 | Tổng quan: | 3638618 |
Sự kiện một hàng không mẫu hạm Mỹ lần đầu tiên sẽ ghé thăm Việt Nam vào tháng 3 tới là một dấu hiệu cho thấy quan hệ giữa hai quốc gia cựu thù đang được thắt chặt thêm, hơn 4 thập niên sau khi kết thúc chiến tranh Việt Nam.
Tàu sân bay USS Carl Vinson trên đường đến tham dự cuộc tập trận song phương với Nhật Bản. Ảnh chụp tại biển Philippines ngày 23/04/2017. US Navy/Mass Communication Specialist 2nd Class Z.A. Landers/H
Thông tin chuyến viếng thăm của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson đến Đà Nẳng vào tháng 3 đã được đưa ra ngày 25/01/2018, trong ngày thứ hai của chuyến viếng thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Jim Mattis.
Đây sẽ là một chuyến viếng thăm lịch sử vì cho tới nay chưa bao giờ có một hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ cập bến Việt Nam. Trước đây, trong thời gian chiến tranh Việt Nam, các hàng không mẫu hạm của Mỹ chỉ hoạt động ở ngoài khơi, chứ không ghé vào các cảng của Việt Nam.
Được đặt theo tên của một dân biểu Quốc Hội Hoa Kỳ và được đưa vào sử dụng từ năm 1982, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson có chiều dài hơn 300 mét là một trong những hàng không mẫu hạm đa năng lớp Nimitz, chạy bằng năng lượng hạt nhân. Đây là một trong 10 hàng không mẫu hạm khổng lồ của hải quân Mỹ và là một trong những hàng không mẫu hạm lớn nhất thế giới. Trên hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson có một phi đội khoảng 70 chiến đấu cơ các loại, phần lớn là chiến đấu cơ F-18 có khả năng hoạt động ngày đêm, bất kể thời tiết, với tốc độ siêu thanh.
Bình thường hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson có hơn 3.000 quân nhân điều khiển và bảo trì tàu. Khi triển khai hoạt động ở nước ngoài, tàu nhận thêm hơn 2.000 nhân sự đi cùng của không đoàn số 2.
USS Carl Vinson đã từng tham gia vào nhiều chiến dịch quân sự của Mỹ ở nước ngoài, đặc biệt là hỗ trợ cho chiến dịch Enduring Freedom ở Afghganistan vào năm 2001 nhằm đáp trả các vụ tấn công khủng bố ở Hoa Kỳ 11/09 năm đó. Vào tháng 4 năm ngoái, USS Carl Vinson đã được điều động đến vùng biển ngoài khơi bán đảo Triều Tiên trong bối cảnh Hoa Kỳ và quốc tế nói chung ngày càng quan ngại về chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Bình Nhưỡng.
Hiện nay, đội tàu sân bay USS Carl Vinson đang được triển khai ở vùng tay Thái Bình Dương trong khuôn khổ các hoạt động bình thường. Và chính là trong khuôn khổ hoạt động ở khu vực này mà USS Carl Vinson sẽ ghé thăm cảng Đà Nẳng vào tháng 3 tới.
Theo nhận định của hãng tin Reuters ngày 25/01, chuyến viếng thăm của một hàng không mẫu hạm Mỹ chắc chắn sẽ nhận được sự hoan nghênh của nhiều nước đang lo ngại trước đà bành trướng của Trung Quốc, đặc biệt là tại Biển Đông.
Reuters trích lời các nhà ngoại giao cho biết là thông tin về chuyến viếng thăm của hàng không mẫu hạm Carl Vinson đến Đà Nẳng được xác nhận sau nhiều tháng thương thuyết quân sự trong hậu trường giữa Hà Nội và Washington.
Khả năng một hàng không mẫu hạm Mỹ ghé thăm Việt Nam đã được nêu lên khi tổng thống Donald Trump tiếp thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Nhà Trắng vào tháng 5/2017. Đàm phán về vấn đề này đã tiếp diễn khi bộ trưởng Quốc Phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch gặp đồng nhiệm Mỹ Jim Mattis ở Washington vào tháng 8 năm ngoái.
Reurters cũng nhắc lại rằng vào tháng 10 năm ngoái, thứ trưởng Quốc Phòng Nguyễn Chí Vinh đã dẫn đầu một phái đoàn 11 quan chức Việt Nam đến quan sát các phi cơ hoạt động trên hàng không mẫu hạm Carl Vinson ngoài khơi California. Ông Nguyễn Chí Vịnh như vậy đã là quan chức cao cấp nhất của chế độ Hà Nội lên thăm một hàng không mẫu hạm của Mỹ. Cho nên, khi tiếp thứ trưởng Quốc Phòng Việt Nam, đô đốc John Fuller, tư lệnh Nhóm tác chiến tàu sân bay số 1 (CSG-1) đã xem đây là "một ngày có tính chất lịch sử".
