 | Tổng quan: | 3090271 |
Đức bảo vệ các công ty chiến lược chống ý đồ mua lại của nước ngoài
Trọng Nghĩa, RFI, 16/06/2020
Dịch Covid -19 đã khiến chính phủ nhiều quốc gia can thiệp ồ ạt để hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong nước, nhưng cũng để rút ra những bài học hầu bảo vệ những lãnh vực được đánh giá là chiến lược của mình, nhất là trong cuộc chiến chống virus. Hôm qua 15/06/2020, chính phủ Đức đã quyết định bỏ vốn vào viện bào chế CureVac, đang lao vào cuộc đua tranh sản xuất vac-xin chống Covid-19.
Bộ trưởng Kinh tế Đức Peter Altmaier (trái) họp báo trực tuyến tại Berlin ngày 15/06/2020 cùng với ban lãnh đạo viện bào chế vac-xin Đức CureVac (trên màn hình). Reuters - POOL
Thông tín viên RFI, Pascal Thibaut, tường thuật từ Berlin :
Chúng tôi không bán "bảo vật của gia đình"". Bộ trưởng Kinh tế Đức vào hôm qua đã xác nhận cam kết thực hiện chính sách công nghiệp bảo vệ các công ty được đánh giá là chiến lược, để khỏi rơi vào tay các thế lực nước ngoài.
Cách đây hai năm, bộ trưởng Peter Altmaier đã cho góp phần hùn vào một công ty năng lượng mà một nhà đầu tư Trung Quốc cũng nhòm ngó.
Lần này ngân hàng Nhà nước KfW sẽ chi ra 300 triệu euro để trở thành cổ đông của viện bào chế Đức CureVac. Nhà nước Đức như vậy sẽ nắm 23% vốn của công ty, nhưng không can thiệp vào việc điều hành.
Quyết định góp vốn này cho phép tránh được việc viện bào chế bị một nhà đầu tư nước ngoài mua lại, một tháng trước khi viện bào chế được yết giá trên thị trường chứng khoán New York.
Tháng Ba vừa qua, giới truyền thông đã tiết lộ việc chính quyền Berlin đã phải can thiệp để ngăn chặn nỗ lực của Nhà Trắng muốn mua lại CureVac. Một thông tin mà viện bào chế đã bác bỏ.
Berlin đã củng cố luật cho phép Nhà nước có quyền phủ quyết nếu một nhà đầu tư nước ngoài muốn mua lại hơn 10% vốn của một công ty chiến lược đối với hạ tầng cơ sở của đất nước.
Điều khoản này có thể mở rộng ra ngành y tế, công nghệ sinh thái, thông minh nhân tạo và ngành chế tạo robot.
Tổng thống Macron muốn thúc đẩy sản xuất thuốc ngừa Covid-19 tại Pháp
Cũng liên quan đến việc bảo vệ các lãnh vực công nghệ thiết yếu, tổng thống Pháp vào hôm nay, 16/06/2020, đến thăm cơ sở sản xuất của tập đoàn dược phẩm Pháp Sanofi tại thị trấn Marcy-l'Etoile, gần thành phố Lyon, miền nam nước Pháp.
Theo điện Elysée, tổng thống Pháp sẽ tranh thủ chuyến thăm để loan báo một sáng kiến tài trợ cho công cuộc nghiên cứu-phát triển, cũng như nâng cao năng lực sản xuất vac-xin ở Pháp. Sanofi hiện là một trong những tập đoàn dược phẩm đang nghiên cứu và hoàn thiện vac-xin chống bệnh dịch Covid-19.
Trọng Nghĩa
Nguồn : RFI, 16/06/2020
******************
Nhiều quốc gia hành động nhằm ngăn chặn "làn sóng" thâu tóm doanh nghiệp của Trung Quốc
Nhiều quốc gia trên thế giới đang dựng lên các rào cản để chống lại những nỗ lực của các công ty nước ngoài - đặc biệt là Trung Quốc - trong việc thâu tóm những doanh nghiệp có tầm quan trọng chiến lược vốn đã bị mất giá do đại dịch Covid-19.
Từ Mỹ đến Ấn Độ đến Úc, các chính phủ đều cảnh báo về sự cần thiết của việc không để các doanh nghiệp, tài sản chủ chốt của quốc gia rơi vào tay các công ty nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc, và hành động để chống lại việc doanh nghiệp bị thâu tóm với mức giá thấp.
