Chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kết thúc cách đây một tuần, nhưng dư âm của chuyến đi này vẫn còn, nhất là từ một buổi thưởng trà của ông Tập và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Theo tin của Truyền hình Việt Nam, lãnh đạo Đảng cộng sản hai nước đã uống trà trong khuôn viên nhà sàn của ông Hồ Chí Minh.
"Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng mời Tổng bí thư Tập Cận Bình thưởng thức theo lễ nghi của người Việt các loại trà nổi tiếng của Việt Nam, giới thiệu với Tổng bí thư Tập Cận Bình về trà mộc Tân Cương nổi tiếng của tỉnh Thái Nguyên và trà ướp sen Tuyết San cổ thụ của tỉnh Hà Giang", theo bản tin của VTV hôm 13/11.
Không ngon bằng trà Trung Quốc.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói với ông Tập Cận Bình khi thưởng thức trà của Việt Nam.
Phóng viên của Đài truyền hình Việt Nam còn đưa tin rằng "hai bí thư cùng ôn lại tiệc trà thân mật tại Đại lễ đường Nhân dân Trung Quốc", khi ông Trọng tới Trung Quốc vào tháng Một năm 2017.
Trong bản tin truyền hình, lúc hai người thưởng trà, ông Trọng quay sang Tổng bí thư Tập và nói rằng "không ngon bằng trà Trung Quốc". Hiện chưa rõ vì sao ông Trọng lại nhận xét như vậy về trà của Việt Nam.
Sau đó, nguyên thủ Trung Quốc cũng đáp lại bằng tiếng Hoa, nhưng không rõ là nói gì trong bản tin của VTV.
Lời nhận xét này của ông Trọng sau đó đã được cắt ra và đăng trên các trang mạng xã hội.
Trên trang Con đường Việt Nam, một Facebooker có tên Đình Bảo viết : "Bao nhiêu năm vận động người Việt Nam dùng hàng Việt nam đến giờ này ngài tổng phán câu coi như xong…"
Một người khác tên Tot Tran viết : "Nói rằng trà Việt Nam không ngon bằng trà Trung Quốc, nhưng hai ông vẫn uống ngon lành, chứng tỏ trà Việt Nam cũng có tầm cỡ trên thế giới và ông Tập Cận Bình cũng phải công nhận điều này !"
Còn Facebooker Nguyễn Xuân Toàn hôm 19/11 viết rằng "dù Việt Nam có kém Trung Quốc muôn phần, nhưng nói gì thì cũng phải mang tính chất tinh thần dân tộc".
Sau khi dự hội nghị APEC ở Đà Nẵng, ông Tập đã thăm chính thức Việt Nam hôm 12/11 và Việt Nam đã bắn 21 phát đại bác để chào mừng.
VTV cũng đưa tin về lễ đón nhà lãnh đạo Trung Quốc ngay đầu bản tin thời sự, trước cả tin về buổi tiếp đón Tổng thống Mỹ Donald Trump, vốn diễn ra trước buổi lễ dành cho ông Tập vài giờ đồng hồ.
Theo cổng thông tin chính phủ Việt Nam, trong buổi hội đàm với ông Tập, lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam khẳng định rằng "đảng, nhà nước và nhân dân Việt Nam coi trọng và chân thành mong muốn thúc đẩy quan hệ láng giềng hữu nghị, đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc phát triển ổn định, ngày càng đi vào chiều sâu".
Không biết ông Trọng có "ý đồ" gì khi biểu lộ ý kiến "trà Việt Nam không ngon bằng trà Trung Quốc" trước mặt ông Tập Cận Bình lúc hội kiến ông này ở phủ chủ tịch ?
Ông Trọng có "ý đồ" gì khi nói "trà Việt Nam không ngon bằng trà Trung Quốc" ?
Giả sử rằng thực tế nó là như vậy thì cũng là điều khó có thể nói ra trong một cuộc hội kiến ở tầm quốc gia. Vì đó là "quốc sỉ", tức sỉ diện quốc gia. Trà Trung Quốc có cái "ngon" của trà Trung Quốc. Trà Việt Nam có cái nét đặc thù của trà Việt Nam. Người ta chọn trà này hay trà kia vì cái "gu" của mình. Cá nhân tôi thì thích cà phê hơn trà nhưng khi tôi uống trà thì tôi chọn trà Bảo lộc. Ông Trọng là người đứng đầu lực lượng "lãnh đạo nhà nước và xã hội". Việc này khiến tiềm thức "vọng ngoại" một thời của ta thức dậy, một thời mê muội "đồng hồ Liên Xô tốt hơn đồng hồ Thụy Sĩ, trăng Trung Quốc tròn hơn trăng nước Mỹ".
