 | Tổng quan: | 3714519 |
Tăng cường sức mạnh quốc phòng để tự vệ và củng cố hồ sơ an ninh trên Biển Đông là câu chuyện đại sự đối với những nước ASEAN có biển đảo bị Trung Quốc cưỡng chiếm hoặc bắt nạt. Trong số đó, Philippines và Việt Nam là hai nước đi đầu trong ‘cuộc đua’ nhiều lúc tưởng chừng như ‘châu chấu đá xe’…
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Tổng thống Philippines, Ferdinand Marcos Jr, tại buổi hôi đàm Hà Nội, 30/01/2024 (Ảnh : Thống Nhất/TTXVN)
10 năm Đối tác chiến lược, 50 năm quan hệ ngoại giao
Trong buổi lễ chính thức được tổ chức tại Phủ chủ tịch Việt Nam, nhân chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. trong hai ngày 29 và 30/1/2024, hai nước đã ký kết hai văn kiện ghi nhớ về an ninh, bao gồm ‘ngăn ngừa sự cố ở Biển Đông’ và ‘hợp tác trên biển’ giữa các lực lượng tuần duyên mỗi nước.
Về kinh tế, hy vọng của Tổng thống Ferdinand Romualdez Marcos Jr. trong chuyến đi lần này cũng đã được Hà Nội đáp ứng. Một hiệp định Philippines mua gạo của Việt Nam cũng được ký kết trong dịp này để bảo đảm an ninh lương thực cho Manila. Trong cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính, Tổng thống Marcos Jr., khẳng định các thỏa thuận hợp tác hàng hải vừa ký sẽ giúp thiết lập mối quan hệ đối tác toàn diện giữa lực lượng cảnh sát biển của hai nước, xây dựng năng lực, đào tạo, trao đổi nhân sự và tàu thuyền nhằm nâng cao khả năng cùng nhau điều hành hoạt động. Ngoài hai văn bản trên, hàng chục hiệp định và văn kiện khác cũng đã được ký kết giữa Philippines và Việt Nam trong các lĩnh vực thương mại và đầu tư, hải quan, dịch vụ hàng không, nông nghiệp, du lịch... (1)
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Việt Nam – Philippines làm mới các động lực hợp tác cũ trong đầu tư, thương mại, tiêu dùng… và bổ sung các động lực hợp tác mới như Chuyển đổi Số, Chuyển đổi Xanh...
Theo Thủ tướng, sau gần 50 năm thiết lập ngoại giao và gần 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược, quan hệ hợp tác Việt Nam – Philippines đang phát triển tốt đẹp và thu được thành quả trong nhiều lĩnh vực ; ‘Tin cậy chính trị ngày càng cao hơn, hai bên ngày càng hiểu nhau hơn và ngày càng có nhiều kinh nghiệm để hợp tác ; đặc biệt giữa hai bên không có gì cản trở hợp tác,’ Thủ tướng chỉ rõ.
Tổng thống Ferdinand Marcos Jr nhấn mạnh quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Philippines cần được mở rộng hơn nữa tới các doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực đổi mới, sáng tạo, hướng tới phát triển bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trong khu vực. Tổng thống Philippines đề nghị hai bên tiếp tục phát triển các lĩnh vực hợp tác kinh tế, thương mại truyền thống thống, nhất là nông nghiệp và các lĩnh vực phi truyền thống khác như khai khoáng, đầu tư Công nghệ Xanh, kết nối về giao thông, công nghệ…
Việt Nam và Philippines cùng có các tuyên bố chủ quyền ở một số vùng nước trên Biển Đông, nhưng hai nước này có mối quan hệ thân thiện hơn so với những căng thẳng đang ngày càng gia tăng giữa Manila và Bắc Kinh trên vùng biển tranh chấp. Mối quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc đã xấu đi trong năm qua, cùng lúc với lập trường cứng rắn của Manila và đề xuất của ông Marcos Jr. nhằm củng cố quan hệ quân sự chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ.‘Tại buổi hội đàm, hai Nhà Lãnh đạo đánh giá cao sự phát triển mạnh mẽ và thực chất của mối quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước. Trên cơ sở nhiều điểm tương đồng về quan điểm và lợi ích giữa hai nước, hai Nhà Lãnh đạo nhất trí tăng cường và phát triển quan hệ đối tác ngày càng sâu sắc và toàn diện trong bối cảnh hai bên đang tiến tới kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược trong năm 2025 và 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2026’, Tuyên bố chung Việt Nam và Philippines nhấn mạnh (3).
