Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Ngay ở trang đu, Điu (1) quy đnh mc tiêu ca Lut An ninh mạng là đ "bo v an ninh quc gia và bo đm trt t, an toàn xã hi trên không gian mng". Nhưng đc hết 24 trang ca Luật An ninh mạng, người ta thy ngay ch đích ca nhng nhà lãnh đo cộng sản Việt Nam là muốn bt ming dân Vit đ h cng c quyn lc.

mang1

Luật An ninh mạng buc các doanh nghip mng vin thông và Internet, các t chc và cá nhân phi hp tác vi cơ quan an ninh mng ca nhà nước đ x lý nhng thông tin vi phm lut.

Luật An ninh mạng đ bo v đng

Điều (8) ca Lut An ninh mạng lit kê nhng hành vi b nghiêm cm mt cách mơ h trong đó có ba đim chính như sau :

1. Chống nhà nước Cng Hòa Xã Hi Ch Nghĩa (xã hội chủ nghĩa) Vit Nam ;

2. Xuyên tạc lch s, ph nhn thành tu cách mng, phá hoi khi đi đoàn kết toàn dân tc, xúc phm tôn giáo, phân bit đi x v gii, phân bit chng tc ;

3. Thông tin sai sự tht gây hoang mang trong nhân dân, gây thit hi cho các hot đng kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hot đng ca cơ quan nhà nước hoc người thi hành công v, xâm phm quyn và li ích hp pháp ca t chc, cá nhân khác ;

Điều (16) lit kê nhng thông tin trên mng cn phi x lý. Nhng thông tin này có ni dung "tuyên truyn chng Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam ; kích đng gây bo lon, phá ri an ninh, gây ri trt t công cng ; làm nhc, vu khng ; xâm phm trt t qun lý kinh tế".

Luật An ninh mạng buc các doanh nghip mng vin thông và Internet, các t chc và cá nhân phi hp tác với cơ quan an ninh mng ca nhà nước đ x lý nhng thông tin vi phm lut.

Luật An ninh mạng buc các doanh nghip mng vin thông và Internet trong và ngoài nước cung cp cho B Công An nhng thông tin v tài khon và người dùng. Nhng công ty này còn có trách nhiệm ngăn chn nhưng thông tin xu, không cung cp hoc ngưng cung cp dch v cho các t chc và cá nhân đã đăng ti thông tin xu. Nhng doanh nghip mng vin thông và Internet còn phi chu trách nhim v an ninh mng ca công ty.

Những doanh nghip mạng viễn thông và Internet trong và ngoài nước nếu có "thu thp, khai thác, phân tích, x lý d liu v thông tin cá nhân, d liu v mi quan h ca người s dng dch v, d liu do người s dng dch v ti Vit Nam to ra phi lưu tr d liu này ti Vit Nam trong thi gian theo quy đnh ca chính ph".

Ngoài ra, doanh nghiệp nước ngoài phi đt chi nhánh hoc văn phòng đi din ti Vit Nam. Như vy, nhà nước Vit Nam đã đt lên vai nhng công ty nước ngoài mt gánh nng to ln.

Tổ chc nhân quyn Amnesty International nhận đnh rng Lut An ninh mạng trên thc tế s làm cho các công ty k thut nước ngoài tr thành "đc v do thám cho nhà nước".

Vào tháng Tư va qua, mt s nhà hot đng nhân quyn Vit Nam đã gửi cho ông Mark Zuckerberg, Giám Đc Điu Hành ca Facebook, một lá thư ng, kết án công ty này đã hp tác vi gii chc cm quyn cng sn đ loi b mt s ni dung và đình ch khong 160 chương mc chng chính ph theo bài phúc trình ca ông Dien Lương trên báo Washington Post. Vào đu năm 2017, theo li yêu cầu ca chính ph Vit Nam, Google cũng đã loi b gn 1.500 đon video trên YouTube trong s 2.300 đon video mà Vit Nam đòi hi.

Ông Dương Ngc Thái, k sư kinh nghim v an ninh mng ti Hoa Kỳ, nhn đnh rng nhà nước Vit Nam hiu an ninh mng như trên là sai về bn cht. Ông nghĩ rng vn đ an ninh mng đt ra cho Vit Nam là phi làm sao đ các mng và h thng đin toán ca Vit Nam không b tn công. Ông cho biết trong vài năm gn đây h thng máy đin toán ca Vit Nam đã b xâm nhp nhiu lần. Năm 2014 chứng kiến h thng máy đin toán ca B Tài nguyên và môi trường b tn công vào dp Trung Quc kéo giàn khoan vào Bin Đông. Có nhiu bng chng cho thy rng cuc tn công này đến t Trung Quc. Vào 2016, Tien Phong Bank b xâm nhp và mt cp 1,1 triu M Kim. Hai tháng sau h thng máy đin toán ca ca phi trường Tân Sân Nht, phi trường Ni Bài và Vietnam Airlines b tin tc Trung Quc phá hoi. Vào năm ngoái, hàng ngàn máy đin toán Vit Nam b nhim WannaCry virus. Ít lâu sau h thng máy chủ e-mail ca Bộ ngoại giao b xâm nhp, trong khi Thủ tướng Nguyn Xuân Phúc đang viếng thăm Hoa Kỳ. Cách đây hai tháng, 75 triu tài khon người dùng ca VNG, mt công ty v trò chơi và Internet ln nht ca Vit Nam đã b đánh cp.

