 | Tổng quan: | 3103478 |
"Các bác ăn (cả giày cả tất) đất xung quanh. Bộ Dục đè con cháu ra bắt thay sách hàng năm. Bộ Y đè cả nước ra ăn cứt mũi. Viễn thông ăn đằng viễn thông. Gang thép ăn đằng gang thép. Ăn cả phân (Dự án đầu tư cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc). Hàng không với lãnh sự đồng tình bóp v. à nhầm ăn giải cứu công dân. Các bác có hồng phúc, quản người sống ăn được từ nhà xí ăn đi. Em hẩm hiu quản toàn người chết, người già, mẹ bỉm, trẻ con sơ sinh với người bệnh tật ốm đau, cựu chiến binh các thứ, em ăn cái gì ? Nghĩ ra vụ khắc tên này là tuyệt cú mèo. Em đảm bảo với các bác, tuyệt đối không có đương sự nào đi kiện cả".
Một người phụ nữ thắp hương trên mộ người thân ở nghĩa trang ở Hà Nội hôm 27/7/2017 nhân ngày kỷ niệm Thương binh Liệt sĩ của Việt Nam - AFP
Đấy bọn phản động nó sẽ giả mạo bộ trưởng Bộ Lao động, thương binh và xã hội, chính chủ Đào Ngọc Dung nói thế.
Bộ Lao động, thương binh và xã hội, như cái tên dài dòng của nó, được Nhà nước Việt Nam giao quản lý tới 22 lĩnh vực, ngoài ra là thực hiện các nhiệm vụ khác do Chính phủ, Thủ tướng giao.
Đó đều là các lĩnh vực rất quan trọng. Kể ra vài cái nhé :
- Hướng dẫn và tổ chức thực hiện hợp đồng lao động, k ỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất, đối thoại tại nơi làm việc, thương lượng tập thể, thỏa ước lao động tập thể, giải quyết tranh chấp lao động và đình công.
- Về tiền lương tối thiểu, định mức lao động, thang lương, bảng lương, phụ cấp lương ; các quy định của pháp luật lao động đối với mọi dạng lao động.
- Phân tích, dự báo, công bố thông tin thị trường lao động về bảo hiểm thất nghiệp.
- Ban hành điều lệ trường cao đẳng, trường trung cấp và trung tâm giáo dục nghề nghiệp ; quy chế tuyển sinh đào tạo, quy định khối lượng kiến thức tối thiểu ở mỗi trình độ đào tạo ; quy trình xây dựng, thẩm định, ban hành chương trình đào tạo các trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng.
- Phát triển thị trường lao động ngoài nước.
-H ướng dẫn thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội.
- Về an toàn, vệ sinh lao động ; chế độ làm việc, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi.
- Xây dựng các tiêu chuẩn quốc gia ; ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn, vệ sinh lao động.
- Tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về giảm nghèo và trợ giúp xã hội.
- Điều phối việc thực hiện quyền trẻ em.
- Phòng, chống tệ nạn xã hội : mại dâm, cai nghiện ma túy, giáo dục phục hồi hành vi, nhân cách ; giáo dục nghề nghiệp và tái hòa nhập cộng đồng đối với người nghiện ma túy ; xây dựng các chính sách hỗ trợ nạn nhân bị mua bán…
Riêng về lĩnh vực người có công với cách mạng, cụ thể Bộ phải làm những việc như sau :
- Hướng dẫn và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về ưu đãi đối với người có công.
- Quy định chế độ, định mức, phương thức trang cấp dụng cụ chỉnh hình và phương tiện trợ giúp.
- Tiếp nhận, quy tập hài cốt liệt sĩ ; thông tin về mộ liệt sĩ ;
- Tổ chức phong trào đền ơn đáp nghĩa, quản lý Quỹ đền ơn đáp nghĩa.
Việt Nam trải qua mấy cuộc chiến tranh, hậu quả rất nhiều và nặng. Theo Thông tấn xã Việt Nam, cả nước có gần 1,2 triệu liệt sĩ ; gần 200.000 liệt sĩ chưa tìm thấy hài cốt ; gần 300.000 hài cốt liệt sĩ chưa xác định được danh tính và hàng triệu thương, bệnh binh mang trên mình thương tích, bệnh tật. Có những người mất bộ phận cơ thể khi không có nghề nghiệp chuyên môn, không có vốn liếng nên tìm việc vô cùng khó khăn. Họ sống nhờ vào các khoản trợ cấp ít ỏi.
Dân Việt ai cũng quen thuộc với cái quỹ gọi là "Đền ơn đáp nghĩa", trong đó mọi người được Nhà nước kêu gọi đóng góp tiền để giúp đỡ những người có công với cách mạng, cụ thể là giúp về nhà cửa (gọi là Nhà tình nghĩa), nhận chăm sóc, nuôi dưỡng các Bà mẹ Việt Nam anh hùng không còn người nương tựa, hay tặng sổ tiết kiệm cho họ. Dĩ nhiên, doanh nghiệp là đối tượng được đặc biệt quan tâm để xin tiền trong dịp này.
