 | Tổng quan: | 3600118 |
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất lựa chọn giám sát tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm xâm hại trẻ em. Đài RFA tìm hiểu dư luận trông đợi gì ở Quốc hội thông qua thông tin vừa nêu ?
Panô giúp người dân nhận thức về Xâm hại tình dục trẻ em ở Hà Nội. AFP
Chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ trẻ em và phòng, chống xâm hại trẻ em" được Ủy ban Thường vụ Quốc hội chọn lựa là một trong hai tiêu đề của Chương trình giám sát năm 2020.
Quyết định này của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được đưa ra trong phiên họp thứ 33, diễn ra vào sáng ngày 16 tháng 4. Phát biểu trong phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh rằng Quốc hội cần lên tiếng về những vụ việc xâm hại trẻ em cả tinh thần và thể xác đang gây bức xúc trong dư luận. Bà Chủ tịch Quốc hội đồng thời cũng yêu cầu Quốc hội lên tiếng về việc thực hiện chính sách pháp luật về trẻ em trong thời gian qua, nhìn từ góc độ tư pháp.
Theo ghi nhận của giới chuyên gia tại Việt Nam, các hình thức xâm hại trẻ em phổ biến bao gồm xâm hại (trừng phạt) thân thể, xâm hại tâm lý/tình cảm, xâm hại tình dục, chứng kiến bạo lực gia đình, sao nhãng, buôn bán trẻ em và lao động trẻ em. Trong các hình thức vừa nêu, tình trạng trẻ em bị xâm hại tình dục và tình trạng trẻ vị thành niên bị bạo hành học đường ở mức báo động trong những năm gần đây.
Economist Intelligence Unit (EIU), thuộc Công ty truyền thông Economist Group, hồi trung tuần tháng 1 năm 2019 công bố kết quả nghiên cứu cho thấy Việt Nam xếp thứ 37 trong số 40 quốc gia về chống xâm hại tình dục trẻ em, với điểm yếu nằm ở thu thập dữ liệu, chế tài dành cho người phạm tội và sự can thiệp của truyền thông.
Trước đó, hồi tháng 3 năm 2017, Quỹ Nhi Đồng Liên Hiệp Quốc-UNICEF cũng ra thông cáo về tệ trạng trẻ em bị xâm hại tình dục tại Việt Nam xảy ra trên diện rộng và đa số các vụ việc không được báo cáo hoặc không được chính quyền xử lý một cách đầy đủ ngay cả khi đã được báo cáo.
Bộ Công An Việt Nam cho biết trong năm 2018 đã phát hiện hơn 1500 vụ xâm hại trẻ em, trong đó có 1300 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Đặc biệt có đến 425 hiếp dâm trẻ em và 43 vụ trẻ em bị giết hại.
Luật Trẻ em năm 2016 được Quốc hội thông qua với những quy định về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em, nhằm bảo đảm trẻ em được sống an toàn, lành mạnh ; phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hành vi xâm hại trẻ em ; trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
Mặc dù vậy, giới chuyên gia nhận định nhận thức và các hoạt động liên quan bảo vệ trẻ em, phòng, chống xâm hại trẻ em ở Việt Nam chưa được quan tâm đúng mức. Một số vụ việc liên tiếp xảy ra trong những tháng đầu năm 2019 như các vụ học sinh trẻ vị thành niên bị đánh ở Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ninh hay vụ bé gái bị nguyên Viện phó Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Đà Nẵng, ông Nguyễn Hữu Linh dâm ô trong thang máy chung cư Galaxy, quận 4 thành phố Hồ Chí Minh làm dấy lên câu hỏi ai chịu trách nhiệm đối với vấn nạn này ?
Đài RFA ghi nhận đa số ý kiến trong dư luận quy trách nhiệm cho ngành giáo dục. Tuy nhiên, một số nhân viên của ngành giáo dục lên tiếng phân trần rằng trách nhiệm còn thuộc về gia đình và xã hội.
