Thông Luận

Dự thảo Quy chế tổ chức và hoạt động của các cấp Hội đồng Giáo sư nhà nước yêu cầu công khai lý lịch khoa học của các ủy viên Hội đồng Giáo sư nhà nước, nhưng không công khai lý lịch khoa học của lãnh đạo hội đồng này. Dự thảo được công bố lần đầu vào ngày 14/1/2019 và hiện đang gửi Vụ Pháp chế của bộ xem xét, trước khi trình Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo ký ban hành.

Ông Phùng Xuân Nhạ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư nhà nước. Reuters

Nhà nghiên cứu văn hóa, Giáo sư Nguyễn Khắc Mai nói rằng, họ giấu thông tin vì họ muốn đưa những người trong phe nhóm vào làm bất chấp việc không công khai lý lịch là một chủ trương không đàng hoàng. Lý lịch khoa học không phải bí mật của ngành nghề hay bí mật quốc gia. Ông nhấn mạnh :

"Chuyện công khai lý lịch khoa học có việc gì mà phải che giấu ? Che giấu vì sợ lòi cái dốt ra người ta chê cười. Lãnh đạo thì phải chọn người có lý lịch khoa học tốt nhất, tử tế nhất để người ta đánh giá. Theo tôi nghĩ đây là vấn đề lẩn quẩn mà thật ra nó chỉ xuất hiện trong một chế độ độc tài mà thôi, che giấu và dối trá".

Còn với Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng thì đây là một minh chứng cho thấy rõ giới lãnh đạo không có trình độ học tập nghiêm túc nên họ phải giấu diếm, họ sợ lộ ra sẽ mất uy tín với người dân về vị trí lãnh đạo của họ. Và đây không chỉ là chuyện của Hội đồng Giáo sư nhà nước. Ông nêu nhận xét :

"Tôi thấy lãnh đạo Việt Nam, không chỉ Hội đồng Giáo sư mà tất cả mọi ngành, mọi cấp đều không công khai lý lịch khoa học của mình. Đối với một người làm khoa học mà không công khai lý lịch khoa học của mình thì đây là điều không có gì vinh hạnh cho nền học thuật Việt Nam.

Khoa học mà không trung thực, không sáng tỏ, không minh bạch thì không còn là khoa học đúng nghĩa được".

Giáo sư không có công trình nghiên cứu

Hội đồng Giáo sư nhà nước hay Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước Việt Nam là một hội đồng quan trọng của ngành giáo dục Việt Nam, có nhiệm vụ, vai trò như trọng tài đề cử, xem xét, và phong tặng chức danh giáo sư của Việt Nam.

Hội đồng hiện có 28 ủy viên và ba lãnh đạo do Thủ tướng bổ nhiệm, trong đó Giáo sư-tiến sĩ Phùng Xuân Nhạ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo, giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng.

Phó Giáo sư tiến sĩ Hoàng Dũng hiện giảng dạy tại Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng ông Nhạ giữ vị trí này là không hợp lý mà nên trả lại vị trí đó cho giới nghiên cứu, giới khoa học. Ông phân tích :

"Các thành viên mà không phải lãnh đạo thì có công trình nghiên cứu thật, do đó họ được đưa vào Hội đồng Giáo sư nhà nước. Còn Chủ tịch Hội đồng theo quy định ở Việt Nam là Bộ trưởng Bộ Giáo dục. Mà đã là Bộ trưởng Bộ Giáo dục thì không có thời giờ đâu mà nghiên cứu".

Theo Phó Giáo sư Hoàng Dũng, việc công khai lý lịch khoa học của các vị lãnh đạo trong hội đồng, mà cụ thể là ông Phùng Xuân Nhạ, sẽ làm mất mặt ông Chủ tịch Hội đồng khi ông không có công trình nghiên cứu nào cả mà chỉ là con số trắng hoàn toàn. Ông nói tiếp :

"Ông Phùng Xuân Nhạ mà công bố lý lịch khoa học của ông thì may lắm ông chỉ có những bài nghiên cứu từ khi ông chưa phải là giáo sư, thậm chí chưa phải là hiệu trưởng trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Tôi nghĩ chắc ông Nhạ ‘e thẹn’ nên không công khai luôn".

Tháng 2 năm 2018, Giáo sư Nguyễn Tiến Dũng tại Đại học Toulouse, Pháp, gửi một báo cáo 10 trang đến Tổng thư ký của Hội đồng Chức danh Giáo sư nhà nước Việt Nam, Giáo sư Trần Văn Nhung, nêu bằng chứng Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ "tự đạo văn", "giả khoa học" cũng như "thiếu cả về đạo đức và trình độ" của vị bộ trưởng này.