Những người bị nhiễm chất độc da cam thì đời sống hoàn toàn là bi kịch : con cái họ hết đứa nọ đến đứa kia bị nhiễm, trở nên tâm thần, khù khờ hoặc điên dại, không thể sống bình thường. Có những người buộc phải xích chính những đứa con của mình vào gốc cây hay đóng chuồng nhốt lại để rảnh tay kiếm ăn nuôi chúng.
Khẩu hiệu của ngành này là người có công phải có đời sống tốt hơn hoặc bằng mức chung của xã hội, nhưng thực tế cho thấy có rất nhiều người có công còn sống nghèo khổ. Chính ông Đào Ngọc Lợi, Cục trưởng Cục Người có công (Bộ Lao động, thương binh và xã hội) viết trong một bài viết mang tên Hoạt động đền ơn đáp nghĩa người có công với cách mạng, đăng trên trang web Đảng ủy Khối các cơ quan trung ương vào ngày 26/7/2021, "trong năm 2020 đã xóa trên 16.000 hộ người có công thuộc diện nghèo". Nghĩa là ít nhất đã có 16.000 gia đình của người có công với cách mạng thuộc diện nghèo.
Nghèo, theo chuẩn của Việt Nam thời điểm ấy là thu nhập trên đầu người mỗi tháng dưới mức 700.000 đồng (ở nông thôn) và 900.000 đồng (ở thành thị). Đồng thời họ cũng bị thiếu hụt ít nhất 3/5 dịch vụ xã hội cơ bản, bao gồm : y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, thông tin. Cụ thể ra là có tận 16.000 hộ gia đình người có công (tổng cộng số người ít nhất gấp đôi số hộ, vì mỗi gia đình tối thiểu phải 1-2 người) phải sống với mức thu nhập bèo bọt này, thiếu cả nước sạch hoặc không được chăm sóc y tế đúng mức…
Vẫn theo ông Lợi, trong năm 2022 Bộ đã hỗ trợ gần 394.000 hộ gia đình người có công có khó khăn về nhà ở và tặng gần 62.000 sổ tiết kiệm tình nghĩa trị giá gần 104 tỷ đồng.
Các con số nói lên rất rõ ràng rằng khẩu hiệu của ngành Lao động, Thương binh và xã hội vẫn đang là … khẩu hiệu mà thôi.
Một phụ nữ viếng mộ người lính đã hy sinh tại nghĩa trang ở Hà Nội nhân ngày Thương binh Liệt sĩ của Việt Nam 27/7/2009. AFP
Bộ Lao động có trách nhiệm chăm sóc người yếu thế (trẻ em, phụ nữ, người khuyết tật, người già neo đơn không người chăm sóc, v.v.), còn lại là lĩnh vực thuộc về liệt sĩ, rất linh thiêng theo tập quán của người Việt. Nhưng kể cả tiền già, tiền sữa, lẫn tiền thương binh, các cụ đều từng xơi tuốt.
Trước năm 2015, từng có nhiều đơn thư tố cáo về việc làm giả hồ sơ để hưởng chế độ thương binh tại Quân khu 1 và Bộ tư lệnh thủ đô. Theo chính Bộ Lao động, thương binh và xã hội, kết quả kiểm tra có đến 70% tố cáo đúng. Con số làm giả hồ sơ thương binh và thương binh nặng được phát hiện năm 2015 lên đến hơn gần 3.000 vụ, nhiều cán bộ liên quan đã xộ khám.
Một trong những người phát hiện vụ án động trời này kể lại : "Hồi đó gia đình nào có người đi lính, có sẹo và nhiều tiền đều đổ xô làm hồ sơ. Có những người bị tai nạn xe máy cụt một ngón tay, hay tuốt lúa bị vật nhọn đâm vào trán cũng đi giám định để hưởng chế độ thương binh. Trong khi tôi đi bộ đội mấy chục năm, từng bị thương nặng, đặc biệt bao nhiêu chiến sĩ hy sinh trên chiến trường đến nay vì nhiều lý do vẫn chưa được Nhà nước công nhận. Đó là điều bất công khiến chúng tôi không thể im lặng…" - ông Lãng (Nguyễn Tiến Lãng, ở tỉnh Bắc Ninh, một trong hai người tố cáo và góp phần lột trần đường dây chạy hồ sơ thương binh ở các tỉnh thuộc địa bàn Quân khu) nói trên báo Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 5/2017.
Số tiền đương sự phải nộp cho mỗi bộ hồ sơ giả là 100 triệu đồng. Số tiền thu hồi về công quỹ là 115 tỷ đồng, giảm chi mỗi năm 20 tỷ.
Năm 2018, chỉ riêng tỉnh Nghệ An phát hiện gần 600 hồ sơ thương binh giả, phải thu hồi gần 118 tỷ đồng.
