Thông Luận

Câu chuyện về Đài Loan là một câu chuyện về sự kiên cường — của một quốc gia đề cao các giá trị dân chủ, tiến bộ trong khi luôn đối mặt với thách thức đối với sự tồn tại của mình. Thành công của chúng tôi là minh chứng cho những gì mà một chế độ thực hành dân chủ kiên định, với đặc trưng là quản trị tốt và minh bạch, có thể đạt được.

Bà Thái Anh Văn trong một cuộc vận động tranh cử Tổng thống ở thành phố Gia Nghĩa, Đài Loan, tháng 9 năm 2015 - Ảnh Billy H.C. Kwok / The New York Times

Tuy nhiên, câu chuyện của Đài Loan không chỉ là việc duy trì lối sống dân chủ của chúng tôi. Đó cũng là câu chuyện của sức mạnh và tinh thần trách nhiệm mà Đài Loan mang lại trong nỗ lực bảo vệ sự ổn định của khu vực và thế giới. Nhờ làm việc chăm chỉ và lòng dũng cảm, 23, 5 triệu người Đài Loan đã thành công trong việc tạo dựng chỗ đứng cho mình trong cộng đồng quốc tế.

Đại dịch Covid-19 càng thuyết phục các chế độ độc tài hơn bao giờ hết rằng mô hình quản trị của họ thích ứng tốt hơn chế độ dân chủ trong việc đáp ứng các yêu cầu của thế kỷ 21. Điều này đã thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các hệ tư tưởng, và Đài Loan nằm ở giao điểm của các hệ thống cạnh tranh đó. Mang tính dân chủ và đặc trưng phương Tây sôi nổi, nhưng vẫn chịu ảnh hưởng của nền văn minh Trung Quốc và được định hình bởi truyền thống Châu Á, Đài Loan, nhờ chính sự tồn tại của mình và sự thịnh vượng liên tục, vừa là một sự phản biện lại dòng quan điểm trên, vừa là một sự thách thức đối với tham vọng khu vực của Đảng cộng sản Trung Quốc.

Việc Đài Loan không đầu hàng, kiên trì chấp nhận nền dân chủ và cam kết hoạt động như một bên liên quan có trách nhiệm (ngay cả khi việc loại trừ Đài Loan khỏi các thể chế quốc tế đã gây khó khăn) hiện đang thúc đẩy phần còn lại của thế giới đánh giá lại giá trị của nó như một nền dân chủ tự do trên tiền tuyến của một cuộc xung đột mới giữa các hệ tư tưởng. Khi các quốc gia ngày càng nhận ra mối đe dọa mà Đảng cộng sản Trung Quốc gây ra, họ nên hiểu giá trị của việc hợp tác với Đài Loan. Và họ nên nhớ rằng nếu Đài Loan sụp đổ, hậu quả sẽ rất thảm khốc đối với hòa bình khu vực và hệ thống liên minh dân chủ. Nó sẽ báo hiệu rằng trong cuộc cạnh tranh toàn cầu về các giá trị ngày nay, chủ nghĩa chuyên chế chiếm ưu thế hơn dân chủ.

Tương lai Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương

Diễn tiến của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, khu vực phát triển nhanh nhất thế giới, theo nhiều cách sẽ định hình thế kỷ 21. Sự nổi lên của nó mang lại vô số cơ hội (từ thương mại và sản xuất đến nghiên cứu và giáo dục) nhưng cũng mang lại những căng thẳng mới và mâu thuẫn hệ thống, mà nếu không được xử lý một cách khôn ngoan, có thể có tác động tàn phá đến an ninh quốc tế và nền kinh tế toàn cầu. Nổi bật trong số các nguyên nhân dẫn đến những căng thẳng này là sự trỗi dậy của một thứ chủ nghĩa chuyên chế quyết đoán và tự tin hơn, đang thách thức trật tự dân chủ tự do vốn đã xác định các mối quan hệ quốc tế kể từ khi Chiến tranh thế giới lần thứ hai kết thúc.