Mini-COC
Cả Hà Nội và Manila đều từng có xung đột với lực lượng bảo vệ bờ biển của Trung Quốc trong quá khứ, nhưng các cuộc xung đột đã diễn ra thường xuyên trong năm qua giữa các tàu của Trung Quốc với các tàu của Philippines, làm gia tăng căng thẳng khiến mối quan hệ đang xấu đi.
Theo nhận xét của Marcos Jr. tại cuộc gặp với Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, thỏa thuận hợp tác hàng hải nhằm mục đích thiết lập quan hệ đối tác toàn diện giữa Lực lượng Cảnh sát biển hai nước về xây dựng năng lực, đào tạo, trao đổi nhân sự và tàu thuyền nhằm nâng cao khả năng điều hành hoạt động cùng nhau. Marcos Jr. nói : ‘Biển Đông vẫn là một điểm gây tranh cãi. Chúng tôi kiên quyết bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của mình trước bất kỳ hành động khiêu khích nào. Nhưng đồng thời, chúng tôi cũng đang tìm cách giải quyết những vấn đề này với Trung Quốc thông qua đối thoại và tham vấn hòa bình với tư cách là hai quốc gia có chủ quyền bình đẳng’ (4).
Theo đánh giá của Reuters, những thỏa thuận giữa Hà Nội và Manila có thể sẽ khiến Bắc Kinh tức giận, đặc biệt nếu những thỏa thuận này mở đường cho những thỏa hiệp tương lai về các yêu sách chủ quyền ở những khu vực đang tranh chấp trên Biển Đông. Trung Quốc có xu hướng nhìn nhận sự tiến bộ trong việc giải quyết tranh chấp biên giới giữa các bên tranh chấp khác với thái độ hoài nghi. Tuy nhiên, các văn kiện chính thức lần này không thấy hai Nhà lãnh đạo đưa ra bất cứ cam kết cụ thể nào liên quan đến ý định của Tổng thống Marcos Jr. trước khi lên máy bay đến Việt Nam. Tổng thống Marcos Jr. cho biết, chuyến thăm Hà Nội lần này rất quan trọng, vì Việt Nam là đối tác chiến lược duy nhất của Philippines trong ASEAN, đồng thời chuyến thăm tái khẳng định cam kết của Philippines trong việc tăng cường hơn nữa quan hệ song phương giữa hai nước. Philippines muốn vận động Việt Nam cùng một vài nước ASEAN khác tiến tới một "mini-COC’ (5).
Bời vì Bộ quy tắc ứng xử (COC) chính thức bị Trung Quốc câu giờ hàng chục năm nay, trong khi các tranh chấp là vấn đề nổi cộm trên Biển Đông. Nhưng câu hỏi cơ bản là liệu Bắc Kinh đã sẵn sàng đưa ra bất kỳ nhượng bộ thiện chí nào để đạt được thỏa hiệp hay chưa ? Suốt hơn 20 năm qua, câu trả lời chỉ là không. Cách đây hơn 1/4 thế kỷ, ý tưởng về COC đã được các Bộ trưởng Ngoại giao Đông Nam Á đề cập nhưng đến nay, bộ quy tắc này vẫn chưa ra đời sau gần 30 năm ‘thai nghén’ (6). Một COC trên Biển Đông riêng biệt giữa một số quốc gia có tuyên bố chủ quyền, nhưng không bao gồm Trung Quốc, có thể là một biện pháp khả thi và cho thấy phản ứng rõ ràng của các quốc gia trước tình trạng trì trệ không mấy hy vọng của quá trình đàm phán COC giữa ASEAN và Trung Quốc. ‘Chắc chắn điều này khả thi hơn, và nó là một bước tiến, không phải là bước tiến lớn nhưng là một bước tiến’, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, một nhà nghiên cứu cấp cao khách mời của Việ n Nghiên cứu ĐNÁ của Singapore, nói với VOA (7).
