lundi, 04 octobre 2021 23:39

Giữa đại dịch covid, chính quyền vẫn tìm đủ mọi cách trấn lột dân

Trấn lột dân trong đại dịch : Ai chịu trách nhiệm ?

Lan Anh, Thoibao.de, 04/10/2021

Cứ tưởng Thủ tướng Phạm Minh Chính "lưu ý" trong cuộc họp là để nhắc nhở hay cảnh báo, ai dè tận hôm nay, 2/10/2021, các dấu hiệu trấn lột trong chống dịch phơi bày một cách công khai, giữa thanh thiên bạch nhật.

Công văn "mật" của Bộ y tế đề xuất với phó thủ tướng duyệt cho tập đoàn Vingroup trúng thầu chỉ định 2.000 tỷ đồng bán 131 bộ xét nghiệm Covid-19, được tiết lộ trên FB của Người Buôn Gió. Ở video trước, Thoibao.de đã có bài bình luận riêng về vụ dàn xếp lợi ích nhóm này mang tựa đề Vượng Vin đang kiếm tiền trên thân xác người dân thế nào ?

Sáng ngày 13/9/2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19 đã chủ trì họp trực tuyến về công tác này trên cả nước.

Thủ tướng Chính đặc biệt lưu ý, cùng với phòng chống dịch, phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát ; chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, nhất là trong mua sắm trang thiết bị, sinh phẩm y tế, thuốc chữa bệnh, vật tư trong phòng chống dịch Covid-19.

Cứ nghĩ là Thủ tướng nhắc nhở, cảnh báo phòng xa, ai dè, từ lúc Thủ tướng "lưu ý" đến nay đã là 2/10, các dấu hiệu tham nhũng trong chống dịch phơi bày một cách công khai, giữa thanh thiên bạch nhật.

Nhưng tại sao vẫn chỉ là "dấu hiệu" ? Bởi vì, việc điều tra và kết luận cuối cùng về tham nhũng, trên pháp lý đấy là công việc của kiểm sát và tòa án.

May thay, xã hội dân sự ở Việt Nam chỉ mới chết lâm sàng, nên vẫn "thoi thóp" các cây bút như Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu, nhà văn Tạ Duy Anh, nhà báo Trân Văn.

Tuy không đông đảo, nhưng những "tiếng chim hót trong bụi mận gai" ấy cũng đủ để xã hội phải rùng mình, ghê tởm trước các thế lực đội lốt đảng và lực lượng vũ trang trấn lột người dân trong khốn khó và đại họa.

Ai quan tâm thời sự đều biết, Bộ Y tế là người khống chế giá sàn 10 USD (238 000 đồng) cho 1 xét nghiệm (CV số 5378/BYT-KHTC, ngày 07/07/2021).

Chưa nói đến nhiều nơi nâng giá lên đến 300 000 đồng – 400 000 đồng, thậm chí có nơi là 730 000 đồng (Bệnh viện Hà Nội – Đồng Văn).

Như các nguồn tin từ mạng xã hội, bộ tự xét nghiệm NasoCheck của Đức có giá bán dao động từ 10 EURO – 50 EURO cho 1 hộp gồm 25 xét nghiệm, tùy thuộc vào số lượng mua.

Trong siêu thị một tự xét nghiệm NasoCheck có 0,95 EURO.

Mua 7 xét nghiệm thì 5,94 EURO. Mua số lớn thì 10 EURO cho 25 xét nghiệm. Trong khi người dân Đức chỉ phải trả khoảng 1 USD cho một tự xét nghiệm, thì người Việt Nam phải trả đến 10 USD.

Vậy là người Việt chịu chi phí đắt hơn người Đức đến khoảng 140 lần ! Nếu lấy giá xét nghiệm thấp nhất được biết ở Việt Nam là 170 000 đồng (7 USD) và giá cao nhất là 730 000 đồng (30,45 USD) thì người Việt chịu chi phí cho một xét nghiệm đắt hơn người Đức trong khoảng trên 100 lần.

Trong khi các nước sau khi tiêm không phải xét nghiệm thì ở Việt Nam vẫn phải xét nghiệm. Vừa xét nghiệm ở tỉnh này đến tỉnh khác lại phải xét nghiệm.

Xét nghiệm liên tục, cưỡng bức. Có trường hợp như bà Lan ở Thuận An, Bình Dương, chính quyền cho phá khoá ập vào nhà, bắt bà đi xét nghiệm như là bắt một tội phạm đặc biệt nguy hiểm.

Giữa những tiếng khóc thét của con trẻ gào lên "Mẹ ơi" mà công an và cảnh sát cơ động vẫn bẻ quặt tay bà như vô hiệu hoá một kẻ khủng bố, lôi xềnh xệch ra ngoài chỉ để… ngoáy mũi (!)

