Thông Luận

Khủng bố là những hoạt động bạo lực, đe dọa sử dụng bạo lực và những hành vi gây sự sợ hãi dẫn tới tổn hại tính mạng, sức khỏe và tinh thần của cá nhân, nhóm người hoặc cộng đồng. Đặc trưng của khủng bố là việc thực hiện được lên kế hoạch nhắm tới mục tiêu và mục đích nhất định.

Tổ chức đấu tố người vô tội là một hình thức khủng bố nhà nước

Xét trên phương diện nội dung, khủng bố có hai hình thái. Khủng bố bằng bạo lực trực tiếp làm tổn hại tính mạng, sức khỏe cả thể chất và tinh thần của con người. Hình thái thứ hai của khủng bố, là đe dọa sử dụng bạo lực và những hành vi gây sự sợ hãi làm tổn hại tinh thần con người. Đó là hình thái khủng bố tinh thần.

Dưới góc độ chủ thể sử dụng khủng bố, người ta chia làm năm loại khủng bố sau đây :

Thứ nhất là khủng bố nhà nước. Đây là hành động khủng bố do nhà nước thực thi, sử dụng các công cụ mà một nhà nước có sẵn như các cơ quan cưỡng chế, thực thi pháp luật dựa trên những phương tiện đã được hợp thức hóa.

Thứ hai là khủng bố có sự tài trợ của nhà nước. Đây là hành động khủng bố của một nhóm khủng bố trong nước hoặc quốc tế, có sự tài trợ của chính quyền quốc gia.

Thứ ba là khủng bố của những người theo chủ nghĩa dân tộc, hoặc chủ nghĩa khủng bố mang màu sắc ly khai sắc tộc.

Thứ tư là khủng bố ý thức hệ, trong đó những kẻ khủng bố sử dụng hoạt động khủng bố để thay đổi một chính sách đối nội (ví dụ như luật phá thai) hoặc để lật đổ một chính phủ nào đó. Loại khủng bố này cũng có thể mang màu sắc tôn giáo.

Thứ năm là khủng bố của những tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Các tập đoàn buôn bán ma túy có thể dùng hoạt động khủng bố để bảo vệ lợi ích riêng bằng cách tấn công chính phủ và các cá nhân có ý định gây khó khăn cho hoạt động và tầm ảnh hưởng của họ.

Nhà nước cộng sản nói chung và cộng sản Việt Nam nói riêng đã sử dụng khủng bố như một phương thức để áp đặt và duy trì sự thống trị của đảng cộng sản đối với nhân dân.

 I. Lịch sử sử dụng khủng bố của nhà nước cộng sản

Nghiên cứu sự hình thành và cơ chế hoạt động của các chế độ cộng sản, chúng ta nhận thấy, đảng cộng sản là bậc thầy về sử dụng khủng bố, đạt tới mức độ nghệ thuật trong việc sử dụng khủng bố. Như đã phân tích trong bài viết : "Phác họa lại chân dung một chế độ", các đảng cộng sản khi đã cầm quyền, họ thực thi một chiến lược chung nhằm thống trị người dân. Với ba trụ cột chính sách, đó là gieo rắc sự sợ hãi, tạo lập sự lệ thuộc và kiểm soát tư tưởng của người dân để đập tan sự phản kháng của người dân từ trong suy nghĩ. Việc xác lập sự thống trị và duy trì sự thống trị thời kỳ đầu của nhà cầm quyền cộng sản đã sử dụng triệt để chính sách khủng bố bằng bạo lực.

