Thông Luận

Báo Quân đội nhân dân cho biết [1], ngày 11/12/2019, tại Hà Nội diễn ra đại hội đại biểu toàn quốc Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam lần thứ VIII thuộc nhiệm kỳ 2019 - 2024, theo đó "ban tổ chức đã đồng loạt tổ chức 12 diễn đàn để tập trung thảo luận 6 chuyên đề là những nội dung gắn với phong trào "Tôi yêu Tổ quốc tôi" dự kiến triển khai ở nhiệm kỳ mới" và chuyên đề "Thanh niên Việt Nam yêu nước, bản lĩnh" là một trong 12 chuyên đề.

Việt Nam quê hương yên bình - Ảnh minh họa

Báo Thanh Niên có bài [2] "Hun đúc bản lĩnh, lòng yêu nước qua mỗi việc làm cụ thể". Trong đó tường thuật các tư tưởng của đại diện thanh niên Việt Nam xoay quanh lòng yêu nước, ví dụ : phải gắn kết yêu nước với yêu chủ nghĩa xã hội, hoàn thành tốt công việc, trọng trách đang đảm nhận cũng là yêu nước, giúp đỡ người khác hoặc sống làm việc theo hiến pháp, pháp luật v.v... chính là "bồi dưỡng lòng yêu nước" (!).

Ngộ nhận về chủ nghĩa yêu nước

Hiện nay, thế giới xem chủ nghĩa yêu nước là chủ nghĩa dân tộc, vì thế chúng hay được dùng như những từ đồng nghĩa trong tiếng Anh (Patriotism và Nationalism).

Vì thế, hai loại chủ nghĩa nói trên tuy hai mà một, nghĩa là chúng lý giải quyền lực một nhà nước hình thành trên cơ sở một dân tộc, nó khác với chủ nghĩa Marx cho rằng quyền lực nhà nước căn cứ vào phân chia giai cấp. Hoặc giả, nó cũng khác với chủ nghĩa tự do mà quyền lực Nhà nước dựa vào khế ước xã hội của các cá nhân (hầu hết đều thông qua bầu cử tự do, công bằng và cạnh tranh giữa các chính đảng).

Vì lẽ đó, diễn đàn của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam - quy tụ những người được coi là đại diện cho thanh niên Việt Nam - có vẻ như không có đủ hiểu biết về Triết học & Chính trị học cũng như thiếu hụt các kiến thức về các học thuyết hình thành nhà nước, từ Đông sang Tây và từ cổ chí kim.

Sự ngộ nhận về chủ nghĩa yêu nước - thông qua diễn đàn - thể hiện rõ nét từ các phát biểu như : đánh giá việc thờ ơ thời cuộc, phê phán việc hưởng thụ v.v... của thanh niên Việt Nam.

Không những thế, có những cán bộ đoàn còn sử dụng thể thao (bóng đá Việt Nam vừa đoạt huy chương vàng Seagames 30), nghệ sĩ nổi tiếng để làm công cụ tuyên truyền chính trị và ngộ nhận là "tuyên truyền lòng yêu nước" (!).

Hơn cả vậy, không thiếu ý kiến cưỡng bức tư tưởng thanh niên bằng cách "đề nghị áp dụng các biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn, khống chế các địa chỉ của lực lượng phản động" (!).

Nguyên nhân dẫn đến sự ngộ nhân giữa chủ nghĩa yêu Nước và lòng yêu nước, bởi hầu hết giới trẻ sống trong môi trường "đơn nguyên độc đảng" từ khi chào đời cho đến nay. Và cũng vì họ không được hưởng tự do tư tưởng, vốn dựa trên nền tảng giáo dục phi triết lý suốt quãng thời gian ngồi trên ghế nhà trường.

Tác hại của sự ngộ nhận

Nói cách khác, không nên đánh đồng giữa chủ nghĩa yêu nước (tức chủ nghĩa dân tộc) và lòng yêu nước, bởi :

- Đó là hai phạm trù hoàn toàn khác nhau về triết học, thông qua cặp phạm trù Cái Chung - Cái Riêng. Nói rõ hơn, chủ nghĩa yêu nước (Cái Chung) là một học thuyết và lòng yêu nước (Cái Riêng) là một dạng tình cảm.

- Đặt dấu "bằng" giữa chủ nghĩa yêu nước và lòng yêu nước sẽ dẫn đến phép ngụy biện dựa vào dân chúng (fallacy of argumentum ad populum). Sai lầm của phép ngụy biện này, thông thường là cách kêu gọi về tình cảm nhằm hướng người dân và cả thanh niên Việt Nam đến một kết quả (ngỡ rằng tốt đẹp) bằng tình cảm hơn là lý trí. Tức là, mọi "quốc đề" được giải quyết bằng tình cảm và cảm tính chứ không phải bằng lý trí và khoa học. Theo đó, sự mù quáng tất yếu phải lên ngôi. Khi mù quáng ngập tràn trong dân chúng với bối cảnh xã hội hiện nay, thật khó khăn để ngăn cản sự giận dữ bùng nổ trong mọi thành phần và mọi hoàn cảnh.

- Xã hội từ đó hỗn loạn về mọi mặt, đặc biệt về nhân cách và đạo đức, vì bất kỳ ai (cũng được) chỉ cần nhân danh "lòng yêu nước", phát hiện "bọn phản động" là "mạnh dạn" thay thế tất cả mọi giá trị và chuẩn mực để hành xử cá nhân và không loại trừ yếu tố nhằm trả thù vì những lý do nào đó.

- Lòng yêu nước chi phối toàn diện, tất nhiên pháp luật sẽ bị bỏ xó. Một xã hội vô chính phủ hiện nguyên hình bằng những hành vi hoang dã nhân danh "lòng yêu nước gắn liền yêu chủ nghĩa xã hội", từ đó sẽ làm đảo lộn toàn bộ mọi lãnh vực từ kinh tế - chính trị, an ninh quốc phòng cho đến giáo dục - y tế, văn hóa - thể thao v.v...