Trở lại với con số gần 1,2 triệu liệt sĩ và gần 200.000 liệt sĩ chưa tìm thấy hài cốt ; gần 300.000 hài cốt liệt sĩ chưa xác định được danh tính và hàng triệu thương, bệnh binh mang trên mình thương tích, bệnh tật. Có những người cha người mẹ trước khi qua đời vẫn đau đáu dặn con cháu phải tìm cho ra hài cốt của anh/em/chú/bác, đưa về an táng và thờ cúng trong gia tộc. Có những người bỏ gần như cả cuộc đời còn lại để giúp đồng đội đi tìm và quy tập hài cốt của các liệt sĩ về nghĩa trang hay gia đình. Chi phí cho những cuộc lặn lội tìm kiếm mỗi năm suốt khắp các vùng rừng núi, thành thị, hay sông biển là không thể nào tính xuể. Dư âm của cuộc chiến tranh đau đớn không chỉ ở sự mất đi sinh mạng hay một phần cơ thể, nó còn kéo lê qua nỗi mong đợi và hy vọng đằng đẵng ở hàng triệu người.
Cho nên, nếu có dư tiền, Bộ Lao động, thương binh và xã hội nên làm cái việc giúp đỡ cho thân nhân đang còn sống của những liệt sĩ được có cơ hội việc làm, học hành, chăm sóc y tế, có nhà ở, có nước sạch và vệ sinh. Gánh một phần chi phí đi tìm hài cốt người thân cho họ. Chăm sóc thật tốt cuộc sống của những thương binh, bệnh binh, cho họ ăn thức ăn ngon, uống sữa tốt, mua những thiết bị hỗ trợ cuộc sống, giải trí lành mạnh cho họ, đền đáp những ngày cuối cùng của họ.
Còn dòng chữ Vô danh khắc trên bia mộ của những người đã ngã xuống mà chưa tìm ra tên tuổi, đó là dòng chữ thiêng liêng và bi tráng. Nó thuật lại sự đau thương vô hạn của những cuộc chiến tranh, bất kể là chiến tranh vì mục đích gì. Nó thuật lại sự hy sinh không thể kể xiết của hàng triệu triệu con người bằng xương bằng thịt, ở tuổi mười tám hai mươi, mắt trong, môi hồng, tâm hồn phơi phới đầy nhạc và thơ. Và, trên hết mọi quan điểm chính trị, chủ nghĩa anh hùng và thời gian, bất cứ tấm bia mộ chiến sĩ Vô danh nào cũng khiến cho người ta đau xót, thương tâm. Người ta sẽ sợ hãi và căm ghét những gì đã tạo nên những nghĩa trang trùng trùng bia mộ vô danh. Giá trị này sâu sắc và mang tính nhân loại hơn vô vàn những lời hiệu triệu, ca ngợi, bia đá bảng vàng.
Nó không có cái nghĩa thô thiển, sỗ sàng như Đoàn công tác tỉnh Quảng Trị kiến nghị và ông Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát ngôn.
Trích bản tin trên trang web Bộ Lao động, thương binh và xã hội :
"Liên quan tới việc điều chỉnh thông tin trên bia mộ liệt sĩ mà đoàn công tác tỉnh Quảng Trị kiến nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chỉ đạo quyết liệt tỉnh Quảng Trị thực hiện việc đổi tên bia mộ.
"Không liệt sĩ nào là vô danh. Các liệt sĩ đều có tên tuổi, quê quán, vì thế, việc ghi tên bia mộ cần nghiêm túc thực hiện. Với những liệt sĩ chưa xác định được danh tính, cần thống nhất tên trên những tấm bia này là "Liệt sĩ chưa xác định được thông tin". Bia mộ nên làm với cùng một loại đá, làm đẹp, dày dặn, chữ khắc sâu, rõ ràng" - Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng yêu cầu đến năm 2023, tỉnh Quảng Trị phải hoàn thành việc điều chỉnh thông tin trên bia mộ liệt sĩ. Trong quá trình tu sửa và khắc lại tên trên bia mộ liệt sĩ cần có sự bàn bạc với địa phương. Bộ trưởng đặc biệt lưu ý, không được để tiêu cực trong việc này".
Ủa ủa hóa ra tiêu cực là việc quen quá trong ngành rồi hay sao mà tới việc này Bộ trưởng phải đặc biệt lưu ý vậy ta ? Mà mấy đứa quen ăn bẩn không sợ liệt sĩ hiện về bóp cổ ằng ặc hay sao ?
Nói túm lại, có tiền thì cần dùng vào việc đền ơn đáp nghĩa thiết thực. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nên quyết liệt rút lại yêu cầu khắc lại bia mộ liệt sĩ vô danh của bản thân. Ai chả nhìn ra đấy là một dự án móc tiền ngân sách để cuối năm xài Tết của những người đề nghị, chứ chẳng hề có ý nghĩa hay giá trị nào với các liệt sĩ hay thân nhân của họ.
Đừng để như Việt Á ! Vài năm nữa tổ chức hội nghị ngành trong tù, thì lại tiết kiệm được chi phí nhiều lắm !
