Thông Luận

Chính phủ Singapore : phát biểu của Thủ tướng Lý Hiển Long không phải là mới

RFA, 07/06/2019

Bộ Ngoại giao Singapore hôm 7/6 lên tiếng cho biết Singapore đánh giá cao mối quan hệ với cả Campuchia và Việt Nam và luôn đối xử với các nước theo tinh thần tôn trọng và hữu nghị.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long ở Đối thoại Shangri-La 2019 AFP

Tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Singapore được đưa ra sau khi có những phản ứng khá gay gắt từ cả Campuchia và Việt Nam về phát biểu hôm 31/5 của Thủ tướng Lý Hiển Long trên Facebook và tại Đối thoại Shangri-La rằng Việt Nam đã xâm lược Campuchia và lập nên chính phủ Campuchia thay thế Khmer Đỏ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Singapore nói về quan hệ với Campuchia và Việt Nam : "Mặc dù có những khác biệt trong quá khứ, chúng tôi luôn luôn đối xử với nhau bằng sự tôn trọng và hữu nghị".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Singapore cũng khẳng định quan hệ song phương đã phát triển trên nhiều lĩnh vực và các bên cùng làm việc với các nước ASEAN để xây dựng một ASEAN đoàn kết.

Trong bài viết của mình trên Facebook hôm 31/5, Thủ tướng Lý Hiển Long viết rằng 5 nước ASEAN trong đó có Singapore và Thái Lan đã cùng nhau đối đầu với Việt Nam, chống lại việc Việt Nam xâm lược Campuchia hồi năm 1979.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Singapore cho biết những nhận xét về phần lịch sử này của khu vực Đông Dương không phải là mới.

"Chúng phản ánh quan điểm lâu dài của Singapore vốn đã được nêu công khai trước đó", người phát ngôn phát biểu, đồng thời cũng nói rằng Thủ tướng Lý Quang Diệu trước kia cũng từng nói về điều này.

Tuyên bố chung của ASEAN hồi năm 1979 khẳng định quyền tự quyết tương lai của người Campuchia, không bị ảnh hưởng bởi các thế lực bên ngoài.

Cũng trong cùng ngày 7/6, Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan Jin viết : "Việt Nam có thể không thích những nhận xét của Thủ tướng và tôi đoán họ có thể chọn định nghĩa quá khứ theo cách của họ. Điều này không thể thay đổi được quá khứ như cách nhiều người nhìn".

Trước đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã gửi công hàm phản đối phát biểu đến Đại sứ quán Singapore.

Bộ Ngoại giao Campuchia và Thủ tướng nước này hôm 6/6 cũng đã có những tuyên bố lên án phát biểu của Thủ tướng Lý Hiển Long.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Campuchia có đoạn viết : "Những nhận xét này chắc chắn xúc phạm đến quân đội tình nguyện Việt Nam, những người đã hy sinh xương máu của mình, giúp giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng".

********************

Bộ Ngoại giao Campuchia & Chủ tịch Quốc hội Singapore lên tiếng về phát biểu của Thủ tướng Lý Hiển Long

RFA, 07/06/2019

Sau phát biểu gây tranh cãi của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long rằng Việt Nam đã xâm lược Campuchia hồi năm 1979, Chủ tịch Quốc hội Singapore, Bộ Ngoại giao và Thủ tướng Campuchia mới đây đã có phản ứng.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long AFP

Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin viết trên facebook cá nhân hôm 7/6 rằng : "Việt Nam có thể không thích những nhận xét của Thủ tướng và tôi đoán họ có thể chọn định nghĩa quá khứ theo cách của họ. Điều này không thể thay đổi được quá khứ như cách nhiều người nhìn".