Bắc Kinh chưa bao giờ từ bỏ tham vọng đối với Đài Loan. Nhưng sau nhiều năm đầu tư với mức tăng trưởng hai con số cho quân đội và hành vi bành trướng trên Eo biển Đài Loan cũng như các vùng biển xung quanh, Bắc Kinh đang thay thế cam kết về một giải pháp hòa bình bằng một hướng đi ngày càng hung hăng. Kể từ năm 2020, các máy bay và tàu của Giải phóng quân Trung Quốc đã gia tăng đáng kể hoạt động ở Eo biển Đài Loan, với các cuộc xâm nhập gần như hàng ngày vào vùng nhận dạng phòng không phía nam Đài Loan, cũng như đôi khi băng qua đường trung tuyến giả định giữa Đài Loan và đại lục (đường trung tuyến này chạy dọc giữa eo biển, từ phía đông bắc gần các đảo xa của Nhật Bản đến phía tây nam gần Hồng Kông).

Bất chấp những diễn biến đáng lo ngại này, người dân Đài Loan đã nói rõ với toàn thế giới rằng nền dân chủ là không thể thương lượng. Giữa những cuộc xâm nhập gần như hàng ngày của Quân đội Giải phóng Nhân dân, quan điểm của chúng tôi về quan hệ hai bờ eo biển vẫn không đổi : Đài Loan sẽ không cúi đầu trước áp lực, nhưng cũng sẽ không mạo hiểm, ngay cả khi chúng tôi giành được sự ủng hộ từ cộng đồng quốc tế. Nói cách khác, việc duy trì an ninh khu vực sẽ vẫn là một phần quan trọng trong chính sách tổng thể của chính phủ Đài Loan. Tuy nhiên, chúng tôi cũng sẽ tiếp tục bày tỏ sự cởi mở đối thoại với Bắc Kinh, như chính quyền đương nhiệm đã nhiều lần thực hiện kể từ năm 2016, miễn là cuộc đối thoại này diễn ra trên tinh thần bình đẳng và không có điều kiện tiên quyết về chính trị. Và chúng tôi đang đầu tư các nguồn lực đáng kể để nâng cao hiểu biết của chúng tôi về chính quyền Bắc Kinh — điều này sẽ giảm rủi ro hiểu sai và đánh giá sai, đồng thời tạo điều kiện đưa ra quyết định chính xác hơn về các chính sách song phương của chúng tôi. Chúng tôi mong muốn duy trì sự hiểu biết rõ ràng về môi trường bên ngoài, các mối đe dọa và cơ hội, để đảm bảo rằng Đài Loan có thể sẵn sàng đối mặt với những thách thức của mình.

Đồng thời, Đài Loan hoàn toàn cam kết làm việc với các thành viên khác trong khu vực để đảm bảo sự ổn định. Ví dụ, vào tháng 3, Đài Loan và Hoa Kỳ đã ký một bản ghi nhớ về việc thành lập một nhóm công tác tuần duyên. Nhóm công tác này sẽ cải thiện giao tiếp và chia sẻ thông tin giữa lực lượng tuần duyên Hoa Kỳ và Đài Loan, đồng thời tạo điều kiện hợp tác tốt hơn vì các mục tiêu chung, chẳng hạn như bảo tồn tài nguyên biển và giảm đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không được kiểm soát. Sự hiểu biết như vậy sẽ đóng vai trò là bàn đạp để hợp tác nhiều hơn trong các vấn đề phi quân sự với các đối tác khác ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Đài Loan cũng đã đưa ra một loạt sáng kiến ​​nhằm hiện đại hóa và tổ chức lại quân đội, qua đó chuẩn bị tốt hơn cho những thách thức hiện tại và tương lai. Ngoài việc đầu tư vào các nền tảng truyền thống như máy bay chiến đấu, Đài Loan đã đầu tư mạnh mẽ vào các khả năng phi đối xứng, bao gồm tên lửa hành trình chống hạm di động trên đất liền. Chúng tôi sẽ thành lập Cơ quan Động viên Quốc phòng Tổng lực vào năm 2022, một cuộc cải cách quân sự nhằm đảm bảo rằng lực lượng dự bị quân sự được đào tạo và trang bị tốt sẽ trở thành lực lượng dự phòng đáng tin cậy hơn cho các lực lượng chính quy. Những sáng kiến ​​như vậy nhằm tối đa hóa khả năng tự lực và sự chuẩn bị sẵn sàng của Đài Loan, đồng thời báo hiệu rằng chúng tôi sẵn sàng chia sẻ gánh nặng và không ỉ lại vào sự hỗ trợ của các đối tác an ninh.

