 | Tổng quan: | 3704675 |
Tranh cãi quanh vụ 'tác giả Việt Nam đầu tiên có sách do Routledge xuất bản'
Hơn một tuần sau khi giới thiệu cuốn sách A Unified System Fitness Design, Tiến sĩ Nguyễn Trà Giang từ Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (UMT) đã bị người được ghi đồng tác giả trên bìa sách tố "không viết chữ nào". Đáp lại, bà Giang nói mình bị "vu khống".
Tiến sĩ Oliver Napila Gomez (trái) tố Tiến sĩ Nguyễn Trà Giang không viết một chữ nào, trong khi bà Giang nói ông Gomez vu khống
Trước đó, ngày 24/11, bà Nguyễn Trà Giang, Viện trưởng Viện Khoa học và Quản lý thể dục thể thao của trường UMT, đã tổ chức buổi giới thiệu cuốn sách A Unified System Fitness Design (Mô hình thể chất toàn diện và bao hàm, viết tắt là USFD).
Cuốn sách được Routledge, một trong những nhà xuất bản học thuật uy tín và lâu đời trên thế giới có trụ sở tại Anh, xuất bản.
Nhiều tờ báo trong nước đã lên bài cho biết bà Giang là "người Việt Nam đầu tiên có sách được Routledge ấn hành".
Chỉ vài ngày sau, Tiến sĩ Oliver Napila Gomez, người Philippines, đã đăng hàng loạt tố cáo trên mạng xã hội rằng bà Giang "không viết một chữ nào" và chính ông mới là tác giả duy nhất của cuốn sách USFD.
Bài đăng của ông trên nhóm Facebook Liêm Chính Khoa Học với hơn 100.000 thành viên đã nhận được hàng ngàn lượt tương tác, thu hút đông đảo bình luận.
Trong khi đó, phía Tiến sĩ Nguyễn Trà Giang đã tố cáo ngược lại, khẳng định rằng ông Gomez vu khống.
Hai tiến sĩ tố nhau
Từ Philippines, ông Oliver Napila Gomez nói với BBC News Tiếng Việt rằng ông là tác giả duy nhất của cuốn sách và bà Giang chỉ là người trả tiền cho các họa sĩ vẽ tranh minh họa trong cuốn sách này.
Ông Gomez cho hay ông quen biết Tiến sĩ Jane (tên tiếng Anh mà bà Trà Giang sử dụng) từ những năm 2017 - 2019 tại các sự kiện ở Davao, Philippines và Bangkok, Thái Lan.
"Năm 2017, tôi đã chào hàng cuốn sách đầu tiên của mình, có tên là Physical Education, nhờ đó mà tôi đã trở thành chuyên gia UNESCO Myanmar về phát triển chương trình giảng dạy giáo dục thể chất. Tiến sĩ Jane nói rằng bà ấy quan tâm đến những cuốn sách mà tôi đang viết và nói với tôi rằng bà ấy có thể giúp tìm các nhà xuất bản, vì bà ấy có nhiều mối quan hệ", ông Gomez kể lại.
Ông cũng khẳng định đã hoàn thành cuốn sách USFD trước khi trở thành giảng viên tại trường UMT ở Thành phố Hồ Chí Minh nơi bà Trà Giang làm viện trưởng.
"Tôi làm việc tại UMT từ ngày 15/9/2023 đến ngày 30/9/2024. Trong khi tôi bắt đầu viết cuốn sách này vào tháng 12/2021, gửi bản thảo cho Routledge vào tháng 2/2024 và tự làm mọi thứ cho đến khi cuốn sách được xuất bản vào tháng 9/2024", ông Gomez cho biết.
Theo ông, ngoài trả tiền minh họa cho các họa sĩ thì bà Trà Giang không có đóng góp gì cho cuốn sách này.
"Tôi phải tự liên hệ với nhà xuất bản, ban đầu tôi tìm đến Springer nhưng họ từ chối, đó là trước khi tôi làm cho UTM. Sau đó, tôi tự liên hệ với Routledge và trao đổi qua lại với họ từ tháng 2/2024 đến tháng 9/2024 để biên tập bản thảo và chỉnh sửa rất nhiều lần".
Vị tiến sĩ này gửi cho BBC bản thảo đầu tiên của cuốn sách, có tên ban đầu là New Perspectives In A Physical và một số video mà ông nói là bằng chứng, trong đó ông trao đổi với một người phụ nữ theo lời ông là đại diện của Ủy ban Giáo dục Đại học ở Philippines và giải thích với BBC :
"Đối với mỗi tác phẩm, bạn cần có một người bình duyệt, đánh giá tác phẩm của bạn với tư cách là một học giả. Trong đoạn video trên, hai bên đã tham khảo ý kiến và bàn luận về cuốn sách, từ khái niệm hóa, hình thành ý tưởng…".
Về phía tiến sĩ Trà Giang, bà khẳng định cuốn sách USFD là công trình khoa học của bà và cộng sự, tố ông Oliver Napila Gomez xuyên tạc và bôi nhọ bà.