Thủ tướng Campuchia Hun Sen hôm 6/6 viết trên facebook cá nhân rằng ông rất lấy làm tiếc khi đọc được đoạn viết trên Facebook của Thủ tướng Lý Hiển Long hôm 31/5 nhân việc bày tỏ lời chia buồn về sự qua đời của cựu Thủ tướng Thái Lan Prem Tinsulanonda. Thủ tướng Hunsen cho rằng nhận xét của Thủ tướng Singapore là một lời sỉ nhục đối với những quân tình nguyện Việt Nam đã giúp giải phóng Campuchia khỏi nạn diệt chủng. Ông cũng đặt câu hỏi liệu Thủ tướng Lý Hiển Long có coi phiên tòa do Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn xử những tội phạm Khmer Đỏ là hợp lệ hay không ?

Bộ Ngoại giao Campuchia hôm 6/6 cũng chính thức ra thông báo khẳng định bình luận của nhà lãnh đạo Singapore là chống lại sự hồi sinh của người dân Campuchia.

Thông báo của Bộ Ngoại giao Campuchia có đoạn viết : "Những nhận xét này chắc chắn xúc phạm đến quân đội tình nguyện Việt Nam, những người đã hy sinh xương máu của mình, giúp giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng".

Trước đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng cho biết đã chính thức gửi công hàm phản đối đến Đại sứ quán Singapore về phát biểu của Thủ tướng Lý Hiển Long.

*********************

Tranh cãi Lý Hiển Long : Singapore đưa ra quan điểm chính thức

BBC, 07/06/2019

Bộ Ngoại giao Singapore cuối ngày 7/6 ra tuyên bố dài giải thích quan điểm chính thức sau khi Campuchia và Việt Nam phản đối Thủ tướng Lý Hiển Long.

Thủ tướng Hun Sen đón tiếp Thủ tướng Lý Hiển Long ở Phnom Penh năm 2005

Thông cáo nói : "Singapore rất coi trọng quan hệ với Campuchia và Việt Nam.

Bất chấp khác biệt trong quá khứ, chúng tôi đã luôn đối xử với nhau với sự tôn trọng và bằng hữu. Quan hệ song phương đã tăng trong nhiều lĩnh vực, và chúng tôi hợp tác với các nước Đông Nam Á khác để xây dựng Asean thống nhất và đoàn kết.

Đó là bối cảnh trong lá thư chia buồn cũng như diễn văn Đối thoại Shangri-La của Thủ tướng Lý.

Việc ông nhắc tới chương đau thương trong lịch sử Đông Dương không có gì mới. Nó phản ánh quan điểm từ lâu của Singapore, mà cũng đã từng nói công khai trước đây.

Thủ tướng sáng lập, Lý Quang Diệu, từng viết về chuyện này trong hồi ký. Asean (khi đó gồm 5 thành viên) cũng từng nêu quan điểm về Campuchia trong tuyên bố chung gửi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc năm 1979, "khẳng định quyền của nhân dân Campuchia được tự quyết tương lai, không bị can thiệp hay ảnh hưởng từ ngoại quyền để thực thi quyền tự quyết".

Thông cáo nói tiếp rằng Singapore "không có cảm thông cho Khmer Đỏ, không muốn thấy Khmer Đỏ quay lại Campuchia".

"Năm 1988, Asean từng bảo trợ các nghị quyết Đại hội đồng lên án Khmer Đỏ để bảo đảm họ không được tham gia mọi chính phủ sau này ở Campuchia.

Singapore và Asean đã nhiệt tình giúp đỡ nhân đạo cho nhân dân Campuchia".

Bộ ngoại giao Singapore nói Thủ tướng của họ nhắc lại giai đoạn lịch sử "để giải thích làm thế nào mà khả năng lãnh đạo và viễn kiến đã giúp chấm dứt các cuộc chiến bi thương gây ra đau khổ cho nhân dân Đông Dương, đem lại hòa bình và hợp tác ở khu vực ngày nay".

"Ông cũng muốn nhấn mạnh rằng không thể xem ổn định và thịnh vượng trong vùng, và đoàn kết Asean là điều nghiễm nhiên mà có. Bất an địa chính trị hiện nay lại càng khiến Asean phải duy trì đoàn kết, thống nhất, và tăng cường hợp tác".

Singapore tiết lộ Ngoại trưởng của họ Vivian Balakrishnan đã gọi điện riêng cho Phó Thủ tướng kiêm ngoại trưởng Việt Nam Phạm Bình Minh, và Phó Thủ tướng kiêm ngoại trưởng Campuchia Prak Sokhonn hôm 7/6.

