Cách xử lý tài liệu mật của ông Trump so với ông Biden, ông Pence và bà Clinton
Sau khi ông Donald Trump bị chính thức cáo buộc liên quan đến việc ông xử lý sai các tài liệu mật, cựu tổng thống và những người ủng hộ ông cho rằng ông là mục tiêu của một hệ thống tư pháp vũ khí hóa chính trị. Họ cho rằng Bộ Tư pháp đã phớt lờ những tội phạm tương tự mà các đối thủ của ông Trump đã phạm phải, trong đó có Tổng thống Joe Biden và cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton.
Cư dân Florida tụ tập bên ngoài tòa án Wilkie D. Ferguson Jr. tại Miami ngày 13/6/2023 để chứng kiến việc cựu Tổng thống Donald Trump ra tòa vì bị cáo buộc lưu trữ bất hợp pháp hồ sơ mật.
Trong một bài phát biểu hôm 13/6, ông Trump cáo buộc rằng ông Biden và bà Clinton và các cựu tổng thống khác đã phạm những tội nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì ông đã phạm, nhưng ông là người duy nhất bị buộc phạm trọng tội. Ông nói, đó là bằng chứng cho thấy ông là nạn nhân của một cuộc truy bức chính trị.
Trong số các tuyên bố khác, nhiều tuyên bố trái ngược với bằng chứng, ông Trump nói ông Biden có "kho tài liệu mật" từ thời ông còn là phó tổng thống và thượng nghị sĩ và rằng đã gửi đi "1.850 thùng" tài liệu và "từ chối giao nộp chúng". Ông nói thêm rằng bà Clinton "đã lưu trữ một lượng lớn thông tin mật và nhạy cảm trên một máy chủ bất hợp pháp".
Ông Biden, bà Clinton và ông Mike Pence, cựu phó tổng thống của ông Trump, đều đã phải đối mặt với các câu hỏi về việc nắm giữ các tài liệu của chính phủ từ thời họ còn đương chức. Và giống như ông Trump, ông Biden là đối tượng của cuộc điều tra của Bộ Tư pháp do một cố vấn đặc biệt được Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland chỉ định.
Dưới đây là tóm tắt về ba trường hợp và so sánh với trường hợp ông Trump.
Trường hợp Tổng thống Joe Biden
Sau các bản tin của truyền thông vào tháng 1 năm nay, Tòa Bạch Ốc tiết lộ rằng vào tháng 11 năm ngoái, các luật sư riêng của tổng thống đã tìm thấy các tài liệu mật từ thời ông Biden làm phó tổng thống được lưu trữ tại Trung tâm Penn Biden, một cơ quan nghiên cứu ở Washington.
Tòa Bạch Ốc cho biết họ đã thông báo cho Cơ quan Lưu trữ Quốc gia, cơ quan này đã lấy các tài liệu và thông báo cho Bộ Tư pháp. Bộ này chỉ thị cho FBI lục soát cơ quan nghiên cứu, việc này được thực hiện với sự đồng ý của Tòa Bạch Ốc. Không rõ họ có tìm thấy thêm các hồ sơ mật nào nữa hay không.
Các tài liệu mật bổ sung đã được các luật sư riêng của ông Biden tìm thấy tại dinh thự riêng của tổng thống ở Wilmington, Delaware, và họ đã báo cáo với Bộ Tư pháp. Các tài liệu được bảo mật bởi các đặc vụ FBI, những người đã tìm thấy một số hồ sơ mật khác trong khi lục soát nhà ông Biden với sự đồng ý của Tòa Bạch Ốc. FBI cũng khám xét nhà nghỉ của ông Biden ở Rehoboth, Delaware, nhưng không tìm thấy bất kỳ tài liệu mật nào.
Vào tháng 1, ông Garland đã bổ nhiệm ông Robert Hur, cựu chưởng lý Maryland, giám sát cuộc điều tra. Cuộc điều tra của ông Hur đang diễn ra và không rõ khi nào sẽ kết thúc. Tòa Bạch Ốc đã cam kết hợp tác đầy đủ.
Trường hợp ông Mike Pence
Vào tháng 1 năm nay, các luật sư của ông Pence đã phát hiện ra khoảng một chục tài liệu được đánh dấu là mật tại nhà của ông ở Indiana và chuyển chúng cho FBI. Các tài liệu được tìm thấy sau khi ông Pence yêu cầu các luật sư lục soát nhà của mình "cho chắc ăn" sau vụ của ông Biden.