Qua tiếp xúc và tìm hiểu với một vào gia đình ở thành thị và nông thôn, hầu hết các bậc cha mẹ chia sẻ với RFA rằng họ không có nhiều thông tin từ trường học hay từ cơ quan chức năng để biết cách hướng dẫn con em mình tránh bị xâm hại. Một vài người nói rằng họ có xem được một vài chương trình trên truyền hình về thông tin bảo vệ trẻ em, tuy nhiên họ cũng lơ là do không có thời gian để dạy dỗ con cái trong vấn đề này. Một phụ huynh ở Đồng Tháp cho biết :
"Không có quan tâm vì bận đi làm tối ngày và gửi con ở trường mầm non hay chỗ giữ trẻ…Ít có thời gian gần gũi với con. Đi làm từ sáng đến chiều, rước con về nhà, cho ăn uống rồi ngủ chứ đâu có dạy gì mấy chuyện đó".
Một bà mẹ trẻ ở Sài Gòn lên tiếng :
"Hiện tại thì trường chưa thực hiện. Nhưng sau một số vụ việc xảy ra thì tôi bắt đầu tìm hiểu trên các mạng xã hội của nước ngoài và chia sẻ thông tin về các vấn đề đó cho con mình nghe".
Liên quan thắc mắc của dư luận rằng Việt Nam có đến 15 cơ quan, tổ chức có chức năng bảo vệ trẻ em, thế nhưng trách nhiệm của những cơ quan, tổ chức này ở đâu khi tình trạng trẻ em bị xâm hại ngày càng trở nên tồi tệ hơn ; Tiến sĩ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội nêu lên nhận định của bà về hoạt động của các cơ quan, tổ chức này :
"Theo quan sát của tôi thì thường phản ứng của họ thường khá là chậm vì các bộ máy càng cồng kềnh thì các phản ứng càng chậm chạp hơn. Và có thể nói phần lớn những cán bộ làm việc trong các hiệp hội đó thường vốn là cán bộ nhà nước nghỉ hưu rồi. Họ có tuổi nên cũng chậm chạp hơn. Thêm nữa là cách làm việc của họ không có nhiều đổi mới, không phù hợp với thực tại cuộc sống đang thay đổi. Họ không có những cách làm truyền thông phù hợp và nhanh nhạy để thật sự đáp ứng kịp thời nhu cầu về thôn tin, về kỹ năng của người dân cũng như là trẻ em. Cho nên có thể nói các hoạt động của họ tương đối nghèo nàn, gần như không đến được với dân chúng".
Phần đông ý kiến của dư luận cho rằng chính quyền chưa thực hiện đúng vai trò và trách nhiệm trong việc xử lý các vụ việc xâm hại trẻ em, do đó gây nên những hậu quả càng tiêu cực hơn. Bà mẹ trẻ ở Sài Gòn phàn nàn cách làm việc của chính quyền địa phương không thấu đáo :
"Trẻ em hay cả người lớn cũng vậy. Họ xâm hại bản thân mình thì mong chính quyền nhanh chóng giải quyết cho. Khi người thân trong gia đình bị xâm hại hay bị mất mát một món đồ gì đó và trình báo, thưa kiện lên phường, với công an thì họ ủm ờ. Đi thưa, đi chầu mệt dữ lắm mà họ chỉ nói từ từ rồi giải quyết. Cái từ từ đó kéo dài mấy năm cũng chưa thấy".
Trước sự bức xúc và quan tâm của cộng đồng liên quan các vụ việc xâm hại trẻ em và bạo lực học đường ở tuổi vị thành niên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 năm 2019, diễn ra trong ngày 2 tháng 4, yêu cầu xử lý nghiêm các vụ bạo lực học đường để giữ kỷ cương phép nước và cần phải làm rõ trách nhiệm của địa phương về quản lý giáo dục-đào tạo đối với các vi phạm như thế.
