Thông Luận

An ninh Hà Nội hành xử thô bạo, ép khán giả dự đêm nhạc môi trường hôm 24/11 phải về nhà. Một nhà hoạt động môi trường ở Hà Nội đưa cáo buộc này với Đài Á Châu Tự Do sau khi lực lượng công an và an ninh Hà Nội được ghi nhận bao vây đêm hòa nhạc với chủ đề "AWAKE - TỈNH" của nghệ sĩ piano Phó An My diễn ra hôm 24/11 tại Nhà Hát Lớn Hà Nội.

Hình minh họa. Nhà hát lớn ở Hà Nội - AFP

Hôm 25/11, trang fanpage của Tổ chức xã hội dân sự Green Trees cho biết :

"Đêm hòa nhạc với chủ đề môi trường của Phó An My, pianist số một, hiện đang sống và cống hiến tại Việt Nam, đã đi vào lịch sử bởi những kỷ lục : Lực lượng an ninh tập trung đông như dẹp loạn một cuộc biểu tình (từ Ban Tư tưởng văn hóa, A02, A83 đến các cấp thành phố, quận, phường cùng các Bộ, sở ban ngành liên quan). Số lượng khán giả bị ngăn chặn, bắt, áp giải thô bạo lên đến hàng chục người. Điển hình là các thành viên của Green Trees : Cao Vĩnh Thịnh, Nguyễn Anh Tuấn, Đặng Vũ Lượng. Những bức tranh nghệ thuật lành mạnh về thiên nhiên bị cấm trưng bày".

"Cứ 5 mét lại có một an ninh viên kiểm soát khán giả không được chụp ảnh, live stream. Chỉ có camera an ninh chĩa thẳng vào mặt từng khán giả như để truy lùng tội phạm. Các cánh cửa của nhà hát lớn được khoá chặt ngay khi nghệ sỹ bắt đầu diễn để "nội bất xuất, ngoại bất nhập". Đèn đóm ở sảnh tắt hết để khán giả khỏi chụp hình tự sướng. Không một khán giả nào được phép tặng hoa…"

Trang này cũng nêu cáo buộc rằng an ninh Việt Nam cho rằng đêm diễn "TỈNH" đã "nhận tiền của các tổ chức nước ngoài" thông qua Green Trees, nên "đã liên tiếp sách nhiễu, khủng bố tinh thần của ekip sản xuất và nghệ sĩ trong suốt ba tuần trước đêm diễn.

Nghệ sĩ Phó An My đang chơi đàn Courtesy of FB Phó An My

Được biết nghệ sĩ Phó An My không phải là thành viên của Green Trees.

Hôm 25/11, bà Cao Vĩnh Thịnh, thành viên của Green Trees kể với RFA về sự cố vào đêm hôm trước :

"Lúc 7 giờ rưỡi [tối hôm 24/11], vợ chồng tôi đi tới Nhà Hát Lớn để vào xem đêm nhạc của nghệ sĩ Phó An My. Khi hai chúng tôi mới dừng xe để chờ gửi xe bên hông Nhà Hát Lớn thì là một lực lượng khoảng hơn 10 người. Tôi nhận ra hai người, một người bên an ninh luôn theo sát tôi trong nhiều năm qua và người còn lại là anh Quân, cảnh sát khu vực phường nhà tôi".

"Họ ập tới rất đột ngột, rồi xô xát, yêu cầu, bắt tôi phải hợp tác với họ. Tôi có hỏi lại là ‘phải hợp tác cái gì' thì họ nói ‘hợp tác là không được dự đêm diễn này và phải đi về nhà luôn.'

"Tôi rất là bức xúc về cái điều đấy, và thật sự rất là vô lý. Nhất là vợ chồng tôi đã mua vé rất giá trị, cặp vé trị giá 2 triệu đồng. Nhưng mà tiền thì không quan trọng bằng việc vợ chồng tôi bị cách ứng xử của lực lượng được coi là công an và an ninh Việt Nam. Họ hành xử một cách thô bạo và cướp mất cái quyền tự do, nhân quyền của vợ chồng tôi trong việc được quyền dự đêm nhạc. Chúng tôi mua vé và không hề vi phạm bất kỳ việc gì như là trốn vé hay vi phạm quy định của đêm diễn".

Bà Cao Vĩnh Thịnh cho biết thêm rằng khi vợ chồng bà "quyết tâm đi vào nhà hát" thì họ "quyết tâm xô xát, ép chúng tôi lên một chiếc ô tô, đẩy chổng tôi, kéo giằng tôi ngay tại sảnh nhà hát trước mặt rất nhiều người khác".

Bà nói :

"Tôi biết rằng những người nhìn thấy hành động ấy thì họ cũng rất bàng hoàng nhưng mà họ cũng bất lực vì họ không thể hỗ trợ vợ chồng tôi vì hơn 10 người cả công an lẫn an ninh mặc thường phục vây quanh chúng tôi thế. Tôi cũng rất bức xúc vì những người làm cho Nhà Hát Lớn nhìn chúng tôi cứ như là họ được sắp xếp từ trước rồi, biết rằng là nếu với trường hợp của tôi khi đến dự đêm nhạc mà bị bắt bớ, hoặc bắt cóc thì rằng những người đấy không được can thiệp".