Cho tới nay, từ lãnh đạo đến dân thường đều được mục sở thị cảnh "người nách thước, kẻ tay đao/ đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi".

Vậy nhưng Bí thư Thành phố Thuận An Huỳnh Thị Thanh Phương vẫn già mồm : "Việc phá khóa nhà bà Lan, xông vào tư gia, cưỡng bức xét nghiệm chỉ là… hơi nóng vội và mạnh tay".

Bà Bí thư chống chế : "Đã xem video ghi lại cảnh anh em cưỡng bức bà Lan xét nghiệm, nhưng xem xong vẫn thấy… cần phải nghe anh em giải trình lý do vì sao buộc phải thực hiện biện pháp cưỡng chế như vậy".

Trời đất qủy thần ơi ! Chính quyền này có còn là của dân, do dân và vì dân ?

Chuyện công khai chà đạp Hiến pháp và pháp luật, ngang nhiên xâm phạm về chỗ ở, xâm phạm thân thể của công dân, lạm quyền, làm nhục người khác với lý do đang phòng chống đại dịch không chỉ xảy ra ở thành phố Thuận An.

Trong năm tháng vừa qua, những hành vi đó xảy ra hầu như ở khắp nhiều nơi. Ngoại trừ Trung Quốc, không có nước nào xét nghiệm toàn thành phố 5 – 10 triệu dân chỉ để truy vài chục ca nhiễm như Việt Nam.

Trong khi các nước chỉ xét nghiệm điểm thì Việt Nam lại xét nghiệm đại trà. Được biết, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội Nguyễn Lân Hiếu đều không ủng hộ việc xét nghiệm đại trà, vì sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Mặc dầu ông Đam là Phó Thủ tướng, ông Hiếu là chuyên gia y tế đầu ngành. Mặc ! Chẳng ai chịu nghe.

Thực tế cho thấy, ngay cả ưu tư mà ông Vương Đình Chủ tịch Quốc hội – nêu ra cách nay nửa tháng về việc tổ chức xét nghiệm Covid-19 cũng không ngăn được "chiến dịch" thần tốc xét nghiệm trên diện rộng và bành trướng.

Quyết đoán để dẫn dắt quốc gia, dân tộc vượt qua thảm họa là thật hay giả ?

Những sai lầm này có phải chỉ là ngu dốt hay chỉ là giả ngu để móc túi ngân sách, kiếm tiền siêu lợi nhuận trên máu thịt nhân dân ?

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu đã nêu bật nguyên nhân dẫn tới tình trạng xét nghiệm đại trà móc túi dân như trên.

Chọt mũi là nguồn tài nguyên vô tận của nước ta. Biếm họa của La Thanh Hiền sau sự kiện Bộ y tế phê duyệt giá xét nghiệm cao gấp hơn chục lần giá mua vào

Trong số nhiều nguyên nhân, có 3 nguyên nhân chủ đạo cần nhấn mạnh. Nguyên nhân thứ nhất là nhân sự. Dịch Covid đã phơi bày sự yếu kém của nhiều nhân sự cấp cao.

Nhân sự cấp cao là của Đảng. Lựa chọn nhân sự cấp cao là công việc của Bộ chính trị. Nguyên nhân thứ hai là sở hữu nhà nước. Vì ngân sách nhà nước mới dẫn đến cách tiêu tiền như vậy. Nếu là sở hữu tư nhân thì đã không có giá xét nghiệm cao và đã không mua nhiều xét nghiệm đến thế.

Nguyên nhân thứ ba là do cơ chế. Cơ chế mới dẫn đến cách mua bán thiết bị Y tế và cách xét nghiệm diễn ra như thế.

Bộ Y tế không thể chối bỏ trách nhiệm về quy định giá sàn tối thiểu 238.000 đồng cho 1 xét nghiệm (CV số 5378/BYT-KHTC, ngày 07/07/2021).

Đó là căn cứ để những kẻ kiếm tiền lời trên nỗi thống khổ của dân nghèo. Bộ Y tế không thể chối bỏ trách nhiệm, vì đã mua hàng triệu xét nghiệm với giá đắt hơn nhiều giá có thể mua.

Bộ Y tế không thể chối bỏ trách nhiệm trong việc xác định không đúng chiến lược về xét nghiệm. Bộ trưởng Bộ Y tế là người chịu trách nhiệm lớn nhất ở Bộ Y tế dù là giao cho ai phụ trách.

Lãnh đạo các tỉnh thành cũng không thể chối bỏ trách nhiệm trong việc xét nghiệm đại trà thuộc phạm vi tỉnh thành của mình. Sau đó là không xác định được đúng giá xét nghiệm.