Vào ngày 8 tháng 4 vừa qua, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao yêu cầu ngành tư pháp xét xử các vụ án xâm hại trẻ em cần phải đúng người, đúng tội, đúng luật và áp dụng biện pháp tư pháp, hình phạt nghiêm khắc.
Qua thông tin Quốc hội sẽ giám sát tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm xâm hại trẻ em, giới chuyên gia cho rằng họ kỳ vọng sẽ có những giải pháp thiết thực cho vấn nạn trẻ em bị xâm hại tại Việt Nam. Tiến sĩ Khuất Thu Hồng nêu lên quan điểm cá nhân của bà :
"Hoạt động giám sát sắp tới của Quốc hội sẽ giúp cho các Đại biểu Quốc hội nhìn nhận vấn đề rõ hơn, phân tích được các nguyên nhân, tìm hiểu được những khoảng trống ở chỗ nào để mà trên cơ sở đó có thể bổ sung, điều chỉnh các quy định luật pháp và chính sách để thật sự có thể xử lý những vụ việc đấy nghiêm minh hơn nhằm răn đe những hành vi xấu có thể tái phát trong tương lai.
Ngoài ra, tôi cũng trông đợi Quốc hội cũng có những giải pháp về việc giáo dục về nhận thức, trang bị kiến thức cho các em cách nhận biết về các vấn đề xâm hại hay về bạo lực học đường, các kỹ năng giải quyết vấn đề…Ví dụ như giải quyết các mâu thuẫn không dẫn đến bạo lực hay nhận biết các hành vi xấu để phòng ngừa, bảo vệ bản thân…Và cũng hy vọng Quốc hội sẽ có những giải pháp gọi là căn bản hơn như giải pháp cải cách nội dung giáo dục trong trường học chẳng hạn, đưa vào nội dung giáo dục dạy về kỹ năng sống nhiều hơn… Tôi rất hy vọng như thế !".
Đài Á Châu Tự Do ghi nhận một số tổ chức xã hội dân sự độc lập và tổ chức phi chính phủ cùng với cộng đồng trong những năm vừa qua cũng kêu gọi Chính phủ cùng xã hội có hành động thiết thực giúp bảo vệ và ngăn ngừa vấn nạn trẻ em bị xâm hại, đặc biệt là bị xâm hại tình dục. Mới đây nhất, rất nhiều tiếng nói trong xã hội đồng loạt kêu gọi khởi tố vụ việc dâm ô bé gái trong thang máy đối với ông Nguyễn Hữu Linh, như là một minh chứng thực tiễn cho quyết tâm của Nhà nước trong việc bảo vệ trẻ em Việt Nam.
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 17/04/2019
*******************
Cư dân chung cư nơi bé gái bị dâm ô yêu cầu khởi tố nghi phạm (VOA, 18/04/2019)
Tập thể cư dân chung cư Galaxy 9 ở Thành phố Hồ Chí Minh đã ký vào đơn kiến nghị khởi tố và xử phạt nghiêm minh đối với nguyên viện phó Viện Kiểm sát Đà Nẵng Nguyễn Hữu Linh, nghi can đã dâm ô một bé gái trong thang máy của chung cư.
Hình ảnh nghi phạm Nguyễn Hữu Linh ôm hôn một bé gái trong thang máy (trái) ở chung cư Galaxy 9, Thành phố Hồ Chí Minh, qua 1 camera an ninh được đưa lên mạng xã hội hôm 1/4, và hình ảnh ông Linh lúc đang đương chức ở Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Đà Nẵng (phải).
Vụ việc xảy ra hôm 1/4 khi ông Linh sàm sỡ ôm và hôn bé gái trong thang máy chung cư Galaxy 9, mà cho tới nay cơ quan tố tụng quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh, vẫn chưa khởi tố vụ án, theo truyền thông trong nước.