Chánh Anh
Nguồn : RFA, 13/07/2022
Tham khảo :
https://quochoi.vn/tintuc/Pages/tin-hoat-dong-cua-quoc-hoi.aspx?ItemID=66172
https://plo.vn/can-bo-tiep-tay-lam-ho-so-thuong-binh-gia-post541644.html
https://plo.vn/2-lao-nong-khui-gan-3-000-ho-so-thuong-binh-gia-post436041.html
https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Van-hoa-Xa-hoi/Quyet-dinh-59-2015-QD-Tổng thống g-chuan-ngheo-tiep-can-da-chieu-ap-dung-2016-2020-296044.aspx
https://tuoitre.vn/thu-hoi-118-ti-dong-tien-thuong-binh-gia-mao-ho-so-20181211142734496.htm
http://www.molisa.gov.vn/Pages/tintuc/chitiet.aspx?tintucID=231566
Làm việc nhỏ cũng gây hại lớn
Liệt Sĩ Vô Danh không phải chỉ là hàng chữ vô hồn ghi trên tấm bia mộ xi măng trong nghĩa trang để những hiểu biết nông cạn, những tâm hồn thô thiển muốn tùy tiện vứt bỏ, thay đổi hàng chữ đó thế nào cũng được.
Một góc Nghĩa trang Trường Sơn, nơi có hơn 10.300 phần mộ liệt sĩ. Ảnh : quangtri.gov.vn.
Liệt Sĩ Vô Danh là lời thì thầm, nghẹn ngào, xót xa, ngẩn ngơ, thảng thốt của mọi người Việt Nam khi đứng trước hàng hàng, lớp lớp những tấm bia rưng rưng hàng chữ Liệt Sĩ Vô Danh trong nghĩa trang Liệt Sĩ Trường Sơn, nghĩa trang Liệt Sĩ Đường 9, nghĩa trang Liệt Sĩ Vị Xuyên, nghĩa trang Liệt Sĩ trên đồi 82, Tân Biên, Tây Ninh...
Liệt Sĩ Vô Danh là lời sâu thẳm của hồn nước Việt Nam. Là lời vang vọng, bền bỉ và da diết của lịch sử Việt Nam.
Lịch sử Việt Nam được viết bằng máu của lớp lớp thế hệ người Việt đánh giặc giữ nước. Khi ngã xuống có người đầy đủ hồ sơ nhân thân nhưng nhiều người không để lại một cái tên. Thơ Lê Anh Xuân :
Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ
Anh chẳng để lại gì cho riêng Anh trước lúc lên đường.
Những người Việt đánh giặc giữ nước ngã xuống, máu của những người có tên và máu những người lịch sử chưa biết tên đều thấm vào đất đai làm nên sức sống, làm nên hồn thiêng sông núi, làm nên dáng đứng Việt Nam. Nhưng nấm mộ mang hàng chữ Liệt Sĩ Vô Danh tạo cho người tưởng niệm cảm xúc mạnh mẽ hơn để nhận ra cuộc sống có ý nghìa cao cả, rộng lớn, thăm thẳm hơn.
Có danh là một con người cụ thể, hữu hạn. Vô danh là con người trừu tượng, khái quát, là số nhiều, là thầm lặng quên mình, là khái niệm về cái lớn lao, cao cả, như khái niệm về Tổ Quốc, về Nhân Dân, về sự vô cùng, vô tận.
Trước nấm mồ liệt sĩ có danh, người đang sống mắc nợ với một nghĩa cả. Trước nấm mồ Liệt Sĩ Vô Danh, người đang sống mắc nợ với muôn vàn nghĩa cả. Nghĩa trang Liệt Sĩ thành phố Đà Lạt được phủ một loại cỏ cũng có tên là Cỏ Vô Danh. Năm 1981, nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ khi viếng nghĩa trang Liệt Sĩ thành phố Đà Lạt, viết :
Người vô danh, cỏ cũng vô danh
Nhưng tôi biết suốt đời tôi mắc nợ
Liệt Sĩ Vô Danh có từ trong xa thẳm lịch sử dựng nước và giữ nước Việt Nam. Có từ trước khi có chữ Việt Hán Nôm do Hàn Thuyên sáng tạo. Có từ trước khi các giáo sĩ phương Tây tạo ra chữ Việt La tinh để hôm nay trên bia mộ có hàng chữ Việt La tinh Liệt Sĩ Vô Danh
Những người lính chết vùi xác dưới đáy sông Thạch Hãn ở Quảng Trị, dưới đáy sông Lòng Tàu ở Rừng Sác, Cần Giờ, Sài Gòn, dưới đáy biển Gạc Ma, Trường Sa... Trên sóng nước không thể có bia mộ tất nhiên không có tên tuổi nhưng những hồn thiêng trên sóng nước mãi mãi tồn tại trong lịch sử, trong tâm khảm, trong thương nhớ của mọi người Việt Nam với tên gọi : Liệt Sĩ Vô Danh.