Sau đó, vợ chồng bà Cao Vĩnh Thịnh lập tức bị công an và an ninh ép đưa lên xe chở về tận nhà.

Bà giải thích thêm về việc muốn dự đêm nhạc của Phó An My :

"Nghệ sĩ Phó An My là người, ngoài việc chơi nhạc thì còn muốn mang âm nhạc để chuyển tải thông điệp về môi trường, để mọi người nhìn ra thực trạng, không phải ở đâu xa, mà ngay ở môi trường Việt Nam đang phải gánh chịu, như hậu quả của biển chết hoặc khí hậu ô nhiễm như bây giờ".

Cùng ngày, Nghệ sĩ Phó An My nói với RFA :

"Hôm qua là người biểu diễn thì tôi đứng trong sân khấu, lúc đấy thì tôi cũng chỉ tập trung vào biểu diễn nên cũng không quan tâm mấy. Nhưng mà tôi cũng có nghe nói là hôm qua có rất nhiều an ninh, họ đến để trông một đêm diễn mà có thể họ sợ là có hình ảnh gì đó, tuyên truyền gì đó. Thế nhưng mà cái điều đó thì sẽ không bao giờ xảy ra cả. Bởi vì là những người nghệ sĩ làm những đêm diễn như thế này là chỉ muốn đưa những cái đẹp đẽ nhất đến với mọi người để họ thấu cảm. Và những thứ đẹp đẽ ấy thì tôi nghĩ là mỗi người thưởng thức nó thì họ sẽ trong lành hơn, thấy cuộc sống đẹp đẽ, không có gì quá phức tạp cả".

Bà Phó An My nói rằng những việc va chạm với an ninh, do là lần đầu tiên gặp phải nên bà "rất là hốt hoảng vì không hiểu mình làm gì sai mà họ lại quan tâm đến đêm diễn của mình như thế".

Bà nói thêm về hoạt động nghệ thuật của bản thân và chủ đề của buổi hòa nhạc :

"Tôi cũng chỉ là một nghệ sĩ nói những suy nghĩ của mình, nhìn ngắm mỗi một đêm diễn có một chủ đề để mình hướng tới. Tôi cũng không phải một nhà bảo vệ môi trường hay gì cả. Cái đêm diễn này liên quan đến ca trù, và chính vì câu chuyện ca trù là gì. Tôi không lấy lời cổ mà tôi lấy những cái đẹp đẽ của thiên nhiên, lấy cái cốt truyện để đưa ra".

Đề cập về cáo buộc "nhận tiền của các tổ chức nước ngoài", bà Phó An My nói :

"Điều này thực ra tôi rất là bức xúc. Bởi vì bao nhiêu năm nay, tôi làm việc dường như không bao giờ tôi có tài trợ cả. Và bất kể lần nào, đêm diễn của tôi đều do những người bạn thân yêu giúp đỡ mình. Mỗi đêm diễn đều rất khó khăn để có thể ra được. Tôi cũng cho rằng là mấy năm qua, tôi vẫn phải làm nghề vì đây là cái nghề của tôi làm việc. Và đêm diễn này thì tại sao nó lại xảy ra cái sự cố mà nó không có thật. Bởi vì là cái việc không có thật mà các anh đưa ra như thế là các anh đang bôi nhọ nghệ sĩ".

Bà Phó An My nghẹn ngào nhấn mạnh :

"Chúng tôi không có một đồng xu nào tài trợ cả. Không có một tổ chức nào cho tiền cho đêm diễn này. Và nếu mà họ khẳng định được việc đấy, thì họ phải có bằng chứng là chúng tôi có nhận [tiền] hay không. Chắc họ sẽ phải biết vì là an ninh thì chắc là họ biết hết mọi thứ. Cái điều đấy nó làm cho tôi thực sự rất là sốc và rất là buồn".

"Bởi vì bao nhiêu năm nay tôi làm một công việc chỉ vì yêu làn điệu dân ca và muốn đưa âm nhạc truyền thống Việt Nam, lấy hơi thở đấy chuyển tải vào âm nhạc thế giới, để có thể đưa được cái nét văn hóa tinh hoa Việt Nam ra thế giới. Thì đấy là mỗi một nghệ sĩ họ có một con đường họ lựa chọn".

"Tôi là người không quan tâm đến chính trị. Đấy không phải là việc của tôi và tôi cũng không quan tâm. Tôi chỉ quan tâm đến cái nghề của mình, quan tâm đến những thứ đẹp đẽ, viên ngọc quý của Việt Nam và làm công việc của mình. Và khi họ nói là tôi nhận tiền của tổ chức nước ngoài, đấy là điều tôi không chấp nhận được !"

Hôm 25/11, RFA gọi điện nhiều lần cho Công an quận Hoàn Kiếm là nơi Nhà Hát Lớn Hà Nội tọa lạc nhưng không nhận được phản hồi.

Ben Ngô

Nguồn : RFA, 25/11/2019