Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hà Nội đã phê chuẩn quyết định khởi tố bị can đối với ông Lê Thanh Thản, Chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh. Ông Thản được tại ngoại trong quá trình điều tra.

lechutich2

4 câu thơ Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tặng khách sạn Mường Thanh Grand Phương Đông. Ảnh : Mường Thanh.

Theo quyết định phê chuẩn khởi tố bị can, ông Thản bị khởi tố về tội "Lừa dối khách hàng" theo quy định tại điều 198 bộ luật Hình sự 2015. Theo báo VietnamNet, đây là tội ít nghiêm trọng nên người phạm tội này sau khi nhận tống đạt quyết định khởi tố bị can thì không bị tiến hành tạm giam và được tại ngoại.

Quyết định khởi tố lần này gây bất ngờ, mặc dù là tội danh nhẹ, bởi ông chủ Mường Thanh từng được Tổng bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tặng 4 câu thơ trong lần lưu trú tại Mường Thanh Grand Phương Đông (Nghệ An).

Mường Thanh, nơi thường xuyên đón tiếp đoàn cán bộ cấp cao của Trung ương về thăm các tỉnh thành, và đây cũng là nơi chọn mặt gửi vàng khi tổ chức các hội nghị, hội thảo của Trung ương. Nhiều quan điểm và thuyết âm mưu đặt ra, Mường Thanh liệu là sân sau của một Ủy viên Bộ Chính trị ?

Quyết định khởi tố bị can mặc dù liên quan đến sai phạm kinh tế, nhưng liệu có chuyển biến thành một tội trạng nặng hơn, trong bối cảnh mới đây nhất, Tổng giám đốc Nhật Cường Mobile bị khởi tố thêm tội rửa tiền (trước đó là tội buôn lậu) ?

"Rửa tiền", hoạt động mà nhà báo Trương Châu Hữu Danh úp mở trên Facebook cá nhân, rằng, khi anh tiết lộ Nhật Cường rửa tiền cho ai, chắc chắn nhiều người sẽ ngất. Nhưng qua cách nói này, thì có vẻ như "rửa tiền" đi liền "sân sau".

Quay trở lại với sự kiện Mường Thanh, đã đặt lại câu hỏi không hề mới : đây là nỗ lực chống tham nhũng để tìm ra những hành vi sai trái, hay đó là một cuộc thanh trừng chính trị ?

Kể từ khi lên đến vị trí Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam vào cuối năm 2011, chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng đã được khởi động, và tăng tốc khi ông năm giữ chức vụ Chủ tịch nước vào tháng 10/2018.

Tham nhũng trong mắt ông Trọng là nguyên nhân sâu góp phần làm gia tăng bất bình đẳng xã hội và tổn hại tính hợp pháp Đảng cộng sản Việt Nam. Tuy nhiên, chủ nghĩa hoài nghi cũng gia tăng về bản chất thực sự của chiến dịch đốt lò.

Tại sao ông Trọng ưu tiên hàng đầu là chống tham nhũng ?

Nhìn vào danh sách "bị đốt" trong thời gian qua, có thể thấy ông Trọng không chỉ đánh vào cấp độ "hổ" (nơi quan chức cao cấp), và "ruồi" (quan chức cấp thấp) trong lĩnh vực chính trị. Mà ông Trọng còn tập trung vào những mối quan hệ thân hữu với chính trị, bao gồm các tập đoàn lớn trong lĩnh vực bất động sản, vốn được cho là nơi cung cấp nguồn tiền dồi dào để không ít cá nhân vận động chính trị và ngồi ghế quyền lực.

Khôi phục danh tiếng của Đảng cộng sản Việt Nam, thu hẹp khoảng cách niềm tin giữa đảng – nhà nước Việt Nam với người dân. Nhưng trên hết là chặn đứng suy yếu đảng bởi tham nhũng và kỷ luật lỏng lẻo.

