Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Việt Nam - Nhật Bản cam kết tăng cường quan hệ an ninh, quốc phòng trước mối nguy Trung Quốc

Nguyễn Phú Bình, RFA, 26/11/2021

Vit Nam - Đi tác quan trng ca Nht Bn

Trong tuyên b chung sau cuc gp song phương ngày 24/11, Th tướng Kishida Fumio và Th tướng Phm Minh Chính khng đnh hai bên cùng coi trng vic duy trì mt trt t quc tế da trên lut pháp, đng thi nhn mnh hai nước s cùng hp tác hướng ti phc hi kinh tế sau đi dch Covid-19.

tqasean2

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida ở Tokyo hôm 24/11/2021 - AP

Hai nhà lãnh đo đã nhn mnh tm quan trng ca vic bo đm an ninh, an toàn hàng hi, hàng không và kêu gi mi tranh chp phi được gii quyết phù hp vi lut pháp quc tế. Phát biu vi báo gii sau cuc hi đàm, Th tướng Kishida khng đnh :"Vit Nam là đi tác quan trng ca Nht Bn và s đóng vai trò là tr ct trong n lc ca chúng tôi nhm hin thc hóa mt n Đ Dương - Thái Bình Dương t do và rng m(1 ).

Cuc gp gia lãnh đo hai nước din ra trong bi cnh Trung Quc và Nht Bn đang tìm cách tăng cường nh hưởng Đông Nam Á.

Vit Nam và Nht Bn thiết lp quan h đi tác chiến lược vào năm 2009. Năm 2014, hai nước đã nâng cp quan h song phương lên thành quan h đi tác chiến lược sâu rng vì hòa bình và thnh vượng châu Á.

Tăng cường c quan h quc phòng và kinh tế

Ti cuc hi đàm, hai nhà lãnh đo cũng tho lun v vic xut khu thiết b quc phòng do Nht Bn sn xut, bao gm c tàu sang Vit Nam. Carlyle Thayer, Giáo sư danh d ti Đi hc New South Wales (Australia) cho rng, t năm 1999-2018, Vit Nam mua đến 84% s vũ khí t Nga và có l đang tìm cách đa dng hóa các ngun vũ khí (2). Và Nht Bn có l đang là ưu tiên ca Vit Nam trong vic đa dng hoá ngun cung cp vũ khí này.

Th tướng Kishida và Th tướng Phm Minh Chính cùng nht trí m rng xut khu và cho biết tha thun này tượng trưng cho mi quan h bn cht gia Nht Bn và Vit Nam.

Th tướng Phm Minh Chính và Th tướng Kishida cũng nht trí tăng cường chui cung ng gia hai nước, thông qua ng dng công ngh k thut s và đa dng hóa các cơ s sn xut. Theo tuyên b chung, hai nước cũng khng đnh hp tác trong vic ci thin điu kin cho thc tp sinh k năng và sinh viên Vit Nam ti Nht Bn. Th tướng Kishida cam kết Nht Bn s cung cp thêm 1,54 triu liu vc-xin nga Covid-19 cho Vit Nam, nâng tng s liu vc-xin vin tr cho Vit Nam lên khong 5,6 triu liu.

Sau khi nâng cp lên quan h đi tác chiến lược sâu rng vào năm 2014, Nht Bn đã giúp Vit Nam tăng cường hơn na năng lc hàng hi bng cách cung cp cho Vit Nam các tàu tun tra và các khon vay đ đóng tàu tun tra mi, cũng như cùng Vit Nam tham gia các cuc din tp hi quân

Quan h hp tác gia các cơ quan quc phòng Nht Bn và Vit Nam được mô t là đã bước sang mt "tm cao mi". Hai b trưởng đã chng kiến vic ký hai hip đnh v an ninh mng và quân y (3). 

nhatviet2

B trưởng Quc phòng Việt Nam Phan Văn Giang và B trưởng Quc phòng Nht Bn Nobuo Kishi d l ký bn ghi nh Tokyo hôm 23/11/2021. AP

Tm quan trng ca mi quan h Vit - Nht

Trong nhiu năm qua, Vit Nam và Nht Bn là đi tác thương mi quan trng ca nhau. Nn tng hp tác này kết hp vi nhng thay đi phc tp trong bi cnh đa chính tr khu vc n Đ Dương-Thái Bình Dương đã khiến Nht Bn và Vit Nam xem xét vic hp tác kinh tế đ thúc đy hơn na quan h song phương. Ngoài ra, quan h đi tác chiến lược cũng phù hp vi chính sách đi ngoi ca Vit Nam và Nht Bn. Vit Nam là mt trong nhng nước mà cu Th tướng Nht Bn Yoshihide Suga thăm đu tiên vào tháng 10/2020. Chuyến thăm din ra ch vài tháng sau khi Tokyo công b tha thun tr giá 348 triu USD đ đóng sáu tàu tun tra ven bin mi cho lc lượng cnh sát bin Vit Nam. Bc Kinh và Tokyo cũng gia tăng căng thng v qun đo Điếu Ngư/Senkaku Bin Hoa Đông.