1. Khủng bố bằng bạo lực là công cụ để nhà cầm quyền cộng sản xác lập sự thống trị đối với nhân dân.

Đến thời điểm này, khi hệ thống Internet phủ khắp toàn cầu, khi các tài liệu mật, tài liệu cũ được giải mật, bạch hóa, chúng ta đã biết được rằng, khủng bố gắn liền với các đảng cộng sản từ ngày còn trứng nước, chưa nắm được quyền lực. Ở Việt Nam, việc thủ tiêu những người yêu nước không đi theo con đường cộng sản đã được thực hiện từ những năm của thập kỷ 20-30 thế kỷ trước. Trong suốt thời gian hoạt động bí mật và chưa nắm được quyền lực, chưa một phút giây nào đảng cộng sản ngưng nghỉ việc khủng bố bằng cách thủ tiêu đảng viên các đảng phái khác hoặc những người không theo khuynh hướng cộng sản. Khi đảng cộng sản đã nắm được quyền lực thì mức độ và tính chất khốc liệt của việc khủng bố được đẩy tới mức cao nhất. Việc khủng bố và triệt hạ thành viên các đảng phái khác ngay sau khi cướp được quyền đã đẩy các đảng phái vào một vòng xoáy bạo lực. Đảng cộng sản thủ tiêu đảng viên đảng phái khác, các đảng phái khác cũng phải hành động tương tự, nhưng mức độ tàn bạo và triệt để không thể so sánh với đảng cộng sản. Đỉnh điểm của việc sử dụng khủng bố bằng bạo lực phải tới khi cải cách ruộng đất mới đạt tới mức nghệ thuật. Mục đích thật sự của cải cách ruộng đất là gieo rắc sự sợ hãi, một trong ba trụ cột chính sách nhằm thống trị người dân. Đồng thời cải cách ruộng đất còn có mục tiêu bần cùng hóa nhân dân để tạo lập sự lệ thuộc. Đây chính là việc sử dụng khủng bố như một công cụ để xác lập sự thống trị. Số người bị giết, bắt giam và hậu quả khủng khiếp của cải cách ruộng đất hầu như ai cũng đã biết, ở đây chỉ phân tích khía cạnh việc sử dụng khủng bố trong cải cách ruộng đất của đảng cộng sản đã đạt tới mức nghệ thuật.

- Kế hoạch chuẩn bị bí mật, bất ngờ, rất chu đáo và không ai hiểu nổi. Theo các sách báo, cũng như truyền miệng kể lại, tiến trình cải cách ruộng đất đã diễn ra thực sự bất ngờ và không ai hiểu nổi. Các cán bộ, thậm chí cấp trung ương cũng trở tay không kịp. Gia đình, người thân của họ cũng bị đấu tố và thiệt mạng không ít. Một chứng cứ rõ ràng nhất, theo học giả Hoàng Văn Chí trong cuốn sách của ông "Từ thực dân đến cộng sản", đó là kế hoạch sửa sai có trước khi cải cách ruộng đất diễn ra. Điều này đã chứng tỏ, sự chuẩn bị vô cùng bài bản, kỹ lưỡng.

- Những nạn nhân của cải cách ruộng đất, có rất nhiều người là đảng viên cộng sản, là chủ tịch, bí thư hoặc cán bộ xã đã bị đấu tố. Trước khi chết, họ vẫn không hiểu chuyện gì xảy ra, vẫn còn hô : "Đảng cộng sản muôn năm", "Hồ Chủ Tịch muôn năm". Đây chính là khủng bố đạt đến mức nghệ thuật, nạn nhân trước khi chết còn chúc tụng cho những kẻ chủ mưu, thủ ác.

- Với việc "phóng tay phát động quần chúng", đảng cộng sản đã sử dụng các tầng lớp vô học, cặn bã trong xã hội cho việc khủng bố và tàn sát nhân dân. Lý do là, đến khi xảy ra sự việc, sự cố và quy trách nhiệm, đảng sẽ rũ bỏ trách nhiệm của mình. Với kế sách mượn đao giết người và màn xin lỗi cũng như xử lý kỷ luật qua loa trong đảng, đảng cộng sản đã thành công mỹ mãn trong việc sử dụng khủng bố bằng bạo lực để thiết lập sự thống trị của mình.

2. Sử dụng khủng bố trong nội bộ đảng cộng sản

Đây là điểm đặc biệt của các đảng cộng sản và quốc tế cộng sản trên thế giới. Mục đích của việc cho phép khủng bố trong nội bộ chính là quá trình chọn lọc tự nhiên để tìm ra những thủ lĩnh đủ phẩm chất, bản lĩnh và kinh nghiệm của một lãnh tụ cộng sản. Một mặt, chỉ có những kẻ thông minh, tinh quái nhất mới thoát khỏi các đòn khủng bố của các đồng chí của mình, đồng thời tìm ra cách thức hiểm độc nhất để loại bỏ các đối thủ - đồng chí. Mặt khác, năng lực và bản lĩnh sử dụng khủng bố được tôi luyện ngay trong nội bộ giúp cho việc sử dụng khủng bố các đối tượng khác như kẻ thù của đảng, đối lập chính trị, nhân dân được triệt để và đạt hiệu quả cao nhất. Lịch sử đấu đá và khủng bố trong nội bộ quốc tế cộng sản và các đảng cộng sản đã chứng minh điều này.