Đại dịch Covid-19 đã tạo ra một sự sụp đổ kinh tế toàn cầu chưa từng thấy kể từ cuộc Đại suy thoái. Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và Liên Hợp Quốc dự đoán suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ gây ra thiệt hại thu nhập khoảng 2 nghìn tỷ USD trên toàn thế giới.
Hàng nghìn tỷ USD định giá của các công ty đã bị bốc hơi kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Chỉ riêng tại Mỹ, chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones, mặc dù có sự phục hồi gần đây, đã giảm gần 18% kể từ cuối tháng Hai.
Trong khi đó, Boeing và Airbus, 2 gã khổng lồ sản xuất máy bay của Mỹ và Châu Âu, đều đã mất gần 60% giá trị thị trường kể từ giữa tháng 2. Ngoài ra, cổ phiếu của công ty khai thác dầu khí ENI của Italy và công ty khai khoáng lớn nhất Australia, BHP Group, cũng đã giảm khoảng 40% hoặc hơn kể từ tháng 1.
Khi giá trị tài sản của các công ty hàng không vũ trụ và năng lượng sụt giảm, nhiều chính phủ lo ngại rằng đây đang là cơ hội mua lại cho những đối thủ có tiềm lực tài chính mạnh mẽ như Trung Quốc.
Chỉ trong những tuần qua, nhiều quốc gia đã đưa ra các biện pháp bảo hộ mới bao gồm: Tăng cường đánh giá các nguồn đầu tư nước ngoài và thậm chí chính phủ sẽ cân nhắc xem có nên mua lại cổ phần tại một số công ty được coi là chiến lược hay không.
Bà Margrethe Vestager, Cao ủy phụ trách cạnh tranh của Liên Hiệp Châu Âu. Ảnh : SCMP
Bà Margrethe Vestager, Cao ủy phụ trách cạnh tranh của Liên Hiệp Châu Âu, cho biết rằng các nước Châu Âu nên xem xét việc mua cổ phần trong các công ty để ngăn chặn mối đe dọa từ việc tiếp quản của Trung Quốc, Financial Times đưa tin.
"Chúng tôi không có vấn đề gì với việc các quốc gia đóng vai trò là người tham gia thị trường nếu cần - nếu họ có cổ phần trong một công ty, nếu họ muốn ngăn chặn việc tiếp quản kiểu này", bà nói.
Ông Rod Hunter, một luật sư của Baker McKenzie tại Washington, chuyên gia tư vấn về đầu tư nước ngoài, cho biết : "Chính phủ các nước đang nói rằng họ không muốn người khác tận dụng sự biến động của thị trường để trục lợi".
Về vấn đề này, ông Hunter, người từng làm việc tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, cho rằng : "Tác động lâu dài từ đại dịch là phơi bày những khu vực dễ bị tổn thương trong nền kinh tế, cho dù đó là sự phụ thuộc vào Trung Quốc về thành phần hoạt dược hay phụ thuộc vào Châu Âu về thiết bị y tế. Nhận thức về những điểm yếu này sẽ ảnh hưởng đến cách nhiều chính phủ nhìn nhận đầu tư nước ngoài từ tất cả các khu vực, nhưng đặc biệt là từ Trung Quốc".
Hiện tại, Bắc Kinh đang ngày càng thể hiện rõ hơn tham vọng toàn cầu trong cuộc đua công nghệ và quân sự dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình. Điều này chính là nguyên nhân khiến việc đầu tư của Trung Quốc vào các lĩnh vực chiến lược đã trở thành một vấn đề nhạy cảm ở phương Tây.
Đại dịch Covid-19 đã trở thành một sự kiện nhắc nhở các nhà lãnh đạo chính phủ trên toàn thế giới rằng quốc gia của họ đang dựa vào Trung Quốc rất nhiều. Sự phụ thuộc này chỉ bao gồm các sản phẩm đơn giản nhưng lại quan trọng và vô cùng cần thiết, từ khẩu trang đến thuốc men. Nó còn thể hiện rõ cái cách các nền kinh tế thế giới gắn bó với Trung Quốc trong chuỗi cung ứng ở một loạt các lĩnh vực.