Kết luận

Chính vì ngộ nhận giữa chủ nghĩa yêu nước (tức chủ nghĩa dân tộc) và lòng yêu nước, nên hiện trạng xã hội Việt Nam đầy dãy những trạng ngữ : "phong trào yêu nước, "thi đua yêu nước" hay những câu chữ phù phiếm chỉ có giá trị tô điểm như một thứ phấn son lòe loẹt : "tôi yêu tổ quốc tôi", "tổ quốc gọi chúng con lên đường" v.v... để rồi những lớp "son phấn" đó trôi thật nhanh cùng với những bước chân quýnh quáng chạy vội qua xứ người để hưởng lạc trong nhung lụa tại Hoa Kỳ, Anh Quốc v.v... hay vất vưởng và chui lủi làm thuê làm mướn tại Nhật Bản, Hàn Quốc v.v...

Hãy trả lại học thuyết "chủ nghĩa yêu nước" (chủ nghĩa dân tộc) về đúng vị trí khoa học của nó bằng cách loại trừ ngay những tên gián điệp mà Lê Mã Lương và Trương Giang Long đã từng đề cập tới.

Người cộng sản Việt Nam muốn tuân theo học thuyết chủ nghĩa yêu nước tức là họ phải để dân tộc Việt Nam chọn ra và bầu lên những con người của dân tộc Việt Nam và vì dân tộc Việt Nam.

Một quốc gia chỉ nên và cần phải được quản trị bằng khoa học, không phải bằng tình cảm - Đó là chân lý.

Nguyễn Ngọc Già

Nguồn : RFA, 13/12/2019 (nguyenngocgia's blog)

______________

[1] https://www.qdnd.vn/xa-hoi/cac-van-de/xay-dung-lop-thanh-nien-viet-nam-y...

[2] https://thanhnien.vn/gioi-tre/hun-duc-ban-linh-long-yeu-nuoc-qua-moi-vie...

Macron gửi Trump : "Chủ nghĩa dân tộc là sự phản bội lại lòng yêu nước"

Tổng thống thứ 45 Hoa Kỳ - Donald J. Trump tuyên bố mình là một người theo chủ nghĩa dân tộc (nationalism) và Trump tự hào về điều đó. Đúng là Trump hoàn toàn có quyền tuyên bố "I’m nationalist" và thể hiện lòng ngưỡng mộ với chủ nghĩa dân tộc. Tuy nhiên, lịch sử thế giớiđã chứng minh bọn độc tài khét tiếng chốn dưới danh nghĩa chủ nghĩa dân tộc gây ra vô số tội ác dã man chống lại loài người.

Thông cáo chung G7 : MORON (đần độn) - Ảnh minh họa

Lịch sử nhân loại sẽ luôn ghi nhớ bọn độc tài tàn ác và máu lạnh như : Adolf Hitler (Germany), Benito Mussolini (Italy), Francisco Franco (Spain), Muammar Gaddafi (Libya), Slobodan Milošević (Serbia), Augusto Pinochet (Chile). Điểm chung của bọn tàn ác này là họ đều nhân danh chủ nghĩa dân tộc để thâu tóm quyền lực, tàn sát hàng triệu người vô tội và thanh trừng đối lập dã man. Còn đối với những người Cộng sản như Đặng Tiểu Bình, Fidel Castro, Hồ Chí Minh, mặc dù biểu dương chủ nghĩa cộng sản, nhưng thực tế họ đã ẩn mình dưới chủ nghĩa dân tộc để mị dân nhằm kêu gọi sự hậu thuẩn của quốc dân.

Adolf Hitler, lạnh tụ tối cáo của Đức Quốc xã, đã đẩy cao chủ nghĩa dân tộc và gây ra hàng triệu cái chết tang thương cho người Do Thái.

Benito Mussolin, độc tài khét tiếng của phát xít Ý, đã thành lập Fasci di Combattimento, một tổ chức dân tộc chủ nghĩa đặt theo tên của các cuộc cách mạng nông dân Ý trong thế kỷ 19. Thường được gọi là Đảng Phát xít, tổ chức cánh hữu của Mussolini đã ủng hộ chủ nghĩa dân tộc, có đồng phục là áo sơ mi đen và phát động một chương trình khủng bố nhằm đe dọa và thanh trừng những đối lập cánh tả với sự hỗ trợ của lực lượng cảnh sát tàn bạo. Mussolini đã thiết lập một chế độ độc tài toàn trị sau đó, cấm sự hoạt động của các tổ chức đối lập, khiến khoảng 400 ngàn người Ý thiệt mạng. Năm 1936, Mussolini hợp tác cùng với Adolf Hitler để hỗ trợ lực lượng theo chủ nghĩa dân tộc chủ nghĩa nhà độc tài Francisco Franco trong cuộc nội chiến đẫm máu Tây Ban Nha.

Sáng 11/11/2018, phát biểu tại lễ tưởng niệm 100 năm kết thúc Thế chiến thứ I tại thủ đô Paris – Pháp, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã phát biểu trước sự tham gia đông đảo của nhiều lãnh đạo quốc gia dân chủ : "Lòng yêu nước đối lập hoàn toàn với chủ nghĩa dân tộc. Chủ nghĩa dân tộc là sự phản bội lại lòng yêu nước. Bằng cách theo đuổi lợi ích riêng của mình trước tiên, không quan tâm đến người khác, chúng ta đã xóa bỏ những nền tảng quý giá nhất của một quốc gia là điều khiến cuộc sống trở nên tuyệt vời hơn : các chuẩn mực đạo đức".

Tổng thống Macron mạnh mẽ cảnh báo rằng : "Chủ nghĩa dân tộc như một con quỷ già" gây ra chiến tranh cách đây một thế kỷ, đang hăm he quay trở lại mặt đất, có thể khiến lịch sử đen tối lặp lại "để gieo rắc sự rút lui, cô lập, bạo lực và sự thống trị và đây sẽ là một lỗi lầm nghiêm trọng mà các thế hệ tương lai sẽ rất đúng đắn yêu cầu chúng ta phải chịu trách nhiệm".

