Bộ Ngoại giao Mỹ công bố báo cáo tự do tôn giáo Việt Nam 2020

VOA, 13/05/2021

Hôm 12/5, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố báo cáo 2020 về tình hình tự do tôn giáo Việt Nam, trong đó ghi nhận một số nhóm tôn giáo không được nhà nước công nhận tiếp tục bị chính quyền sách nhiễu như dọa nạt, quấy rối, gây mâu thuẫn, phân biệt đối xử giữa các nhóm tôn giáo, can thiệp vào công việc nội bộ hay hạn chế đi lại.

Thánh thất Cao Đài Phú Lâm tọa lạc ở khóm 5, thị trấn Phú Lâm, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên.

Việt Nam hôm 13/5 lên tiếng rằng báo cáo này "đưa ra một số nhận định thiếu khách quan dựa trên những thông tin không chính xác".

Trong báo cáo này, lần đầu tiên Bộ Ngoại giao Mỹ nêu sự khác biệt giữa Đạo Cao Đài được thành lập năm 1926 với Chi Phái Cao Đài 1997 được nhà nước hậu thuẫn.

Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế thường niên được Bộ Ngoại giao Mỹ công bố viết : "Một số nhà lãnh đạo tôn giáo, đặc biệt là những người đại diện cho các nhóm không yêu cầu được công nhận hoặc không được chính thức công nhận cho biết họ bị các hình thức quấy rối khác nhau của chính quyền - bao gồm cả tấn công thể chất, bắt giữ, truy tố, giám sát, hạn chế đi lại và thu giữ tài sản".

"Các nhà hoạt động tôn giáo buộc tội chính quyền thao túng các nhóm tôn giáo đã được công nhận và cài cắm người gây ra xung đột để từ đó trấn áp hoạt động của các nhóm chưa đăng ký", báo cáo viết. Báo cáo nêu sự kiện các thành viên của Hệ phái Cao Đài được công nhận (Cao Đài 1997) đã phá rối nghi thức của tín đồ Cao Đài chưa đăng ký (Cao Đài 1926) tại một tư gia ở huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh, diễn ra ngày 11 và 13/9/2020.

Ngoài ra, báo cáo cũng nhắc đến việc chính quyền cưỡng chế Thánh thất Hiếu Xương ở Tuy Hòa, Phú Yên.

Liên quan đến việc chính quyền can thiệp vào công việc nội bộ của các nhóm tôn giáo, bản báo cáo viết : "Nhiều tổ chức xã hội dân sự bày tỏ lo ngại về khả năng chính phủ can thiệp vào các quyết định của Nhà thờ Công giáo liên quan đến việc phân công hoặc bổ nhiệm lại các linh mục, những người đặc biệt thẳng thắn về nhiều vấn đề nhân quyền".

"Trong số các trường hợp gây tranh cãi trong năm là việc chuyển Linh mục Nguyễn Đình Thục và Linh mục Đặng Hữu Nam ở Giáo phận Vinh, sau thông báo vào tháng 6 rằng Linh mục Đặng [Hữu Nam] sẽ bị hạn chế công việc mục vụ trong giáo phận", báo cáo nêu.

Về việc cấm xuất cảnh, báo cáo cho biết một số nhà chức sắc tôn giáo phải đối mặt với các hạn chế đi lại ra bên ngoài, và các nhà lãnh đạo và tín đồ của một số nhóm tôn giáo cũng gặp phải những hạn chế đi lại từ phía chính quyền.

Báo cáo dẫn nguồn tin từ Dòng Chúa Cứu Thế cho biết nhà chức trách vẫn giữ hộ chiếu bị tịch thu vào năm 2018 của ít nhất hai linh mục của dòng. Vào tháng 5/2020, nhà chức trách đã từ chối yêu cầu gia hạn hộ chiếu của Linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Nguyễn Văn Toản, với lý do ông có hành vi "hoạt động chống lại Nhà nước".

Báo cáo nêu : "Một số mục sư lên tiếng chỉ trích chính quyền bày tỏ lo ngại về việc đi du lịch nước ngoài vì sợ bị chặn lại biên giới hoặc bị giam giữ khi trở về nước".

Phần đầu báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về Tự do tôn giáo Việt Nam 2020.

Từ Lâm Đồng, ông Hứa Phi, Trưởng Khối Nhơn Sanh Đạo Cao đài Chơn Truyền, đồng thời là đồng Chủ tịch Hội đồng Liên tôn Việt Nam, chia sẻ với VOA ý kiến của ông về tình hình tự do tôn giáo năm 2020 :

"Ở Việt Nam không có tự do tôn giáo. Nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam lúc nào cũng tạo điều kiện cho những nhóm tôn giáo do nhà cầm quyền dựng lên, còn những nhóm tôn giáo chân truyền thì không có tự do".

