Thông Luận

Sau khi được tin sức khỏe của Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang kém đi, đại diện Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam cùng một số anh em hoạt động dân chủ đến thăm ông. Khi chúng tôi đến đã thấy nhiều bà con dân oan mất đất Dương Nội có mặt từ trước.

Tiến sĩ  Nguyễn Thanh Giang tiếp khách đến thăm ngày 20/3/2017.

Hôm nay, so với cách đây 2 ngày, thần sắc ông có tốt hơn. Ông nhận ra được từng người và nói chuyện khá tỉnh táo. Tuy nhiên, giọng ông vẫn còn khó nhọc. Ngồi tiếp chuyện bà con Dương Nội rồi đến đoàn chúng tôi khoảng 1 giờ rưỡi đồng hồ, ông phải cố gắng nhiều lắm.

Hai ngày trước, trong tình trạng sức khỏe kém hơn, ông đã xác định ra đi : "Bây giờ tôi không thiết tha sống làm gì nữa. Những gì có thể làm được tôi đã làm rồi. Tôi chỉ mong chết đi để cho tôi được ngủ giấc ngủ triền miên cho tôi quên hết sự đời. Tôi không ăn không uống gì nữa hết. Đừng ai chăm sóc tôi nữa. Không thuốc không men, không tiêu tốn cho tôi, để cho tôi ngủ giấc ngủ triền miên". Ông bảo không còn cống hiến được nữa thì sống làm gì.

Nhưng hôm nay, ông tâm sự : "Tôi phấn đấu phục hồi sức khỏe, sống thêm một ít năm nữa để cùng anh em đóng góp cho vấn đề dân chủ ở Việt Nam". Sự thay đổi ý định của ông làm chúng tôi rất vui.

Tôi bảo : "Phạm Chí Dũng nhờ nhắn tới bác, bác gắng sống chờ ông Nguyễn Phú Trọng dẫn độ Trịnh Xuân Thanh về. Sẽ có nhiều chuyện vui lắm đấy". Ông cười. 

Cũng hai hôm trước, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang cho biết về ý định hiến tạng của mình sau khi chết để "có thể chữa cho những người có bệnh đáng sống hơn tôi". 

Việc tự nguyện hiến tạng của ông là một hành vi cao cả, đầy tính nhân văn. Được biết, mỗi người hiến tạng có thể cứu được từ 8 - 10 người.

Ông hy vọng, việc hiến tạng của ông được một số tiền nào đó. Ông dặn : "Nếu nhà nước trả nội tạng của tôi thì lấy cái đó cho quỹ Tù nhân lương tâm giúp cho những người đấu tranh vì dân chủ và nhân quyền mà bị tù đầy".

Nhưng ông chưa biết rằng, việc hiến tạng theo qui định thì hoàn toàn không được thanh toán tiền, mà chỉ được vinh danh. Mong người nhà, người thân quen của ông không nói ra điều này để ông được yên lòng.

"Nếu nhà nước trả tiền nội tạng của tôi thì lấy cái đó cho quỹ Tù nhân lương tâm giúp cho những người đấu tranh vì dân chủ và nhân quyền mà bị tù đầy".

Hôm nay ông nói nhiều về ý muốn xây dựng một ngân hàng nội tạng để có thể cứu sống được nhiều người.

Về Phong trào dân chủ, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang khuyên anh em dân chủ hãy đoàn kết thương yêu nhau. Ông dứt khoát : Không thể để Việt Nam làm chư hầu của Trung Quốc, không thể để đất nước này cho Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

Tôi mở email đọc cho ông thư của một số bác cao tuổi trong Hội Nhà báo Độc lập như bác Bùi Tín, bác Trần Phong Vũ. Ông chăm chú lắng nghe, nét mặt rạng rỡ. Tôi cũng bố trí cho Đỗ Thị Minh Hạnh nói chuyện với ông qua messenger facebook có hình. Cô bé đấu tranh cứng cỏi là vậy nhưng trong những trường hợp như thế này cũng mau nước mắt.

Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang đã xuất bản hai tác phẩm dày dặn : "Đêm dày lấp lánh" và "Người đội số phận". Hiện nay, còn một cuốn nữa ông chưa kịp in, đó là tập hợp các bài viết, những ý kiến của ông về đất nước, góp ý cho Đảng Cộng sản Việt Nam, tạm gọi là Chính luận, tiểu luận Nguyễn Thanh Giang. Trong hoàn cảnh bây giờ, ông có nguyện vọng được ai đó tập hợp lại và xuất bản cho ông. Ông hy vọng những gì ông viết sẽ "có ích cho nhân dân, cho đất nước thì tôi ở thế giới bên kia tôi thấy sung sướng lắm vì tôi đã làm được việc có ích cho xã hội".