"Đốt lò" cũng là tạo ra một sự ủng hộ cho cá nhân chính trị (ông Trọng) và dàn nhân sự mới của ông. Thúc đẩy nhanh "đốt lò" là để sớm ổn định chính trị mới trong 10 năm tiếp theo (2021 – 2031).

Chiến dịch này tạo ra ảnh hưởng như thế nào ?

Niềm tin trong đảng, và niềm tin người dân đối với đảng thông qua ông Nguyễn Phú Trọng có vẻ nhích lên. Nữ doanh nhân Lê Hoài Anh, người chỉ trích tham nhũng và luôn thể hiện bức xúc xã hội trên trang Facebook cá nhân của mình cũng là một người bày tỏ sự nhiệt thành của cô đối với chiến dịch ông Trọng và cá nhân ông. Tham nhũng bị chặn đứng, quan chức bị khởi tố đem lại một cảm xúc xã hội mới. Và trong thời gian qua, số lượng tán dương chiến dịch dường như cao hơn so với số lượng bày tỏ hoài nghi và phủ nhận tính chất chống tham nhũng của "đốt lò".

Nó không thuần túy là chiến dịch, mà còn là "uy tín chính trị" và sinh mạng chính trị của chính ông Nguyễn Phú Trọng.

Trước khi chiến dịch "đốt lò" diễn ra, tham nhũng ở Việt Nam là sự tồn tại phổ biến của các mạng lưới tham nhũng (các lãnh đạo quyền lực). Những mạng lưới này không chỉ đe dọa đến sự liêm chính trong tổ chức của Đảng cộng sản Việt Nam, mà còn có thể đặt ra những thách thức chính trị tiềm tàng cho lãnh đạo cao nhất.

Chiến dịch "đốt lò" làm gia tăng niềm tin là có thật, cam kết của ông Trọng đối với chiến dịch đã từng bước được hiện thực hóa. Mặc dù vậy, quan điểm trọng kỷ luật đảng với cơ chế tự giám sát, thay vì một cơ chế độc lập để giám sát đảng vẫn là điều đáng lo ngại. Chính quan điểm này làm cho chiến dịch được nhìn thấy một cách mơ hồ là sự nhất thời, thanh trừng, thể hiện sự chuyên quyền.

Chiến dịch chống tham nhũng có ảnh hưởng lâu dài không ?

Để giữ vững tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị và xả van nén xã hội, thì Việt Nam cần tiếp tục thực hiện chống tham nhũng với tần suất lớn, và giữ vững nguyên tắc "đánh trên đầu xuống".

Tuy nhiên, chiến dịch chỉ giải quyết tham nhũng ở một cấp độ, và ở một khía cạnh cụ thể, đó là tham nhũng chính thức, liên quan đến các quan chức chính phủ, hợp đồng chính phủ, đất đai,… Nhưng có nhiều hình thức tham nhũng khác còn tồn tại, gây bức xúc xã hội mà cơ chế kỷ luật đảng vẫn chưa thể bén mảng đến, đó là tham nhũng vặt.

Do vậy, để thoát khỏi tham nhũng trong nền kinh tế, cái cần thiết là "cơ chế giám sát quyền lực", thong qua tăng cường luật pháp, tinh giản chính quyền, và tự do hóa báo chí vạch trần tham nhũng.

Làm thế nào để đo lường sự thành công của chiến dịch ?

Sẽ khó có định nghĩa thành công cho chiến dịch "đốt lò" này. Các quan điểm phát biểu, chỉ đạo liên quan đến chiến dịch chỉ là ngôn ngữ chung chung, không nêu rõ những tiêu chí nào để đảm bảo đánh giá.Một sự tích hợp kỷ luật đảng vào thực thi pháp luật để tiếp tục thể chế hóa chiến dịch đốt lò là điều cần thiết. Theo đó, chiến dịch cần hướng tới thiết lập một cơ chế để đảm bảo hạn chế thấp nhất phát sinh tham nhũng từ gốc. 