Khi BBC liên hệ, Tiến sĩ Nguyễn Trà Giang nói rằng Tiến sĩ Gomez đang "vu khống" và "tống tiền" bà. Tuy nhiên, bà Giang không trả lời yêu cầu bình luận của BBC hay đưa ra bằng chứng cho ý kiến của mình.
Trong một bài đăng cũng trên nhóm Facebook Liêm Chính Khoa Học, bà Trà Giang nói bà "nghiêm túc đề nghị trang này gỡ ngay bài đăng [của ông Gomez] với thông tin hoàn toàn chưa được kiểm chứng từ người này và nhận trách nhiệm vì đã khiến thông tin thất thiệt lan truyền không kiểm soát".
Một tài khoản có tên PTTT viết rằng họ (nhóm Tiến sĩ Trà Giang) đang trong quá trình kiện ông Gomez lên tòa án quốc tế và báo cáo vấn đề này lên Bộ Giáo dục Philippines, Đại học thành phố Davao về các hành vi phỉ báng và tống tiền liên quan đến cuốn sách USFD do nhà xuất bản Routledge phát hành.
Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (UMT) được thành lập năm 2021
Theo truyền thông Việt Nam, bà Nguyễn Trà Giang đã gửi đơn kêu cứu đến các cơ quan quản lý và khẳng định bà là tác giả chính của cuốn sách USFD, được Routledge xuất bản, còn ông Oliver Napila Gomez là đồng tác giả.
Ngoài công tác tại trường UMT, bà Giang còn giữ chức vụ Phó Chủ tịch Liên đoàn Cờ Việt Nam.
Theo Tiến sĩ Oliver Napila Gomez, vụ tranh chấp quyền tác giả không liên quan gì đến quyết định nghỉ việc tại trường UMT của ông.
"Khi rời UMT, tôi đã nói với Tiến sĩ Jane là bà ấy sẽ là một phần của cuốn sách như một món quà chia tay, bà ấy có thể bán cuốn sách, có thể làm lễ ra mắt sách"…
Trên Facebook cá nhân, bà Giang viết : "Tôi rất tiếc về những hành vi sai trái như bôi nhọ, tống tiền, gian dối của Oliver là người học trò, nhân viên và đồng nghiệp cũ của tôi đã làm dấy lên những dư luận nhức nhối khiến giới học thuật hoang mang".
Ông Oliver Napila Gomez nói rằng chính ông mới là gia sư tiếng Anh cho bà Trà Giang, và khẳng định với trình độ tiếng Anh của mình, bà Giang không thể nào viết ra cuốn sách này.
Tiến sĩ người Philippines cũng nói rằng ông từng nhiều lần gửi email cho bà Giang và trường UMT trước lễ ra mắt sách, với nội dung yêu cầu bà Giang không được tuyên bố cuốn sách này là của mình vì bà không hề viết bất cứ chữ nào.
"UMT đã biết về điều đó nhưng phản ứng của họ là im lặng. Tôi đã cố gắng liên lạc với họ trong hai tháng trời, họ không bao giờ trả lời và đã chặn email của tôi. Tôi đã giữ mọi việc trong im lặng".
"Sau đó, trong buổi ra mắt sách, tôi mới vỡ lẽ ra là, trời ơi, họ [UMT] và bà ấy đã tuyên bố đó là cuốn sách của Tiến sĩ Trà Giang và làm mất uy tín của tôi", ông nói.
Phản hồi của UMT
Trong một thông cáo báo chí phát đi hôm 4/12, được nhiều tờ báo tại Việt Nam đăng lại, trường UMT giới thiệu Tiến sĩ Nguyễn Trà Giang là tác giả Việt Nam đầu tiên xuất bản sách trong lĩnh vực khoa học thể thao tại nhà xuất bản Routledge.
"Quyển sách USFD của bà Giang được thực hiện cùng với cộng sự của mình là Tiến sĩ Oliver Napila Gomez, cùng công tác tại Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh", thông cáo viết.
Trường này cũng cho hay, thời điểm trước khi cuốn USFD được phát hành vào ngày 24/9, "tác giả Nguyễn Trà Giang và Oliver Napila Gomez đang công tác tại trường và không có bất kỳ sự tranh chấp nào".
"Tuy nhiên vì lý do cá nhân, từ ngày 1/10, ông Oliver Napila Gomez đã chủ động xin thôi việc, chính thức dừng công tác tại trường, rồi sau đó phát sinh tranh chấp về cuốn sách".
"Chúng tôi sẽ xem xét một cách cẩn trọng, đánh giá thông tin với trách nhiệm và tính chuyên nghiệp cao nhất. Nhà trường cũng đang tích cực làm việc với các bên liên quan để có những thông tin xác thực trong khả năng có thể. Chúng tôi đề cao tính trung thực và liêm chính trong khoa học, góp phần xây dựng và kiến tạo một môi trường giáo dục phát triển bền vững", đại diện Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh.
Về phía mình, ông Oliver Napila Gomez không trả lời câu hỏi của BBC News tiếng Việt về liệu ông có tiến hành kiện ngược lại bà Trà Giang hay không.
