Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Hoa Kỳ giải mật kế hoạch đối đầu với Trung Quốc

Thụy My, RFI, 14/01/2021

Chính quyền Mỹ cho phép giải mật một kế hoạch nhạy cảm, trong đó vạch ra chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ để đối phó với sự bành trướng của Trung Quốc.

ando1

Không quân Mỹ và Nhật Bản diễn tập đội hình phối hợp với hàng không mẫu hạm Mỹ USS Ronald Reagan (CVN 76), ngày 01/06/2017 ở biển Nhật Bản. Ảnh tư liệu chụp công bố ngày 02/06/2017.  AFP – Artur Sedrakyar

Tài liệu, gồm 10 trang vào tháng 2/2018, được xếp vào loại "mật" để đối phó với mối đe dọa ngày càng tăng từ Trung Quốc. Dự định chỉ được công bố vào năm 2043, nhưng tuần rồi đã được chính quyền Donald Trump cho phép giải mật và công khai vào hôm 13/01/2021, với chữ ký của cố vấn an ninh quốc gia Mỹ O’Brien.

Văn bản khẳng định an ninh và thịnh vượng của Hoa Kỳ tùy thuộc vào sự tham gia tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương "tự do và rộng mở" - sẽ là động cơ cho tăng trưởng của Mỹ, của khu vực và toàn cầu. Hoa Kỳ không thể để cho Trung Quốc thống trị trên không và trên biển tại chuỗi đảo đầu tiên (bao gồm các quần đảo Kuril, Nhật Bản, Lưu Cầu và Đài Loan, Bắc Philippines và Borneo).

Hoa Kỳ cần phải hỗ trợ sự trỗi dậy của Ân Độ, tăng cường bộ Tứ Ấn-Nhật-Úc-Mỹ. Washington sẽ giúp hiện đại hóa lực lượng phòng vệ Nhật Bản và tăng khả năng tự vệ của Đài Loan. Tại khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương, Mỹ muốn nâng cao vai trò của ASEAN, thắt chặt mối quan hệ với Việt Nam, Singapore, Malaysia, Indonesia.

Về mặt kinh tế, Hoa Kỳ sẽ tăng cường kết nối với các quốc gia muốn cải cách theo hướng thị trường, xúc tiến mô hình hội nhập phát triển tại Ấn Độ-Thái Bình Dương, như một giải pháp đáng tin cậy thay thế cho "Nhất đới, nhất lộ". Bên cạnh đó là việc mở rộng vai trò APEC, giúp đỡ hình thành cộng đồng kinh tế ASEAN qua việc tạo điều kiện thương mại, hiện đại hóa hải quan, hài hòa các tiêu chuẩn. Washington cũng khuyến khích các công ty tư nhân Mỹ hăng hái tham gia vào lãnh vực đầu tư và thương mại tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.

Tờ báo Úc Sydney Morning Herald cho rằng sở dĩ tài liệu được giải mật vào lúc này, là do các viên chức đã phác thảo ra chiến lược muốn được nhìn nhận công sức của họ. Đồng thời khuyến khích tổng thống tân cử Joe Biden tiếp tục chiến lược Ân Độ-Thái Bình Dương hiện nay, gởi một thông điệp mạnh mẽ đến các đồng minh của Mỹ.

Thụy My

Nguồn : RFI, 14/01/2021

********************

Việt Nam lên tiếng về tài liệu khung chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương mới giải mật của Mỹ

RFA, 14/01/2021

Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 14/1 đã lên tiếng bình luận về tài liệu khung chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương mới được giải mật của chính quyền Tổng thống Trump, khẳng định sự ủng hộ của Việt Nam đối với hợp tác giữa các bên vì sự ổn định và phát triển của khu vực, dựa trên luật pháp quốc tế.

giaimat4

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại họp báo ở Hà Nội hôm 12/11/2017 - AFP

Tài liệu khung chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương được giải mật hôm 12/1 vừa qua và được cho là sớm hơn so thông lệ đáng ra phải chờ đến năm 2043.

Tài liệu dài 10 trang nêu lên các thách thức về an ninh quốc gia của Hoa Kỳ trong đó nổi bật là Trung Quốc với các hành động quyết đoán và bành trướng của mình. Theo chiến lược này, Hoa Kỳ khẳng định sự hợp tác với các đối tác và đồng minh trong khu vực, đặc biệt là Nhật Bản, Ấn Độ, Australia trong Bộ Tứ.