Một chương trình nghị sự định hướng cải cách hệ thống chính trị có thể được đặt ra, gồm cải cách doanh nghiệp nhà nước, cải cách bổ nhiệm và miễn nhiệm quan chức, giám sát tham nhũng bằng chức năng xã hội thông qua tự do báo chí,… Nhưng có vẻ, với phát biểu gần đây của ông Trọng và sự cam kết của Hà Nội với UPR (Kiểm điểm định kỳ phổ quát về nhân quyền), nó khó có thể đạt được.

Nguyễn Hiền

Nguồn : VNTB, 12/07/2019

Published in Diễn đàn

Lê Chủ tch (ông Lê Thanh Thn, Ch tch tp đoàn Mường Thanh) va b khi t. Tuy "la di khách hàng" là mt ti thuc nhóm ít nghiêm trng (mc pht cao nht ch có năm năm tù, chưa chm ngưỡng by năm đ được xếp vào nhóm ti nghiêm trng theo… tinh thn ca Lut Hình s) nhưng cui cùng, Lê Ch tch cũng tr thành b can (1).

lechutich1

Lê Chủ tch (ông Lê Thanh Thn, Ch tch tp đoàn Mường Thanh) va b khi t. Ảnh DoanhnhanSaigon

Vit Nam, Lê Ch tch ni tiếng va vì giàu có, va như mt trong nhng nhân vt tiên phong trong "xây dng sai giy phép – phá v quy hoch, thâu tóm - chuyn nhượng d án trái qui định pháp lut" và c vì Lê Ch tch ln các bt đng sn b thế do Lê Ch tch to ra luôn vô s.

Đến gi, thit hi ch thuc v… khách hàng ca Lê Ch tch – nhng người đã b tin mua các căn h do Lê Ch tch to ra : Không nơi nào dám hp thc hóa nhng công trình tuy hin hu gia thanh thiên bch nht nhưng li… không hp pháp, thành ra không được cấp giy chng nhn quyn s hu tài sn.

Rộng hơn, thit hi thuc v… cư dân nhng đa phương nơi Lê Ch tch dng lên các cao c ch có rt nhiu ch cho thiên h chui ra, chui vào. Khi Lê Ch tch đ trình thiết kế và các viên chc hu trách phê duyệt, không bên nào nghĩ đến chuyn, ngoài trú thân, còn phi có trường hc, phi có bnh vin, phi có không gian đ thư giãn,… Cui cùng, thiếu trường, tr con phi hc mt ngày, ngh mt ngày, nhường ch cho bn đng la. Cui cùng, các khu đô th mi càng ngày càng ngột ngt vì cht chi, giao thông tc nghn, rt người là người và an toàn v tính mng, tài sn khi có cháy, n,… ging như ly ch mành treo… chuông !

***

Vit Nam không ch có Lê Ch tch. Lê Ch tch vn đã thuc loi ngoi hng nhưng có vài nhân vật mà năng lc dường như còn phi phàm hơn. Ví d Phm Ch tch (ông Phm Nht Vượng, Ch tch Vingroup). Ging như Lê Ch tch, bt đng sn (nhà, đt) đã m đường cho Phm Ch tch bước lên đài vinh quang.

Thỉnh thong, Lê Ch tch còn b truyn thông chỉ trích ch Phm Ch tch thì… không. "Oai phong" ca Phm Ch tch đã vượt ra khi ranh gii quc gia và bây gi, mt xanh – mũi lõ không ch kháo nhau v chuyn Phm Ch tch giàu, mà còn cnh báo nhau v chuyn Phm Ch tch là mt nhân vt bt khả xâm phm.

