Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Đầu tháng Tư tôi có dp ti Lagos, th đô thương mi ca Nigeria, nơi mt ông lão 76 tui người min bc có tiếng trong sch va được bu làm tng thng thêm mt nhim kỳ na hi tháng Hai.

niger0

Ông Muhammadu Buhari, 76 tui người min Bc có tiếng trong sch, va được bu làm tng thng thêm mt nhim kỳ na hi tháng Hai

Giống như Tng Bí thư kiêm Ch tch Nguyn Phú Trng ca Vit Nam, ông Muhammadu Buhari chiến thng phn nhiu nh cam kết tiếp tc chng tham nhũng và lp li k cương. Và cũng ging ông Trng, ông Buhari b cáo buc dùng cuc chiến chng tham nhũng đ loi b đi th chính tr.

Cảm nhn đu tiên ca tôi khi đt chân ti Lagos là đi ngược v quá kh dù Châu Phi được coi là tương lai ca thế gii sau nhiu thp niên na. Khách nước ngoài ti sân bay Murtala Muhammed được yêu cu trình bng chng đã tiêm chng st vàng da. Cô nhân viên xem giy chng nhn đã tiêm chng ca tôi nghiêm túc hỏi tôi có mang quà gì cho cô không. Khi ti hi quan sau quá trình ly vali lâu và khá ln xn, mt n nhân viên khác cũng có câu hi tương t. Tôi nghe nói nếu ai quên tiêm chng ch cn đưa vài chc đô la là người ta quên chuyn đó luôn.

Tình hình an ninh ở Nigeria khá phc tp. B Ngoi giao Anh khuyến cáo công dân không nên ti nhiu nơi min Bc vì nhóm chiến binh Hi giáo Boko Haram vn còn ln trn đó. Mt s vùng khác cũng min Bc thuc dng ch nên ti khi tht cn thiết. Ngay trước hôm tôi ti Nigeria, 50 dân thường và dân phòng bang Zamfara thuc vùng tây bc đã b băng đng giết chết sau khi mt nhóm dân phòng thách thc các tay anh ch ti vùng này.

Lagos nơi tôi ti nm min Nam và là thành ph đông dân nht ca đt nước đông dân nhất Châu Phi. Trên 20 triu trong tng s 180 triu dân Nigeria sng Lagos. Nigeria được cho là mt trong s hiếm các nước nơi ph n vn có nhiu con dù hc vn ca h khá lên nhiu. Trung bình mi ph n hin có trên năm con. Mt thng kê mà truyền thông đưa ra là trong ngày đầu ca năm 2018, ti Nigeria có hơn 20.000 tr em ra đi so vi con s gn 45.000 của Trung Quc, trên 69.000 ca n Đ, gn 15.000 ca Indonesia, trên 13.000 ca Pakistan và trên 11.000 ca Hoa Kỳ.

Nigeria như gia đình đông con và rt nhiu đa vt vưởng. Cũng s liu ca năm 2018 cho thy có ti gn 87 triu dân sng trong đói nghèo cùng cực, nhiu nht trên thế gii. Ti các con ph Lagos, rt nhiu người ngi bên v đường ch vic hoc đng dưới lòng đường bán đ loi đ t nước, ti bánh ko, hoa qu, báo và tp chí. S nghèo khó cũng th hin qua nhng chiếc ô tô quá cũ k, vô cùng ô nhiễm và là th phm gây tc đường. T sân bay v tôi thy khong năm chiếc xe hng gia đường khiến các ô tô khác phi tránh. Có hôm tôi ngi trong taxi hai tiếng đ ti nơi mà lúc không tc đường ch mt 15 phút. Hôm đó tôi cũng chng kiến chiếc xe tải hng nh trước mt cũ ti mc ca không đóng kín hoàn toàn được và thnh thong li có người phi chy xung đy đ n máy. Nó làm tôi nh li nhng năm 1980 Vit Nam khi người ta đ xe hơi trên dc đ lúc cn đi đâu dùng đà xung dc đ n máy bng cách cài số khi xe đang lao xung.

2222222222222222222

Nạn kẹt xe ở Lagos cũng không khác gì Việt Nam, những số người đi bộ nhiều hơn

Lagos có nhiều nơi hoành tráng và sang trng nhưng bên cnh đó là s nghèo khó và nhếch nhác ti nao lòng. Tôi bàng hoàng khi tn mt thy Nigeria thua kém Vit Nam ti đâu v kinh tế dù theo đánh giá ca tôi, Vit Nam cũng vẫn còn rt nghèo.

Nhưng v mt t do lp hi, lp đng, t do ngôn lun, Nigeria hơn Vit Nam nhiu. Tng thng Buhari ca Nigeria được bu li thêm nhim kỳ na qua cuc bu c đa đng. Thng kê ca y ban Bu c Nigeria cho thy có trên 90 đảng chính tr đăng ký hot đng. Bản thân ông Buhari, vn là cu tướng quân đi và tng tham gia đo chính hi thp niên 80, đã tranh c tng thng bt thành ba ln cho ti khi lên cm quyn ln đu hi năm 2015. Trong cuc bu c đu năm nay ch có 18% c tri ti hòm phiếu vì nhiu lý do trong đó có lo ngại v an ninh và tht vng vi nhng thay đi chm chp Nigeria. Ông Buhari cũng chiến thng vi ch56% số phiếuthay vì những con s 80 hay thậm chí 90% như Vit Nam.

Nigeria cũng vẫn tìm cách gây sc ép vi truyn thông qua lc lượng an ninh dù bt c công dân nào cũng có quyn ra báo, lp đài đt nước này. Tôi đã ti thăm mt cm đài tư nhân và chng kiến mt bui phát thanh ca đài Lagos Talks 91.3 FM bằng tiếng Anh, ngôn ng mà đa s người dân được hc hành đu hiu. Người ta gi ti đ bình lun v các vn đ thi s, than phin v chuyn mt nước, mt đin, không có đèn đường và nhiều vn đ khác. T do chính tr và t do truyn thông tương đi chưa mang li thành công v kinh tế cho Nigeria. Nhưng chc chn nó làm cho cuc sng ca người dân bt ngt ngt đi nhiu.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 13/04/2019

Published in Diễn đàn