Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Liên quan gì đến Tướng Nguyễn Chí Vịnh ?

Việt Nam trong những năm vừa qua là một trong những thị trường hàng không phát triển nhanh nhất thế giới. Hàng trăm máy bay đã được đặt mua, và ngành hàng không chiếm khoảng 5% GDP cả nước.

vietjet1

Bà Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch HĐQT Vietjet Air. Ảnh: baophapluat.vn.

Hiện tại, ở Việt Nam, ngoài hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam – Vietnam Airlines – là hãng hàng không của nhà nước, chiếm thị phần lớn trong vận chuyển khách quốc tế và thị phần khách nội địa, khoảng hơn 36%. Ngoài ra, còn có các hãng hàng không tư nhân cùng tham gia kinh doanh, như Vietjet Air, Jetstar Pacific, Bamboo Airways…

Ngày 26/10, mạng xã hội Việt Nam xôn xao, khi bản tin với tiêu đề, "4 máy bay bất ngờ vướng tranh chấp, VietJet đề nghị được bảo vệ pháp lý" của báo Thanh Niên online, đột ngột bị gỡ sau vài giờ đăng tải.

Cho đến thời điểm hiện tại, nếu theo đường link cũ khi bấm vào, thì bản tin không còn truy cập được và hiện lỗi 404, với thông báo "không tồn tại".

Được biết, kể từ tháng 4/2023, truyền thông quốc tế và Việt Nam đã có các bản tin, bài bình luận liên quan đến vụ tranh chấp về quyền thu hồi 4 máy bay của hãng VietJet Air. Do hãng hàng không này bị bên cho thuê máy bay của Airbus và Boeing cáo buộc vi phạm các thỏa thuận, trong việc thanh toán tiền thuê.

Liên quan sự việc, hãng tin Reuters ngày 6/4 đã đưa tin : "Việt Nam bị đặt vào danh sách theo dõi sau vụ tranh chấp thu hồi máy bay có tên VietJet", liên quan đến vụ việc này.

vietjet2

Cuộc khủng hoảng của hãng VietJet Air, có liên quan gì tới sự qua đời đột ngột của Tướng Nguyễn Chí Vịnh ?

Reuters cho hay, "Việt Nam bị một tổ chức phi chính phủ chuyên theo dõi luật tài chính thay mặt cho các nhà sản xuất máy bay và bên cho thuê đưa vào danh sách theo dõi, sau một vụ tranh chấp thu hồi máy bay gần đây".

Vẫn theo Reuters, Nhóm Công tác Hàng không vừa kể không cho biết tên cụ thể hãng hàng không nào liên quan đến vụ việc, nhưng một phiên bản cập nhật về cảnh báo trên mạng của tổ chức này, có đường link dẫn đến tệp tin có tên "Cập nhật số 1 về VietJet".

Được biết, hãng VietJet Air là một hãng hàng không tư nhân của Việt Nam và là một trong những hãng hàng không giá rẻ lớn nhất ở Châu Á.

Theo Reuters tiết lộ, tính đến thời điểm đầu năm 2023, VietJet đang sử dụng các máy bay của hãng Airbus và đã đặt hàng tổng cộng 186 chiếc, bao gồm cả 114 chiếc A320 neo chưa được bàn giao. Ngoài ra, hãng Vietjet cũng đặt mua 200 chiếc Boeing 737 Max.

Nhóm Công tác Hàng không (AWG) đã xác nhận với Reuters rằng, họ đã đưa Việt Nam vào danh sách theo dõi, sau khi một tòa án ở Hà Nội ngăn chặn những nỗ lực tịch thu máy bay của VietJet Air. Theo đó, thoạt đầu cơ quan quản lý của Việt Nam đã đồng ý trả lại 4 chiếc máy bay mà VietJet Air thuê. Nhưng sau đó, vào tháng 2/2023, một tòa án ở Hà Nội đã hủy bỏ quyết định đó, sau khi có một vụ kiện từ một trong những cổ đông của hãng hàng không VietJet.