Hệ quả, nhiều chính phủ phải đưa ra các hạn chế mới nhằm bảo vệ tài sản an ninh quốc gia nhưng cần đảm bảo không gây tổn hại cho huyết mạch kinh tế, do vốn đầu tư nước ngoài tại thời điểm này là vô cùng quan trọng cho các doanh nghiệp cần tiền mặt để tồn tại.
Trung Quốc không được nêu tên cụ thể trong bất kỳ biện pháp mới nào, nhưng khi thảo luận về sự cần thiết của chúng, các quan chức đã nói về những lo ngại về sự phụ thuộc quá mức vào sản xuất của Trung Quốc.
Các nhà hoạch định chính sách cấp cao của Châu Âu gần đây đã lập luận rằng sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong cuộc khủng hoảng Covid-19 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sở hữu năng lực sản xuất nội địa để làm ra các nguyên liệu chính.
Trước đó, vào ngày 25/3, Ủy ban Châu Âu đã ban hành hướng dẫn đầu tư nước ngoài mới cho các quốc gia thành viên để bảo vệ tài sản, đặc biệt là trong y tế, nghiên cứu y khoa, công nghệ sinh học và cơ sở hạ tầng.
Các quy định mới yêu cầu các quốc gia thành viên như Hy Lạp và Bỉ, vốn đang thiếu các đánh giá đầu tư quan trọng, phải thiết lập các cơ chế sàng lọc.
Bộ trường Tài chính Úc Josh Frydenberg. Ảnh: SCMP
Các quan chức chính phủ ở quốc gia khác cũng đang phải 'đau đầu' với những mối quan tâm tương tự.
Vào đầu tháng 4, Úc đã yêu cầu tất cả các vụ mua lại có liên quan đến nước ngoài phải trải qua quy trình đánh giá mới mặc dù nền kinh tế của nước này phụ thuộc nhiều vào thương mại với Trung Quốc. Họ cũng mở rộng quá trình xem xét - trước đó 30 ngày - lên đến 6 tháng.
Bộ trường Tài chính Úc Josh Frydenberg bày tỏ lo ngại về các công ty đang gặp khó khăn sẽ rơi tay những kẻ cơ hội bên ngoài.
"Có khả năng sẽ có sự gia tăng các giao dịch tái cơ cấu nợ cho các doanh nghiệp Úc, cùng với cơ hội đầu tư vào các công ty gặp khó khăn. Nếu không có những thay đổi này, rất có thể nhiều doanh nghiệp Úc sẽ bị bán cho các đối thủ nước ngoài mà không có sự giám sát của chính phủ, gây ra rủi ro cho lợi ích quốc gia", chính phủ Úc nói trong một tuyên bố.
Trong khi đó, Ấn Độ vào ngày 17/4 cũng đã sửa đổi các quy tắc đầu tư nước ngoài của họ đối với bất kỳ quốc gia nào có chung đường biên giới trên đất liền - một động thái rõ ràng nhằm vào Trung Quốc, nhóm nghiên cứu của Viện Brookings đưa tin.
Người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại New Delhi đã phản đối các quy tắc mới này, nói rằng hành động này là chống lại thương mại tự do và công bằng, vi phạm các nguyên tắc không phân biệt đối xử của Tổ chức Thương mại Thế giới.
Vào tháng 3, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ellen Lord đã tuyên bố rằng "điều quan trọng nhất mà chúng tôi cần phải nhận thức rõ trong cuộc khủng hoảng này, đó chính là việc các cơ sở công nghiệp quốc phòng rất dễ bị tổn thương trước các đối thủ".
Thanh Thắng
Nguồn : nhadautu.vn/SCMP
Lo ngại từ hoạt động thâu tóm doanh nghiệp của Trung Quốc ở Việt Nam
Vươn ra thế giới
Nhưng năm gần đây, Trung Quốc đã giành được nhiều thành công qua quá trình phát triển kinh tế của mình với sự hợp tác của các nền kinh tế phương Tây cũng như của toàn thế giới.