Những nỗ lực của Đài Loan nhằm đóng góp vào an ninh khu vực không dừng lại ở đó. Chúng tôi hoàn toàn cam kết hợp tác với các nước láng giềng để ngăn chặn xung đột vũ trang ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, cũng như ở Eo biển Đài Loan. Đài Loan nằm dọc theo chuỗi đảo đầu tiên, chạy từ phía bắc Nhật Bản đến Borneo ; nếu ranh giới này bị phá vỡ bằng vũ lực, hậu quả sẽ làm gián đoạn thương mại quốc tế và gây mất ổn định toàn bộ phía tây Thái Bình Dương. Nói cách khác, thất bại trong việc bảo vệ Đài Loan sẽ không chỉ là thảm họa đối với người Đài Loan ; nó sẽ lật đổ một cấu trúc an ninh đã tạo điều kiện cho hòa bình và phát triển kinh tế phi thường trong khu vực trong bảy thập niên qua.

Đài Loan không tìm kiếm sự đối đầu quân sự. Chúng tôi hy vọng được chung sống hòa bình, ổn định, có thể dự đoán được và cùng có lợi với các nước láng giềng. Nhưng nếu nền dân chủ và lối sống của chúng tôi bị đe dọa, Đài Loan sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết để bảo vệ mình.

Mô hình Đài Loan

Lịch sử của Đài Loan chứa đầy những khó khăn lẫn thành tựu, và tác giả của lịch sử này là người dân Đài Loan. Trong vài thập niên qua, chúng tôi đã vượt qua nghịch cảnh và sự cô lập quốc tế để đạt được một trong những cuộc chuyển đổi dân chủ thành công nhất trong lịch sử chính trị hiện đại. Các thành phần quan trọng của thành tựu này là sự kiên nhẫn, tháo vát, tính thực dụng và tính kiên trì không chịu bỏ cuộc. Hiểu được sự cân bằng quyền lực mong manh trong khu vực và nhu cầu được hỗ trợ, người Đài Loan biết rằng hợp tác thực tế thường tốt hơn là ồn ào hoặc mạo hiểm, và rằng sẵn sàng giúp một tay sẽ tốt hơn là cố gắng kích động hoặc áp đặt một hệ thống lên người khác.

Trong khi người dân Đài Loan không phải lúc nào cũng đạt được sự đồng thuận, theo thời gian, một bản sắc chung đã xuất hiện. Thông qua tương tác của chúng tôi với phần còn lại của thế giới, chúng tôi đã tiếp thu các giá trị mà chúng tôi đã tạo ra cho riêng mình, kết hợp chúng với truyền thống địa phương để tạo ra một chế độ tự do, tiến bộ, và một ý thức mới về ý nghĩa của bản sắc Đài Loan.

Nằm ở trung tâm của bản sắc này là sự chấp nhận nền dân chủ của chúng tôi, phản ánh sự lựa chọn mà người Đài Loan đã thực hiện và chiến đấu trong nhiều thập niên cai trị độc tài. Một khi người Đài Loan đã lựa chọn như vậy, họ sẽ không quay đầu lại nữa. Mặc dù có thể không hoàn hảo, dân chủ đã trở thành một phần không thể thương lượng của chúng tôi. Quyết tâm này mang lại cho Đài Loan khả năng để đối mặt với những thách thức của thế kỷ 21, và tạo ra một bức tường lửa chống lại các thế lực, cả bên trong lẫn bên ngoài, đang tìm cách phá hoại các thể chế dân chủ mà chúng tôi đã giành được.

Một phần cơ bản của nền dân chủ này là niềm tin chắc chắn rằng tương lai của Đài Loan sẽ do người Đài Loan quyết định thông qua các phương tiện dân chủ. Mặc dù người Đài Loan có sự khác nhau trong cảm nhận về tương lai, chúng tôi chia sẻ cam kết đối với nền dân chủ, các giá trị và thể chế cho phép chúng tôi chống lại những nỗ lực bên ngoài vốn tìm cách làm xói mòn bản sắc của chúng tôi, và thay đổi lối sống chúng tôi trân trọng. Phần lớn chúng tôi coi dân chủ là hình thức chính phủ tốt nhất cho Đài Loan, và sẵn sàng làm những gì cần thiết để bảo vệ nó. Những niềm tin đó được thử thách hàng ngày, nhưng chắc chắn rằng người dân sẽ đứng lên bảo vệ nếu chính sự tồn tại của Đài Loan đang bị đe dọa.

