Khôi hài khi đề nghị trao huy chương vàng cho kinh tế và Thủ tướng Việt Nam !

Thanh Trúc, RFA, 27/12/2019

"Tiến sĩ Tuấn và huy chương zàng" là tựa bài viết của tác giả Nguyễn Tiến Tường trên trang mạng baotiengdan.com hôm 23/12 vừa qua.

"Việt Nam nợ quá đến nỗi bị Moody's hạ mức tín nhiệm ; kinh tế vu mô loạn cào cào mà đòi đeo huy chương vàng cho nền kinh tế...", Nguyễn Tiến Tường (Hình minh họa -RFA edited from AFP photo) - AFP

Thay vì dùng từ ‘huy chương vàng’, tác giả dùng từ ‘huy chương zàng’ để nói về đề nghị mà giảng viên kinh tế Đại Học Fulbright, Tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn, đưa ra cho kinh tế và Thủ tướng Việt Nam trong năm qua.

Theo người viết Nguyễn Tiến Tường, khi đề nghị như vậy thì Tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn đã ‘mang nhân dân và Thủ tướng ra bỡn cợt rất mất nết’.

Tác giả Nguyễn Tiến Tường viết : " Quốc gia đang gia tăng nợ, cần vay đến 459 nghìn tỷ Đồng để …đi trả nợ cũ, khác nào đi bốc bát họ để trả góp ngày, khác nào vay tín dụng đen để trả tiền FE Credit"

Ông nói Việt Nam nợ quá đến nỗi mới rồi bị Moody’s hạ mức tín nhiệm tín dụng xuống tiêu cực, rằng trong bối cảnh kinh tế vi mô loạn như cào cào và người lao động miệt mài một ngày công mà không mua nổi một ký thịt heo, thì đòi đeo huy chương vàng kinh tế là chơi khăm đất nước, miệt thị nhân dân, khác nào áo rách bị xúi đi nhảy đầm, húp cháo loãng mà bắt đeo nhân sâm giả vào cổ.

Không chỉ mai mỉa, tác giả còn suy diễn đề nghị của tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn là "mượn gió bẻ măng, mượn đao giết người, cả gan "gài" Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi ca ngợi về tầm nhìn 2045 mà ông chia sẻ, rằng giữa bốn bề thất bát mà anh đòi trao huy chương vàng cho Thủ tướng tức là mang Thủ tướng ra giải tỏa cái thói tư hữu tham lam của mình".

Qua tìm hiểu của RFA, bài viết đưa lên mấy hôm nay đã lôi kéo sự chú ý của nhiều giới, nhất là trên cộng đồng mạng,. Nhiều người cho rằng có thể coi đây là chuyện vui với nhau cuối năm 2019 này.

Từ Sài Gòn, một cây viết phản biện trên mạng, nhà báo Nguyễn Ngọc Già,cho biết :

"Tin tôi đọc trên VietnamNet, báo lề phải, thì tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn là người nổi tiếng của Đại Học Fulbright Vietnam có nói rằng thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc xứng đáng được thưởng huy chương vàng thứ 100. Theo thiển ý của tôi đó là một câu cợt nhã hơn là lời nói thật.", Nhà báo Nguyễn Ngọc Già 

"Tin tôi đọc trên VietnamNet, báo lề phải, thì Tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn là người nổi tiếng của Đại Học Fulbright Vietnam có nói rằng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc xứng đáng được thưởng huy chương vàng thứ 100. Theo thiển ý của tôi đó là một câu cợt nhả hơn là lời nói thật."