Với sự hiện diện của Trump tại buổi lễ tưởng niệm, rõ ràng bài phát biểu của Macron là một thông điệp mạnh mẽ gửi đến Trump, người đã tự nhận mình là người theo chủ nghĩa dân tộc, nêu cao khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết" và cô lập nước Mỹ trên con đường ngoại giao. Trump cô lập Mỹ bằng cách xóa bỏ vai trò lãnh đạo thế giới lâu năm của Hoa Kỳ - vốn được đông đảo người dân Mỹ ủng hộ. Và đó cũng là một trong những lý do vì sao, Trump và đảng Cộng hòa thất bại thảm hại trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua khi lần đầu tiên trong 8 năm, đảng Dân chủ giành lại quyền lãnh đạo của Hạ viện.

Nhà báo người Mỹ nổi tiếng Sydney J. Harris diễn giải khá hay và đầy đủ về chủ nghĩa dân tộc : "Sự khác biệt giữa chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa dân tộc là người yêu nước tự hào về tổ quốc vì những thành tựu đã đạt được ; còn người theo chủ nghĩa dân tộc tự hào về tổ quốc bất chấp tổ quốc đã làm gì. Thái độ của người yêu nước tạo ra lòng trách nhiệm. Nhưng thái độ của người theo chủ nghĩa dân tộc tạo ra cảm giác ngạo mạn mù quáng, ngu dốt, sẽ dẫn đến chiến tranh".

"Một cây làm chẳng nên non. Ba cây chụm lại nên hòn núi cao".

Lịch sử thế giới đã chứng minh rõ rằng các chế độ độc tài hung bạo không sợ hãi hoặc lo lắng khi các lãnh đạo dân chủ chỉ hù dọa bằng lời nói bởi chúng đã miễn nhiễm với chỉ trích và lên án. Bọn độc tài chuyên chế chỉ thực sự lo sợ khi các nước đồng minh dân chủ hợp tác đề ra các chính sách và nghị quyết cụ thể như cấm vận kinh tế, không bán vũ khí, hoặc chấm dứt các kế hoạch đầu tư ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế của bọn chúng.

Thái độ của người theo chủ nghĩa dân tộc tạo ra cảm giác ngạo mạn mù quáng, ngu dốt, sẽ dẫn đến chiến tranh - Ảnh minh họa

Trump không có bất kỳ một chính sách nào cụ thể để khiến nhà cầm quyền cộng sản Trung Quốc hay Việt Nam phải lo sợ, ngoài việc đánh thuế thương mại. Và thực tế, Trung Quốc không phải đứng yên để Trump đánh thuế mà Trung Quốc cũng đánh thuế ngược lại các mặt hàng của Mỹ. Việc Trump đánh thuế Trung Quốc và tấn công đồng minh thân cận không những không khiến Trung Quốc lo ngại, mà còn tạo cho nó cơ hội hợp tác mạnh hơn với EU và Nhật Bản. Trong khuôn khổ hội nghị cao cấp Á-Âu ngày 19/10, các nhà lãnh đạo Châu Âu và Châu Á đã thống nhất phải bảo vệ thương mại tự do và tuyên bố không ủng hộ chính sách thương mại của Trump bởi vì "cuộc chiến thương mại" đã và đang gây ra thiệt hại với nền kinh tế toàn cầu.

Nếu Trump đánh thuế thương mại Trung Quốc cách đây hơn 20 năm, khi Trung Quốc vẫn còn nghèo, chưa phát triển và rất cần sự trợ giúp của Mỹ và EU, thì Trump có thể khiến bộ chính trị Trung Quốc thực sự lo ngại. Nhưng thực tế hiện nay, kinh tế Mỹ và EU đang phụ thuộc khá nhiều vào Trung Quốc và kinh tế Trung Quốc chiếm khoảng 15% nền kinh tế toàn cầu, gần bằng EU là 16%. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU, sau Hoa Kỳ và EU là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Vô số tập đoàn khổng lồ như Apple, Ford, Boeing, BMW, Siemens… nhờ thị trường khổng lồ của Trung Quốc mà phát triển mạnh.

Tóm lại, chúng ta chỉ mạnh lên khi đứng cùng nhau. Nhờ sự hợp tác và lòng nhân đạo trợ giúp lẫn nhau, mà con người ngày càng tiến bộ và phát triển vượt bậc. Cách đây 100 năm, con người chọn chiến tranh để giải quyết mâu thuẫn và xung đột. Ngày nay, con người văn minh chọn đối thoại, hòa giải và hợp tác nhằm giảm đi xung đột. Trump cô lập Hoa Kỳ và từ chối hợp tác với những đồng minh dân chủ chắc chắn không phải là khôn ngoan. Trump chỉ thực sự khiến các lãnh đạo độc tài Trung Quốc hoặc Việt Nam lo ngại khi liên kết cùng đồng minh với những chính sách rõ ràng nhằm cô lập chúng. Chính phủ Obama với Hiệp định Thương mại Xuyên thái Bình dương TPP là một chính sách nhằm cô lập Trung Quốc – đã từng khiến Trung Quốc tức giận và bày tỏ sự phản đối.