Một tháng sau, FBI phát hiện thêm một tài liệu có đánh dấu mật tại nhà ông trong quá trình khám xét. Cuộc tìm kiếm đó được thực hiện với sự đồng ý của ông Pence.
Vào tháng 6, Bộ Tư pháp đã thông báo cho ông Pence biết cuộc điều tra về việc ông xử lý các tài liệu này đã được kết thúc và ông sẽ không bị truy tố.
Trường hợp bà Hillary Clinton
Vào năm 2015, bà Clinton bị phát hiện đã sử dụng tài khoản email cá nhân và máy chủ riêng tại nơi cư trú của bà ở New York cho cả thư từ cá nhân và thư từ chính thức trong nhiệm kỳ ngoại trưởng từ năm 2009 đến năm 2013, gây lo ngại về an ninh và khả năng xử lý sai các thông tin mật.
Một cuộc điều tra của FBI cho thấy bà Clinton và các phụ tá đã xóa hàng nghìn email, tuyên bố rằng chúng mang tính chất cá nhân, làm dấy lên nghi ngờ về nỗ lực che giấu thông tin có thể bị buộc tội.
Vào tháng 7 năm 2016, trong chiến dịch tranh cử tổng thống của bà Clinton, Giám đốc FBI khi đó là James Comey đã chỉ trích bà là "cực kỳ bất cẩn" trong việc xử lý thông tin mật nhưng không đề nghị truy tố hình sự đối với bà.
Cố ý giữ lại
Theo các chuyên gia pháp lý, điểm khác biệt chính giữa ba trường hợp này và trường hợp của ông Trump là ông Trump tiếp tục cố tình giữ lại những tài liệu đó bất chấp những nỗ lực nhiều lần của chính phủ yêu cầu trả lại chúng, bao gồm cả thông qua trát của tòa.
Ông David Sklansky, giáo sư về Tố tụng Hình sự Hiến pháp tại Đại học Stanford, nói với VOA : "Hành động phạm tội là khi biết mình có tài liệu chứa thông tin quân sự nhạy cảm và cố ý tiếp tục giữ chúng".
Ông Mark Zaid, một luật sư tập trung vào luật an ninh quốc gia, cho biết không giống như ông Trump, ông Biden và ông Pence đã xử lý phát hiện này một cách thích hợp, điều này đã kết thúc vấn đề.
"Điều tương tự sẽ xảy ra với ông Trump nếu ông ấy hợp tác", ông Zaid nói với VOA.
Bà Alison LaCroix, giáo sư luật hiến pháp tại Đại học Chicago, nói bằng chứng trong bản buộc tội do cố vấn đặc biệt Jack Smith đưa ra "rất, rất thuyết phục" rằng ông Trump biết ông có tài liệu mật.
Bỏ qua câu hỏi liệu ông Biden và ông Pence có biết rằng họ đang sở hữu các tài liệu mật hay không, bà LaCroix nói thêm, "họ không cố gắng che giấu chúng".
Đối với bà Clinton, ông Zaid nói thêm, nhà chức trách đã xác định không có ý định vi phạm luật và rằng các bên liên quan đã tránh thảo luận về thông tin mật.
Trường hợp ông Hunter Biden
Trong bài phát biểu hôm 13/6, ông Trump cáo buộc rằng chính quyền Biden đang nhắm mục tiêu vào ông để đánh lạc hướng khỏi "hoạt động gián điệp thực sự và tội phạm thực sự".
"Hãy truy tố Tổng thống Trump để họ không nói về khoản hối lộ 5 triệu đô la", ông nói.
Bắt đầu từ năm 2019, khi vận động tranh cử tổng thống năm 2020, ông Trump đã cáo buộc rằng một giám đốc điều hành của công ty năng lượng Ukraine Burisma đã chuyển hàng triệu đô la cho ông Biden và con trai ông vào khoảng năm 2015, để ông Biden, khi đó là phó tổng thống, gây áp lực buộc Ukraine sa thải công tố viên chính phủ đang điều tra công ty đó về tội tham nhũng.
Vào tháng 6 năm 2020, người đứng đầu cơ quan chống tham nhũng quốc gia của Ukraine nói rằng cả ông Biden và ông Hunter Biden, người đã gia nhập Burisma với tư cách là thành viên hội đồng quản trị vào năm 2014, đều không liên quan gì đến vụ tham nhũng của công ty.