Vậy Tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn là ai, đề nghị của ông ta nghiêm túc hay chỉ là chuyện nói cho lấy được. Nếu nhìn trên góc độ nghiêm túc thì không riêng Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới người dân hay báo chí thường đem những khuôn mặt lãnh đạo ra để bàn tán, đánh giá, thậm chí châm biếm bằng những câu chuyện khôi hài, nửa đùa nửa thật miễn là không hại gì. Lại nữa, đôi khi phản ứng từ những câu chuyện ấy lại phản ảnh nếp nghĩ của người dân trước thực tế của đất nước, là khẳng định của tiến sĩ Vũ Ngọc Xuân, giảng viên kinh tế Đại Học Quốc Dân Hà Nội :

"Theo quan điểm của mình đây chỉ là một nhà kinh tế đơn lẻ thì không nói lên được điều gì. Nói đến góc độ huy chương là nói đến các đoàn thể thao đi tham dự thế vận hội hay khu vực mà đoạt huy chương, chứ còn về mặt kinh tế thì ta không nói đến chuyện huy chương hay không huy chương bởi vì nền kinh tế Việt Nam mới chỉ ở mức thu nhập trung bình và vẫn còn nhiều cái để mà lo ngại"

"Thủ tướng đã có một cái tổ tư vấn kinh tế toàn là chuyên gia hàng đầu rồi, ông đấy chỉ là một quan đểm mang tính cá nhân chứ không phải chính thức. Mà thực ra ông ấy cũng không có một góc độ gì để phát ngôn không hợp lý như vậy".

Một người từng là giảng viên Đại Học Fulbright trước tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn nhiều năm, ông Bùi Văn, hiện phụ trách kênh TV FBNC chuyên về kinh tế, cho rằng đây chẳng qua chỉ là chuyện đùa :

" Tôi nghĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn nửa đùa nửa thật, trong lúc thân tình thì anh nói thế. Đỗ Thiên Anh Tuấn là bạn tôi, khá thân, được học hành đào tạo đàng hoàng và là một giảng viên nghiêm túc. Mấy lần Thủ tướng đi dự Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới ở Thụy sĩ thì đều mời anh này đi cùng. Nhưng mà anh này vẫn là một anh nghiên cứu kinh tế, anh thiên về Academic, là người đàng hoàng tử tế chứ không có ý đồ gì về chính trị hay làm quan chức đâu".

Đây cũng là giải thích gián tiếp của ông Bùi Văn khi nghe cư dân mạng kháo nhau rằng Tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn, không dưng nịnh bợ ông Nguyễn Xuân Phúc bằng đề nghị huy chương vàng, chẳng qua vì đang ngấm nghé chiếc ghế mà một tiến sĩ kinh tế khác là Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, vừa được cất nhắc lên chức Tổ trưởng Tổ Tư Vấn cho Thủ tướng.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Già vẫn tin rằng Tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn, kể cả người viết Nguyễn Tiến Tường trên baotiengdan.com, đều có ý bỡn cợt ngay từ đầu :

"Tôi nghĩ trong cách bỡn cợt, khen như vậy ông vẫn lách được. Trong giới gọi là Sĩ Phu Bắc Hà thì người ta có cách chửi thâm thúy là "khen cho mày chết". Không có gì ngạc nhiên khi ông tiến sĩ khen tặng ông Nguyễn Xuân Phúc với cái huy chương vàng. Không thể nào ông Đỗ Thiên Anh Tuấn không biết, huống chi ông là tiến sĩ kinh tế nổi tiếng của trường đại học Fulbright cơ mà. Đâu có thể làm gì ổng được đâu, ổng khen mà".

Về bài viết của ông Nguyễn Tiến Tường, nhà báo Nguyễn Ngọc Già diễn giải tiếp :

" Tôi nghĩ bài của ông Nguyễn Tiến Tường là một hình thức tương kế tựu kế, có thể ông ta hiểu được cái ý sâu xa của ông Đỗ Thiên Anh Tuấn và ông ta viết mang tính chất trào lộng thì cũng không có gì để ngạc nhiên".