Ở nhiều nước trên thế giới không phải chỉ có bia mộ khắc chữ Liệt Sĩ Vô Danh mà còn có tượng đài mang hàng chữ vàng Liệt Sĩ Vô Danh, quảng trường đắp nổi hàng chữ đá Liệt Sĩ Vô Danh với ngọn lửa vĩnh cửu như hồn thiêng của Liệt Sĩ Vô Danh mãi mãi tồn tại cùng quê hương, đất nước.
Bất kì đâu trên thế giới có chiến tranh là có Liệt Sĩ Vô Danh. Từ trong xa thẳm lịch sử nhân loại, hàng chữ Liệt Sĩ Vô Danh đã khắc vào bia đá ở Việt Nam, đã khắc trên tượng đài, khắc nơi ngọn lửa vĩnh cửu, khắc trong tình cảm, trong trái tim con người trên khắp thế giới. Liệt Sĩ Vô Danh đã là từ ngữ ổn định bền vững có giá trị lịch sử, giá trị văn hoá, giá trị tâm linh trong ngôn ngữ Việt Nam và ngôn ngữ nhiều dân tộc trên thế giới.
Nay bỗng phải ngày trái gió trở trời người dân Việt Nam phải sững sờ nhận một tin hãi hùng từ truyền thông :
Các bia mộ liệt sĩ còn ghi là Vô Danh đều phải khắc lại là Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin. Năm 2023 phải hoàn thành việc điều chỉnh thông tin này.
Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin là sự lủng củng, ngớ ngẩn, trần trụi của ngôn ngữ làm mất đi sự lung linh, huyền ảo sử thi của sự cống hiến, hi sinh. Mất đi cái trang trọng của lòng thành kính. Mất đi vẻ đẹp cổ điển của từ ngữ Liệt Sĩ Vô Danh.
Liệt Sĩ Vô Danh gây xúc động, mở ra giá trị cuộc sống lớn lao, cao cả bao nhiêu thì Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin của ngôn ngữ vô hồn làm cho giá trị cuộc sống cũng tầm thường bấy nhiêu. Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin hữu hạn đến nhỏ bé. Liệt Sĩ Vô Danh mở ra sự vô hạn, vô cùng,
Với lệnh ban ra từ cấp Chính phủ, từ nay trên cả nước những tượng đài tưởng niệm những linh hồn sống mãi với non sông đất nước mang hàng chữ sử thi lung linh huyền thoại Liệt Sĩ Vô Danh sẽ phải bỏ hàng chữ cao cả Liệt Sĩ Vô Danh thay bằng hàng chữ chỉ để đưa thông tin vụ việc tầm thường : Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin.
Ai ban cái lệnh quái gở phải đổi Liệt Sĩ Vô Danh thành Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin ? Thì ra là lệnh của ông Bộ trưởng xuất thân từ tổ chức đoàn thanh niên đã bị báo chí cả nước bêu tên trong vụ lùm xùm mờ ám thi cử khi anh cán bộ đoàn ham hố, bon chen quyền lực phải thi tuyển vào trường Hành Chính quốc gia kiếm mảnh bằng để hoàn chỉnh hồ sơ của quan chức cấp nhà nước. Mờ ám thi cử không chỉ là bộc lộ của nền tảng văn hóa mà còn là nhân cách.
Văn hóa và nhân cách đó leo lên đến Bộ trưởng rồi lệnh cho cả nước phải gấp gáp thay bia Liệt Sĩ Vô Danh thành bia Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin thì càng lòi ra nền tảng văn hóa hạn hẹp, kiến thức xã hội nông cạn của ông Bộ trưởng xuất thân từ tổ chức đoàn, tổ chức cánh tay của đảng. Cánh tay thì chỉ là cơ bắp, phải có người cầm tay chỉ việc. Văn hóa và nhân cách đó, ông Bộ trưởng không nhìn ra việc, không làm được những việc đúng tầm có ích cho dân cho nước, chỉ thấy những việc sự vụ, quẩn quanh, chỉ làm những việc có hại.
Thay bia Liệt Sĩ Vô Danh bằng bia Liệt Sĩ Chưa Xác Định Được Thông Tin chỉ là việc nhỏ nhưng ở tầm quốc gia nên gây hại vô cùng lớn cả về kinh tế và văn hóa. Thiệt hại kinh tế chỉ nhất thời. Thiệt hại văn hóa mới vô cùng lớn lao và sâu xa.
Phạm Đình Trọng
(08/07/2022)
Cuối cùng, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam cũng chính thức xác định ông Đỗ Mười, cựu Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đã chết vào ngày 1 tháng 10. Theo các qui định pháp luật hiện hành, Việt Nam sẽ có quốc tang và công khố sẽ chi một khoản đáng kể để lo quốc táng ông Đỗ Mười và làm lăng cho ông…
Hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam cũng chính thức xác định ông Đỗ Mười, cựu Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đã chết vào ngày 1 tháng 10.
