Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Hôm 23/11, Báo Pháp luật trong nước dn ngun tin t B Tư pháp tường thut rng lut sư Võ An Đôn (*) có gi thư khiếu ni v vic Ban Ch nhim Đoàn Lut sư tnh Phú Yên ra quyết đnh xóa tên ông khi đoàn lut sư vào tháng 11/2017 và mt quyết đnh ca Ban Thường v Liên đoàn Lut sư Vit Nam liên quan đến vic gii quyết khiếu ni đi vi ông vào tháng 5/2018. Báo Tui tr online đưa tin, B Tư pháp đã bác toàn b ni dung khiếu ni ca lut sư này.

vad1

Luật sư Võ An Đôn.

Mọi người còn nh, cách đây đúng mt năm, Ban chủ nhim Đoàn Lut sư tnh Phú Yên đưa ra quyết đnh k lut lut sư Võ An Đôn (27/11/2017), ch vài ngày trước phiên x phúc thm M Nm Nguyn Ngc Như Quỳnh (30/11/2017) mà ông nhn bào cha. vi hai lý do cơ bn là lut sư Đôn "đã trả li phng vn ca các báo đài nước ngoài và nói xu lut sư…".

Đứng trước s kin trên, chúng tôi nghĩ đến : (1) Vai trò ca lut sư trong chế đ xã hi ch nghĩa Vit Nam. (2) Hiu qu và ý nghĩa vic đi kin B trưởng Tư pháp, người đã đưa ra quyết đnh bác đơn khiếu ni ca lut sư Đôn.

I. Vai trò của Luật sư trong chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Năm 1989, khi còn ở Vit Nam, theo yêu cu ca Hi Lut Gia Thành ph Hồ Chí Minh, đ góp ý vi Đi Hi VII ca Đng cộng sản Việt Nam, chúng tôi đã viết mt bài tham lun "Vai trò của luật sư trong nn dân ch pháp tr xã hi ch nghĩa". Khoảng 2 năm sau, mt n nhân viên Báo Sài Gòn Gii Phóng đã tìm gp trao cho tôi 30 đng (thời by gi) tiền nhun bút v bài viết này mi được đăng ti. Tôi thc mc hi "Bài này tôi viết cách đây 2 năm gửi cho Hi Lut gia thành ph, sao gi này báo cho đăng ti ?". Nữ nhân viên tr li "Khi nhân được bài viết này bên Hi Lut gia chuyn qua, Ban biên tp thy hay gi li, không đăng ti. Vì lúc đó "Đng" chưa có quan đim v pháp quyn". Nữ nhân viên này còn nói "Lãnh đạo mun mi anh cng tác viết bài cho báo được không ?". Tôi trả li "cộng tác thường xuyên thì không được. Vì tôi bn lo sinh kế. Nhưng nếu có cm hng vi đ tài nào tôi s viết gi đến quý báo…". Nói thế, nhưng sau đó cho đến khi ri Vit Nam 1992, tôi không viết thêm bài nào na.

Thực ra, khi dùng tiêu đ trên, ch là cách "viết lách", hay "viết lái" để né tránh mt đ tài nhy cm vi chế đ, ch làm gì có "dân chủ pháp tr xã hi ch nghĩa". Tôi đã dùng cụm t này mt cách cưỡng ép. Vì "chế đ xã hi ch nghĩa" là mộ"chế đ đc tài toàn tr" được ngy bin bng cái gi là "dân chủ tp trung". Nghĩa là một th dân ch tp trung trong tay đng cộng sản Việt Nam, đ sau đó ban phát "dân chủ" cho những người dân nào chp nhn quyn lãnh đo đc tôn, ngoan ngoãn thi hành các ch trương chính sách ca "Đảng ta" bất k đúng sai, li hi cho dân cho nước, dưới s lãnh đo tuyt đi c"Đảng ta".