"The rise and rise of a Vietnamese corporate emprire" của John Reed trên Financial Times hi cui tháng va qua là mt ví d (2). Đúng là không th tìm được thông tin nào bt li cho Phm Ch tch trên h thng truyn thông chính thc ti Việt Nam, kể c nhng cơ quan truyn thông t th "phng s bn đc".

a, Vit Nam có H Ch tch dn dt bn nông đi tìm cơm no, áo m, tha ước mơ "người cày có rung". Vai trò lch s ca bn nông chm dt khi "chính quyn v tay nhân dân" và đng long trng tuyên b đã được nhân dân y nhim đ t chc - điu hành chính quyn y mãi mãi.

Vị thế Vit Nam đã khác trước, khác xa nên cn nhng ch tch mi như Phm Ch tch. Hc tp H Ch tch, Phm Ch tch đang dn dt mt giai tng khác đi tìm nhng tiêu chuẩn mi : Ăn, , mua sm, gii trí, hc hành, cha bnh, thm chí đi li,… bng nhng sn phm, dch v do Vingroup ca Phm Ch tch to ra, cung cp.

Nhờ bn nông đ xương máu đi ly đc lp, t do, Phm Ch tch đ điu kin to ra b tiêu chun mi giúp một cá nhân có th da vào đó khng đnh mình đã đt chun… m no, hnh phúc : nhà VinHomes, ăn ung, mua sm VinMart, gii trí VinPearl, con cái hc VinSchool, đau bnh thì cha VinMec…

Tuy hơn hn Lê Ch tch nhưng v căn bn, Phm Ch tch cũng có một s đim tương đng Lê Ch tch. H và nhng ch tch khác đt nhiên tr thành đi phú nh s chênh lch giá tr v đt. Không xây dng ch nghĩa xã hi s không có "đt đai thuc s hu toàn dân", "thun mua, va bán" không b th tiêu, đt s không có sự chênh lch khng khiếp v giá tr, làm gì có giàu nhanh vi tc đ ha tin.

Lê Chủ tch tr thành b can vi nhng cáo buc như "xây dng sai giy phép – phá v quy hoch, thâu tóm - chuyn nhượng d án trái qui đnh pháp lut". Phm Ch tch cũng thế. Ch có điu các cáo buc đó chưa… chính thc và ch yếu là t mng xã hi nơi chính quyn nhân dân chưa th kim soát trit đ.

Đồng chí Vũ Văn Ninh, cu Phó Th tướng và mt lot Th trưởng Giao thông và vận tải va b y ban Kim tra của Ban Chp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, đ ngh B Chính tr, Ban Bí thư k lut hoc b Ủy ban Kiểm tra ca Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khin trách, cnh cáo vì dính líu đến vic đ cho mt s cng bin quan trng như Qui Nhơn, Qung Ninh đi ch, toàn dân mt vai trò.

Sai phạm ca đng chí Vũ Văn Ninh và by viên chc cao cp ca B Giao thông và vận tải xy ra cách nay chng năm năm, gi mi được xem xét. Người ta ngc nhiên là ti sao Ủy ban Kiểm tra ca Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam không xem xét luôn vic bán cng Nha Trang cho Vingroup ca Phm Ch tịch (3). Chẳng l bán cng Qui Nhơn cho Công ty Hp Thành, bán cng Qung Ninh cho Tp đoàn T&T là sai, còn bán cng Nha Trang cho Vingroup thì… đúng, không cn xem, không cn bàn ?

Kinh tế th trường theo đnh hướng xã hi ch nghĩa cho phép c Ủy ban Kiểm tra ca Ban chấp hành trung ương ln Ban chấp hành đng b ca mt s tnh, thành ra lnh hy nhiu thương v vì phá v qui hoch, chuyn nhượng d án trái qui đnh pháp lut. Có cơ quan hu trách nào s hy thương v mua bán khu vc Ba Son Thành phố Hồ Chí Minh gia Vingroup ca Phm Ch tch và quân đi vn đã râm ran dư lun t lâu hay không (4) ?