Hôm 11/5, ông Michael Orona, nhân viên cấp cao của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, phát biểu tại sự kiện Ngày Nhân quyền Việt Nam lần thứ 27 nêu quan ngại về những hạn chế tự do tôn giáo ở Việt Nam. Ông nói :

"Chúng tôi vẫn lo ngại về những hạn chế phổ biến về tự do tôn giáo và sự phân biệt đối xử, cũng như sự sách nhiễu. Một số thành viên của các nhóm tôn giáo cụ thể đã phải chịu đựng những hạn chế này, đặc biệt là những người là thành viên của các nhóm tôn giáo chưa đăng ký ở những vùng sâu vùng xa như Tây Nguyên".

"Một số nhóm tôn giáo nhất định đã bị từ chối trong nỗ lực đăng ký sau khi chạy trốn khỏi sự đàn áp tôn giáo từ những nơi khác trong nước", ông Orona cho biết thêm.

Sau khi cáo báo tự do tôn giáo quốc tế 2020 được công bố, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội viết trên Facebook hôm 13/5 : "Chính quyền Biden cam kết mạnh mẽ với việc thúc đẩy và bảo vệ sự tôn trọng phổ quát đối với tự do tôn giáo và tín ngưỡng cho tất cả mọi người. Đây là một ưu tiên trọng tâm trong chính sách đối ngoại".

Ngày 13/5, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, trả lời câu hỏi đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước Báo cáo Tự do tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ năm 2020, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định :

"Việt Nam ghi nhận việc Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế năm 2020 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã đề cập đến những nỗ lực của Việt Nam trong việc đảm bảo và thúc đẩy đời sống tôn giáo, tín ngưỡng. Tuy nhiên, Báo cáo vẫn đưa ra một số nhận định thiếu khách quan dựa trên những thông tin không chính xác về tình hình thực tế tại Việt Nam".

Bà Hằng cho biết Nhà nước Việt Nam luôn tôn trọng và thực hiện nhất quán chính sách bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, quyền theo hoặc không theo tôn giáo của người dân, đảm bảo sự bình đằng, không phân biệt đối xử vì lý do tôn giáo, tín ngưỡng, bảo hộ hoạt động của các tổ chức tôn giáo bằng pháp luật.

"Những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam về bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo cho người dân được cộng đồng quốc tế thừa nhận rộng rãi", bà Hằng cho biết thêm.

Trong diễn biến liên quan, sáng ngày 13/5 tại thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc có buổi gặp mặt đoàn đại biểu của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và cho biết rằng Đảng và Nhà nước "tạo điều kiện để các tôn giáo thực hiện tốt tu hành chân chính, đóng góp cho đất nước", theo báo Tuổi Trẻ.

Những phát biểu tích cực của giới chức Việt Nam về tình hình tôn giáo trong nước phác họa một bức tranh trái ngược với những đánh giá của một số nhà hoạt động tôn giáo. Từ Houston, Texas, Hoa Kỳ, Hòa thượng Thích Huyền Việt, Chủ tịch Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Hải ngoại, phát biểu hôm 11/5 tại Ngày Nhân quyền Việt Nam.

"Cộng sản đã cho phát triển các cơ sở chùa to, Phật lớn nhằm khoe trương cái gọi là ‘tự do tôn giáo’, nhưng thực chất hoàn toàn không có tự do tôn giáo vì làm theo sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Tất cả mọi sinh hoạt dưới mọi hình thức đều do Đảng lãnh đạo".

Nguồn : VOA, 13/05/2021

************************

Ngày Nhân quyền Việt Nam 2021 : Hà Nội phải để công dân có quyền tự do phát biểu mà không sợ bị trả thù

Giang Nguyễn, RFA, 12/05/2021

Ngày 11/5/2021 đánh dấu năm thứ 27 Quốc hội Hoa Kỳ vinh danh ngày này là Ngày Nhân quyền cho Việt Nam.

Thượng Nghị sĩ John Cornyn phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Nhân Quyền cho Việt Nam năm 2017. Ảnh minh họa. Courtesy of FB Vietnam Human Rights Day

Buổi lễ kỷ niệm năm nay được tổ chức trực tuyến với hàng chục khách mời gồm các nghị sĩ Thượng viện, dân biểu Hạ viện Quốc hội Hoa Kỳ, đại diện Bộ Ngoại giao cũng như đại diện cộng đồng người Việt nhiều nơi tham gia.