Khi đảng cộng sản Việt Nam đưa ra quan đim v "nhà nước pháp quyền" (cai trị bng pháp lut), kêu gọi nhân dân sng theo khu hiu tuyên truyn "Sống và làm vic theo Hiến pháp và pháp lut (của Đng)" chỉ là biến tướng c"nhà nước ngh quyn" (cai trị bng ngh quyết ca đng). Bằng cách đưa các ngh quyết ca đng, cho một Quc hi công c ca đng, đ "luật hóa" thành cái mà chúng tôi gọi là "nghị lut". 

Sự biến tướng này, chng qua, đng cộng sản Việt Nam mun chun b cho mt b mt "ngụy dân ch" cho phù hợp thi kỳ "Mở ca" làm ăn với các nước dân ch tư bn ; sau khi công cuộc xây dng ch nghĩa xã hi đã tht bi hoàn toàn (1975-1985) dù "Đổi mi" cũng không cứu vãn được (1985-1995), đảnh "mở toang ca" đón "Đế quc M" và các nước " bn không rãy chết mà phồn vinh" tràn vào đầu tư, cu nguy chế đ (sau khi Mỹ b cm vấn, cho thiết lp quan h ngoi giao t năm 1995).

Thế nhưng trên thc tế trước sau cai tr bng "nghị quyết" hay "Nghị lut" vẫn không làm thay đi bn cht chế đ đc tài toàn tr "Cộng hòa Xã hi Ch nghĩa Vit Nam" đâu. Tất c vn ch là công c chuyên chính của nhà cm quyn, theo đúng lut đim Marxist-Leninist, rng "luật pháp ch là công c pháp lý ca giai cp thng tr đ trn áp giai cp b tr là nhân dân" mà thôi.

Thành ra, luật sư trong chế đ xã hi ch nghĩa Vit Nam, đi vi nhà đương quyn, cũng không có vai trò nào khác hơn là công c pháp lý trang trí cho b mt tư pháp Vit Nam sao cho, v hình thc gn ging vi tư pháp ca các nước có chế đ dân ch và nn kinh tế th trường t do. Vì thế, "đoàn luật sư" hiện nay cũng ch là hu thân của "Đoàn Bào chữa viên nhân dân" trong thời kỳ kinh tế ch huy bao cp đu là nhng công đoàn do nhà nước t chc và lãnh đo. Có khác chăng, bào cha viên nhân dân trước đây không được đào to bài bàn v năng lc như lut sư sau này ; điu kin trước hết phi là công nhân viên (công chức), có kiến thc, kinh nghim v vic thc thi các ch trương, chính sách liên quan đến pháp lut ca nhà nước.

Lut sư sau này đòi hi tt nghip văn bng c nhân lut (**), thi gian tp s 3 năm tương t như quy chế lut sư đoàn dưới chế đ dân ch pháp tr Vit Nam Cng Hòa Min Nam trước 1975. Thế nhưng, khác vi Lut sư đoàn Vit Nam Cng hòa, là mt đoàn th ngh nghip tư nhân, đc lp tuyt đi vi chính quyn v t chc, điu hành và hot đng nghip v theo Quy chế Luật sư đoàn và trong khuôn kh pháp lut. Trong khi Đoàn lut sư dưới chế đ xã hội chủ nghĩa hin nay, luôn có chi b đng cộng sản Việt Nam lãnh đo, là mt thành viên ca Mt Trn T Quc Vit Nam, mt t chc ngoi vi ca đng cộng sản Việt Nam đ qun lý các đoàn th qun chúng.