Theo đó, Ngoại trưởng Singapore đã giải thích quan điểm chính thức.

Thông cáo Singapore nói : "Các bên đồng ý rằng bất chấp khác biệt nghiêm túc trong quá khứ, chúng tôi đã chọn con đường hợp tác, đối thoại và tình bạn".

Thông cáo Singapore kết thúc bằng câu : "Singapore quyết tâm xây dựng quan hệ tốt với Việt Nam và Singapore, và hy vọng quan hệ có thể tiếp tục mạnh mẽ dựa trên niềm tin và sự thẳng thắn".

Chủ tịch Quốc hội Singapore phát biểu

Trước đó, trong ngày 7/6, Chủ tịch Quốc hội Singapore nói tranh cãi về phát ngôn của Thủ tướng Lý Hiển Long không thể thay đổi quá khứ "xâm lược" Campuchia, và cũng không thay đổi hiện tại là "bạn tốt" giữa Singapore và Việt Nam.

Viết trên Facebook cá nhân ngày 7/6, ông Tan Chuan-Jin nói : "Việt Nam có thể không thích một số bình luận của Thủ tướng, và tôi đoán họ có thể lựa chọn định nghĩa quá khứ theo cách họ thấy thích hợp".

"Điều này không thay đổi quá khứ như cách nhiều người nhìn. Nó cũng không ảnh hưởng việc chúng ta là bạn tốt, hay láng giềng tốt ngày hôm nay. Chúng tôi quyết tâm giữ vững điều đó".

Hôm 31/5, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nói trên Facebook cá nhân về việc cựu thủ tướng Thái Lan Prem Tinsulanonda qua đời.

Việt Nam và Campuchia chính thức phản đối vì ông Lý Hiển Long viết :

"Thời điểm ông ấy (Prem Tinsulanonda) làm thủ tướng trùng với thời điểm năm nước thành viên ASEAN cùng nhau chống lại sự xâm lược của Việt Nam vào Campuchia và chính phủ Campuchia sau đó đã thay thế chế độ Khmer Đỏ".

Thái Lan lúc đó ở chiến tuyến, đối mặt với quân đội Việt Nam tràn qua biên giới giữa họ và Campuchia. Tướng Prem khi đó đã kiên quyết không chấp nhận hành động này, và đã làm việc với các đối tác ASEAN để phản đối sự chiếm đóng của Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế. Điều này ngăn cản một cuộc xâm lược quân sự và thay đổi chế độ không bị hợp pháp hóa".

Bộ trưởng quốc phòng Campuchia Tướng Tea Banh nói bình luận của ông Lý "không thể chấp nhận".

Thủ tướng Campuchia Hun Sen hôm 7/6 nói trên Facebook : "Tuyên bố của ông cũng là một sự xúc phạm đến sự hi sinh lính tình nguyện Việt Nam đã giúp giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng. Tuyên bố của ông đã nói với thế giới và nhân dân Singapore rằng các lãnh đạo Singapore đã nhúng tay vào việc thảm sát người Campuchia".

Cùng ngày 7/6, Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin viết trên Facebook rằng các sự kiện Đông Dương diễn ra trong quá khứ gần, và "tình hình nghiêm trọng khi đó ám ảnh cơ quan an ninh chúng tôi".

"Những ai dính líu sẽ biết rằng đe dọa của chủ nghĩa cộng sản và sự lây lan của nó về phía nam đã là quan ngại nghiêm trọng", ông Tan Chuan-Jin viết.

Ông Tan nói : "Việt Nam có thể không thích một số bình luận của Thủ tướng, và tôi đoán họ có thể lựa chọn định nghĩa quá khứ theo cách họ thấy thích hợp".

"Điều này không thay đổi quá khứ như cách nhiều người nhìn. Nó cũng không ảnh hưởng việc chúng ta là bạn tốt, hay láng giềng tốt ngày hôm nay. Chúng tôi quyết tâm giữ vững điều đó".