Trong đề ngh xem xét k lut Đô đc Nguyn Văn Hiến (cu Th trưởng Quc phòng, cu Tư lnh Quân chng Hi quân), Phó Đô đc Nguyn Văn Tình (cu Chính y Quân chng Hi quân), Chun Đô đc Lê Văn Đo (cu Phó Tư lnh Quân chng Hi quân), Ủy ban Kiểm tra ca Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam có đ cp đến vic s dng sai mười khu đt quc phòng mà Hi quân qun lý, gây thit hi nghiêm trng v tài sn cho quc gia (5). Ba Son có tên trong mười khu đt b đi ch này không ? Đã công khai việc xem xét đ ngh k lut các ông tướng Hi quân, ti sao không cho biết chi tiết v sai phm và thit hi c th ? Chng tham nhũng không có vùng cm thì còn ngi gì mà giu ? Giu cho ai vy ?

***

Công an thành phố Hà Ni đã vô tình đy đng chí Nguyn Phú Trọng vào thế b cho là l… li khi khi t Lê Ch tch. Người s dng mng xã hi đang chuyn cho nhau xem th bút ca đng chí Nguyn Phú Trng lưu li cho Mường Thanh Grand Phương Đông, ta lc thành ph Vinh.

Đó là ngày 30/10/2017, bất chp dư lun về mt Lê Ch tch "coi Tri bng vung", xây dng sai vi giy phép, trái quy hoch khp nơi, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam vn h bút đ thơLần này li đến "Phương Đông". Tình xưa nghĩa cũ mn nng "Mường Thanh". C lên các ch, các anh. Quê hương vy gi, s xanh lưu truy(6).

lechutich2

Bài thơ do Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng hạ bút đề tặng Lê Thanh Thản - Ảnh minh họa

Không ít người đã đem thc tế so vi bài thơ, gi bài thơ mà đng chí Nguyn Phú Trng tng Lê Ch tch là… "kim bài min t". Cũng có không ít người đem chuyn Lê Ch tch b khi t đ phn bác : "Kim bài min t" không… linh. Chng biết ai đúng, ai sai, phi ch thôi !

"Lừa di khách hàng" vn thuc nhóm ti ít nghiêm trng nên Tòa án có th pht tin thay pht tù. Chng th đoán được Lê Ch tch s b khi t thêm vài ti na hay sau khi b truy cu trách nhim hình s vì "la di khách hàng", những sai phm "không th khc phc" ca Lê Ch tch s được h thng Tòa án hp thc hóa nhm… bo v quyn li cho hàng ngàn khách hàng ca Lê Ch tch, ra lnh cp giy chng quyn s hu căn h cho h, giúp c Lê Ch tch ln h thng công quyền thoát khi đng bùng nhùng ?

Khi đã có Tổng bí thư l… li, mang c s ra đ tán dương Lê Ch tch thì gi d có xy ra chuyn Th tướng l… b, l s thành… chuyn nh ! Chng biết s kin trung tun tháng trước, đng chí Nguyn Xuân Phúc đến tn nơi, dự l ra mt VinFast Fadil – dòng xe hơi mi ca Vingroup thuc s hu ca Phm Ch tch, trong tương lai có tr thành l… b hay không ?

Hôm ấy, Th tướng bo rng, cách nay vài năm, chng ai biết VinFast nhưng bây gi, tra trên Google v VinFast s thy 8,8 trệu kết qu. Th tướng công khai bày t s khâm phc "người ch huy" công trình xây dng nhà máy sn xut xe hơi VinFast ch trong vòng 650 ngày. Th tướng tin Vingroup "chc thng" trong lĩnh vc sn xut xe hơi (7).

lechutich3

Phạm Nhật Vương, Chủ tịch Tập đoàn VinGroup - Ảnh minh họa

Tại sao mt người "trăm công, ngàn việc" như Th tướng Vit Nam li ưu ái Phm Ch tch và Vingroup ti mc dành thi gian tra th trên google xem có bao nhiêu kết qu v VinFast và ngi tính tng ngày đ có th khng đnh mt cách chc chn là tiến trình xây dng nhà máy VinFast ch mt… 650 ngày ? Đó là điều không d lý gii. Th tướng t tra, t tính hay hn nhiên phát biu theo bài son sn như Phm Ch tch mong mun là mt bí mt. Đng mong Ủy ban Kiểm tra ca Ban chấp hành trung ương s làm rõ và công b bí mt y.