Sau cùng, từ đề nghị của Tiến sĩ kinh tế Đỗ Thiên Anh Tuấn thuộc Đại Học Fulbright cho đến bài viết phản bác của tác giả Nguyễn Tiến Tường trên baotiengdan.com, nhà hoạt động xã hội Trần Bang cho rằng tất cả như màn hài kịch :

" Ông Nguyễn Tiến Tường có kiến thức sâu và ông nói hài như thế cũng thấy hay. Có thể cái cách buộc phải dùng đại ngôn như vậy, mua vui cũng được một vài phút cho người đọc, nó buồn cười mà có cái gì đó rất thật, còn thực tế thì người ta sẽ thấy đau…"

Thanh Trúc

Nguồn : RFA, 27/12/2019

********************

Nịnh "thể chế"

Phùng Dương, VNTB, 26/12/2019

"Hèn" luôn đi liền với "hạ", trong một thể chế mà quyền đường nói thẳng và thật luôn bị cho là "nhạy cảm, xuyên tạc" thì một trí thức có thể "hèn" khi họ không đứng lên chống lại sự bất công, vô lý đó. Nhưng nếu trí thức đó "hạ" mình để nâng cái "đểu giả, vô lý" đó lên thành "chân lý", thì đó là một trí thức vứt đi.

Tiến sĩ Đỗ Thiên Anh Tuấn, Đại học Fulbright nói cá nhân Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc xứng đáng được trao tấm huy chương vàng thứ 100 của Việt Nam tại buổi gặp mặt của Thủ tướng với doanh nghiệp.

Nhiều người nhận định quan điểm đó là "nịnh".

Facebooker Nguyễn Thiện, người trong chia sẻ sự kiện này cho rằng, dù ông không phải là một tri thức, nhưng ông "ngượng" vì phát ngôn của một tri thức như ông Tuấn.

Facebooker cũng dẫn lại một "tư cách luồn cúi" của một vị tri thức sau giải phóng trong Hồi ký của học giả Nguyễn Hiến Lê, tại trang 685 : tháng 8.1975, Đại hội trí thức yêu nước ở Nhà Hát Thành phố, tôi được mời dự với tư cách nhân sỹ. Hai người dìu cụ Trần Tuấn Khải – từng là chủ tịch danh dự lực lượng bảo vệ văn hóa dân tộc năm 1966 – 1967 – bước lên bàn chủ tọa trên sân khấu. Cụ ngồi yên, trước sau chỉ nói một câu đại ý : "Tôi đã tám mươi tuổi rồi, nhưng thực ra tôi mới một tuổi, mới sanh ngày giải phóng". Cử tọa im lặng, vì cảm động hay vì buồn cho Cụ".

"Phẩm gia của trí thức" có thể được xây dựng trong một thời gian dài nhưng dễ dàng bị phá nát bởi chữ "nịnh".

Câu chuyện "nịnh" nếu nhìn ở một góc cạnh khác là hình thức của một thời kỳ mà người nói ngay và thẳng luôn bị thiệt thòi. Thậm chí sâu hơn, những người nói thẳng đến mức gay gắt sẽ trở thành những người bất đồng chính kiến.

Và tất nhiên, kẻ biết nịnh trở thành "rường cột quốc gia" theo một nghĩa nào đó.

Đó phải chăng là lý do để "kết nạp" ông Nguyễn Đức Kiên, một "trí thức" biết cách diễn giải bằng mọi lối chính sách, chủ trương của nhà nước – dù cho sai lầm, vào "Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ" ?

"Hèn" luôn đi liền với "hạ", trong một thể chế mà quyền được nói thẳng và thật luôn bị cho là "nhạy cảm, xuyên tạc" thì một trí thức có thể "hèn" khi họ không đứng lên chống lại sự bất công, vô lý đó. Nhưng nếu trí thức đó "hạ" mình để nâng cái "đểu giả, vô lý" đó lên thành "chân lý", thì đó là một trí thức vứt đi.

Trong lịch sử, chúng ta có một Chu Văn An đứng thẳng giữa đám thần cúi đầu, khịu gối ; chúng ta cũng có một Nguyễn Trường Tộ dám đứng lên nói về tiên tiến Tây phương giữa đám cận thần hủ nho ; chúng ta cũng có một tướng Trần Độ bắn toạc sự giả dối về một chân lý xã hội chủ nghĩa.