AWG cũng cho biết, vào tháng 11/2022, bên cho thuê đã tiến hành yêu cầu thủ tục tố tụng, và đến tháng 1/2023, họ đã nhận được lệnh của tòa án ở Anh Quốc hỗ trợ, cho phép tòa án có thẩm quyền phán quyết đối với hợp đồng cho VietJet thuê máy bay.

Theo một hiệp ước có tên Công ước Cape Town (CTC) mà Việt Nam là thành viên, Hiệp ước cho phép việc bỏ đăng ký hoặc xóa khỏi sổ đăng ký máy bay tại nước sở tại, trong trường hợp có yêu cầu hợp pháp từ bên cho thuê, và đưa máy bay vào đăng ký quốc tế, cho phép hãng chủ được phép đưa máy bay đó đi.

Trong bài viết, "Bà chủ thực sự của hãng hàng không VietJet là ai ?" của trang tin Điện tử của Hội Sở hữu trí tuệ, ngày 30/1/2018, cho biết :

"…ít ai biết, trong dàn lãnh đạo của hãng bay này, còn có một "nữ tướng" đóng vai trò quan trọng nhất, đó là bà Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Hội đồng Quản trị VietJet Air. Bà Hà chính là "nữ tướng" đứng đầu hãng hàng không tư nhân lớn nhất Việt Nam. Bà Hà là con gái thứ 2 của cố Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, bà Hà là chị gái của Tướng Nguyễn Chí Vịnh".

Câu hỏi mà công luận đặt ra là, khủng hoảng của hãng VietJet Air, có liên quan gì tới sự qua đời đột ngột của Tướng Nguyễn Chí Vịnh, người từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, đặc trách công tác đối ngoại hay không ?

Trà My

Nguồn : Thoibao.de, 28/10/2023

Additional Info

  • Author Trà My
Published in Diễn đàn

Khi nào Thái Lan vn còn tiếp tc duy trì ngôi v ca Thái hoàng như hin nay thì tiến trình dân ch hóa vn b trì tr mãi.

Vietjet đã nhanh chóng chính thc lên tiếng xin li, và đã g b cái tweet ngay, bin lun rng lãnh đo cao cp không h biết điu này. Nhưng phe bo hoàng Thái cho rng li xin li thôi không đ.

việtt1

Ngày 1 tháng 4, tc April Fool, người ta hay chc gho bng cách nói nhng điu không tht ct yếu đ giu ct nhau (pranks). Người ta đã bt đulàm điu này vi nhau k t đu thế k 18, và có th xa hơn na. National Geographic có bài viết v chuyn này, k li mt s kin ghi trong h sơ, xy ra năm 1698 ti London. S giu ct kiu này ngày càng tr nên thnh hành. Tr con ngày nay cũng rành rõi my v này, khoái my trò la phnh bn bè, cũng như cha m hay anh ch em mình. Cho nên vào ngày này bt c điu gì nghe hay đc thì cũng phi tht s cn trng đ không b la, b quê.

Nhân viên trong ban truyn thông/tiếp th ca hãng hàng không Vietjet, chi nhánh Thái, cũng nhân cơ hi 1 tháng 4 va qua đăng mt qung cáo trên Twitter vi ni dung rng Vietjet đã thiết lp mt tuyến đường mi t Tnh Nan đến Munich ch giá 1,010 baht (tc 30 đô M hoc 40 đô Úc). Không lâu sau khi đăng, tweet này đã b g b vì người Thái, đc bit thành phn ng h Hoàng gia Thái, đã phn đi kch lit. Nan là nơi sinh ca Sineenat Wongvajirapakdi, tì thiếp/cn v nhà vua Thái hin nay, trong khi Munich là sân bay mà vua s dng khi đến cư ng ti Bavaria. Trong thi gian qua vua Maha Vajiralongkorn đã Munich nhiu hơn Thái, và quan h lên xung gia vua và Sineenat đã là đ tài gây đn đãi không tt cho uy tín ca Thái hoàng.