Mở đầu buổi lễ chính là phát biểu của cựu dân biểu Leslie Byrne, tác giả của đạo luật đưa đến việc Tổng thống Bill Clinton vào năm 1994 đã ban hành công luật ghi nhận ngày 11/5 mỗi năm là Ngày Nhân quyền cho Việt Nam.

Ngày Nhân quyền cho Việt Nam lần thứ 27 được tổ chức trực tuyến hôm 11/5/2021.

Bà Leslie Byrne cùng các diễn giả và ban tổ chức Ngày Nhân quyền cho Việt Nam khẳng định đây không phải là một ngày nhìn về quá khứ mà là cơ hội để thúc đẩy các chính sách hiện tại của Hoa Kỳ và các nước cấp tiến trên thế giới trong công cuộc giúp cải thiện tình hình vi phạm nhân quyền bị cho là trầm trọng tại Việt Nam hiện nay.

Ông Michael Orona, Cố vấn cấp cao về chiến lược tại Cục Dân chủ, Nhân quyền và Lao động của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ghi nhận quan hệ song phương Việt-Mỹ trong năm qua đã có những bước tiến lịch sử và một số xu hướng tích cực tại Việt Nam về các quyền của người phụ nữ, sắc tộc thiểu số, khuyết tật và LGBTQ ; tuy nhiên, ông nói Hoa Kỳ nhận thấy còn nhiều điều bất cập :

"Tôi rất buồn vì thực tế là không có đủ thời gian để tôi nêu tên mọi tù nhân hiện bị giam giữ chỉ vì thực thi quyền con người của mình. Nhưng tôi ghi nhận bản án đáng lo ngại của (Thi sĩ bất đồng chính kiến) Trần Đức Thạch và các thành viên khác của Hội Anh em Dân chủ bị bỏ tù với tội danh mơ hồ gọi là "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân". Tôi thật buồn vì một người đàn ông 70 tuổi đã bị kết án 12 năm tù vì hoạt động cho những khát vọng hòa bình để Việt Nam được tự do và dân chủ hơn".

Ông Orona nói tiếp, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng rất quan tâm về Điều 117 Bộ Luật Hình sự 2015 của Việt Nam, ngăn cản quyền tự do thông tin, và ông nhắc đến trường hợp của Facebooker Nguyễn Đức Quốc Vượng, một người đấu tranh cho dân chủ vào năm ngoái bị chính quyền Việt Nam tuyên án 8 năm tù giam, và trường hợp nhà báo Phạm Đoan Trang, người bị bắt vào ngày 6/10/2020. Ông nói :

Về phía Quốc hội, một số dân biểu lưỡng đảng tham dự trực tiếp hoặc cử người dự buổi lễ Nhân quyền cho Việt Nam cho biết họ ủng hộ Đạo luật Nhân quyền cho Việt Nam được Dân biểu Chris Smith của tiểu bang New Jersey giới thiệu vào Hạ Viện cách đây một tuần.

Đại diện cho văn phòng Chris Smith, ông Pierro Tozzi cho biết đạo luật này nhằm bảo đảm Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ phải đặt vấn đề nhân quyền trong các cuộc đàm phán, thương lượng với Việt Nam :

"Đạo luật này khuyến khích chính phủ của chúng tôi khi tiếp xúc với Việt Nam phải tiếp cận 'trên toàn diện.' Chỉ nói về thương mại hay quân sự hay hỗ trợ nhân đạo không thôi là chưa đủ. Vấn đề nhân quyền cần phải được đan xen vào tất cả các cuộc thảo luận của chúng ta và không thể bỏ nó qua một bên".

Từ Úc, dân biểu Liên bang Chris Hayes qua video cũng nêu lên quan ngại của ông về thực tế đàn áp các quyền con người tại Việt Nam ngày càng gia tăng. Cụ thể là biện pháp dùng những điều luật mơ hồ để xử những người can đảm dám lên tiếng chống lại bất công. Ông cũng nêu trường hợp của ông Châu Văn Khảm, một công dân Úc và thành viên Đảng Việt Tân, bị cơ quan chức năng Việt Nam bắt khi về Việt Nam vào đầu năm 2019. Sau đó ông bị xét xử và tuyên 12 năm tù giam vì tội danh ‘khủng bố nhằm chống lại chính quyền nhân dân’.

Ông Hayes nói : 

"Ông Khảm đã bị bỏ tù mà không được xét xử công bằng hoặc không được tiếp cận với các luật sư bào chữa. Chính quyền Việt Nam không đưa ra bằng chứng nào để liên kết ông với bất kỳ hoạt động nào liên quan đến khủng bố. Việt Nam bắt buộc phải tuân thủ các nghĩa vụ nhân quyền của mình theo các quyền dân sự và chính trị quốc tế.

