 | Tổng quan: | 3596360 |
"Tham nhũng kinh tế", "tham nhũng chính trị" hiện nay và mối quan hệ nhân quả giữa các loại hình tham nhũng này dường như có bước chuyển hóa sang "tự diễn biến"…
Việc Thường trực Ban bí thư ban hành một quyết định với yêu cầu không bố trí người có quan hệ gia đình đồng thời là người đứng đầu cấp ủy Đảng hoặc người đứng đầu cơ quan hành chính và người đứng đầu 13 ngành như nội vụ, thanh tra, tài chính, ngân hàng, thuế, hải quan, công thương… cho thấy mối nhân quả ngày càng rõ nét của "tham nhũng kinh tế" và "tham nhũng chính trị" trong thể chế độc đảng cầm quyền.
Từ một số bê bối xảy ra ở thời gian dịch Covid như "chuyến bay giải cứu", "kit-test Việt Á", "mua sắm trang thiết bị y tế – vũ khí quốc phòng"…, cho thấy các hành vi tham nhũng chính trị phổ biến ở Việt Nam hiện nay là dùng quyền lực, lợi ích để kết nối sự ủng hộ trong nội bộ, kể cả mua chuộc và đe dọa, khống chế để giành quyền lãnh đạo, quản lý bộ máy của Đảng, Nhà nước ; bố trí con, cháu, người thân, tay chân thân tín vào các chức vụ chủ chốt để tiếp nối tham nhũng, bảo vệ lợi ích của mình lâu dài ; chấp nhận, giúp đỡ, bao che cho các hành vi chạy chức, chạy quyền để thu lợi ; kết nối quan hệ, tác động, can thiệp, cấu kết thành hệ thống với các phần tử tham nhũng để chia phần lợi ích ;…
Thuật ngữ "nhóm lợi ích" (interest group) được dùng khá phổ biến ở nước ngoài. Theo đó, nhóm lợi ích là các tổ chức của công dân, những người có chung mục tiêu và muốn gây ảnh hưởng đến các chính sách của nhà nước. Về tổ chức, nhóm lợi ích là các tổ chức chính thức, hoạt động một cách công khai. Về tính chất, hoạt động của các nhóm lợi ích là hợp pháp, được điều chỉnh bởi các quy định của nhà nước, như luật về hội, luật vận động hành lang,…
Ở Việt Nam, khái niệm "nhóm lợi ích", hoặc phổ biến hơn là khái niệm "lợi ích nhóm" thường được hiểu theo nghĩa tiêu cực.
"Nhóm lợi ích" (hay "lợi ích nhóm") là một nhóm cá nhân, hoặc tổ chức tìm cách trục lợi, đem lại lợi ích cho nhóm mình thông qua việc thao túng quá trình hoạch định, hoặc thực thi chính sách của Nhà nước, bất chấp lợi ích của cộng đồng, xã hội.
Về tổ chức, các cá nhân trong các "nhóm lợi ích" thường liên kết với nhau một cách chính thức, hoặc không chính thức. Về tính chất, hoạt động của "nhóm lợi ích" có thể là công khai, nhưng phổ biến hơn là các giao dịch ngầm. Do đó, trên thực tế, các hoạt động của họ ít bị kiểm soát, và đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tham nhũng.
Tham nhũng chính trị hình thành các nhóm lợi ích, phát triển thành các tập đoàn lợi ích thao túng quyền lực cả về lập pháp, hành pháp, tư pháp và truyền thông, báo chí. Từ đó, các tập đoàn lợi ích cấu kết để nắm quyền lợi về kinh tế và chính trị, thâu tóm quyền lực để tự do tham nhũng, tiêu cực.
Vì không có sự cạnh tranh giữa các đảng phái ở ghế quyền lực Quốc hội nên các thế lực tham nhũng dễ dàng kết nối trở thành thế lực lớn mạnh, thao túng nền chính trị đất nước.
Trong lĩnh vực lập pháp, các đối tượng tham nhũng chính trị sẽ tác động vào công tác xây dựng và ban hành pháp luật, thể chế, chính sách theo hướng có lợi cho họ ; cao hơn có thể tác động vào công tác nhân sự và đại biểu Quốc hội, vận động hành lang để Quốc hội biểu quyết thông qua những dự án lớn theo tính toán của họ.
Dần dần, Quốc hội sẽ bị thao túng, thậm chí khống chế bởi các tập đoàn tham nhũng. Trong lĩnh vực hành pháp, các đối tượng tham nhũng chính trị sẽ trực tiếp can thiệp vào từng hoạt động quản lý nhà nước, từ xây dựng, ban hành chính sách đến thực hiện dự án, quản lý đất đai… để tham nhũng, giành lấy lợi ích.
Vì không có sự cạnh tranh giữa các đảng phái ở ghế quyền lực Quốc hội nên các thế lực tham nhũng dễ dàng kết nối trở thành thế lực lớn mạnh, thao túng nền chính trị đất nước.
Tham nhũng chính trị trong hành pháp cũng biểu hiện rõ ở việc thao túng công tác cán bộ, đưa người thân, người cùng nhóm lợi ích vào bộ máy nhà nước ở các cấp. Lực lượng này lợi dụng vị trí, quyền hạn để trục lợi, kể cả bất chấp quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trực tiếp tham nhũng vật chất, "mua quan, bán tước", xây dựng lực lượng để thực hiện mưu đồ chính trị mà Đảng hay dùng cụm từ "tự diễn biến – tự chuyển hóa"…
Trong lĩnh vực tư pháp, các đối tượng tham nhũng chính trị sẽ dùng các lợi ích vật chất để thao túng các hoạt động tư pháp, từ khâu phát hiện tội phạm đến điều tra, tố tụng, xét xử, thi hành án…
Hồng Dân
Nguồn : VNTB, 29/07/2023
"Hồ sơ Panama" mà Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế tung ra hồi đầu tháng 4/2016 gợi cho báo chí Việt Nam câu hỏi vì sao đã không hưởng ứng để vạch trần tình trạng bí mật tài chính và tham nhũng chính trị tại Việt Nam?