Cho tới nay, nhiều chiến hạm của Mỹ đã mở các chuyến viếng thăm Việt Nam cùng với đà cải thiện quan hệ giữa hai nước. Mang tính biểu tượng nhất trong số đó là chuyến viếng thăm của tàu ngầm USS Frank Cable và tàu tên lửa dẫn đường USS John S. Mc Cain đến Vịnh Cam Ranh, từng là căn cứ quân sự của Mỹ trong thời gian chiến tranh Việt Nam. Nhưng rõ ràng chuyến ghé thăm sắp tới của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson là mang tính biểu tượng cao hơn cả.
Trong những năm gần đây, các đơn vị của Hải quân Hoa Kỳ đã tiến hành các cuộc tập huấn với hải quân Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam chưa tham gia vào cuộc thao dượt quân sự RIMPAC, vẫn được tổ chức 2 năm một lần, quy tụ hải quân của 26 quốc gia, dưới sự chỉ huy của Mỹ.
Việt Nam cũng đã mua nhiều thiết bị quân sự của Hoa Kỳ, trong đó có tàu tuần duyên lớp Hamilton. Năm ngoái, Washington đã tiến thêm một bước trong việc thắt chặt quan hệ quân sự với Hà Nội qua việc bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam.
Theo nhận định của ông Ian Storey, chuyên gia về Biển Đông của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore, được hãng tin Reuters trích dẫn, chuyến thăm của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson "có ý nghĩa rất lớn" và là "một biểu tượng hiển nhiên của quan hệ quốc phòng đang được thúc đẩy trước đà lớn mạnh của Trung Quốc".
Theo Reuters, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc do vấn đề Biển Đông, đa số người dân Việt Nam ủng hộ việc Hà Nội thắt chặt quan hệ với Washington.
Bộ Quốc Phòng Việt Nam hôm qua cũng đã ra thông cáo nhấn mạnh chuyến thăm chính thức Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ diễn ra trong bối cảnh khuôn khổ "Đối tác toàn diện" giữa hai nước "không ngừng được củng cố, phát triển, đặc biệt sau các chuyến thăm viếng lẫn nhau của lãnh đạo cấp cao hai nước năm 2017".
Cũng theo thông cáo của bộ Quốc Phòng Việt Nam, về phương hướng thời gian tới, hai nước sẽ "thúc đẩy hợp tác theo các nội dung trong Bản Ghi nhớ về thúc đẩy hợp tác quốc phòng (MOU) ký năm 2011, Tuyên bố Tầm nhìn chung vế quan hệ quốc phòng (JVS) ký năm 2015, Kế hoạch hành động 3 năm giai đoạn 2018 - 2020 và thoả thuận của lãnh đạo cấp cao hai nước". Những hợp tác đó sẽ giành ưu tiên cho "việc khắc phục hậu quả chiến tranh, nâng cao năng lực thực thi pháp luật trên biển, quân y, đào tạo tiếng Anh...
Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng hoan nghênh Hoa Kỳ tiếp tục hợp tác để sớm khởi công Dự án xử lý môi trường nhiễm dioxine tại sân bay Biên Hòa và tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc.
Chuyến đi của bộ trưởng Quốc Phòng Jim Mattis diễn ra ngay sau khi Lầu Năm Góc vào tuần trước vừa công bố chiến lược an ninh mới của Mỹ. Chiến lược này tập trung vào việc xây dựng các đối tác và thắt chặt các liên minh để đối phó với hai quốc gia bị xem là mối đe dọa chủ yếu đối với Hoa Kỳ là Trung Quốc và Nga.
Đối với Hoa Kỳ, Việt Nam có một vị trí chiến lược trong vùng Ấn Độ -Thái Bình Dương, mà Hoa Kỳ đang cố thúc đẩy thành một vùng tự do và rộng mở, tức là một vùng mà quyền tự do hàng hải và luật pháp quốc tế được tôn trọng nghiêm chỉnh, đặc biệt là ở khu vực Biển Đông. Khi gặp các lãnh đạo Việt Nam, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ đã đặc biệt nhấn mạnh đến quyền tự do hàng hải ở vùng Biển Đông. Theo ông Mattis, đây là một vấn đề quan trọng đối với nền kinh tế đang tăng trưởng mạnh của Việt Nam.