Xã hội dân sự luôn đóng một vai trò quan trọng ở Đài Loan. Trong thời kỳ cai trị độc tài dưới thời Quốc Dân Đảng, phong trào Dangwai (黨外 – Đảng Ngoại) đã thúc đẩy dỡ bỏ thiết quân luật và dân chủ hóa Đài Loan ; ngay cả sau khi chấm dứt tình trạng thiết quân luật, nó vẫn tiếp tục là nguồn kiểm soát tích cực và hiệu quả đối với quyền lực của chính phủ. Ngày nay, mức độ đóng góp của xã hội dân sự Đài Loan vào hệ thống hành chính là không thể sánh được ở bất kỳ nơi nào trong khu vực — phản ánh sự tin tưởng giữa các quan chức được bầu và công dân, và vì vậy có thể tác động đến chính sách trong và giữa các cuộc bầu cử.

Xã hội dân sự Đài Loan cũng đã chứng minh là một phần không thể tách rời của vị thế quốc tế Đài Loan. Việc Đài Loan bị loại khỏi Liên Hợp Quốc và hầu hết các tổ chức quốc tế khác có thể dẫn đến sự cô lập, nhưng thay vào đó, Đài Loan đã khai thác sức sáng tạo và năng lực to lớn của người dân, cho phép chúng tôi thiết lập các kết nối toàn cầu bằng các cách khác — thông qua các doanh nghiệp nhỏ, các tổ chức phi chính phủ và nhiều nhóm bán chính thức. Thay vì trở thành một trở ngại, việc nhiều quốc gia từ chối chính thức công nhận Đài Loan buộc chúng tôi phải suy nghĩ một cách bất cân xứng, chống lại những nỗ lực phủ nhận sự tồn tại của Đài Loan bằng cách tăng cường sự gắn bó của chúng tôi với thế giới thông qua các kênh phi truyền thống.

Tóm lại, mặc dù bị cô lập trong nhiều thập niên, người dân Đài Loan đã thành công trong việc tạo dựng một vị trí cho mình trong cộng đồng quốc tế – và biến Đài Loan thành một cường quốc kinh tế và một trong những nền dân chủ sôi động nhất ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Thay đổi các quy tắc

Khả năng tồn tại và thậm chí phát triển mạnh mẽ của Đài Loan với tư cách là một nền dân chủ tự do, bất chấp những thách thức phi thường đối với sự tồn tại của nó, có ý nghĩa quan trọng đối với các quy tắc phổ biến trong quan hệ quốc tế. Nỗ lực của chúng tôi để đóng một vai trò có ý nghĩa hơn trong cộng đồng quốc tế đang biến chuyển trong một bối cảnh chính trị khu vực đang thay đổi, với những thách thức lớn hơn đối với trật tự quốc tế tự do, vốn được hậu thuẫn bởi sức mạnh kinh tế và chính trị nhằm biến những tham vọng đó thành hành động. Với nhận thức ngày càng cao về tác động tiềm tàng của những tham vọng độc tài như vậy, ngày càng nhiều quốc gia sẵn sàng xem xét lại các giả định lâu đời của họ, cũng như những hạn chế mà họ tự đặt ra trong quan hệ với Đài Loan.

Thông qua sự phát triển của mình như một cường quốc kinh tế và một nền dân chủ, Đài Loan tìm cách trở thành — và theo nhiều cách đã trở thành – một phần giải pháp cho những thách thức đang nổi lên với ảnh hưởng mang tính toàn cầu, từ biến đổi khí hậu và các dịch bệnh mới, đến phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và nạn khủng bố, hay nạn buôn người và các mối đe dọa đối với chuỗi cung ứng. Đại dịch Covid-19 đã cho thấy rằng thế giới hiện đang kết nối với nhau nhiều đến mức sự bùng phát dịch bệnh ở một góc của hành tinh có thể biến thành đại dịch chỉ trong vòng vài tháng. Trong nhiều trường hợp, tốc độ phát sinh và lan rộng các trường hợp khẩn cấp mới vượt quá khả năng ứng phó của các quốc gia và các tổ chức quốc tế hiện hữu. Để chuẩn bị cho các tình huống khẩn cấp trong tương lai, cộng đồng quốc tế phải hướng tới tính bao trùm, thay vì tuân thủ một cách cứng nhắc các cấu trúc hiện tại.