Tôi hỏi bà Nguyễn Thị Tuyết Mai là vợ Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang, bà cho biết ông đã cố gắng ăn và dùng thuốc theo chỉ định. Sự phục hồi sức khỏe và tinh thần của ông hôm nay làm chúng tôi rất vui. Tuy nhiên, tuổi tác và bệnh tật của ông lúc này cũng không biết thế nào. 

Thay mặt anh em có mặt hôm nay, tôi cầu mong ông bình an, động viên ông kiên trì chữa bệnh lấy lại sức khỏe để tiếp tục cống hiến cho tiến trình dân chủ hóa ở Việt Nam. Ông gửi lời chào thân thiết và gửi tình thương mến đến tất cả mọi người.

Nguyễn Tường Thụy

Một trong những nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng ở Việt Nam, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang vừa có đôi lời đến mọi người và ông gọi đó là "chào vĩnh biệt"do sức khoẻ của ông không được tốt.

Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang. Courtesy of wordpress.com

Trong những người đến thăm và nghe ông tâm tình, căn dặn, có những người từng gắn bó với ông trong đoạn đường lên tiếng cho nền dân chủ Việt Nam. Cũng có những người trẻ chịu ảnh hưởng từ bài viết và các hoạt động mà ông đã làm.

"Tôi ân hận là tôi còn một cuốn nữa, đó là Tuyển tập, tuyển lựa chiến tranh, tập hợp tất cả những ý kiến của tôi phát biểu với đất nước, đóng góp với Đảng cộng sản Việt Nam cho nhân dân để làm sao để cho có những bạn trẻ thu thập lại…

Tất cả những ý kiến ấy, có những ý kiến không đúng, không thực tế nhưng chắc chắn có nhiều ý kiến đúng đắn.

Tôi mong các thế hệ sau hãy nghiên cứu những cái đó để có thể sử dụng những gì có ích cho nhân dân, cho đất nước, thì tôi về bên thế giới bên kia tôi thấy sung sướng lắm".

Những câu nhắn gửi ngỡ như lời nói cuối cùng Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang gửi đến mọi người trong đoạn video ngắn do dịch giả Phạm Nguyên Trường đăng tải trên trang Facebook cá nhân cuối tuần qua làm cho những ai biết và thương yêu quí trọng ông không thể không lo lắng. Bốn năm kể từ khi bị tai biến, sức khoẻ của ông, nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng của Việt Nam đang kém dần đi. Tuy có thể tự mình đi lại đôi chút, nhưng , bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, vợ của Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang cho chúng tôi biết ông vẫn trong tình trạng quên trước, nhớ sau.

"Bây giờ thì ông ấy cũng đỡ hơn một tí, đã đứng dậy đi loanh quanh trong nhà. Trước thì đi không được, nằm liệt một chỗ. Nhưng đầu óc vẫn còn lẫn lộn lắm".

Chính vì bộ óc đang phải tuân hành theo qui luật của thời gian nên người nhà của ông đã quen với việc thỉnh thoảng ông lại nói "cho tôi liều thuốc mê, cho tôi đi hiến tạng" (theo lời bà Tuyết Mai).

Người đi tiên phong

Nhiều người biết đến Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang trước hết là một nhà khoa học chuyên ngành Địa chất – Vật lý. Trong tài liệu về ông có cho biết ông là nhà khoa học Việt Nam đầu tiên trong ngành địa chất được một tổ chức khoa học kỹ thuật của Liên Hiệp Quốc mời trình bày về Cổ từ học trong Hội thảo quốc tế ở Kuala Lumpur năm 1980.

Đến 1996, khi về hưu, mọi người bắt đầu biết đến ông là một nhà bất đồng chính kiến với những hoạt động nhằm cống hiến cho nền dân chủ.

Linh mục Phan Văn Lợi, Chủ tịch Hội đồng Liên tôn Việt Nam, từ Huế cho biết ông gặp Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang từ năm 2006.

"Tiến sĩ là một người rất đáng trọng. Tiến sĩ đã để lại những dấu ấn tốt đẹp trong phong trào đấu tranh dân chủ của Việt Nam".

Phong trào đấu tranh dân chủ đó được Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang kiên quyết theo đuổi với phương pháp hoàn toàn bất bạo động, thể hiện qua những bài viết, thư từ góp ý gửi đến các nhà lãnh đạo Đảng, nhà nước. Ông sử dụng văn phong ôn hoà, chỉ rõ những tình trạng tiêu cực trong bộ máy công quyền, nêu ra những đường lối ông cho là cần phải thay đổi để dẫn đến nền dân chủ. Một trong những cách đó là tờ báo Nguyệt san Tổ quốc do ông và cưu đại tá Phạm Quế Dương thành lập, là nơi đăng tải bài viết của các nhà đấu tranh trong nước.

