Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

1. 'Chúng tôi cn vaccine'

Chưa bao gi mt chuyến thăm ca quan chc cp cao Hoa K li được người Vit Nam gi gm nhng k vng vô cùng thc tế và "sát sườn" đến như thế khi nó din ra gia lúc nhiu người dân đang lao đao đi din vi tình trng thiếu miếng ăn hàng ngày và cái chết treo lơ lng trên đu h bi nn dch Covid-19.

tham1

Phó Tng thng Hoa K Kamala Harris.

"Vaccine, vaccine"

Đó là câu tr li ca đa s nhng người mà VOA hi chuyn.

"Cho vaccine đi. Cho cái đó là cu (người) trước đi", bà Châu, mt cư dân đang sng ti mt xóm lao đng nghèo vi nhiu người làm ngh ph h, lượm ve chai, bán vé s qun Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh, nói vi VOA v mong mun ca ch đi vi chuyến thăm ca Phó Tng thng Harris đến Vit Nam.

"Người ta có sc khỏe thì sau này người ta làm cũng được", người ph n 49 tui làm ngh th công đang m sô" m hàng hoá sp phi b đi vì không th tiêu th được khi thành ph b phong to và gii nghiêm nhiu tháng nay, nói.

"Nước Vit Nam ch có hai mùa khí hu, mình kh mình cũng trng rau trng ci mình ăn được, min ra có sc khỏe, hết bnh là mng ri. Dch hết là người ta t lo ăn. Ch có mùa nng mùa mưa, d gn chết ! Lao đng t xưa ti gi ri", bà Châu gii thích, ri nói thêm : "Bà Phó Tng thng qua cu nước Vit Nam cũng mng. Bnh đau là s lm ! Trong kh năng ca nước M thì xin cu nước Vit Nam, tôi thay mt cám ơn nhiu lm".

Là "tâm dch" ln nht Vit Nam, Thành phố Hồ Chí Minh hin đang áp dng các bin pháp phong to và cách ly nghiêm ngt khi s ca mc Covid-19 mi hàng ngày liên tc phá k lc trong nhng tun l gn đây, vi s ca nhim mi t 3.000 - 4.000 người mi ngày trong tng s xp x 10.000 người trên c nước. Trong khi đó, s người được tiêm chng đy đ 2 liu vaccine Thành phố Hồ Chí Minh ch mi hơn 155.000 người trong tng s 1,5 triu người ca c nước (1,5% dân s) tính đến ngày 18/8.

"Đó ti nay không thy chích, my người trong xóm c hi Ch ơi, sao hng thy ai chích mũi đu tiên hết vy ?. C nói cho không mà ti gi dân chưa có mũi đu tiên na. Mà tui là thành ph mà còn không có na đó", bà Châu nói vi VOA, đng thi cho biết thêm rng ngay c con trai bà hin đang đi nghĩa v quân s và tham gia công tác phòng chng dch cũng mi ch được tiêm có mt mũi vaccine.

"Bt nó đi tùm lum. Bt thng nh đi kiu như ph rinh (người), nói chung là đi cu người mà chích có mt mũi à. Ti s, tui run quá tri !", bà Châu bày t lo lng.

Tình trng khan hiếm vaccine Covid-19 trên toàn cu khiến cho chính quyn ti Hà Ni trong thi gian qua liên tc hi thúc các đi din ngoi giao đy mnh công tác "ngoi giao vaccine" ti các quc gia và đi tác có kh năng cung cp vaccine.

Đến nay, Vit Nam đã nhn hơn 19 triu liu vaccine Covid-19, trong đó chiếm phn ln là vaccine AstraZeneca t cơ chế Covax vi hơn khong 12 triu liu, còn li là vaccine Pfizer, Moderna t M, vaccine Sinopharm do Trung Quc tng và vaccine Sputnik V t Nga.

Trong khi nhiu người dân vn t chi tiêm vaccine Trung Quc, các loi vaccine ca M đang tr thành la chn s mt ca h bên cnh loi vaccine được tiêm ph biến là AstraZeneca.