Bộ Y tế là của Chính phủ. Nhân sự thành viên Chính phủ, trong đó có Bộ trưởng Bộ Y tế là do Bộ Chính trị quyết định. Nhân sự Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh thành cũng do Bộ Chính trị quyết định.

Cho nên trách nhiệm ở mức độ cao hơn nữa thuộc về Bộ chính trị. Người đứng đầu tổ chức (Tổng bí thư) chịu trách nhiệm lớn nhất.

Tổng bí thư chủ trì cuộc họp về tình hình phát triển kinh tế – xã hội ngày 17/9/2021

Thần tốc xét nghiệm trên diện rộng vừa không thể đem lại hiệu quả mong muốn, gia tăng nguy cơ lây nhiễm, vừa lãng phí, tạo cơ hội cho một số cá nhân, một số doanh nghiệp trục lợi, vừa làm cho doanh giới, quốc gia thêm kiệt quệ vì chi phí quá lớn nhưng những người có trách nhiệm phớt lờ.

Thậm chí ngay cả khi thiên hạ đã tính : Trong chín ngày (từ 8/9/2021 đến 16/9/2021), Hà Nội lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 cho 4.120.000 người cả bằng test nhanh (1.920.000 người), lẫn RT-PCR (2.960.000 người).

Kết quả, chỉ có 21 trong số hơn 4,1 triệu người dương tính. Nếu đem tổng chi phí cho đợt xét nghiệm thần tốc trên diện rộng này chia cho 21 ca dương tính, số tiền đổ vào để tìm một ca dương tính với Covid-19 là hơn 20 tỉ đồng, và phong trào xét nghiệm thần tốc, xét nghiệm toàn dân này vẫn tiếp diễn.

Khi câu chuyện người mẹ đơn thân bị đủ loại lực lượng của chính quyền tấn công ngay trong căn nhà mình ở Bình Dương vẫn còn đang nóng hổi, thì một số bài báo viết tương đối đủ và đúng về sự kiện này đột nhiên mất dạng.

Nhiều người thử tìm vào báo Tuổi Trẻ điện tử, nơi nổ phát pháo đầu tiên mang tên "Phá cửa cưỡng chế dân đi xét nghiệm : Vi phạm quyền con người", thì chỉ còn lại phần thông báo 404, lỗi vì không tìm thấy.

Việc phủ nhận mọi giá trị luật pháp, chỉ qua một lần "chọt mũi" cũng có thể thực thi dễ dàng, để bảo vệ cho chuyện quan quyền, để xông vào bẻ tay một phụ nữ, lôi ra khỏi nhà trước tiếng khóc thét của trẻ thơ, sự kinh hãi của dân cư.

Nếu bỏ qua với hành động và tư duy của lũ "quan nha" địa phương, sớm muộn gì, cũng sẽ là tiền lệ đi đến hủy diệt mọi trật tự trên đất nước này.

Lan Anh (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 04/10/2021

**********************

Thủ tướng Việt Nam yêu cầu làm rõ giá bộ xét nghiệm Covid-19

RFA, 04/10/2021

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính hôm 2/10 yêu cầu làm rõ giá bộ xét nghiệm Covid-19 và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật những trường hợp vi phạm trong mua sắm, sử dụng trang thiết bị, vật tư phòng chống dịch Covid-19.

Thủ tướng Việt Nam yêu cầu làm rõ giá bộ xét nghiệm Covid-19

Truyền thông Nhà nước loan tin ngày 2/10, trích thông tin từ Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9 diễn ra vào cùng ngày cho biết giá cả bộ xét nghiệm Covid-19 là vấn đề dư luận quan tâm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc mua sắm và sử dụng trang thiết bị, vật tư phòng chống dịch phải đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm, công khai, minh bạch. Ông Thủ tướng nói quan điểm của Chính phủ ViệtNam là xử lý nghiêm theo quy định pháp luật nếu phát hiện ra những trường hợp vi phạm và công khai kết quả xử lý cho người dân.

Ngoài ra, ông Thủ tướng lại cho rằng việc đưa thông tin đến người dân phải chính xác, tránh tin phỏng đoán, không kiểm chứng, thiếu căn cứ gây mất niềm tin, tinh thần đoàn kết, tác động tâm lý phòng chống dịch.

Thủ tướng Việt Nam nói cần củng cố niềm tin, sự đoàn kết trong cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân ; động viên, khích lệ các lực lượng tuyến đầu.

Trong diễn biến liên quan, Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam Đỗ Xuân Tuyên hôm 2/10 cũng khẳng định cơ quan này đã lập đoàn thanh tra về vụ giá kit xét nghiệm nhanh Covid-19.