Nhớ li, một năm trước đây, khi Quốc hi khóa 14 hp vào tháng 6/2017, trong lp pháp đã "cải lùi" hệ thng tư pháp Vit Nam khi gi li trong d tho sa đi, b sung nơi Điu 19, Khon 3 B lut Hình s 2015, buc lut sư phi t cáo nhng điu thân ch tiết lộ riêng với mình ; và khi Đoàn lut sư Phú Yên ra quyết đnh k lut lut sư Võ An Đôn, chúng tôi đã lên tiếng bng hai bài viết được VOA cho đăng ti trên din đàn này nhan đLuật Sư Đoàn có phi là công c ca Đng ?(13/09/2017) và "Luật sư Đoàn mà cũng thế ư ?" (28/11/2017). Nội dung hai bài này, chúng tôi đã trình by chi tiết v vai trò ca lut sư trong chế đ xã hi ch nghĩa hin nay ti Vit Nam, khác vi lut sư trong chế đ dân ch pháp tr Việt Nam Cộng Hòa trước đây Min Nam nói riêng và các quc gia dân ch trong thế gii văn minh ngày nay nói chung.

II. Hiệu quả và ý nghĩa việc luật sư Võ An Đôn kiện Bộ trưởng tư pháp

1. Hiệu qu

Sự th hôm 23/11/2018 va qua, Lut sư nhân quyn Võ An Đôn nói vi VOA rằng ông sẽ kin người đng đu B Tư pháp sau khi b này bác đơn khiếu ni ca ông v vic ông b xóa tên khi Đoàn Lut sư tnh Phú Yên. Lý do kin theo lut sư Đôn là vì "Vừa qua B Tư pháp có tr li nói rng h gi nguyên kết qu gii quyết khiếu ni của Đoàn Luật sư tnh Phú Yên v vic bác đơn yêu cu gii quyết khiếu ni ca tôi, vi lý do đưa ra hết sc mơ h, cho rng tôi nói xu các lut sư, cũng như tr li phng vn báo đài nước ngoài. H ch nói chung chung, không ch rõ cái nào. Như vy là không đúng quy định ca pháp lut, cũng như các văn bn hướng dn k lut lut sư".

Mặc du chưa kin, nhưng ai cũng biết có đi kin, thì hiu qu đâu li hoàn đy thôi. Vì ai cũng biết tư pháp trong chế đ xã hội chủ nghĩa ti Vit Nam là mt chế đ đc tài toàn tr, Đảng lãnh đạo tt c, làm gì có đc lp theo nguyên tc tam quyn phân lp như trong các chế đ dân ch pháp tr. Chi b đng Đoàn lut sư Phú Yên, Liên đoàn Lut sư Vit Nam, đng b B Tư pháp đã quyết đnh thế thì nht đnh phi thế thôi. "Sợi ch đ" là sự lãnh đo ca "Đảng ta" luôn xuyên suốt mà. Đúng là "con kiến mà kin c khoai". Luật sư Nguyn An Đôn cũng biết thế nên đã nói "Sắp ti tôi s khi kin B trưởng B Tư pháp ra tòa án tnh Phú Yên, khi kin ông v quyết đnh ca ông. Tôi không hy vng rằng vic khi kin này đem li kết qu dù các cơ quan này ra quyết đnh sai trái". Biết vy nhưng lut sư Đôn vn kin vì sao ?

2. Ý nghĩa của vic đi kin ca lut sư Võ An Đôn

Biết rng kin không có hiu qu, cũng như lut sư có cãi trước tòa cũng không làm thay đổi được bn án tin đnh ca Tòa, nhưng các lut sư vn cãi, cũng như lut sư Đôn vn kin. Theo nhn đnh ca chúng tôi, vic đi kin không hiu qu, nhưng s có được nhng nghĩa sau đây :

- Một là dịp để tố cáo trước công luận thế giới, về một quyết định trái chiều với thế giới văn minh. Vì trong thế giới ngày này, việc tước quyền hành nghề luật sư chỉ vì người luật sư ấy có lời nói, bài viết thể hiện quyền tự do tư tưởng, ngôn luân như luật sư Đôn là điều không thể chấp nhận được.

