Thông Luận

Những ngày đầu tháng 3, tình hình biển Đông-Việt Nam trở nên căng thẳng. Cuộc đọ sức giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ cùng các nước đồng minh của mỗi bên đang có dấu hiệu tăng thêm nồng độ. Tổng thống mới của Hoa Kỳ Donald Trump đã yên vị, sắp xếp tạm xong những chức vị chủ chốt, đã có tuyên bố rõ ràng về các chính sách lớn về đối nội và đối ngoại, nêu rõ chính sách cứng rắn với Trung Quốc về kinh tế, tài chính, quốc phòng.

Về biển Đông các bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao của chính quyền Trump còn tỏ ra mạnh mẽ hơn cả tổng thống trong việc đối đầu với chính sách bành trướng của Bắc Kinh. Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis nhiều lần khẳng định giữ nguyên và củng cố liên minh quân sự với các nước Liên Âu, với các nước châu Á và Đông Nam Á như Nhật Bản, Đài Loan, Ấn Độ, Philippines, Indonesia..., kiên quyết bảo vệ tự do thông thương hàng hải và hàng không quốc tế trong vùng, kiên quyết chống lại việc độc chiếm và biến các đảo nhân tạo thành căn cứ quân sự. Bộ trưởng Ngoại giao Rex Tillerson còn mạnh mẽ tuyên bố không cho ai được chiếm các đảo nhân tạo trong vùng biển quốc tế, vi phạm nghiêm trọng pháp luật quốc tế.

Tàu sân bay USS Carl Vinson đang vận hành trên Biển Đông

Từ ngày 28/2/2017, tình hình vùng biển Đông căng thẳng thêm một nấc. Đô đốc James Kilby chỉ huy Cụm tàu sân bay  USS Carl Vinson tuyên bố ngày 28/2 rằng đây là "một lịch trình hải hành thông thường", "một cuộc diễn tập thường diễn ra". Nhưng các nhà bình luận quân sự đều cho rằng đây là một hành động rất quan trọng nhằm thăm dò, nắn gân Bắc Kinh xem phản ứng của Bắc Kinh ra sao khi một Cụm tàu tác chiến hiện đại Hoa Kỳ tiến sát vào các hòn đảo nhân tạo trong quần đảo Trường Sa mà Trung Quốc đã củng cố thành căn cứ quân sự suốt mấy năm nay. Trong 12 tháng qua, Trung Quốc đã mở rộng và kéo dài thêm các đường băng, xây dựng thêm hải cảng, đặt nhiều bệ phóng tên lửa tầm ngắn - có thể khi cần thay bằng tên lửa tầm trung - cùng với nhiều căn cứ radar, doanh trại, nhà nghỉ cho khách du lịch.

Người phát ngôn của bộ Ngoại giao và bộ Quốc phòng Trung Quốc cùng khẳng định chủ quyền lịch sử tự xa xưa không thể phủ nhận của Trung Quốc trên toàn vùng biển Đông theo bản đồ chín đoạn, coi hành động trên đây của Cụm tác chiến hải quân Hoa Kỳ là phi pháp, khiêu khích, vi phạm chủ quyền Trung Quốc. Tuy nhiên lần này luận điệu phản ứng của Trung Quốc có vẻ như bớt hung hăng, không nói đến tính chất gây chiến, không nói đến hành động chiến tranh và sự giáng trả, cũng im lặng về vùng không phận bất khả xâm phạm bao trùm vùng biển Đông.

Cuộc ra quân khá lớn của Hoa Kỳ lần này diễn ra sau khi Tổng thống Trump cùng các bộ trưởng Quốc phòng, Ngoại giao, các tướng lĩnh Ngũ Giác Đài, Tư lệnh Hạm đội 7 đều chung một luận điểm "Hòa bình thông qua sức mạnh", khẳng định mạnh mẽ Hoa Kỳ và các nước đồng minh có quyền thực hiện tự do hàng hải và hàng không phù hợp với pháp luật quốc tế ở mọi vùng biển quốc tế, mà biển Đông là một trong số những địa bàn quan trọng nhất do sự tấp nập dày đặc của hàng hải thế giới. Hơn nữa sự lên gân khá ngọan mục lần này của Hải quân Hoa Kỳ được thực hiện sau khi sự liên minh toàn diện của Hoa Kỳ với Nhật Bản, Đài Loan, Ấn Độ, Úc, Indonesia, Philippines... đã được thắt chặt sau khi Hoa Kỳ có tổng thống mới, một số cuộc diễn tập hải quân đã được tiến hành. Cũng cần nhắc đến việc Việt Nam gần đây đã nhận thêm 2 tàu ngầm Kilo mua của Nga, nhận một số tàu tuần duyên của Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, để các tàu Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ... vào nghỉ và thăm cảng Cam Ranh.