Hiện giá mỗi lần xét nghiệm nhanh Covid-19 ở Việt Nam tại các cơ sở y tế có giá chênh lệch từ khoảng 180.000 đến hơn 300.000 đồng/lượt. Tuy nhiên, một số thông tin cho rằng giá các bộ xét nghiệm Covid-19 của Hàn Quốc nhập về Việt Nam chỉ khoảng 60.000 đến 70.000/bộ.

Nguồn : RFA, 04/10/2021

*********************

Tăng mức phạt lên 10 lần để giảm vi phạm trong giao thông hay vì điều gì khác ?

Diễm Thi, RFA, 01/10/2021

Bộ Giao thông Vận tải vừa trình Chính phủ xem xét dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 100 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ, đường sắt. Bộ này đề xuất tăng mức phạt tiền lên nhiều lần, thậm chí gấp 10 lần đối với một số hành vi vi phạm giao thông với kỳ vọng góp phần nâng cao hiệu quả của quản lý nhà nước trong lĩnh vực giao thông vận tải. Đồng thời góp phần làm giảm các hành vi vi phạm trong lãnh vực giao thông.

Một cảnh sát đang phân luồng giao thông tại thành phố Đà Nẵng. AFP

Ông Lê Văn Thanh, đại diện Vụ An toàn giao thông (Bộ Giao thông Vận tải) đồng thời là thành viên Ban Soạn thảo Nghị định 100 cho truyền thông Nhà nước biết, việc sửa đổi Nghị định nhằm phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật, cụ thể là Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2022.

Nhiều người dân cho rằng, tăng mức phạt tiền không hoàn toàn là giải pháp làm giảm các hành vi vi phạm, mà lại là cơ hội cho lực lượng chức năng ăn tiền của giới lái xe nhiều hơn. Muốn đạt được kỳ vọng như Bộ Giao thông vận tải nêu ra thì phải cùng lúc ban hành luật xử lý mạnh tay lực lượng chức năng thực thi công vụ.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Hội Luật gia Thành phố Hồ Chí Minh nhận định với RFA :

"Ngoài việc tăng mức chế tài xử phạt trong các hành vi vi phạm, trong dự thảo luật này cũng quy định rõ trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan trong việc quản lý, bảo vệ tình hình giao thông và kiểm tra, xử lý vi phạm. Việc tăng mức phạt là để tăng cường răn đe vì mức phạt hiện nay chưa đủ sức răn đe".

Dự thảo đề nghị tăng mạnh mức xử phạt hành vi chở quá tải đối với chủ xe và tài xế. Ở mức vi phạm cao nhất, số tiền tài xế bị phạt lên đến hơn 140 triệu đồng. Trước đây, nếu tài xế chở quá tải trên 100% đến 150% mới bị phạt mức cao nhất thì dự thảo mới phạt mức cao nhất được áp dụng nếu xe chở quá tải 50% trở lên. Dự thảo cũng đề xuất tăng mức phạt gấp 10 lần người đi xe máy không bảng số hoặc bảng số bị che.

Ông Võ Minh Đức, chủ một doanh nghiệp vận tải ở Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ quan điểm của mình với RFA rằng, ông đồng ý việc phạt nặng để răn đe, nhưng về phía Nhà nước thì phải minh bạch những khoản tiền thu được này, bởi "Phạt để thu tiền vào ngân khố quốc gia. Nhưng thực sự mà nói thì chưa bao giờ số tiền này được minh bạch cả".

Anh Tùng, một người dân ở Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh nêu ý kiến của mình với RFA :

"Mới tuần trước Bộ Công an đề xuất mức phạt cao gấp mấy lần mức phạt hiện nay đối với người có hành vi bị họ nói là vu khống trên mạng xã hội. Bây giờ lại đề xuất tăng mức phạt có thể đến 10 lần trong vi phạm giao thông. Bấy nhiêu đó đủ chứng tỏ ngân sách Nhà nước cạn kiệt. Bộ trưởng Bộ Tài chính từng thừa nhận mà.

Cả năm nay dịch bệnh làm các doanh nghiệp lớn nhỏ điêu đứng. Nhà nước không có nguồn thu nên phải nghĩ ra cách kiếm tiền bằng túi tiền của dân thôi. Muốn giảm vi phạm giao thông thì có nhiều cách chứ không chỉ tăng mức phạt như họ đang làm".

Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 16 tháng 9 năm 2021, đáp lại những ý kiến về việc bổ sung thêm các gói, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, báo chí Nhà nước trích lời Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc rằng : "Ngân sách trung ương gần như không còn đồng nào. Thu thuế giảm 50% và còn giảm nữa. Hàng chục ngàn chiến sĩ công an, quân đội đang tham gia chống dịch ở phía Nam, nhưng không có ngân sách để cấp. Ngân sách dự phòng thì đã hết".