Ông Tan thừa nhận rằng một số người Singapore đã phản đối Thủ tướng Lý Hiển Long.

"Điều kỳ lạ là một số người Singapore (tôi giả thiết đây là người thật, chứ không phải người giả của các nước) lại vui vẻ nhảy vào và phản đối chính phủ, không đếm xỉa tới lịch sử".

"Có lẽ họ đã chưa đọc hay chưa hiểu về những gì đã xảy ra ? Hay tệ hơn. Họ biết nhưng vẫn chê bai vì có lợi về mặt chính trị".

Ông Tan kêu gọi độc giả hãy đọc thêm về lịch sử.

"Đó là một loạt sự kiện quan trọng cho một quốc gia non trẻ, và thật không may nếu lãng quên nó chỉ vì một số người chọn cách làm chính trị thay vì cảm thức quốc gia".

Thủ tướng Hun Sen và Thủ tướng Lý Hiển Long dự hội nghị Asean ở Phnom Penh năm 2012

Bài của Thủ tướng Hun Sen

Trong khi đó, Thủ tướng Campuchia Hun Sen ngày 7/6 viết trên Facebook.

"Phát ngôn của ông Lý cho thấy quan điểm ủng hộ lúc đó của Singapore đối với chế độ diệt chủng và mong muốn nó quay trở lại Campuchia như thế nào.

Các phát ngôn của ông Lý còn là sự xúc phạm đến sự hi sinh của bộ đội tình nguyện Việt Nam, những người đã giúp giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng.

Tuyên bố của ông còn nói với thế giới và nhân dân Singapore rằng các lãnh đạo Singapore đã nhúng tay vào việc thảm sát người Campuchia.

Điều cuối cùng, tôi hỏi liệu ông, Lý Hiển Long, có còn xem các phiên tòa xét xử lãnh đạo Khmer Đỏ là hợp pháp hay không ?"

Trang Facebook của Samdech Hun Sen, Cambodian Prime Minister

Báo Hong Kong South China Morning Post ngày 6/6 cũng tường thuật tranh cãi đang xảy ra.

Tờ báo này hỏi nhà ngoại giao Singapore đã nghỉ hưu Bilahari Kausikan.

Ông Kausikan hôm 5/6 trả lời ngắn gọn : "Triết gia George Santayana từng nói, Những ai không thể nhớ lịch sử sẽ dễ lặp lại nó. Vị bộ trưởng Campuchia nên chiêm nghiệm câu này".

Cũng tờ South China Morning Post dẫn lời tiến sĩ người Campuchia Sophal Ear đang dạy ở Occidental College ở Los Angeles.

Ông Sophal Ear trả lời bình luận của Thủ tướng Lý Hiển Long "đúng về mặt chi tiết (factually correct)".

"Dĩ nhiên, Phnom Penh muốn viết lại lịch sử, đòi những ai phản đối chính quyền do Việt Nam bảo trợ thập niên 1980 phải xin lỗi, vì những ai chống đối họ đều là thân Khmer Đỏ".

Sophal Ear nói tiếp : "Việt Nam đã xâm lược Campuchia (Vietnam had invaded Cambodia)".

Năm 2011, trong một diễn văn, cựu phó thủ tướng Singapore Wong Kan Seng nói vấn đề Campuchia khi đó thách thức Singapore.

Phát biểu tại Học viện ngoại giao Singapore, Wong Kan Seng nói : "Việc xâm lược một nước nhỏ của một láng giềng lớn hơn, lật đổ một chính phủ hợp pháp bằng thế lực bên ngoài, và áp đặt bộ máy ủy nhiệm bởi một ngoại bang đã là thách thức trực tiếp cho căn bản chính sách ngoại giao của chúng ta".

****************

Vì sao thủ tướng Singapore khơi lại việc Việt Nam ‘xâm lược’ Campuchia ?