Hình minh họa. Logo của tập đoàn Huawei của Trung Quốc tại văn phòng ở Anh hôm 28/1/2020 - AFP
Với ham muốn "ngất trời" trong giấc mộng "thiên tử", muốn thành "bá chủ thế giới", Trung Quốc đã sử dụng nhiều phương cách để "chi phối" thế giới. Một trong những phương cách ấy là Trung Quốc dùng tiền của mình mua các tài sản cũng như các doanh nghiệp quan trọng trong nền kinh tế của một quốc gia nào đó, từ đó dẫn tới việc Trung Quốc có thể chi phối nền công nghiệp hoặc tới chính quốc gia đó.
Andrew Collier - trong cuốn sách của mình xuất bản năm 2018 đã chỉ ra những nguy cơ đối với thế giới trong việc Trung Quốc thâu tóm tài sản của các tập đoàn quốc tế, bao gồm :
1. Sự kiểm soát đằng sau của Chính phủ Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo lo ngại rằng nhiều vụ thâu tóm này không phải là những thương vụ đơn thuần, mà là làm theo chỉ đạo của Bắc Kinh. Thực chất, nền kinh tế của Trung Quốc nằm trong tay của các tập đoàn kinh tế của nhà nước. Nó khác rất nhiều so với các nền kinh tế thị trường của phương Tây, nơi mà nhà nước chỉ can thiệp trong những trường hợp hãn hữu, và nằm trong quy định của Hiến pháp.
2. Các nguồn vốn giá rẻ. Nhiều khoản trợ cấp được cung cấp bởi Chính phủ Trung Quốc. Với những khoản trợ cấp này, các doanh nghiệp Trung Quốc dễ dàng thâm nhập vào và giành giật thị phần từ các thị trường địa phương của các quốc gia khác. Điều này rất quan trọng, ví dụ, nếu bạn đang điều hành một công ty sản xuất thép nhưng bị cạnh tranh bởi hàng loạt thép nhập khẩu với giá rẻ mạt chỉ bằng phân nửa giá thép của công ty bạn, bạn có chịu nổi không ?
3. Các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia. Có rất nhiều thứ liên quan đến an ninh quốc gia trong các hoạt động thâu tóm doanh nghiệp này của Trung Quốc. Có thể là vấn đề liên quan đến quân sự khi thâu tóm một doanh nghiệp sản xuất một sản phẩm liên quan đến quân sự hay quốc phòng. Cũng có thể chỉ đơn thuần là một hoạt động thâu tóm để tìm kiếm lợi nhuận của doanh nghiệp nhưng cũng có thể đằng sau đó là một mục đích liên quan đến an ninh quốc gia. Điều này lại trở lại việc âm mưu đứng đằng sau doanh nghiệp của Bắc Kinh mà câu chuyện về hệ thống 5G của tập đoàn Huawei là một ví dụ cụ thể.
4. Mất kiểm soát nhiều cơ sở hạ tầng quan trọng. Nhiều quốc gia trong tình trạng cơ sở hạ tầng rất yếu kém, thiếu hụt các nhà máy nước, nhà máy điện, hạ tầng giao thông… Với những quốc gia như vậy, nguồn vốn đầu tư từ Trung Quốc rất hấp dẫn với họ. Tuy nhiên, các quốc gia vay tiền đầu tư từ Trung Quốc rất khó có thể giữ được thế kiểm soát đối với các ngành hạ tầng của mình trước một quốc gia thuộc loại mạnh nhất thế giới như Trung Quốc.
5. Sức mạnh của tiền bạc. Chính phủ Trung Quốc đang cung cấp rất nhiều khoản vay cho các quốc gia đang phát triển. Các khoản vay này hoặc thông qua các ngân hàng quốc doanh hoặc thông qua các cam kết hoặc bảo lãnh chính thức từ các chính phủ các quốc gia đang phát triển. Từ đó dấy lên những nỗi lo với những khoản nợ này, hầu hết sẽ dẫn đến nợ quá hạn không trả được, sẽ dẫn tới việc chuyển quyền sở hữu những tài sản quan trọng nằm trong tay Trung Quốc. Vụ cảng biển Hambanttota của Srilanka là một ví dụ trong trường hợp này.