Tài liệu cũng nhắc đến vai trò trung tâm của ASEAN, sự hợp tác của Hoa Kỳ với các đối tác như Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Singapore.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói : "Việt Nam mong muốn hoan nghênh các sáng kiến liên kết, kết nối ở khu vực, góp phần vào ổn định, hợp tác, phát triển của khu vực dựa trên luật lệ và tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng quyền và lợi ích chính đáng của tất cả quốc gia, bao gồm vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang hình thành".

Bà Hằng khẳng định lập trường này cũng được chia sẻ giữa Việt Nam và các nước ASEAN trong Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Thái Bình Dương (AOIP).

Khung chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương của chính phủ Tổng thống Trump được Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng xây dựng trong năm 2017 và hoàn tất vào năm 2018.

Chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương mở đã được Tổng thống Donald Trump nói đến lần đầu tiên tại Đà Nẵng trong Thượng đỉnh APEC năm 2017.

*********************

Vit Nam có tên trong tài liu mt v chiến lược an ninh ca Nhà Trng

An Hải, VOA, 13/01/2021

Mt tài liu được Nhà Trng gii mt hôm 12/1 cho thy Vit Nam nm trong s các quc gia Đông Nam Á mà Washington mun thúc đy hp tác v an ninh trong chiến lược mn Đ Dương Thái Bình Dương T do và Rng m vi mc tiêu kìm ta Trung Quc. Tài liu này được xem là tin đ cho các chính sách và hướng dn xuyên sut ca chính ph Hoa K trước s bành trướng ca Trung Quc trong nhim k ca Tng thng Donald Trump.

giaimat1

T

Trang 9 c a Khung Chi ế c l ượ c n Đ D ươ ng - Th á i B ì nh D ươ ng c a Hoa Kỳ có đ c p đ ế n Vi t Nam. Photo White House

giaimat2

Trang đ u Khung Chi ế n l ượ c c a Hoa Kỳ v n Đ D ươ ng - Th á i B ì nh D ươ ng, c ô ng b ngày 12-01-2021. Photo White House.

Chính quyn ca Tng thng Donald Trump công b tài liu có tiêu đKhung Chiến lược ca Hoa K đi vi n Đ Dương Thái Bình Dương  (sau đây gi là Khung Chiến lược) hôm 12/1. Tài liu này được hình thành trong đu nhim k ca ông t năm 2017, trong đó khái quát tt c nhng hướng dn mà Washington đã và đang thc hin trong sut ba năm qua đi vi khu vc có dân s và nn kinh tế năng đng nht thế gii. Cui năm 2017 ti Đà Nng, Tng thng Trump đã hé l v chính sách này, trước khi ông phê chun vào tháng 2/2018.

Tài liu dài 10 trang, trong đó có mt ít ch b bôi đen, nêu bt các thách thc an ninh quc gia ca Hoa K trước sc nh hưởng ca Trung Quc khu vc, và trình bày các chính sách, hướng dn c th đ đi phó vi Bc Kinh.

Ngoài vic tht cht quan h an ninh quc phòng vi các đng minh và đi tác trong khu vc như Nht, Hàn Quc, Australia, n Đ, Philippines, Thái Lan, và Đài Loan, chính quyn ca Tng thng Donald Trump còn hướng dn cách tiếp cn đi vi khi ASEAN bng cách "làm ni bt vai trò trung tâm ca ASEAN như mt thành phn ct lõi ca chính sách n Đ Dương Thái Bình Dương T do và Rng m".

"Tăng cường quan h ca chúng ta vi Singapore, Malaysia, Vit Nam, và Indonesia", tài liu viết, "nhm thúc đy và cng c vai trò trung tâm ca Đông Nam Á và ASEAN trong cu trúc an ninh ca khu vc và đng hành cùng khi này trong vic đưa ra tiếng nói thng nht v các vn đ chính".

Trong mt tuyên b đ ngày 5/1 và được công b hôm 12/1 v vic gii mt Khung Chiến lược này, C vn An ninh Quc gia Hoa K Robert OBrien cho biết Khung Chiến lược đã hướng dn s phát trin ca nhiu chính sách và kế hoch dưới khung, nêu rõ cách tiếp cn ca Hoa K đi vi các vn đ c th v tm quan trng đi vi khu vc n Đ Dương - Thái Bình Dương và hơn thế na, chng hn như Ph ương pháp Tiếp cn Chiến lược ca Hoa K đi vi Cng hòa Nhân dân Trung HoaKhung chi ến lược ca Hoa K đ đi phó vi bành trướng kinh tế ca Trung QucK ế hoch chiến dch ca Hoa K đ chng li nh hưởng xu ca Trung Quc đi vi các t chc quc tếvà nhng vn đế khác.