Thật ra không chỉ ông Nhạ, trong số 1.226 giáo sư, phó giáo sư được xét duyệt năm 2017, số người có công trình nghiên cứu khoa học hàng năm được đăng trên các tạp chí quốc tế ISI/Scopus rất thấp so với các nước trong khu vực. Ví dụ, chỉ tính trong năm 2016, Việt Nam có hơn 3.800 bài báo khoa học quốc tế thì Thái Lan đã có hơn 8.800 bài và Malaysia có hơn 14.000 bài.

"Vừa hồng vừa chuyên"

Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng nhìn nhận đây là một cách thú nhận sự khuất tất của giới lãnh đạo nói về phương diện học thuật một cách rõ ràng nhất. Ông giải thích :

"Dễ hiểu thôi, đó là những lãnh đạo được chọn lựa không phải theo hướng có học thực sự nghiêm túc. Từ lâu Việt Nam vẫn đưa ra chủ trương ‘vừa hồng vừa chuyên’ mà theo tôi thấy thì ‘hồng nhiều hơn chuyên’ cho nên chuyên môn của họ không rộng, từ đó có những khuất tất. Có những bằng cấp, học vị có được không bằng con đường chính danh, nghiêm túc cho nên họ sợ mất uy tín thì họ phải khỏa lấp bằng cách giấu giếm".

"Vừa hồng vừa chuyên" mà Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng vừa nói đến là dựa theo di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trò của công tác đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ khởi thảo vào năm 1965 và qua một số lần sửa chữa, được hoàn chỉnh vào tháng 5 năm 1969, trong đó có đoạn : "Đảng cần phải chǎm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa ‘hồng’ vừa ‘chuyên’.

Quyết định 37/2018/QĐ-TTg yêu cầu các ứng viên giáo sư, phó giáo sư phải công khai lý lịch khoa học, từ cơ sở đến cấp ngành và trên cả trang web chính thống của Hội đồng Giáo sư nhà nước để các đồng nghiệp và xã hội phản biện. Vậy việc không công khai lý lịch khoa học của các vị lãnh đạo có điều gì khuất tất hay không ?

Truyền thông trong nước dẫn lời Phó Giáo sư Trần Minh Tiến, Viện Vật lý - Viện hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam rằng, bản dự thảo Thông tư sửa đổi này là một bước thụt lùi, bãi bỏ tính minh bạch và công khai mà Chính phủ đang theo đuổi và thực thi. Phó Giáo sư Tiến lập luận rằng, trong khi lý lịch khoa học của các ứng viên giáo sư/phó giáo sư phải công khai trên trang thông tin điện tử của Hội đồng Giáo sư nhà nước, mà bản tóm tắt lý lịch khoa học của những người xét duyệt lại giấu đi, không công khai thì thật là một điều khó hiểu!

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 21/02/2020

Ân xá Quốc tế : Nhiều người Việt phải bỏ nước ra đi (VOA, 22/02/2018)

Tổ chức Ân xá Quốc tế hôm 22/2 công bố phúc trình mới về nhân quyền trên thế giới, trong đó nói tới việc các nhà hoạt động người Việt "phải bỏ nước ra đi" do "tình trạng đàn áp người bất đồng".

Vụ ông Trịnh Xuân Thanh cũng xuất hiện trong phúc trình của Ân xá Quốc tế.

"Các nhà hoạt động nổi bật bị hạn chế đi lại và chịu cảnh giám sát, sách nhiễu cũng như tấn công bạo lực", báo cáo được cho là toàn diện nhất về nhân quyền thế giới dài, hơn 400 trang, có đoạn.

"Ít nhất 29 nhà hoạt động bị bắt [ở Việt Nam] trong năm ngoái, và những người khác phải đi trốn sau khi bị ra trát bắt".

Lễ công bố phúc trình của Ân xá Quốc tế.

VOA Việt Ngữ không thể kiểm chứng độc lập con số vụ bắt giữ nêu trên.

Dẫn trường hợp nhà hoạt động Đặng Xuân Diệu đi Pháp và Mục sư Nguyễn Công Chính đi Mỹ, Ân xá Quốc tế nói rằng "chính quyền tiếp tục phóng thích sớm các tù nhân lương tâm nếu họ đồng ý đi lưu vong".

Blogger Điếu Cày được chào đón khi đặt chân tới Mỹ năm 2014.

Việt Nam lâu nay nhiều lần nhấn mạnh không bỏ tù những người bất đồng chính kiến mà chỉ tống giam những ai vi phạm pháp luật. Ngoài ra, Hà Nội còn nói "không có cái gọi là tù nhân lương tâm".

Không chỉ nhắc tới các nhà hoạt động hay những người bất đồng chính kiến, tổ chức nhân quyền có trụ sở đặt tại London còn đề cập các cựu quan chức vướng vào vòng lao lý vì tham nhũng, nhất là vụ "bắt cóc" ông Trịnh Xuân Thanh do "an ninh nhà nước [Việt Nam] thực hiện ở Đức khi ông này đang xin tị nạn", và cũng nói tới việc "chính quyền Việt Nam nói rằng ông tự nguyện trở về".