Ở Việt Nam, điều này cũng không phải là ngoại lệ. Bất kể là ai, khi đã có quan điểm ngược lại với đường lối chính sách của đảng cộng sản, hoặc là đối thủ chính trị, có nguy cơ đe dọa quyền lực, địa vị vẫn bị triệt hạ. Trong giai đoạn mới cướp được quyền lực, trong nội bộ đảng cộng sản có rất nhiều người, chỉ vì quan điểm không triệt để, đã phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Sau này, việc sử dụng khủng bố trong nội bộ có phần giảm đi, nhưng vẫn được sử dụng trong những trường hợp bế tắc hoặc cấp bách...

II. Phương thức khủng bố trong giai đoạn hội nhập.

1. Tính chất của giai đoạn hội nhập

Với mục đích thống trị nhân dân, việc duy trì nỗi sợ hãi thường trực trong nhân dân là một yêu cầu thường xuyên đối với nhà cầm quyền cộng sản. Điều đó đồng nghĩa với việc sử dụng khủng bố như một bản năng của đảng cộng sản và nhà cầm quyền. Tuy nhiên, mỗi giai đoạn khác nhau thì tính chất, hình thức khủng bố sử dụng cũng khác nhau. Giai đoạn đầu cầm quyền, yêu cầu xác lập vị thế thống trị của đảng cộng sản đòi hỏi đảng sử dụng khủng bố bằng bạo lực là công cụ chính yếu. Trải qua thời gian, việc duy trì sự thống trị đã có các phương thức, công cụ khác hỗ trợ, ví dụ nhà tù, cho thôi việc, cắt gạo... vv... thì hình thái khủng bố bạo lực tàn khốc dần được thay thế bằng các hình thức bớt tàn bạo và ít bạo lực hơn. Trong giai đoạn hiện nay, đã có những hoàn cảnh và môi trường khác với giai đoạn đầu đảng cộng sản cầm quyền.

- Sự thống trị đã xác lập xong và chế độ đã vận hành được một thời gian khá dài. Việc xác lập sự thống trị có thể coi hoàn thành ở miền bắc sau kế hoạch ép buộc người dân vào các hợp tác xã. Ở miền nam là sau khi đánh tư sản và đưa người dân đi vùng kinh tế mới. Như vậy, đến nay yêu cầu chỉ là việc duy trì sự thống trị, trong khi đã có rất nhiều công cụ về kinh tế, chính trị hỗ trợ để uy hiếp, khủng bố người dân. Theo thời gian, hình thái sử dụng khủng bố bằng bạo lực cao nhất, tức là giết người, thủ tiêu đã dần giảm bớt (gần như triệt tiêu), chỉ còn lại nhà tù, đánh đập và khủng bố tinh thần.

- Giai đoạn hội nhập hiện nay có rất nhiều yếu tố có thể hạn chế, ngăn cản việc sử dụng khủng bố, bạo lực của nhà cầm quyền Việt Nam.

* Việt Nam đã ký kết và phê chuẩn rất nhiều các công ước, các văn bản với Liên Hợp Quốc và các tổ chức quốc tế về quyền con người và các quyền xã hội, dân sự. Việc ký kết và phê chuẩn các công ước này đã phần nào hạn chế khả năng sử dụng khủng bố, bạo lực của nhà cầm quyền nhắm vào người dân.

* Mối quan hệ kinh tế và chính trị quốc tế, hay mối quan hệ thương mại và nhân quyền trên thế giới cũng là yếu tố giúp giảm bớt các hoạt động khủng bố nhà nước của các chế độ độc tài trên thế giới, trong đó có chế độ độc tài cộng sản Việt Nam.