Tuy vn còn được nhiu người Thái tôn sùng, vua Thái Vajiralongkorn, 69 tui, là mt biu tượng mà mt s người Thái dùng đ chế giu, dù không dám công khai. Nhng chế đ quân phit cm quyn t trước đến nay đu biết li dng vai trò ca Hoàng gia trong chế đ quân ch đ cng c quyn lc, đ đo chánh, và đ đàn áp phía dân ch đi lp. Nhng chế đ dân c nào dám thách thc thc trng này đu b phía bo hoàng tìm c lt đ, chng hn như cu Th tướng Thái Thaksin Shinawatra b quân đi đo chánh năm 2006, và em gái Yingluck Shinawatra b đo chánh năm 2014. Vì thế phong trào dân ch Thái hiu rõ rng mun dân ch hóa thì phi ci t h thng chính tr hin nay, nht là vai trò ca Hoàng gia trong Hiến pháp. Tuy mang tính quân ch lp hiến nhưng Thái hoàng vn còn nhiu nh hưởng lên chính tr, quân đi và tòa án Thái. Bt c ai thách thc hay ch đt vn đ v đ tài tế nh này đu có th b trng ph t, b tù hay lt đ.

Trong thi gian qua, t chc Ân xá Quc tế (Amnesty International), cũng như nhiu t chc, truyn thông và cá nhân khác, đã gp khá nhiu khó khăn khi đng đến Thái hoàng.

Thái Lan, khác vi Vit Nam, cho phép t chc Ân xá Quc tế hot đng trên đt nước này t lâu ri. T chc Ân xá Quc tế đượchình thành vào năm 1961, nhưng mãi đến năm 1993 chi nhánh Thái Lan mi được hình thành. Tht ra thì gii sinh viên Thái đã biết đến AI vào tháng 10 năm 1976, khi phong trào sinh viên b tàn sát trong cuc chính biến vào thi đim đó. Tuy nhiên, mt đến 10 năm sau, văn phòng AI ti Thái Lan mi được thành lp năm 2003. Hin nay AI toàn cu có đến 7 triu người ng h, hot đng và tình nguyn trên 150 quc gia. Riêng ti Thái Lan, AI có hơn 1000 thành viên. Văn phòng chính ca AI ti Thái Lan nm Chatuchak, Bangkok (xin lưu ý, tên th đô Thái đang trong tiến trình được đi thànhKrung Thep Maha Nakhon, có nghĩa là Great City of Angels, Thành ph Vĩ đi ca Thiên thn, mà người Thái biết lâu nay nhưng người ngoi quc phn đông ch biết tên Bangkok). Năm 2016, AI m mt văn phòng khác chu trách nhim v khu vc Đông Nam Á và Vùng Thái Bình Dương, cũng nm Bangkok, nhưng khu Pathum Wan.

Trong hai năm 2020 và 2021 qua, tình hình chính tr ti Thái Lan tr nên sôi đng hn. Hình như chưa bao gi gii tr Thái Lan, nht là sinh viên và hc sinh, không ch xung đường biu tình hàng tun, có lúc hàng ngày, mà còn biu tình ngay ti trường trung hc và đi hc ca mình. Chính quyn Thái ca Th tướng Prayut Chan-o-cha đã lúng túng đi phó và đã dùng nhiu bin pháp đ ngăn cn, đàn áp và bt b nhiu nhà hot đng, nht là thành phn lãnh đo. Có hai văn phòng ti Bangkok và nhân viên làm vic chuyên môn v hot đng, nghiên cu và phúc trình, AI đã lên tiếng mnh m và nhanh chóng v nhng vi phm nhân quyn ca chính quyn Prayut đi vi gii tr Thái và các đi tượng khác. T khong gia năm 2020 đến nay, tháng nào, và có tháng nhiu ln, AI đu đưa rabn tin/thông cáo báo chí v nhng các vn đ nhân quyn ti đây. Điu này đã rõ ràng to ra nhiu khó khăn cho chính quyn Thái, vì nhng vi phm đã b AI, cũng như nhiu t chc khác, vch trn.