Trong thư kiến nghị được báo Pháp Luật trích dẫn, cư dân Galaxy, quận 4 Thành phố Hồ Chí Minh, viết : "Đề nghị cơ quan có thẩm quyền khởi tố và xử phạt nghiêm cựu viện phó Nguyễn Hữu Linh theo quy định tại Điều 146c Bộ luật hình sự 2015 về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi".
Đó là một trong 3 yêu cầu trong đơn kiến nghị tập thể mà nhiều người dân chung cư Galaxy 9, nơi xảy ra vụ việc, đồng loạt ký mới đây.
Theo báo Pháp Luật, dư luận và nhiều cư tỏ ra lo lắng, bức xúc khi cơ quan tố tụng chưa có câu trả lời rõ ràng về vụ việc đã diễn ra cách đây gần 3 tuần.
Sau khi một video lan truyền trên mạng xã hội ghi lại hình ảnh qua camera an ninh cho thấy người đàn ông "ôm hôn" và "sàm sỡ" bé gái 7 tuổi khi chỉ có hai người trong thang máy, công an địa phương đã lấy lời khai của nghi phạm có tên Nguyễn Hữu Linh, 61 tuổi, từng là viện phó Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Đà Nẵng.
Theo báo chí trong nước, ông Linh thừa nhận mình chính là người đàn ông trong đoạn video nhưng phủ nhận hành vi dâm ô. Ông nói ông "chỉ nựng bé gái chứ không có ý đồ gì khác".
Trên mạng xã hội và báo chí nhà nước, xuất hiện các thông tin nói rằng một làn sóng tẩy chay, lên án cựu quan chức này đã nổi lên, với nhiều người đăng lên mạng các thông tin cá nhân của ông Linh, ảnh căn nhà của ông ở Đà Nẵng với chú thích "đây là nhà của kẻ ấu dâm". Thậm chí, một số người ném chất bẩn hoặc xịt sơn lên cổng nhà ông Linh, theo tìm hiểu của VOA.
Ngoài việc đề nghị cơ quan có thẩm quyền khởi tố vụ án, người dân chung cư Galaxy 9 còn yêu cầu "các cơ quan tố tụng khởi tố, xét xử vụ án phải hạn chế các yêu cầu có thể làm tổn thương nạn nhân vì bé gái còn nhỏ tuổi". Họ cho rằng nếu "phải liên tục khai báo về vụ việc sẽ khiến cho bé khó quên đi sự kiện trên, gây ảnh hưởng lâu dài tới tâm lý bé".
Trong kiến nghị thứ 3 của lá thư được VietNamNet trích dẫn, cư dân yêu cầu cơ quan chức năng sửa đổi và bổ sung các quy định để "dễ dàng xác định hành vi cũng như các tội danh liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em". Những người tham gia ký tên còn yêu cầu "phải có hình phạt thật nặng đối với loại tội này".
Nguồn tin của báo Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết công an quận 4 vẫn đang phối hợp với các cơ quan chức năng xác minh, điều tra rõ vụ này. Hiện công an và Viện Kiểm sát nhân dân quận 4 cũng như Công an và Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vẫn chưa có phát ngôn chính thức về cách xử lý vụ này.
Riêng về nạn xâm hại tình dục trẻ em trong năm 2018, Bộ Công an Việt Nam công bố con số thống kê cho thấy đã xảy ra 1.269 vụ án loại này, trong đó 1.141 em bị xâm hại.
Bức xúc về số lượng lớn các vụ tấn công, xâm hại tình dục mà nạn nhân là phụ nữ và trẻ em gái, và về các án phạt chưa đủ nghiêm khắc đối với các tội phạm loại này, 16 nhóm và tổ chức đã thu thập chữ ký cho một bản kiến nghị gửi đến Quốc hội Việt Nam, đề nghị sửa đổi các luật liên quan để "ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi bạo lực tình dục, và giành lại công lý cho các nạn nhân".