Nhà báo Võ Văn To t Nha Trang nói vi VOA rng thông tin v chuyến thăm ca Phó Tng thng M đến Vit Nam khiến cho nhiu người dân "tràn tr hy vng", đc bit vào thi đim Vit Nam đang cht vt đi phó vi bùng phát dch Covid-19 do biến th Delta gây nên cùng nhng tác đng tiêu cc chưa tng có ca nó.

"Vit Nam hin cũng đang c gng tìm cách khc phc nhưng do tim lc kinh tế, khoa hc k thut cũng ch mc đ nào đó thôi cho nên rt trông ch vào s h tr quc tế. Đc bit va ri quyết đnh ca chính ph M h tr cho Vit Nam 5 triu liu vaccine mà không đt mt điu kin gì kèm theo đã làm cho người Vit Nam rt hào hng, phn khi và tăng đ tin cy đi vi chính quyn ca ông Biden", nhà báo đc lp cho biết.

Linh mc Lê Ngc Thanh ca Dòng Chúa Cu Thế cũng bày t s cm kích đi vi vic M vin tr s vaccine trên, đng thi hy vng rng "Nếu trước chuyến thăm ca bà Phó tng thng, M tiếp tc vin tr thên vaccine na thì chuyến đi ca bà không ch là chuyến đi cu người dân Vit Nam".

Cu kinh tế

Ngoài mi lo vaccine, nhiu người bày t s lo ngi cho nn kinh tế Vit Nam, khi bn thân h và nhiu người đang phi đi din vi tình trng thiếu miếng ăn hàng ngày. Các t chc t thin trong nhng ngày qua đã hot đng hết công sut nhưng vn không th đáp ng được nhu cu thc phm hàng ngày cho các khu xóm công nhân, lao đng nghèo đang b kt trong các quy đnh kim dch gia lúc h tr ca nhà nước vn còn chưa đến tay nhiu người dân.

"Tưởng chng cách ly 16 ngày ri s hết, thế nhưng c hết đt này qua đt khác nó c kéo dài my tháng nay và nh hưởng đến kinh tế rt nghiêm trng, mà min Nam là nơi làm kinh tế ch lc. Vì vy nếu kéo dài như vy chc chn Vit Nam không gượng ni kinh tế", anh Trc, mt cư dân ti Thành phố Hồ Chí Minh b tht nghip sut my tháng qua, nói vi VOA.

Chính vì vy theo anh, vic Phó Tng thng Harris đến Vit Nam ln này "rt có li cho người dân và nhà nước" trong vic góp phn vc dy nn kinh tế ca Vit Nam.

Anh Trc hy vng chuyến đi ca bà Harris cũng s dn ti vic Hoa K s giúp cho Vit Nam "mt gói tài tr hoc gói vay nào đó", và khon tr giúp này s ti tay nhng người dân đang gp khó khăn như anh.

T Sài Gòn, Luật sư Nguyn Duy Bình cũng bày t "mong mun phía Hoa K tiếp tc h tr cho đt nước tôi trong giai đon bnh dch bùng phát và to điu kin cho các doanh nghip hai bên thúc đy quan hê đu tư, thương mi".

Theo thông báo ca Nhà Trng, Phó Tng thng Kamala Harris s có chuyến công du đến Vit Nam và Singapore t ngày 20/8 26/8. Bà Harris s đến Singapore vào ngày 22/8, sau đó ghé thăm Vit Nam t ngày 24/8 - 26/8.

"Chuyến đi ca bà được thc hin da trên thông đip ca chính quyn Biden-Harris vi thế gii : Nước M đã tr li", CNN dn mt thông báo ca văn phòng Phó tng thng M nói.

Trong khi đó, Reuters dn li mt quan chc cp cao ca Nhà Trng cho biết thêm rng chuyến đi ca bà Harris chú trng đến vic bo v lut pháp quc tế ti Bin Đông, tăng cường s lãnh đo ca M trong khu vc và m rng hp tác an ninh.

