Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Nếu phải lo cả "nợ riêng" của các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước, Chính phủ sẽ rất dễ chết chìm trong biển nợ công. Không còn cách nào khác là chính phủ phải chạy làng !

trano1

Hậu quả của việc không trả nợ : cái gì phải đến - Tranh biếm họa

"Doanh nghiệp nhà nước vay nước ngoài tăng vọt, ai sẽ trả nợ ?"- giới chuyên gia, báo chí và cả quan chức cùng hốt hoảng kêu lên. "Nếu các doanh nghiệp này là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp nhà nước chiếm cổ phần chi phối không có khả năng trả nợ thì nợ này ai trả, bởi đây đều là các doanh nghiệp nhà nước ?".

Bầu không khí có thể cho là hoảng loạn ấy trùm lên kỳ họp quốc hội tháng 10 - 11 năm 2018.

Bộ trưởng Bộ Thắt cổ (một tục danh mà dân gian đặt cho Bộ Tài chính - địa chỉ chính yếu ‘kiến tạo’ vô số sắc thuế và đè đầu dân để siết thuế nhằm cứu vãn cho ngân sách đảng sắp vào hồi rỗng ruột và cho cả tỷ lệ chi thường xuyên cho bộ máy gần 3 triệu công chức viên chức chiếm hơn 70% tổng chi ngân sách) - Đinh Tiến Dũng - đã phải thừa nhận đúng là nợ nước ngoài tự vay tự trả của doanh nghiệp đang có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây : năm 2016 tăng 25,7% so với 2015 ; năm 2017 tăng 39,6% so với 2016. Nếu năm 2015, nợ nước ngoài của quốc gia là 42% thì đến cuối năm 2018 đã tăng lên mức 49,7%, sát với ngưỡng 50%.

Còn nhớ vào đầu năm 2017, chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã tuyên bố thẳng thừng sẽ không đưa nợ vay nước ngoài của các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước vào khái niệm nợ công, nằm trong Luật về Nợ công (sửa đổi). Điều này đồng nghĩa với việc chính phủ từ chối trả thay nợ vay nước ngoài cho doanh nghiệp, và hẳn sẽ có nhiều doanh nghiệp nhà nước phải phá sản. sẽ ập đến cả một phong trào "bắt doanh nghiệp nhà nước", đi đôi với chiến dịch "bắt ngân hàng" đã, đang và sẽ gây náo loạn…

Nhưng tại sao Luật về nợ công của Việt Nam lại cố tình không gộp phần nợ vay nước ngoài của các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước ?

Theo phân tích của Tiến sĩ Vũ Quang Việt vào đầu năm 2017, nợ của 3.200 doanh nghiệp nhà nước theo điều tra của Tổng cục Thống kê năm 2014 là 4,9 triệu tỉ đồng (231 tỉ đô la Mỹ), gấp nhiều lần con số 1,5 triệu tỉ đồng mà Bộ Tài chính đưa ra chỉ cho một số tập đoàn và công ty lớn. Ước tính thêm cho thấy năm 2016, nợ của doanh nghiệp nhà nước là 324 tỉ đô la Mỹ, bằng 158% GDP.

Như vậy, cộng cả nợ chính phủ và nợ doanh nghiệp nhà nước sau khi trừ đi phần Chính phủ bảo lãnh trùng lặp, tổng số nợ năm 2016 là 431 tỉ đô la Mỹ, bằng 210% GDP.

Lý do hết sức dễ hiểu là nếu tống nợ vay nước ngoài của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước vào khái niệm nợ công quốc gia, nợ công sẽ vọt lên ít nhất 200% GDP ngay tại thời điểm năm 2011 - lúc tỷ lệ lạm phát trên báo cáo đã xấp xỉ 20%,

Còn từ năm 2011 đến năm 2015 và với đà vay mượn nước ngoài tăng tiến không ngừng nghỉ, nợ công chắc chắn đã tăng và nợ vay của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước cũng tăng chóng mặt (cho tới nay vẫn chưa có con số thống kê chính thức nào về số nợ vay nước ngoài phát sinh của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước trong khoảng thời gian 4-5 năm qua).

Trong thực tế, nợ công quốc gia lớn hơn nhiều so với các báo cáo vừa tô hồng vừa đậm vẻ dối trá. Với đà vay mượn không khoan nhượng từ thời Nguyễn Tấn Dũng đến nay, chắc chắn nợ công quốc gia không còn dừng ở con tỷ lệ 210% GDP, mà đã vượt hơn không ít.

Không phải ngẫu nhiên mà vào đầu năm 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phải thốt ra một đánh giá chưa từng có tiền lệ : "Nếu tính đủ, nợ công đã vượt trần".

Tuy thế, làm sao để Bộ Tài chính và chính phủ Việt Nam có đủ can đảm để "tính đủ" ? Và cũng bởi làm thế nào để một chính phủ đang bị coi là "đổ vỏ" cho chính phủ trước phải "nai lưng" ra trả nợ cho những khoản nợ vay mà chính phủ trước đã bảo lãnh cho các doanh nghiệp nhà nước ?

Hẳn nhiên đây là tình thế tất yếu bởi ngân sách quốc gia hiện thời là cực kỳ eo hẹp, thu không đủ chi và hàng năm còn phải trả nợ nước ngoài hàng chục tỷ USD.

Vào năm 2015, thủ tướng lúc đó là Nguyễn Tấn Dũng cho biết Việt Nam phải trả nợ đến 20 tỷ USD. Còn vào năm 2016, người "may mắn" thế chỗ cho ông Dũng là Nguyễn Xuân Phúc cho biết Việt Nam phải trả 12 tỷ USD. Những năm sau đó, tiền phải trả nợ nước cứ đều đặn lên đến hàng chục tỷ USD mỗi năm.

Nếu phải lo cả "nợ riêng" của các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước, Chính phủ sẽ rất dễ chết chìm trong biển nợ công. Không còn cách nào khác là chính phủ phải chạy làng !

Tại kỳ họp quốc hội tháng 10 - 11 năm 2018, trước câu hỏi "nếu doanh nghiệp, tổ chức tín dụng vay không trả được thì ai sẽ trả nợ", Bộ trưởng tài chính Đinh Tiến Dũng trả lời gọn lỏn : người vay sẽ là người trả !

Minh Quân

Nguồn : VNTB, 11/11/2018

Published in Diễn đàn