Theo quan sát dựa trên nhiều bằng chứng thuyết phục, người viết tin rằng Trump có đầy đủ các yếu tố và tính cách của các nhà độc tài khét tiếng trong lịch sử : dối trá trắng trợn, tấn công đối lập, kích động bạo lực, miệt thị báo chí là "kẻ thù của nhân dân" chỉ bởi vì báo chí "dám" tường thuật đúng những gì Trump đã nói và làm. Đáng sợ hơn nữa là Trump tấn công sự công bằng và liêm chính của độc lập tư pháp, chỉ trích thậm tệ bất kỳ ai phê bình Trump, và đặc biệt luôn tỏ lòng thán phục và ca ngợi độc tài. Trump khen ngợi Tập Cận Bình được trở thành chủ tịch Trung Quốc nắm quyền trọn đời sau khi đảng cộng sản Trung Quốc hủy bỏ thời hạn nhiệm kỳ với chủ tịch nước. Trump cũng liên tiếp khen ngợi Kim Jong-un là một "lãnh đạo tài năng" "yêu nước" và Trump từng nhiệt huyết phát biểu tại West Virginia về Kim Jong-un : "Chúng tôi qua lại thư từ với nhau và chúng tôi đã phải lòng nhau. Kim viết cho tôi những lá thư rất đẹp. Chúng tôi đã yêu nhau". Thử thay tên Kim Jong-un, Tập Cận Bình bằng tên Hồ Chí Minh, Mao Trạch Đông hoặc Nguyễn Phú Trọng xem có lọt lỗ tai không ?

Trump, ngưỡng mộ chủ nghĩa dân tộc, có thái độ và những hành động đạp nát các chuẩn mực đạo đức và nguyên tắc dân chủ nền tảng, chắc chắn sẽ khiến các nhà nước độc tài chuyên chế vui sướng khôn siết. Nếu ủng hộ dân chủ cho Việt Nam, nghĩa là ủng hộ các nguyên tắc dân chủ, thì làm sao có thể tôn sùng hoặc dựa dẫm vào một kẻ "chà đạp dân chủ" như Trump mang đến dân chủ cho Việt Nam ?

Mai V Phạm

(12/11/2018)

Tham khảo :

https://www.history.com/…/mussolini-founds-the-fascist-party

https://www.forbes.com/sites/johnmauldin/2018/09/19/china-is-building-the-worlds-largest-innovation-economy/#5889518b6fd4

http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/countries/china/

https://www.vox.com/policy-and-politics/2018/11/11/18084684/macron-trump-nationalism-wwi-armistice-commemoration

https://www.c-span.org/video/ ?c4752727/trump-kim-fall-love

https://thongluan-rdp.org/component/k2/item/9936-hay-hay-danh-th-i-gian-va-cong-s-c-cho-tri-th-c-va-t-ch-c

Cuộc tổng biểu tình của người dân vào ngày 10/6/2018 vừa qua là một sự kiện chấn động trong lịch sử 43 năm cầm quyền của đảng cộng sản Việt Nam. Những nghiên cứu và đánh giá về ý nghĩa của sự kiện này sẽ còn được nhiều người thực hiện. Phong trào dân chủ Việt Nam cũng cần có cái nhìn toàn diện và rút ra những bài học cho bước đường tương lai.

Khi chế độ động tới điều thiêng liêng nhất, chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền quốc gia, dân tộc thì người dân không còn có thể ngồi yên được nữa.

Một cách cô đọng nhất, cuộc tổng biểu tình này chính là phép thử của lòng yêu nước khi mà những giá trị về tự do, dân chủ, nhân quyền chưa trở thành mối quan tâm và động lực chung của người dân. Năm 2014, trong một cuộc hội luận trên đài SBTN Úc Châu, có người đã đặt câu hỏi cho người viết bài này, khi chế độ cộng sản Việt Nam cạn kiệt nguồn lực, nếu như có sự trợ giúp của phía Trung Quốc cho việc duy trì chế độ, thì tình hình sẽ ra sao ?

Tôi đã trả lời, đại ý là, Trung Quốc và Việt Nam tuy có quan hệ đồng minh ý thức hệ, nhưng cả hai đều không tin tưởng gì nhau. Nếu như Trung Quốc có giúp đỡ Việt Nam thì họ cũng sẽ đòi hỏi một sự cam kết nào đó, ví dụ về chủ quyền, tức là phải nhượng lại hoặc bán lại chủ quyền ở đâu đó cho Trung Quốc. Nếu điều đó xảy ra, tức là phía Việt Nam bán chủ quyền thật, thì người dân sẽ nổi dậy và chế độ sẽ sụp nhanh hơn sự sụp đổ do khó khăn về kinh tế. Có nghĩa là, khi chế độ động tới điều thiêng liêng nhất, chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền quốc gia, dân tộc thì người dân không còn có thể ngồi yên được nữa.

Dự luật đặc khu hành chính - kinh tế và cuộc tổng biểu tình ngày 10/6 vừa qua, có thể là một minh chứng cho nhận định đó.

I. Căn nguyên của cuộc tổng biểu tình 10/6

Kỳ họp thứ 5, Quốc Hội khóa XIV diễn ra từ ngày 21/5 đến ngày 15/6/2018 xem xét và thông qua 8 dự luật. Trong đó có hai dự luật được người dân đặc biệt quan tâm, đó là dự luật Đơn vị Hành chính đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc (gọi tắt là Dự luật Đặc khu) và dự luật An ninh mạng. Dư luận bắt đầu tìm hiểu và phân tích về dự luật Đặc khu và lên tiếng phản đối. Ban đầu người ta phản đối thời hạn cho thuê 99 năm trong Dự luật. Sau đó người dân phản đối việc cho người Trung Quốc thuê đất ở Đặc khu. Theo thời gian, các điều khoản của Dự luật cũng được tìm hiểu và nghiên cứu rất kỹ càng. Đồng thời, có một luồng dư luận về việc các quan chức cao cấp của đảng và nhà nước đã tập trung thu gom đất ở các đặc khu đó trước, để khi luật Đặc khu được thông qua sẽ bán cho người Trung Quốc với giá cao hơn nhiều lần, trục lợi.