Ngay cả khi đã trải qua một đợt bùng phát dịch Covid-19 vào mùa xuân năm ngoái, Đài Loan đã chứng minh cho thế giới thấy rằng các hệ thống dân chủ có thể ứng phó hiệu quả với đại dịch, khai thác sức mạnh của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và mạng lưới giám sát, trong khi đảm bảo rằng thông tin được sử dụng một cách có trách nhiệm. Đại dịch cũng tạo cơ hội cho Đài Loan chia sẻ kinh nghiệm của mình với thế giới, và cung cấp hỗ trợ y tế cần thiết cho các quốc gia đang gặp khó khăn. Điều này diễn ra mặc dù chúng tôi từ lâu bị loại khỏi các tổ chức toàn cầu như Tổ chức Y tế Thế giới, khiến Đài Loan không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phát triển các phương pháp hợp tác và giao tiếp với các đối tác quốc tế của riêng mình. Việc bị loại khỏi Liên Hợp Quốc và các thể chế đa phương khác đã khuyến khích sự kiên cường, đồng thời thúc đẩy các phương pháp tiếp cận mới để đối phó với mọi thách thức và khủng hoảng.

Mặc dù chúng tôi bị phớt lờ, Đài Loan đã nỗ lực tuân thủ các nghị định thư quốc tế, chẳng hạn như Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu, sửa đổi luật trong nước và tìm kiếm công thức riêng để đối phó với những thách thức ngày càng phức tạp. Đài Loan cũng đang tích cực làm việc với các đối tác về sự phát triển của khu vực. Vào năm 2016, chúng tôi đã đưa ra Chính sách Hướng Nam Mới, tạo điều kiện cho sự thịnh vượng của khu vực thông qua quan hệ đối tác thương mại và đầu tư, giao lưu giáo dục và giao lưu nhân dân, cũng như hợp tác công nghệ và y tế với các quốc gia ở Nam và Đông Nam Á, Úc và New Zealand. Đài Loan cũng đang đầu tư vào các đối tác này thông qua cộng đồng doanh nghiệp của mình, đồng thời đảm bảo an toàn chuỗi cung ứng và phát triển khu vực.

Thật vậy, với sự dẫn đầu về công nghệ cao và lực lượng lao động được giáo dục và toàn cầu hóa, Đài Loan có vị trí tốt để giúp tạo ra chuỗi cung ứng toàn cầu an toàn trong các lĩnh vực như chất bán dẫn, công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo – đều là các lĩnh vực cần sự hợp tác quốc tế hơn bao giờ hết. Ngành công nghiệp bán dẫn của chúng tôi đặc biệt quan trọng : một "lá chắn silicon" cho phép Đài Loan bảo vệ mình và những người khác khỏi những nỗ lực gây hấn của các chế độ độc tài nhằm phá vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu. Chúng tôi đang nỗ lực để tăng cường hơn nữa vai trò của mình trong việc đảm bảo chuỗi cung ứng toàn cầu với sáng kiến ​​trung tâm sản xuất cao cấp mới trong khu vực, điều sẽ củng cố vị trí của chúng tôi trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Bên cạnh việc sản xuất chip máy tính, Đài Loan còn tích cực trong lĩnh vực sản xuất có độ chính xác cao, trí tuệ nhân tạo, ứng dụng 5G, năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học, v.v., giúp tạo ra các chuỗi cung ứng toàn cầu đa dạng hơn, có thể chống lại sự gián đoạn, do con người hay các tác nhân khác gây ra.

