Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Việc thông qua Điều 19, Luật sư tố cáo thân chủ, vẫn còn đang tạo nên làn sóng tranh cãi lẫn bức xúc trong dư luận, thì ngày 3 tháng 7, một bài viết trên báo Pháp luật với tiêu đề "Luật sư không được nói bậy trên mạng" một lần nữa khiến giới luật sư phải có ý kiến.

luatsu1

Ảnh minh họa  - courtesy hocluat.vn

Sai nội dung

Ngay sau khi bài viết được đang tải, luật sư Trần Vũ Hải viết trên trang cá nhân của ông rằng : 

"Tiêu đề của báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh ghi không đúng ý của Bộ Tư Pháp, và thiếu tôn trọng giới luật sư. Theo dự thảo của Bộ Tư Pháp, luật sư muốn hành nghề, phải chấp nhận mất quyền công dân - "mở mồm" phê phán các cơ quan chức năng trên mạng xã hội".

Và ông đưa ra lời kêu gọi : "Có lẽ các đồng nghiệp chúng ta cần gặp gỡ, đối thoại với ông này, để hiểu giới luật sư hành nghề ra sao, và nếu ông cấm luật sư "mở mồm", dân chúng sẽ đánh giá thế nào về giới luật sư ?".

Nội dung chính của bài viết "Luật sư không được nói bậy trên mạng" đăng tải trên tờ báo Pháp luật đề cập đến Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 123/2013 của chính phủ. Theo đó, Bộ Tư pháp cho rằng tổ chức và hoạt động của luật sư thời gian qua có vướng mắc, bất cập. Luật Luật sư đã quy định tiêu chuẩn về chuyên môn để trở thành luật sư nhưng chưa quy định cụ thể về các tiêu chuẩn liên quan đến phẩm chất đạo đức, tuân thủ pháp luật để hành nghề luật sư.

Không hoàn toàn đồng ý với điều này, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ tịch Hội Luật Gia TP.Hồ Chí Minh, Chủ tịch Trung tâm Tài chính Thương mại Luật gia Việt Nam cho biết cách diễn giải như thế sẽ gây ra những suy nghĩ sai lệch về qui trình đào tạo một luật sư, kể cả phẩm chất của một luật sư. Sư sai lệch đó sẽ được hiểu là từ trước đến nay, các tiêu chuẩn liên quan đến phẩm chất đạo đức, các quy định tuân thủ pháp luật để hành nghề luật sư chưa từng được định chế cụ thể trong các văn bản của pháp luật hoặc Bộ tư pháp.

Cho nên theo ông, cần phải cụ thể hóa những quy định, nguyên tắc đã có sẵn trong Luật Luật sư.

"Viết như vậy là người ta sẽ hiểu lầm, và người ta sẽ nghĩ 1 ý khác. Nguyên tắc hành nghề luật sư đã 4 lần được Quốc hội sửa đổi để theo kịp các nước trên thế giới. Một trong những nguyên tắc hành nghề luật sư là họ là những người biết luật, cho nên 5 nguyên tắc đã quy định rõ trong luật, bây giờ mình phải cụ thể hóa ra là luật sư được làm những gì ?

Khi họ hành nghề thì họ phải tuân thủ Luật Luật sư và tuân thủ qui tắc đạo đức".

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, nguyên tắc luật sư hiện nay qui định khá đầy đủ nhưng chưa hết. Đối với quan điểm của ông, trong cuộc sống, ranh giới giữa sai và đúng rất mong manh. Chính vì vậy con người sẽ dễ dàng phạm phải sai lầm, chỉ cần một khoảnh khắc không tự chủ, họ sẽ vi phạm pháp luật. Và đặc biệt, ông nhấn mạnh, "khi biết luật, càng dễ phạm luật". Do đó, theo ông rất cần có những ràng buộc cụ thể để bảo vệ quyền và lợi ích của người dân.

"Nếu mà không qui định thì họ dễ có 1 vấn đề, họ lợi dụng là họ biết nghề. Về những nguyên tắc hành nghề thì luật chỉ bao quát thôi, cho nên phải có những hướng dẫn. Nhưng những hướng dẫn đó không được xâm phạm những nguyên tắc mà luật đã qui định".

Liên quan đến điều này, dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2013 có nói là quy định chi tiết hóa những trường hợp bị coi là không đáp ứng đủ hiến pháp, pháp luật và tiêu chuẩn có phẩm chất đạo đức tốt.