Gần đây, tôi lại nêu tình trạng của ông Khảm lên với Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Úc, vì ông đã bị giam hơn hai năm rồi. Với mối quan hệ thương mại và chiến lược mạnh mẽ của Úc với Việt Nam và lợi ích chung về sự ổn định khu vực, chắc chắn chúng ta có thể và phải làm nhiều hơn nữa trong trường hợp của ông Khảm.

Do đó tôi nhắc lại lời kêu gọi của tôi đối với chính phủ Úc thực hiện tất cả các bước có thể để đảm bảo phúc lợi cho ông Châu Văn Khảm, bao gồm tất cả các hành động khả thi và thích hợp để ông Khảm có thể trở về an toàn với vợ và gia đình ở Úc".

Thành viên tham gia tổ chức Ngày Nhân quyền cho Việt Nam năm nay có những bạn thuộc thế hệ trẻ. Họ tiếp bước những người đi trước để không chỉ cùng tổ chức hoạt động cho ngày 11 tháng 5 hàng năm, mà mục tiêu chính yếu là thường xuyên tiến hành những cuộc vận động Quốc Hội Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Liên Hiệp Quốc để hỗ trợ công cuộc đấu tranh cho nhân quyền trong nước.

Giang Nguyễn

Nguồn : RFA, 12/05/2021

*********************

Việt Nam vẫn còn vi phạm nhiều về quyền tự do tôn giáo

RFA, 12/05/2021

Tự do tôn giáo không kém quan trọng hơn bất kỳ quyền con người nào khác và chính quyền Biden-Harris cam kết sẽ bảo vệ quyền tự do tôn giáo trên toàn thế giới – Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tuyên bố như vậy trong buổi lễ ra mắt Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế 2020 hôm 12/5 tại Washington D.C. Về tình hình Việt Nam, tuy có ghi nhận một số tiến bộ, báo cáo năm nay vẫn tiếp tục lên án mạnh mẽ các vi phạm về quyền tự do tôn giáo ở Việt Nam.

Một lớp học ở Học viện Phật giáo Việt Nam. Ảnh chụp ngày 28/6/2020 - Ảnh : AFP

Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế thường niên được Bộ Ngoại giao Mỹ công bố nêu rõ Chính phủ Việt Nam tiếp tục có nhiều hình thức can thiệp, hạn chế quyền tự do của các nhóm tôn giáo và các tín đồ, từ việc bắt giữ, đe dọa, giám sát cho đến hạn chế đi lại, tịch thu tài sản và từ chối yêu cầu đăng ký và các quyền khác.

Dọa nạt, quấy rối

Báo cáo cho biết Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo của Việt Nam duy trì một quy trình đăng ký và công nhận bao gồm nhiều giai đoạn đối với các nhóm tôn giáo, nếu chưa có được đăng ký hoặc công nhận, hoạt động của các nhóm tôn giáo sẽ bị hạn chế và giám sát nghiêm ngặt. Một số giới chức tôn giáo ở Việt Nam, đặc biệt là những người đại diện cho các nhóm tôn giáo chưa được đăng ký chính thức hoặc không yêu cầu được công nhận đã phản ánh nhiều hình thức quấy rối, đe dọa của nhà cầm quyền.

Ông Dan Nadel, quan chức cấp cao phụ trách vấn đề tự do tôn giáo quốc tế tại buổi lễ công bố Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế ngày 12/5/2021. Ảnh : AFP

"Chính quyền địa phương ở một số khu vực của Tây Nguyên được ghi nhận là đã dọa nạt và đe dọa bạo lực đối với các thành viên của một số nhóm Tin lành chưa đăng ký vì đã thông tin về các vi phạm nhân quyền của Việt Nam với các tổ chức quốc tế" – báo cáo viết và cho biết theo Ủy ban Cứu người Vượt biển (BPSOS) - một tổ chức phi chính phủ của Mỹ - chính quyền tỉnh Đắk Lắk đã đe dọa giết các trưởng lão của Hội thánh Tin lành Đấng Christ (Evangelical Church of Christ ) chưa đăng ký ở Thành phố Buôn Ma Thuột và Hội thánh Truyền giảng Phúc âm (Good News Mission Church) ở huyện Cư Kuin trong các cuộc thẩm vấn được tiến hành sau khi các trưởng lão này có các cuộc gặp với các nhà ngoại giao nước ngoài vào tháng 6. Đồng thời, các nhà chức trách của tỉnh này cũng bị cáo buộc là "đã gây áp lực buộc các trưởng lão trong Hội thánh phải từ bỏ đức tin của họ, ngừng hoạt động của hội nhóm mình và gia nhập Hội thánh Tin lành Việt Nam (Evangelical Church of Vietnam) đã đăng ký" .