2. Quan h Vit – M và đ chênh kỳ vng gia dân và chính quyn

Ngay c khi có cùng mi quan tâm trong nhng vn đ nóng hin nay, các nhà phân tích cho rng vn có mt đ chênh nht đnh gia người dân và chính quyn ti Vit Nam đi vi chuyến công du sp ti ca n Phó tng thng M đu tiên đến Vit Nam.

tham2

Phó Tng thng Hoa K Kamala Harris s thăm Vit Nam t ngày 24/8 - 26/8/2021.

Bin Đông và Trung Quc

"Hy vng phía M có tiếng nói, hành đng mnh hơn đ kim chế thói ngang ngược, bành trướng, bt chp lut pháp quc tế ca Trung Quc ti Bin Đông nhm góp phn đm bo hòa bình khu vc Đông Nam Á, bo v t do, an toàn hàng hi theo chính sách ca M", Lut sư Nguyn Duy Bình t Sài Gòn bày t mong mun ca mình vi VOA v chuyến thăm ca Phó tng thng M.

Trong khi đó, Linh mc Lê Ngc Thanh ca Dòng Chúa Cu Thế nói : "Sau khi M, đến Anh, Đc, Nht và n Đ thc thi quyn t do hàng hi trên Bin Đông, tôi hy vng trong các cuc làm vic sp ti bà Phó tng thng tuyên b s bo v Vit Nam khi Tàu cng n súng, và tiếp tc lên án vic Tàu cng xây dng trên các đo thuc qun đo Hoàng Sa và Trường Sa".

Nhn đnh v mc đ k vng ca người dân Vit Nam, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp, nhà nghiên cu cao cp khách mi ca ISEAS (Vin Đông Nam Á) có tr s Singapore, đưa ra nhn đnh vi VOA : a s người dân Vit Nam mong mun quan h gia M và Vit Nam được phát trin mt cách tt nht, mà c th là sm tiến đến mi quan h đi tác chiến lược gia bi cnh nhng thách thc an ninh t phía Trung Quc đi vi Vit Nam và khu vc là "rt cao".

Ông nói thêm rng c chính quyn Hà Ni cũng có cùng mt mong mun như vy nhưng mc đ "thp hơn" người dân.

"Chính quyn h khá dè dt. H thn trng, suy xét các mt khác nhau. Cho nên mong mun là có nhưng thp hơn mong mun ca người dân", vn theo Tiến sĩ Hà Hoàng Hp.

Hôm 30/7, trong thông báo v chuyến công du ca Phó tng thng Kamala Harris đến Vit Nam và Singapore vào cui tháng này, C vn cp cao Nhà Trng Symone Sanders cho biết bà Harris "s trao đi vi các lãnh đo ca c hai chính ph v các vn đ cùng quan tâm, bao gm an ninh khu vc, ng phó toàn cu vi đi dch Covid-19, biến đi khí hu và các n lc chung nhm thúc đy mt trt t quc tế da trên lut l".

Trong khi đó, Reuters dn li mt quan chc cp cao ca Nhà Trng cho biết thêm rng chuyến đi ca bà Harris chú trng đến vic bo v lut pháp quc tế ti Bin Đông, tăng cường s lãnh đo ca M trong khu vc và m rng hp tác an ninh, tìm cách đy mnh s ng h quc tế đ chng li nh hưởng ngày càng tăng ca Trung Quc trên thế gii.

Vn đ tế nh ca quan h trc ba

Phn hi v ý đnh ca Washington, người phát ngôn B Ngoi giao Vit Nam Lê Th Thu Hng hôm 5/8 nói Hà Ni "hoan nghênh" chuyến thăm ca Phó Tng thng Harris, nhưng khng đnh "không đi vi nước này đ chng nước khác".

"Người phát ngôn B Ngoi giao Vit Nam thì c phi nói theo cách như vy thôi", Tiến sĩ Hà Hoàng Hp đưa ra nhn xét vi VOA.