Một cuộc điều tra của quốc hội, sau đó dẫn đến cuộc luận tội đầu tiên của ông Trump vào tháng 12 năm 2019, kết luận rằng ông Trump đã gây áp lực buộc chính phủ Ukraine phải công bố cuộc điều tra về ông Biden, bao gồm cả việc cắt viện trợ quân sự cho Kyiv.
Vào tháng 1 năm nay, các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện đã mở cuộc điều tra về các giao dịch kinh doanh của gia đình Biden. Vào tháng 5, họ đã công bố các tài liệu tài chính nêu chi tiết cách một số người thân của tổng thống đã được trả hơn 10 triệu đô la từ các nguồn nước ngoài từ năm 2015 đến 2017 nhưng thừa nhận rằng họ chưa phát hiện ra bằng chứng về hành vi phạm tội và tham nhũng của Tổng thống Biden.
Tìm thấy tài liệu vũ khí hạt nhân của một nước ngoài ở nhà Donald Trump
Anh Vũ, RFI, 07/09/2022
Hãng tin AFP ngày 07/09/2022 trích dẫn nguồn từ nhật báo Washington Post cho biết nhiều thông tin về vũ khí hạt nhân của một quốc gia đã được tìm thấy trong số tài liệu mà FBI thu được tại tư dinh của cựu tổng thống Donald Trump hồi đầu tháng 8.
Tư dinh Mar-a-Lago của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tại bang Florida, Hoa Kỳ. Ảnh chụp từ trên cao ngày 15/08/2022. Reuters – Marco bello
Theo nhật báo Mỹ, "một tài liệu về lực lượng quân sự của một nước ngoài, trong đó có nói đến năng lực hạt nhân" đã được tìm thấy trong số nhiều tài liệu mật đã được Cục Điều Tra Liên Bang thu giữ trong vụ khám xét tư dinh của ông Donald Trump. Washigton Post không cho biết thêm thông tin chi tiết đồng thời nói các nguồn tin của báo cũng không nói cụ thể là tài liệu liên quan đến quốc gia nào.
Hôm 08/08 vừa qua, FBI đã tiến hành khám xét Mar-a-Lago, tư dinh của ông Donald Trump ở bang Florida và thu giữ nhiều thùng tài liệu mật mà cựu tổng thống Mỹ không trả lại khi rời Nhà Trắng. Vài ngày sau vụ khám nhà, Washington Post đã khẳng định FBI tìm kiếm các tài liệu liên quan đến vũ khí hạt nhân.
Ông Donald Trump đã lớn tiếng tố cáo vụ khám xét của FBI là "bất hợp pháp, phản hiến pháp" và nhằm mục đích chính trị.
Hôm 05/ 09, một thẩm phán đã ra lệnh phải chỉ định một chuyên gia độc lập để giám định các tài liệu đã thu giữ hôm 08/08 tại Mar-a-Lago. Quyết định này cũng tạm thời cấm các nhà điều tra liên bang sử dụng các tài liệu trên trong khuôn khổ điều tra hình sự của họ.
Trong số các tài liệu bị thu giữ có 18 tài liệu được xếp loại "tuyệt mật", 50 tài liệu "mật" và 31 tài liệu "nội bộ, không phổ biến".
Một thẩm phán quyết định cử chuyên gia độc lập xem xét tài liệu thu giữ từ nhà cựu Tổng thống Trump
Trọng Nghĩa, RFI, 06/09/2022
Một chiến thắng cho phe của ông Donald Trump trong vụ khám xét nơi ở của cựu tổng thống Mỹ tại bang Florida. Một thẩm phán liên bang vào hôm 05/09/2022 đã quyết định chỉ định một giám sát viên đặc biệt để xem xét các tài liệu bị FBI thu giữ.
Danh sách của Tư pháp Mỹ liệt kê những tài liệu tìm thấy tại Mar A Lago, Florida, dinh thự của cựu tổng thống Donald Trump. Ảnh ngày 02/09/2022. Reuters – Jim Bourg
Thông tín viên RFI tại Washington, Guillaume Naudin, tường thuật :
Ngoài các phát ngôn mang tính tuyên truyền và những lời lẽ bày tỏ thái độ công phẫn, phản ứng pháp lý duy nhất của phe Donald Trump sau vụ khám xét tư dinh Mar-A-Lago là yêu cầu chỉ định một chuyên gia bên ngoài để xét xem các tài liệu đó thuộc diện điều tra hay không.
