 | Tổng quan: | 3056231 |
Lời đe dọa từ phát biểu của Vương Nghị
Cầm Bá Thước, RFA, 10/03/2021
Thông điệp chính mà Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đưa ra trong cuộc họp báo kéo dài 100 phút ngày 7/3 vừa qua, trong bối cảnh Đảng Cộng sản Trung Quốc sắp tròn 100 tuổi, là "chiêu dụ các nước láng giềng gần, thẳng tay tấn công những nước phương Tây, kể cả Mỹ - những nước dám công kích chính sách của Bắc Kinh trên mọi hồ sơ đối nội lẫn đối ngoại".
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong cuộc họp báo trực tuyến bên lề kỳ họp Quốc hội ở Bắc Kinh hôm 7/3/2021 - Reuters
Phát biểu bên lề kỳ họp Quốc hội, Ngoại trưởng Vương Nghị đã đưa ra một thông điệp rất rõ ràng : Trung Quốc không sẵn sàng nhượng bộ một ai và trong bất kỳ hồ sơ nào.
Cuộc họp báo của Ngoại trưởng Vương Nghị hôm qua đã để lộ rõ những "khác biệt", thậm chí là những "hố sâu" ngăn cách Bắc Kinh với các nước phương Tây. Đối với tất cả những vấn đề "nóng" mà Trung Quốc đang bị thế giới công kích, từ tham vọng thống nhất Đài Loan đến nhân quyền ở Tân Cương, từ các quyền tự do của người dân Hong Kong đang bị bóp nghẹt đến tranh chấp chủ quyền Biển Đông và Biển Hoa Đông, hay tranh chấp lãnh thổ trên bộ ở đường biên giới với Ấn Độ... Bắc Kinh "không sẵn sàng lùi bước". Ngoại trưởng Vương Nghị đã gián tiếp cảnh báo rằng cột mốc 100 năm tuổi của Đảng Cộng sản Trung Quốc là "khúc dạo dầu cho một thiên niên kỷ vĩ đại" sắp mở ra.
Về tham vọng chiếm đoạt toàn bộ Biển Đông, ngoại trưởng Trung Quốc tuyên bố Bắc Kinh không có vấn đề với các nước láng giềng, đồng thời tố cáo "chính Mỹ và một vài nước phương Tây muốn phá hoại hòa bình ở Biển Đông và gây bất ổn trong khu vực". Ngoại trưởng Trung Quốc cũng cho biết Trung Quốc đang thúc đẩy các cuộc đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).
Liên quan đến tranh chấp ở Biển Hoa Đông với Tokyo, ông Vương Nghị tuyên bố một cánh nhã nhặn, nhưng cũng không kém phần cứng rắn, rằng ông mong muốn "Nhật Bản có một tầm nhìn khách quan và đúng đắn về Trung Quốc". Một trong những lo ngại lớn của Nhật Bản là nước này có thể là mục tiêu của Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc, theo đó cho phép các tàu tuần duyên Trung Quốc bắn vào các tàu nước ngoài và phá dỡ các công trình được xây dựng trong vùng biển tranh chấp mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền. Ngày 7/3, ông Vương Nghị khẳng định rằng luật này chỉ là "luật thông thường ở trong nước" và "không nhằm vào bất kỳ quốc gia cụ thể nào".
Về khu vực Đông Nam Á, ông Vương Nghị nói rằng Trung Quốc sẽ thúc đẩy thương mại với các quốc gia Đông Nam Á và đề nghị sẽ giúp đỡ trong việc triển khai tiêm phòng vaccine ngừa Covid-19. Tuy nhiên, ngoại trưởng Trung Quốc cũng đã gián tiếp nhắc nhở công luận quốc tế rằng hiện tại có trên dưới 100 quốc gia đang trông cậy vào vaccine của Trung Quốc để đối phó với Covid-19, trong số này có nhiều nước Đông Nam Á, đứng đầu là Philippines và Indonesia.
