Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Một hin tượng tin t và có th mang c tính chính tr rt đáng m x và truy xét v ngun cơn tht s ca nó đã hin ra : trong hai năm 2017 và 2018, Ngân hàng thế gii đã làm thay phn vic ca các cơ quan Tng cc Thng kê, B Kế hoch và đu tư, Ngân hàng nhà nước… Vit Nam trong vic công b kết qu kiu hi v Vit Nam mi năm.

kieuhoi0

‘Việt Nam nhận 15,9 tỷ USD kiều hối năm 2018’ ? Hình minh họa.

Ngân hàng thế gii làm thay cho Vit Nam ?

Trong lúc các cơ quan ‘có trách nhim’ ca Vit Nam vn như cm khu trong c hai năm trên, thì Ngân hàng thế gii đu đn công b "Năm 2017, kiều hi gi v Vit Nam đt 13,8 t đô la, tăng 16% so vi năm 2016 và cũng đã là mc cao k lc ca đt nước" và "Vit Nam đã nhn tng cng 15,9 t đô la kiu hi trong năm 2018".

Ngay lập tc, các t báo đng và ‘thân đng’ Vit Nam dn tin từ Ngân hàng thế gii đ khoa trương thành tích nh có ngh quyết 36 ca B Chính tr v công tác v người Vit Nam nước ngoài và các chính sách nhân văn nhân bn ca đng và nhà nước ta mà Vit Nam đã thu hút được ngày càng nhiu kiu hi t ‘khúc rut ngàn dặm’ hay t ‘kiu bào ta’.

Tuy nhiên, công bố ca Ngân hàng thế gii v lượng kiu hi v Vit Nam trong hai năm 2017 và 2018 li ch thun túy là con s tng nhưng đã không kèm theo bt kỳ mt lit kê chi tiết nào cn có v cơ cu khu vc và quc gia trên thế gii gi kiu hi v Vit Nam, cơ cu khu vc và ngành ngh Vit Nam nhn kiu hi, phương pháp tính kiu hi ca Ngân hàng thế gii…

Trong thực tế, s liu ca Ngân hàng thế gii v kết qu kiu hi v Vit Nam trong hai năm 2017 và 2018 là rt đáng nghi ng v tính chính xác, nếu không mun nói là đáng nghi ng v tính trung thc.

Phản bin vi Ngân hàng thế gii

Từ nhiu năm qua, mt thng kê ca Ngân hàng nhà nước chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh đã thường xuyên xác đnh v cơ cu đa phương tiếp nhn kiu hối : Sài Gòn thường nhn khong 60% trong tng s kiu hi v Vit Nam.

Vào năm 2017 khi các cơ quan Vit Nam không chu công b con s tng kiu hi trên bình din quc gia, ch duy nht Ngân hàng nhà nước chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh công b kết qu kiu hi v Sài Gòn là khoảng 5,2 t USD.

Khi năm 2018 đã gần trôi qua, trong khi các cơ quan Vit Nam vn im bt mà không chu công b bt c con s kiu hi tng nào, thì cũng li Ngân hàng nhà nước chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra con s kiu hi mà Sài Gòn d kiến thu hút trong năm 2018 là khoảng 5,2 t USD.

Như vy nếu căn c vào con s 5,2 t USD ca Sài Gòn và t l 60% mà Sài Gòn thường chiếm trong tng lượng kiu hi ca c Vit Nam, con s tng kiu hi v Vit Nam trong hai năm 2017 và 2018 ch vào khong 8,5 t USD chứ không thể lên đến 13,8 t USD cho năm 2017 và 15,9 t USD cho năm 2018 như Ngân hàng thế gii công b.

Nhưng con s 8,5 t USD trên vn có th là lc quan, bi phn ánh chung ca báo chí và gii chuyên gia tài chính là trong nhng năm gn đây, kiu hi đổ về Vit Nam có khuynh hướng ngày càng tp trung v Sài Gòn - nơi có hàng triu gia đình có thân nhân nước ngoài, ch yếu t th trường Hoa Kỳ (chiếm 55-60% tng kiu hi t các nước gi v Vit Nam), trong khi gim mnh tnh thành khác. Nếu t l kiu hối v Sài Gòn vượt trên 60% nhưng vn gi giá tr tuyt đi là khong 5,2 t USD thì dĩ nhiên con s tng kiu hi quc gia s phi gim dưới mc 8,5 t USD.

Nhưng vì sao các cơ quan Vit Nam c giu diếm công b v kiu hi ca vào năm 2017 và 2018 ? Tng lượng kiu hi v Vit Nam trong năm 2017 và năm 2018 là bao nhiêu ? Và vì sao cho đến gi phút này các cơ quan kinh tế ca chính quyn vn chưa công b s liu tng hp v ngun ngoi t thu được t "kiu bào ta ?" Liu đã xy ra mt "s c" đ ln mà đã khiến chính quyn không dám công b kết qu kiu hi trong hai năm 2017 và 2018 ?

Cạn kit ngoi t !