"Công an tỉnh Đắk Lắk được cho là đã đe dọa giết một thành viên của Hội thánh Truyền giảng Phúc âm nếu anh này không tiết lộ những gì anh ta đã nói với các nhà ngoại giao Hoa Kỳ" – báo cáo viết.

Gây mâu thuẫn, phân biệt đối xử giữa các nhóm tôn giáo

Báo cáo cho hay đã có những phản ánh về sự can thiệp của Chính phủ, gây mâu thuẫn, xung đột giữa thành viên của các nhóm tôn giáo chưa đăng ký và với các nhóm đã đăng ký hoặc đã được công nhận hoặc giữa các tín đồ và những người không theo tôn giáo.

"Các nhà hoạt động tôn giáo buộc tội chính quyền thao túng các nhóm tôn giáo đã được công nhận và cài cắm người gây ra xung đột để từ đó trấn áp hoạt động của các nhóm chưa đăng ký" – báo cáo viết và cho biết một trong những ví dụ của hiện tượng này là vụ việc các thành viên của Hệ phái Cao Đài được công nhận (Cao Đài 1997) đã phá rối nghi thức của tín đồ Cao Đài chưa đăng ký (Cao Đài 1926) tại một tư gia ở huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh diễn ra ngày 11 và 13/9/2020.

Lễ Phục sinh tại Hà Nội. Ảnh : Reuters

Báo cáo cũng cho hay Chính phủ Việt Nam đã thể hiện một số phân biệt đối xử đối với các tín đồ tôn giáo và các nhóm tôn giáo trên khắp đất nước. Các thành viên của một số nhóm tôn giáo có thành viên là người nghèo hoặc người dân tộc thiểu số cho biết bị chính quyền từ chối một số lợi ích hợp pháp mà các thành viên được hưởng. Báo cáo dẫn phản ánh của Ủy ban Cứu người Vượt biển (BPSOS) về việc chính quyền địa phương xã Thạch Lỗi, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa, đã từ chối hỗ trợ tài chính của nhà nước đối với COVID-19 cho các thành viên của Giáo hội Báp-tít Việt Nam (VBC) – một nhóm tôn giáo chưa đăng ký.

Can thiệp vào công việc nội bộ

"Nhiều tổ chức xã hội dân sự bày tỏ lo ngại về khả năng chính phủ can thiệp vào các quyết định của Nhà thờ Công giáo liên quan đến việc phân công hoặc bổ nhiệm lại các linh mục, những người đặc biệt thẳng thắn về nhiều vấn đề nhân quyền" – báo cáo nhận định và cho biết việc thuyên chuyển của Linh mục Nguyễn Đình Thục và Linh mục Đặng Hữu Nam từ Giáo phận Vinh là hai trong những trường hợp gây ra nhiều nhiều tranh luận trong năm. Báo cáo cho biết cả hai linh mục đều nổi tiếng vì sự ủng hộ của họ đối với các nạn nhân của thảm họa do nhà máy Formosa xả thải hóa chất độc hại trực tiếp ra môi trường hồi năm 2016 cũng như một loạt các hoạt động vận động nhân quyền và việc thuyên chuyển này diễn ra sau khi có thông báo vào tháng 6/2020 rằng Cha Đặng Hữu Nam sẽ bị hạn chế làm việc mục vụ trong giáo phận. Trong một diễn biến tương tự, trong tháng 10/2020, Giáo phận Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai đã điều chuyển và đình chỉ công tác mục vụ của linh mục Nguyễn Duy Tân, một linh mục nổi tiếng thẳng thắn. Ông Tân cũng là người lên tiếng chỉ trích các điều kiện nhân quyền ở Việt Nam sau vụ Formosa năm 2016.

Hạn chế đi lại

Báo cáo cho biết một số nhà chức sắc tôn giáo phải đối mặt với các hạn chế đi lại ra bên ngoài, và các nhà lãnh đạo và tín đồ của một số nhóm tôn giáo cũng gặp phải những hạn chế đi lại từ phía nhà cầm quyền. Cụ thể Dòng Chúa Cứu Thế Công giáo (Catholic Redemptorist Order) cho biết nhà chức trách vẫn giữ hộ chiếu bị tịch thu vào năm 2018 của ít nhất hai linh mục của dòng. Vào tháng 5/2020, nhà chức trách đã từ chối yêu cầu gia hạn hộ chiếu của Linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Nguyễn Văn Toản, với lý do ông có hành vi "hoạt động chống lại Nhà nước".

"Một số mục sư lên tiếng chỉ trích chính quyền bày tỏ lo ngại về việc đi du lịch nước ngoài vì sợ bị chặn lại biên giới hoặc bị giam giữ khi trở về nước" – báo cáo viết.

Linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Nguyễn Văn Toản - người bị nhà chức trách Việt Nam từ chối yêu cầu gia hạn hộ chiếu. Ảnh : RFA-printscreen

Ngăn cản post ảnh, thông tin trên mạng

Tiếp tục trích dẫn Ủy ban Cứu người Vượt biển (BPSOS), báo cáo cho biết vào ngày 27/8/2020, chính quyền địa phương xã Hòa Thắng, thành phố Buôn Ma Thuột đã thẩm vấn một thành viên nhà thờ Y Nguyệt Bkrông về hình ảnh trên trang Facebook của ông vì bức ảnh cho thấy các công an địa phương có mặt tại nhà ông khi thực hành nghi lễ tôn giáo của Hội thánh Tin lành của Đấng Christ. Báo cáo cũng cho biết các quan chức địa phương đã đe dọa sẽ trừng phạt nếu ông không gỡ bỏ các bức ảnh và yêu cầu ông ngừng tổ chức các cuộc tập trung của các nhóm tôn giáo chưa đăng ký này. Trước đó, ngày 14/1/2020, chính quyền địa phương huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk đã thẩm vấn Y Khiu Niê và Y Blon Niê, các thành viên của Hội thánh Truyền giáo Phúc Âm (Good News Mission Church) chưa đăng ký, về việc họ chia sẻ các báo cáo chỉ trích chính phủ với quốc tế và gây áp lực buộc họ phải dừng lại truy cập và đăng các báo cáo tiêu cực trên các website nhân quyền và Facebook.

"Nhiều vụ việc tương tự khác ở tỉnh Đắc Lắc đã được BPSOS ghi nhận" – báo cáo viết.

Gây phiền hà, thậm chí đòi hối lộ để cấp đăng ký

Báo cáo đã ghi nhận việc Ủy ban Tôn giáo Chính phủ Việt Nam hợp tác với các nhóm tôn giáo chưa đăng ký để họ hoàn thành các thủ tục đăng ký cần thiết. Trong năm 2020, cơ quan này đã thông qua đăng ký khoảng 70 hội thánh địa phương, bao gồm bốn hội thánh địa phương Tin lành, khoảng 50 giáo xứ Công giáo và 12 hội thánh Cao Đài địa phương. Tuy nhiên báo cáo cũng cho hay trong năm 2020, Việt Nam vẫn "không công nhận bất kỳ tổ chức tôn giáo mới nào" đồng thời vẫn duy trì nhiều thủ tục đăng ký phiền hà.

"Các nhóm tôn giáo đã đăng ký và chưa đăng ký tiếp tục tuyên bố rằng các cơ quan chính phủ đôi khi không trả lời đơn đăng ký hoặc yêu cầu chấp thuận cho các hoạt động tôn giáo trong khoảng thời gian quy định và thường không giải thích lý do từ chối theo quy định của pháp luật" – báo cáo viết. Theo báo cáo cũng đã có những phản ánh rằng một số chính quyền địa phương đã yêu cầu các tài liệu hoặc thông tin vượt quá quy định của pháp luật và nhà chức trách đôi khi đòi hỏi hối lộ để có được quyết định chấp thuận. Ngoài ra, các nhóm tôn giáo cho biết quá trình đăng ký về các hoạt động ở các địa điểm mới hoặc vùng sâu vùng xa là đặc biệt khó khăn.

"Một số nhóm tôn giáo báo cáo rằng chính quyền đã thúc giục họ đăng ký làm một nhánh của nhóm tôn giáo được công nhận" – báo cáo viết.

RFA, 12/05/2021

Ngày 11/7/2019, tại hội trường Quốc hội Hoa Kỳ diễn ra buổi họp khoáng đại vận động cho nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam lần thứ 9 do BPSOS tổ chức.

Buổi họp khoáng đại vận động cho nhân quyền và tự do tôn giáo cho Việt Nam tại Quốc hội Hoa Kỳ hôm 11/7/2019. RFA

Hiện tình tự do tôn giáo trong nước

Buổi họp có sự tham gia của nhiều vị dân biểu và thượng nghị sĩ liên bang, đại diện nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế, đại diện các phái đoàn đến từ các tiểu bang Hoa Kỳ và từ Canada. Đặc biệt có mặt một số đại diện các tổ chức tôn giáo đang bị bách hại tại Việt Nam. Họ đến đây để nói lên điều gì cũng như hy vọng có sự thay đổi gì ?