Một dòng dư luận khác, không được tập trung và quyết liệt như dự luật Đặc khu, lên tiếng cảnh báo về dự luật An ninh mạng, về các điều khoản bịt miệng người dân trong dự luật. Người dân sục sôi trước hai dự luật, hẹn hò nhau xuống đường để phản đối. Nhà cầm quyền thấy sức nóng của nhân dân, đã ra quyết định lùi việc thông qua dự luật Đặc khu vào kỳ họp sau của Quốc Hội, đồng thời xem xét việc giảm thời hạn thuê đất từ 99 năm xuống còn 70 năm (ngày 08/6).

Nhưng ngày 10/6, hàng chục ngàn người đã xuống đường biểu tình phản đối dự luật Đăc khu và dự luật An ninh mạng. Có khoảng 10 tỉnh thành trong cả nước đã có người dân tham gia xuống đường biểu tình phản đối hai dự luật. Đó là Sài Gòn, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Thuận, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Nghệ An, Hà Nội, Vĩnh Long, Kiên Giang (Phú Quốc), Đắc Lắc… Cuộc biểu tình bắt đầu từ ngày 09/6 (công nhân công ty PouYuen Vietnam ở Khu công nghiệp Tân Tạo, Sài Gòn), tập trung cao nhất vào ngày 10/6, và kéo dài tới ngày 11/6 ở một số nơi. Ở Bình Thuận đã xảy ra xô xát giữa người dân và cảnh sát, đốt phá trụ sở công quyền, ô tô, xe máy…

Trong các cuộc tiếp xúc cử tri mới đây của ông Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng và bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc Hội đều có đưa ra chung một ý. Đó là dự luật Đặc khu đã lùi thời hạn thông qua, và xem xét giảm thời gian cho thuê đất từ 99 năm xuống còn 70 năm theo luật đất đai hiện hành, nhưng người dân vẫn xuống đường biểu tình. Điều đó chứng tỏ người dân biểu tình vì mục đích khác. Ý của hai vị này muốn nói, phản đối dự luật Đặc khu chỉ là cái cớ, chứ mục đích thật của người dân là phá rối, phá hoại…

Vậy căn nguyên của cuộc tổng biểu tình 10/6 là gì ?

Thứ nhất, với tất cả các kinh nghiệm của người dân sống trong lòng chế độ cộng sản, qua rất nhiều lần bị lừa dối, và chịu nhiều đau khổ, người dân đã có kết luận ngay cho mình, việc thông qua dự luật Đặc khu chính là hành vi bán nước. Dù văn bản Dự luật được soạn thảo như thế nào, câu chữ được che chắn ra sao, người dân không còn quan tâm nữa. Bởi vì, với cùng những văn bản kiểu như vậy, những địa điểm được người Trung Quốc thuê như Vũng Áng (Formosa), Bô xít Tây Nguyên, Nhiệt Điện Vĩnh Tân II, Dung Quất, v.v… đã quá đủ để người dân thấu hiểu việc nhà cầm quyền cho Trung Quốc thuê đất là như thế nào, hậu quả ra sao. Thời hạn 99 năm chỉ là một yếu tố, và không phải là yếu tố quan trọng nhất.

Có rất nhiều người nói rằng, đối với Trung Quốc, một ngày cũng không cho thuê đất của Việt Nam. Những kẻ bưng bô cho chế độ nói rằng, trong dự luật không có chữ nào nói đến việc cho Trung Quốc thuê đất. Nhưng người Việt Nam đã quá hiểu cộng sản, không chấp nhận việc giải thích như vậy và họ đã đúng. Những thông tin được tìm hiểu sau này cho thấy những cuộc hội thảo, thảo luận giữa Trung Quốc và Việt Nam về việc xây dựng đặc khu đã diễn ra từ mấy năm trước.

Thông qua sự việc này, chúng ta có thể hiểu thêm rằng, thực ra người dân biết và hiểu rất rõ những chiêu trò, những sự bịp bợm của nhà cầm quyền trong tất cả các lĩnh vực, hoạt động. Nhưng họ vẫn chịu đựng và chỉ đến khi có sự việc động chạm tới tình cảm thiêng liêng của mình, họ mới thực sự phản ứng, thể hiện thái độ. Một chi tiết thú vị là, trước cuộc tổng biểu tình 10/6, khắp hang cùng ngõ hẻm ở Việt Nam đều bàn tán xôn xao việc nhà cầm quyền bán đất cho Trung Quốc, và họ xuống đường là để phản đối hành vi bán đất đó.

Thứ hai, lùi thời điểm thông qua Dự luật Đặc khu không có nghĩa là hủy Dự luật. Giảm thời gian cho thuê đất không có nghĩa là không cho người Trung Quốc thuê nữa. Mặt khác, người dân thừa biết nhà cầm quyền chỉ dùng kế hoãn binh, sau đó sẽ lại tìm cách để thông qua Dự luật, đạt mục đích của mình. Chính vì vậy cuộc tổng biểu tình đã nổ ra.

Thứ ba, phản đối Dự luật Đặc khu vừa là nguyên nhân, nhưng cũng là ngòi nổ. Bao nhiêu sự dồn nén của người dân trong nhiều năm qua đã tích tụ lại, việc đưa ra Dự luật Đặc khu đã chạm vào điều thiêng liêng nhất của người dân, chủ quyền quốc gia, dân tộc. Khi cảm xúc thiêng liêng bùng nổ, cũng là lúc mà những dồn nén bao năm bùng nổ theo, và điều tất yếu đã xảy ra, người dân đồng loạt xuống đường để phản đối nhà cầm quyền.

II. Những diễn biến chính của cuộc tổng biểu tình 10/6 và phản ứng, hành xử của nhà cầm quyền Việt Nam

1. Những diễn biến chính của cuộc tổng biểu tình 10/6

Ngày 07/6/2018, tại thị trấn Phan Rí Cửa, thuộc huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận đã có một cuộc diễu hành nhỏ, khoảng vài ba trăm người, vừa đi bộ vừa đi xe máy để phản đối Dự luật Đặc khu. Tiếp đến, ngày 09/6, hàng chục ngàn công nhân công ty PuoYuen Vietnam thuộc khu công nghiệp Tân Tạo, Sài Gòn đã đình công phản đối Dự luật Đặc khu mà họ cho rằng đó là bán đất đai cho Trung Quốc.