Khoan bàn đến chuyện công – tội, chuyện dựng lăng cho ông Đỗ Mười - giờ đã trở thành phong trào, đặt cái chết của ông Đỗ Mười – một người có công với cách mạng bên cạnh những cái chết khác cũng có công với cách mạng sẽ thấy nhiều điều đáng ngẫm nghĩ. Tuy những cái chết đều có liên quan tới cách mạng nhưng cách hành xử của cách mạng rất khác nhau…
***
Hôm 1 tháng 10 – cùng ngày với ngày hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam loan báo ông Đỗ Mười qua đời, báo giới Việt Nam cho biết, các viên chức ngoại giao của Việt Nam tại Ukraine đã tìm - gặp cô Anna Poyarkova, thông báo với cô rằng, Việt Nam đã tìm được hài cốt ông nội của cô : Đại úy Yuri Nikolaevich Poyarkov – một sĩ quan không quân của quân đội Liên Xô (1).
Đại úy Yuri Poyarkovphi và phi công Công Phương Thảo. Photo VTC News.
Ông Poyarkov được biệt phái sang Việt Nam để hỗ trợ Quân đội Nhân dân Việt Nam "chống Mỹ, cứu nước" hồi đầu thập niên 1970. Giữa năm 1971, thân nhân của ông chỉ được loan báo, ông "mất tích trong một tai nạn máy bay" và chỉ thế mà thôi.
Vào thời điểm đó, gia đình ông Poyarko đành ngậm đắng nuốt cay, vì cả Việt Nam Dân chủ Cộng hòa lẫn Liên Xô cùng muốn "bảo mật" tai nạn liên quan tới ông Poyarkov. Chuyện quân đội Liên Xô, cũng như quân đội Trung Quốc hiện diện tại miền Bắc Việt Nam, giúp Việt Nam Dân chủ Cộng hòa rảnh tay trong việc bảo vệ hậu phương, dốc toàn lực "giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước" được xếp vào loại thông tin "tuyệt mật", bởi chúng có thể ảnh hưởng tới… "chính nghĩa" của sự nghiệp "chống xâm lược Mỹ và bè lũ tay sai".
Dù vợ, con ông Poyarkov cam chịu chuyện mất chồng, mất cha một cách thiếu minh bạch, thiếu tình người và đã câm nín gần nửa thế kỷ nhưng cô Anna Poyarkova - cháu nội ông Poyarkov thì không.
Tháng 9 năm 2017, thông qua mạng xã hội, cô Poyarkova nhờ người Việt hỗ trợ thông tin về tai nạn làm ông nội của cô "mất tích". Lời kêu gọi của cô Poyarkov làm một số người Việt đã từng học, làm việc tại Liên Xô cũ cảm thấy xấu hổ. Tự họ thu thập thông tin, xác định khu vực có thể là hiện trường vụ tai nạn (xã Phục Linh, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên), tự tổ chức tìm kiếm. Hóa ra ông Poyakov là phi công, tham gia huấn luyện phi công của Không quân Nhân dân Việt Nam sử dụng Mig-21U. Không chỉ có ông Poyakov mất tích. Cùng mất tích với ông vào ngày 30 tháng 4 năm 1971 còn có một phi công khác của Không quân Nhân dân Việt Nam tên là Công Phương Thảo.
Chuyện tìm kiếm một chiếc phi cơ quân sự lâm nạn với hai phi công không quân mất tích trước đó 44 năm tất nhiên là… thành công vì địa điểm phi cơ rơi chỉ cách Hà Nội khoảng 70 cây số và nhiều người trong cuộc vẫn còn sống. Sở dĩ cuộc tìm kiếm này kéo dài nửa năm vì nó tự phát và phụ thuộc vào khả năng, hoàn cảnh của những người tình nguyện. Không quân Nhân dân Việt Nam nói riêng và Quân đội Nhân dân Việt Nam nói chung, trong đó có cả Anh hùng Lực lượng vũ trang Phạm Tuân chỉ hỗ trợ… thông tin để xác thực tai nạn, khu vực phi cơ quân sự lâm nạn !
Hạ tuần tháng 2 năm 2018, sau ba ngày chính thức lùng tìm, nhóm tình nguyện viên do ông Nguyễn Lê Anh - cựu Nghiên cứu sinh Toán học tại Đại học Lomonosov, cựu Giảng viên Học viện Kỹ thuật quân sự, cư trú ở Sài Gòn – thành lập, đã xác định chính xác vị trí phi cơ quân sư lâm nạn (2).
Bảy tháng sau (hạ tuần tháng vừa qua), Quân đội Nhân dân Việt Nam mới thu thập xong hài cốt của hai phi công, một Liên Xô, một Việt…
Nếu Anna Poyarkova không ngỏ lời nhờ giúp đỡ trên mạng xã hội, nếu không có những người Việt chạnh lòng, cảm thấy xấu hổ với dân chúng Liên Xô cũ, chắc chắn ông Yuri Nikolaevich Poyarkov và ông Công Thanh Phượng vẫn còn nằm đó giữa rừng hoang, núi lạnh, hài cốt tiếp tục phân rã thành bùn đất (3) vì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không bận tâm.