Bà thẩm phán Aileen Cannon như vậy đã quyết định chấp nhận yêu cầu của các luật sư của người đã bổ nhiệm bà khi ông làm tổng thống. Theo bà, một số tài liệu có thể thuộc phạm vi đặc quyền của hành pháp hoặc quyền bảo mật luật sư - thân chủ. Ví dụ, trong các tài liệu bị thu giữ, có tờ khai thuế của Donald Trump, được các nhà điều tra trong các vụ khác quan tâm.
Tuy nhiên, bà Cannon không cho rằng đội ngũ pháp lý của Trump đã chứng minh được việc các quyền hiến pháp của thân chủ họ đã bị vi phạm. Nhận định đó làm suy yếu các cáo buộc theo đó việc truy tố ông Trump có động cơ chính trị.
Nhiệm vụ của giám sát viên đặc biệt sẽ là xem xét 11.000 tài liệu đã bị thu giữ, để xác định xem các tài liệu này có giá trị trong khuôn khổ cuộc điều tra của Bộ Tư pháp hay không. Tuy nhiên, vấn đề là sẽ cử ai làm giám sát viên đặc biệt.
Về nguyên tắc, hai bên - Bộ Tư pháp và phía ông Trump - phải thống nhất được về việc ai làm giám sát viên, một điều có vẻ khó xảy ra. Chung cuộc, việc chỉ định sẽ do thẩm phán thực hiện. Ngoài ra, người được chỉ định phải có đủ trình độ để xử lý các tài liệu mật, thậm chí là tuyệt mật.
Tất cả những yếu tố kể trên sẽ làm chậm đáng kể cuộc điều tra, và đó có lẽ là mục tiêu mà các luật sư của Donald Trump muốn đạt được.
Thẩm phán Mỹ đồng ý chỉ định trọng tài đặc biệt trong vụ lục soát nhà ông Trump
Reuters, VOA, 06/09/2022
Một thẩm phán liên bang Hoa Kỳ hôm 5/9 đồng ý về việc bổ nhiệm một chuyên gia đặc biệt để xem xét các hồ sơ bị FBI thu giữ trong quá trình khám xét nơi ở của cựu Tổng thống Donald Trump ở Florida, một động thái có khả năng kéo dài cuộc điều tra hình sự của Bộ Tư pháp, theo Reuters.
FBI thu giữ tài liệu mật tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida.
Trong phán quyết của mình, Thẩm phán quận hạt Hoa Kỳ Aileen Cannon ở West Palm Beach, Florida, đã chấp thuận yêu cầu của ông Trump về việc chỉ định một trọng tài đặc biệt, một bên thứ ba độc lập, người đôi khi được chỉ định trong các trường hợp nhạy cảm để xem xét các tài liệu có thể được bảo vệ bởi đặc quyền của luật sư – thân chủ.
Bà Cannon cho biết trọng tài này sẽ được giao nhiệm vụ xem xét các tài liệu không chỉ thuộc đặc quyền luật sư - thân chủ mà còn cả bất kỳ hồ sơ nào có thể được hưởng đặc quyền hành pháp.
Bà Cannon cũng ra lệnh cho Bộ Tư pháp ngừng xem xét các hồ sơ như một phần của cuộc điều tra tội phạm của họ, một động thái có khả năng ít nhất sẽ tạm thời cản trở việc họ có thể tiếp tục điều tra.
Tuy nhiên, bà Cannon cho biết các quan chức tình báo Hoa Kỳ có thể tiếp tục tiến hành xem xét liệu các hồ sơ có thể gây ra bất kỳ thiệt hại nào cho an ninh quốc gia không, nếu bị lộ.
Ông Trump đang bị điều tra về việc lấy đi hồ sơ chính phủ, một số hồ sơ được gắn nhãn tuyệt mật, lấy ra từ Nhà Trắng sau khi ông rời nhiệm sở vào tháng 1/2021 và lưu trữ chúng tại tư dinh Mar-a-Lago của ông ở Palm Beach.
Bộ Tư pháp cho biết họ cũng đang điều tra về việc có thể đã xảy ra hành vi cản trở, sau khi FBI phát hiện ra bằng chứng cho thấy nhóm của ông Trump có thể đã cố tình che giấu các tài liệu mật khi các đặc vụ cố gắng thu hồi chúng vào tháng 6.
Thẩm phán Cannon ra hạn định đến 9/9 cho nhóm pháp lý của ông Trump và Bộ Tư pháp cùng nộp một danh sách đề xuất các ứng cử viên làm trọng tài đặc biệt.
Theo Reuters