* Thông tin rộng mở, hệ thống Internet kết nối toàn cầu đi vào từng ngõ ngách của người dân cũng là một yếu tố quan trọng hạn chế bớt năng lực sử dụng khủng bố, bạo lực của chế độ độc tài toàn trị. Việc tố cáo lên án gần như ngay lập tức những hành vi bạo lực, khủng bố cũng phần nào giảm bớt các nạn nhân của khủng bố, bạo hành.

2. Phương thức sử dụng khủng bố trong giai đoạn hiện nay

Với bối cảnh hội nhập nêu trên, đồng thời người dân đã thức tỉnh và có nhiều người tham gia phản biện xã hội cũng như đấu tranh cho dân chủ, nhà cầm quyền Việt Nam đã phải thay đổi cách thức sử dụng khủng bố. Có thể nói rằng, việc sử dụng khủng bố của nhà cầm quyền hiện nay chỉ còn tập trung vào ba biện pháp chính: nhà tù, bạo lực giới hạn (tức là đánh đập gây thương tích chứ không đánh chết) và khủng bố tinh thần.

- Sử dụng nhà tù. Việc sử dụng nhà tù đã có từ lâu, nhưng tính chất khủng bố được che đậy bằng các bản án  vi phạm pháp luật hình sự. Trong việc đàn áp, bắt giam và kết án những người đấu tranh, những người hoạt động dân sự, nhà cầm quyền luôn sử dụng một luận điệu, những người này đã vi phạm các điều khoản trong luật hình sự, Việt Nam không có tù chính trị. Việc lập lờ và lươn lẹo như vậy hầu như không còn lừa được ai. Tuy nhiên, việc bắt giam và kết án những người bất đồng chính kiến, người đấu tranh vẫn thường xuyên xảy ra, bất chấp sự lên án của cộng đồng quốc tế, các tổ chức bảo vệ nhân quyền trên thế giới. Trong thời gian nửa năm vừa qua, đã có hơn 10 người bị bắt bởi các điều luật phi pháp và phi lý của nhà cầm quyền Việt Nam. Mặc dù bị quốc tế lên án gay gắt, và trên thực tế, việc khủng bố người đấu tranh bằng nhà tù cũng có phần thuyên giảm (tính chung cho quá trình hội nhập), việc bắt giam và kết án người đấu tranh vẫn là một biện pháp khủng bố của nhà cầm quyền hiện nay.

- Bạo lực giới hạn, đánh người đang nổi lên như một biện pháp ưu tiên, phổ biến của nhà cầm quyền Việt Nam. Có thể nói rằng, có tới 70-80% số người tham gia vào công cuộc đấu tranh, vào phong trào dân chủ đã bị công an, an ninh hoặc côn đồ do an ninh chỉ đạo hành hung, đánh đập. Ngày 19/6/2017 vừa qua, tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế Human Rights Watch (HRW) công bố bản phúc trình về việc nhiều nhà hoạt động nhân quyền và các blogger ở Việt Nam thường xuyên bị hành hung, đe dọa. Dưới tiêu đề “Không chốn dung thân cho các nhà hoạt động nhân quyền: Các nhà vận động dân chủ và blogger ở Việt Nam bị hành hung”, bản phúc trình của HRW dài 65 trang nêu ra 36 trường hợp những người hoạt động nhân quyền và blogger bị những kẻ mặc thường phục tấn công, đánh đập, nhiều người bị thương tích nặng, trong khoảng thời gian từ tháng Giêng năm 2015 đến tháng Tư năm 2017.

Việc sử dụng bạo lực của công an, an ninh thường được áp dụng trong các trường hợp sau:

* Biểu tình của những người đấu tranh, của dân oan và nhân dân. Hiện nay, việc biểu tình của người dân bị đàn áp nặng nề, nhất là việc biểu tình liên quan tới chống Trung Quốc và Formosa. Ở Sài Gòn, gần đây nhất, các cuộc biểu tình thường kết thúc vì bị giải tán nhanh chóng, với việc một số người tham gia bị đánh đập vô cùng dã man, tàn bạo.