VOA, 07/06/2019

Phát biểu khơi lại chuyện Việt Nam "xâm lược" Campuchia cuối thập niên 1980 của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tiếp tục gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Việt Nam và Campuchia với việc Thủ tướng Hun Sen cáo buộc người đứng đầu Singapore ủng hộ chế độ diệt chủng Pol Pot.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long (trái) và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (giữa) tại Trung tâm Báo chí Quốc gia ờ Hà Nội trước phiên khai mạc Diễn đàn Kinh tế Thế giới ASEAN hôm 12/9/2018. Ông Lý đã gây ra tranh cãi về phát biểu nhắc lại việc Việt Nam "xâm lược" Campuchia.

Thủ tướng Lý tuần trước đưa ra lời phát biểu trong bài diễn văn ở Đối thoại Shangri-La và trên Facebook cá nhân rằng Việt Nam đã "xâm lược" Campuchia, khi đề cập đến thời gian quân đội Việt Nam "chiếm đóng" nước này từ năm 1979, trong bối cảnh Việt Nam đang mưu tìm sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế để trở thành ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

"Đây có lẽ là một sự rạn nứt nghiêm trọng nhất mà chúng ta được biết", Giáo sư Carl Thayer của Đại học New South Wales nói với VOA khi nhận định về phản ứng của Việt Nam và Campuchia trước phát biểu của người đứng đầu Singapore.

Phần đăng tải của Thủ tướng Lý Hiển Long nói về việc Việt Nam "xâm lược" Campuchia.

​Tại sao lúc này ?

Chuyên gia về các vấn đề Việt Nam cho rằng đây là vấn đề rất nhạy cảm đặc biệt trong bối cảnh "Việt Nam đang chuẩn bị được bầu vào Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc với tư cách là thành viên không thường trực".

Phát biểu của Thủ tướng Lý đưa ra khi chỉ một tuần trước khi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc bỏ phiếu bầu 5 thành viên không thường trực vào ngày 7/6 và Việt Nam là ứng cử viên duy nhất từ khu vực Châu Á-Thái Bình Dương và "có cơ hội lớn trúng cử", theo truyền thông trong nước.

Từ Canada, Luật sư Vũ Khanh nói với VOA rằng "liệu có một chiến dịch gì đó đang được dàn dựng để hạn chế ảnh hưởng của Hà Nội trên trường quốc tế, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang là ứng viên duy nhất của khu vực Châu Á-Thái Bình Dương cho một trong 5 ghế không thường trục của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc mà hôm nay sẽ biểu quyết ?".

Trong bài phát biểu của mình tại diễn đàn an ninh khu vực thường niên có tên Đối thoại Shangri-La tổ chức ở Singapore hôm 31/5, ông Lý đề cập đến lịch sử hình thành của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), trong đó ông nhấn mạnh ý định ban đầu của ASEAN là nhằm lập "liên minh quân sự" để chống lại xu thế lan rộng của chủ nghĩa Cộng sản ở Đông Nam Á trong những năm đầu Chiến tranh lạnh.

Việc ông Lý nhắc đến lịch sử "Việt Nam xâm lược Campuchia" tại một diễn đàn quốc tế lớn, trong năm mà Việt Nam kỷ niệm 40 năm ngày chiến thắng chế độ Khmer Đỏ, gây thắc mắc cho nhiều người.

Trang tin Hoa Ngữ độc lập đa chiều hôm 4/6 đăng bài của tác giả Trữ Ân nhan đề "Phát biểu của ông Lý Hiển Long tại Đối thoại Shangri-La rốt cục nói thay cho ai", được VietTimes đăng tải lại bằng tiếng Việt, nói rằng "hẳn ông (Lý) biết rằng Việt Nam ngày nay vẫn coi việc họ đưa quân vào Campuchia là một cuộc chiến chính nghĩa".

Tuy nhiên, giải thích trong một thông cáo báo chí ra ngày 7/6, Bộ Ngoại giao Singapore nói thủ tướng của họ nhắc lại giai đoạn lịch sử "để giải thích làm thế nào mà khả năng lãnh đạo và viễn kiến đã giúp chấp dứt các cuộc chiến bi thương gây ra đau khổ cho nhân dân Đông Dương, đem lại hòa bình và hợp tác ở khu vực ngày nay".

"Xâm lược" hay không ?

