Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Bản cht ca vic cho phép Công ty An Nông tiếp tc phân phi các loi thuc dit c có cha paraquat đến tháng chín năm nay, cho dù lnh cm kinh doanh các loi thuc dit c cha paraquat đã có hiu lc trên toàn quc k t tháng hai (1), chính là gia hạn hoạt đng n lc đu đc cng đng. Chng l Cc Bo v thc vt và rng hơn là B Nông nghip – Phát trin nông thôn có quyn đu đc ?

nong1

Hình trích xuất t báo Tui Tr.

***

Paraquat là tên một hp cht hu cơ chuyên dùng dit c. Paraquat hu hiu vì có th kh oxy hóa trên tất c các loi mô thc vt, hy dit các mm sng, không ch có thế... Vi con người, nếu mun chết, ch cn "nhp" 10 ml đến 15 ml paraquat là y hc bó tay. Đó là lý do nhiu bnh vin Vit Nam tng liên tc cnh báo v vn nn s dng các loi thuốc dit c có cha paraquat đ t t càng ngày càng trm trng (2).

Không muốn chết nhưng vô tình hít phi, chm phi, ăn ung thc phm nhim paraquat cũng có th đi din vi nhng vn đ nghiêm trng v sc khe, tính mng. Các nghiên cu khoa hc đã xác định, paraquat trong các loi thuc dit c hết sc nguy hi cho h hô hp, tim, gan, thn, có th là mt tác nhân dn ti Parkinson. Cng đng Châu Âu đã cm dùng paraquat t 2007, Hoa Kỳ thì qui đnh mun dùng paraquat phi xin phép.

Năm 2017, chuông cảnh báo v tình trng s dng paraquat nói riêng và lm dng các loi thuc Bổ vệ thực vật nói chung tiếp tc ngân lên giòn giã khi gii hu trách công b nguyên nhân khiến 60 hc sinh trường Long Hòa, huyn Châu Thành, tnh Trà Vinh, đt nhiên cùng nhc đu, chóng mặt, nôn ma phi đưa đi cp cu là vì… hít phi paraquat do mt nông dân cư ng gn trường phun thuc dit c trong vườn ca ông (3).

***

Thuốc Bổ vệ thực vật là m t do Vit Nam sáng to đ gi các sn phm dit c, côn trùng có hi cho cây ci. Tuy bo v được thc vt nhưng tt c nhng loi thuc Bổ vệ thực vật đã và đang được s dng ti Vit Nam đu là thuc đc đi vi con người và môi trường. Cc Bổ vệ thực vật nói riêng và Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn nói chung thay mt h thng công quyn Vit Nam cho phép hoc ngăn cm nhp cng, sn xuất, kinh doanh thuốc Bổ vệ thực vật.

Cách nay vài thập niên, gn như toàn b Châu Âu đã cùng lc đu vi các loi thuc Bổ vệ thực vật chế to t hóa cht. Tuy chưa th lc đu như Châu Âu nhưng nhiu quc gia khu vc Đông Nam Á đã gii hn các loi hóa cht trong thuc Bổ vệ thực vật phm vi t 400 đến 600 loi. Riêng ti Vit Nam, s hóa cht được phép s dng trong thuc Bổ vệ thực vật lên ti… 1.700 loi. S d dãi đó khiến thuc Bổ vệ thực vật ti Vit Nam… cc đc !

Việt Nam đã tr thành "thiên đường" cho đ loi thuc Bổ vệ thực vật và các loi hóa cht đ chế to thuc Bổ vệ thực vật tìm đến. Trong bn năm t 2011 đến 2015, mi năm, Vit Nam chi hơn 400 triu M kim đ nhp các cht đc loi này, phn ln đến t Trung Quc. So vi giai đon trước năm 2010, kim ngch nhp cng thuc Bổ vệ thực vật và hóa cht chế to chúng dù đã tăng mười ln nhưng vn còn tiếp tc tăng vùn vt.

Các chuyên gia cả ca Vit Nam ln quc tế tng thc hin mt s cuc kho sát và cnh báo, ti Vit Nam có ti 80% thuc Bổ vệ thực vật dùng không đúng cách, thành ra mi năm, có t 150 đến 200 tn thuc Bổ vệ thực vật dư thừa, thm thu vào đt, vào ngun nước khiến c đt, nước ln nông sn cùng b nhim đc, môi trường sng b ô nhim, sc khe ca cng đng và nhiu thế h b hy hoi.

***

Thực tế môi trường và thc trng sc khe cng đng ca người Vit đã tr thành sc ép, buc h thng công quyn Vit Nam phi hành đng. Tháng 2 năm 2017, B trưởng Nông nghiệp và phát triển nông thôn ca Vit Nam ban hành mt quyết đnh (278/QĐ-BNN-BVTV), chính thc loi b hai loi hóa cht : Paraquat và 2,4 D ra khi "Danh mc thuc Bổ vệ thực vật được phép s dng ti Việt Nam".