Mở đầu phiên khoáng đại, Linh mục Lê Quốc Thăng, Tổng thư ký Ủy ban Công lý và Hòa bình, Hội đồng Giám mục Việt Nam trình bày quan điểm của Hội đồng Giám mục Việt Nam về Luật Tín ngưỡng và tôn giáo đã được Quốc hội Việt Nam thông qua ngày 18/11/2016 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2018, để mọi người hiểu rõ hơn về bản chất cũng như hiện tình về tự do tôn giáo ở Việt Nam hiện nay. Ông nói :

"Một cách tổng quát, khi luật này được thông qua, Hội đồng Giám mục Việt Nam cũng như chúng tôi rất giật mình, vì xem ra có một bước thụt lùi so với những dự thảo trước đó. Ví dụ Dự thảo 5 mà chính quyền đưa ra để các tôn giáo góp ý kiến thì chúng tôi thấy có những sự tiến bộ rất lớn : Tôn trọng quyền tự do tôn giáo ; nhưng rất tiếc khi Bộ luật được thông qua thì lại là một bước lùi so với những dự thảo được đưa ra trước đó".

Linh mục Lê Quốc Thăng cũng đưa ra một vài nhận định về thực chất việc bảo vệ, tôn trọng quyền tự do tôn giáo hiện nay ở Việt Nam rằng, ẩn sâu bên trong những bất cập là cách nhìn nhận và quan điểm của chính quyền về tôn giáo và các tổ chức tôn giáo. Chính vì thế mà chính quyền luôn chính trị hóa các tổ chức tôn giáo. Nếu không chính trị hóa được thì sẽ cố gắng thành lập các Giáo hội dưới quyền lãnh đạo của đảng và Nhà nước. Chẳng hạn Giáo hội Phật giáo Việt Nam hay Ủy ban Đoàn kết công giáo Việt Nam. Đó là những tổ chức trực thuộc Mặt trận Tổ quốc chịu sự lãnh đạo trực tiếp của đảng và Nhà nước Việt Nam chứ không phải là những tổ chức thuần túy thuộc về tôn giáo.

Đạo hữu Dương Xuân Lương, tín đồ Cao đài, cựu tù nhân lương tâm đến từ tiểu bang Texas cho RFA biết, ông đến tham dự Ngày vận động cho Việt Nam với ba mục tiêu :

Thứ nhất là vận động các dân biểu và nghị sĩ của Quốc hội Hoa Kỳ làm việc với chính quyền Việt Nam về những vi phạm của chính quyền Việt Nam đối với quyền tự do tôn giáo đạo Cao đài cũng như các tôn giáo khác như Phật giáo, Hòa hảo, Công giáo, Tin lành… ;

Thứ hai là từ chính sách độc tài, nhà cầm quyền Việt Nam bóp nghẹt tiếng nói những người yêu nước, yêu nhân quyền, tôn trọng quyền tự do tôn giáo, bắt giam họ một cách tùy tiện. Vị này bày tỏ mong muốn nói lên sự thật để các vị thuộc lập pháp, hành pháp Hoa Kỳ tác động lên chính quyền Việt Nam, buộc họ phải trả tự do cho các tù nhân lương tâm ;

Thứ ba là chế tài những viên chức Việt Nam có liên quan đến tình trạng vi phạm nhân quyền trong nước.

Mong mỏi một sự thay đổi

Phó Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ, ông Scott Busby, dẫn số liệu tính đến tháng 6/2019 đã có 256 tù nhân lương tâm bị giam giữ và cầm tù tại Việt Nam. RFA

Thượng tọa Thích Vĩnh Phước, trụ trì chùa Phước Bửu, đến từ Bà Rịa - Vũng Tàu lên tiếng với RFA rằng ông có lòng tự tôn của dân tộc khi từ một nơi xa xôi như Việt Nam đến Hoa Kỳ trình bày về tự do tôn giáo và nhân quyền, nhưng ông phải làm với mong muốn có những tổ chức tôn giáo độc lập không do Nhà nước quản lý :

"Vì 44 năm qua Việt Nam chưa có tự do tôn giáo, chưa có nhân quyền cho nên mình phải trình bày để xem họ có thể giúp đỡ gì để thay đổi hiện tình đất nước. Hiện nay tôn giáo nằm dưới sự lãnh đạo của Nhà nước cộng sản Việt Nam. Vì thế tôi mong muốn cần phải có những tổ chức tôn giáo độc lập".

Thượng tọa diễn giải rằng Giáo hội Phật giáo Việt Nam hiện nay do Nhà nước lập nên, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tất cả những lãnh đạo chủ chốt từ cấp trung ương đến địa phương đều là người của đảng. Họ làm theo mệnh lệnh và sự điều khiển của Mặt trận tổ quốc và công an nhiều hơn là của tăng ni và Phật tử.