Giáo sư Thayer nói với VOA hôm 7/6 từ Canberra rằng ông gọi việc Việc Nam đưa quân vào Campuchia cách đây 4 thập kỷ là "một sự can thiệp quân sự"và rằng Thủ tướng Lý đáng ra nên "thận trọng" trong việc lựa chọn từ ngữ của mình khi nói về vấn đề này.

"Việc này làm sống lại một lịch sử mà trong đó chúng ta không thể thanh minh và ủng hộ cho bất kỳ việc giết người hàng loạt và diệt chủng (nhân loại) nào", Giáo sư Thayer nói.

Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh khẳng định hôm 3/6 rằng "đội quân tình nguyện Việt Nam đã đến để giải phóng nhân dân chúng tôi". Sau đó, người đứng đầu Campuchia, Hun Sen, viết trên Facebook cá nhân rằng phát biểu của ông Lý "phản ánh quan điểm của Singapore ủng hộ chế độ diệt chủng và mong nó quay trở lại Campuchia".

Ước tính khoảng từ 1,7 cho đến 2 triệu người dân Campuchia bị giết hại trong 4 năm cầm quyền của Khmer Đỏ.

Bộ Ngoại giao Singapore hôm 7/6 nói rằng nước ngày "không có cảm thông cho Khmer Đỏ, không muốn thấy Khmer Đỏ quay lại Campuchia".

Ngoại trưởng Phạm Bình Minh hôm 7/6 cho biết ông đã có "một cuộc nói chuyện chân tình qua điện thoại với Ngoại trưởng Singapore Vivian (Balakrishnan) về phát biểu gây tổn thương của Thủ tướng Lý (Hiển Long)".

Trong một dòng đăng tải trên Twitter, ông Minh viết ông "nhắc nhở (ngoại trưởng Singapore) về kỷ niệm 40 năm chiến thắng chế độ diệt chủng Khmer Đỏ và phán quyết của ECCC (tòa án xét xử tội ác diệt chủng ở Campuchia). Sự hy sinh của quân tình nguyện Việt Nam trong việc giúp người dân Campuchia xứng đáng được trân trọng".

Dư luận trong nước Việt Nam đã phản ứng gay gắt trước phát biểu của Thủ tướng Singapore khi nhiều người kêu gọi ông Lý đưa ra lời xin lỗi và thậm chí còn kêu gọi tẩy chay không đi du lịch Singapore.

Trước những phản ứng gay gắt từ Việt Nam và Campuchia, Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin hôm 7/6 nói phát biểu của Thủ tướng Lý không thay đổi hiện tại là "bạn tốt" giữa Singapore và Việt Nam. Tuy nhiên ông Tan nói điều này cũng không thể thay đổi quá khứ "xâm lược" Campuchia "như mọi người nhìn nhận nó".

Việt Nam và Singapore là đối tác chiến lược từ năm năm 2013 trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Lý Hiển Long. Năm ngoái, hai nước kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và Singapore là nhà đầu tư vào Việt Nam lớn nhất trong khối ASEAN.

Tuy nhiên Việt Nam đang được coi là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh chóng nhất thế giới và theo đánh giá của Bloomberg gần đây, quy mô kinh tế của Việt Nam sẽ lớn hơn của Singapore vào năm 2029.

Cùng ngày ông Lý đưa ra phát biểu gây tranh cãi, truyền thông Singapore đăng bản tin : "Được lợi từ thương chiến Mỹ-Trung, dự kiến nền kinh tế Việt Nam sẽ vượt qua Singapore sau 10 năm nữa".