Việt Nam cn làm luật và phát trin k thut chng li s xâm nhp ca tin tc như nhng trường hp k trên, bo v h thng đin toán, đin thư, và các mng thông tìn, ch không cn lut và k thut đ bt ming dân và cng c chế đ đc tài.

Thiệt hi do Lut An ninh mạng gây ra

Trước hết chúng ta phi k đến nhng cuc biu tình rm r ca người dân nhiu thành th trong my ngày qua k t Ch Nht, 10 tháng 6 do s phn ut ca dân đi vi Lut An ninh mạng và d lut thiết lp đc khu cho thuê 99 năm. Rt tiếc máu đã đ, mt s xe đã cháy, và một s công s đã bi hư hi. Nhưng nng n hơn c là uy tín ca nhà nước đã b tn thương, mt s lãnh t đã mt mt, không nhng người dân trong nước mà còn đi vi thế gii.

T nhng v Vit Nam b chèn ép liên tiếp Bin Đông cho thy s hèn nhát của các nhà lãnh t cộng sản Việt Nam, ri đến v bt cóc Trnh Xuân Thanh Đc phơi bày ra tính cht bt tuân lut l quc tế và bn cht tham nhũng đáng kinh tm ca chế đ Hà Ni, nay li đến biến đng chính tr sâu xa trong nước. Mt trong nhng lý do mà dân Việt dám đi đu vi lc lượng Cảnh sát cơ động là vì các nhà lãnh đo cộng sản Việt Nam đã b dân chúng khinh thường.

Trong tình hình chính trị xáo trn như vy, th trường Vit Nam tr nên bt n, môi trường kinh doanh Vit Nam khép kín li và tr nên bp bênh hơn. Các nhà đâu tư ngoi quc s phi suy nghĩ nhiu hơn v nhng d tính đu tư Vit Nam. Đu tư ngoi quc s gim ít nht trong năm nay và năm ti. Đi vi Vit Nam đu tư nước ngoài là mt đng cơ chính đ giúp phát trin kinh tế.

Chính Luật An ninh mạng cũng s gây tr ngi cho kinh tế và thương mi ca Vit Nam. Trước khi Quốc hội Vit Nam biu quyết v Lut An ninh mạng, nhóm 13 công ty k thut nước ngoài và c Vit Nam gm Panasonic, Toshiba, Lazada, FPT, VNG, và Mobilfone đã gi thư cho Quốc hội Vit Nam đ trì hoãn vic b phiếu v Lut An ninh mạng vì h thy Lut An ninh mạng s gây tr ngi cho hot đng ca công ty.

Một ngày trước khi Quốc hội biu quyết mt s hip hi Internet Vit Nam cũng đã yêu cu Quốc hội trì hoãn vic b phiếu đ nghiên cu k hơn.

Sau khi Quốc hội đã biu quyết chấp thun Luật An ninh mạng, ông John Rockhold đã tuyên b vi phóng viên báo Nikkei Asian Review rng ông đ ngh Vit Nam cu xét thêm v lut này và nên theo nhng điu kin đã tha thun trong Hip Đnh Hp Tác Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership – TPP) gồm 12 nước.

Ông Jeff Paine, Giám đốc qun tr ca t chc Asia Internet Coalition bao gm Apple, Facebook, Expedia, Facebook, Google, Line, LinkedIn, Rakuten, và Yahoo’s nói rng ông rt tht vng v vic Quốc hội Vit Nam thông qua Luật An ninh mạng. Ông cho biết thêm rng nhng điu khon v tn tr d kin đa phương và kim soát ni dung s nh hưởng đến quyn t do ngôn lun và nhng đòi hi lp văn phòng đa phương chc chn s cn tr vic phát trin kinh tế và to vic làm.

Một cuc nghiên cu vào năm 2014 của Trung tâm Châu Âu Nghiên cu Chính tr Kinh tế Quc tế (European Centre for International Political Economy – ECIPE) cho thy rng đòi hi thiết lp trung tâm lưu tr d kin ti đa phương và lut an ninh đi x phân bit nhng công ty nước ngoài. Ảnh hưởng v kinh tế đáng k. Đi vi trường hp Vit Nam, tng sn phm ni đa (gross domestic product – GDP) s gim 1,7% và đu tư quc ni s gim 3,1%. Nay vi tình trng chính tr bt n, nh hưởng tai hi s ln hơn.