******************
Dân yêu cầu khởi tố kẻ dâm ô trẻ em (RFA, 17/04/2019)
Bà Nguyễn Tú Anh, trưởng Ban Quản trị chung cư Galaxy 9, cho báo chí biết, sau khi lấy chữ ký của toàn bộ cư dân, đại diện ban quản trị chung cư vào ngày 17/4 gửi đơn kiến nghị đến Ủy ban Nhân dân Thành phố, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và nhiều cơ quan ban ngành khác.
Đơn kiến nghị yêu cầu truy tố ông Nguyễn Hữu Linh. RFA Edited
Nội dung kiến nghị đề nghị cơ quan có thẩm quyền khởi tố và xử phạt nghiêm minh ông Nguyễn Hữu Linh, đồng thời hạn chế các yêu cầu làm tổn thương nạn nhân vì bé gái còn nhỏ tuổi. Cư dân cũng yêu cầu cơ quan chức năng sửa đổi, bổ sung và hướng dẫn đầy đủ, rõ ràng các quy định để dễ dàng xác định hành vi cũng như các tội danh liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em. Đồng thời, cư dân yêu cầu phải có hình phạt thật nặng đối với loại tội này.
Một người dân sống ở Chung cư Galaxy 9 cho biết việc ký tên lên đơn kiến nghị này không phải do Ban Quản trị chung cư đề xuất mà do phía cư dân chung cư gây áp lực nên họ mới làm.
"Thì sáng đó Ban quản lý có gọi đội bảo vệ rồi công an phường rồi công an chìm xuống để giám sát thì sau đó để dẫn đến việc ký tên này thì nó diễn ra hôm ngày 13/4, việc đơn kiến nghị này cũng không phải là một người trong ban quản trị tòa nhà mà người ta đề xuất dù người đứng đầu ban quản trị tòa nhà là một luật sư và là một giảng viên tại đại học luật Thành phố Hồ Chí Minh. Họ là người làm luật mà cách họ nói ra vấn đề như kiểu áp chế. Mình nói là mình không biết luật nhiều nhưng ít ra thì quyền cơ bản về cá nhân của cư dân ở đây tôi được bảo vệ cái gì. Từ khi xảy ra sự việc đến nay ban quản lý tòa nhà không tỏ ra có thiện chí để đưa vấn đề đó ra giải quyết mà chỉ toàn cư dân ở đây yêu cầu và làm áp lực. Nhưng ban quản trị tòa nhà có phát ngôn là nếu làm như vậy sẽ ảnh hưởng đến bất động sản của Galaxy 9 và thật ra điều đó tụi mình cũng đã nghi ngờ ngay từ đầu rồi nhưng giờ họ nói ra trước mặt bao nhiêu người".
Ngoài ra cư dân chung cư còn cho biết thêm, ban đầu người này cũng thờ ơ vụ việc nhưng vì thái độ của chung cư và cư dân tòa nhà nên mới bức xúc như vậy, họ yêu cầu tìm cho ra vì sao clip bị lọt ra bên ngoài và nếu không lọt ra ngoài thì ngay chính cư dân cũng không biết mối nguy hại đang diễn ra tại đây và dù chỉ còn 3 ngày nhưng mọi người vẫn động viên lẫn nhau là còn nước còn tát và hy vọng nếu quá hạn cũng có thể lật lại vụ án như vụ ông Nguyễn Khắc Thủy ở Vũng Tàu.
Đồng thời cư dân này cho rằng việc ký đơn kiến nghị này cũng chẳng có khả quan gì nhưng có thể tạo được làn sóng dư luận.
"Nói chung cái chuyện ký này nó cũng chẳng có kết quả gì khả quan đâu nhưng vấn đề chính là tạo ra được cái làn sóng dư luận, nếu như không có nhà nhà người người ầm ầm nói về vấn đề này thì chắc chắn câu chuyện sẽ bị quên lãng, và những vụ việc đang hot trên cộng đồng là mục tiêu để chuyển hướng dư luận về vụ việc này sang hướng khác".
Chúng tôi có liên lạc với chị Nguyễn Tú Anh, trưởng ban quản lý chung cư Galaxy theo số điện thoại cư dân cung cấp để hỏi về vụ việc nhưng không thể liên lạc được.