- Hai là sự tước quyền luật sư ấy lại do một đoàn thể mang tính công đoàn (do nhà nước thành lập, chỉ đạo từ tổ chức đến chế tài các hoạt động của luật sư đều do đảng và nhà cầm quyền quyết định), cũng là trái với tính tư nhân, độc lập với chính quyền của các đoàn luật sư. Việc tổ chức, điều hành và hoạt động nghề nghiệp và các biện pháp chế tài đều theo Quy chế Luật sư Đoàn. Vì thế việc Bộ trưởng Tư pháp ra quyết định chung thẩm khiếu nại của luật sư Đôn cũng là trái chiều, gây bất bình và phẫn nộ trong công luận quốc tế. Vì nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã vi phạm thô bạo quyền hành nghề luật sư của luật sư Võ An Đôn ; một nghề nghiệp cao quý mà các nước dân chủ văn minh coi là đóng vai trò "phụ tá công lý", cùng Tòa án bảo vệ các quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân. Luật sư mà bị trấn áp như thế thì công luận quốc tế sẽ nghĩ sao về việc thực thi các quyền dân chủ, dân sinh, nhân quyền đối với thân phận những người dân thấp cổ, bé miệng đây ?

- Ba là việc đi kiện hiện tại không đem lại hiệu quả gì cho bản thân luật sư Võ An Đôn, cũng như các nhà đấu tranh cho dân chủ hiện tại không đem lại tự do dân chủ ngay cho nhân dân, còn bị bắt cầm tù. Thế nhưng ít nhiều đã góp phần tăng tốc tiến trình dân chủ hóa cho Việt Nam. Dẫu rằng "Một con én không làm nên Mùa xuân dân tộc" (khi đất nước thoát ách độc tài đảng trị, nhân dân được sống trong độc lập, tự do, dân chủ, ấm no, hạnh phúc thật sự), nhưng "Những xác én sẽ góp phần làm nên Mùa Xuân Dân Tộc". Vì mỗi xác én sẽ có tác dụng làm chậm lại tốc độ quay của bánh xe lịch sử theo chiều hướng tiêu cực có hại cho nhân dân và đất nước. Cho đến một lúc lượng xác én thừa đủ làm ngừng bánh xe lịch sử để khởi động theo chiều hướng tích cực có lợi cho dân cho nước. Đúng theo quy luật "lượng đổi, chất đổi" phải không ạ, thưa Ngài Tổng Bí kiêm Quốc trưởng Nguyễn Phú trọng và mấy triệu đảng viên cộng sản đang nắm quyền thống trị, độc quyền "đè đầu cưỡi cổ nhân dân", độc quyền áp bức, bóc lột bao năm qua ?

III. Kết luận

Từ lâu ai cũng biết, đ đáp ng vi yêu cu "mở ca" làm ăn với thế gii văn minh, đảng và nhà cm quyn cộng sản Việt Nam vn ch coi lut sư như nhng công c pháp lý phc v cho ý đ chính tr, và Đoàn lut s ch là mt công đoàn trá hình được điu hành và hot đng dưới s lãnh đo ca đng cộng sản Việt Nam. Vì vy người ta không ngc nhiên mà ch phn n trước vic người đng đu cơ quan tư pháp cộng sản Việt Nam va ra quyết đnh bác đơn khiếu ni ca lut sư Võ An Đôn v quyết đnh ca Ban ch nhim đoàn lut sư Phú Yên tước quyn hành ngh ca đương s.

Là một lut sư tng hành ngh trong ngành tư pháp chế độ dân chủ pháp tr Vit Nam Cng Hòa Min Nam Vit Nam trước 30/04/1975 và nay đang được sng ti Hoa Kỳ, mt nước có tiếng là dân ch bc nht trên thế gii, người viết không khi phn n và xin bày t s cm thông, chia s nhng áp bc, bt công và him nguy khi hành nghề vi lut sư Võ An Đôn và các lut sư đng nghip đang hành ngh trong chế đ đc tài toàn tr cng sn (đỏ v xanh lòng) hiện nay ti Vit Nam.