Không rõ ràng

Một nội dung khác của dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2013 riêng được nêu ra có vẻ như là cách giải thích chi tiết cho tiêu đề "Luật sư không được nói bậy" đó là "Phải phát ngôn chuẩn mực". Bài viết ghi rõ :

"Luật sư không được ứng xử và phát ngôn trên phương tiện thông tin đại chúng, trang mạng xã hội, với các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác gây ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín nghề của luật sư, phương hại đến hoạt động của cơ quan tổ chức khác".

Một lần nữa, luật sư Nguyễn Văn Hậu không đồng tình với cách dẫn giải của bài báo. Ông cho rằng cách nói như thế là không cần thiết vì không được đầy đủ và không đúng.

Dựa vào năm nguyên tắc hành nghề luật sư mà Luật Luật sư đã quy định, luật sư Nguyễn Văn Hậu nói rằng khi phát ngôn, người luật sư tuyệt đối không được xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, phát biểu những gì mà pháp luật cho phép. Đó là chuẩn mực đã được qui định đối với việc hành nghề luật sư.

"Trước hết, người luật sư phải tuân thủ pháp luật trước đã. Khi họ phát ngôn, họ phải chịu trách nhiệm về lời phát ngôn của mình. Khi anh phát ngôn, là luật sư thì phải phát ngôn 1 cách chính xác. Thứ nhất là đúng luật, thứ hai là phù hợp với đạo đức xã hội, khung cảnh mà anh phát biểu".

Chính vì vậy, những nội dung nêu ra trong dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2013 sau đó được giới luật sư bày tỏ sự bất bình khá rõ. Họ cho rằng nghị định và thông tư của Bộ tư pháp phải làm sao phù hợp với hiến pháp và phù hợp với luật luật sư.

Đồng tình với điều này, luật sư Nguyễn Văn Hậu chia sẻ.

"Anh sử dụng mạng xã hội thì cứ sử dụng thôi, nhưng sử dụng mạng xã hội mà xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp, xâm phạm bí mật đời tư, bí mật gia đình, đó là những quyền bất khả xâm phạm mà pháp luật đã qui định, thì trên mạng xã hội anh phải chịu trách nhiệm về điều đó".

Thực tế gần đây cho thấy một số luật sư qua trang các nhân đưa ra một số thông tin, ý kiến liên quan đến các phiên toà và qua trang cá nhân của các luật sư đó, công luận có thể biết được nhiều chi tiết hơn nếu đó là phiên toà chính trị không ai được vào, ví dụ trang mạng xã hội của luật sư Võ An Đôn, luật sư Lê Luân… cho người quan tâm biết được những diễn biến bên trong phiên xử blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh. Ngoài ra, với nhiều diễn biến xảy ra gần đây trong xã hội Việt Nam, quan điểm của giới luật sư cũng được thể hiện rất rõ trên trang mạng cá nhân của họ.

Câu hỏi được mọi người đặt ra sau khi bài báo "Luật sư không được nói bậy trên mạng ?" : Phải chăng đó chính là nguyên nhân ? Mà luật sư Trần Vũ Hải gọi trên trang Facebook của ông là : "Bộ Tư Pháp muốn "siết" tư tưởng giới luật sư, sau khi đã đeo vòng kim cô 19.3 (luật sư phải tố thân chủ) cho giới này".

Cát Linh, RFA

Nguồn : RFA, 04/07/2017

Published in Diễn đàn

Nghị định "quy định chụp ảnh chủ thuê bao điện thoại" vi hiến ? (RFA, 20/06/2017)

Nghị định Chính phủ số 49 được ban hành và có hiệu lực từ ngày 24/4/2017, quy định bổ sung ảnh chụp chân dung chủ thuê bao di động, gặp phải sự than phiền cũng như phản đối của cả doanh nghiệp và khách hàng.

phaply1

Gian hàng của công ty điện thoại di động Vinaphone tại một hội chợ viễn thông, công nghệ thông tin và truyền thông tại Hà Nội ngày 22 tháng 7 năm 2016. AFP photo

Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, bà Lê Thị Mơ cho biết Nghị định số 49/2017 được ban hành nhằm mục đích bảo đảm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội cũng như bảo vệ quyền lợi của người dân, trong bối cảnh dịch vụ viễn thông di động ảnh hưởng sâu rộng đến mọi hoạt động kinh tế-xã hội tại Việt Nam.