Ngày 10/6, cuộc tổng biểu tình đã diễn ra ở nhiều tỉnh thành trong cả nước. Ở Hà Nội, chỉ có khảng mấy chục người diễu hành từ phố cổ, chưa ra tới trung tâm Bờ Hồ đã bị bắt. Một số người dân túc trực quanh Hồ Gươm nhưng do không thấy những gương mặt biểu tình quen thuộc, lại nhìn thấy lực lượng công an, an ninh quá hùng hậu nên đã không thể khởi phát biểu tình. Ở Nghệ An, hàng ngàn giáo dân thuộc giáo phận Vinh đã xuống đường. Cùng lúc đó là các cuộc biểu tình của hàng chục ngàn người ở Sài Gòn, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Thuận… Trong cuộc tổng biểu tình 10/6, có hai địa phương mà các cuộc biểu tình cần được trình bày đầy đủ, đó là Sài Gòn và Bình Thuận.

Cuộc biểu tình ở Sài Gòn đã huy động được hàng chục ngàn người xuống đường phản đối Dự luật Đặc khu và An ninh mạng. Ban đầu khi số lượng người tham gia còn ít, chưa tập hợp lại được, đã có sự đàn áp của công an, cảnh sát. Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau, lượng người tập trung quá đông, cảnh sát đã không thể đàn áp và ngăn chặn được cuộc biểu tình. Đã có hai đến ba địa điểm đoàn người biểu tình thành công, đi thành một khối người đông đảo, cảnh sát, an ninh và mật vụ đã không ngăn cản được đoàn người. Cuộc biểu tình ở Sài Gòn có những nơi đã kéo dài tới tận đêm khuya. Một khác biệt so với các lần biểu tình trước là người dân sử dụng cả phương tiện, tức là xe máy đi cùng với dòng người đi bộ. Việc có một số người đi xe máy để thăm dò các tuyến đường tránh các lực lượng cảnh sát, công an tập trung đông đảo để giăng bẫy hoặc ngăn chặn, cắt xé đoàn biểu tình là một sáng kiến hay của người dân. Trong cuộc biểu tình lần này, ngoài việc lượng người tham gia đông đảo thì thành phần có đủ nam, phụ, lão, ấu. Điều này chứng tỏ sự đồng thuận của người dân trong cả gia đình, chứ không chỉ là những người trưởng thành, có trách nhiệm như những cuộc biểu tình trước đây. Có thể nói, cuộc tổng biểu tình ở Sài Gòn đã bùng phát và thành công bất ngờ, ngoài sự tưởng tượng của nhà cầm quyền và những người quan tâm.

Cuộc biểu tình ở Bình Thuận, leo thang thành cuộc xung đột giữa cảnh sát và người dân bắt đầu từ thị trấn Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận. Cuộc biểu tình ban đầu là ôn hòa, nhưng cảnh sát đã dùng hơi cay, vòi rồng, đánh đập và bắt đi một số người dân. Những người biểu tình đã tấn công lại cảnh sát và kéo đi đòi người. Theo một số nguồn tin, người dân đã không đòi được người lại bị lực lượng cảnh sát cơ động đánh tiếp. Chính vì vậy bạo động đã bùng nổ khi một số đông người bị kích động. Những người biểu tình tức giận đập phá, đốt xe và các trụ sở công quyền của tình Bình Thuận ở thành phố Phan Thiết và thị trấn Phan Rí Cửa. Có địa điểm, lực lượng cảnh sát cơ động sau mấy tiếng xung đột với người dân, thấy lực lượng chênh lệch, đã đầu hàng, cởi bỏ trang phục và được người dân phóng thích khỏi khu vực đang bị bao vậy. Cuộc biểu tình ở Bình Thuận kéo dài tới tận đêm khuya và sang ngày 11/6. Sau đó, lực lượng cảnh sát được tăng cường, người dân cũng đã giải tán. Bắt đầu một cuộc vây ráp, bắt bớ, tra tấn những người đã tham gia cuộc biểu tình biến thành bạo động ở Bình Thuận. Theo báo chí nhà nước, con số người bị bắt giữ ở Bình Thuận là trên 200 người, số người bị truy tố là gần 10 người…

2. Phản ứng và hành xử của nhà cầm quyền trong và sau cuộc tổng biểu tình 10/6

Trong tất cả các cuộc biểu tình xảy ra dưới chế độ cộng sản Việt Nam, ngoại trừ một vài cuộc biểu tình chống Trung Quốc ban đầu được nhà cầm quyền Việt Nam bật đèn xanh, đều có một công thức chung để xử lý. Trước thời điểm các cuộc biểu tình diễn ra, an ninh đã ngăn chặn, canh nhà những người hoạt động dân chủ, những người hoạt động xã hội và những gương mặt thường tham gia vào các cuộc biểu tình. Sau đó, an ninh tung lực lượng đón sẵn ở những địa điểm được thông báo trong các lời kêu gọi biểu tình để bắt giữ nốt những người trong giới đấu tranh chưa bị canh giữ hoặc đã tự thoát khỏi nhà trước đó. Nếu các cuộc biểu tình nổ ra, với số lượng người tham gia ít, an ninh sẽ ngay lập tức ra tay đàn áp, bắt giữ tất cả. Nếu cuộc biểu tình số lượng người lớn hơn số người của nhà cầm quyền (bao gồm công an, cảnh sát cơ động, an ninh, mật vụ, dân phòng và người của các đoàn thể được huy động), thì an ninh sẽ theo dõi và đánh tỉa những người cầm đầu, nổi trội. Trường hợp quá đông người biểu tình thì nhà cầm quyền không thể ngăn chặn nổi và đành quan sát, theo dõi cuộc diễu hành của người dân. Sau khi các cuộc biểu tình kết thúc, an ninh sẽ chắt lọc từ những camera, từ những clip quay được (số này rất nhiều vì an ninh bố trí người quay bằng điện thoại rất đông) về các đoàn biểu tình để tìm hiểu từng đối tượng, những người có biểu hiện nhiệt tình, chủ động, nổi trội hoặc chỉ đạo trong các cuộc biểu tình. Tất cả những người như vậy sẽ được đưa vào hồ sơ để nghiên cứu và tìm những đối sách thích hợp trong việc đàn áp hoặc cài cắm vào phong trào dân chủ.