Nguồn : BBC, 15/12/2024
Công ty TNHH giải trí Đồng Dao cố tình trốn tránh việc trả tiền tác quyền các bài hát trong liveshow Khánh Ly tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2016
Chia sẻ với báo điện tử Một Thế Giới vào chiều ngày 4/02/2017, nhạc sĩ Phó Đức Phương khẳng định sẽ làm theo luật pháp nếu như công ty TNHH giải trí Đồng Dao cố tình trốn tránh việc trả tiền tác quyền các bài hát trong liveshow Khánh Ly tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2016 vừa qua.
Mới đây, VCPMC (Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc Việt Nam) vừa công bố tổng số tiền thu được từ tác quyền âm nhạc trong năm 2016 là hơn 52 tỉ đồng ở khu vực phía Nam (tăng 17% so với năm 2015) và phía Bắc là 20 tỉ (tăng 1 tỉ so với năm 2015).
Theo đó, top 5 tác giả nhận tác quyền cao nhất 2016 thuộc về các nhạc sĩ/người được ủy quyền : nhạc sĩ Trịnh Công Sơn với 682 triệu đồng ; nhạc sĩ Thanh Sơn (Lê Văn Thiện) 600 triệu ; nhạc sĩ Khánh Đơn 480 triệu ; nhạc sĩ Nguyễn Hồng Thuận 416 triệu và nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung là 378 triệu.
Bên cạnh việc công bố tiền tác quyền của năm 2016, VCPMC cho biết sẽ tiến hành khởi kiện 5 trường hợp tổ chức/cá nhân, đơn vị tổ chức biểu diễn né tránh việc xin phép, trả tiền cho chủ sở hữu quyền tác giả. Trong số này, đáng chú ý là Công ty TNHH giải trí Đồng Dao với live show Khánh Ly tại Thành phố Hồ Chí Minh (nợ 285 triệu đồng tiền tác quyền).
Nhạc sĩ Phó Đức Phương – Giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCMPC) cho biết, đơn vị tổ chức show Khánh Ly chưa nộp tiền tác quyền cho show diễn tại Thành phố Hồ Chí Minh. Mặc dù đã gửi công văn tới công ty TNHH giải trí Đồng Dao yêu cầu thanh toán tiền tác quyền nhiều lần trước đó nhưng đơn vị này vẫn chưa đóng.
Nhạc sĩ Phó Đức Phương cho biết, theo Nghị định 61 Chính phủ, các đơn vị tổ chức biểu diễn phải trích khoảng 15% tới 21% doanh thu của 65%-70% tổng số tiền bán vé để trả cho tất cả tác giả. Nếu làm đúng luật, các tác giả (người sáng tác ca khúc) có thể đòi tới 10% trong tổng tiền tác quyền từ ban tổ chức.
Nhạc sĩ Phó Đức Phương - Giám đốc Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC)
Theo như chia sẻ của nhạc sĩ Phó Đức Phương trước đó chủ sở hữu những tác phẩm của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chính là người nhà của ông đã ủy thác cho VCMPC thu tiền sử dụng tác phẩm của nhạc sĩ quá cố này và đơn vị này phải có trách nhiệm khi có vi phạm xảy ra. Công ty TNHH giải trí Đồng Dao nếu cố tình né tránh việc đóng phí tác quyền thì VCMPC sẽ căn cứ theo luật để khởi kiện.
"Chúng tôi tiến hành đúng theo pháp luật nếu như công ty này cố tình né tránh tiền tác quyền và hiện nay Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam vẫn thực hiện đúng chức năng và nhiệm vụ của mình đối với các đơn vị cố tình né tránh việc đóng phí tác quyền cho nhạc sĩ đã ủy nhiệm cho Trung tâm thu bản quyền ca khúc". – nhạc sĩ Phó Đức Phương cho hay.
Trước đó, trong một cuộc phỏng vấn chia sẻ về việc tác quyền tại các đơn vị, đại diện của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - ông Vũ Xuân Thành, thanh tra Bộ đã cho rằng : "Hệ thống Luật Sở hữu trí tuệ rất đầy đủ rồi, hai bên cứ thế theo Luật mà làm. Còn khi hai bên không thỏa thuận được thì về nguyên tắc cơ quan quản lý nhà nước là Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch sẽ đứng ra làm trung gian giải quyết, phân tích luật lệ để các bên tự thỏa thuận. Còn họ không thỏa thuận được thì họ có thể tiến hành bước tiếp theo, khởi kiện ra Tòa". Việc thu phí tác quyền vẫn thực hiện trên tinh thần thỏa thuận, hợp tác giữa hai bên chứ không khô cứng, ép đơn vị kinh doanh thanh toán tiền tác quyền theo đúng quy định đã đề ra mà không hề có sự "thông cảm".
Với chức năng quản lý, Bộ để hai bên thỏa thuận hành chính với nhau trên tinh thần không áp đặt. Bên cạnh đấy, ông Thành cũng cho rằng nếu việc thỏa thuận giữa hai bên không có sự thống nhất thì một bên còn lại có quyền khởi kiện bên kia ra tòa án dân sự, đòi lại quyền hợp pháp của mình.
Dạ Thảo