Bà Lê Thị Mơ cho biết thêm tính đến đầu năm 2016, trong tổng số 120 triệu thuê bao di động thì hơn 80 triệu có thông tin sai lệch. Do đó, nhằm hướng tới cơ sở dữ liệu thông tin thuê bao đầy đủ và chính chủ, Nghị định 49/2017 yêu cầu bổ sung ảnh chụp chủ thuê bao di động để làm bằng chứng xác thực nhất đảm bảo đúng người, đúng thời gian ký kết và thực hiện hợp đồng viễn liên, tránh tình trạng giả mạo giấy tờ khi đăng ký thuê bao di động.

Đại diện Cục Viễn thông, bà Lê Thị Mơ cũng nhấn mạnh công tác quản lý thông tin thuê bao nghiêm ngặt được nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện. Bà Mơ viện dẫn một số quốc gia dưới sức ép chống khống bố như Thái Lan, Ấn Độ… áp dụng biện pháp nhận diện vân tay của chủ đăng ký thuê bao. Tuy nhiên Ban soạn thảo Nghị định 49/2017 của Việt Nam không lựa chọn hình thức lấy vân tay vì sẽ phức tạp hơn nhiều so với việc chụp ảnh. Ban soạn thảo cho rằng việc chụp ảnh là hoàn toàn khả thi đối với doanh nghiệp vì thủ tục dễ dàng và nhanh gọn.

Mặc dù vậy, trong thực tiễn thực thi Nghị định số 49, ba doanh nghiệp Vinaphone, MobilFone và Viettel, là các nhà mạng cung cấp dịch vụ viễn liên tại Việt Nam, lên tiếng gặp rất nhiều khó khăn và trở ngại kể từ khi Nghị định này có hiệu lực hồi ngày 24 tháng Tư.

Các nhà mạng Vinaphone, MobilFone và Viettel nêu ra khó khăn đầu tiên là nguồn vốn đầu tư lên đến hàng trăm tỷ đồng cho các thiết bị chụp ảnh và lưu trữ dữ liệu. Không những vậy, về mặt thời gian được yêu cầu trong Nghị định 49 là các nhà mạng có 12 tháng để bổ sung thông tin theo quy định mới thì không thể nào hoàn tất được. Bên cạnh đó, việc thông báo, giải thích và thuyết phục khách hàng chụp ảnh không phải là điều đơn giản.

"Đầu tiên muốn đăng ký số là đăng ký bằng giấy Chứng minh Nhân dân rồi. Tôi đã trình giấy Chứng minh Nhân dân của tôi mà còn phải chụp hình của tôi nữa. Thực sự hình ảnh của người ta không muốn bị lộ ra. Nếu bây giờ bắt tôi phải làm điều đó thì có lẽ tôi sẽ phản đối".

Ý kiến chia sẻ với RFA vừa rồi của một chủ thuê bao di động không muốn nêu tên, ở Sài Gòn cũng là phản ảnh của rất nhiều chủ thuê bao di động hiện thời tại Việt Nam. Họ cho rằng giấy Chứng minh nhân dân cung cấp đủ hình ảnh dấu vân tay lẫn thông tin cá nhân của khách hàng khi ký hợp đồng thuê bao di động.

Đại biểu Quốc hội, đại diện Cử tri đoàn Bến Tre, ông Lưu Bình Nhưỡng, nói với Báo điện tử vov.vn, thuộc Đài Tiếng nói Việt Nam vào hôm 19/6 rằng đây là việc làm lãng phí tiền của xã hội và Nghị định 49 có phải vượt trên các quy định của pháp luật hay không ?

Chúng tôi nêu vấn đề của Đại biểu Quốc hội, ông Lưu Bình Nhưỡng đặt ra với Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia Thành phố Hồ Chí Minh, khẳng định việc chụp ảnh theo quy định trong Nghị định 49/2017 là vi hiến.

"Hiến pháp quy định những hình ảnh đó thuộc về bí mật gia đình và bí mật cá nhân là bất khả xâm phạm. Cho nên việc sử dụng hình ảnh người khác thì phải xin phép họ và phải được sự đồng ý của người đó. Do đó, theo tôi nghĩ, Nghị định này cần phải được xem lại vì nếu thực hiện là vi hiến".

