Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

"Nhờ" Pháp tác đng Đc ?

Cuối cùng, nhng thông tin không chính thc xut hin t cui tháng Hai năm 2018 v kh năng ông Nguyn Phú Trng - Tng bí thư Đng cộng sản Việt Nam - s có mt chuyến công du Pháp vi lý do danh nghĩa "K nim 45 năm thiết lp quan h ngoại giao Vit - Pháp", đã được xác nhn chính thc bi báo đng.

tham1

Tổng bí thư Nguyn Phú Trng vi các đi biu ti Đin Invalides Th đô Paris, Pháp, ngày 26/3/2018. (nh : TTXVN)

Chuyến đi trên s din ra t ngày 25 đến 27 tháng Ba năm 2018.

Còn nguyên do thực cht là gì ?

Dự đoán ca mt s nhà quan sát thi cuc cho rng v thc cht, Vit Nam đã phi dùng đến nhân vật cao nht đ xúc tiến vn đng cho Hip đnh thương mi t do Vit Nam - Châu Âu (EVFTA) được Hi đng Châu Âu và Ngh vin Châu Âu "linh hot sm thông qua".

Nhưng vì sao Nguyn Phú Trng cn đi Pháp ?

Pháp là quốc gia nm trong nhóm "đu tàu" ca lc đa già v kinh tế, chính tr và quân s.

Cũng đã xuất hin nhng d đoán v kh năng ông Trng mun "nh" Pháp tác đng đến Nhà nước Đc - cũng là mt "đu tàu" kinh tế và chính tr Châu Âu, trong thc tế có th tác đng mnh m đến quyết đnh ca nhiu nước Tây Âu và c Đông Âu v vic có thông qua EVFTA hay không.

Nhân quyền và… Trnh Xuân Thanh

Mặc dù EVFTA đã hoàn tt đàm phán t cui năm 2015, nhưng tiến đ trình và thông qua đến nay vn như "rùa", khiến gii chóp bu Vit Nam tht s st rut và đã phi c nhiu đoàn ca chính ph, quc hi và c ca đng đi "dân vn" các nước Châu Âu trong vài năm gn đây.

Chỉ riêng trong năm 2017, Hà Ni đã phi liên tiếp c các đoàn ca Ch tch quc hi Nguyn Thị Kim Ngân, Phó th tướng Vương Đình Hu và Trưởng ban đi ngoi trung ương đng Hoàng Bình Quân, chưa k đoàn ca B Công thương và các b ngành khác, đi Châu Âu đ vn đng tng nước mt. Tuy nhiên, mt thc tế "phũ phàng" là tt c nhng chuyến vn đng này đều ch nhn được li ha hn chung chung t gii chính khách Châu Âu. Tuyt đi không có ly mt bn ghi nh hay tha thun cam kết nào ca bt kỳ quc gia Châu Âu nào v vic s "giúp Vit Nam sm vào EVFTA".

tham2

Ông Bruno Angelet, Đại s, Trưởng Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu (EU) ti Hà Ni và Phó Th tướng Vit Nam Vương Đình Hu, ti Hà Ni, ngày 21/11/2017.

Sau khi TPP đổ v ln đu vào đu năm 2017 do Mỹ chính thc rút khi hip đnh này, chính th Vit Nam ch còn EVFTA là hip đnh thương mi mang li li lc nhiu nht ng vi đà xut siêu ca Vit Nam sang Châu Âu lên đến 25 t USD mi năm - gn bng giá tr nhp siêu lên đến 30 t USD hàng năm (chỉ tính theo đường chính ngch, chưa k khong 20 t USD nhp siêu theo đường tiu ngch) ca Vit Nam t Trung Quc.

Nhưng mun EVFTA được thông qua, Vit Nam li cn có được toàn b đng thun ca quc hi 28 nước Châu Âu, mà nếu ch mt nước không đồng ý thì Hà Ni coi như công cc và trng tay.

Nhưng vào tháng Hai năm 2018, trang Borderlex ca Châu Âu đã chính thc cho biết đ thông qua EVFTA, "EU khăng khăng yêu cu Vit Nam phê chun ba hip ước ca T chc Lao đng Quc tế (ILO) v t do lp hi, quyn t chc và thương lượng tp th, và vic bãi b lao đng cưỡng bc dường như đã mang li kết qu", và khng đnh "Phía sau vic trì hoãn này (ECFTA) còn có mt s lý do chính tr như : ưu tiên đưa ra tha thun ca EU vi Nht Bn, cuc đng đ ngoi giao gia Berlin và Hà Ni, và Liên Hiệp Châu Âu nhn mnh rng Vit Nam cn tôn trng hơn các quyn con người và quyn lao đng".

Đây là lần đu tiên EU th hin quan đim và hành đng quyết lit đến thế v các điu kin nhân quyn đ "trao đi" EVFTA. Những hip ước ca ILO mà chính th Vit Nam đã ch ha nhưng li c tình"ngâm tôm" sut vài chc năm qua, s được nêu ra mt ln na nhưng mang tính tiên quyết hơn nhiu so vi trước đây. Bn cht ca nhng hip ước này li là đnh chế công đoàn đc lập - loi hình mà gii chóp bu Vit Nam luôn xem là "din biến hòa bình" và rt e ngi.