Đài Loan cũng có được sức mạnh mềm từ chuyên môn và năng lực trong nhiều lĩnh vực khác, bao gồm giáo dục, y tế công, y khoa và phòng chống thiên tai. Và đây là những lĩnh vực mà các chuyên gia và tổ chức của chúng tôi đang đảm nhận vai trò ngày càng tăng trong khu vực. Ví dụ, các trường đại học của chúng tôi đã sẵn sàng làm việc với các trường đại học khác trong khu vực để phát triển đào tạo tiếng Trung. Các cơ sở y tế của chúng tôi đang chia sẻ chuyên môn về công nghệ và quản lý y tế với các đối tác trên khắp Châu Á. Và chúng tôi sẵn sàng làm việc với các nước lớn để cung cấp đầu tư cơ sở hạ tầng ở các nước đang phát triển, tận dụng tính hiệu quả, đồng thời thúc đẩy quản trị tốt, minh bạch và bảo vệ môi trường. Những nỗ lực tương tự cũng đang được thực hiện thông qua một thỏa thuận với Hoa Kỳ nhằm tăng cường hợp tác về cung cấp tài chính cho cơ sở hạ tầng, đầu tư và phát triển thị trường ở Mỹ La-tinh và Đông Nam Á. Nói tóm lại, Đài Loan có thể là một nguồn lực quan trọng trong sự phát triển hòa bình và thịnh vượng của khu vực và trên thế giới.

Giá trị dân chủ

Nằm trên chiến tuyến của cuộc cạnh tranh toàn cầu giữa trật tự dân chủ tự do và sự chế độ độc tài, Đài Loan cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc củng cố nền dân chủ toàn cầu. Năm 2003, chúng tôi đã thành lập tổ chức phi chính phủ đầu tiên của khu vực nhằm hỗ trợ và vận động dân chủ, mang tên Quỹ Dân chủ Đài Loan (TFD). Dựa theo các mô hình như Quỹ Quốc gia về Dân chủ của Hoa Kỳ và Quỹ Westminster vì Dân chủ của Vương quốc Anh, TFD cung cấp tài trợ cho các tổ chức phi chính phủ khác, ở nước ngoài lẫn trong nước, ủng hộ sự phát triển dân chủ và nhân quyền. Nó cũng hoạt động để thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong việc điều hành quốc gia thông qua các cơ chế như lập ngân sách có sự tham gia của người dân và khuyến khích sự tham gia của thanh niên thông qua các sáng kiến ​​như chương trình Lãnh đạo trẻ Châu Á vì Dân chủ hàng năm. Vào năm 2019, TFD đã tổ chức diễn đàn khu vực đầu tiên về tự do tôn giáo, và chính phủ của tôi đã bổ nhiệm đại sứ đầu tiên về tự do tôn giáo.

Thành tích mạnh mẽ của Đài Loan về dân chủ, bình đẳng giới, báo chí và tự do tôn giáo cũng đã biến Đài Loan trở thành ngôi nhà của một số lượng ngày càng lớn các tổ chức phi chính phủ toàn cầu, vốn đang phải đối mặt với một môi trường ngày càng khó khăn ở Châu Á. Các tổ chức này bao gồm Tổ chức Phóng viên Không Biên giới, Viện Dân chủ Quốc gia, Viện Cộng hòa Quốc tế, Trung tâm Các Giá trị Châu Âu về Chính sách An ninh, và Quỹ Friedrich Naumann vì Tự do, đã thành lập các văn phòng khu vực tại Đài Loan. Từ Đài Loan, họ có thể tiếp tục công việc quan trọng của mình trong khu vực mà không bị đe dọa bị thường xuyên theo dõi, quấy rối và gián đoạn bởi chính quyền. Chúng tôi cũng luôn chào đón các tổ chức quốc tế quan tâm đến việc thiết lập sự hiện diện ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, giúp biến Đài Loan thành một trung tâm thúc đẩy lợi ích của cộng đồng dân chủ.

Trong khi đó, Khuôn khổ Hợp tác và Đào tạo Toàn cầu (GCTF) — một nền tảng do Đài Loan, Hoa Kỳ và các đối tác khác cùng quản lý cho phép chúng tôi chia sẻ kiến ​​thức chuyên môn với các quốc gia trên thế giới — đã thúc đẩy sự hợp tác sáng tạo về các vấn đề như thực thi pháp luật, sức khỏe cộng đồng và quản trị tốt. Ví dụ, các hoạt động gần đây của GCTF tập trung vào hiểu biết về truyền thông và cách các nền dân chủ có thể chống lại thông tin sai lệch — một lĩnh vực mà Đài Loan có rất nhiều kinh nghiệm.