Linh mục Phăn Văn Lợi cho biết tờ Tổ Quốc là "một phương tiện, một cơ quan ngôn luận của phong trào đấu tranh".

Người Ðội Số Phận, Hồi Ký của Nguyễn Thanh Giang xuất bản lần thứ nhất tại Hoa Kỳ năm 2016. Photo : RFA

"Tiến sĩ luôn luôn sát cánh bên cạnh các anh em đấu tranh, khi còn khoẻ cũng tham gia những cuộc biểu tình, xuống đường.

Tiến sĩ có những bài viết rất sâu sắc về tình hình, chế độ, dám thẳng thắn phê phán ông Nguyễn Phú Trọng, nói ông ta là một con người thật sự không có tài năng gì cả, cũng không có tâm gì với đất nước cả, chỉ dẫn đến chỗ đất nước ngày càng lụn bại mà thôi. Một người rất can đảm".

Tờ báo Tổ Quốc ra đời cũng là lúc Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang, cưu đại tá Phạm Quế Dương và kể cả những cây viết góp phần trong đó bị sách nhiễu, đàn áp nặng nề, vì họ nói lên những điều không bao giờ đăng tải trên "truyền thông lề phải".

Nghệ sĩ Kim Chi, từ Sài Gòn, bày tỏ bà rất nóng lòng khi xem qua đoạn video của Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang. Là một nhà hoạt động dân chủ sôi nổi, cũng là người được nhắc đến trong quyển sách Đêm dày lấp lánh của ông, do nhà xuất bản Tiếng Quê hương xuất bản năm 2014, bà cho biết Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang là người trí thức đã nhìn ra sự thật trong bộ máy nhà nước Việt Nam từ rất lâu.

"Tôi cho đó là một trong những người trí thức đi tiên phong. Bác viết rất hay, ví dụ như Đêm dày lấp lánh của bác, rất nhiều người tìm đọc. bác viết về chân dung của những người tranh đấu. Tôi nhận thấy tấm lòng của một tác giả đã rất trân trọng, ngưỡng mộ những người dám dấn thân trong một đất nước nó thay đổi".

Ảnh hưởng đến thế hệ sau

Những ai xem qua đoạn phim ngắn nhắc đến ở trên sẽ thấy quyển sách Đêm dày lấp lánh có thể nói là tâm huyết trong suốt những năm tháng đấu tranh của Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang. Là một nhà khoa học, tác phẩm ông nhắc đến trong giây phút gọi là "vĩnh biệt mọi người" lại là một quyển sách viết về những gương mặt dấn thân cho một nền dân chủ.

"Mong rằng cuốn sách ấy sẽ đi vào lịch sử. Thế hệ sau sẽ nhớ lại chúng ta đã làm những gì ? Chúng ta đã có những người kiên cường chứ không phải những người đê hèn chỉ biết sống cho cá nhân mà không biết hy sinh cho xã hội".

Đại diện cho thế hệ ấy, là tiếng nói của Trịnh Bá Phương, con trai của nhà đấu tranh cho dân oan, bà Cấn Thị Thêu. Anh cho biết ảnh hưởng của những người đi trước như Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang đối với thế hệ trẻ sau này :

"Trước những quá trình đấu tranh của Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang hoặc Lê Hữu Đằng thì em thấy mọi người đã có tình yêu cho quê hương dân tộc Việt Nam rất lớn. Những người như chúng em xem đó là tấm gương để tranh đấu cho quê hương Việt Nam".

Khi gửi gắm đến thế hệ sau những lời tâm huyết, điều mà Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang quan tâm thực hiện vẫn là sự sống của con người trong xã hội. Bá Phương kể lại lời ông nhắn nhủ với anh trong ngày anh đến thăm.

"Hãy vận động những người có kinh nghiệm, chuyên môn trong y học để thực hiện ngân hàng nội tạng. Nếu Việt Nam có khả năng thì có thể phục vụ việc cấy ghép thận, gan, phổi để cứu người. Hoặc những nước tiên tiến trên thế giớm. Nếu có thể thì dùng thêm vào quỹ tù nhân lương tâm để lo cho các người tù đấu tranh cho nhân quyền Việt Nam.

Tôi thương yêu mọi người. Tôi yêu quí mọi người. Cho tôi xin được gửi lời chào vĩnh biệt mọi người".

Không ai biết được thời gian của ông còn bao lâu nữa. Nhưng tất cả những người đến thăm ông những ngày qua, và cả những ai theo dõi, quan tâm đến sức khoẻ của ông đều cho biết, họ sẽ cố gắng thực hiện ước nguyện ông để lại và tiếp tục đi theo con đường ông đang đi, theo như lời của nghệ sĩ Kim Chi, "trở thành những ngôi sao lấp lánh trong đêm dày cộng sản".

Cát Linh, phóng viên RFA

Nguồn : RFA, 21/03/2017