Đài Á Châu Tự Do ghi nhận qua tiếp xúc với một số chủ thuê bao di động khắp các tỉnh thành của Việt Nam, họ cho biết mặc dù giới luật sư trong nước lên tiếng Nghị định 49 là vi hiến nhưng họ sẽ không có lựa chọn nào khác hơn phải tuân thủ nếu Chính phủ vẫn thực thi Nghị định này.

Bạn trẻ Khúc Thừa Sơn, ở Đà Nẵng vừa đăng ký một sim điện thoại mới cách nay vài ngày cho biết buộc phải làm theo các yêu cầu của nhà mạng :

"Nhà mạng ở đây là những trung tâm di động không cho phép người tiêu dùng là người dân chọn lựa các sản phẩm khác nhau vì hầu hết mạng Viettel, MobilFone và Vinaphone hay một số những nhà mạng khác cũng do nhà nước quản lý cho nên họ chấp hành hết mọi yêu cầu của nhà nước đặt ra. Vì thế, người tiêu dùng muốn có chọn lựa khác bị khó và đành chấp nhận theo".

Thế nhưng, không chỉ bạn Sơn mà các chủ thuê bao di động sử dụng dịch vụ viễn liên với sự lo ngại hình ảnh của mình bị dùng vào mục đích xấu và ai sẽ chịu trách nhiệm ?

Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, bà Lê Thị Mơ trả lời thắc mắc của các củ thuê bao di động trong việc đảm bảo an toàn và bí mật thông tin thuê bao, trong đó có ảnh chụp theo Luật An toàn thông tin mạng, Nghị định Chính phủ số 174/2013 và số 49/2017 thì doanh nghiệp viễn thông nếu tiết lộ hay trao đổi, mua bán thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ viễn thông sẽ bị phạt từ 30 đến 70 triệu đồng và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Truyền thông trong nước cũng đăng tin dựa theo số liệu thống thống kê của Cục Viễn thông có khoảng 119 triệu thuê bao dị động sẽ bị cắt nếu như chủ thuê bao không thực hiện bổ sung ảnh chân dung theo yêu cầu của Nghị định 49/2017.

Đài RFA cũng thăm dò ý kiến của một số thính giả là các chủ thuê bao di động đã nhiều năm và được cho biết họ sẽ không thực hiện Nghị định 49 của Chính phủ vì đây là một nghị định vi hiến với chọn lựa sẽ sử dụng các sim khuyến mãi dù rất bất tiện cùng lời cảnh báo rằng Chính phủ sẽ càng khó khăn hơn trong việc quản lý những số điện thoại không đăng ký thuê bao.

Hòa Ái, phóng viên RFA

********************

Quốc hội thông qua điều 19 BLHS : Luật sư tố cáo thân chủ (RFA, 20/06/2017)

Quốc hội Việt Nam chiều ngày 20 tháng 6 thông qua luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự 2015, trong đó có Điều 19 bị giới luật sư phản đối mạnh mẽ.

phaply2

Phiên xử blogger Basam Nguyễn Hữu Vinh cùng người cộng sự Nguyễn Thị Minh Thuý tại tòa án Hà Nội ngày 22 tháng 9 năm 2016. AFP photo

Cụ thể đối với Điều 19, Bộ Luật sửa đổi theo hướng thu hẹp hơn phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người bào chữa về hành vi không tố giác tội phạm như sau : Người không tố giác là người bào chữa không phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1 Điều này, trừ trường hợp không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do chính người mà mình bào chữa đang chuẩn bị, đang thực hiện hoặc đã thực hiện mà người bào chữa biết rõ khi thực hiện nhiệm vụ bào chữa.

Ngoài ra, luật sửa đổi cũng quy đinh về trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi đối với một số tội danh. Theo đó, những người này chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về loại tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng đối với 3 tội danh cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm và tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Bộ luật Hình sự năm 2015 bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2018.

*****************

Điều khoản về tố giác thân chủ : ‘Một bước thụt lùi của tư pháp Việt Nam’ ? (VOA, 20/06/2017)

Quốc hi Vit Nam hôm 20/6 thông qua Lut sa đi, b sung mt s điu ca B lut Hình sự 2015, trong đó có điu khon quy đnh "lut sư t giác thân ch" gây nhiu tranh cãi.

phaply3

Kết qu biu quyết v Lut hình s 2015 sa đi, b sung (chp màn hình Tui Tr, 20/6/2017)

Kết qu biu quyết cho thy hơn 88% đi biu tán thành lut sa đi. Riêng điu 19 gây tranh cãi có s phiếu thun là hơn 84,5%.