Một số người dân không tin vào thiện chí muốn cải thiện tình hình giao thông của Bộ Giao thông vận tải. Họ cho rằng mục đích chính là ‘móc túi dân vì Chính phủ hết tiền". Muốn thay đổi thực trạng giao thông đường bộ hiện nay, Nhà nước phải tính tới những giải pháp để nâng cao ý thức và quản lý tốt con người, chứ tăng mức phạt lên thật cao chưa chắc giải quyết được nạn vi phạm giao thông, bởi "vỏ quýt dày thì móng tay nhọn".

Ông Võ Minh Đức kể với RFA :

"Cái quy luật chung trong giao thông ở Việt Nam nó có tệ nạn xấu là ‘mua đường’. Nếu phương tiện giao thông của họ hoạt động trong một phạm vi bán kính hẹp ở địa phương nào đó, thì vì lợi nhuận họ sẵn sàng bỏ một số tiền nhất định nào đó để mua các lực lượng chức năng. Nói thẳng ra là họ chung chi, đút lót để lực lượng này bỏ qua các sai phạm trong giao thông, như chở quá tải chẳng hạn.

Không chỉ Cảnh sát giao thông đâu mà còn lực lượng gọi là Thanh tra giao thông đường bộ nữa. Cánh lái xe sợ đám này hơn sợ Cảnh sát giao thông nhiều. Lực lượng này mà tiêu cực thì lái xe còn chết nặng hơn là Cảnh sát giao thông vì họ ăn đậm hơn. Họ ăn vụ nào đáng vụ đó. Ví dụ mức phạt 100 triệu họ sẵn sàng ăn 50 triệu hoặc 70 triệu. Còn với Cảnh sát giao thông, ví dụ mức phạt 10 triệu thì họ chỉ đặt vấn đề ăn khoảng một triệu hoặc 500 ngàn, có khi họ bỏ qua luôn.

Có thể nói mặt trái của việc tăng mức phạt tiền là cơ hội cho lực lượng tiêu cực có điều kiện ăn tiền của giới lái xe nhiều hơn. Đây là chuyện phổ biến. Mèo nhỏ bắt chuột nhỏ, mèo lớn bắt chuột to !".

Việt Nam đã có Quy định đuổi việc công chức, viên chức nói chung và cảnh sát giao thông nói riêng, nếu có hành vi lợi dụng chức quyền để sách nhiễu, đòi, nhận tiền hay tài sản hối lộ từ người vi phạm, có hiệu lực từ ngày 31 tháng 3 năm 2020. Tuy vậy, tình hình Cảnh sát giao thông nhũng nhiễu, đòi tiền vẫn còn tồn tại.

Truyền thông Nhà nước từng nhiều lần đưa tin về tiêu cực của lực lượng Cảnh sát giao thông trên mọi nẻo đường. Theo đó, chuyện "Cảnh sát giao thông ăn tiền của lái xe là chuyện xảy ra hằng ngày như cơm bữa, và hầu như ai cũng biết. Hành vi tham nhũng của Cảnh sát giao thông có thể là tiền mãi lộ của lái xe bỏ túi riêng, bảo kê cho một số xe đặc quyền, đến bán biển số đẹp và "chạy" bằng lái xe...".

Luật sư Nguyễn Văn Hậu nhìn nhận :

"Chuyện đó đúng là có xảy ra. Người vi phạm đưa tiền cho Cảnh sát giao thông để bỏ qua lỗi vi phạm là một hành vi vi phạm pháp luật. Nếu người Cảnh sát giao thông có ý thức, họ sẽ tố giác hành vi đưa hối lộ đó. Nghị định 167 có quy định mức phạt từ ba đến sáu triệu đồng cho người có hành vi đưa tiền hoặc tài sản cho người thi hành công vụ.

Người nhận cũng vậy. Cả người đưa và người nhận đều vi phạm và đều bị xử lý. Người nhận sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội nhận hối lộ. Nếu người vi phạm có chứng cứ việc đòi hối lộ thì phải tố cáo hành vi đó. Đây là ý thức của từng người dân".

Theo pháp luật Việt Nam, không tố giác tội phạm được hiểu là hành vi không báo cho cơ quan có thẩm quyền về một trong các tội phạm mà mình biết rõ là đang được chuẩn bị, đang hoặc đã được thực hiện. Người phạm tội ‘không tố giác tội phạm’ sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm, được quy định tại Điều 390 Bộ Luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 01/10/2021

********************

Xét nghiệm Covid-19, thật và giả, dại hay gian ?