Liên quan đến Đài Loan, trả lời câu hỏi của một phóng viên Hong Kong, ngoại trưởng Trung Quốc đã thẳng thắn tuyên bố đây là "một vấn đề rất nhạy cảm", nguyên tắc một Trung Quốc là "không thể vượt qua lằn ranh đỏ". Ông Vương Nghị cũng phát biểu trong cuộc họp báo bên lề kỳ họp Quốc hội thường niên đang diễn ra : "Chính phủ Trung Quốc sẽ không thỏa hiệp. Chúng tôi yêu cầu chính quyền mới của Mỹ hiểu đầy đủ về tính nhạy cảm cao của vấn đề Đài Loan và phải thay đổi hoàn toàn các động thái nguy hiểm của chinh quyền trước đây khi 'vượt qua lằn ranh' và 'đùa với lửa'". Ông Vương Nghị tuy không nói rõ Bắc Kinh sẽ phản ứng như thế nào nếu ông Biden không thay đổi cách tiếp cận, nhưng Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đe dọa tiến hành xâm lược nếu Đài Loan tuyên bố chính thức độc lập hoặc trì hoãn các cuộc đàm phán về việc thống nhất với Đại lục.
Vào lúc các nước Châu Âu và Mỹ tố cáo Trung Quốc phạm tội diệt chủng ở Tân Cương, đàn áp dân chủ Hong Kong, rồi Washington có những hành động chống lại việc Bắc Kinh bành trướng ở Biển Đông, Ngoại trưởng Vương Nghị đã điềm nhiên lên án phương Tây đạo đức giả, muốn áp dụng một mô hình "đa phương" một cách có chọn lọc, làm công luận "hồi tưởng lại thời kỳ mà thế giới còn bị bức màn sắt ngăn đôi hai khối Đông Tây".
Đánh giá về cuộc họp báo của ông Vương Nghị, giới phân tích đã đưa ra nhận định : Trung Quốc giờ đây đủ tự tin vào sức mạnh của chính mình để đòi chiếm một vị trí ngang hàng với bất kỳ cường quốc nào khác. Điều này đã được phản ánh qua tất cả những phát biểu trong chính sách ngoại giao của Bắc Kinh.
Đây có lẽ là thời điểm mà các quốc gia có các tranh chấp biển với Trung Quốc hết sức lo ngại trước khả năng Trung Quốc sẽ gia tăng các hành động hung hăng. Trong một lần trả lời phỏng vấn báo chí Việt Nam hồi đầu năm, Đại sứ Trung Quốc tại Hà Nội Hùng Ba đã khẳng định : "Trung Quốc sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Việt Nam, duy trì chủ nghĩa đa phương và hệ thống quốc tế lấy Liên hợp quốc làm trung tâm và dựa trên luật pháp quốc tế. Là nước Ủy viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Trung Quốc sẽ phát huy trách nhiệm và vai trò nước lớn mang tính xây dựng, tích cực tham gia giải quyết các vấn đề nóng của khu vực, thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng hòa bình, hiệp thương, đối thoại, đóng góp lớn hơn nữa cho hòa bình và an ninh quốc tế" (1).
Mặc dù phát biểu như vậy, nhưng với hành động ban hành Luật Hải cảnh mới, Trung Quốc bị quốc tế đánh giá là "một đế quốc tấn công vào Luật biển" ; "Trung Quốc đe dọa chiến tranh bằng luật hải cảnh"…, các nhà nghiên cứu dự báo rằng với thái độ cứng rắn của Bắc Kinh như vậy, tình hình biển Đông sắp tới chắc chắn sẽ "dậy sóng". Các quốc gia tại biển Đông như Việt Nam sẽ phải đối mặt với các thách thức và đe dọa nghiêm trọng từ Trung Quốc. Chính vì vậy, các quốc gia ASEAN có tranh chấp tại biển Đông với Trung Quốc cần có chiến lược cụ thể để có thể chống trả lại được sự đe dọa từ Trung Quốc.
Cầm Bá Thước
Nguồn : RFA, 10/03/2021
**************************
Nếu có chiến tranh với Mỹ, Trung Quốc sẽ đánh Việt Nam trước ?
Diễm Thi, RFA, 10/03/2021
Trung Quốc nhắc đến ‘Bẫy Thucydides’
Hôm 8/3/2021, tờ South China Morning Post có bài viết "China’s military must spend more to meet US war threat", tạm dịch là "Trung Quốc cần tăng chi tiêu quốc phòng chuẩn bị cho nguy cơ chiến tranh với Mỹ". Bài viết dẫn lời Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, Thượng tướng Hứa Kì Lượng nói Trung Quốc cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho "Bẫy Thucydides".