Balikatan (Đòn răn đe chiến lược)
Theo dõi ‘Bàn tròn đặc biệt’ tối 30/1/2024 trên VOA, một ý kiến khá táo bạo từ nhà quan sát Lê Thân, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng cho rằng, Trung Quốc đã cướp Hoàng Sa bằng súng, thì Việt Nam cũng phải tích cực chuẩn bị đòi lại quần đảo ấy bằng súng, dĩ nhiên phải tiến hành song song với cuộc đấu tranh về pháp lý (8). Để soi sáng lập trường này từ Philippines, chúng ta có thể tìm hiểu thêm quá trình chuẩn bị cho cuộc tập trận Balikatan (tiếng Tagalog có nghĩa là ‘vai kề vai’) lần thứ 39 trong năm nay. Lực lượng Vũ trang Philippines (AFP) sẽ một lần nữa chứng kiến hàng nghìn binh sĩ Mỹ và Philippines ‘vai kề vai’ huấn luyện trên đất Philippines. ‘Sự khác biệt lần này so với Balikatan năm ngoái là sẽ có nhiều cuộc tập trận hơn ở các vị trí chủ chốt trên khắp đất nước. Philippines sẽ xây dựng dựa trên sự thành công của Balikatan cuối cùng, vì vậy với mỗi Balikatan mà chúng tôi đang thực hiện, chúng tôi đang làm mọi thứ hơi khác một chút, đang bổ sung thêm một số thách thức, độ phức tạp hơn cho cuộc tập trận. Bên cạnh không gian động học, vùng trời và vùng đất ven biển, AFP sẽ thực hiện các cuộc tập trận trong lĩnh vực ‘phi vật lý’, chẳng hạn như không gian mạng và chiến tranh thông tin’, người phát ngôn của AFP, Đại tá Francel Margreth Padilla giải thích (9).
Balikatan năm ngoái được coi là lớn nhất cho đến nay, với 17.600 binh sĩ Philippines và Mỹ tham gia. Lực lượng Phòng vệ Úc cũng tham gia một số sự kiện.
Balikatan năm ngoái nổi bật với cuộc tập trận quy mô lớn ở vùng biển Zambales đối diện với Biển Tây Philippines (Biển Đông), nơi AFP hợp tác với quân đội Mỹ để đánh chìm một tàu "đối phương" bằng các phương tiện trên bộ, trên biển và trên không. Michael Punongbayan, người phát ngôn của Hải quân Philippines cho biết chi tiết về quy mô, địa điểm và các phương án của Balikatan năm 2024 vẫn đang được hoàn thiện, nhưng cho biết ‘các sự kiện năm nay sẽ là một phiên bản cải tiến từ các cuộc tập trận trước. Philippines muốn tiếp tục cải thiện và tiếp tục thách thức lực lượng vũ trang về khả năng quân đội có thể vượt qua những thách thức cụ thể này’ (10). Liệu khi nào Việt Nam sẽ có một Balikatan tương tự hoặc gần giống với Philippines ?
Hoàng Trường
Nguồn : VOA, 31/01/2024
Tham khảo :
(1) https://dantri.com.vn/xa-hoi/tuyen-bo-chung-viet-nam-philippines-20240130194142662.htm
(3) https://dantri.com.vn/xa-hoi/tuyen-bo-chung-viet-nam-philippines-20240130194142662.htm
(6) https://vov.vn/emagazine/coc-dang-o-dau-sau-hon-14-the-ky-thai-nghen-919557.vov
(7) https://www.voatiengviet.com/a/7449627.html
(8) https://www.youtube.com/watch?v=hmdd0diCRlw (Kết quả, ý nghĩa, thực chất chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Philippines ?) | VOA tiếng Việt
Hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng và 5 ngư dân khác bị Hải quân Philippines bắt giữ vì đánh cá trộm ở khu vực biển cách thị trấn Bolinao miền Bắc của Philippines khoảng 30 hải lý, tức thuộc khu vực biển Đông hôm thứ bảy ngày 23 tháng 9 vừa qua.
Một ngư dân Trung Quốc ngồi trên một trong 3 chiếc tàu cá Trung Quốc bị Philippines bắt giữ ở cảng Zamboanga miền Nam Philippines hoome 21/3/2007- AFP
Người phát ngôn của quân đội địa phương Philippines, Trung Úy Jose Covarrubias cho báo chí biết tàu tuần tra của Philippines đã phát hiện 6 tàu cá Việt Nam sử dụng đèn cực mạnh để thu hút cá và đã đuổi theo 6 tàu cá này. Trong quá trình truy đuổi, một tàu đã đâm vào tàu tuần tra của Philippines.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết hải quân Philippines đã bắn những phát đạn cảnh báo sau khi tàu Việt Nam có hành động đâm tàu nguy hiểm. Báo cáo của cảnh sát hôm thứ hai xác định những vết đạn bắn trên hai xác nhạn nhân người Việt trong khi chiếc tàu cá cũng có 6 vết đạn. Cảnh sát cho biết xác các nạn nhân sẽ được khám nghiệm.
Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc nhận định về vụ bắn chết hai ngư dân Việt Nam của Philippines với đài Á Châu Tự Do :
Việt Nam và Philippines là hai nước có quan hệ đối tác chiến lược và vụ việc vừa xẩy ra không phải là một thái độ mà một nước thành ASEAN sử dụng đối với nhau… Các nước ASEAN không nên giết ngư dân của nhau như vậy. Họ phải hợp tác với nhau, họ có thể bắt giữ ngư dân và gửi trả họ về nước, có thể thu giữ tàu của ngư dân, nếu ngư dân phạm luật thì họ có thể bắt giữ và thực hiện các biện pháp pháp lý nếu họ vi phạm luật địa phương. Việc ngư dân Việt Nam hay Indonesia đi vào vùng nước của nhau nên được quy định cụ thể vì nó xảy ra thường xuyên. Câu hỏi đặt ra là tại sao Philippines không làm tương tự với Trung Quốc nhưng tất nhiên tôi không cho rằng họ nên làm như vậy với bất cứ ai.
Ngay sau vụ việc, vào ngày 24/9, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh hiện đang ở New York dự phiên họp 72 Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã lên tiếng phản đối việc sử dụng vũ lực đối với ngư dân và đề nghị phía Philippines khẩn trương điều tra, làm rõ vụ việc.
Theo báo chí trong nước, vào chiều cùng ngày 24/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Philippines đã cử đại diện đến thăm lãnh sự các ngư dân đang bị giam giữ, động viên tinh thần cá ngư dân và tìm hiểu thêm thông tin liên quan.
Chủ tịch Hội Nghề Cá Việt Nam, ông Nguyễn Việt Thắng, vào chiều tối ngày 25 tháng 9, cho Đài Á Châu biết phản ứng ban đầu của hội nghề nghiệp này đối với sự vụ ngư dân Việt bị phía Philippines bắn chết :
Trước hết phản đối hành xử gọi là ‘vô nhân đạo’ của bên Philippines. Hai phía đã có trao đổi, làm việc với nhau ; đặc biệt vừa rồi tổng thống Philippines qua thăm Việt Nam và có một số giải quyết rất nhân đạo đối với ngư dân Việt Nam. Nhưng không biết sao lại xảy ra vụ việc như thế ; nên trước hết chúng tôi phản đối. Còn mọi chi tiết nữa phải phối hợp với Bộ Ngoại giao để xem xét nguyên nhân, lý do.
Phát biểu bên lề phiên họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Alan Caytano nói rằng Philippines bày tỏ sự cảm thông về những mất mát về người và đảm bảo là phía Philippines sẽ tiến hành một cuộc điều tra công bằng và đầy đụ về vụ việc này.
Giáo sư Carl Thayer cho rằng hai nước sẽ cố gắng làm dịu tình hình sau vụ việc :
Theo tôi hai bên sẽ cố gắng làm dịu tình hình. Tôi không nghĩ là Tổng thống Philippines muốn gây hấn với Việt Nam bởi hai nước cũng vốn đã có tranh chấp về chủ quyền ở biển Đông rồi. Chúng ta phải nhìn vào vụ việc một cách cụ thể, rồi liệu Philippines có điều tra thỏa đáng không. Hy vọng là trong tương lai hai nước sẽ có được những chính sách thích hợp để tránh trường hợp tương tự xảy ra. Việt Nam cũng có thể sẽ giáo dục cho ngư dân nước mình nơi nào họ có thể được quyền đánh bắt cá.
Hồi năm 2013 tuần duyên Philippines cũng đã bắn một tàu cá của Đài Loan và giết chết một ngư dân. Sự việc đã gây căng thẳng quan hệ hai nước. Điều tra sau đó cho thấy phía Philippines cũng có những sai sót và Philippines đã phải đưa lời xin lỗi.
Đây không phải là lần đầu tiên ngư dân Việt Nam gặp rắc rối với phía Philippines khi đánh cá ở vùng biển Đông. Hồi tháng 8 vừa qua, Hải quân Philippines cũng đã đuổi theo một tàu cá của Việt Nam cách vùng khí tự nhiên Malampaya của Philippines khoảng 20 hải lý. Hải quân Philippines sau đó đã lên tàu cá Việt Nam kiểm tra và thu giữ được những phần của cá mập đã bị xẻ thịt và giữ đông lạnh. 10 ngư dân Việt Nam sau đó đã bị kiện về tội đánh bắt trộm.
