ xã hi. Mc đ dn thân và kh năng hành x trách nhim vi người khác trong đó có việc thu hiu và chia s quan nim dân ch là du hiu cao nht ca dân trí.

Dân trí là thước đo s phát trin ca mt quc gia và đt nước nào có phn trăm dân trí cao là quc gia đó chc chn không th nghèo đói và lc hu. Ngược li, số phn trăm dân trí thp áp đo thì quc gia đó khó lòng phát trin bình thường trên mi lĩnh vc. Dân trí thp trì kéo sc bt ca mt dân tc vì tư duy lc hu không th giúp cho s phát trin thăng hoa.

Bên cạnh kh năng phân tích cũng như hp th căn bản kiến thc, người có dân trí thp th hin ra bng cách hành x gia xã hi, cng đng. Do thiếu ý thc v hành x h thoi mái tranh giành v mình cho bng được bt c nhng gì mà h thy người khác đang tham gia giành git nơi công cng. Tâm lý ai sao ta vậy khiến lòng t trng bm sinh không có cơ may xut hin thay vào đó là mi c gng đt cho bng được nhng gì mà người khác đang c công giành ly. Nhng đám đông cướp n đn Trn hàng năm, nhng nhà hàng buffet hết sch thc ăn trong chc lát sau khi mở ca, nhng hi ch b đám đông tàn phá vì dm đp lên nhau dành ch tt… là hình nh thường ngày ca đt nước hôm nay.

Theo báo VietnamNet, số liu thng kê năm hc 2013 - 2014, Vit Nam có 214 trường cao đng, 214 trường đi hc, vi gn 600 nghìn sinh viên cao đẳng và hơn 1,46 triu sinh viên đi hc. S ging viên Đại học là gn 92 nghìn người, trong đó có 4.155 giáo sư, phó giáo sư. Hng năm có hơn 400.000 người tt nghip đi hc, cao đng trong nước.

Từ con s tt nghip khá ln, người ta s ngc nhiên hơn khi đa s nhng người thiếu dân trí li là nhng người rt tr. H là sinh viên đi hc hay chí ít cũng sp hết bc trung hc, vy mà chính h là nhóm người thường xuyên gây phn cm nơi công cng nhiu nht. Tranh giành nhau không xếp hàng như nhng quc gia văn minh mà không ít người đã có dp tiếp cn. Lên xe buýt hay phi cơ h cũng có thói quen tranh ch ngi tt nht, khi phát hin ra máy bay có s ghế sn thì mi t xu h biết mình lm. Khc nh ba bãi hay gây m ĩ ch đông người không h thua kém dân Trung Quốc. Vi phạm lut giao thông mt phn vì vô trách nhim mt phn khác c gng chng t và t khng đnh mình khác vi đám đông. Nhng hành vi thiếu ý thc y như căn bnh bt tr, nó lây lan trong gii tr và bin pháp phòng chng chưa được ai đ ý hay báo đng mt cách hiu qu.

Thiếu ý thc ng x không nhng do dân trí thp mà còn t tinh thn by đàn. Nó lan ta như bnh dch gia nhng người cùng chung mt nếp nghĩ, mt trình đ nhn thc hay hoàn cnh sng ging nhau. Nó thường xut hin và tác đng chung lên những người cùng trình đ hay cùng mc thu nhp trong xã hi, đc bit là nhng th dân nghèo.

Thế nhưng không phi c nghèo mi có hành đng by đàn khiến xã hi lên án. Rt nhiu người nghèo tuy dân trí thp nhưng lòng t trng thiên bm không cho phép họ có nhng hành vi bt nhã, nht là vic cướp git gia chn đông người.

Trong khi đó nhà giàu tuy được tiếng là nhà cao ca rng nhưng nếu thiếu t trng, kiến thc hành x thì cũng không khác my vi nhưng người bình dân, giai cp thp. V trm hoa mới đây nht là mt ví d đin hình cho thy nhà giàu không phi luôn luôn có trình đ dân trí cao.

Một đon văn ngn ngi đc được trên báo chí làm cho không ít người phn n : "Trưa ngày 6/3, trên mng xã hi xôn xao đon clip ghi li hình nh người đi ô tô ngang nhiên dừng xe gia đường Kim Mã đ ly hoa trang trí phc v dp hi ngh thượng đnh M - Triu va qua. Không ch ch em ph n, nhiu người đàn ông cũng tranh th "hôi"... hoa".

Hành vi này cho thấy lòng tham ch có th b ngăn chn bi lòng t trng và lut pháp. Khi lut pháp vng bóng thì lòng t trng ca con người ngăn cn không cho làm nhng vic phi pháp. Hành vi dng xe ô tô gia đường công khai ngi chn nhng gi hoa va ý rồi ly cp b lên xe ca nhng người giàu có cho thy c hai yếu t lut pháp và lòng t trng đu không được h quan tâm.

Giàu có không có nghĩa là dân trí cao và câu chuyện trm hoa trên đường Kim Mã là mt vết ct vào tim ca nhng người t trng.

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 10/03/2019

Published in Diễn đàn