Hà Nội chưa phản ứng về phúc trình của Ân xá Quốc tế, nhưng từng lên tiếng cho rằng báo cáo của các tổ chức nhân quyền quốc tế "không khách quan" và "không phản ánh đúng tình hình thực tế ở Việt Nam".

Ân xá Quốc tế công bố báo cáo về nhân quyền ít ngày sau khi nhạc sĩ Việt Khang, người từng bị kết án tù về tội danh "Tuyên truyền chống nhà nước" mà nhiều tổ chức cho là "mơ hồ", sang Hoa Kỳ "tị nạn".

Phát biểu sau khi đặt chân tới phi trường Los Angeles tại tiểu bang California, khi được hỏi là "đi tị nạn hết thì lấy ai đấu tranh" ở trong nước, tác giả của ca khúc "Việt Nam tôi đâu" nói : "Không phải ra đi là tốt hay ở lại là tốt. Tùy theo người đó họ làm tốt công việc của họ ở nơi thích hợp nhất".

Mẹ Nấm cùng hai con khi chưa bị bắt.

Ít lâu trước nhạc sĩ Việt Khang, một nhà hoạt động khác là Trương Minh Tam cũng rời Hà Nội để "sang Mỹ định cư theo diện tị nạn".

Mới đây, giới hoạt động trong nước, trong đó có blogger Đoan Trang và Huỳnh Ngọc Chênh, đã viết thư ngỏ, vận động hai nữ tù nhân có con nhỏ là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và Thúy Nga sang nước khác.

"Xin coi việc rời nhà tù cộng sản để đến một quốc gia tự do, dân chủ là một cách để các chị giúp phong trào dân chủ Việt Nam hiện nay trưởng thành : Chúng tôi nợ các chị quá nhiều, và việc đi tiếp con đường các chị đã đi, làm tiếp những gì các chị đã làm, là cách để chúng tôi trả ơn các chị", bức thư viết.

"Chúng tôi hiểu rằng, từ ngày đầu tiên tham gia tranh đấu cho tới tận hôm nay trong chốn lao tù, việc ra đi chưa bao giờ và sẽ không bao giờ là ưu tiên của các chị. Chẳng ai chọn ngục tù làm phòng chờ để kiếm tìm sự ra đi cả. Song trong hoàn cảnh gia đình của hai chị hiện nay, đây có thể là một lựa chọn cần cân nhắc."..

Viễn Đông

********************

Delete hội đồng giáo sư (RFA, 22/02/2018)

Trả quyền xét - phong giáo sư, phó giáo sư cho các trường. Giải tán Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước.

Đã mất dạy thì thôi giáo sư.

Khi đó, mặc nhiên không trường nào dại đến mức đi phong giáo sư cho những ông không liên can gì tới công tác giảng dạy như Bộ trưởng, Đại tướng, hoặc Tổng bí thư…

Để đi đến quyết định khai tử "Bộ học hàm" này, trước hết, các chính khách đương nhiệm có hàm giáo sư, nên gương mẫu trả lại cho các thầy cô thực giảng, kể từ ông Nhạ Bộ trưởng đến các Bộ trưởng, Thứ trưởng khác, thậm chí cả Tổng bí thư, Chủ tịch nước.

Bất kể ai, hễ mất dạy (không còn giảng dạy), đương nhiên mất giáo sư. 

Chính phủ, cũng không can dự vào quyền phong học hàm học vị của giới khoa học. Khi đó, quyền của Thủ tướng là cách chức, sa thải Bộ trưởng Nhạ, chứ không phải (nói đúng hơn là không có quyền) yêu cầu Hội đồng chức danh giáo sư rà soát để "chấm điểm" lại xem ai rớt ai đậu, như đang làm.

Bởi nên nhớ, ngay Thủ tướng Phúc cũng chỉ hàm cử nhân. 

Trường hợp Phùng Xuân Nhạ. Chưa bàn đến chuyện học hàm học vị và những điều tiếng khác quanh những "bài báo khoa học" như dư luận đang lên án, chỉ riêng việc nói ngọng, cũng đủ để mời ông rời Bộ Giáo dục.

Nếu vẫn chưa mời được ông Nhạ rời khỏi Bộ Giáo dục, thì nhiệm vụ của Thủ tướng Phúc là : giải tán, xoá sổ ngay cái "hội đồng giáo sư" phản khoa học và phi giáo dục này. 

Đó cũng là tiền đề, để tiến tới giải tán, delete nhiều loại "hội đồng" vô bổ, nhố nhăng khác, trên nhiều "mặt trận" khác, không hẳn giáo dục.

Trương Duy Nhất

Nguồn : (truongduynhat's blog