Vào ngày 10/4, đại diện hội bảo vệ quyền trẻ em Thành phố Hồ Chí Minh bà Ninh Thị Hồng, phó chủ tịch thường trực, cho biết đã có văn bản gửi đến các cơ quan chức năng yêu cầu khởi tố vụ án nhưng đến nay vẫn đang điều tra.
Vào ngày 16/4 tại cuộc họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội, bà Nguyễn Thị Kim Ngân chủ tịch quốc hội Việt Nam yêu cầu Quốc hội lên tiếng về những vụ việc xâm hại trẻ em gây bức xúc trong dư luận. Ngoài ra bà cũng nhấn mạnh yêu cầu Quốc hội thực hiện chính sách pháp luật về trẻ em nhìn từ góc độ tư pháp.
Hình ảnh ông Nguyễn Hữu Linh trong thang máy bị camera an ninh ghi lại. Courtesy from FB, Edited
Dư luận xã hội cho rằng kể từ khi vụ việc ông Linh xảy ra đến nay cũng đã có nhiều vụ tương tự. Tuy nhiên các vụ đó được cơ quan chức năng khởi tố rất nhanh dù chứng cứ không xác đáng và không rõ ràng hoặc có clip hay không nhưng khởi tố còn nhanh hơn vụ sàm sỡ trong thang máy. Liệu rằng vụ việc này có bị bỏ qua hay không ?
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, phó chủ tịch hội luật gia thành phố HCM trao đổi với chúng tôi rằng, đến nay cơ quan điều tra vẫn đang tính làm rõ vụ việc nên chưa thể kết luận chính thức nào từ hành vi của ông Linh và chưa ra quyết định khởi tố. Tuy nhiên, vụ việc này chắc chắn sẽ không bị bỏ qua, dù hết thời hạn 20 ngày kể từ khi có đơn tố giác.
Luạt sư Hậu giải thích "Tôi thấy người dân bức xúc tập thể thì tôi nghĩ rằng việc này sẽ giải quyết thôi và thời hạn giải quyết trong vòng 20 ngày kể từ khi nhận được tin tố giác thì phải khởi tố, đối với tố giác kiến nghị khởi tố thì nó có nhiều tình tiết phức tạp, kiểm tra xác minh và có thể kéo dài thời hạn giải quyết nhưng không quá hai tháng kể từ khi có đơn tố giác. Theo tôi đối với vụ này phải xử lý nghiêm theo quy định của bộ luật hình sự vì những vụ tương tự đã xử lý rồi nhưng ở đây để cho người bị can này tâm phục khẩu phục là phải có quá trình điều tra và những người làm trong cơ quan pháp luật thì cần làm phải chặt chẻ và phải xử nghiêm vì anh là người hiểu biết pháp luật mà còn vi phạm thì phải xử để làm gương".
Ngoài ra luật sư Hậu còn cho biết thêm :
"Và tôi nghĩ rằng vụ việc này sẽ không bị chìm xuồng vì quốc hội cũng đã họp yêu cầu phải có một chuyên đề để bảo vệ trẻ em và xử nghiêm những loại tội phạm này. Ngoài ra cũng yêu cầu các cơ quan điều tra khẩn trương xác minh vấn đề này bất kể người đó đang đương chức hay nghỉ hưu và những thông điệp này đã có nên chúng ta giờ chỉ chờ đợi".
Trước đó vào ngày 4/4, ông Nguyễn Bá Sơn đại biểu Quốc hội đơn vị Đà Nẵng có nói rằng Đà Nẵng đang phối hợp với Thành phố Hồ Chí Minh để điều tra hành vi ôm hôn và sàm sỡ bé gái trong thang máy của ông Nguyễn Hữu Linh, ông nhấn mạnh nếu bị kết luận có sai phạm thì dù ông ấy là ai cũng phải xử lý nghiêm.