Chúng tôi ước mong rng, đt nước Vit Nam ta sm chuyn đi hòa bình, tnh tiến t chế đ đc tài đng tr hay toàn tr hin nay qua chế đ dân ch pháp tr, đ quyn hành ngh đc lp, t do ca gii lut sư cũng như các quyn dân ch, dân sinh và nhân quyền ca mi tng lp nhân dân Vit Nam phi được nhà cm quyn tôn trng, bo v và hành x trn vn như trong các nước dân ch, văn minh trên thế gii ngày nay.

Houston, ngày 23/11/2018

Thiện Ý

Nguồn : VOA, 30/11/2018

Chú thích :

(*) Trong bài này, chúng tôi không dùng cụm t"cựu lut Võ An Đôn" mà luôn viế"luật sư Võ An Đôn". Vì chúng tôi quan niệm "luật sư" là danh vị ngh nghip s đi kèm vi tên người hành ngh cho đến chết. Dù người này đang hành ngh, hay đã v hưu, đu được gi là "luật sư X… hay Lut sư Y…" ; tương t như danh vị ngh y, thường gi "Bác sĩ X…hay Bác sĩ Y…" ; chứ không ai gi "Cựu Bác sĩ X... hay Cu Bác sĩ Y…".

Danh vị ngh nghip này ch b mt khi b có quyết đnh ca t chc ngh nghip đc lp vi chính quyn (như Hi Đng Điu hành lut sư Đoàn Sài Gòn trước đây chng hn) căn cứ trên vi phm nghiêm trng được ghi rõ trong Quy chế Lut sư Đoàn. Trường hp ca lut sư Võ An Đôn, không mt tư cách lut sư, dù sau này phi v làm rung, vì là mt quyết đnh ca mt tổ chc lut sư đoàn nhà nước, tước quyn vì lý do chính tr, phi lý, bt công đi vi mt lut sư có thành tích đu tranh cho nhân quyn, dân quyn.

(**) Sau khi cưỡng chiếm Min Nam vào ngày 30/04/1975, cộng sản Bắc Việt đã đóng ca các Trường Lut Min Nam. Trường Đại hc Lut khoa Sài Gòn trên "đường Duy Tân, cây dài bóng mát" bị đi thành Trường Đi hc Kinh tế. Sau khi đưa c nước "tiến nhanh, chết nhanh trên con đường xây dng ch nghĩa xã hi", đảng và nhà cm quyn cộng sản Việt Nam phi "Mở ca" mời đón tư bn nước ngoài vào đầu tư.

Đ thích dng, Phân khoa Lut được m ra Sài Gòn có cơ s Bình Triu. Khoa trưởng đu tiên là cu sinh viên Lut khoa Sài Gòn Triu Quc Mnh, tng làm Bin lý Tòa Sơ Thm Gia Đnh, hot đng nm vùng và được kết np vào đng cộng sản Việt Nam trong bí mt. Dường như ông đã mt chc sau đó vì b coi là mt quan đim, lp trường giai cp, khi mi mt s đông nhng đng môn tt nghip c nhân tiến sĩ, lut sư hành ngh lâu năm vào Ban ging Hun. Trước đó, Triu Quc Mnh tng gi chc Trưởng đoàn bào cha viên nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, ri Trưởng đoàn Lut sư Thành ph Hồ Chí Minh khi mi thành lp. Khi được điu qua làm Khoa trưởng Lut khoa Sài Gòn, Nguyn Đăng Trng, mt đng môn lut khoa Sài Gòn cũng hot đng nm vùng cho cộng sản trong thi chiến tranh, đang là Phó đoàn Luật sư được đôn lên làm Trưởng đoàn lut sư Thành phố Hồ Chí Minh thay Triu Quc Mnh. My năm trước đây đã mt chc, b khai tr khi đng vì mt quan đim lp trưởng cng sn

Published in Diễn đàn