Cho dù thừa nhn, hai loi hóa cht va k "gây nh hưởng xu đến sc khe con người, vt nuôi, h sinh thái, môi trường…" nhưng có th vì thông cm sâu sc vi nhng doanh nghip đã nhp cng, đã sn xut các loi thuc dit c có cha paraquat và 2D, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho phép các doanh nghip này thêm hai năm đ t chc tiêu th cho hết cht đc. Cũng vì vy, lnh cm này ch thc s có hiu lc t ngày 8/2/2019.

Đáng lưu ý là đến gi (tháng 7/2019), na năm sau khi lnh cm các loi thuc dit c cha paraquat và 2,4D đã có hiu lc vn còn mt doanh nghip – Công ty An Nông – đang t chc khuyến mãi, thúc đy vic gia tăng tiêu th thuc đc đã b cm. Đi din Công ty An Nông gii thích vi t Tui Tr rng Cc Bổ vệ thực vật có cho Công ty An Nông mt… văn bn, gia hn thi gian kinh doanh thuc đc đã b cm đến tháng 9 !

Tờ Tui Tr ch thc mc rng ti sao Cc Bổ vệ thực vật li "đc cách" cho Công ty An Nông và Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn "nới tay" cho riêng Công ty An Nông kinh doanh thuc đc đã b cm ? Đt vn đ như thế không tha đáng ! T thc tế môi trường và thc trng sc khe cng đng ca người Vit phi cht vn h thng công quyn Vit Nam rng, có "cht đu, lt da" nhng k to điều kin cho Công ty An Nông đu đc cng đng hay không ?

***

Do áp lực ca dư lun, tháng 2 năm nay, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Vit Nam quyết đnh loi b hai hóa cht chlorpyrifos ethyl và fipronil ra khi danh mc hóa cht được phép s dng trong thuc Bổ vệ thực vật ti Vit Nam. Giống như paraquat và 2,4 D, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho phép các doanh nghip tiếp tc nhp cng, sn xut các sn phm có cha chlorpyrifos ethyl và fipronil đến năm sau (2/2020) và buôn bán cho đến năm sau na (2/2021) (4).

Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn gii thích, vic vch "lộ trình" vừa k nhm "không gây thit hi cho các doanh nghip chuyên nhp khu và kinh doanh". Cơ quan này nói riêng và h thng công quyn nói chung không bn tâm đến thit hi ca môi trường sng và sc khe cng đng : Chlorpyrifos là mt trong nhng thủ phạm to ra quái thai vì làm suy gim ni tiết t sinh sn, tác đng đến h thn kinh trung ương và thc vt ca bào thai, khiến chu vi vòng đu ca tr sơ sinh nh hơn bình thường, tr sơ sinh nh cân, chưa k nhim chlorpyrifos có th dn ti ung thư phi, ung thư tuyến tin lit. Còn fipronil nguy hi cho ni tng (tuyến giáp, thn, gan,…) và vì tn đng rt lâu trong đt, khi thm thu vào cây thì phân hy chm nên tích lũy sinh hc trong chui thc ăn t nhiên, đc bit trong đng vt thy sinh s dn đến ng đc mãn tính cho các đng vt, trong đó có con người.

Sang tháng ba, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn công b thêm quyết đnh cm glyphosate – mt loi hóa cht hin din trong nhiu sn phm thuc Bổ vệ thực vật ti Vit Nam đã được các quc gia xác đnh là nguyên nhân khiến ung thư gia tăng. Ging như chuyn cm paraquat, 2,4D, chlorpyrifos ethyl, fipronil, vic cm glyphosate cũng có… l trình vì phi theo "th tc và thông l" (5).

Người Vit có th mt rt nhiu thi gian trong vic tìm thc phm "sch, an toàn" cho mình và gia đình, thường xuyên th dài, hoang mang khi càng ngày càng nhiu thân nhân, thân hu, người quen qua đi vì quái bnh, k c khi còn rt tr, sng rt lành mnh. Tuy nhiên rt ít người Vit bn tâm đến thuc Bổ vệ thực vật và cung cách qun lý thuc Bổ vệ thực vật. Bàng quan như thế nên Cc Bổ vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, chính ph mi như thế.

Trân Văn

Nguồn : VOA, 03/07/2019

Chú thích

(1) https://tuoitre.vn/bo-nn-ptnt-noi-tay-cho-doanh-nghiep-ban-chat-cam-2019070207524595.htm

(2) https://infonet.vn/ngo-doc-paraquat-nguy-hiem-nhu-the-nao-post252752.info

(3) https://tuoitre.vn/de-bi-o-nhiem-thuoc-diet-co-1275953.htm

(4) http ://www.sggp.org.vn/loai-bo-them-2-hoat-chat-doc-hai-575621.html

(5) https://tuoitre.vn/viet-nam-cam-nhap-khau-thuoc-tru-co-co-hoat-chat-glyphosate-20190324084141591.htm

Published in Diễn đàn