Nht Bn cũng là nhà đu tư nước ngoài ln th ba ca Vit Nam sau Singapore và Hàn Quc. Các tp đoàn ln ca Nht Bn như tp đoàn bán l Aeon và ch s hu ca thương hiu thi trang Uniqlo đang tìm cách m rng hơn na hot đng quc gia Đông Nam Á này.

Trong nhng năm gn đây, Vit Nam đã tr thành nhà cung cp hàng hóa sn xut hàng đu thế gii dù lnh phong ta do dch Covid-19 trước đó đã kìm hãm hot đng sn xut và gây xáo trn th trường lao đng khi hàng nghìn công nhân nhà máy tr v quê thay vì li nhà máy.

T năm 2014-2018, Nht Bn đã cung cp khong 280 triu USD vin tr ODA đ phát trin h tng, qun lý ngun nhân lc thc hành qun tr và ci thin môi trường Vit Nam, qua đó, đưa Tokyo tr thành nước vin tr ln nht ca Vit Nam. Nhiu công ty Nht Bn có nhà máy ti Vit Nam hoc s dng linh kin ca Vit Nam trong các sn phm.

Giáo sư khoa hc chính tr ti Đi hc Temple (Tokyo) Hiromi Murakami cho hay Vit Nam đã tr nên quan trng hơn đi vi các công ty Nht Bn, vn đã rút khi Myanmar sau cuc đo chính quân s hi đu năm nay. Các chuyên gia kinh tế quc tế cho rng lm phát cao, thiếu tin mt và giá lương thc tăng đã khiến nn kinh tế Myanmar rơi vào tình trng ti t. Ông Murakami nhn đnh :"Các công ty Nht Bn nhìn thy các cơ hi to ln khi m rng hot đng ti Vit Nam và điu đó đang được chính ph khuyến khích vì phát trin kinh tế s giúp chính ph Vit Nam đng vng hơn trước Trung Quc." Ông Murakami cũng cho biết thêm Tokyo đang trin khai chiến thut tương t mt s nước Đông Nam Á khác(4).

Quan h Vit - Nht phát trin nhm đi phó vi Trung Quc ?

Nhng n lc ca Nht Bn nhm tăng cường quan h mt thiết hơn vi Vit Nam trong nhng năm gn đây phn ánh quan ngi chung ca hai nước v sc mnh ngày càng tăng ca Trung Quc trên bin. Hot đng ca Trung Quc các vùng bin gn qun đo Senkaku, mà Nht Bn đang kim soát và Trung Quc cũng tuyên b ch quyn và gi là Điếu Ngư, đã gia tăng t nhng năm 2010.

Nht Bn và M, vn đang tìm cách thúc đy mt chiến lược n Đ Dương-Thái Bình Dương t do và rng m, đu hy vng v vai trò ca Vit Nam trong chiến lược an ninh ca ASEAN đi vi Trung Quc. Tháng 9/2021, Nht Bn và Vit Nam đã ký hip đnh v xut khu trang thiết b và công ngh quc phòng ca Nht Bn. Ngay trước đó, Phó Tng thng M Kamala Harris đã thăm Vit Nam.

Giáo sư Yakov Zinberg chuyên v các vn đ Đông Á ti Đi hc Kokushikan ti Tokyo cho rng :"Tôi thy hu hết mi vic được tho lun gia các nhà lãnh đo Nht Bn và Vit Nam đu liên quan đến Trung Quc và v vic xây dng mi quan h nhm bao vây Trung Quc" (5).

Ông Zinberg cũng nhn mnh mi quan ngi ngày càng ln ca Tokyo đi vi thái đ ngày càng quyết đoán ca Bc Kinh Bin Đông mà phn ln hàng hóa xut nhp khu ca Nht Bn đu đi qua vùng bin này. Nht Bn đã nâng cao v thế trong vùng bin này, gn đây đã tiến hành tp trn hi quân vi các đơn v M ngoài khơi b bin phía Tây ca Philippines, gn các khu vc mà Bc Kinh đòi hi ch quyn.