Trong liên tiếp 23 năm trước năm 2016, dòng kiu hi v Vit Nam đã tăng khong gn 100 ln, t mc 140 USD triu năm 1993 lên 10 t USD năm 2012 ; 11 t USD năm 2013 ; 12 tỷ USD năm 2014, và hơn 13,2 t USD năm 2015, đưa Vit Nam đng th ba ti Châu Á và đng th 11 trên thế gii v thu hút kiu hi. Nhng con s thng kê đy lc quan ca chính quyn cho biết trong giai đon 2002-2015, kiu hi chiếm khong 6% GDP, trong khi vốn FDI và ODA vào Vit Nam ln lượt là 7,7% và 3% GDP. Mc tăng trung bình liên tc ca lượng kiu hi nhng năm gn đây là 10 đến 15%/năm.

Hẳn nhiên, kiu hi là mt ngun quan trng đã giúp duy trì "máu" đ chính quyn Vit Nam vn có thể tm ung dung v "đà tăng trưởng kinh tế không ngng", đng thi khi cn thiết có th gia tăng in tin mt đ "gom" USD trôi ni t dân chúng, đc bit t các gia đình được thân nhân nước ngoài gi ngoi t v, giúp b sung kho d tr ngoi hi và có thêm ngoại t đ d b tr s n nước ngoài đang lên đến hàng chc t USD hoc hơn mi năm.

Nhưng sau hơn hai chc năm duy trì xu hướng tăng liên tc, hin tượng rt đáng chú ý là vào năm 2016, ln đu tiên dòng kiu hi b khng li, suy gim rt mnh và báo hiệu v dòng kiu hi này có th đo chiu trong nhng năm ti.

Năm 2016 thực s là mt cú sc dành cho chính th cm quyn ti Vit Nam : lượng kiu hi trong năm đó ch còn có 9 t USD, st gim rt mnh - đến 30% - so vi lượng kiu hi ca năm 2015.

Nếu vào thi hoàng kim ca kinh tế Vit Nam vào nhng năm 2006-2007, kiu hi có gim cũng khó có tác đng tiêu cc đến nn kinh tế này. Nhưng khi kinh tế Vit Nam đã tri qua 10 năm suy thoái liên tiếp tính t năm 2008, bt c mt s gim sút nào v lung tài chính ngoại vn cũng khiến nn kinh tế phi chu thêm áp lc khng hong.

Với hơn 4 t USD b st gim t lượng kiu hi vào năm 2016, GDP danh nghĩa ca Vit Nam đã b gim khong 1,5% trong năm đó và cũng gim theo t l đó trong nhng năm sau.

Một số người Vit hi ngoi cho biết nếu cách đây 5 - 6 năm, h thường chn phương án gi tin v Vit Nam đ đu tư, thì nay có đến 9/10 người hi ngoi chn cách gi tin hoc đu tư nước ngoài. Nguyên do không ch là mt bng lãi sut gi đô la Vit Nam quá thấp, mà còn bi do kinh tế suy thoái nên th trường kinh doanh và sn xut Vit Nam sinh li rt thp. Mt nguyên do khác không th b qua là tình hình chính tr Vit Nam đy biến đng, bt n và có th gây ri ro cao mà khó làm cho "kiu bào ta" yên tâm gửi tin v

Lượng kiu hi t Châu Âu gi v Vit Nam, vn trước đó có đà st gim, có th càng gim mnh hơn sau v chính ph Đc cáo buc Vit Nam bt cóc Trnh Xuân Thanh ngay ti Berlin vào tháng 7 năm 2017, dn đến cuc khng hong ngoi giao Đức - Vit và khiến môi trường chính tr ln đu tư Vit Nam tr nên bt n hơn nhiu.

Khi kiều hi v Vit Nam tiếp tc st gim trong vài ba năm ti, ngân sách s không biết tìm đâu ra ngoi t mnh đ thanh toán các khon đến hn vi quc tế.

Sẽ không ngạc nhiên khi t năm 2016 tr đi bt đu mt chu kỳ suy gim đáng k ca dòng kiu hi ca "kiu bào ta" v min đt đã chìm trong cơn suy thoái kinh tế năm th 10 liên tiếp, tràn ngp bt n xã hi và bt n chính tr, và nhiu nguy cơ sp rơi vào cuộc khủng hong không li thoát.

Một ngun giu tên cho biết ngân sách Vit Nam s sm rơi vào cn kit ngoi t tr n nước ngoài. Thi đim cn kit gn nht là vào cui năm 2019.

Vào cuối năm 2018, mt ln na chính sách va ngm ngm va công khai v ‘tìm cách huy đng vàng và ngoi t’ trong dân li được chính ph ‘kiến to và hành đng’ ca Nguyn Xuân Phúc thúc gic Ngân hàng nhà nước. Trong khi đó, có nhng du hiu cho thy quỹ d tr ngoi hi quc gia được tuyên truyn đt hơn 60 t USD đang nhanh chóng rơi vào cnh cn kit.

Hàng loạt cú bt và pht tin đi vi người đi USD và cơ s kinh doanh đi USD trong nhng tháng cui năm 2018 ti Cn Thơ và Ngh An cho thy các cơ quan ‘có trách nhiệm’ đang c làm nhiu cách đ buc người dân phi bán ngoi t cho ngân hàng thương mi, t đó ngân hàng thương mi phi bán li ngoi t theo ‘giá ni b’ cho ngân hàng nhà nước đ chính ph có thêm ngoi t tr n cho nước nước ngoài.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 21/12/2018

Published in Diễn đàn