Theo ông, lp trường mà Vit Nam luôn khng đnh mi khi được yêu cu bình lun v mi quan h Vit M Trung là mt khái nim mp m.

"Đó là mt câu nói rt nôm na và rt nhiu nghĩa, không th hiu được hoc mun hiu thế nào cũng được. Thế nào là ‘đi vi ?", nhà nghiên cu đang sng ti Hà Ni nói. "Trong thc tế người ta có các mc đ khác nhau. Vi phía M h có mt thut ng đơn gin là nước M có ‘đng minh và có nhng người bn. Đng minh là sng chết có nhau, còn nhng người bn là hp tác vi nhau, giúp đ nhau và cùng nhau x lý nhng vn đ chung mc đ nào đó mà nó có th dn đến nhng mi quan h tt hơn quan h bn bè".

T Nha Trang, nhà báo đc lp Võ Văn To li cho rng nhng phát biu ngoi giao ca Hà Ni đôi lúc được đưa ra theo kiu "nói mt đng, làm mt no". Theo ông, Hoa K trong nhng năm qua đã "rt tế nh" trong mi quan h vi Vit Nam, mt mt n lc tách Vit Nam ra khi vòng nh hưởng ca Trung Quc, nhưng mt khác không c dn ép đ Hà Ni li ng v phía Bc Kinh.

Ông nói : "Hà Ni rõ ràng ln này không nói chung chung như trước, ví d như phn đi s xut hin ca hi quân nước ngoài ti Bin Đông mà ch thng là phn đi hot đng quân s ca hi quân Trung Quc, trong khi không h phn đi phía M, Đc, Anh, Pháp gì c".

Đng thái này cho thy Hà Ni "rt mong mun" s hin din ca các cường quc trên đ giúp Vit Nam và các nước láng ging Đông Nam Á và khu vc gi an ninh trước nhng hành đng hung hăng và hiếu chiến không th lường hết được ca Bc Kinh.

C hai nhà nghiên cu Hà Hoàng Hp và Tiến sĩ Nguyn Quang A, cũng là mt nhà vn đng cho xã hi dân s ti Vit Nam, đu cho rng chuyn Vit Nam tăng cường hp tác và có mi quan h tt hơn vi M chng liên quan gì đến vic "chng Trung Quc", "chn phe" hay "đi vi nước này đ chng nước khác" c.

"Vit Nam mà có quan h tt vi M chng phi là đ chng li Trung Quc, không nhm vic y. Cho nên cách nói ca B Ngoi giao Vit Nam thì có th người Trung Quc hiu theo mt cách, mà người Vit Nam hiu theo cách khác", Tiến sĩ Nguyn Quang A bình lun.

Ông nói thêm rng Vit Nam hoàn toàn có th nâng cp mi quan h vi Hoa K lên mc đ chiến lược và thm chí là chiến lược toàn din.

"Vit Nam có mi quan h chiến lược toàn din vi Trung Quc. Thế thì ti sao li không có mi quan h chiến lược toàn din vi Hoa K ? Cũng như có mi quan h chiến lược toàn din vi Nga thì ti sao li không vi M ? Điu đó không phi là chn bên", nhà nghiên cu ca Vit Nam nói.

"Hào hip và thông minh"

Theo Tiến sĩ Hà Hoàng Hp, gia bi cnh c thế gii đang cht vt đi phó vi đi dch Covid-19, vic Hoa K tng hàng triu liu vaccine cho các nước, trong đó có cu thù Vit Nam, gn đây đã th hin "s hào hip" và kh năng lãnh đo mà ông nói là "s mt" ca nước M.

"Trong mt thi gian rt ngn, nước M đã tng cho Vit Nam 5 triu liu vaccine Moderna. Đy không ch là biu tượng mà là mt th hin rt rõ ràng v năng lc lãnh đo cũng như s hào hip ca nước M đi vi Vit Nam trong hoàn cnh Vit Nam đang rt thiếu vaccine và rt khó khăn đ tiến lên có được vaccine t làm, kh năng có được vaccine t các ngun khác cũng rt khó khăn", Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nhn xét vi VOA.