Trong 5 năm qua, hơn 2.300 chuyên gia và quan chức từ hơn 87 quốc gia đã tham dự các hội thảo của GCTF tại Đài Loan, và diễn đàn sẽ tiếp tục được mở rộng — mang đến một con đường hợp tác tốt hơn giữa Đài Loan và các quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ. Trên thực tế, Đài Loan hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ trong nhiều vấn đề, nhằm phục vụ hòa bình và ổn định khu vực. Hy vọng của chúng tôi là gánh vác nhiều trách nhiệm hơn bằng cách trở thành đối tác kinh tế và chính trị thân thiết của Hoa Kỳ và các quốc gia cùng chí hướng khác.

Một nguồn lực tích cực

Mối đe dọa do các chế độ độc tài gây ra đóng vai trò như một lời cảnh tỉnh quan trọng đối với các nền dân chủ, thúc đẩy họ thoát khỏi sự tự mãn của mình. Mặc dù vẫn còn những thách thức lớn, nhưng các nền dân chủ trên thế giới hiện đang nỗ lực để bảo vệ các giá trị của họ và đổi mới các thể chế đã cũ kỹ của họ. Các liên minh đang được nhen nhóm trở lại để phục vụ lợi ích của cộng đồng quốc tế.

Đài Loan có thể nhỏ về mặt lãnh thổ, nhưng nó đã chứng minh rằng nó có thể có một sự hiện diện lớn trên toàn cầu — và sự hiện diện này có ý nghĩa quan trọng đối với thế giới. Chúng tôi đã kiên trì đối mặt với các mối đe dọa hiện hữu và biến mình thành một chủ thể không thể thiếu ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Và thông qua tất cả những điều này, cam kết của người Đài Loan đối với nền dân chủ đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết : người dân Đài Loan biết rằng dân chủ là con đường bền vững và duy nhất.

Trong hai năm qua, việc chúng tôi xử lý đại dịch Covid-19 cũng như sự hỗ trợ và hợp tác của chúng tôi với các quốc gia trên thế giới, đã cung cấp thêm một ví dụ về vai trò quan trọng của Đài Loan và lý do tại sao Đài Loan lại quan trọng. Trong tương lai, các ngành công nghệ cao của chúng tôi, đặc biệt là sản xuất chất bán dẫn tiên tiến, sẽ tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu. Và khả năng của Đài Loan trong việc cân bằng mối quan hệ với các quốc gia khác nhau, trong khi bảo vệ lối sống dân chủ của mình, sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho những quốc gia khác trong khu vực.

Chúng tôi chưa bao giờ lẩn tránh các thử thách. Mặc dù thế giới phải đối mặt một hành trình gian nan phía trước, nhưng điều này mang lại cho Đài Loan những cơ hội chưa từng thấy. Đài Loan ngày càng nên được coi là một phần của giải pháp, đặc biệt là khi các nước dân chủ tìm cách tìm ra sự cân bằng phù hợp giữa nhu cầu giao thương và buôn bán với các nước độc tài và nhu cầu bảo vệ các giá trị và lý tưởng dân chủ vốn định hình xã hội của họ. Dù bị bỏ rơi trong giá lạnh từ lâu, nhưng Đài Loan đã sẵn sàng trở thành một lực lượng toàn cầu vì lợi ích chung, với một vai trò trên trường quốc tế tương xứng với khả năng của mình.

Thái Anh Văn

Nguyên tác : "Taiwan and the Fight for Democracy", Foreign Affairs, November/December 2021.

Ngô Việt Nguyên biên dịch

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 07/10/2021

Đài Loan chỉ trích LHQ về việc ngăn đoàn nước này ở Geneva (RFA, 16/06/2017)

Bằng những lời lẽ thật cứng rắn, Bộ Ngoại giao Đài Loan phản đối việc Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ở Geneve không cho 3 sinh viên Đài Bắc và vị giáo sư hướng dẫn họ vào nghe một cuộc tranh luận về nhân quyền.