Trân Văn, VOA, 29/09/2021

Tuần này, những thông tin liên quan đếnthần tốc xét nghiệm trên diện rộng tại Việt Nam khiến rất nhiều người nổi giận. Quả là đáng giận khi càng ngày càng có thêm nhiều dữ liệu cho thấy, những đồn đoán trước đây về việc sử dụng các chủ trương, biện pháp ngăn ngừa đại dịch Covid-19 ở Việt Nam để làm giàu, bất chấp quốc gia đang trong tình trạngdầu sôi, lửa bỏng, bất kể đồng bào đã oằn lưng vì gánh nặng cả về vật chất lẫn tinh thần - đúng là sự thật !

Điều trị bệnh nhân Covid-19 ở Thành phố Hồ Chí Minh. Hình minh họa. Photo VTV1 via Reuters

***

Do trước giờ, Bộ Y tế vẫn dành, giữ quyền kiểm định lại rồi mới cấp giấy phép kinh doanh, sử dụng các bộ xét nghiệm Covid-19 (Covid-19 test kit), hôm 26/9/2021, khi dự hội nghị trực tuyến giữa Thủ tướng với doanh nhân người Việt, ông Đặng Hồng Anh (Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ), đề nghị, nên cho phép doanh nghiệp nhập khẩu Covid-19 test kit đã được cơ quan có thẩm quyền của những quốc gia khác như FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm) của Mỹ kiểm định và cho phép dùng

Ông Anh kể thêm, chính sách chính là lý do, tuy giá phổ biến của Covid-19 test kit trên các thị trường bên ngoài Việt Nam chỉ khoảng 1,5 Mỹ kim, nếu mua với số lượng hàng trăm triệu bộ, giá sẽ giảm xuống, chỉ còn khoảng 1 Mỹ kim, quy ra tiền đồng, khoảng 25.000 nhưng cả các cơ quan công quyền, doanh nghiệp ở Việt Nam phải trả tối thiểu 70.000 đồng đến 80.000 đồng/bộ. Thậm chí không ít công dân, khi có nhu cầu cá nhân (ví dụ các shipper) phải trả 200.000 đến 300.000 đồng cho một lần test.

Cứ theo tính toán của ông Anh, nếu chính phủ liên lạc trực tiếp với các nhà sản xuất ở ngoại quốc để đặt mua Covid-19 test kit với số lượng lớn đúng với nhu cầu của Việt Nam, toàn bộ chi phí sẽ chỉ khoảng 50.000 đồng/bộ, rẻ hơn giá phổ biến mà chính quyền các địa phương hiện đang mua lại từ một số doanh nghiệp (từ 70.000 đồng đến 80.000 đồng/bộ) và chỉ như thế, với 100 triệu Covid-19 test kit đã có thể tiết kiệm khoảng 5.000 tỉ đồng (1). Song chính phủ đã không làm như thế !

Việc liên lạc với các nhà sản xuất của nhiều quốc gia, đàm phán để mua Covid-19 test kit do một số doanh nghiệp đảm nhận, chính phủ mà đại diện là Bộ Y tế chỉ kiểm định rồi cấp giấy phép, sau đó thông báo rộng rãi cho hệ thống công quyền các địa phương và các tổ chức, doanh nghiệp dùng công quỹ hoặc vốn liếng của họ mua lại. Để hỗ trợ Bộ Y tế, hồi đầu tháng trước, Bộ Công Thương phát cảnh báo, khuyến cáo dân chúng chỉ nên mua Covid-19 test kit đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành (2).

Đến cuối tháng trước, khi cập nhật Danh sách các sinh phẩm, trang thiết bị y tế chẩn đoán, xét nghiệm SARS-CoV-2,Bộ Y tế cập nhật luôn cả sự thay đổi về giá của một số loại Covid-19 test kit, trong đó có bảy loại dù giá đã giảm vài chục ngàn đồng/bộ so với lần công bố trước nhưng giá do Bộ Y tế giới thiệu vẫn dao động trong khoảng từ 109.200 đồng/bộ đến 178.080 đồng/bộ. Chỉ có một loại Covid-19 test kit do Trung Quốc sản xuất có giá 79.800 đồng/bộ (3).

Sau khi ông Anh lên tiếng, đại diện Bộ Y tế bảo với báo giới… giá Covid-19 test kit do doanh nghiệp tự công bố và tự chịu trách nhiệm. Chínhquyền các địa phương có thể tham khảo khitriển khai đấu thầu mua sắm. Bộ Y tế không đàm phán và không kiểm soát giá thiết bị y tế này do chưa có quy định. Đại diện Bộ Y tế nói thêm, ở Việt Nam hiện có khoảng 90 loại Covid-19 test kit được cấp phép lưu hành và so với thời điểm trước 20/8/2021 thì giá đã giảm từ 20.000/bộ đến 70.000 đồng/bộ (4).