Liệu Vingroup có "chc thng" trong d án VinFast như Th tướng khng đnh không ? Chưa biết ! Ngay sau khi Phm Ch tch tung VinFast ra th trường, Fitch Ratings – mt t chc chuyên kho sát, xếp hng doanh nghip v đ tín nhim trên phm vi toàn cu – tuyên b ngng đánh giá Vingroup, bi Vingroup t ngưng cung cp thông tin. Vingroup lý gii phi làm như thế vì đu tư vào sn xut xe hơi có nhiu ri ro, nếu còn tham gia, chc chn s b rt hng v đ tín nhim (8).

Dòng Fadil của VinFast xut hin trên th trường chưa tròn mt tháng nhưng đã khiến lun xôn xao vì hai li : Thiếu p chn bùn cho các bánh sau và ch mi chy được 79 km, khoang cha máy đã bc khói, "cht lng" chy tràn lan dưới gm xe. H thng truyn thông chính thc đã thay VinFast gii thích, nhng trc trc này không nghiêm trng nhưng nhng người rành r v cơ khí vn ti thì khng đnh ngược li kèm nhng lưu ý c v an toàn phương tin ln an toàn giao thông.

Liệu người tiêu dùng có da vào nim tin ca Th tướng mà ráng yêu VinFast ? Cũng chưa th biết. Ch có mt điu đã rõ là Toyota – một trong nhng hãng có nhà máy lp ráp xe ti Vit Nam đã quyết đnh gim giá dòng xe Vios xung cho bng vi giá bán dòng Fadil ca VinFast (9).

Người Vit có nên vì Th tướng mà thay đi th hiếu tiêu dùng đ Th tướng không l… b và nht là để Th tướng không b thế lc thù đch chế giu vì… thiếu tinh thn cnh giác cách mng, thiếu vin kiến ? Tht ra, bo Tổng bí thư l… li, Th tướng l… b là nói cho vui. Trước nay, làm gì có đng chí lãnh đo cao cp nào ca đng ta, nhà nước ta, quốc hội ta, chính ph ta b xem là đã… l gì đó. Ch có đi tượng duy nht luôn luôn b l là nhân dân ta và nhân dân ta ch l mt th cn con : L… thi !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 12/07/2019

Chú thích

(1) https://tuoitre.vn/khoi-to-chu-tich-tap-doan-muong-thanh-le-thanh-than-20190710093636702.htm

(2) https://www.ft.com/content/84323c32-9799-11e9-9573-ee5cbb98ed36

(3) https://enternews.vn/vinpearl-mua-lai-co-phan-cua-cang-nha-trang-9876.html

(4) https://www.facebook.com/notes/le-huy-vu-nam/ba-son-và-bi-kịch-của-quy-hoch-đô-th-sài-gòn/10153678938237989/

(5) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chong-tham-nhung/do-doc-nguyen-van-hien-vi-pham-trong-quan-ly-dat-quoc-phong-528785.html

(6) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1837259003043699&set=a.242329549203327&type=3&theater

(7) https://tuoitre.vn/toc-do-cua-nha-may-vinfast-than-toc-nhu-nha-tay-son-hanh-quan-20190614131034262.htm

(8) https://vietnamfinance.vn/vingroup-ngung-tham-gia-chuong-trinh-xep-hang-tin-nhiem-cua-fitch-20180504224225680.htm

(9) https://ictnews.vn/cong-nghe-360/o-to-xe-may/toyota-vios-giam-gia-kich-san-ngang-ngua-vinfast-fadil-honda-brio-184788.ict

Published in Diễn đàn