K t tháng 8 năm 2020 khi phong trào gii tr công khai đưa ra đ ngh ci t thiết chế quân ch, cho đến nayđã có 173 người b 186 v kin liên quan đến lut ph báng hoàng gia, trong đó nhiu lãnh đo phong trào đã b cm tù, và mt s khác đã được ti ngoi hu tra. AI đã nhiu ln lên tiếng bênh vc cho quyn t do ngôn lun ca nhng lãnh đo phong trào và yêu cu chính quyn Thái tr t do cho h. Vào tháng 11 năm 2021, khi Tòa Hiến pháp Thái kết ti ba nhà lãnh đo phong trào gii tr Thái rng hành đng ca h có ch trương lt đ hoàng gia Thái, AIlên tiếng phê bình Tòa án và cho rng quyết đnh này đt ra tin l nguy him, nht là v t do biu đt.

Vi nhng nh hưởng sâu rng ca AI như thế, không có gì ngc nhiên khi Th tướng Prayut, vào tháng 11 năm 2021,ra lnh m cuc điu tra v AI, xem h có vi phm lut pháp nào ti Thái Lan không. Đu tháng 2 năm 2022, Seksakol Atthawong, th trưởng trong Văn phòng Th tướng, cho biết bn kiến ngh phn đi s hin din ca T chc Ân xá Thái Lan đã thu hút được 1,2 triu ch ký. Seksakol nói vi Reuters rng "T chc này phá hy nn an ninh ca đt nước, h h tr các nhóm mun lt đ chế đ quân ch, h thiếu công bng và đng v phía phong trào chng chính ph chng chế đ quân ch lp hiến".

Là t chc nhân quyn có nguyên tc và giá tr ph quát, vic phe bo hoàng Thái tìm cách trc xut AI ra khi Thái là điu d hiu.

Còn Vietjet ? Vô tình, Vietjet b dính vào đ tài chính tr rt nhy cm này, dù ch giu ct nhân ngày 1 tháng 4. Vietjet đã nhanh chóng chính thc lên tiếng xin li, và đã g b cái tweet ngay, bin lun rng lãnh đo cao cp không h biết điu này. Nhưng phe bo hoàng Tháicho rng li xin li thôi không đ.

Quan h gia vua Vajiralongkorn và người cn v/tì thiếp Sineenat được dư lun đn đãi bt li cho uy tín nhà vua. Mt s chính tr gia - tht tình ng h Thái hoàng, hay mun li dng cơ hi này đưa tên tui mình lên cho biết mun thành lpmt y ban đ điu tra xem Vietjet ti Thái có vi phm lut nào, như Điu 112 trong B lut Hình s. Không rõ đây ch là nhng hâm da hay còn đi xa na, và s kết thúc ra sao đi vi Vietjet trong nhng ngày ti. Nhưng nếu bên phía cc k bo hoàng mun làm ti, h phi phanh phui m x câu chuyn v Tnh Nan và Munich, và vì sao nó li được xem là ph báng Thái hoàng. Càng mun chng minh thì càng có th phi đi sâu vào nhng chi tiết mà có kh năng gây bt li hơn chouy tín ca Thái hoàng. Do đó rt có kh năng đây ch là li hăm da đ cnh cáo thôi.

Khi nào Thái Lan vn còn tiếp tc duy trì ngôi v ca Thái hoàng như hin nay thì tiến trình dân ch hóa vn b trì tr mãi. Phía quân đi, tòa án và nhiu thành phn bo hoàng khác vn tiếp tc hưởng quyn và li khi ra sc bo v hoàng tc Thái. Hiến pháp và cơ chế hin nay là vy. Ha may khi nào đa s người dân Thái nhìn ra được rng Thái hoàng tht s chng thương yêu bo bc gì h c, và quyn lc ca Thái hoàng phi b gii hn trong tính cách tượng trưng, ch không phi sâu rng như bây gi, thì thay đi mi tht s đến. Dù sao nhng n lc ca phong trào dân ch, nht là gii tr, dám lên tiếng, đu tranh và sn sàng vào tù cho hành đng ca mình đ mang li thay đi, đã truyn cm hng sâu rng trong người Thái hin nay.

Thay đi, vì thế, s phi đến thôi !

Phạm Phú Khải

Nguồn : VOA, 11/04/2022

Additional Info

  • Author Phạm Phú Khải
Published in Diễn đàn