giaimat3

Tuyên b ca Cố vấn an ninh quốc gia Robert O'Brien ngày 5/1/2021 v vic gii mt Khung Chiến lược n Đ Dương - Thái Bình Dương. Photo White House

"Cùng vi các tài liu khác, Khung Chiến lược này đã hướng dn các hành đng cho toàn b chính ph Hoa K đ thúc đy s thnh vượng và n đnh trong khu vc, bao gm ch quyn, t do hàng hi và hàng không, có đi có li trong thương mi và đu tư, tôn trng quyn cá nhân và pháp quyn, và tính minh bch", thông cáo ca C vn An ninh Quc gia viết.

Ông O’Brien viết : "Ti Đà Nng, Vit Nam, vào năm 2017, trong chuyến công du dài nht đến khu vc này trong hơn mt phn tư thế k ca mt Tng thng Hoa K, Tng thng Trump đã đúc kết mt chính sách, cùng vi tm nhìn ca Th tướng Nht Abe, kêu gi mt khu vc n Đ Dương Thái Bình Dương T do và Rng m".

Khu vc này, theo Tng thng Trump, "là mt nơi các quc gia có ch quyn và đc lp, vi nn văn hóa đa dng và nhiu gic mơ khác nhau, tt c đu có th cùng nhau thnh vượng, và phát trin trong t do và hòa bình".

Theo ông O’Brien, vic gii mt Khung Chiếc lược này cho thy s minh bch, cam kết chiến lược ca M đi vi khu vc n Đ Dương - Thái Bình Dương và vi các đng minh và đi tác trong khu vc.

Hoa Kỳ coi khu vc n Đ - Thái Bình Dương là "mt chòm sao quc gia tuyt đp, mi quc gia đu có v tinh, ngôi sao sáng - và mi ngôi sao là mt quc gia, mt nn văn hóa, mt li sng, và mt ngôi nhà", thông cáo dn li ông Trump phát biu ti Vit Nam năm 2017.

Vin Chính sách Chiến lược Australia (ASPI) hôm 13/1 cho biết tác gi chính ca Khung Chiến lược này là C vn An ninh Quc gia lúc by gi, H.R. McMaster, và Giám đc Hi đng An ninh Quc gia Hoa K (NSC) ph trách Châu Á Matt Pottinger, người sau đó tr thành Phó C vn An ninh Quc gia.

Vic gii mt tài liu này din ra vào lúc chính quyn Trump sp mãn nhim, mt tun trước khi Tng thng Đc c Joe Biden nhm chc vào ngày 20/1/2021.

Giáo sư Rory Medcalf viết trên trang ca ASPI rng ngôn ng s dng trong tài liu này "thường mang tính phòng th : không nhm mc đích cn tr mi quan h kinh tế M - Trung, mà là đ "ngăn chn các chính sách công nghip và hành vi thương mi không công bng ca Trung Quc vì h làm méo mó th trường toàn cu và gây tn hi đến kh năng cnh tranh ca Hoa K".

"Vn có s tha nhn v s cn thiết phi "hp tác vi Trung Quc khi có li cho các li ích ca Hoa Kỳ", mc dù điu này rt mơ h, cho nên chính quyn ca Tng thng Đc c Joe Biden s có th nhn ra mt s thông tin c th t lúc ban đu cho các phép th thn trng trong quan h đi tác [M-Trung]", ông Medcalf nhn đnh.

"Các nhà quan sát có tính hoài nghi thì có th hiu rng vic công b chiến lược ngay lúc này, trong bi cnh quá trình chuyn đi đang gp khó khăn, là mt trò chơi hin nhiên cho s liên tc ca chính sách".

Giáo sư Medcalf viết : "S dĩ có như vy là vì xut hin lo ngi rng chính quyn ca ông Biden có th chưa quyết tâm lm trước thách thc và n lc thng tr ca Trung Quc - hoc thc s có hình thành mt ý tưởng v n Đ Dương - Thái Bình Dương hay không, ít nht là trong mt biến th "T do và Rng m", gia lúc vn còn đó li kêu gi đoàn kết trong khu vc chng li thế lc bá quyn ca ca Trung Quc".

An Hải

Nguồn : VOA, 13/01/2021

Additional Info

  • Author Thụy My, An Hải, RFA tiếng Việt
Published in Diễn đàn