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn phát biểu tại Văn phòng Tổng thống ở Đài Bắc vào ngày 13 tháng 6 năm 2017. AFP Photo

Thông cáo của Bộ Ngoại giao Đài Loan phổ biến hôm 16 tháng 6 viết rằng Liên Hiệp Quốc tự hào là một tổ chức đối xử bình đằng với mọi người, không phân biệt sắc tộc, quốc gia hay chính kiến, nhưng hành động của Cao ủy Nhân quyền đã đi ngược lại tôn chỉ đó.

Bộ Ngoại giao Đài Loan cho hay toán sinh viên Đài Bắc và vị giáo sư hướng dẫn họ bị Cao ủy Nhân quyền cấm cửa với lý do Đài Loan không phải mà một quốc gia, đòi hỏi những người này phải có chứng minh thư nhân dân do Trung Quốc cấp.

Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc không trả lời những câu hỏi liên quan đến chuyện này, nhưng một nhân viên Cao ủy nói với hãng thông tấn AFP rằng chỉ có công dân các nước thành viên Liên Hiệp Quốc mới được vào phòng hội để nghe tranh luận.

Hiện Đài Loan không phải là thành viên của Liên Hiệp Quốc, được nhiều quốc gia xem là một phần lãnh thổ của Trung Quốc.

*******************

Trung Quốc tiếp tục áp lực Đài Loan trong ngoại giao (RFA, 15/06/2017)

Viện dẫn lý do chỉ có một nước Trung Hoa và Bắc Kinh là đại diện chính thức, Trung Quốc đang áp lực 5 quốc gia không cho Đài Loan dùng từ Trung Hoa Dân Quốc khi mở văn phòng đại diện.

Tổng thống Đài Loan, bà Thái Anh Văn đang chịu áp lực của Bắc Kinh về ngoại giao

Tin này được Bộ Ngoại giao Đài Loan đưa ra ngày hôm 15 tháng 6, nói rõ Bắc Kinh đang gây áp lực với Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập, Bahrain, Ecuador, Jordan và Nigeria, là các nước không có quan hệ ngoại giao với Đài Bắc, nhưng cho phép Đài Loan mở văn phòng đại diện thương mại và văn hóa dưới tên văn phòng đại diện Trung Hoa Dân Quốc.

Đòi hỏi của Bắc Kinh là tất cả mọi quan hệ với Đài Loan đều chỉ được dùng tên Đài Loan hoặc Đài Bắc, nhắc lại đó chỉ là một tỉnh của Trung Quốc chứ không phải là một quốc gia độc lập. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng nhiều lần nói nếu cần, sẽ dùng cả biện pháp quân sự đối với Đài Loan để thống nhất đất nước.

Chưa rõ các nước bị Bắc Kinh áp lực sẽ giải quyết như thế nào.

Cũng cần nói thêm từ Trung Hoa Dân Quốc được sử dụng từ năm 1912, và tiếp tục được dùng sau khi Quốc Dân Đảng bị cộng sản Trung Hoa đánh bại trong cuộc chiến Quốc-Cộng hồi 1949, phải chạy ra Đài Loan.

*******************

Biểu tình lớn chống chính phủ ở Đài Bắc (RFA, 15/06/2017)

Tại Đài Bắc vào ngày 15 tháng 6, hàng chục ngàn cử tri Đài Loan đã tổ chức cuộc biểu tình ngay tại trụ sở Quốc Hội, đòi hỏi Tổng Thống Thái Anh Văn phải từ chức.

Những người biểu tình cầm ảnh chân dung Tổng thống Đài Loan Tsai Ing-wen bên ngoài Quốc hội ở Đài Bắc vào ngày 15 tháng 6 năm 2017.  AFP photo

Những người biểu tình nói rằng trong năm vừa qua, Bà Thái Anh Văn đã không làm tròn trách nhiệm, không lắng nghe tiếng nói của cử tri, đưa ra những chính sách không được người dân ủng hộ.

Cuộc biểu tình diễn ra trong lúc những cuộc thăm dò chính trị cho thấy uy thế của bà tổng thống Đài Loan đang xuống thấp, đặc biệt sau ngày bà đề nghị giảm tiền hưu trí.

Một việc khác cũng khiến chính phủ của Bà Thái Anh Văn gặp khó khăn là ý kiến công nhận hôn nhân đồng tính, trong khi các cử tri thuộc cánh bảo thủ chống đối.