Nhà nghiên cu này nói rng không ch người dân mà c chính quyn ti Vit Nam cũng xem Hoa K là mt siêu cường luôn có cách đi x "hào hip và thông minh" vi các quc gia khác, đc bit là nhng nước yếu thế. Quyết đnh tng hàng triu liu vaccine ca M cho Vit Nam chng hn, theo ông, là mt hành đng "cu sinh" rt thiết thc đi vi hàng triu người dân Vit Nam.

"Người Vit Nam cũng so sánh chuyn Trung Quc tng cho Vit Nam 500.000 liu vaccine ca h. Nhưng hai ngày sau, tng xong thì h có nhng phn ng rt không hay. Thế thì không nhng người dân mà c chính quyn Vit Nam cũng thy rng đy là mt s tương phn vô cùng đơn gin nhưng rõ ràng nói lên bn cht con người cũng như cách cư x và s chân thành ca người M và người Trung Quc", Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói thêm.

Nhân quyn liu có được cân nhc ?

Nhn đnh v chuyến thăm ca Phó Tng thng Harris, Tiến sĩ Nguyn Quang A cho đây là đnh đim ca chui nhng chuyến thăm ca các quan chc cp cao Hoa K đến Vit Nam gn đây, và nó đánh du "mt s nng m trong mi quan h Vit M" vi nhng tín hiu tích cc trong vic phát trin mi quan h này.

"Nhưng tôi ch mun rng không ch có nhng đim tích cc như vy mà chính quyn Hoa K cũng phi lên tiếng, tt nhiên không phi là hàng (ưu tiên) th nht, th hai, th ba, nhưng chí ít cũng phi hàng th tư, đó là vn đ nhân quyn cho Vit Nam".

Nhà vn đng ni tiếng cho xã hi dân s ti Vit Nam cho biết thi gian din ra đi dch cũng là lúc tình trng nhân quyn ti Vit Nam càng tr nên "đáng lo ngi" vì chính quyn li dng các quy đnh trong phòng chng dch và hoàn cnh chung ca quc tế đ trn áp mnh tay hơn nhng tiếng nói bt đng.

Luật sư Nguyn Duy Bình, người bày t mong mun mi quan h Vit - M ược phát trin lên mt tm cao hơn", đ ngh Hà Ni "phi ci m hơn, phi tha nhn quyn t do, dân ch ca tt c người Vit, b qua quá kh, to điu kin cho tt nhng người Vit hi ngoi tr v quê hương và sng, làm vic theo khuôn kh pháp lut, được hưởng đy đ quyn ca mt công dân, trong đó có quyn ng c, đ c, tham gia vào b máy lãnh đo đt nước".

Luật sư Bình cho VOA biết ông được sinh ra "trong mt gia đình nông dân, cha ông và dòng h đu min bc và theo kháng chiến" và ông "không có quan h, không được li lc gì người Vit hi ngoi", nhưng khi ln lên ông "hiu được tt c công dân nước Vit đu có quyn đi vi mnh đt này".

Hôm 12/8, hàng chc nhân sĩ và các t chc nhân quyn Vit Nam M và quc tế cũng kêu gi Phó Tng thng Hoa K Kamala Harris nêu vn đ tr t do cho tù nhân lương tâm trong các cuc tiếp xúc vi gii lãnh đo Vit Nam khi bà đến đây vào cui tháng.

Theo lch trình d kiến, Phó tng thng Harris s có chuyến công du đến Vit Nam và Singapore t ngày 20/8 26/8. Bà s đến Singapore vào ngày 22/8, sau đó ghé thăm Vit Nam t ngày 24/8 - 26/8.

Khánh An

Nguồn : VOA, 19/08/2021

Additional Info

  • Author Khánh An
Published in Diễn đàn