Khác nhau về thời đại, chức vị, nhưng giống nhau ở hoàn cảnh lời thẳng thật không hề được lắng nghe, và đất nước cũng sớm rơi vào điêu tàn từ khi "thẳng" xuống và "nịnh" lên ngôi.

Khi nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nắm quyền 2 nhiệm kỳ, ông ghi dấu ấn với Quyết định 97/2009/QĐ-TTg, gián tiếp tán Viện nghiên cứu phát triển (IDS).

IDS hoạt động trên cơ chế độc lập và mở. Và kết quả của những tiếng nói độc lập, thẳng thắn lại là những phán xét từ phía "an ninh quốc gia" với những luận điệu không bao giờ cũ : nhận tiền nước ngoài, chống đối nhà nước.

Kết quả giáo dục, y tế, giáo dục nát trong giai đoạn 2009-2016, riêng nguồn tiền đổ vào ngành giáo dục trở thành trò chơi thử nghiệm về sách giáo khoa và đổi mới giáo dục.

Tư duy chuyên quyền khiến cho các góp ý thẳng thắn không còn đất sống. Nạn "chảy máu chất xám" diễn ra ngay trong cơ chế, và điều đáng đau xót, chất xám đó lại là chất xám của những trí thức dám đặt lợi quyền dân tộc lên trên hết.

Khi ông Nguyễn Xuân Phúc đưa 5 thành viên là các chuyên gia kinh tế từ các nước Mỹ, Nhật Bản, Pháp, Singapore vào Tổ tư vấn kinh tế của mình, ông chắc chắn đang muốn "chỉnh đốn" lại nền kinh tế trì trệ từ người tiền nhiệm. 5 người là nguồn gió mới, đưa Tổ tư vấn Kinh tế thời kỳ Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc kế thừa một phần tinh thần "độc lập" của IDS. Và kết quả, chính sách này đã khiến nền kinh tế Việt Nam tươi hơn so với nhiệm kỳ trước đó.

Nhưng, giáo dục vẫn trì trệ, y tế có điểm sáng nhưng vẫn đang chịu sức ép nặng của hệ thống quan liêu hành chính. Do đó, cuộc cách mạng 4.0 hay Chính phủ kiến tạo chưa tiệm cận được 0.4.

Khoa học – công nghệ có vẻ đang dựa vào con bài chủ chốt – Vingroup. Doanh nghiệp nổi lên bất động sản và những sản phẩm ô-tô lẫn điện thoại, xe đạp điện còn lắm khuyết điểm nhưng lại thừa hiệu ứng PR "mãnh liệt tinh thần Việt".

Vào ngày 23-12-2019, Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với Doanh nghiệp nhằm "Phát triển mạnh mẽ doanh nghiệp – hiệu quả, hội nhập, bền vững". Nhưng cả ba yếu tố "hiệu quả, hội nhập, bền vững" có tồn tại được hay không đều xuất phát từ cải cách thể chế, từ những tư vấn kinh tế… có tâm và tầm.

Tâm không thể xuất phát từ những ông Nguyễn Đức Kiên, tầm càng không thể xuất phát từ những người như thế. Và cải cách thành hay không càng không thể đến từ những "trí thức nịnh".

Khi nào viện IDS còn chưa được tái lập, chừng nào những trí thức như Trần Huỳnh Duy Thức còn ngồi trong tù, chừng nào Chính phủ ứng xử với những bất đồng chính kiến bằng nhà tù thì chừng đó, mảnh đất thể chế chỉ mọc lên những loài cỏ dại cơ hội. Và không sớm thì muộn, hiện tượng "nát" sẽ sớm trở lại với nền kinh tế – văn hóa – xã hội Việt Nam. Bởi lẽ, trong lời tri mệnh diệt chủng Việt Nam của cụ Phan Bội Châu cũng đề cập hành vi, "làm cho dân ta không biết phải trái đúng sai, chỉ biết luồn cúi, vâng lời giai cấp có tiền, kẻ cho tiền và bổng lộc, chỉ còn biết say mê vật chất, cúi đầu trước kẻ đè nén xác thịt người."

Phùng Dương