Trước giờ, chính phủ Việt Nam nói chung và Bộ Y tế nói riêng vẫn nổi tiếng vì giành, giữ quyền kiểm soát không từ thứ gì nhưng đến khi xảy ra đại dịch thì Covid-19 test kit lại là một trong những thứ được xếp vào ngoại lệ. Khi một số doanh nghiệp có thể tự do đàm phán, tự do định giá các loại Covid-19 test kit, Bộ Y tế chỉ kiểm định lại và cấp phép lưu hành thì Covid-19 test kit có giá gấp bốn, năm lần mức giá hợp lý là chuyện tất nhiên, dân phải gánh hết vì xét cho đến cùng, công quỹ cũng là tiền do dân đóng góp !

Chuyện Bộ Y tế không kiểm soát giá Covid-19 test kit vì chưa có quy định, bất kể quốc gia đang lâm nguy, chắc chắn có quan hệ nhân - quả với những chuyện kiểu như : Sau khi dân chúng bắt đầu so sánh về giá Covid-19 test kit ở ngoại quốc và ở Việt Nam, chính quyền tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BRVT) đột ngột hủy quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu gói thầu cung cấp Covid-19 test kit, trị giá 210 tỉ. Lý do, cơ quan đại diện chính quyền tỉnh này đứng ra mời thầu và nhà thầu bỗng nhiêntự nguyện cùng nhau tính lại giá Covid-19 test kit, bất kể giá này đã đượcphê duyệt. Bởi giá mỗi Covid-19 test kit trong gói thầu đượchai bên nhất trí giảm từ 175.000 đồng/bộ xuống 135.000 đồng/bộ nên giá trị gói thầu chỉ còn 202,5 tỉ đồng. Doanh nghiệp thắng thầu đã giúp bên mời thầutiết kiệm được 7,5 tỉ đồng (5) !

Các viên chức hữu trách lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam có nhận ra sự bất thường liên quan đến hoạt động nhập cảng và kinh doanh Covid-19 test kit trong đợt dịch lần thứ tư này tại Việt Nam không ? Câu trả lời là CÓ ! Ví dụ, cách nay hai tuần – hôm 14/9/2021 – khi cùng Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận để định hướng cho hoạt động kiểm toán của năm tới, ông Vương Đình Huệ (Chủ tịch Quốc hội) yêu cầu phải lưu tâm tới việc huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch Covid-19.Song song vớikiểm tra thực hiện các gói hỗ trợ dân chúng và doanh giới có hợp lý và đúng mục đích hay không, ông Huệ nhắc kiểm toán phải chú ý cả tổ chức xét nghiệm (mẫu đơn, mẫu gộp) và chi phí, vì chi phí cho mẫu gộp hơn chi phí cho vaccine rất nhiều (6).

Đã có những dấu hiệu rất rõ ràng cho thấy, hoạt động nhập cảng và kinh doanh Covid-19 không thể bát nháo và trở thành mảnh đất màu mỡ cho một số cá nhân, một số doanh nghiệp làm giàu nếu như không có chủ trươngthần tốc xét nghiệm trên diện rộng và ông Phạm Minh Chính (Thủ tướng Việt Nam) không tả xung, hữu đột, đốc thúc hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương tới địa phương phải thực thi nghiêm túc chủ trương này !

Trong vài tháng vừa qua, đã có rất nhiều người, nhiều giới thay nhau phân tíchthần tốc xét nghiệm trên diện rộng vừa không thể đem lại hiệu quả mong muốn, gia tăng nguy cơ lây nhiễm, vừa lãng phí, tạo cơ hội cho một số cá nhân, một số doanh nghiệp trục lợi, vừa làm cho doanh giới, quốc gia thêm kiệt quệ vì chi phí quá lớn nhưng ông Chính phớt lờ. Thậm chí ngay cả khi thiên hạ đã tính :Trong chín ngày (từ 8/9/2021 đến 16/9/2021), Hà Nội lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 cho 4.120.000 người cả bằng test nhanh (1.920.000 người), lẫn RT-PCR (2.960.000 người). Kết quả, chỉ có 21 trong số hơn 4,1 triệu người dương tính. Nếu đem tổng chi phí cho đợt xét nghiệm thần tốc trên diện rộng này chia cho 21 ca dương tính, số tiền đổ vào để tìm một ca dương tính với Covid-19 là hơn 20 tỉ đồng (7), ông Chính vẫn không ngừng lại.