Theo tôi, tình hình "trỗi dậy" trong cảnh "chết đi sống lại" của ông chủ tịch nước Trần Đại Quang, qua Hội nghị APEC tại Đà Nẵng, vai trò tổng bí thư của ông Trọng mờ nhạt, nếu không nói là bị "xóa bỏ", trong những nghi thức đón khách nước ngoài ở tầm "nguyên thủ quốc gia".
Rõ ràng ông Trần Đại Quang đã dành lại "thẩm quyền" Chủ tịch nước của mình, trên những "vấn đề đối nội và đối ngoại", đúng như nội dung Hiến pháp đã qui định. Trong khi vụ "đốt lò" của ông Trọng, người "quạt lò" là nhà báo Huy Đức coi bộ đã "bỏ quạt", củi khô củi ướt chất đống. Cái lò của ông Trọng đã nguội rồi.
Vì vậy vụ khen trà Trung Quốc ngon hơn trà Việt Nam không phải là điều lỡ lời. Ông Trọng muốn ông Tập Cận Bình ủng hộ mình trong cuộc đua cạnh tranh quyền lực.
Theo tôi, vụ này ông Tập Cận Bình sẽ không giúp gì được ông Trọng.
Ông Tập xuất thân là tiến sĩ luật. Những tham mưu thân cận nhứt của ông Tập cũng là những chuyên gia, học giả... về luật. Thành công thứ nhứt của ông Tập (khiến ông trở thành hạt nhân lãnh đạo Trung Quốc hiện đại) là đã xây dựng được mô hình "quốc gia pháp trị xã hội chủ nghĩa". Công cuộc này xem ra là "dài hơi", vì quá thình xây dựng trải qua ba đời chủ tịch Trung Quốc (Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào và bây giờ là Tập Cận Bình).
Không một quốc gia "thành công" nào trên giới giới này không phải là "quốc gia pháp trị".
Việt Nam bắt chước mô hình này với tên gọi "nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa". Việt Nam thất bại, trước hết ở "ngôn từ", sau đó là từ nội dung cho tới phương cách áp dụng. Bởi vì Việt Nam không ra khỏi được sự nhặp nhằng giữa "đảng" và "nhà nước". Đến bây giờ Việt Nam vẫn còn quan điểm "nghị quyết" của đảng "cao" hơn Hiến pháp. Ký luật đảng cao hơn luật pháp quốc gia.
Nền tảng đã hỏng thì tất cả những gì xây dựng trên đó, không chóng thì chầy sẽ sụp đổ.
Tập Cận Bình "thống lĩnh", tập trung được mọi quyền lực vào trong tay, là vì ông đã "dụng pháp" để trừng trị những đảng viên hư hỏng. Không một ai có thể phản đối các việc làm của ông Tập. Vì tất cả các hành vi này đều dựa lên "luật".
Việt Nam không hề như vậy. Vụ "đốt lò", từ ông Trọng cho đến những nhân vật đứng ngoài "quạt lửa", xét lại sâu xa dưới góc độ luật học, tất cả đều phạm luật. Vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh là thí dụ điển hình.
Việt Nam không hề là một "quốc gia pháp trị" mà là một "nhà nước độc tài đảng trị". Tất cả quyền lực đều nằm trong tay đảng. Nội qui của đảng cao hơn luật pháp quốc gia.
Trong thời gian đầu ông Trọng đã "quyền biến", thay đổi "nội qui" đảng để "lật đổ" Nguyễn Tấn Dũng. Và bằng những thủ thuật vi hiến, ông Trọng đã đưa "bộ ba" Quang, Phúc và Kim Ngân lên lãnh đạo nhà nước. Điều này tôi đã viết qua. Bây giờ ông Quang vịn vào "pháp luật" để lấy lại quyền lực đối phó lại với ông Trọng.
Hành động của ông Quang rõ ràng là "hợp pháp". Ông Trọng (và tay chưn) lý ra phải "vô tù" vì tội lạm dụng quyền lực (trong vụ đốt lò).
Vấn đề là ông Quang lên nắm quyền chủ tịch nước bằng một thủ thuật của ông Trọng mà việc này "vi hiến".
Theo tôi, ông Tập dầu có hết lòng hỗ trợ cho ông Trọng thì việc này cũng chưa chắc thành công.
Từ chốn "thập tử nhứt sinh" trở về ông Quang không "dại" (như ông Ba X) để ông Trọng "lật kèo". Nhưng tính chính đáng của ông Quang có thể bị đặt lại (trước ánh sáng của pháp luật). Tức là, nếu "bình tĩnh xem lại", nếu quyền lực của bộ ba Quang, Phúc và Kim Ngân được "chuyển" bằng một phương cách "vi hiến", thì vai trò của hai ông Trương Tấn Sang và Nguyễn Tấn Dũng vẫn chưa chấm dứt.