Các đng thái tăng cường quan h ca hai bên din ra trong bi cnh Vit Nam và Trung Quc ngày càng căng thng khi Bc Kinh xây dng các đo nhân to và căn c quân s Bin Đông. Nhng n lc tăng cường quan h vi Vit Nam cho thy Nht Bn mong mun duy trì sc nh hưởng Đông Nam Á. Năm 2022, Campuchia s đm nhn vai trò ch tch ASEAN và Nht Bn lo ngi sc nh hưởng ca Trung Quc đi vi ASEAN s gia tăng do Bc Kinh có mi quan h gn gũi vi Phnom Penh.

Trong khi đó, ông Zinberg nhn mnh :"Tôi k vng mi quan h gia Nht Bn và Vit Nam s ngày càng phát trin, đc bit là trong lĩnh vc quân s và đây s tr thành mt mi quan h quan trng và lâu dài."

Nguyễn Phú Bình

Nguồn : RFA, 26/11/2021

Tham kho :

1. https://english.kyodonews.net/news/2021/11/072ab1e40368-japans-kishida-to-meet-with-vietnam-pm-hosting-1st-foreign-leader.html

2. https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Japan-and-Vietnam-share-concerns-over-China-at-summit

3. https://apnews.com/article/business-china-japan-vietnam-south-china-sea-895f28bf2743c03613c27400309492e6

4. https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3157271/japan-vietnam-boost-security-cooperation-amid-serious-concerns

5. Ibid.

**********************

Lãnh đạo Nhật Bản Việt Nam quan ngại "sâu sắc" về tình hình Biển Đông

Thanh Phương, RFI, 25/11/2021

Trong cuộc họp thượng đỉnh tại Tokyo, Nhật Bản, hôm 24/11/2021, lãnh đạo Nhật Bản và Việt Nam đã đồng thuận gia tăng hợp tác an ninh giữa hai nước, đồng thời cùng bày tỏ quan ngại về những hành động của Trung Quốc tại các vùng biển khu vực, trong đó có Biển Đông.

nhatviet1

Thủ tướng Nhật Fumio Kishida và thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính trước khi hội đàm tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 24/11/2021. © AP Photo/Koji Sasahara

Theo hãng tin Kyodo, theo tuyên bố chung được công bố sau cuộc họp, thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida "đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình Biển Đông, về những nỗ lực đơn phương nhằm làm thay đổi nguyên trạng và gia tăng căng thẳng".

Hai vị lãnh đạo chủ trương "giải quyết hòa bình  các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế". Thủ tướng của hai nước nhấn mạnh tầm quan trọng của "một trật tự tự do và rộng mở dựa trên luật lệ, tôn trọng luật pháp quốc tế".

Thủ tướng Kishida Fumio thông báo Nhật Bản sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam, bao gồm việc cử chuyên gia, chủ yếu từ Lực lượng Phòng vệ trên bộ Nhật Bản, tới hỗ trợ Việt Nam trong công tác chuẩn bị tham gia các hoạt động giữ gìn hòa bình.

Tuyên bố chung cũng cho biết Hà Nội và Tokyo sẽ "đẩy mạnh tham vấn" về việc chuyển giao các trang thiết bị cụ thể, bao gồm tàu hải quân và các trang thiết bị liên quan theo "Thoả thuận hợp tác chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng giữa hai nước", được ký vào tháng 9 vừa qua.

Về mặt y tế, thủ tướng Kishida Fumio thông báo chính phủ Nhật Bản sẽ hỗ trợ bổ sung 1,5 triệu liều vac-xin ngừa Covid-19 Việt Nam.

Trong khi đó, theo tờ Nikkei Asia, hôm nay, ngày cuối cùng của chuyến công du Nhật Bản, thủ tướng Phạm Minh Chính đã cam kết Việt Nam sẽ tăng cường các biện pháp bảo vệ nhân quyền nhằm thu hút thêm đầu tư nước ngoài. Ông Phạm Minh Chính đưa ra cam kết nói trên tại một sự kiện do Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản tổ chức tại Tokyo.