Cuộc tổng biểu tình ngày 10/6 vừa qua, khi người dân bắt đầu manh nha tập trung lại, tức là mới có ít người, nhà cầm quyền đã thẳng tay đàn áp, bắt giữ và đánh đập người dân nhằm dập tắt cuộc biểu tình ngay từ đầu. Hàng loạt những hình ảnh công an, an ninh đánh đập người dân xuất hiện trên các video, trên mạng xã hội facebook. Nhưng khoảng gần 10 giờ, khi người dân tập hợp thành một khối, thì việc đàn áp đã giảm bớt và hầu như không xảy ra nữa. Do không ngăn cản và dập tắt được cuộc biểu tình ở Sài Gòn, nhà cầm quyền đã sử dụng vũ khí âm thanh, một loại vũ khí dùng cho việc tranh chấp trên biển để tấn công người dân biểu tình. Đây là hành vi vô nhân, cần lên án. Những diễn biến trên là tình hình tại các thành phố lớn như Sài Gòn, Nha Trang, Biên Hòa…

Ở Bình Thuận, cảnh sát đã dùng hơi cay, vòi rồng để giải tán đoàn biểu tình, rồi bắt giữ, đánh đập một số người. Người dân đã bùng nổ và ném đất đá chống lại cảnh sát cơ động. Khi ít người và yếu thế hơn, cảnh sát cơ động đã đầu hàng và xin người dân tha thứ. Nhưng khi được tăng cường lực lượng, việc đàn áp và trả thù dã man đã diễn ra ở Bình Thuận.

Trong và sau cuộc tổng biểu tình ngày 10/6 vừa qua, nhà cầm quyền đã bắt giữ, đánh đập gần 1000 người ở tất cả các địa phương (Sài Gòn 310 người, Bình Thuận 208 người, Đồng Nai 52 người…), khởi tố và tạm giam gần 20 người. Đồng thời, vẫn kịch bản quen thuộc của nhà cầm quyền Việt Nam, họ đã rêu rao việc người dân đi biểu tình do sự xúi giục, kích động của kẻ xấu ; đi biểu tình được nhận 300 nghìn đồng/ngày ; người dân đóng giả công an để vu cho công an đàn áp… Điều đáng lên án nhất lại là một cuộc đàn áp khác xảy ra sau cuộc tổng biểu tình đúng một tuần, tức ngày 17/6. Ngày hôm đó, đã có các thông tin trên mạng xã hội kêu gọi người dân xuống đường tiếp tục cuôc biểu tình phản đối dư luật Đặc khu và luật An ninh mạng. Lần này thì nhà cầm quyền đã chuẩn bị một lực lượng chưa từng có để đối phó với cuộc biểu tình này. Tuy nhiên, cuộc biểu tình đã không nổ ra, chỉ có một số nhóm nhỏ, cá nhân chuẩn bị tinh thần xuống đường mà thôi. Cảnh sát, an ninh, mật vụ tràn ngập các địa điểm được kêu gọi tập trung biểu tình. Đã có hơn 200 người bị bắt khi họ chưa hề thực hiện một động tác nào của việc biểu tình. Có người đang ngồi quán café, có người đang đi trên đường, có người đang đi xe máy… Trong số hơn 200 người bị bắt tập trung về công viên Tao Đàn, có khoảng 1/3, tức là hơn 70 người là những người dân thường, không biết gì, không liên quan gì đến đến biểu tình. Tất cả đều bị đối xử thô bạo, bị đánh đập, quát nạt, bị bắt mở mật khẩu điện thoại để kiểm tra facebook, tin nhắn. Những người có liên quan ít nhiều tới việc cổ vũ hoặc ủng hộ biểu tình đều bị đánh đập hết sức dã man. Đã có rất nhiều tường thuật của những người trong cuộc cho thấy sự dã man, tàn bạo, phi nhân của lực lượng công an, an ninh đàn áp biểu tình ngày 17/6. Điều đáng nói là việc biểu tình chưa diễn ra, và rất nhiều người không liên quan bị bắt. Việc đàn áp của nhà cầm quyền ngày 17/6 đã chứng tỏ sự hoảng loạn của lực lượng an ninh và sự trả thù man rợ, hèn hạ của họ cho việc người dân biểu tình thành công ngày 10/6 vừa qua…

 III. Vài điều cần lý giải và thông điệp của cuộc tổng biểu tình 10/6

Trong cuộc tổng biểu tình 10/6 vừa qua, có rất nhiều vấn đề và khía cạnh cần tìm hiểu để rút tỉa kinh nghiệm và lý giải sự vận động của thực tiễn. Nhưng có ba vấn đề lớn cần đặc biệt lưu tâm.