Nhân cơ hội dịch bệnh
Gần đây, trước tình hình dịch Covid 19 đang hoành hành dữ dội, nền kinh tế thế giới đang gặp khủng hoảng trầm trọng. Đặc biệt những quốc gia đang và chậm phát triển, nền kinh tế của họ chịu rất nhiều thiệt hại. Nhân cơ hội này, Trung Quốc với túi tiền khổng lồ của mình, đang tung tiền ra để tích cực thâu tóm nền kinh tế của các quốc gia này. Mới đây, trang For-eign Policy có bài viết "Chính sách bẫy nợ của Trung Quốc đang gia tăng trong giai đoạn dịch Corora virus". Bài báo này cảnh báo việc Trung Quốc đang nhân dịp các quốc gia khó khăn kinh tế vì dịch bệnh, đã gia tăng tiến hành chính sách "ngoại giao bẫy nợ" hòng đưa các quốc gia này vào vòng "kềm toả" của Trung Quốc.
Ngày 26/3 vừa qua, báo chí Australia cũng lên tiếng cảnh báo về khả năng Trung Quốc nhân cơ hội này, thâu tóm các doanh nghiệp của Australia, nhằm kiểm soát các doanh nghiệp này. Và điều đó sẽ đe dọa tới lợi ích quốc gia của Australia.
Câu chuyện Việt Nam
Những cảnh báo mà Andrew Collier tổng kết đều đã và đang xảy ra ở Việt Nam. Thời gian gần đây, có rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang ăn nên làm ra đã bị thâu tóm. Nổi lên gần đây là việc nhiều doanh nghiệp Việt bị phía Thái Lan thâu tóm. Ngoài ra, các doanh nghiệp Trung Quốc cũng đang ra sức thâu tóm doanh nghiệp Việt Nam.
Đại diện của Cục Đầu tư nước ngoài cho biết : "Trong 4 tháng đầu năm 2019, tính riêng đầu tư của Trung Quốc và 2 vùng lãnh thổ là Hồng Kông, Macao tại Việt Nam đạt 6,44 tỷ USD, chiếm 44,2% tổng vốn đầu tư đăng ký của cả nước. Các doanh nghiệp Trung Quốc và Hồng Kông đầu tư chủ yếu thông qua hình thức góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp Việt Nam".
Bên cạnh việc thâu tóm các doanh nghiệp một cách công khai như vậy, còn có những dạng thâu tóm tài sản dưới hình thức "núp bóng". Đại diện Bộ Công an Việt Nam có cho báo chí biết tình trạng doanh nghiệp, cá nhân người Trung Quốc "núp bóng" người Việt mua bán bất động sản tại các khu vực ven biển để chuyển mục đích sử dụng sang đất thương mại, dịch vụ hoặc thuê diện tích đất dọc ven biển, khu vực biên giới biển, biên giới đất liền ; thâu tóm các vị trí đất đẹp, trung tâm…
Việc đầu tư núp bóng của "người Trung Quốc" không chỉ dừng ở các khu vực duyên hải mà ngay tại Sài Gòn, hầu như nhiều "đất vàng" của thành phố hoa lệ này đang nằm trong tay của bà Trương Mỹ Lệ, và nguồn vốn để mua các tài sản này không đâu khác liên quan đến Trung Quốc, với sự góp sức của "Bố già" Lê Thanh Hải - Cựu Bí thư thành phố này, người mới đây mới nhận án kỷ luật và có thể sẽ sa vào vòng lao lý.
Nhiều ngành công nghiệp quan trọng của Việt Nam cũng đã và đang rơi vào vòng "kiểm soát" của Trung Quốc thông qua con đường thâu tóm. Những đồn thổi về các dự án thép, nhôm hàng tỉ USD ở Việt Nam nhưng thực sự những ông chủ đằng sau là Trung Quốc như Nhà máy Thép Formosa, hay Công ty Nhôm Toàn cầu. Ngoài ra, mới đây, Hãng Hàng không Bamboo Airways đã bán phần lớn cổ phần cho một bên, báo chí chỉ nói là "nước ngoài", nhưng những người thạo tin đều biết "nước ngoài" ở đây chính là Trung Quốc. Điều này đã dấy lên những lo ngại về an ninh vì hàng không là một ngành đặc thù, liên quan nhiều đến an ninh quốc gia chứ không phải là một ngành thương mại đơn thuần.
Việt Nam cần phải có chính sách rõ ràng, cụ thể để có thể góp phần hạn chế và ngăn chặn các hoạt động thâu tóm của Trung Quốc ảnh hưởng đến an ninh quốc gia như vậy.
Lê Hoài Bảo
Nguồn : RFA, 28/03/2020