Nikkei Asia nhắc lại nhân quyền và các vấn đề xã hội ngày càng được xem là những yếu tố quan trọng đối với các tập đoàn quốc tế đang tìm cách thiết lập các chuỗi cung ứng. Chẳng hạn như nhiều nhà sản xuất hàng dệt may đã ngưng nhập sợi từ vùng Tân Cương của Trung Quốc do những cáo buộc về vi phạm nhân quyền tại đây.

Phát biểu với giới doanh nghiệp Nhật Bản, thủ tướng Việt Nam còn cam kết sẽ đẩy mạnh cải cách hành chính và chống tham nhũng để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.

Theo báo chí Việt Nam, trong chuyến thăm 4 ngày, ông Phạm Minh Chính cũng đã kêu gọi các công ty Nhật Bản đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực năng lượng sạch và vào việc xây dựng một nền kinh tế số ở Việt Nam.

Thanh Phương

*********************

Việt Nam, Nhật Bản "mạnh mẽ" chống lại việc làm thay đổi nguyên trạng các vùng biển trong khu vực

Thanh Phương, RFI, 24/11/2021

Tại Tokyo hôm 23/11/2021, bộ trưởng quốc phòng của Việt Nam và Nhật Bản đã tuyên bố "mạnh chẽ chống lại" mọi mưu toan đơn phương nhằm làm thay đổi nguyên trạng các vùng biển trong khu vực, ám chỉ đến sự bành trướng của Trung Quốc tại Biển Đông và Biển Hoa Đông

nhatviet2

Trao đổi văn kiện ký kết hợp tác giữa phái đoàn Bộ Quốc phòng Việt Nam và các đồng nhiệm Nhật Bản, tại bộ quốc phòng Nhật, Tokyo, ngày 23/11/2021.  © Reuters/Issei Kato/Pool

Hãng tin Kyodo, trích dẫn thông báo bộ quốc phòng Nhật cho biết, trong cuộc gặp tại Tokyo, bộ trưởng quốc phòng Nhật Nobuo Kishi và đồng nhiệm Việt Nam Phan Văn Giang đã thảo luận về những diễn biến gần đây tại Biển Đông và biển Hoa Đông, xác nhận là hai nước sẽ cùng nhau nỗ lực duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật pháp ở các vùng biển này. Ông Kishi còn tuyên bố Nhật Bản cam kết bảo vệ một vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương "tự do và dân chủ", cũng như cam kết hợp tác với Hoa Kỳ và các quốc gia "có cùng tư tưởng chia sẽ những giá trị phổ quát". 

Theo lời bộ trưởng Kishi, cuộc hội đàm giữa ông với đồng nhiệm Việt Nam Phan Văn Giang đã đưa hợp tác quốc phòng giữa hai nước lên một "mức độ mới".

Cũng nhân cuộc gặp hôm qua giữa hai bộ trưởng quốc phòng tại Tokyo, Việt Nam và Nhật Bản đã ký hiệp định hợp tác về an ninh mạng và về quân sự. Theo hãng tin AP, tuyên bố với các phóng viên, bộ trưởng quốc phòng Nhật Nobuo Kishi cho biết hiệp định hợp tác về an ninh mạng là nhằm đối phó khẩn cấp với những hoạt động trên vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương đang "thách thức trật tự quốc tế hiện có", ám chỉ đến Trung Quốc, tuy ông không nêu tên cụ thể quốc gia nào.  

Hai bộ trưởng quốc phòng hôm qua cũng thông báo Nhật Bản và Việt Nam sẽ tăng cường hợp tác về các chiến dịch duy trì hòa bình. Việt Nam hiện đang chuẩn bị tham gia lực lượng duy trì hòa bình của Liên Hiệp Quốc ở một vùng đang tranh chấp giữa Sudan và Nam Sudan. Theo hãng tin Kyodo, bộ trưởng Kishi cho biết là quân đội Nhật sẽ gởi người đến Việt Nam để chia sẽ kinh nghiệm và kỹ năng của Nhật liên quan đến các chiến dịch duy trì hòa bình. 

Cuộc gặp giữa bộ trưởng quốc phòng hai nước diễn ra một ngày trước khi thủ tướng Nhật Fumio Kishida hội đàm với thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính. Ông Phạm Minh Chính là lãnh đạo ngoại quốc đầu tiên được ông Kishida tiếp kể từ khi ông nhậm chức thủ tướng vào tháng trước. 

Thanh Phương

Additional Info

  • Author Nguyễn Phú Bình, Thanh Phương
Published in Diễn đàn