Một là, chúng ta có thể giải thích được số lượng người tham gia đông đảo vào cuộc biểu tình (hàng chục ngàn người) nhưng toàn bộ diễn biến cuộc biểu tình, từ việc tập hợp, phối hợp, diễu hành, đương đầu với cảnh sát tại sao người dân làm được trong khi không hề có một tổ chức, một sự điều phối chung, tổng thể nào ? Nói cách khác, điều gì, cái gì đã điều khiển thành công một cuộc biểu tình trong khi không hề có tổ chức điều phối chung và người dân không hề được tập dượt ? Chúng ta đều biết rằng, nhà cầm quyền đã phong tỏa hầu như toàn bộ những người hoạt động trong phong trào dân chủ và các tổ chức xã hội dân sự cũng như những người thường xuyên tham gia biểu tình. Nếu như có hạt nhân và tổ chức lãnh đạo, điều khiển thì sẽ là những người trong số người bị phong tỏa đó. Như vậy, tuyệt đại bộ phận người tham gia cuộc tổng biểu tình là những người dân thường. Nếu như có nhóm nào đó, có sự bàn bạc trước với nhau, thì số lượng này cũng rất hạn chế, và họ chỉ có thể điều phối được trong nhóm của mình mà thôi. Nhưng toàn bộ cuộc tổng biểu tình ở Sài Gòn, hàng chục ngàn người tại mấy điểm nóng đều thành công, đó là một kỳ tích không thể lý giải nổi ! ! ! Chính vì nghĩ rằng, những hạt nhân, những nhóm biểu tình thường xuyên, có kinh nghiệm đã bị phong tỏa thì các cuộc biểu tình không thể xảy ra, hoặc có xảy ra cũng như rắn mất đầu, không thể tập hợp và biểu tình thành công được, mà lực lượng an ninh, nhà cầm quyền đã vô cùng sửng sốt và hoang mang khi cuộc tổng biểu tình đã diễn ra thành công như vậy. Không chỉ an ninh và nhà cầm quyền, ngay cả những người quan sát, nghiên cứu tình hình Việt Nam cũng bị sốc khi cuộc tổng biểu tình với quy mô và sự thành công ngoài sức tưởng tượng này. Chỉ có thể giải thích được, hồn thiêng sông núi, một bàn tay vô hình, một lực lượng tâm linh đã dẫn dắt và điều phối chung cuộc tổng biểu tình ngày 10/6 mà thôi. 

Hai là, tại sao cuộc tổng biểu tình 10/6 đã nổ ra ở nhiều địa phương ở miền Nam, với số lượng lớn người tham gia mà Hà Nội và miền Bắc lại hầu như không nổ ra, ngoại trừ giáo phận Vinh của Nghệ An ? Đây là câu hỏi nhức nhối nhưng vẫn phải đi tìm câu trả lời. Nói gì thì nói, người dân Nam Bộ bộc trực, thẳng thắn, có tinh thần vì nghĩa lớn hi sinh. Nguời dân miền Bắc cũng có tinh thần hi sinh vì nghĩa lớn, nhưng đôi lúc còn cân nhắc thiệt hơn. Quan trọng hơn, người dân miền Bắc có sự gắn bó hơn với hệ thống cầm quyền, theo nghĩa đen là gia đình nào cũng có những người đang trong guồng máy, hệ thống hiện hành dù nhiều dù ít. Người dân miền Bắc phần lớn chỉ coi nhà cầm quyền là sai lầm, thậm chí xấu xa nhưng không coi nhà cầm quyền hiện nay như một lực lượng chiếm đóng như người dân miền Nam. Chính vì ít nhiều có sự gắn bó và không coi nhà cầm quyền là lực lượng chiếm đóng nên khi chính phủ thông báo hoãn thời gian thông qua dự luật Đặc khu, người dân miền Bắc đã bị phân tâm, lưỡng lự. Cộng thêm việc một số người thuộc những nhóm biểu tình và thường phát động biểu tình công khai việc không đi biểu tình và khuyên người khác không nên đi biểu tình mà Hà Nội hầu như không thể khởi phát được cuộc biểu tình. Có người đã nói rằng, đã có rất đông người dân xung quanh hồ Hoàn Kiếm chỉ chờ cuộc biểu tình khởi phát của những gương mặt quen thuộc là tham gia, nhập cuộc. Tiếc rằng điều đó đã không xảy ra. Việc không xảy ra biểu tình ngày 10/6 vừa qua ở Hà Nội và miền Bắc chưa chắc đã là điều đáng mừng đối với nhà cầm quyền. Bởi vì điều đó chỉ thể hiện rằng, người dân miền Bắc có sức chịu đựng cao hơn người dân miền Nam. Đồng nghĩa với việc, sức nén càng cao thì sức bật càng khủng khiếp.

Ba là, chúng ta tham gia vào phong trào dân chủ, trong một chế độ độc tài toàn trị, dùng mọi nguồn lực và thủ đoạn để ngăn chặn sự phát triển và ảnh hưởng của phong trào. Nếu chỉ nhìn vào những tính toán tương quan lực lượng đơn thuần, chúng ta không có một hi vọng nào để có thể xóa bỏ chế độ cộng sản Việt Nam hiện nay. Nhưng thông qua cuộc biểu tình ngày 01/5/2016, và nhất là cuộc tổng biểu tình 10/6 vừa qua, chúng ta đã nhận được thông điệp vô cùng quan trọng mà hồn thiêng sông núi đã gửi gắm. Hãy tiếp tục công việc của chúng ta một cách bền bỉ, kết quả sẽ đến trong một tương lai không xa và có thể hoàn toàn bất ngờ.

Cuộc tổng biểu tình 10/6 vừa qua cũng gửi tới nhà cầm quyền Việt Nam một thông điệp vô cùng nghiêm khắc và rõ ràng. Không có một chế độ phi nhân nào (dù có cả vũ khí nguyên tử) có thể ngăn cản được sức mạnh của hồn thiêng sông núi, của sự vận hành các lực lượng tâm linh khi mà chu kỳ tồn tại của chế độ cộng sản đã thực sự kết thúc. Với một lực lượng hùng hậu, phong tỏa hầu như toàn bộ phong trào dân chủ, mà một cuộc tổng biểu tình với lượng người tham gia cực lớn, lại diễn ra bất ngờ và thành công như vậy thì không điều gì là không thể xảy ra. Hãy dừng lại và trao trả quyền con người cho nhân dân, dân chủ cho đất nước khi còn có thể.

Hà Nội, ngày 25/6/2018

Nguyễn Vũ Bình

Nguồn : RFA, 26/06/20148 (nguyenvubinh's blog)