Còn "cuộc đng đ ngoi giao gia Berlin và Hà Ni" li chính là điu mà mt quan chc ngoi giao Đc mô t "như phim trong thi chiến tranh lnh" : v Nhà nước Đc tố cáo mật v Vit Nam bt cóc Trnh Xuân Thanh ngay ti Berlin vào tháng By năm 2018.

Đến tháng Ba năm 2018, hàng lot báo Đc như t Süddeutscher Zeitung, kênh truyn hình ARD NDR và WDR đưa tin là Tng công t Liên bang Đc bt đu tiến hành điu tra Trung tướng Đường Minh Hưng, Phó Tng cc trưởng Tng cc An ninh, B Công an Vit Nam vi cáo buc vào tháng By năm trước, ông Hưng đã ti Đc đ phi hp t chc v bt cóc ông Trnh Xuân Thanh ti Berlin.

Câu chuyện "tình hu ngh Vit - Đc" đã tr nên nghiêm trọng đến mc không ch ra thông báo quyết đnh tm ngng quan h đi tác chiến lược vi Vit Nam vào tháng 10/2017, hy b hip đnh min visa cho quan chc Vit Nam đi công tác Đc vào tháng tiếp sau đó, người Đc còn đang dùng ti bin pháp trng phạt đy ch ý v tư pháp và công pháp quc tế.

Hãy thử hình dung bi cnh hin thi : trong lúc gii chóp bu Vit Nam đang đôn đc vn đng y ban Châu Âu hoàn tt bn tho ca EVFTA vào cui tháng 3/2018 đ trình Hi đng Châu Âu và sau đó trình Ngh vin Châu Âu vi hy vng "s thông qua vào mùa thu năm 2018", làm thế nào đ các quc gia Châu Âu d dãi "gt" nếu nước Đc quyết lit đến thế ?

Lại "có tiếng không có miếng" ?

Trước tình thế nan gii y, gii lãnh đo Vit Nam phi đng trước hai s la chn : hoặc là gi nguyên và ch đi s phê chun ca EU cùng tt c 28 nước thành viên, hoc là tách phn danh mc đu tư và cơ chế gii quyết tranh chp nhà nước - nhà đu tư thành mt hip đnh riêng và đ phn còn li được phê chun bi riêng Châu Âu.

Nếu phi ch toàn b 28 nước Châu Âu đng thun, EVFTA s còn mt nhiu thi gian na. Hoc s… không bao gi.

tham3

Trịnh Xuân Thanh b xét x ti tòa án Hà Ni.

Cho tới nay, chưa có du hiu nào cho thy Hà Ni mun nhượng b Berlin v v Trnh Xuân Thanh. Cũng có nhiều du hiu cho thy các cuc đàm phán gia hai bên - kéo dài t tháng Tám năm 2017 đến nay - vn hu như bế tc.

Những biu hin mi nht cho thy có v Vit Nam đang nghiêng v phương án "ăn non", tc "tách phn danh mc đu tư và cơ chế gii quyết tranh chấp nhà nước - nhà đu tư thành mt hip đnh riêng và đ phn còn li được phê chun bi riêng Châu Âu". Cho dù nếu thc hin phương án này, ngay trước mt Vit Nam ch "có tiếng mà ít miếng", vì li ích thc tế ca phương án này có th còn xa mi đạt kỳ vng thc dng ca Hà Ni.

Cần nhc li, nhng chuyến "dân vn" Châu Âu ca các đoàn Vit Nam đã ch giúp cho h thng báo đng trong nước có thêm cơ hi tuyên giáo mt chiu v Thy Đin, B, Séc… "hoàn toàn ng h Vit Nam tham gia EVFTA" theo phương chm "nhét ch vào ming" gii quan chc Châu Âu, cùng tinh thn "t sướng" v "EU s thông qua EVFTA vào cui năm 2017" và sau đó là "EU s thông qua EVFTA vào đu năm 2018".

Nhưng c thi gian năm 2017 và đu năm 2018 đã bng trôi mà không có bt kỳ kết qu nào v "EU thông qua EVFTA". Tt c vn lng tăm ch… ci thin nhân quyn.

Trong khi đó, biểu hin kèm bng chng "ci thin nhân quyn" mi nht và rõ nht ca chính th Vit Nam li là v lôi mt nhà hot đng công đoàn đc lp là Hoàng Bình - Phó ch tch Phong trào Lao đng Vit - ra tòa và kết cái án tù giam khng khiếp đến 13 năm.

Vậy liu chuyến công du Pháp ca ông Nguyn Phú Trng s gt hái được thành công gì v EVFTA ? Hay cho dù ông Trng có được người Pháp đón tiếp như "nguyên th quc gia", cũng rt d xy đến kết qu "có tiếng không có miếng" như nhng chuyến đi Châu Âu vào năm 2017 của các thuc cp ca ông ?

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 26/03/2018

Published in Diễn đàn