Hồi tháng 8 năm ngoái, Philippines cũng bắt giữ 17 ngư dân Việt Nam vì đánh cá trộm. Sau đó Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã ra lệnh thả những ngư dân này về Việt Nam.
Ngoài Philippines, ngư dân Việt Nam thời gian qua cũng bị bắt giữ, đốt tàu khi đánh cá ở những vùng biển khác như ở Indonesia hay các vùng đảo ở Thái Bình Dương như Palau, Papua New Guinea, Australia, và New Caledonia. Giải thích về tình trạng này, Giáo sư Carl Thayer cho rằng nguyên nhân chính là do nguồn cá ở khu vực biển Đông đang cạn kiệt trong khi chính phủ Việt Nam và Trung Quốc chưa có được những quy định đầy đủ để bảo vệ nguồn cá. Điều này đã đẩy các ngư dân của mình đánh cá xa bờ và gặp nguy hiểm.
Những ngư dân này đi đánh cá ở vùng biển nước ngoài vì một vấn đề lớn hơn là sự hợp tác giữa các nước chống sụt giảm nguồn cá và ô nhiễm biển ở biển Đông đã bị lờ đi. Nguồn cá ở đây đã giảm đi và ngư dân bị đẩy ra xa về phía Nam, đặc biệt là ngư dân Việt Nam và Trung Quốc.
Một nghiên cứu hồi năm 2016 của Giáo sư John McManus, thuộc khoa sinh vật và sinh thái trường đại học Miami, Hoa Kỳ cho thấy nguồn cá tại các vùng quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa đang bị suy giảm nghiêm trọng vì hoạt động đánh bắt cá quá mức và sự phá hoại hàng loạt của các rạn san hô, nơi sinh sống và nguồn thức ăn của cá. Theo đánh giá của giáo sư McManus hiện Trung Quốc là nước phá hoại nhiều nhất môi trường khu vực biển Đông. Việc xây lấp các đảo nhân tạo của Trung Quốc tại vùng biển này đã phá hủy khoảng 99% rạn san hô ở khu vực này.
RFA tiếng Việt
*******************
Philippines trấn an Việt Nam sẽ điều tra vụ ngư dân Việt bị bắn chết (VOA, 25/09/2017)
Chính phủ Philippines hôm thứ Hai nói rằng một tàu cá Việt Nam đã có "những động thái vô cùng nguy hiểm" khi đâm vào một tàu hải quân Philippines trong một cuộc rượt đuổi, khiến thủy thủ Philippines bắt buộc phải nổ súng cảnh cáo, sau đó phát hiện hai người Việt đã tử vong trên tàu.
Tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam.
Bản tin của hãng thông tấn AP hôm 24/9 tường thuật rằng sự cố chết người xảy ra vào sáng sớm thứ Bảy 23/9 ngoài khơi bờ biển Tây Bắc Philippines, và trong cùng ngày Ngoại trưởng Philippines Peter Cayetano đã báo tin với vị tương nhiệm Việt Nam bên lề một buổi họp tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York. Ông Cayetano hứa với Ngoại trưởng Phạm Bình Minh rằng chính phủ nước ông sẽ thực hiện một cuộc điều tra công bằng.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao công bố ở Manila dẫn lời ông Cayetano nói với ông Minh : "Chúng tôi xin chia buồn về những mất mát sinh mạng đáng tiếc này và chúng tôi sẽ tiến hành một cuộc điều tra công bằng và đầy đủ vào sự cố này".
Vẫn theo tin AP, ông Cayetano còn trấn an rằng 5 ngư dân Việt Nam khác đang bị chính quyền Philippines câu lưu sẽ được đối xử tử tế, và các giới chức Việt Nam được tự do tiếp xúc với họ.
Hôm 24/9 một giới chức an ninh Philippines lên tiếng với điều kiện danh tính được giữ kín, nói với hãng tin AP rằng vụ chạm trán diễn ra gần bờ biển Philippines và không có liên quan tới các cuộc tranh chấp chủ quyền Biển Đông.
Giới chức an ninh cho hãng tin AP biết các tàu của người Việt đã dùng đèn pha chiếu sáng để thu hút cá, là điều bị pháp luật Philippines nghiêm cấm.