Nếu ông Chính không dùng hệ thống truyền hình quốc gia để phát tán việc mắng nhiếc các viên chức lãnh đạo tỉnh Kiên Giangyếu kém, lúng túng trong lãnh đạo, chỉ đạo (8), chắc chắn tỉnh này không chi 128 tỉ để tổ chứcxét nghiệm thần tốc trong toàn tỉnh (9). Nếu không có chuyện nửa đêm, Thủ tướng gọi điện thoại chất vấn chủ tịch một xã ở An Giang rồi nhắc nhở ba việc phải làm, trong đó có phảitổ chức xét nghiệm hai ngày/ lần(10). Nếu ông Chính quí mồ hôi, nước mắt của lương dân, ắt ông đã nhận ra, việc Hà Nội chi hơn 400 tỉ đồng để tìm ra 21 ca nhiễm Covid-19 là phi lý để rút lại chỉ đạo thần tốc xét nghiệm trên diện rộng thì ông đã không thúc Bộ Y tế gửi công điện nhắc các tỉnh, thành đang thực hiện phong tỏa phải thực hiện năm yêu cầu mà 3/5 liên quan đếnxét nghiệm thần tốc trên diện rộng !

Không phải tự nhiên mà sau đó, các địa phương như Cà Mau thi nhau tổ chức xét nghiệm trong toàn tỉnh dù cả Cà Mau chỉ có 283 ca nhiễm. Không phải tự nhiên mà Covid-19 test kit trở thành đa dạng cả về chủng loại lẫn giá cả, phương thức mua – bán hết sức linh hoạt kiểu như ở BRVT. Chỉ có dân chúng, thay vì là đối tượng thụ hưởng phúc lợi thì chủ trương của hệ thống công quyền biến họ thành đối tượng bị săn đuổi, bị cưỡng bức sử dụng Covid-19 test kit (11), phản đối thì bị nhốt vào trại tập trung, bị phạt tù !

***

Hôm qua - 28/9/2021 – khi cùng một Đoàn công tác của chính phủ đến thị sát hoạt động ngăn ngừa Covid-19 tại Bình Dương, ông Vũ Đức Đam (Phó Thủ tướng) nhận định thế này :Mỗi gia đình hay phòng trọ chỉ nên lấy mẫu xét nghiệm người đại diện. Một người nhiễm thì chắc chắn người ở cùng cũng bị lây nhiễm. Một gia đình có ba người, mỗi người test nhanh 10 lần/tháng, tổng cộng cảnhà thực hiện 30 lần/tháng, chi phí để mua thiết bị test nhanh tốn ít nhất sáu triệu đồng để test cho mỗi gia đình 3 người.Việc lấy mẫu xét nghiệm cộng đồng đông đúc sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm lẫn lãng phí, tốn kém. Tại sao không cho lấy mẫu của đại diện từng gia đình để giảm bớt chi phí ?

Khi nghe nhiều người từng bị nhiễm Covid-19 (F0) đã xuất viện, đã hoàn thành cách ly y tế tại gia, than rằng vẫn phải đi lấy mẫu xét nghiệm cộng đồng ba ngày/lần. Ông Nguyễn Lân Hiếu (Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) – một trong những người tháp tùng ông Đam - bảo rằng :Các F0 đã khỏi bệnh thì cơ thể họ đã có kháng thể, kháng thể đó sẽ tồn tại ít nhất sáu thángkhông cần lấy mẫu nữa.Tổ chức lấy mẫu cho các F0 đã khỏi bệnh là quá lãng phí (12).

Những điều ông Đam, ông Hiếu đề cập không mới. Các chuyên gia y tế, chuyên gia dịch tễ đã nêu ra từ lâu nhưng không thể nào ngăn được chiến dịchthần tốc xét nghiệm trên diện rộng ! Cũng cần lưu ý, chẳng có gì bảo đảm sau khi ông Đam, ông Hiếu khuyến cáo các viên chức lãnh đạo Bình Dương như thế, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền ở Bình Dương và các địa phương khác trên toàn Việt Nam sẽ suy xét lại khi thực thi chủ trươngthần tốc xét nghiệm trên diện rộng.

Ông Đam chỉ là Phó Thủ tướng, ông Hiếu chỉ là một chuyên gia y tế ! Thực tế cho thấy, ngay cả ưu tư mà ông Huệ - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội – nêu ra cách nay nửa tháng về việc tổ chức xét nghiệm Covid-19 cũng không ngăn đượcthần tốc xét nghiệm trên diện rộng bành trướng thần tốc hơn, trên diện rộng hơn. Quyết đoán dẫn dắt quốc gia, dân tộc vượt qua thảm họa là thật hay giả ? Những sai lầm mà diện mạo giờ càng ngày càng rõ chỉ là dại hay nhằm hỗ trợ gian ý – kiếm bẫm nhân đại dịch ?