***
Cũng ngày 1 tháng 10 – ngày hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam loan báo ông Đỗ Mười qua đời, ông Đinh Hữu Hanh đưa lên facebook của ông công văn số 3396/CT-CS do Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An phát hành ngày 21 tháng 9 năm 2018. Theo công văn ấy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An sẽ không làm gì cả đối với 500 ngôi mộ vô chủ, không người thăm viếng, chăm sóc ở Nghĩa trang Cồn Mợng, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn và đang là chỗ thả trâu, bò (4).
Trước đó, dịp rằm tháng bảy, khi về quê dự Lễ Tế tổ, qua thân nhân, dân chúng địa phương, ông Hanh phát giác có một nghĩa trang chôn cất những thương binh, bệnh binh qua đời khi đang được chữa trị tại Trạm Quân y có tên là "Viện 42", bị bỏ hoang.
"Viện 42" vốn là nơi tiếp nhận thương binh, bệnh binh trong cuộc chiến "chống Mỹ cứu nước" được đưa từ miền Nam Việt Nam trở về miền Bắc Việt Nam. "Viện 42" vốn tọa lạc tại xã Xuân Lâm, huyện Nam Đàn. Nghĩa trang của "Viện 42" cũng ở tại đó. Sau khi công cuộc "giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước" thành công, "Viện 42" bị giải tán. Cuối thập niên 1970, chính quyền địa phương sử dụng lực lượng thanh niên bị cưỡng bức cải tạo, cải táng phần lớn các ngôi mộ trong nghĩa trang của "Viện 42" về xã Kim Liên. Đến đầu thập niên 1990, Huyện đội Nam Đàn mới cải táng những ngôi mộ còn sót lại ở rìa nghĩa trang của "Viện 42" về nghĩa trang liệt sĩ của huyện này.
Điều làm ông Đinh Hữu Hanh – một cựu chiến binh trong cuộc chiến "chống Mỹ cứu nước" - bất bình là đợt cải táng đầu tiên hồi cuối thập niên 1970 đã được tiến hành rất cẩu thả, mộ phần của tất cả những thương binh, bệnh binh chết tại "Viện 42" được đưa về táng lại tại xã Kim Liên đều mất tên vì không có bia cũng chẳng có sơ đồ mộ chí. Mộ phần của những thương binh, bệnh binh xấu số giờ chỉ là những nấm đất nằm san sát với nhau, cùng làm bạn với trâu, bò. Ông Hanh kể, ông đã đến tận nơi, báo cho Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An thực trạng làm ông và nhiều người đau lòng ấy. Nơi này đã yêu cầu ông phải làm… đơn trình báo thì mới xem xét (5). Để tận nghĩa với đồng đội, ông Hanh cun cút về làm đơn. Đơn gửi ngày 29 tháng 8, đến 21 tháng 9 thì Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An trả lời. Theo đó, phần lớn trong số 500 ngôi mộ vô chủ ở xã Kim Liên là mộ của… nhân dân trong xã, chỉ có vài chục là "mộ bộ đội" nhưng vì "chưa xác định được có phải là mộ liệt sĩ hay không" nên đây sẽ là chuyện do Đảng ủy, chính quyền xã Kim Liên tự… giải quyết.
Chưa thấy nhân dân xã Kim Liên lên tiếng dù rằng theo công văn vừa dẫn thì hóa ra họ quá bạc bẽo. Nghĩa trang với 500 mộ, nơi đa số người chết là… nhân dân trong xã mà không có bất kỳ ai trong xã thăm viếng, nhìn nhận thân nhân của họ được táng tại đó ! Chưa kể xem những tấm ảnh chụp Nghĩa trang Cồn Mợng mà ông Hanh đưa lên trang facebook của ông, ai cũng có thể thấy, nếu đa số người chết được táng tại nghĩa trang này là… nhân dân trong xã thì ở Kim Liên hẳn đã từng có một đợt… "chết chùm", nhân dân trong xã phải táng hàng loạt người chết trong cùng một lúc thành ra các nấm mộ mới ngay hàng, thẳng lối theo cùng một kiểu như vậy !
***
Hồi tháng 11 năm 2017, tướng Sùng Thìn Cò – Phó Tư lệnh Quân khu 2 đồng thời là đại biểu của tỉnh Hà Giang tại Quốc hội khóa 14, báo với các đồng viện là còn khoảng 2.500 hài cốt liệt sĩ đang phơi mưa nắng tại hàng chục cao điểm ở Hà Giang. Tướng Cò không cung cấp chi tiết nhưng dựa vào diễn biến xung đột vũ trang tại biên giới Việt – Trung, người ta tin rằng những liệt sĩ ấy đã đền nợ nước trong các đợt phản công - tái chiếm, phòng vệ lãnh thổ giai đoạn từ giữa năm 1980 đến đầu năm 1987 ở Hà Giang.