Đạo hữu Dương Xuân Lương cũng nêu lên mong muốn của mình :

"Nhà cầm quyền Việt Nam đã hứa rất nhiều lần nhưng không thực hiện. Nên tôi mong muốn ngành lập pháp Hoa kỳ tác động lên ngành hành pháp để đưa Việt Nam vào lại danh sách CPC. Buộc Việt Nam phải tôn trọng những điều mà chính họ đã cam kết".

Mục sư Tin lành Vàng Chí Mình, cựu tù nhân tôn giáo với bản án chín năm tù, cho biết lý do ông có mặt trong buổi hôm nay :

"Tôi muốn trình bày cho quốc hội Hoa Kỳ biết lý do người Hmong bị đàn áp là vì đức tin theo Đức Chúa Trời. Vì đức tin mà chúng tôi trở thành người Hmông vô tổ quốc ngay trong đất nước mình bới họ bị tịch thu hộ tịch, hộ khẩu. Rất nhiều người Hmông rơi vô tình trạng này. Trẻ con khộng được đi học. Tất cả chỉ vì đức tin".

Bà Gayle Manchin, Phó Chủ tịch Ủy hội Hoa Kỳ về Tự do tôn giáo quốc tế đề nghị đưa Việt Nam trở lại danh sách CPC - Các quốc gia cần quan tâm đặc biệt. Đề nghị của bà nhận được nhiều tiếng vỗ tay từ các cử tọa.

Các quốc gia bị chỉ định như vậy sẽ bị Hoa Kỳ đưa ra các biện pháp chế tài, bao gồm biện pháp trừng phạt kinh tế.

Theo một chỉ định bởi Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thì đây là những quốc gia có vi phạm đặc biệt nghiêm trọng về tự do tôn giáo theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế (IRFA) năm 1998 (HR 2431) và sửa đổi năm 1999 (Public Law 106-55).

Những nước "đặc biệt vi phạm nghiêm trọng về tự do tôn giáo" có nghĩa là có hệ thống, liên tục, vi phạm trắng trợn quyền tự do tôn giáo, bao gồm các vi phạm như : tra tấn hoặc đối xử tàn ác, vô nhân đạo hay đối xử hạ đẳng hay trừng phạt ; kéo dài thời gian bị giam giữ mà không cần khởi tố ; gây ra sự mất tích bằng cách bắt cóc hoặc giam giữ những người này một cách bí mật ; hoặc phủ nhận trắng trợn quyền sống, tự do, hoặc sự an toàn của người dân.

Rất nhiều người lên tiếng cho dân chủ, nhân quyền Việt Nam bị đàn áp, bắt bớ trong nước. Những người có dịp ra nước ngoài để lên tiếng cũng chấp nhận những rủi ro khi trở về.

Thượng tọa Thích Vĩnh Phước bày tỏ quan điểm của mình với RFA khi dấn thân lên tiếng cho những người dân trong nước :

"Chắc chắn khi tôi bước chân ra đây thì nhà cầm quyền Việt Nam theo dõi từng bước chân của tôi. Trước khi đi tôi cũng đắn đo và chấp nhận tất cả những điều có thể xảy ra như bắt bớ, giam cầm, tù đày…

Tôi sẵn sàng cho những điều đó bởi tôi nghĩ quyền lợi của tổ quốc, của nhân dân lên trên quyền lợi nhỏ bé của cá nhân tôi. Đó là ý nguyện và cách sống của chúng tôi".

Thượng nghị sĩ John Cornyn, tác giả Dự luật Chế tài vì Đàn áp Nhân quyền ở Việt Nam lên tiếng :

"Tôi muốn đưa trở lại luật chế tài các quan chức Việt Nam vi phạm nhân quyền trong nước. Các biện pháp trừng phạt này sẽ không được dỡ bỏ cho đến khi chính phủ Việt Nam thả tất cả các tù nhân chính trị và ngừng sử dụng bạo lực chống lại các nhà dân chủ đấu tranh ôn hòa.

Chúng ta tích cực củng cố mối quan hệ song phương. Nhưng sự thành công của mối quan hệ Việt - Mỹ đòi hỏi hồ sơ nhân quyền của Việt Nam phai được cải thiện. Có những bước tiến cũng như thụt lùi về nhân quyền trong những tháng gần đây. Tôi cảm thấy được khuyến khích bởi tổng thống Trump và ngoại trưởng Mike Pompeo đến Việt Nam vào tháng 2 và tôi tiếp tục thúc giục họ đề cao quyền con người ở Việt Nam".

Theo thống kê được ông Scott Busby, Phó Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ dẫn ra tại buổi họp hôm nay, tính đến tháng 6/2019 đã có 256 tù nhân lương tâm bị giam giữ và cầm tù tại Việt Nam.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 11/07/2019