Quân đồn trú của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc ở Hong Kong chuẩn bị đón Chủ tịch Tập Cận Bình trong buổi lễ kỷ niệm 20 năm Anh trả Hong Kong về cho Trung Quốc hôm 30/6/2017 - Reuters
Cụm từ "Bẫy Thucydides" được sử dụng rộng rãi để chỉ các cuộc xung đột vũ trang có thể xảy ra giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ và được Nhà khoa học chính trị Mỹ Graham T. Allison phổ biến dựa trên lời của nhà sử học Hy Lạp Thucydides. Nó mang hàm nghĩa rằng, chiến tranh là điều không tránh khỏi khi một trung tâm quyền lực mới nổi lên đe dọa thay thế trung tâm quyền lực cũ.
Câu chuyện chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc được các chuyên gia chiến lược nhắc đến nhiều trong mấy năm gần đây. Tại Diễn đàn An ninh Warsaw diễn ra tại Ba Lan vào tháng 10 năm 2018, cựu chỉ huy quân đội Mỹ tại Châu Âu, Trung tướng Ben Hodges đã cảnh báo về khả năng một cuộc chiến sẽ có thể xảy ra giữa Mỹ và Trung Quốc trong vòng 15 năm tới. Tướng Hodges đề cập đến việc tàu chiến Trung Quốc đi gần tàu chiến Decatur của Mỹ vào cuối tháng Chín năm 2018, khi Mỹ thực hiện hoạt động tuần tra trong chương trình tự do hàng hải ở Biển Đông.
Nhà phân tích chính trị, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nhận định :
"Người ta dự đoán như thế khá là đúng, bởi Mỹ là nước có tiềm lực quân sự đang dẫn đầu thế giới. Bây giờ Trung Quốc có nhiều súng đạn, nhiều tiền hơn thì họ đòi chia quyền lực với Mỹ. Giới nghiên cứu, giới hoạch định chính sách và kể cả các chính khách dân sự đều phân tích và dự đoán rằng, việc này tất yếu sẽ dẫn đến chiến tranh. Trước đây có một học giả tên Thucydides nói rằng, trong tất cả các cuộc tranh chấp về quyền lực thì tỷ lệ chiến tranh xảy ra là 9/10.
Trung Quốc hiện nay đã rất mạnh về tiềm lực kinh tế và quân sự để có thể đối đầu trực tiếp với Mỹ. Quan điểm này là vô cùng nguy hiểm vì có thể dẫn đến chiến tranh bất kỳ lúc nào. Giới chiến lược đã dự đoán điều này từ cách đây hai năm rồi. Chuyện xảy ra hầu như không thể tránh khỏi".
Trong bài phát biểu đầu tiên về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ vào hôm ba tháng Ba vừa qua, Ngoại trưởng Antony Blinken tuyên bố Mỹ sẵn sàng đối đầu với Trung Quốc ở bất cứ nơi nào cần thiết và gọi mối quan hệ với Bắc Kinh là thử thách địa chính trị lớn nhất trong thế kỷ này.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tại Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 3/3/2021. Reuters
Ông Blinken nhận định, Trung Quốc là đối thủ duy nhất có khả năng kết hợp sức mạnh kinh tế, ngoại giao, quân sự, công nghệ để tạo ra thách thức lâu dài đối với hệ thống quốc tế ổn định và cởi mở. Ngoại trưởng Hoa Kỳ lưu ý mối quan hệ Mỹ - Trung "sẽ mang tính cạnh tranh khi cần thiết, hợp tác khi có thể và đối thủ khi bắt buộc".
Trung Quốc sẽ đánh Việt Nam ?
Theo South China Morning Post, để chuẩn bị cho nguy cơ chiến tranh với Mỹ, Thượng tướng Hứa Kì Lượng đề nghị tăng ngân sách cho quân đội. Bộ Quốc phòng Trung Quốc thông báo kế hoạch tăng ngân sách quốc phòng lên hơn 208 tỉ đô la trong năm 2021, tức tăng gần 7% so với năm 2020.
Nếu có chiến tranh xảy ra thì Việt Nam có nằm trong tầm ngắm của Trung Quốc hay không ?