Một trong nhng hu qu trầm trng ca Lut An ninh mạng là tình trng bưng bít thông tin s gia tăng. Nó s giúp cho vic đàn áp nhân quyn và tham nhũng Vit Nam gia tăng, vì nhng vi phm nhân quyn, ăn hi l, thâm lm công qu ca các viên chc, cán b không b phanh phui trên báo chí và các mạng.

Luật An ninh mạng không phù hp vi mt s cam kết thương mi quc tế

Việt Nam gia nhp T chc Thương mi Quc tế (World Trade Organization – WTO) vào 2006. Tha hip ca Vit Nam không đòi hi nhng công ty nước ngoài phi lp văn phòng hay trung tâm lưu tr d kiên ti đa phương. Do đó Luật An ninh mạng trái ngược vi cam kết WTO ca Vit Nam. Trường hp Hip ước Thương mi T do gia Vit Nam và Liên Hiệp Châu Âu (European Unnion – Vietnam Free Trade Agreement - EVFTA) cũng vy.

Ngoài ra, vào tháng Ba vừa qua, Việt Nam mi ký gia nhp Hip đnh Hp tác Xuyên Thái Bình Dương Toàn din và Lũy tiến (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership – CPTPP). Theo tha hip này các công ty ngoi quc không b bt buc phi đt văn phòng Việt Nam.

Kết lun

Luật An ninh mạng xâm phm quyn t do ngôn lun, quyn riêng tư, và quyn thông tin qua các mng vin thông và Internet ca người dân.

Luật An ninh mạng cn được sa đi li cho phù hp vi các cam kết thương mi quc tế ca Vit Nam. Trong quá kh có nhng lut đã được Quốc hội thông qua, nhưng vn được tu sa. Thí d như Lut Bảo hiểm xã hội 2006 và Lut Hình s 2018.

Hiện nay các công ty mng viễn thông và Internet nước ngoài chưa có mt phn ng chính thc nào. Quyết đnh ca nhng đi công ty này cũng s có nhng nh hưởng ln đến quyết đnh ca chính ph Vit Nam. Trung Quc, mt th trường ln và mnh, có th ép các công ty nước ngoài theo đòi hỏi ca nhà nước. Trung Quc có bc tường la. Vit Nam không làm vì mun lôi kéo nhng công ty nước ngoài. Trung Quc có Weibo và WeChat. Vit Nam c gng xây GoOnline.vn nhưng không thành công.

Quan trọng hơn c vn là nguyn vng ca toàn dân mà chính phủ cn lng nghe. Trước đây gp phi s chng đi mnh m ca công nhân, chính ph đã phi sa li Lut Bo Him Xã Hi.

Việt Nam là mt trong nhng nước có t l dân s dùng Internet cao. Tht vy, hin nay Vit Nam có khong 52 triu tài khon Facebook và số người dùng Internet khong 50 triu, chiếm khong 54% dân s. Nhng người này đã thc thi quyn t do phát biu ý kiến trong khong 10 năm nay trong không gian mng. H đã bt đu thc hin quyn chính đáng đó trên đường ph. Nay chính ph làm lut khóa miệng h li là mt chuyn quá tr.

Tôi không nghĩ rằng Vit Nam s mi công ty Trung Quc Weibo hay Wechat thay thế Google hay Facebook vì d ng cao đ ca người Vit. Nhưng nếu nhng lãnh t cộng sản Việt Nam tiếp tc đt quyn li ca cá nhân và ca đng lên trên quyền li ca dân tc, tôi không ngc nhiên nếu h điên r không thay đi Lut An ninh mạng.

Phạm Phú Khải

Nguồn : VOA, 15/06/2018

Tham khảo :

1. Amnesty International, "Vietnam : New cybersecurity law a devastating blow for freedom of expression", June 12, 2018.

2. Dien Luong, "Vietnam wants to control media" Too late", New York Times, November 30, 2017.

3. Dien Luong, "Vietnam’s internet is in trouble", Washington Post, February 19, 2018.

4. Dương Ngc Thái, "Thư ng gi Quốc hội v d tho an ninh mng", May 31, 2018.

5. European Centre for International Political Economy, "The costs of data localization : friendly fire on economic recovery", ECIPE occasional paper No. 3, 2014.

6. Financial Times, "Vietnam cyber security law restrict Facebook and Google", June 12, 2018.

7. Freedom House, "Manipulation social media to undermine democracy", 2017.

8. Nikkei Asian Review, "Vietnam’s cybersecurity law sparks concerns from business". Ho Chi Minh City, June 12, 2018

9. Quốc hội Cng Hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam, "Lut an ninh mng", 2018/QH14.

10. Reuters, "Vietnam unveils 10,000-trong cyber unit to combat wrong views", December 26, 2017.

Published in Diễn đàn