Báo Nikkei Review dẫn lời Bộ Ngoại giao Philippines ở Manila cho biết một chiếc tàu tuần tra của hải quân Philippines phát hiện 6 tàu đánh cá Việt Nam cách Mũi Bolinao, tỉnh Pangasinan của Philippines, khoảng 63 km, sâu bên trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý (370 km) của Philippines.
Phía Philippines nói tàu Philippines đuổi theo các tàu cá Việt Nam, một chiếc tàu Việt Nam đã có "động thái nguy hiểm", tông vào mạn trái tàu tuần duyên Philippines, buộc các thủy thủ Philippines phải nổ súng cảnh cáo, và khi lên tàu, phát hiện hai ngư dân đã thiệt mạng, 5 thuyền viên khác trên tàu đầu hàng và bị câu lưu".
Báo Nikkei của Nhật Bản nói thông báo của Philippines không nói rõ liệu các phát súng cảnh cáo đã giết chết các ngư dân người Việt hay không. Ngoại Trưởng Cayetano cho biết các nhà điều tra của Hải quân, Đội Tuần Duyên và Cảnh sát Quốc gia Philippines đã được phái tới Pangasinan để tiến hành điều tra.
Phía Philippines khẳng định là chiếc tàu hải quân của họ đã tuân thủ các quy định đòi hỏi trong các vụ chạm trán trên biển.
Theo Cổng Thông tin của chính phủ Việt Nam, Bộ Ngoại giao đã chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Philippines liên hệ với các cơ quan chức năng của Philippines, kể cả Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng, để xác minh thông tin và tiến hành các biện pháp bảo hộ công dân cần thiết.
Trang mạng này xác nhận là chiều ngày 24/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Philippines đã cử đại diện đến thăm lãnh sự các ngư dân bị giam giữ.
Báo điện tử của chính phủ Việt Nam cho biết Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã "phản đối việc sử dụng vũ lực đối với ngư dân và đề nghị Philippines điều tra, làm rõ vụ việc".
Theo AP, vụ chạm trán gây tử vong nêu bật nguy cơ tiềm ẩn của các sự cố tương tự do các tuyên bố chủ quyền chồng chéo trong một khu vực nơi có nhiều cạnh tranh để tranh bắt hải sản, khai thác dầu và khí đốt cùng những tài nguyên khác.
*****************
Cảnh sát biển Philippines bắn chết hai ngư dân Việt Nam (RFI, 25/09/2017)
Manila ngày 25/09/2017 thông báo hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng, năm người khác bị bắt giữ, trong vụ đụng độ với tàu tuần tra của Hải Quân Philippines hôm 23/09/2017 trong vùng mũi Bolinao, tỉnh Pangasinan, phía tây bắc Philippines.
Binh sĩ Philippine canh gác tại một tàu cá Việt Nam, neo tại thị xã biển Sual, tỉnh Pangasinan, phía bắc Manila. Ảnh chụp ngày 2/11/2016. TED ALJIBE / AFP
Hãng tin Pháp AFP, trích dẫn nguồn tin từ bộ Ngoại Giao Philippines, thông báo đụng độ giữa lực lượng tuần tra Philippines với các thuyền viên Việt Nam diễn ra ngoài khơi thị trấn Bolinao, cách bờ khoảng 56 cây số. Vẫn theo thông cáo nói trên, tàu cá Việt Nam đã có "hành vi rất nguy hiểm".
Một phát ngôn viên quân sự Philippines trong khu vực nói rõ đã phát hiện tổng cộng sáu tàu cá Việt Nam đánh bắt trái phép trong vùng biển thuộc chủ quyền của Philippines. Lực lượng an ninh Philippines nổ súng sau khi một trong số sáu tàu cá Việt Nam đã "đâm vào tàu" của cảnh sát biển Philippines.
Trong cuộc truy đuổi, năm thuyền viên Việt Nam bị bắt, hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng.
Đang dự khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York, ngoại trưởng Philippines Alan Peter Cayetano cam kết với đồng nhiệm Việt Nam Phạm Bình Minh, Manila sẽ cho "mở điều tra một cách công bằng", Philippines sẽ đối xử tốt với năm ngư dân đang bị bắt giữ và Manila gửi lời chia buồn đến gia đình hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng.
Về phía Việt Nam, bộ Ngoại Giao yêu cầu chính quyền Manila "có những biện pháp nghiêm khắc" trong trường họp có những sai sót từ phía cảnh sát biển Philippines.
Thanh Hà