Cũng cần nói rõ thêm Tướng James Mattis được dư luận Hoa Kỳ coi là vị tướng tài ba, xông xáo nhất, từng nổi bật trên chiến trường Afghanistan và Iraq. Còn Ngoại trưởng Rex Tillerson vốn là Tổng giám đốc đại công ty dầu hỏa ExxonMobil, công ty này vừa ký với Việt Nam một dự án khai thác dầu trên vùng biển Đông thuộc hải phận Việt Nam lên đến 10 tỷ đôla. Tất nhiên Bắc Kinh biết rất rõ các điều đó nên không thể coi thường cuộc chạm trán, đọ sức sắp tới với Cụm tác chiến Hoa Kỳ đang làm cuộc hải hành thâm nhập biển Đông. So sánh về lực lượng hải quân ở vùng biển Đông cũng như trong vùng Thái Bình Dương, Trung Quốc còn kém rất xa Hoa Kỳ, phải mất hàng chục năm để thu hẹp, nhưng lúc ấy lực lượng của Hoa Kỳ cũng sẽ mạnh hơn lên nhiều. Chính phía Trung Quốc đã thú nhận trong cuộc chiến tranh biên giới năm 1979 Quân Giải phóng Trung Quốc đã tỏ ra lạc hậu, chỉ huy lúng túng, quân lính nhát gan vì chưa hề qua thử thách, tuyệt đối không dám dùng hải quân và không quân, nay sẽ rất lúng túng khi phải đối đầu với Hoa Kỳ sung sức và dày dạn hơn nhiều, đặc biệt là về hải quân và không quân.

Trước thái dộ cứng rắn và hành động kiên quyết của chính quyền Trump, tờ Hoàn cầu Thời báo vốn là tiếng nói của cánh quân sự diều hâu Quân Giải phóng Trung quốc cũng đã phải nhún nhường, không còn hùng hổ thách thức sự đối đầu quân sự ở biển Đông.

Sự xuống nước của chính quyền Tập Cận Bình trong phản ứng gần đây về biển Đông là dễ hiểu. Tình hình chính trị, kinh tế, tài chính, ngoại giao, quốc phòng của Trung Quốc đang ở trong cơn khủng hỏang diễn ra đồng thời. Cuộc sát phạt nội bộ "diệt ruồi đánh hổ săn cáo" chưa kết thúc, việc nhân sự cao cấp dự kiến cho Đại hội XIX còn chưa rõ, ngân sách quốc phòng cố hết sức chỉ tăng được 7% năm nay (trong khi ngân sách quốc phòng Hoa Kỳ sẽ tăng trên 10%), vấn đề chính trị Đài Loan và Hồng Kông rối thêm, dư trữ ngoại hối vơi đi từng tháng, đồng nhân dân tệ mất giá nhanh, chưa biết Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao, đến mức nào khi Cụm tác chiến USS Carl Vinson thâm nhập tiếp cận các đảo nhân tạo trong quần đảo Trường Sa.

Lẽ ra chính quyền Việt Nam phải tỏ ra lạc quan khi có thế lực quân sự áp đảo bọn bành trướng sẽ có mặt lâu dài sát cạnh nước ta. Hơn nữa tin tốt lành này xuất hiện khi nhân dân ta tưởng niệm các liệt sĩ nạn nhân cuộc chiến tranh biên giới đầu năm 1979, cũng là dịp tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh ở đảo Gạc Ma đầu năm 1988. Nhưng có vẻ như chính quyền vẫn còn lúng túng, chưa dám thoát Trung khi đang có thời cơ thuận lợi, còn đàn áp anh chị em dân chủ tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh trên biên giới và ngoài hải đảo, vì say mê quyền lực và tệ tham nhũng, trong khi tuyệt đại đa số nhân dân ta đã tỏ rõ chính kiến là nên buông ra cái gông Thành Đô để gắn bó với thế giới dân chủ hùng mạnh và văn minh.

Lãnh đạo là gì, nếu không phải là biết tận dụng thời cơ và bẻ lái đi vào con đường có lợi nhất, giữ vững chủ quyền và nền độc lập của đất nước.

Bùi Tín

Nguồn : 07/03/2017