Dù chết trong cuộc chiến nào (chống Pháp, chống Mỹ, chống Trung Quốc, chống Polpot), lý do chính khiến cha mẹ, vợ con, anh em… của nhiều liệt sĩ chờ cho tới bây giờ vẫn chưa nhận được hài cốt của thân nhân là vì… hệ thống công quyền Việt Nam chưa cấp tiền để tìm kiếm, mang hài cốt của các liệt sĩ về nhà. Vào thời điểm cuối năm 2017, tướng Cò từng khẳng định với các đồng viện rằng chỉ cần cấp tiền cho Bộ Quốc phòng và Quân khu 2 một lần thì trong hai năm 2018 và 2019, quân đội sẽ đưa hết toàn bộ hài cốt các liệt sĩ đang phơi mưa nắng tại hàng chục cao điểm ở Hà Giang về với gia đình, về với quê hương (6).
Nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên (Hà Giang) nơi yên nghỉ của hơn 1700 liệt sĩ hy sinh ở biên giới phía bắc từ 1978 đến 1994
Cho đến giờ vẫn không thấy báo chí Việt Nam tường thuật giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam quyết định thế nào về đề nghị của tướng Cò. Ngay sau đó, người ta chỉ thấy Ban Bí thư Ban Chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam công bố chủ trương, chính phủ Việt Nam đã phê duyệt kế hoạch xây dựng một nghĩa trang diện tích 120 héc ta, trị giá 1.400 tỉ để lãnh đạo cao cấp của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam "yên giấc ngàn thu". Đến giờ, kế hoạch xây dựng nghĩa trang quốc gia chưa triển khai vì hai lẽ : Một, gia tăng thêm sự phẫn uất trong dân chúng. Hai, nghĩa trang quốc gia không còn hợp thời trang. Giới lãnh đạo đủ cấp trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam nay thích nằm một mình trong… lăng.
Những người như Yuri Nikolaevich Poyarkov, Công Thanh Phượng, những thương binh, bệnh binh xấu số đang nằm trong Nghĩa trang Cồn Mợng, những liệt sĩ mà hài cốt đang phơi mưa nắng tại hàng chục cao điểm ở Hà Giang hoặc nằm rải rác đâu đó trên khắp Việt Nam, kể cả Lào, Campuchia chắc chắn là những người hữu công vì đã góp tính mạng cho cách mạng.
Có thể thấy, chưa bao giờ, giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam bỏ qua, không tổ chức những "buổi lễ cấp quốc gia" kiểu như "Bản hùng ca Xuân Mậu Thân 1968" hồi đầu năm nay ở Thành phố Hồ Chí Minh, vì chúng là dịp tái khẳng định "sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với cách mạng Việt Nam". Tương tự, những hoạt động "đền ơn, đáp nghĩa", "tưởng nhớ, cầu siêu" nếu có rầm rộ thì cũng chỉ nhằm nhắc nhở "công lao to lớn, vĩ đại của Đảng Cộng sản Việt Nam".
Còn tìm kiếm hài cốt những người "chết vì cách mạng" giao trả cho thân nhân hoặc lo cho những người "chết vì cách mạng" mồ yên, mả đẹp thì thuộc phạm trù khác, không nhất thiết, thậm chí không cần phải bận tâm vì sẽ chẳng góp bao nhiêu, đôi khi là có hại cho việc chứng minh Đảng Cộng sản Việt Nam là tổ chức chính trị duy nhất xứng đáng trong việc tiếp tục duy trì độc quyền lãnh đạo "toàn diện, tuyệt đối" ở Việt Nam.
Công khố luôn luôn có hạn, chi tiêu phải cân nhắc. Những cá nhân như ông Đỗ Mười, dẫu không đổ máu, góp xương cho cách mạng thành công nhưng cần có quốc tang, tổ chức quốc táng, dựng lăng vì họ lãnh đạo cách mạng. Đó cũng là lý do phải dùng luật, đặt định – buộc phải tổ chức quốc tang, lễ tang cấp quốc gia, cho những "công bộc" hàng đầu, tôn vinh họ như "quốc phụ", "quốc mẫu", công hầu,… hôm qua, hôm nay và cả ngày mai.
Cả luật pháp hiện hành lẫn thực tế chỉ ra "có công với cách mạng" hay "chết vì cách mạng" dù không khác nhau về ngữ nghĩa nhưng khác biệt rất lớn về cách đối xử. Đối xử phải theo thứ bậc. Với thứ bậc đã được phân định rạch ròi thì sẽ còn nhiều quốc tang và lễ tang cấp quốc gia khác cho những Lê Đức Anh, Phùng Quang Thanh, Đinh Thế Huynh, Lê Hồng Anh… Những trường hợp hữu công khác, kể cả những người đã "chết vì cách mạng" cứ chờ cho đến lúc ai đó chạnh lòng. Thế thôi !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 02/10/2018
Chú thích
(2) https://thanhnien.vn/thoi-su/hanh-trinh-tim-kiem-chiec-mig21u-mat-tich-47-nam-truoc-959059.html
(4) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2117368001912463&id=100009178503986
(5) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2099727390343191&id=100009178503986