***************

Singapore đáp lại phản đối của Việt Nam về tuyên bố của Lý Hiển Long

Thanh Phương, RFI, 07/06/2019

Nhật báo The Strait Times hôm nay, 07/06/2019, loan tải tuyên bố của chủ tịch Quốc Hội Singapore sau khi Việt Nam phản đối phát biểu của thủ tướng Lý Hiển Long cho rằng Việt Nam trước đây đã "xâm lược" và "chiếm đóng"Cam Bốt.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long (P) và Thái Lan Prayut Chan O Cha bên lề hội nghị Á - Âu Bruxelles. Tháng 10/2018.Olivier Hoslet/Pool via Reuters

Trên mạng xã hội Facebook ông Tan Chuan-Jin viết, Hà Nội có thể phản đối tuyên bố gần đây của thủ tướng Lý Hiển Long về cuộc can thiệp quân sự của Việt Nam vào Cam Bốt năm 1978, "nhưng điều đó không làm thay đổi quá khứ theo cái nhìn của nhiều người, cũng như điều đó không ngăn cản việc chúng ta bây giờ là những người bạn tốt và những người láng giềng tốt".

Đến buổi tối, bộ Ngoại Giao Singapore ra tuyên bố khẳng định nước này vẫn mong muốn xây dựng mối quan hệ tốt với Việt Nam và Cam Bốt, bày tỏ hy vọng là các mối quan hệ này tiếp tục phát triển dựa trên sự thẳng thắn và tin cậy. Bản tuyên bố nói thêm là mặc dù có những bất đồng trong quá khứ, ba nước đã vẫn đối xử nhau trong tinh thần tôn trọng và hữu nghị. Bộ Ngoại Giao Singapore giải thích bối cảnh của những phát biểu của thủ tướng Lý Hiến Long, khẳng định những phát biểu đó phản ánh quan điểm từ lâu của Singapore, đã nhiều lần được công khai nêu lên.

Thứ Sáu tuần trước (31/05/2019), trên trang Facebook cá nhân, khi chia buồn về cái chết của cựu thủ tướng Thái Lan Prem Tinsulanonda ngày 26/05/2019, thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đã viết, tướng Prem Tinsulanonda cầm quyền vào thời điểm mà năm nước ASEAN (Thái Lan, Malaysia, Philippines, Indonesia và Singapore) đều chống "cuộc xâm lăng" của Việt Nam vào Cam Bốt. Các nước ASEAN vào lúc đó cũng chống lại chính phủ Cam Bốt được dựng lên thay thế chính quyền Khơme Đỏ. Ông Lý Hiển Long còn viết thêm, tướng Prem lúc đó nhất quyết không chấp nhận "việc đã rồi" và trên các diễn đàn quốc tế đã cùng với các đối tác ASEAN chống lại "sự chiếm đóng" của Việt Nam.

Theo ông Lý Hiển Long, chính hành động đó của các nước ASEAN đã ngăn chận việc xâm lược quân sự và thay đổi chế độ trở thành chính đáng, đồng thời bảo vệ được an ninh cho các nước ASEAN khác.

Thủ tướng Singapore cũng đã nhắc lại điều này trong bài phát biểu tại Diễn đàn An ninh Sanghri-La trong ngày 31/05/2019.

Trong cuộc họp báo hôm 06/06/2019, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Lê Thị Thu Hằng cho biết là Việt Nam đã gởi công hàm cho đại sứ quán Singapore ở Hà Nội và bà tin rằng "phía Singapore hiểu rõ được thông điệp của Việt Nam".

Trước đó, một ngày, khi trả lời câu hỏi của phóng viên về tuyên bố của thủ tướng Lý Hiển Long, phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng cũng đã tuyên bố : "Việt Nam lấy làm tiếc đã có một số nội dung phát biểu phản ánh không khách quan thực tế lịch sử, gây tác động không tốt đến dư luận. Bộ Ngoại Giao Việt Nam đã trao đổi với bộ Ngoại Giao Singapore về vấn đề này".

Về phía Cam Bốt, theo nhật báo Khmer Times, trên trang Facebook tối 06/06/2019, thủ tướng Hun Sen cũng đã "lấy làm tiếc" về phát biểu của thủ tướng Singapore. Ông Hun Sen cho rằng tuyên bố của ông Lý Hiển Long là "một hành động chống lại sự tồn tại của nhân dân Cam Bốt" và cũng là "một sự xúc phạm đến sự hy sinh của tình nguyện quân Việt Nam đã giúp giải phóng Cam Bốt khỏi chế độ diệt chủng".

Thanh Phương