Cho đến nay báo chí Việt Nam không có tin tức nào mang tính hưởng ứng điều tra về Hồ sơ Panama
Các chính phủ trên khắp thế giới hiện đã thu hồi hơn 1,36 tỷ USD tiền thuế và tiền phạt là kết quả trực tiếp của vụ rò rỉ Hồ sơ Panama, bao gồm 185 triệu USD thu hồi mới được báo cáo trong 3 năm qua.
Theo đó, từ 18g ngày 9/5/2016 theo giờ GMT, người dân trên khắp thế giới có thể truy cập trang Offshoreleaks.icij.org để xem dữ liệu về hơn 200.000 tài khoản ngân hàng do các cá nhân, tổ chức lập ở nước ngoài. Hiệp hội Các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) tuyên bố việc công bố các dữ liệu này là vì "lợi ích của công chúng".
5 năm sau khi ICIJ dẫn đầu một cuộc điều tra trên toàn thế giới phơi bày bí mật của ngành tài chính, 24 quốc gia đã báo cáo truy thu, với hàng trăm quốc gia khác vẫn đang tiến hành.
Cụ thể, ICIJ đã kiểm tra hơn 11,5 triệu tài liệu bí mật từ công ty luật Mossack Fonseca của Panama. Kể từ tháng 4 năm 2019, Australia đã bổ sung gần 45 triệu USD vào tổng số tiền thiệt hại, hiện lên đến gần 138 triệu USD. Chính phủ Italia đã báo cáo thu hồi thêm 31,8 triệu USD kể từ năm 2019, gần gấp đôi tổng số tiền tới 65,5 triệu USD.
Đầu năm 2021, Cơ quan quản lý thuế Na Uy lần đầu tiên cho biết rằng họ đã có thể thu hồi gần 34 triệu USD.
Với những phát hiện mới của mình, Australia trở thành quốc gia thứ năm chính thức báo cáo khoản tiền hơn 100 triệu USD được thu hồi sau vụ Hồ sơ Panama. Vương quốc Anh đã thu hồi được 252,8 triệu USD; Đức đã thu hồi 195,7 triệu USD (12,5 triệu USD kể từ năm 2019); Tây Ban Nha đã thu hồi được 166,5 triệu USD; và Pháp đã thu lại 142,3 triệu USD.
Sau Hồ sơ Panama, hơn 80 quốc gia đã công bố các cuộc điều tra có thể dẫn đến thu hồi thuế, các cáo buộc hình sự hoặc nhiều án phạt khác.
Việt Nam chưa thấy đưa ra bất kỳ công bố nào liên quan Hồ sơ Panama
Truy cứ kho dữ liệu này thì Việt Nam có khoảng 189 cá nhân, 19 công ty offshore và 23 công ty trung gian trong danh sách Hồ sơ Panama. Việc xuất hiện tên trong Hồ sơ Panama, hay việc có công ty offshore không đồng nghĩa với việc phạm pháp. Nhiều công ty và cá nhân có hoạt động thương mại ở nước ngoài có lập các công ty, tài khoản offshore này để thuận lợi cho việc giao dịch.
Tuy vậy, những người chỉ trích thì cho rằng việc có công ty offshore có thể tạo điều kiện dễ dàng cho việc trốn thuế hay rửa tiền có từ hối lộ, tham nhũng hay các hành vi sai trái khác.
Trong danh sách trên, có nhiều cá nhân là người Việt Nam, như: Bà Đàm Bích Thủy, cựu Giám đốc điều hành của Ngân hàng ANZ. Theo hồ sơ, bà Thủy có liên quan tới Công ty cho thuê mua tài chính ANZ V-Trac, được mở tại đảo Virgin (thuộc Anh).
Bà Nguyễn Thị Phương Thảo – chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Sovico, CEO của hãng hàng không Vietjet Air. Bà Thảo có liên quan với Ariana Hotels & Resort International trụ sở ở thiên đường thuế ở quần đảo Virgin thuộc Anh. Ariana Hotels & Resort International cũng chính là chủ cũ của Furama Resort – bất động sản mà Sovico đã đầu tư mua lại năm 2005.
Ông Nguyễn Thanh Hùng (Chủ tịch Sovico Holdings) cũng chính là chồng của bà Nguyễn Thị Phương Thảo.
Ông Nguyễn Duy Hưng – Chủ tịch Công ty chứng khoán Sài Gòn (SSI)…
Theo ghi nhận ở thời điểm đó thì Việt Nam xuất hiện trong danh sách Hồ sơ Panama với 189 cá nhân, tổ chức cùng 19 công ty đăng ký trụ sở ở các thiên đường thuế.
Tuy nhiên đến nay thì báo chí Việt Nam không có tin tức nào mang tính hưởng ứng điều tra về Hồ sơ Panama, mặc dù người đứng đầu đảng luôn ra sức hô hào chống tham nhũng.
Những người Việt có tên trong Hồ sơ Panama (10/05/2016)
Hồng Dân
Nguồn : VNTB, 12/09/2022