Trong một bài viết từ năm 2019, nhà báo David Hutt đã dựa trên các phân tích của các chuyên gia để kết luận rằng, nếu có một cuộc chiến tranh tại khu vực Biển Đông thì Việt Nam sẽ là mục tiêu đầu tiên mà Trung Quốc tấn công như là một cách để khởi động trước khi có một cuộc chiến lớn hơn với Mỹ trên vùng biển này.
Ông Derek Grossman, nhà phân tích quốc phòng của tổ chức nghiên cứu RAND Corporation, trong một bài viết trên tạp chí của tổ chức này vào tháng Năm năm 2019 cũng đưa ra lập luận tương tự rằng, nếu Trung Quốc tiến hành một cuộc tấn công quân sự ở Biển Đông, đối thủ được lựa chọn rất có thể sẽ là Việt Nam.
Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nhận xét về điều này :
"Nếu đánh thì trước hết Trung Quốc sẽ tấn công Đài Loan. Họ đổ bộ và đánh chiếm Đài Loan coi như tái thống nhất bằng vũ lực. Đấy là luận điểm và chính sách của Trung Quốc mà họ đã nói ra nhiều lần.
Song song đó, hoặc trước, hoặc sau, Trung Quốc sẽ đánh Việt Nam ở Biển Đông vì Việt Nam là nước cương cường nhất với Trung Quốc trong số các quốc gia tranh chấp ở Biển Đông. Nó phù hợp với các phân tích và dự đoán của các học giả chiến lược ở cả phương Tây, các nơi khác và ngay cả Trung Quốc.
Đánh Việt Nam thì chủ yếu là đánh ở Trường Sa chứ không thể có chuyện đánh Việt Nam trên đất liền. Việt Nam không mạnh trên phương diện đối chiếu về năng lực vũ khí hay về mặt lực lượng với Trung Quốc, nhưng Việt Nam rất mạnh về phòng thủ và tự vệ. Nếu Trung Quốc đánh Việt Nam thì Việt Nam sẽ đánh trả và sẽ có đồng minh. Việt Nam đã có sẵn nhưng không cần phải tuyên bố ra làm gì".
Ông Hợp nói thêm rằng, trước đây Mỹ công nhận Đài Loan và Trung Quốc là một quốc gia, nhưng về mặt thực tế, hai nước phải thống nhất một cách hòa bình chứ không được dùng vũ lực. Khi xảy ra chiến tranh thì người Mỹ sẽ giúp Đài Loan đánh lại Trung Quốc, bởi giữa Mỹ và Đài Loan có một thỏa thuận 18 điểm rất quan trọng. Trong trường hợp Đài Loan bị xâm lược thì Mỹ có thể giúp Đài Loan trực tiếp để chống lại quân xâm lược.
Còn với Việt Nam thì sao ? Ông Hợp nhận định :
"Chiến lược của Việt Nam là không bị bất ngờ ; không bị động ; đã đánh địch thì phải đánh từ sớm và từ xa.
Đánh từ sớm nghĩa là phải có dự báo. Đánh từ xa là phải có đối ngoại. Mà đặc thù lớn nhất của đối ngoại là tình báo, là nghiên cứu, là phải hợp tác với các nước gần đối tượng. Dù Việt Nam không nói ra nhưng ai cũng hiểu Việt Nam đã có đủ hết".
Đầu năm 2021, ông Derek Grossman có bài bình luận đăng trên tờ The Diplomat, đề cập đến mối quan hệ song phương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, trong đó có đoạn : "Trong khi chính quyền Joe Biden có khả năng sẽ tiếp tục đà tích cực trong quan hệ song phương thì vẫn chưa rõ Hà Nội tìm kiếm điều gì cụ thể từ Washington để giúp họ bắn tiếng với Bắc Kinh một cách hiệu quả".
Theo ông Grossman, Việt Nam đang cố gắng cân bằng giữa việc hòa bình với Bắc Kinh và việc đẩy lùi sự bành trướng bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc tại Biển Đông. Do đó Việt Nam tránh công bố những mong chờ cụ thể từ quan hệ song phương với Hoa Kỳ.
Diễm Thi
Nguồn : RFA, 10/03/2021