* Đánh người trong các sự việc, sự kiện. Việc sử dụng bạo lực của an ninh trong các sự kiện của giới bất đồng chính kiến nhiều và rất đa dạng. Từ việc kỷ niệm thành lập hội nhóm, tới việc đi thăm, đón tù nhân lương tâm mới ra tù, đến việc gặp gỡ giao lưu... có thể nói không thể kể hết được các trường hợp và tình huống người đấu tranh bị đánh đập.

* Tấn công người có lựa chọn. Việc tấn công người có lựa chọn  nhằm vào một số ít cá nhân đang hoạt động đơn lẻ, có thể một người, có thể là hai, ba người. Những người bị tấn công có lựa chọn thường bị đánh đập cực kỳ dã man, tàn bạo. Bị cướp hết đồ đạc và gây thương tích trầm trọng. Đây là cách thức tàn bạo nhất trong việc sử dụng bạo lực của nhà cầm quyền nhắm vào giới đấu tranh.

- Các hình thức khủng bố tinh thần. Có thể nói, việc khủng bố tinh thần của nhà cầm quyền nhắm vào giới đấu tranh là muôn hình vạn trạng. Không thể nói hết được mức độ kỳ quái của các biện pháp mà nhà cầm quyền đã sử dụng. Có thể nêu một vài ví dụ: đổ keo vào khóa cửa nhà người đấu tranh, dùng khóa khóa cửa nhà họ khi không muốn họ ra ngoài tham dự một sự kiện nào đó, ném gạch đá vào nhà, cắt điện, cắt nước... Tuy nhiên, tựu trung lại, việc khủng bố tinh thần người đấu tranh tập trung vào các biện pháp sau đây.

* Áp lực lên người thân trong gia đình người đấu tranh. Đây là biện pháp khủng bố tinh thần được áp dụng nhiều nhất đối với giới bất đồng chính kiến. Hầu như ai cũng bị nhà cầm quyền sử dụng biện pháp này với cách thức và mức độ khác nhau. Nhiều người đã không thể vượt qua được thủ đoạn này của nhà cầm quyền. Tuy nhiên, xét về tổng thể, phần lớn người đấu tranh vượt qua được hoặc tìm cách thích nghi.

* Áp lực về công việc, thu nhập. Đây là thủ đoạn hèn hạ nhất, triệt đường sống của người đấu tranh. Không ít người đã bị đuổi việc vì tham gia đấu tranh. Người không bị đuổi việc thì cũng bị cô lập, phân biệt đối xử. Điều đáng nói là, có nhiều người không làm việc trong hệ thống nhà nước vẫn bị công an dùng quyền lực để ép chủ doanh nghiệp đuổi việc.

* Áp lực về cư trú. Một thủ đoạn không kém phần bẩn thỉu là việc công an áp lực lên những người chủ thuê nhà để người đấu tranh không có nơi cư trú tại các thành phố lớn để hoạt động. Đây là những người ở các tỉnh về các trung tâm lớn để học tập, công tác có tham gia đấu tranh.

* Canh giữ nhà người đấu tranh trong các sự kiện, hoạt động. Với cách thức vi phạm thô bạo và nghiêm trọng quyền tự do đi lại của người dân, nhà cầm quyền đã sử dụng việc cho người canh giữ, không cho người đấu tranh ra khỏi nhà để vô hiệu hóa các hoạt động của giới đấu tranh. Các cuộc biểu tình, các sự kiện gặp gỡ giới ngoại giao quốc tế, các cuộc họp, gặp mặt... chỉ cần khi có thông tin và không muốn sự kiện xảy ra, an ninh sẽ cho người canh giữ người đấu tranh, sẵn sàng ngăn chặn và khống chế người để họ không ra được khỏi nhà. Thủ đoạn này hầu như người đấu tranh nào cũng phải trải qua.

Như vậy, qua phân tích bản chất khủng bố của chế độ cộng sản, phương thức và biện pháp sử dụng khủng bố như một công cụ để xác lập và duy trì sự thống trị, chúng ta hiểu rằng, khủng bố chỉ có thể hết, chỉ có thể ra đi cùng với sự ra đi của chế độ cộng sản. Và điều đó có lẽ cũng sắp trở thành hiện thực trong một tương lai gần.

Hà Nội, ngày 28 & 29/6/2017

Nguyễn Vũ Bình

Nguồn : RFA, 28-29/06/2017