Theo khoản 3 ca điu 19, lut sư bào cha phi chu trách nhim hình s trong trường hp không t giác "các ti xâm phm an ninh quc gia" hoc "ti khác là ti phm đc bit nghiêm trng" do thân ch đang chun b, đang thc hin hoc đã thc hin mà lut sư biết rõ khi thc hin nhim vụ bào cha.

Trong vài tuần trước ngày b phiếu, qua các din đàn khác nhau, gii lut sư đã nhiu ln đưa ra các lp lun phn đi quy đnh "lut sư t giác thân ch".

Từ Hà Ni, lut sư Ngô Ngc Trai bày t vi VOA s tht vng ca ông v vic quc hi thông qua luật sa đi cha đng điu 19 :

"Nó rất bt li cho gii lut sư khi hành ngh. Và nó to ra nhng ri ro rt là nghiêm trng đi vi gii lut sư chúng tôi trong quá trình tham gia bào cha các v án. Quy đnh này có th nói là hu hết lut sư đều không đồng tình".

Nói rõ thêm về nhng bt li cho gii lut sư, ông Trai ch ra rng cm t "ti phm đc bit nghiêm trng" trong điu lut bao trùm lên phm vi hành ngh chính ca các lut sư Vit Nam.

Ông phân tích rằng ch nhng người b cáo buc phạm ti rt nghiêm trng và đc bit nghiêm trng, có th đi din án tù nhiu năm, chung thân hoc t hình, mi phi nh đến lut sư. Như vy, đó là "phm vi kiếm sng chính" ca ngh lut sư bào cha.

Nhưng nay vi điu lut ràng buc lut sư t giác thân chủ, theo lut sư Trai, gii hành ngh bào cha ch còn li mt khong không gian rt "hn hp".

Ông cũng lưu ý rng công vic ca lut sư bào cha là to ra đi trng vi các cơ quan điu tra, truy t, bo đm có s cân đi gia buc ti và g ti, có như vy khái nim "cán cân công lý" mi có ý nghĩa.

Bàn về khía cnh đo đc, lut sư Trai nói thân ch b tin ra nh lut s cu giúp, nhưng lut hình s đòi lut sư t giác thân ch, điu này đy h vào hoàn cnh phi "phn bi" thân ch.

Theo báo chí trong nước, phát biu trước phiên b phiếu thông qua lut, Ch nhim y ban Tư pháp Quc hi Lê Th Nga nhn mnh rng nhà nước không min tr hoàn toàn trách nhim ca người bào cha là "xut phát t mc đích bo v an ninh quc gia, bo v trật t, an toàn xã hi, vì li ích chung ca cng đng".

Luật sư Ngô Ngc Trai cho rng các nhà làm lut Vit Nam "nhn thc sai lch nghiêm trng" v trách nhiệm ca lut sư đi vi thông tin ca thân ch trong mt s trường hp đc bit :

"Nói chung là các nền tư pháp tiến b h đu quy đnh theo hướng trao quyn cho lut sư, gii thoát trách nhim ca lut sư khi tiết l thông tin ca thân ch trong mt s trường hp nếu biết thân ch chun b phm ti nghiêm trng. Bình thường, lut sư có nghĩa v bo mt thông tin. Nhưng người ta có quy đnh min tr trách nhim cho lut sư được tiết l thông tin mà không b coi là vi phm nghĩa v bo mt trong mt s trường hp. Nhưng Vit Nam li quy đnh thay vì là quyn cho lut sư li quy đnh nghĩa v ràng buc, trói buc lut sư".

Nêu ra một s nước như M, Nht, Anh làm ví d, lut sư Trai nhn xét các nước đó phm vi nhng trường hp lut sư tiết l bí mt ca thân chủ là rt hn hp, hãn hu.

Ông nói đó là những v lut sư có th phân bit rch ròi được ngay quyn li ca xã hi cao hơn cao hơn quyn li ca thân ch, như các v đt bom khng b hay giết người hàng lot. Trong nhng v này, lut sư không b ging xé nội tâm khi tiết l.

Luật sa đi, b sung mt s điu B lut Hình s 2015 s có hiu lc t 1/1/2018. Ông Ngô Ngc Trai bình lun lut này là mt bước tht lùi ca tư pháp Vit Nam.

Published in Việt Nam